കനവ്; രാജ്യത്തെ അത്ഭുതപ്പെടുത്തിയ സമാന്തര വിദ്യാഭ്യാസം

സു​ൽ​ത്താ​ൻ ബ​ത്തേ​രി: ന​ട​വ​യ​ൽ ചീ​ങ്ങോ​ടു​ള്ള ‘ക​ന​വ്’ എ​ന്ന വി​ദ്യാ​ല​യം രാ​ജ്യ​ത്തെ​ത​ന്നെ അ​ത്ഭു​ത​പ്പെ​ടു​ത്തി​യ സ​മാ​ന്ത​ര വി​ദ്യാ​ഭ്യാ​സ​കേ​ന്ദ്ര​മാ​ണ്. ഇ​വി​ടെ​യു​ള്ള ആ​ദി​വാ​സി ഊ​രി​ലെ കു​ട്ടി​ക​ൾ ഇം​ഗ്ലീ​ഷ് പ​ച്ച​വെ​ള്ളം പോ​ലെ സം​സാ​രി​ക്കു​ന്നു. അ​ത്ര​മാ​ത്രം എ​ല്ലാ​വ​രെ​യും ആ ​ബ​ദ​ൽ വി​ദ്യാ​ഭ്യാ​സ രീ​തി വി​സ്മ​യ​പ്പെ​ടു​ത്തി. സി​നി​മ സം​വി​ധാ​നം, പാ​ട്ട്, നൃ​ത്തം, ചി​ത്ര​ക​ല, ക​ള​രി​പ്പ​യ​റ്റ് എ​ന്നു​വേ​ണ്ട എ​ല്ലാ മേ​ഖ​ല​യി​ലും ഊ​രി​ലെ കു​ട്ടി​ക​ൾ ക​ഴി​വു​തെ​ളി​യി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ട്. കെ.​ജെ. ബേ​ബി എ​ന്ന ക​ണ്ണൂ​രു​കാ​ര​നാ​യ പ​ഴ​യ ന​ക്സ​ലൈ​റ്റ് വ​യ​നാ​ട്ടി​ലെ​ത്തി കെ​ട്ടി​പ്പ​ടു​ത്ത ക​ന​വ് വ​യ​നാ​ടി​ന്റെ സാം​സ്കാ​രി​ക ചി​ഹ്ന​മാ​യി മാ​റു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു.

’90ക​ളു​ടെ തു​ട​ക്ക​ത്തി​ലാ​ണ് ക​ന​വ് സ​ജീ​വ​മാ​യ​ത്. കെ.​ജെ. ബേ​ബി​യു​ടെ പ്ര​സി​ദ്ധ​മാ​യ നാ​ടു​ഗ​ദ്ദി​ക നാ​ട​ക​ത്തി​ന്റെ ര​ണ്ടാ​മ​ത് റി​ഹേ​ഴ്സ​ൽ 1992ൽ ​ന​ട​വ​യ​ലി​ൽ ന​ട​ക്കു​ന്ന കാ​ലം. അ​ഭി​നേ​താ​ക്ക​ൾ മി​ക്ക​വ​രും ന​ട​വ​യ​ൽ പ​രി​സ​ര​ത്തെ കാ​ട്ടു​നാ​യ്ക്ക, പ​ണി​യ ഊ​രു​ക​ളി​ൽ​പ്പെ​ട്ട​വ​രാ​ണ്. റി​ഹേ​ഴ്സ​ലി​ന് വ​രു​ന്ന​വ​രു​ടെ മ​ക്ക​ളും മ​രു​മ​ക്ക​ളു​മാ​യി 30ലേ​റെ കു​ട്ടി​ക​ൾ കെ.​ജെ. ബേ​ബി​യു​ടെ വീ​ട്ടി​ലെ​ത്തു​മാ​യി​രു​ന്നു. അ​വ​രി​ൽ നി​ന്നു​മാ​ണ് ക​ന​വി​ന്റെ തു​ട​ക്ക​മെ​ന്ന് കെ.​ജെ. ബേ​ബി​യു​ടെ ഭാ​ര്യ പ​രേ​ത​യാ​യ ഷേ​ർ​ളി ടീ​ച്ച​ർ പ​ണ്ടൊ​രു അ​ഭി​മു​ഖ​ത്തി​ൽ വ്യ​ക്ത​മാ​ക്കി​യി​ട്ടു​ണ്ട്. തു​ട​ക്ക​ത്തി​ൽ നാ​ലു വ​യ​സ്സി​നും 18നും ​ഇ​ട​യി​ലു​ള്ള 42 കു​ട്ടി​ക​ളാ​ണ് ഉ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന​ത്.

ആ​ദി​വാ​സി​ക​ളു​ടെ നാ​ട്ട​റി​വും കാ​ട്ട​റി​വും മ​ന​സ്സി​ലാ​ക്കി ആ​ധു​നി​ക ലോ​ക​ത്തെ അ​റി​വു​കൂ​ടി അ​വ​രി​ലേ​ക്ക് എ​ത്തി​ച്ചു​കൊ​ടു​ക്കാ​നു​ള്ള ശ്ര​മ​മാ​ണ് ക​ന​വി​ലൂ​ടെ യാ​ഥാ​ർ​ഥ്യ​മാ​യ​ത്. സാ​മ്പ്ര​ദാ​യി​ക രീ​തി​യി​ൽ​നി​ന്നും മാ​റി​ച്ചി​ന്തി​ച്ച് വി​ദ്യാ​ഭ്യാ​സ​ത്തി​ന്റെ അ​വ​സാ​ന ല​ക്ഷ്യം ഭൂ​മി​യി​ലെ സ​മാ​ധാ​ന​മാ​ണെ​ന്ന സ​ന്ദേ​ശ​മാ​യി​രു​ന്നു ബേ​ബി കു​ട്ടി​ക​ൾ​ക്ക് പ​ക​ർ​ന്നു​കൊ​ടു​ത്ത​ത്.

ഇം​ഗ്ലീ​ഷ്, ഹി​ന്ദി ഭാ​ഷ​ക​ൾ, സ​യ​ൻ​സ്, ക​ണ​ക്ക്, ശാ​സ്ത്രീ​യ നൃ​ത്തം, ചി​ത്ര​ക​ല, സി​നി​മ, കു​ട്ട​നെ​യ്ത്ത്, മ​ൺ​പാ​ത്ര നി​ർ​മാ​ണം, ക​ള​രി അ​ഭ്യാ​സ​വും ചി​കി​ത്സ​യും, നീ​ന്ത​ൽ എ​ന്നി​വ​യൊ​ക്കെ ക​ന​വി​ലെ കു​ട്ടി​ക​ൾ പ​ഠി​ച്ചു. ഓ​രോ മേ​ഖ​ല​യി​ലും വി​ദ​ഗ്ധ​രാ​യ​വ​ർ ക​ന​വി​ൽ എ​ത്തി​യാ​ണ് ക്ലാ​സു​ക​ൾ കൈ​കാ​ര്യം ചെ​യ്തി​രു​ന്ന​ത്.

കു​റ​സോ​വ​യു​ടെ​യും മ​റ്റും സി​നി​മ​ക​ൾ കു​ട്ടി​ക​ളെ കാ​ണി​ച്ച് ന​ല്ല സി​നി​മ​ക​ളെ കു​റി​ച്ചു​ള്ള അ​വ​ബോ​ധ​മു​ണ്ടാ​ക്കി​യ​തി​നു​ശേ​ഷ​മാ​യി​രു​ന്നു സി​നി​മ​യെ കു​റി​ച്ചു​ള്ള ആ​ഴ​ത്തി​ലു​ള്ള പ​ഠ​നം. ക​ന​വി​ന്റെ ഗു​ഡ സി​നി​മ​യി​ൽ കാ​മ​റ​മാ​ൻ ഒ​ഴി​ച്ച് ബാ​ക്കി​യു​ള്ള എ​ല്ലാം ചെ​യ്ത​ത് ക​ന​വി​ലെ കു​ട്ടി​ക​ൾ ത​ന്നെ​യാ​യി​രു​ന്നു. ഹി​മാ​ല​യ​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ച് പ​ഠി​ക്കാ​ൻ ഹി​മാ​ല​യ​ത്തി​ൽ നേ​രി​ട്ട് പോ​യ അ​നു​ഭ​വം ഒ​രി​ക്ക​ൽ കു​ട്ടി​ക​ൾ പ​ങ്കു​വെ​ക്കു​ക​യു​ണ്ടാ​യി. അ​താ​ണ് ക​ന​വി​ന്റെ വി​ദ്യാ​ഭ്യാ​സ രീ​തി​യു​ടെ ഏ​റ്റ​വും വ​ലി​യ പ്ര​ത്യേ​ക​ത​യും.

വ​യ​നാ​ട്ടി​ലെ​ത്തി​യ ത​ന്നെ ഏ​റ്റ​വും ആ​ക​ർ​ഷി​ച്ച​ത് അ​ടി​യ​രു​ടെ തു​ടി​യാ​യി​രു​ന്നു​വെ​ന്ന് ഒ​രി​ക്ക​ൽ അ​ദ്ദേ​ഹം പ​റ​ഞ്ഞി​ട്ടു​ണ്ട്. ത​ണു​പ്പു​ള്ള രാ​ത്രി​ക​ളി​ൽ വീ​ട്ടി​ൽ മൂ​ടി​പ്പു​ത​ച്ച് കി​ട​ക്കു​മ്പോ​ൾ അ​ക​ലെ ആ​ദി​വാ​സി ഊ​രു​ക​ളി​ൽ​നി​ന്നു​ള്ള തു​ടി​താ​ളം വ​ലി​യ രീ​തി​യി​ൽ ആ​ക​ർ​ഷ​ക​മാ​യി തോ​ന്നി. കോ​ള​നി​യി​ലെ​ത്തി മാ​ത​പ്പെ​രു​മ​നെ ക​ണ്ടു. തു​ടി​യെ​ക്കു​റി​ച്ചും അ​തി​ലൂ​ടെ ആ​ദി​വാ​സി ജീ​വി​ത​ത്തെ​യും അ​ടു​ത്ത​റി​ഞ്ഞു. അ​തൊ​രു വ​ലി​യ മാ​റ്റ​ത്തി​ന്റെ തു​ട​ക്ക​മാ​യി​രു​ന്നു.

"എ​ട്ടു രൂ​പ​ക്കാ​ണ് കൈ​പ്പാ​ട​ൻ എ​ന്ന അ​ടി​മ​യെ അ​മ്പു നാ​യ​ർ സു​ബ്ബ​രാ​യ​ർ​ക്ക് പ​ണ​യം വ​ച്ച​ത്...’’ -കെ.​ജെ. ബേ​ബി​യു​ടെ പ്ര​ശ​സ്ത​മാ​യ മാ​വേ​ലി മ​ൻ​റം നോ​വ​ലി​ന്റെ തു​ട​ക്കം ഇ​ങ്ങ​നെ​യാ​ണ്. ഒ​രു കാ​ല​ഘ​ട്ട​ത്തി​ൽ വ​യ​നാ​ട്ടി​ലെ ആ​ദി​വാ​സി ജീ​വി​ത​ത്തി​ന്റെ പ​ച്ച​യാ​യ ആ​വി​ഷ്കാ​ര​മാ​യി​രു​ന്നു ബേ​ബി ‘മാ​വേ​ലി​മ​ൻ​റ’​ത്തി​ലൂ​ടെ വ​ര​ച്ചു​കാ​ണി​ച്ച​ത്. പ്ര​ധാ​ന ക​ഥാ​പാ​ത്ര​മാ​യ കൈ​പ്പാ​ട​നെ കൂ​ടാ​തെ ഈ​ര എ​ന്ന ക​ഥാ​പാ​ത്ര​വും ഏ​വ​രു​ടേ​യും മ​ന​സ്സി​ൽ ത​ങ്ങി​നി​ൽ​ക്കും. 1994നാ​ണ് മാ​വേ​ലി മ​ൻ​റ​ത്തി​ന് കേ​ര​ള സാ​ഹി​ത്യ അ​ക്കാ​ദ​മി അ​വാ​ർ​ഡ് ല​ഭി​ക്കു​ന്ന​ത്. ന​ട​വ​യ​ൽ ചീ​ങ്ങോ​ട് എ​ന്ന ചെ​റി​യ ഗ്രാ​മ​ത്തി​ലൂ​ടെ കേ​ര​ള സാ​ഹി​ത്യ അ​ക്കാ​ദ​മി അ​വാ​ർ​ഡ് അ​ങ്ങ​നെ ആ​ദ്യ​മാ​യി വ​യ​നാ​ട​ൻ​ചു​രം ക​യ​റി എ​ത്തു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു.

‘നാ​ട് എ​ൻ വീ​ട് ഈ ​വ​യ​നാ​ട്...’

‘നാ​ട് എ​ൻ വീ​ട് ഈ ​വ​യ​നാ​ട്... കൂ​ട് എ​ൻ മേ​ട് ഈ ​വ​യ​നാ​ട്...’ ഇ​ങ്ങ​നെ തു​ട​ങ്ങു​ന്ന ഈ ​ഗാ​നം വെ​റു​മൊ​രു ഗാ​ന​മ​ല്ല. ലോ​ക​ത്തെ​മ്പാ​ടു​മു​ള്ള മ​ല​യാ​ളി​ക​ൾ​ക്ക് സു​പ​രി​ച​ത​മാ​യ പാ​ട്ട്. വ​യ​നാ​ടി​നെ​യും വ​യ​നാ​ടി​ന്റെ ആ​ദി​വാ​സി​ക​ളെ​യും അ​ട​യാ​ള​പ്പെ​ടു​ത്തി​യ പാ​ട്ട്. പ​ല വേ​ദി​ക​ളി​ൽ പ​ല​രും ആ ​ഗാ​നം ആ​ല​പി​ച്ചു. ആ ​പ്ര​ശ​സ്ത ഗാ​ന​ത്തി​ന്റെ പി​റ​വി ക​ന​വ് ബേ​ബി എ​ന്ന കെ.​ജെ. ബേ​ബി​യി​ലൂ​ടെ​യാ​യി​രു​ന്നു.

ക​ണ്ണൂ​രി​ലെ മാ​വി​ലാ​യി​യി​ൽ 1954 ഫെ​ബ്രു​വ​രി 27ന് ​ജ​നി​ച്ച ബേ​ബി​യു​ടെ ജീ​വി​തം പി​ന്നീ​ട് വ​യ​നാ​ട്ടി​ലാ​യി​രു​ന്നു. ഒ​റ്റ​വാ​ക്കി​ൽ വി​ശേ​ഷി​പ്പി​ക്കാ​ൻ ക​ഴി​യാ​ത്ത അ​ത്ഭു​ത​ജീ​വി​ത​മാ​യി​രു​ന്നു ബേ​ബി​​യു​ടേ​ത്. നാ‍ട​ക​പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ക​ൻ, നോ​വ​ലി​സ്റ്റ്, നാ​ട​ൻ​പാ​ട്ടു​കാ​ര​ൻ, സാ​മൂ​ഹി​ക, മ​നു​ഷ്യാ​വ​കാ​ശ പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ക​ൻ എ​ന്നി​ങ്ങ​നെ അ​ദ്ദേ​ഹം ആ​ദി​വാ​സി-​പി​ന്നാ​ക്ക ജ​ന​ത​ക്ക് വേ​ണ്ടി നി​ല​കൊ​ണ്ടു. ക​ന​വ് എ​ന്ന സ​മാ​ന്ത​ര വി​ദ്യാ​ഭ്യാ​സ സ്ഥാ​പ​നം അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തെ ദേ​ശീ​യ​ത​ല​ത്തി​ൽ പ്ര​ശ​സ്ത​നാ​ക്കി.

’70ക​ളു​ടെ അ​വ​സാ​നം കേ​ര​ളം മു​ഴു​വ​ൻ ച​ർ​ച്ച​യാ​യ നാ​ടു​ഗ​ദ്ദി​ക​യെ​ന്ന തെ​രു​വു​നാ​ട​ക​വു​മാ​യി അ​ദ്ദേ​ഹം നാ​ടു​ചു​റ്റി. ഏ​റെ മു​മ്പ് തി​രു​വ​ണ്ണാ​മ​ല​യി​ലെ ര​മ​ണാ​ശ്ര​മ​ത്തി​ൽ സ​ന്യ​സി​ച്ചി​രു​ന്നു. പി​ന്നീ​ടാ​ണ് സ​ന്യാ​സം വി​ട്ട അ​ദ്ദേ​ഹം പൊ​തു പ്ര​ശ്ന​ങ്ങ​ളി​ൽ സ​ജീ​വ​മാ​യ​ത്. ന​ർ​മ്മ​ദാ ബ​ച്ചാ​വോ ആ​ന്ദോ​ള​ൻ സ​മ​രം, മാ​വൂ​ർ ഗ്വാ​ളി​യോ​ർ റ​യോ​ൺ​സ് സ​മ​രം തു​ട​ങ്ങി​യ​വ​ക്ക് പി​ന്തു​ണ പ്ര​ഖ്യാ​പി​ച്ച് പ​രി​പാ​ടി​ക​ൾ അ​വ​ത​രി​പ്പി​ച്ചു. പ​ഴ​ശ്ശി​രാ​ജ കോ​ള​ജി​ലെ അ​ധ്യാ​പി​ക​യാ​യി​രു​ന്ന ഭാ​ര്യ ഷേ​ർ​ളി ജോ​ലി ഉ​പേ​ക്ഷി​ച്ചാ​ണ് ബേ​ബി​യു​ടെ സാ​മൂ​ഹി​ക പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ന​ങ്ങ​ൾ​ക്ക് പി​ന്തു​ണ​യു​മാ​യി ഒ​പ്പം​നി​ന്ന​ത്.

കാ​ടി​ന്റെ മ​ക്ക​ളെ അ​വ​രു​ടെ സാം​സ്കാ​രി​ക​ത്ത​നി​മ​യി​ൽ​ത​ന്നെ നി​ല​നി​ർ​ത്തി അ​വ​രി​ൽ​നി​ന്ന് പാ​ഠ​ങ്ങ​ൾ പ​ഠി​ച്ചാ​ണ് അ​വ​രെ ബേ​ബി വി​കാ​സ​ത്തി​ലേ​ക്ക് വ​ഴി​ന​ട​ത്തി​യ​ത്. അ​തി​ന്റെ ഏ​റ്റ​വും വ​ലി​യ ഉ​ദാ​ഹ​ര​ണ​മാ​ണ് ക​ന​വ് വി​ദ്യാ​ല​യം. 2006ൽ ​ക​ന​വി​ന്റെ പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ന​ങ്ങ​ളി​ൽ​നി​ന്ന് പി​ന്മാ​റി​യ അ​ദ്ദേ​ഹം അ​വി​ടെ പ​ഠി​ച്ച മു​തി​ർ​ന്ന കു​ട്ടി​ക​ളെ സ്കൂ​ളി​ന്റെ ചു​മ​ത​ല ഏ​ൽ​പി​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. ക​ന​വി​ലെ ആ​ദി​വാ​സി കു​ട്ടി​ക​ൾ​ക്കൊ​പ്പ​മാ​ണ്​ അ​ദ്ദേ​ഹ​വും കു​ടും​ബ​വും താ​മ​സി​ച്ചി​രു​ന്ന​ത്.

കെ.​ജെ. ബേ​ബി​യു​ടെ നി​ര്യാ​ണ​ത്തി​ൽ അ​നു​ശോ​ചി​ച്ചു

ക​ൽ​പ​റ്റ: കെ.​ജെ. ബേ​ബി​യു​ടെ നി​ര്യാ​ണ​ത്തി​ൽ വ​യ​നാ​ട് പ്ര​കൃ​തി സം​ര​ക്ഷ​ണ സ​മി​തി അ​നു​ശോ​ചി​ച്ചു. വ​യ​നാ​ടി​ന്റെ മ​ണ്ണി​നെ​യും മ​ണ്ണി​ന്റെ മ​ക്ക​ളെ​യും പ്ര​കൃ​തി​യെ​യും പ്ര​ണ​യി​ച്ച ക​ലാ​കാ​ര​നാ​യി​രു​ന്നു അ​ദ്ദേ​ഹം. എ​ഴു​പ​തു​ക​ളി​ൽ കേ​ര​ളീ​യ യു​വ​ത്വ​ത്തെ പി​ടി​ച്ചു​ല​ച്ച വ​സ​ന്ത​ത്തി​ന്റെ ഇ​ടി​മു​ഴ​ക്കം ബേ​ബി​യെ​യും ആ​വേ​ശ​ത്തി​ലാ​ക്കി.

മ​ല​യാ​ള നാ​ട​ക​ത്തെ ഗു​ണ​ക​ര​മാ​യി പ​രി​വ​ർ​ത്തി​പ്പി​ച്ച​തി​ൽ തോ​പ്പി​ൽ​ഭാ​സി​ക്കും സി.​ജെ. തോ​മ​സി​നും കാ​വാ​ല​ത്തി​നും സി.​എ​ൻ. ശ്രീ​ക​ണ്ഠ​ൻ നാ​യ​ർ​ക്കു​മൊ​പ്പം പ്ര​മു​ഖ സ്ഥാ​നം ബേ​ബി​ക്കു​മു​ണ്ടെ​ന്നും പ്ര​സി​ഡ​ന്റ് എ​ൻ. ബാ​ദു​ഷ, സെ​ക്ര​ട്ട​റി തോ​മ​സ് അ​മ്പ​ല​വ​യ​ൽ, ട്ര​ഷ​റ​ർ ബാ​ബു മൈ​ല​മ്പാ​ടി എ​ന്നി​വ​ർ പ​റ​ഞ്ഞു.

ക​ൽ​പ​റ്റ: മ​ർ​ദി​ത ജ​ന​ത​യോ​ടൊ​പ്പം നി​ന്ന പ്ര​മു​ഖ സാം​സ്കാ​രി​ക-​പ്ര​തി​രോ​ധ പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ക​നാ​ണ് കെ.​ജെ. ബേ​ബി​യെ​ന്ന് ക​ൾ​ച്ച​റ​ൽ ഫോ​റം ജി​ല്ല ക​മ്മി​റ്റി അ​നു​ശോ​ചി​ച്ചു. അ​ടി​യ​ന്ത​രാ​സ്ഥ​ക്ക് ശേ​ഷം കേ​ര​ള​ത്തി​ലെ സാം​സ്കാ​രി​ക രം​ഗ​ത്ത് വി​പ്ല​വ​പ​ക്ഷ​ത്തു​നി​ന്ന് അ​ര​ങ്ങി​ലെ​ത്തി​യ നാ​ട​ക പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ക​നാ​യി​രു​ന്നു അ​ദ്ദേ​ഹം. 1980-81 കാ​ല​ത്ത് നാ​യ​നാ​ർ മ​ന്ത്രി​സ​ഭ ബേ​ബി​യു​ടെ ‘നാ​ടു​ഗ​ദ്ദി​ക’ നാ​ട​കം നി​രോ​ധി​ക്കു​ക​യും, ബേ​ബി ഉ​ൾ​പ്പെ​ടെ നാ​ട​ക​സം​ഘ​ത്തെ ജ​യി​ലി​ല​ട​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്തു. അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ നി​ര്യാ​ണം വ​ലി​യ ന​ഷ്ട​മാ​ണു​ണ്ടാ​ക്കി​യ​തെ​ന്ന് ജി​ല്ല ക​മ്മി​റ്റി യോ​ഗ​ത്തി​ൽ കെ. ​പ്രേം​നാ​ഥ്, പി.​ജി. മോ​ഹ​ൻ​ദാ​സ്, സു​നി​ൽ ജോ​സ​ഫ്, കെ.​എം. പ്ര​കാ​ശ​ൻ എ​ന്നി​വ​ർ പ​റ​ഞ്ഞു.

ക​ൽ​പ​റ്റ: കെ.​ജെ. ബേ​ബി​യു​ടെ വി​ട​വാ​ങ്ങ​ലി​ൽ സി.​പി.​ഐ (എം.​എ​ൽ) റെ​ഡ് സ്റ്റാ​ർ ജി​ല്ല ക​മ്മി​റ്റി അ​നു​ശോ​ചി​ച്ചു. വി​പ്ല​വ നാ​ട​ക​കൃ​ത്തും ക​വി​യും വി​ദ്യാ​ഭ്യാ​സ പ​രി​ഷ്ക​ർ​ത്താ​വു​മാ​യി​രു​ന്നു അ​ദ്ദേ​ഹം. അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ സ്വാ​ധീ​നം മ​ല​യാ​ള നാ​ട​ക​വേ​ദി​യി​ൽ സ​മാ​ന​ത​ക​ളി​ല്ലാ​ത്ത​താ​ണ്. കേ​ര​ള​ത്തി​ലെ ആ​ദി​വാ​സി സ​മൂ​ഹ​ങ്ങ​ൾ നേ​രി​ടു​ന്ന പ​രു​ഷ​മാ​യ യാ​ഥാ​ർ​ഥ്യ​ങ്ങ​ൾ തു​റ​ന്നു​കാ​ട്ടാ​നു​ള്ള ബേ​ബി​യു​ടെ നി​ർ​ഭ​യ​മാ​യ പ്ര​തി​ബ​ദ്ധ​ത​യു​ടെ തെ​ളി​വാ​ണ് നാ​ടു​ഗ​ദ്ദി​ക. സാ​ഹി​ത്യ-​രാ​ഷ്ട്രീ​യ ച​രി​ത്ര​ത്തി​ൽ കെ.​ജെ. ബേ​ബി ഉ​യ​ർ​ത്തി​യ ചി​ന്ത​യു​ടെ വെ​ളി​ച്ചം എ​ന്നെ​ന്നും പ്ര​കാ​ശി​ക്കും.

ജി​ല്ല സെ​ക്ര​ട്ട​റി അ​നു​ശോ​ച​ന പ്ര​മേ​യം അ​വ​ത​രി​പ്പി​ച്ചു. പി.​എം. ജോ​ർ​ജ്, പി.​ടി. പ്രേ​മാ​ന​ന്ദ്, ബി​ജി ലാ​ലി​ച്ച​ൻ, എം.​കെ. ഷി​ബു, കെ.​ജി മ​നോ​ഹ​ര​ൻ, കെ. ​പ്രേം​നാ​ഥ്, എം.​കെ. ബി​ജു തു​ട​ങ്ങി​യ​വ​ർ അ​നു​ശോ​ചി​ച്ചു.