ഒരു ഗുണകാംക്ഷിയുടെ വിയോഗം

രാജ്യം സ്വാതന്ത്ര്യത്തി​​​െൻറ 70ാം വാർഷികത്തിലേക്ക്​ കടക്കുന്ന വേളയിൽ ജസ്​റ്റിസ്​ രജീന്ദർ സച്ചാറിനെ വിളിച്ച്​ ഒരു ലേഖനം വേണമായിരുന്നുവെന്ന്​​ പറഞ്ഞപ്പോൾ ആശുപത്രിയിലാണല്ലോ എന്ന്​​ മറുപടി പറഞ്ഞത്​ മകളായിരുന്നു​. രണ്ട്​ ദിവസം കൂടി കാത്തിരിക്കാമോ എന്നു ചോദിച്ചു. കാത്തിരിക്കാമെന്ന്​ മറുപടിയും നൽകി. രണ്ട്​ ദിവസം കഴിഞ്ഞ്​ വിളിച്ചപ്പോൾ ഇനിയും മുടക്കം പറയേണ്ടെന്ന്​ മക​​േളാട്​ പറഞ്ഞ്​​ ഫോൺ വാങ്ങിയ സച്ചാർ ‘മാധ്യമ’ത്തിനല്ലേ ആശുപത്രിയിലേക്ക്​ പോന്നോളൂ എന്ന്​ പറഞ്ഞു. 

90​കളിലെത്തിയിട്ടും ഏതൊരു ചെറുപ്പക്കാര​നേക്കാളും വീര്യത്തോടെ ഡൽഹിയിലെ മനുഷ്യാവകാശ പോരാട്ടങ്ങൾക്ക്​ ഒാടിയെത്താറുള്ള മനുഷ്യൻ പ്രായാധിക്യത്തി​​​െൻറ പ്രയാസങ്ങളോടെ കിടക്കുന്നത്​ കണ്ടത്​ ഡൽഹി സരായ്​ ജുലൈനയിലെ ഫോർട്ടിസ്​​ ആശുപ​ത്രിയിലാണ്​. ഇത്തര​െമാരു രോഗാവസ്​ഥയിൽ ലേഖനമൊഴിവാക്കാമെന്നും സുഖപ്പെട്ട ശേഷം പിന്നീടൊരിക്കൽ വരാമെന്നും പറഞ്ഞപ്പോൾ കൈയിൽ അമർത്തിപിടിച്ച്​ സച്ചാർ പറ്റില്ലെന്ന്​ തീർത്തുപറഞ്ഞു. രണ്ട്​ പേർക്കും കൂടി അര മണിക്കൂർ ഇരുന്നാൽ മതിയല്ലോയെന്നും കിടക്കയിൽ നിന്ന്​ എഴുന്നേൽപിക്കാൻ ഒന്ന്​ സഹായിച്ചാൽ മതിയെന്നും പറഞ്ഞു. ആശുപത്രിയിൽ കിടക്കു​േമ്പാഴും ആ മനുഷ്യ​​​െൻറ പോരാട്ട വീര്യം ഒട്ടും ചോർന്നുപോയില്ലെന്ന്​ തെളിയിക്കുന്നതായിരുന്നു ഇന്ത്യയോട്​ ക്വിറ്റ്​ മോദി എന്ന്​ വിളിക്കാൻ ആവശ്യപ്പെടുന്ന ലേഖനം. 

ലേഖനത്തിനായി വിവരങ്ങൾ പറഞ്ഞുതന്നശേഷം രാജ്യത്തി​​​െൻറ സാമൂഹിക രാഷ്​ട്രീയ സാഹചര്യങ്ങ​െളെ കുറിച്ച്​ ഏറെ സച്ചാർ അന്ന്​ സംസാരിച്ച​ു. പാകിസ്​ഥാൻ കോൺസ്​റ്റിറ്റ്യുവൻറ്​ അസംബ്ലിയിൽ പിതാവ്​ ഭീം സെൻ സച്ചാറിനൊപ്പം പോയി തിരിച്ച്​ വരു​േമ്പാൾ വിമാനത്തിൽ സഞ്ചരിക്കാനുള്ള കൊതി കൊണ്ട്​​ ഡൽഹിയിലേക്ക്​ വിമാനം കയറിയതാണ്​ ജീവിതത്തിൽ വഴിത്തിരിവായ​െതന്നും എന്നെന്നേക്കുമായി ഡൽഹിക്കാരനായി കഴിയേണ്ടി വന്നതെന്നും സച്ചാർ പറഞ്ഞു. 

പാകിസ്​ഥാൻ കോൺസ്​റ്റിറ്റ്യുവൻറ്​ അസംബ്ലിയുടെ ഭാഗമായി പ്രവർത്തിച്ച ശേഷം ഇന്ത്യക്കാരനായി മാറിയ സജീവ രാഷ്​ട്രീയക്കാരനായ ഭീം സെൻ സച്ചാർ പഞ്ചാബ്​ മുഖ്യമന്ത്രിയാകുകയും ചെയ്​തു. ഡൽഹിയി​േലക്ക്​ മാത്രം വിമാന സർവീസ​ുള്ളതിനാൽ പാകിസ്​ഥാൻ കോൺസ്​റ്റിറ്റ്യൂവൻറ്​ അസംബ്ലി കഴിഞ്ഞ്​ മടങ്ങുന്ന പിതാവിനോട്​ ഡൽഹിയിൽ വന്ന്​ അവിടെ നിന്ന്​ ട്രെയിൻ മാർഗം ഇപ്പോൾ പാകിസ്​ഥാ​​​െൻറ ഭാഗമായ ജന്മനാട്ടിലേക്ക്​ പോയാൽ മതിയല്ലോ എന്ന നി​ർദേശം വെച്ചു. ഡൽഹിയിൽ വിമാനമിറങ്ങിയപ്പോഴേക്കും വിഭജന​ത്തോടനുബന്ധിച്ചുള്ള കലാപം പടർന്ന്​ പകിസ്​ഥാ​​​െൻറ ഭാഗമായ സ്വന്തം നാട്ടിലേക്ക്​ പോകാൻ കഴിയാത്ത സാഹചര്യമായിരുന്നു. എന്നിട്ടും പോകാൻ തുനിഞ്ഞ പിതാവിനെ പ്രഥമ പ്രധാനമന്ത്രി ജവഹർലാൽ നെഹ്​റു വിലക്കി. കലാപം നേരിടുന്നതിന്​ പിതാവി​​​െൻറ സഹായം ആവശ്യമുണ്ടെന്ന്​ പറഞ്ഞായിരുന്നു ഇത്​. ഇടവേളയിലെ ഷിംല വാസം ഒഴിച്ചാൽ ഏറെയും ഡൽഹി തന്നെയായിരുന്നു അദ്ദേഹത്തി​​​െൻറ തട്ടകം. ഡൽഹി, സിക്കിം, രാജസ്​ഥാൻ ഹൈകോടതികളിലെ ന്യായാധിപ പദവികൾക്ക്​ ശേഷം മനുഷ്യാവകാശ പേരാട്ടത്തിനായി മുഴുജീവിതം ഉഴിഞ്ഞുവെച്ച സച്ചാറിനെയാണ്​ രാജ്യം കണ്ടത്​.  

സ്വാതന്ത്ര്യത്തി​​​െൻറ അരനൂറ്റാണ്ടിന്​ ശേഷം ഇന്ത്യൻ മുസ്​ലിംകളുടെ പതിതാവസ്​ഥയുടെ നേർരേഖയായി മാറിയ 403 പേജുള്ള സച്ചാർ കമ്മിറ്റി റിപ്പോർട്ട്​ തയ്യാറാക്കുക മാത്രമല്ല, രാജ്യത്തെ നിരവധി മനുഷ്യാവകാശ പ്രശ്​നങ്ങളിൽ ഇടപെടുകയും പല വസ്​തുതകളും പുറത്തുകൊണ്ടുവരികയും ചെയ്​തു അദ്ദേഹം. ഏറെ ചർച്ചയായ കശ്​മീരിലെ സ്​ഥിതിഗതികൾ സംബന്ധിച്ച്​ 1990ലെ റിപ്പോർട്ട്​ തയാറാക്കിയവരിൽ ഒരാളായിരുന്നു അദ്ദേഹം.  പീപ്പിൾസ്​ യൂനിയൻ ഫോർ സിവിൽ ലിബർട്ടീസി​​​െൻറ സ്​ഥാപനത്തിൽ ജസ്​റ്റിസ്​ സച്ചാർ നേതൃപരമായ പങ്കുവഹിക്കുന്നത്​ അങ്ങിനെയാണ്​. ഭീകരനിയമങ്ങളായ ടാഡക്കും പോട്ടക്കുമെതിരായ പോരാട്ടത്തിലും സച്ചാറുണ്ടായിരുന്നു. പോട്ട എടുത്തുകളഞ്ഞെങ്കിലും അതിലെ വിവാദ വ്യവസ്​ഥകൾ ഉൾപ്പെടുത്തി യു.എ.പി.എ കൊണ്ടുവന്നപ്പോൾ സച്ചാർ അതിനെയും എതിർത്തു. 

എത്ര അടുപ്പമുള്ളവരും തങ്ങൾക്ക്​ ദഹിക്കാത്ത കാര്യങ്ങൾ ചെയ്യു​േമ്പാൾ ഭരണകൂടം ശത്രുതയോടെ നേരിടുമെന്നതി​​​െൻറ ഉദാഹരണമായി ജവഹർലാൽ നെഹ്​റുവി​​​െൻറ ഏറ്റവുമടുത്ത സുഹൃത്തായ പിതാവിനെ അടിയന്തിരാവസ്​ഥക്കാലത്ത് ഇന്ദിരാഗാന്ധി ജയിലിലടച്ച സംഭവം ചൂണ്ടിക്കാട്ടിയ സച്ചാർ അത്തരം ഭയപ്പെടുത്തലുകളിൽ പേടിച്ചാൽ പിന്നെ മനുഷ്യർക്കായി ശബ്​ദിക്കാൻ ആരുണ്ടാവുമെന്നും ചോദിച്ചു. 
സ്വാതന്ത്ര്യവും മനുഷ്യാവകാശവും നിരന്തരം ചോദ്യം ചെയ്യപ്പെടുകയും ജുഡീഷ്യറി പോലും നിരാശപ്പെടുത്തുകയും ചെയ്യുന്ന ഇക്കാലത്ത് ഇങ്ങിനെ പേടിയുള്ളവർക്ക്​ ജീവിക്കാനാവില്ലെന്നും അന്നദ്ദേഹം ഒാർമിപ്പിച്ചു. 

ഇക്കാലത്ത്​ നീതിക്കും മനുഷ്യാവകാശങ്ങൾക്കുമായുള്ള പോരാട്ടത്തിലുറച്ചുനിൽക്കാൻ ‘മാധ്യമം’ പോലെ അപൂർവം മാധ്യമങ്ങ​േളയുള്ളൂ എന്ന്​ അ​ദ്ദേഹം എടുത്തുപറഞ്ഞിരുന്നു. ‘മാധ്യമ’ത്തി​ന്​ ഒരു ഗുണകാംക്ഷിയുടെ വിയോഗം കൂടിയാണിത്​.