മ​ണി​പ്പൂ​രി​ലെ ‘‘ഡ​ബ്ൾ എ​ൻ​ജി​ൻ മോ​ഡ​ൽ’’

നൂ​റി​ല​ധി​കം പേ​ർ കൊ​ല്ല​പ്പെ​ടു​ക​യും 60,000ത്തി​ല​ധി​കം പേ​ർ വ​ഴി​യാ​ധാ​ര​മാ​വു​ക​യും ചെ​യ്ത ശേ​ഷ​മാ​ണെ​ങ്കി​ലും മ​ണി​പ്പൂ​ർ പ്ര​ശ്ന​ത്തി​ൽ സ​ർ​വ​ക​ക്ഷി​യോ​ഗം വി​ളി​ക്കാ​ൻ യൂ​നി​യ​ൻ സ​ർ​ക്കാ​ർ ത​യാ​റാ​യ​ത് സ്വാ​ഗ​താ​ർ​ഹ​മാ​ണ്. ഏ​തു സം​ഘ​ർ​ഷ​ത്തി​ലും ദീ​ർ​ഘ​കാ​ല പ​രി​ഹാ​രം കാ​ണു​ന്ന​തി​ന് ആ​ദ്യം സ്ഥി​തി​ഗ​തി​ക​ൾ സാ​ധാ​ര​ണ​നി​ല​യി​ലാ​കേ​ണ്ട​തു​ണ്ട്. അ​ക്ര​മ​വും അ​രാ​ജ​ക​ത്വ​വും അ​ട​ങ്ങാ​തെ സ​മാ​ധാ​ന​ശ്ര​മ​ങ്ങ​ൾ തു​ട​ങ്ങാ​ൻ​പോ​ലു​മാ​കി​ല്ല. സാ​ധാ​ര​ണ​നി​ല പു​നഃ​സ്ഥാ​പി​ക്കു​ന്ന​തി​ന് എ​ല്ലാ വി​ഭാ​ഗ​ങ്ങ​ൾ​ക്കും പ്രാ​തി​നി​ധ്യ​മു​ള്ള കൂ​ടി​യാ​ലോ​ച​ന​ക​ൾ ന​ട​ന്നേ​തീ​രൂ. ഒ​രു സ​മാ​ധാ​ന​സ​മി​തി​ക്ക് യൂ​നി​യ​ൻ സ​ർ​ക്കാ​ർ രൂ​പം​ന​ൽ​കി​യി​രു​ന്നു, അ​ത് ഫ​ലം​ചെ​യ്തി​ല്ല. സ​മി​തി​യി​ലേ​ക്ക് നാ​മ​നി​ർ​ദേ​ശം​ചെ​യ്യ​പ്പെ​ട്ട പ​ല​രും അ​തി​ൽ ചേ​രാ​ൻ വി​സ​മ്മ​തി​ച്ചു. ത​ങ്ങ​ളെ മു​ൻ​കൂ​ട്ടി അ​റി​യി​ച്ചി​ല്ല എ​ന്നാ​യി​രു​ന്നു ചി​ല​രു​ടെ പ​രാ​തി​യെ​ങ്കി​ൽ, മു​ഖ്യ​മ​ന്ത്രി എ​ൻ. ബി​രേ​ൻ സി​ങ് ഉ​ൾ​പ്പെ​ടു​ന്ന ക​മ്മി​റ്റി​യി​ൽ ഇ​രി​ക്കി​ല്ലെ​ന്ന തീ​വ്ര​നി​ല​പാ​ടാ​യി​രു​ന്നു മ​റ്റു​ചി​ല​ർ​ക്ക്. തു​ട​ർ​ന്നാ​ണ് സ​ർ​വ​ക​ക്ഷി​യോ​ഗം പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി​ത​ന്നെ വി​ളി​ച്ചു​ചേ​ർ​ക്ക​ണ​മെ​ന്ന ആ​വ​ശ്യ​മു​യ​ർ​ന്ന​ത്. സ​മാ​ധാ​ന​സ​മി​തി​യു​ടെ കാ​ര്യ​ത്തി​ലു​ണ്ടാ​യ പോ​രാ​യ്മ​ക​ൾ പ​രി​ഹ​രി​ച്ച്, രാ​ഷ്ട്രീ​യ​ക​ക്ഷി​ക​ൾ​ക്കും പൊ​തു​സ​മൂ​ഹ​ത്തി​ൽ സ്വാ​ധീ​ന​ശേ​ഷി​യു​ള്ള നേ​താ​ക്ക​ൾ​ക്കും പ്രാ​തി​നി​ധ്യ​മു​ള്ള ഒ​രു കൂ​ടി​യാ​ലോ​ച​ന പ്ര​തി​സ​ന്ധി​ക്ക് അ​യ​വു​വ​രു​ത്താ​നു​ള്ള ആ​ദ്യ ചു​വ​ടാ​കേ​ണ്ട​താ​യി​രു​ന്നു. നി​ർ​ഭാ​ഗ്യ​വ​ശാ​ൽ, ന​ഷ്ട​പ്പെ​ട്ട പ​ര​സ്പ​ര​വി​ശ്വാ​സം വീ​ണ്ടെ​ടു​ക്കാ​വു​ന്ന ത​ര​ത്തി​ല​ല്ല ച​ർ​ച്ച​യു​ടെ സം​ഘാ​ട​നം ന​ട​ന്ന​ത്. പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി​യ​ല്ല, ആ​ഭ്യ​ന്ത​ര​മ​ന്ത്രി​യാ​ണ് യോ​ഗം​വി​ളി​ച്ച​ത്. സം​സ്ഥാ​ന​ത്ത​ല്ല, ന്യൂ​ഡ​ൽ​ഹി​യി​ലാ​ണ് അ​ത് ന​ട​ന്ന​ത്. യോ​ഗ​ത്തി​ൽ പ​​ങ്കെ​ടു​ക്കാ​നെ​ത്തി​യ സി.​പി.​ഐ​യു​ടെ രാ​ജ്യ​സ​ഭാം​ഗം സ​ന്തോ​ഷ് കു​മാ​റി​ന്, ക്ഷ​ണ​മി​ല്ലെ​ന്ന​പേ​രി​ൽ പ്ര​വേ​ശ​നം നി​ഷേ​ധി​ച്ചു. യോ​ഗ​ത്തി​ൽ പ​​ങ്കെ​ടു​ത്ത​വ​ർ​ക്ക് പ​റ​യാ​നു​ള്ള​ത് ഗൗ​ര​വ​ത്തി​ൽ കേ​ൾ​ക്കു​ന്ന​തി​നെ​ക്കാ​ൾ, ക​ലാ​പം അ​മ​ർ​ച്ച​ചെ​യ്യാ​ൻ സ്വീ​ക​രി​ച്ച ന​ട​പ​ടി​ക​ൾ വി​ശ​ദീ​ക​രി​ക്കു​ന്ന​തി​നാ​ണ് ആ​ഭ്യ​ന്ത​ര​മ​ന്ത്രി താ​ൽ​പ​ര്യ​മെ​ടു​ത്ത​തെ​ന്ന പ​രാ​തി വി​വി​ധ ക​ക്ഷി​ക​ൾ​ക്കു​ണ്ട്. ക​ക്ഷി​നേ​താ​ക്ക​ൾ​ക്ക് കു​റ​ഞ്ഞ​സ​മ​യ​മാ​ണ് ന​ൽ​കി​യ​ത്.

ക​ലാ​പം തു​ട​ങ്ങി ര​ണ്ടു മാ​സ​മാ​കാ​റാ​യി​ട്ടും പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി മ​ണി​പ്പൂ​ർ സ​ന്ദ​ർ​ശി​ക്കു​ക​യോ അ​തി​നെ പ​റ്റി എ​ന്തെ​ങ്കി​ലും പ​റ​യു​ക​യോ ചെ​യ്തി​ട്ടി​ല്ല. സ​ർ​വ​ക​ക്ഷി യോ​ഗ​ത്തി​ലും ഇ​ക്കാ​ര്യ​ത്തി​ൽ സ​ർ​ക്കാ​ർ വ്യ​ക്ത​ത ന​ൽ​കി​യി​ല്ല. സ​മാ​ധാ​നം പു​നഃ​സ്ഥാ​പി​ക്കാ​ൻ സ​ർ​ക്കാ​റി​ന് എ​ന്തെ​ങ്കി​ലും ക​ർ​മ​പ​ദ്ധ​തി​യു​ണ്ടോ, ഉ​ണ്ടെ​ങ്കി​ൽ എ​ന്ത് എ​ന്ന് വി​ശ​ദീ​ക​രി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടി​ല്ല എ​ന്നാ​ണ് റി​പ്പോ​ർ​ട്ട്. സം​സ്ഥാ​ന​ത്തേ​ക്ക് സ​ർ​വ​ക​ക്ഷി​സം​ഘ​ത്തെ അ​യ​ക്കു​മോ, ക​ഴി​വു​കേ​ട് തെ​ളി​യി​ച്ച മു​ഖ്യ​മ​ന്ത്രി​യെ മാ​റ്റു​മോ തു​ട​ങ്ങി​യ ചോ​ദ്യ​ങ്ങ​ൾ​ക്കും മ​റു​പ​ടി​യു​ണ്ടാ​യി​ല്ല. ഒ​രു​ യോ​ഗ​ത്തി​ലെ ന​ട​പ​ടി​ക​ളെ​ന്ന​തി​നെ​ക്കാ​ൾ, യൂ​നി​യ​ൻ സ​ർ​ക്കാ​റി​ന്റെ എ​ല്ലാ ന​യ​ന​ട​പ​ടി​ക​ളെ​യും ബാ​ധി​ച്ച അ​പ​ക​ട​ക​ര​മാ​യ ഏ​ക​പ​ക്ഷീ​യ സ​മീ​പ​ന​ത്തി​ന്റെ മ​റ്റൊ​രു പ​തി​പ്പാ​യി എ​ന്ന​താ​ണ് സ​ർ​വ​ക​ക്ഷി​യോ​ഗ​ത്തെ നി​ഷ്പ്ര​യോ​ജ​ന​മാ​ക്കി​യ​ത്. മ​റ്റു​ള്ള​വ​ർ പ​റ​യു​ന്ന​ത് കേ​ൾ​ക്കാ​നും അ​ത് പ​ക്ഷ​പാ​തി​ത്വ​മി​ല്ലാ​തെ വി​ല​യി​രു​ത്താ​നും സ​ന്ന​ദ്ധ​മ​ല്ല എ​ന്ന​ത് ഈ ​സ​മീ​പ​ന​ത്തി​ന്റെ മ​ർ​മ​മാ​ണ്. വി​മ​ർ​ശ​ന​ങ്ങ​ൾ കേ​ൾ​ക്കാ​നും ഉ​ൾ​ക്കൊ​ള്ളാ​നു​മു​ള്ള വി​വേ​കം പ്ര​ശ്ന​പ​രി​ഹാ​ര​ത്തി​ൽ പ്ര​ധാ​ന​മാ​ണ്. വീ​ഴ്ച​ക​ൾ വീ​ഴ്ച​ക​ളാ​യി അം​ഗീ​ക​രി​ക്കു​മ്പോ​ഴേ അ​വ തി​രു​ത്ത​പ്പെ​ടൂ. സ​ങ്കീ​ർ​ണ​മാ​ണ് മ​ണി​പ്പൂ​രി​ലെ പ്ര​ശ്നം. അ​തി​ന് സൈ​നി​ക​പ​രി​ഹാ​രം സാ​ധ്യ​മ​ല്ല എ​ന്ന് വ്യ​ക്ത​മാ​യ​താ​ണ്. മ​ണി​പ്പൂ​രി​ൽ എ​ന്ന​ല്ല ഒ​രി​ട​ത്തും ബ​ല​പ്ര​യോ​ഗ​മോ ഏ​ക​പ​ക്ഷീ​യ​ത​യോ പ​ട്ടാ​ള​ബ​​ല​മോ ഒ​രു പ്ര​ശ്ന​വും പ​രി​ഹ​രി​ച്ചി​ട്ടി​ല്ല. എ​തി​രാ​ളി​ക​ളെ​യും വി​യോ​ജി​പ്പു​കാ​രെ​യും കേ​ൾ​ക്കാ​ൻ​ക​ഴി​യു​ക ജ​നാ​ധി​പ​ത്യ​പ​ര​വും നി​ല​നി​ൽ​ക്കു​ന്ന​തു​മാ​യ പ​രി​ഹാ​ര​ത്തി​ന്റെ ആ​ദ്യ ഉ​പാ​ധി​യാ​ണ്. അ​തി​നു​ള്ള അ​വ​സ​ര​മാ​ണ് സ​ർ​വ​ക​ക്ഷി​യോ​ഗം ന​ൽ​കി​യ​ത്. പോ​രാ​യ്മ​ക​ളു​ണ്ടാ​യെ​ങ്കി​ലും ഒ​രു തു​ട​ക്ക​മെ​ന്ന​നി​ല​ക്കെ​ങ്കി​ലും അ​ത് ശു​ഭ​ക​ര​മാ​ണ്-​ആ​വ​ശ്യ​മാ​യ തി​രു​ത്ത​ലു​ക​ളോ​ടെ തു​ട​ർ​ന​ട​പ​ടി​ക​ൾ ഉ​ണ്ടാ​കു​മെ​ങ്കി​ൽ.

മ​ണി​പ്പൂ​ർ പ്ര​ശ്ന​പ​രി​ഹാ​ര​ത്തി​ന് വി​ല​ങ്ങു​ത​ടി​യാ​യി തു​ട​ക്കം​മു​ത​ലേ ഉ​ള്ള​താ​ണ് നേ​തൃ​ശൂ​ന്യ​ത. ബി.​ജെ.​പി നേ​തൃ​ത്വം അ​ഭി​മാ​ന​പൂ​ർ​വം പ​റ​യാ​റു​ള്ള ‘‘ഇ​ര​ട്ട എ​ൻ​ജി​ൻ’’ ഈ ​ശൂ​ന്യ​ത നി​ക​ത്താ​ൻ പ​ര്യാ​പ്ത​മാ​യി​ട്ടി​ല്ല. 25 വ​ർ​ഷ​ത്തി​നു​ള്ളി​ൽ മ​ണി​പ്പൂ​രി​നെ വി​ക​സി​ത​മാ​ക്കു​മെ​ന്ന് പ്ര​ഖ്യാ​പി​ച്ച് തെ​ര​ഞ്ഞെ​ടു​പ്പ് ജ​യി​ച്ച് അ​ധി​കാ​ര​മേ​റ്റ ബി​രേ​ൻ സി​ങ്ങി​ന്റെ സ​ർ​ക്കാ​ർ ഒ​രു​വ​ർ​ഷം ക​ഴി​ഞ്ഞ​പ്പോ​ഴേ​ക്കും സ്വ​ന്തം പാ​ർ​ട്ടി​ക്കാ​ര​ട​ക്കം ഉ​ൾ​പ്പെ​ടു​ന്ന നാ​ട്ടു​കാ​രു​ടെ വി​ശ്വാ​സം ന​ഷ്ട​പ്പെ​ടു​ത്തി. ഗു​രു​ത​ര​മാ​യ വം​ശീ​യ കാ​ലു​ഷ്യ​ത്തി​ലേ​ക്ക് സം​സ്ഥാ​നം എ​ടു​ത്തെ​റി​യ​പ്പെ​ട്ട​തോ​ടെ ബി​രേ​ൻ സി​ങ് പ​രാ​ജ​യ​മാ​ണെ​ന്ന് എ​ല്ലാ​വ​രും ക​ണ്ടു. ഇ​വി​ടെ ആ​ശ്വാ​സ​വും പ​രി​ഹാ​ര​ശ്ര​മ​വു​മാ​യി വ​ന്ന് നേ​തൃ​ശേ​ഷി തെ​ളി​യി​ക്കേ​ണ്ട ബാ​ധ്യ​ത പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി​ക്കു​ണ്ട്. പ​ക്ഷേ, അ​ദ്ദേ​ഹം പ്ര​ശ്ന​ബാ​ധി​ത​പ്ര​ദേ​ശം സ​ന്ദ​ർ​ശി​ക്കു​ന്ന​തു​പോ​യി​ട്ട് ഒ​രു പ്ര​സ്താ​വ​ന​പോ​ലും ന​ട​ത്തി​യി​ല്ല. നി​സ്സാ​ര കാ​ര്യ​ങ്ങ​ളെ​പ്പ​റ്റി​​പോ​ലും ട്വീ​റ്റ് ചെ​യ്യാ​റു​ള്ള അ​ദ്ദേ​ഹം മ​ണി​പ്പൂ​ർ പ്ര​ശ്ന​ത്തി​ൽ മൗ​നം​പാ​ലി​ച്ചു. ‘‘മ​ൻ​കീ ബാ​ത്’’ പ്ര​ഭാ​ഷ​ണ​പ​രി​പാ​ടി​യി​ൽ അ​ടി​യ​ന്ത​രാ​വ​സ്ഥ എ​ന്ന ക​ഷ്ട​കാ​ല​ത്തെ​പ്പ​റ്റി മോ​ദി ഓ​ർ​മി​പ്പി​ച്ചെ​ങ്കി​ലും, ഇ​ന്ന് മ​ണി​പ്പൂ​ർ​ജ​ന​ത അ​നു​ഭ​വി​ക്കു​ന്ന യാ​ത​ന​ക​ളെ​പ്പ​റ്റി ഒ​ന്നും ഉ​രി​യാ​ടി​യി​ല്ല. ഈ ​നി​ഷ്ക്രി​യ​ത്വം മ​ണി​പ്പൂ​രി​ന്റെ നേ​തൃ​ശൂ​ന്യ​ത ഇ​ര​ട്ടി​പ്പി​ക്കു​ന്നു. കു​ക്കി​ക​ളും മെ​യ്തേ​യി​ക​ളും ത​മ്മി​ലു​ള്ള വൈ​രം മാ​ത്ര​മ​ല്ല, ഭ​ര​ണ​കൂ​ട​ത്തി​ലു​ള്ള വി​ശ്വാ​സ​ന​ഷ്ട​വും ആ ​സം​സ്ഥാ​ന​ത്തി​ന്റെ പ്ര​തി​സ​ന്ധി​ക്ക് കാ​ര​ണ​മാ​ണ്. പ​ര​സ്യ​മാ​യി മോ​ദി പ്ര​തി​ക​രി​ച്ചി​ല്ലെ​ന്നു​വെ​ച്ച് അ​ദ്ദേ​ഹം പ്ര​ശ്ന​ത്തി​ൽ ഇ​ട​പെ​ടു​ന്നി​ല്ല എ​ന്ന​ർ​ഥ​മി​ല്ലെ​ന്ന് ആ​ഭ്യ​ന്ത​ര​മ​ന്ത്രി അ​മി​ത് ഷാ ​പ​റ​യു​ന്നു. പ​ക്ഷേ, പ​ര​സ്യ​മാ​യ ആ​ശ്വാ​സ​വാ​ക്കു​ക​ളും സ​മാ​ധാ​നാ​ഹ്വാ​ന​വും പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി​യി​ൽ​നി​ന്നു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നെ​ങ്കി​ൽ എ​ന്ന് ജ​ന​ങ്ങ​ൾ ആ​ഗ്ര​ഹി​ച്ച​താ​ണ്. യ​ഥാ​സ​മ​യം ജ​ന​മ​ന​സ്സു​ക​ളോ​ട് ശ​രി​യാ​യി സം​വ​ദി​ക്കാ​നും അ​വ​ർ​ക്ക് പ​റ​യാ​നു​ള്ള​ത് കേ​ൾ​ക്കാ​നും ക​ഴി​യു​മ്പോ​ഴാ​ണ് ജ​ന​വി​ശ്വാ​സം നി​ല​നി​ർ​ത്താ​നാ​വു​ക. ജ​ന​ങ്ങ​ൾ​ക്കു​മു​​ണ്ട​ല്ലോ അ​വ​രു​ടെ ‘മ​ൻ​കീ ബാ​ത്’.