ധർമ്മ യുദ്ധത്തിൻെറ കൊടിയേറ്റം

എല്ലാ ലോകകപ്പിലും പരസ്​പര ധാരണയുടെ ഒരു ഗോപുരം (ബാബേൽ) രൂപം കൊള്ളുന്നുണ്ട്​. ദൈവമാകാം, മർത്ത്യരുടെ അതിജീവന മത്സരങ്ങളാവാം കലക്കിക്കളഞ്ഞ ഒരൗന്നത്യം അവശിഷ്​ടങ്ങളിൽ നിന്ന്​ ശക്തിയാർജിച്ച്​ വരികയാവാം. ലോകത്തെങ്ങുമുള്ള മനുഷ്യർ ഒരേ ജിജ്​ഞാസ കൊണ്ട്​, ഒരേ ഉത്സാഹം കൊണ്ട്​ രൂപപ്പെടുത്തുന്ന ഇൗ പുതിയ ​െഎക്യം തരുന്ന ഉന്മേഷമാവാം ലോകകപ്പ്​ ഫുട്​ബാളി​​​െൻറ സൗന്ദര്യം. മറ്റൊരു ഗെയിമിനും കഴിയാത്തവിധം അത്​ അതിരുകളെ അസംഗതമാക്കുന്നു. ഏതാനും ഫുട്​ബാൾ രാജ്യങ്ങൾ മാത്രം അടയാളപ്പെടുത്തപ്പെട്ട ഒരു ഭൂപടം ലോക ഭൂപടമായി മാറുകയാണ്​. ഫുട്​ബാൾ പ്രേമി എന്ന ​െഎഡൻറിറ്റിക്ക്​ കീഴെ ആവുകയാണ്​ മറ്റെല്ലാ ​െഎഡൻറിറ്റികളും.

കഴിഞ്ഞ ലോകകപ്പ്​ കാലത്തെ ടി.വിയിൽ നിരന്തരമായി പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ട ഒരു പരസ്യം ഒാർമ വരികയാണ്​. (ഫുട്​ബാളുമായി ബന്ധപ്പെടാത്ത പരസ്യങ്ങളൊക്കെയും അക്കാലത്ത്​ നിർവീര്യമായി. കൺസ്യൂമറിലെ ഫുട്​ബാൾ പ്രേമിയെ അഭിസംബോധന ചെയ്യാതെ ഒരു കച്ചവടവും നടക്കില്ലെന്നായി). കൂട്ടുകാരിയുടെ ശ്രദ്ധ മറ്റെന്തിലേക്കോ ആകർഷിച്ച്​, തഞ്ചത്തിൽ താനിരുന്നിടത്ത്​ ത​​​െൻറ ഡമ്മിയെ ഇരുത്തി, ഫുട്​ബാൾ ലൈവ്​ കാണാൻ കുതിച്ച്​ ചെന്ന ചെറുപ്പക്കാരൻ ഒറ്റ അടിക്ക്​ എന്തെല്ലാമാണ്​ പരസ്യപ്പെടുത്തിയത്​? ഭാര്യയുടെ അടുത്ത്​, അമ്മയുടെ അടുത്ത്​, ഒാഫീസിലെ ത​​​െൻറ കസേരയിൽ, ക്ലാസിൽ, ഫാക്​ടറിയിൽ ഇരിക്കുന്നവരത്രയും അവനവ​​​െൻറ ഡമ്മികൾ. ഫുട്​ബാൾ മത്സരത്തിന്​ മുന്നിൽ മാത്രം താൻ താനായി. ഇൗ സീസണിൽ റസ്​റ്റാറൻറുകളിൽ വിളമ്പുന്നത്​ ഭക്ഷണം മാത്രമല്ല ഫുട്​ബാളുമാണ്​. (ചുമരിലെ വലിയ ടി.വി സ്ക്രീനിൽ നോട്ടമെത്തുന്ന വിധത്തിലാണ്​ പുതിയ സിറ്റിങ്​ അ​േറഞ്ച്​മ​​െൻറ്​). ദിനപത്രങ്ങളിൽ മുഖ്യ പേജ്​ സ്​പോർട്​സ്​ പേജാവുന്നു (കുട്ടികൾക്ക്​ സ്​പോർട്​സ്​ പേജ്​ ഇളക്കിക്കൊടുത്ത്​ പ്രധാന വാർത്താ പേജുകൾ വായിച്ചിരുന്ന മുതിർന്നവർ ഇപ്പോൾ വിട്ടു കൊടുക്കുന്നത്​ പ്രധാന വാർത്താ പേജുകളാണ്​). സ്വീകരണ മുറികളിൽ ഏറ്റവും മീതെ ഗർവ്വിഷ്​ടരായി സ്​പോർട്​സ്​ മാസികകൾ. തിന്നുന്നതും കുളിയ്​ക്കുന്നതും ജോലി ​െചയ്യുന്നതും രമിക്കുന്നതുമെല്ലാം അർദ്ധ മനസ്സോടെയാണ്​, മനസ്സി​​​െൻറ നല്ല പകുതി ഫുട്​ബാളിലാണ്​. ജീവിതം ആവേശ പൂർണമായ ഒരു ഗെയിമാണെന്ന്​ ലോകർ തിരിച്ചറിയുകയാണ്​. പഴ​െത്താലി പോലും താഴോട്ടിട്ട്​ കാല്​ കൊണ്ടെടുത്ത്​ ദൂരേക്ക്​ കിക്ക്​ ചെയ്യാനാണ്​ ഇക്കാലത്തി​​​െൻറ വ്യഗ്രത.

ഫുട്​ബാൾ ഗ്രൗണ്ട്​ ധർമ്മ നിരതമായ ഒരു തുണ്ട്​ ഭൂമിയാണ്​. ഇൗ ഗ്രൗണ്ടിൽ നീതിമാനായ ദൈവം വിസിലുമായി, ഉപദൈവങ്ങൾ കൊടിയുമായി അന്യായങ്ങളെ യഥാസമയം തുരത്തുന്നുണ്ട്​. ഇവിടെ സമൂഹ ജീവിതത്തിൽ ഇല്ലാതായിത്തീർന്ന പരസ്​പര വിശ്വാസവും നിസ്വാർഥ സ്​നേഹവുമുണ്ട്​. ഒരാളുടെ പ്രയത്​നം മറ്റൊരാളിലൂടെ വളർന്ന്​ തടസ്സങ്ങളെ മറികടന്ന്​ ഒാടിയെത്തിയ ആദ്യനിലൂടെ പുഷ്​ടിപ്പെട്ട്​ കാത്ത്​ നിൽക്കുകയായിരുന്നൊരാളിലൂടെ ലക്ഷ്യം നേടുന്ന ഇവിടെ ഉള്ളത്ര ആത്മാർഥമായ ‘വളർച്ച’കൾ മറ്റെവിടെയെങ്കിലും സാധ്യമാണോ? തടസ്സങ്ങളെ മറികടക്കുന്നതിന്​ എതിരാളിയെ കബളിപ്പിക്കുന്നതിന്​ മറ്റെവിടെയുണ്ടിത്ര അഴക്​.

ബ്രസീൽ യൂൾറിമെക്കിപ്പ്​ നേടിയ വർഷത്തെ ഒരു കളി വിവരണം കേൾക്കുക. ‘‘പിന്നിൽ നിന്ന്​ ടൊസ്​റ്റാവോ പന്ത്​ റിവലിനോക്ക്​ നൽകി. ജെർസിഞ്ഞോ വഴി ക്ലൊഡാർ ഡോവി​​​െൻറ കാലിലെത്തി. ക്ലെഡാർഡോ മനോഹരമായി ഡ്രിബിൾ ചെയ്​ത്​ മുന്നേറി ജെർസിഞ്ഞോവിന്​ തന്നെ നൽകി. പിന്നെ പെലെയുടെ കാലിലേക്ക്​. പെലേ ഡിഫൻററുടെ ശ്രദ്ധയിൽപെടാതെ നിൽക്കുന്ന കാർലോസ്​ ആൽബെർ​േട്ടാവിന്​ മറിച്ച്​ നൽകി. ആൽബർ​േട്ടാവിന്​  പന്ത്​ ഒന്ന്​ തട്ടുകയേ വേണ്ടിയിരുന്നുള്ളൂ.’’ പരസ്​പര ​െഎക്യം ഇങ്ങനെ വിള കൊയ്യുന്ന നിലം ‘പിഴച്ചുപോയ’ ഇൗ ഭൂമിയിൽ എളുപ്പമാണോ? ലക്ഷ്യം നേടുവാനായി ന്യായമായ വിധത്തിൽ പുനഃസംവിധാനം ചെയ്​ത ഒരു ജീവിതമല്ലേ ഫുട്​ബാൾ? ലക്ഷ്യം (goal) എന്ന പദത്തിന്​ ഫുട്​ബാളിന്​ ശേഷം മാറ്റ്​ കൂട്ടി. ഫുട്​ബാളിലോ കവിതയിലോ ഒഴിച്ചാൽ നിയമങ്ങൾ സാധ്യതകൾ വർദ്ധിപ്പിക്കുന്ന സന്ദർഭങ്ങൾ കുറവ്​. അന്യവൽക്കരണമേ ഇല്ലാത്ത ഇൗ ‘പ്രീബാബേലിയൻ’ ഗ്രൗണ്ട്​ സോഷ്യലിസത്തി​​​െൻറ ഗ്രൗണ്ടാണെന്ന്​ ടെറി ഇൗഗിൾട്ടൺ നിരീക്ഷിച്ചിട്ടുണ്ട്​. അപ്രവചനീയത സർഗ്ഗാത്​മകമായി വിളക്കിയിട്ടുണ്ട്​ ഇവിടെ. ഇവിടെ ഒരു നിമിഷവും പഴയതല്ല. ഒരു നീക്കവും അയഥാർഥമല്ല.
 

കൈകൾക്ക്​ നിയന്ത്രണമുള്ള, പാദങ്ങൾക്ക്​ സമ്പൂർണാധിപത്യമുള്ള ഫുട്​ബാളി​​​െൻറ ഘടനാപരമായ സവിശേഷത അതിനെ കൂടുതൽ രാഷ്​ട്രീയോന്മുഖമാക്കുന്നുണ്ട്​. കീഴെയായതു കൊണ്ടാവാം ചളിയിലും അഴുക്കിലും കഴിയുന്നതു കൊണ്ടാവാം അലയുന്നതി​​​െൻറയും പലായനത്തി​​​െൻറയും അവലംബങ്ങളായതിനാലാവാം ജന്മസ്​ഥലമായി ഇന്ത്യൻ മിത്തുകൾ കാണുന്ന പാദങ്ങൾക്ക്​ ഒരു നവജന്മം കിട്ടുകയായിരുന്നു ഫുട്​ബാളി​​​െൻറ വരവിൽ. കൈയാങ്കളിയുടെ രൂപാന്തരങ്ങളാണ്​ മറ്റേതാണ്ടെല്ലാ കളികളുമെങ്കിൽ ഇതാ പാദങ്ങൾക്ക്​ ഇംപ്രൊവൈസേഷ​​​െൻറ അനന്ത സാധ്യതകൾ തുറന്നു കൊടുക്കുന്ന ഒരു പുതിയ മാധ്യമം. നിരന്തരമായി ചലിക്കുന്ന നാൽപ്പത്തിനാല്​ കാലുകളിൽ ഉറപ്പിക്കപ്പെട്ട ഒരു ബാബേൽ. പത്തൊമ്പതാം നൂറ്റാണ്ടിൽ യൂറോപ്പിൽ നിന്നും ലാറ്റിനമേരിക്കയിലെത്തിയപ്പോൾ, അവിടത്തെ ദരിദ്രരുടെ കാലുകളിലെത്തിയപ്പോൾ ഫുട്​ബാൾ ജന്മസ്​ഥലത്തെത്തിയപ്പോലെ സന്തോഷിച്ചു. കുറഞ്ഞ കാലം കൊണ്ട്​ വളരെക്കാലമായി കളിച്ചു വരുന്ന കളിയുടെ ലാഘവം ഫുട്​ബാൾ നേടി.
 

ബ്രസീലി​​​െൻറയോ അർജൻറീനയുടെയോ കളിക്കാരുടെ പാദങ്ങൾ പെരുമാറുന്നത്​ എന്തൊരു സ്വാതന്ത്ര്യത്തോടെയും അഴകോടെയും ആണ്​! നടക്കു​േമ്പാഴല്ല, ഒാടു​േമ്പാഴല്ല, നൃത്തം ചെയ്യു​േമ്പാഴല്ല ഫുട്​ബാൾ കളിക്കു​േമ്പാഴാണ്​ പാദങ്ങൾ സാർഥകങ്ങളാവുക എന്ന്​ ആ പാദങ്ങൾ നമ്മളോട്​ പറയുന്നു. (മെസ്സിയുടെ പാദങ്ങളുടെ ലാഘവവും കൃത്യതയും എ​​​െൻറ വിരലുകൾക്കെപ്പോഴാണ്​ കിട്ടുക എന്നതാണെഴുത്തുകാരനായ എ​​​െൻറ കൗതുകം). ബ്രസീലോ അർജൻറീനയോ ചിലിയോ സ്​പെയിനോ കളിക്കു​േമ്പാൾ ഫുട്​ബാളിന്​ ലഭിക്കുന്ന സൗന്ദര്യം ഫ്രാൻസിനോ ജർമനിക്കോ സ്വപ്​നം കാണാനാവില്ല. ബ്രസീലിനോ അർജൻറീനയ്​ക്കോ ഒപ്പം ഒരു വളർത്തു നായയെപ്പോലെയോ വളർത്തു പൂച്ചയെപ്പോലെയോ ഒാടിയെത്തുന്നു പന്ത്​. പന്തിനെ പരിചരിക്കുകയാണവർ. എന്നാൽ ജർമ്മനിയുടെയോ ഫ്രാൻസി​​​െൻറയോ ഫുട്​ബാൾ പൂർണമായി മെരുങ്ങിയിട്ടില്ലാത്ത ക്രുദ്ധനായ ഒരു വന്യമൃഗം ഏറ്റവും സംഭവ ബഹുലമായ ഒന്നൊര മണിക്കൂറിനകം അവർ നേടും, തീർച്ച. പക്ഷെ അവർ ഗ്രൗണ്ടിൽ ഒരു അധിനിവേശപ്പടയാണ്. അവർ കളിക്കുന്നത്​ കളിക്കാനല്ല, പന്തുമായി സല്ലപിക്കാനല്ല, ഗോളടിക്കാനാണ്​. ലാറ്റിനമേരിക്കൻ രാജ്യങ്ങളും ഫുട്​ബാളും യൂറോപ്യൻ രാജ്യങ്ങൾ ​‘ഗോളും’ ഇന്ത്യ ‘ഫുഡ്​ബോളു’മാണ്​ കളിക്കുന്നത്​.

ശത്രു രാജ്യങ്ങൾ തമ്മിലുള്ള, ഭിന്നപ്രത്യയ ശാസ്​ത്രങ്ങളാൽ നയിക്കപ്പെടുന്ന രാജ്യങ്ങൾ തമ്മിലുള്ള ഭിന്നവംശീയരായ രാജ്യങ്ങൾ തമ്മിലുള്ള കാൽപ്പന്തുകളി ശ്രദ്ധിച്ചാൽ അത്​ നിഷ്​കളങ്കമായ ഒരു ഗെയിമല്ല എന്ന്​ മനസ്സിലാവും. അവരവർ പിന്തുടരുന്നതി​​​െൻറയെല്ലാം, പ്രതിനിധീകരിക്കപ്പെടുന്നതി​​​െൻറയെല്ലാം, പിന്തുണയോടെയാണ്​ പ്രത്യക്ഷത്തിൽ പന്തിനെ മാത്രം പിന്തുടരുന്ന ഇൗ കളി കളിക്കപ്പെടുന്നത്​. കളിക്കളത്തിലൊതുങ്ങുന്നതല്ല അതി​​​െൻറ വീറും വാശിയും. തോളിൽ ചെഗുവേരയുടെയും കണങ്കാലിൽ ഫിദൽ കാസ്​ട്രോയുടെയും പച്ചകുത്തിയ മറഡോണ, ആരെ തോൽപ്പിക്കു​േമ്പാഴും തോൽക്കുന്നത്​ അമേരിക്കയാണെന്നാണ്​ സങ്കൽപിച്ചു. ഫിദലില്ലായിരുന്നെങ്കിൽ എല്ലാ തെക്കേ അമേരിക്കൻ രാജ്യങ്ങളുടെയും ഭാഷ ഇതിനകം ഇംഗ്ലീഷാകുമായിരുന്നു എന്ന്​ മാറഡോണ എമിൽ കസ്​തൂറിക്കയോട്​ മാർക്കേസിനെ ഉദ്ധരിച്ച്​ പറയുന്നുണ്ട്​. മറികടന്ന്​ മറികടന്ന്​ ഗോളിയേയും മറികടന്നു മറഡോണ ഇംഗ്ലണ്ടി​​​െൻറ വലയിലടിച്ച പന്ത്​, ഏറ്റവും കാവ്യാത്മകമായ ഗോൾ എന്ന്​ വാഴ്​ത്തപ്പെട്ട ഗോൾ, സാമ്രാജ്യത്വത്തിനെതിരായ പോരാട്ടത്തി​​​െൻറ പ്രതീകാത്മകമായ പര്യവസാനമായിരുന്നു.
 

മറഡോണ

 

ഇംഗ്ലണ്ടിനും ഇംഗ്ലീഷിനുമെതിരെ ഭൂമി കുലുങ്ങുന്നവിധം നേടിയ ധർമ്മ യുദ്ധം. എമിർ കസ്​തൂറിക്കയുടെ ചലച്ചിത്രത്തിൽ കസ്​തൂറിക്കയുടെ ​രണ്ടോ മൂന്നോ വയസ്സുള്ള കൊച്ചു മകനെ നോക്കി ചിരിയോടെ മാറഡോണ പറഞ്ഞത്​ നല്ല കാലുകൾ (ഫുട്​ബാൾ കളിക്കാൻ പറ്റിയ നല്ല കാലുകൾ) എന്നായിരുന്നു. അമേരിക്കയോടുള്ള യുദ്ധം തുടരാൻ പറ്റിയ ലക്ഷണമൊത്ത സൈനിക കാലുകൾ എന്നർഥം. വൻ രാജ്യങ്ങളോട്​, സാമ്രാജ്യത്വത്തോട്​ തന്നെ, യുദ്ധം ചെയ്യാനും ജയിക്കാനും വേണ്ട ഗ്രൗണ്ടുകൾ നൽകി ഫുട്​ബാൾ. ആയുധങ്ങൾ കൊണ്ടല്ല പ്രതിഭ കൊണ്ടുള്ള യുദ്ധം. ആശുപത്രിക്ക്​ മീതെയോ സ്​കൂളിന്​ മീതേയോ ഭക്ഷണക്കപ്പലിന്​ മീതെയോ ബോംബിട്ട്​ ജയിക്കുന്ന സൈന്യത്തി​​​െൻറ ധാർമികതയെ കൊമ്പു കുത്തിക്കുന്ന ഉജ്വലമായ ധാർമികത. ഇംഗ്ലണ്ടിനെതിരെയുള്ള മറഡോണയുടെ ​േഗാൾ കാണാൻ ഒരേ സമയം എണീറ്റ്​ പെരുവിരലിൽ നിന്ന്​ ജനകോടികളുണ്ടാക്കിയ അസന്തുലിതത്വത്തിൽ ഭൂമിയുടെ അച്ചുതണ്ട്​ ഒടിയാതിരുന്നത്​ അദ്​ഭുതമായിരുന്നു എന്ന്​ മാറഡോണയെക്കുറിച്ചുള്ള നേരത്തെ സൂചിപ്പിച്ച സിനിമ പറയുന്നു.

‘‘അവർ എല്ലാവരും കണ്ണീരൊഴുക്കുകയായിരുന്നു’’. ആദ്യ ലോകകപ്പ്​ ജയിച്ച ബ്രസീൽ ടീമംഗങ്ങളായിരുന്നു അവർ. ആനന്ദം കൊണ്ട്​ കണ്ണീരൊഴുക്കുന്ന ഇത്രയധികം പേരെ ഒരുമിച്ച്​ ലോകം കാണുന്നത്​ ആദ്യമായിട്ടായിരിക്കാം. പാപബോധത്തി​​​െൻറ തരിമ്പില്ലാത്ത ആദ്യ യുദ്ധ ജയം. സർപ്പത്തിനും ചതിക്കും മുമ്പായിരുന്നു അവർ. നമുക്ക്​ എവിടെയോ വെച്ച്​ നഷ്​ടപ്പെട്ട ജീവിതാനന്ദത്തി​​​െൻറ ആവിഷ്​ക്കാരമുണ്ട്​ കളിയിൽ. നൈസർഗികതയുണ്ട്​ കളിയിൽ. ഏദൻ തോട്ടമാണത്​.ഇസ്രായേലിനോട്​ ഫുട്​ബാൾ കളിക്കരുതെന്ന്​ അർജൻറീനയോടപേക്ഷിച്ച ഫലസ്​തീനും അവരെ പിന്തുടർന്നവരും ഒാർപ്പിക്കുന്നത്​ ഫുട്​ബാളി​​​െൻറ ഇൗ നന്മകളെയാണ്​. ഇൗ മികച്ച ഗെയിം ഇസ്രായേൽ അർഹിക്കുന്നില്ല.
•