‘ഉസ് കൊ പണ്ഡിറ്റ് ബുലാവോ’ - രമേശ് നാരായണൻ സംസാരിക്കുന്നു

ഹിന്ദുസ്ഥാനി ഗായകൻ, സംഗീത സംവിധായകൻ, സംഗീത ഗുരു എന്നീ നിലകളിലൊക്കെ മലയാളികൾക്ക് പരിചിതനായ രമേശ് നാരായണൻ സംസാരിക്കുന്നു ^സംഗീതവഴികളെപ്പറ്റി, ജീവിതത്തെപ്പറ്റി, സംഗീതലോകത്തെപ്പറ്റി.പണ്ഡിറ്റ് രമേശ് നാരായണൻ ഇന്ത്യൻ സംഗീതധാരയുടെ ഒരു തുടർച്ചയാണ്. നൂറ്റാണ്ടുകൾ പഴക്കമുള്ള പണ്ഡിറ്റ് ജസ് രാജിന്റെ മേവാതി ഖരാനയുടെ തെക്കേ ഇന്ത്യയിലെ പരമ്പരത്തുടർച്ച. ഖരാന എന്ന സംഗീതവുമായി ബന്ധമുള്ള വാക്ക് മലയാളികൾക്ക് അത്ര പരിചയമുണ്ടാകില്ല. കർണാടക സംഗീതവുമായി ബന്ധപ്പെട്ടവർക്ക് ബാണി എന്ന വാക്ക് പരിചയമുണ്ടാകും. ഒരേ സംഗീതസംസ്കാരം പിന്തുടരുന്നവരുടെ പരമ്പരയാണ് ഉത്തരേന്ത്യയിൽ പ്രചാരത്തിലുള്ള ഖരാനകൾ....

ഹിന്ദുസ്ഥാനി ഗായകൻ, സംഗീത സംവിധായകൻ, സംഗീത ഗുരു എന്നീ നിലകളിലൊക്കെ മലയാളികൾക്ക് പരിചിതനായ രമേശ് നാരായണൻ സംസാരിക്കുന്നു ^സംഗീതവഴികളെപ്പറ്റി, ജീവിതത്തെപ്പറ്റി, സംഗീതലോകത്തെപ്പറ്റി.

പണ്ഡിറ്റ് രമേശ് നാരായണൻ ഇന്ത്യൻ സംഗീതധാരയുടെ ഒരു തുടർച്ചയാണ്. നൂറ്റാണ്ടുകൾ പഴക്കമുള്ള പണ്ഡിറ്റ് ജസ് രാജിന്റെ മേവാതി ഖരാനയുടെ തെക്കേ ഇന്ത്യയിലെ പരമ്പരത്തുടർച്ച. ഖരാന എന്ന സംഗീതവുമായി ബന്ധമുള്ള വാക്ക് മലയാളികൾക്ക് അത്ര പരിചയമുണ്ടാകില്ല. കർണാടക സംഗീതവുമായി ബന്ധപ്പെട്ടവർക്ക് ബാണി എന്ന വാക്ക് പരിചയമുണ്ടാകും. ഒരേ സംഗീതസംസ്കാരം പിന്തുടരുന്നവരുടെ പരമ്പരയാണ് ഉത്തരേന്ത്യയിൽ പ്രചാരത്തിലുള്ള ഖരാനകൾ. ഹിന്ദുസ്ഥാനി കീർത്തനങ്ങൾ രചിച്ചിട്ടുള്ള സ്വാതി തിരുനാളിന്റെ പേരുകൂടി ചേർത്ത് ജസ് രാജ് സ്വാതി മേവാതി എന്നൊരു ഖരാന കേരളത്തിൽ രൂപവത്കരിച്ചിട്ടുണ്ട്. ആ പരമ്പരയുടെ തുടക്കക്കാരൻ കൂടിയാണ് രമേശ് നാരായണൻ. എന്നാൽ, സാധാരണക്കാർക്ക് നമുക്കായി ധാരാളം പാട്ടുകൾ സംഭാവന ചെയ്ത സംഗീതസംവിധായകനായാണ് രമേശ് നാരായണനെ പരിചയം. ഹിന്ദുസ്ഥാനി ഗായകൻ, സംഗീതസംവിധായകൻ, സംഗീത ഗുരു എന്നീ നിലകളിലൊക്കെ മലയാളികൾക്ക് സുപരിചിതനായ പണ്ഡിറ്റ് രമേശ് നാരായണൻ സുദീർഘമായ തന്റെ ജീവിതം പറയുന്നു.

വൈ​​ദ്യ പാ​​ര​​മ്പ​​ര്യ​​മു​​ള്ള കു​​ടും​​ബ​​ത്തി​​ലാ​​ണ് ജ​​നി​​ച്ച​​തെ​​ന്ന് കേ​​ട്ടി​​ട്ടു​​ണ്ട്. സം​​ഗീ​​ത​​വും സം​​ഗീ​​തേ​​തര​​വു​​മാ​​യ ജീ​​വി​​ത പ​​ശ്ചാ​​ത്ത​​ലം വി​​ശ​​ദ​​മാ​​ക്ക​​ാമോ?

ജ​​നി​​ച്ച​​ത് ക​​ണ്ണൂ​​ർ കൂ​​ത്തു​​പ​​റ​​മ്പ് പാ​​ല​​ത്തും​​ക​​ര​​യി​​ലെ ഒ​​രു സം​​ഗീ​​ത-​​വൈ​​ദ്യ പാ​​ര​​മ്പ​​ര്യ​​മു​​ള്ള കു​​ടും​​ബ​​ത്തി​​ലാ​​ണ്. അ​​ച്ഛ​​നും അ​​മ്മ​​യും ജ്യേ​​ഷ്ഠ​​ൻ​​മാ​​രും ചേ​​ച്ചി​​മാ​​രും ഒ​​ക്കെ പാ​​ടു​​ന്ന​​വ​​രാ​​ണ്. അ​​ച്ഛ​​ന്റെ അ​​ച്ഛ​​ൻ കു​​ഞ്ഞി​​രാ​​മ​​ൻ വൈ​​ദ്യ​​ർ ക​​ഥ​​ക​​ളി സം​​ഗീ​​ത​​ജ്ഞ​​നും വ​​യ​​ലി​​നി​​സ്റ്റു​​മാ​​യി​​രു​​ന്നു. അ​​ച്ഛ​​ൻ ഗാ​​യ​​ക​​നും നാ​​ട​​ക​​ന​​ട​​നു മാ​​യി​​രു​​ന്നു. അ​​ന്ന​​ത്തെ കോ​​ട്ട​​യം രാ​​ജാ​​വി​​ന്റെ പ​​ട്ടും വ​​ള​​യും കി​​ട്ടി​​യി​​ട്ടു​​ള്ള പാ​​ട്ടു​​കാ​​ര​​നാ​​യി​​രു​​ന്നു അ​​ച്ഛൻ നാ​​രാ​​യ​​ണ​​ൻ വൈ​​ദ്യ​​ർ. അ​​ദ്ദേ​​ഹം നാ​​ട​​ക​​ങ്ങ​​ൾ ര​​ചി​​ക്കു​​ക​​യും പാ​​ട്ടു​​ക​​ൾ കം​​പോ​​സ് ചെ​​യ്യു​​ക​​യും അ​​ഭി​​ന​​യി​​ക്കു​​ക​​യും ചെ​​യ്തി​​രു​​ന്നു. അ​​ന്ന​​ത്തെ സം​​ഗീ​​ത നാ​​ട​​ക​​ങ്ങ​​ളി​​ൽ പാ​​ടു​​ന്ന​​വ​​രാ​​ണ് അ​​ഭി​​ന​​യി​​ക്കു​​ക. ദാ​​സേ​​ട്ട​​ന്റെ പി​​താ​​വ് അ​​ഗ​​സ്റ്റി​​ൻ ജോ​​സ​​ഫു​​മാ​​യി ചേ​​ർ​​ന്ന് നാ​​ട​​ക​​ങ്ങ​​ൾ അ​​വ​​ത​​രി​​പ്പിച്ചി​​ട്ടു​​ണ്ട് അ​​ച്ഛ​​ൻ. പാ​​ര​​മ്പ​​ര്യ​​മാ​​യി ഞ​​ങ്ങ​​ളു​​ടെ കു​​ടും​​ബ​​ത്തി​​ൽ ആ​​യു​​ർ​​വേ​​ദ വൈ​​ദ്യ​​ൻ​​മാ​​രാ​​യി​​രു​​ന്നു. അ​​തു​​കൊ​​ണ്ട് വീ​​ട്ടു​​പേ​​ര് ധ​​ന്വ​​ന്ത​​രി നി​​വാ​​സ് എ​​ന്നാ​​യി​​രു​​ന്നു. കൂ​​ത്തു​​പ​​റ​​മ്പി​​ൽനി​​ന്ന് മൈ​​സൂ​​രി​​ലേ​​ക്കു​​ള്ള പ്ര​​ധാ​​ന പാ​​ത​​യോ​​ര​​ത്താ​​യി​​രു​​ന്നു വീ​​ട്. വി​​ടി​​നോ​​ട് ചേ​​ർ​​ന്ന് മ​​രു​​ന്നുശാ​​ല​​യു​​മു​​ണ്ടാ​​യി​​രു​​ന്നു.

മ​​ുത്ത​​ച്ഛ​​ന്‍റെ ക​​ഥ​​ക​​ളി പാ​​ര​​മ്പ​​ര്യം സ്വ​​ന്തം നാ​​ട്ടി​​ൽനി​​ന്ന് ല​​ഭി​​ച്ച​​താ​​ണോ?

വീ​​ട്ടി​​ൽനി​​ന്ന് കു​​റ​​ച്ച​​ക​​ലെ കോ​​ട്ട​​യം രാ​​ജാ​​വി​​ന്റെ കൊ​​ട്ടാ​​ര​​ത്തി​​ൽ സ്ഥി​​രം ക​​ഥ​​ക​​ളി അ​​രങ്ങേ​​റി​​യി​​രു​​ന്നു. അ​​മ്മ​​യും അ​​ച്ഛ​​നു​​മൊ​​ക്കെ അ​​വി​​ടെ സ്ഥി​​ര​​മാ​​യി കാ​​ണാ​​ൻ പോ​​യി​​രു​​ന്നു. അ​​മ്മ​​ക്ക് ക​​ഥ​​ക​​ളി വ​​ലി​​യ ഇ​​ഷ്ട​​മാ​​യി​​രു​​ന്നു. എ​​ന്നാ​​ൽ, ഞ​​ങ്ങ​​ളു​​​െട വീ​​ടി​​ന്റെ ഭാ​​ഗ​​ത്തൊ​​ന്നും അ​​ങ്ങ​​നെ ക​​ഥ​​ക​​ളി​​യൊ​​ന്നും ഉ​​ണ്ടാ​​യി​​രു​​ന്നി​​ല്ല. കോ​​ട്ട​​യം രാ​​ജാ​​വി​​ന്റെ പ്ര​​ദേ​​ശംത​​ന്നെ വ​​ലി​​യ പാ​​ര​​മ്പ​​ര്യം കാ​​ത്തു​​സൂ​​ക്ഷി​​ക്കു​​ന്ന ഒ​​രി​​ട​​മാ​​ണ്. അ​​വി​​ടെ​​യൊ​​രു വ​​ലി​​യ കു​​ള​​മുണ്ടാ​​യി​​രു​​ന്നു. മ​​നോ​​ഹ​​ര​​മാ​​യ പ്ര​​ദേ​​ശ​​മാ​​ണ്. കാ​​ള​​വ​​ണ്ട​​ിയി​​ലാ​​ണ് അ​​ക്കാ​​ല​​ത്ത് ആ​​ളു​​ക​​ളൊ​​ക്കെ പോ​​യി​​രു​​ന്ന​​ത്. ധാ​​രാ​​ളം കാ​​ള​​വ​​ണ്ടി​​ക​​ൾ വീ​​ടി​​ന് മു​​ന്നി​​ലൂ​​ടെ പോ​​കു​​മാ​​യി​​രു​​ന്നു. മ​​ലഞ്ച​​ര​​ക്കു​​ക​​ളും മ​​റ്റു​​മാ​​യി കാ​​ള​​വ​​ണ്ടി​​ക​​ൾ ധാ​​രാ​​ളം കു​​ട​​മ​​ണി കി​​ലു​​ക്കി പോ​​യി​​രു​​ന്നു. അ​​വ​​ർ അ​​ന്ന് നാ​​ട​​ൻപാ​​ട്ടൊ​​ക്കെ പാ​​ടി​​യാ​​ണ് അ​​വ​​ർ പോ​​വു​​ക. എ​​ന്റെ ചെ​​റു​​പ്പ​​കാ​​ല​​ത്തും ഞാ​​ൻ ക​​ണ്ടി​​ട്ടു​​ണ്ട്.


സം​​വി​​ധാ​​യ​​ക​​ൻ കെ.​​പി. കു​​മാ​​രേ​​ട്ട​​നും ന​​ട​​ൻ ശ്രീ​​നി​​വാ​​സ​​നു​​മൊ​​ക്കെ ഞ​​ങ്ങ​​ളു​​ടെ പ്ര​​ദേ​​ശ​​ത്ത​​ുനി​​ന്ന് വ​​ന്നി​​ട്ടു​​ള്ള​​വ​​രാ​​ണ്. കു​​മാ​​രേ​​ട്ട​​ൻ ത​​ന്നെ പ​​റ​​ഞ്ഞി​​ട്ടു​​ണ്ട് അ​​ച്ഛ​​ന്റെ നാ​​ട​​കം ക​​ണ്ടി​​ട്ടാ​​ണ് അ​​ദ്ദേ​​ഹ​​മൊ​​ക്കെ നാ​​ട​​ക​​ത്തി​​ലേ​​ക്കും പി​​ന്നീ​​ട് സി​​നി​​മ​​യി​​ലേ​​ക്കു​​മൊ​​ക്കെ വ​​ന്നി​​ട്ടു​​ള്ള​​തെ​​ന്ന്. അ​​ദ്ദേ​​ഹ​​ത്തി​​​െന്റ വീ​​ടി​​ന്റെ ഭാ​​ഗ​​ത്താ​​യി​​രു​​ന്നു സ്റ്റേ​​ജ് ത​​ന്നെ. അ​​മ്മ പ​​റ​​യാറുണ്ട്, അ​​ന്ന് ഒ​​രുപാ​​ട് ആ​​ൾ​​ക്കാ​​ർ വീ​​ട്ടി​​ൽ ഒ​​ത്തുകൂ​​ടാ​​റു​​ണ്ടാ​​യി​​രു​​ന്നു. അ​​മ്മ​​യും സം​​ഗീ​​ത​​ജ്ഞ​​യും സം​​ഗീ​​ത അ​​ധ്യാ​​പി​​ക​​യു​​മാ​​യി​​രു​​ന്നു. അ​​മ്മത​​ന്നെ​​യാ​​യി​​രു​​ന്നു എ​​ന്റെ ആ​​ദ്യ ഗു​​രു. അ​​മ്മ കു​​ട്ടി​​ക​​ളൊ​​ക്കെ ആ​​കു​​ന്ന​​തി​​ന് മു​​മ്പ് പ്രോ​​ഗ്രാ​​മു​​ക​​ൾ​​ക്ക് പോ​​കു​​മാ​​യി​​രു​​ന്നു. അ​​മ്മ ന​​ന്നാ​​യി ഹാ​​ർ​​മോ​​ണി​​യം വാ​​യി​​ക്കു​​ക​​യും ചെ​​യ്തി​​രു​​ന്നു.

അ​​ച്ഛ​​ൻ പു​​റ​​ത്തു​​പോ​​യി പെ​​ർ​​ഫോം ചെ​​യ്യു​​ന്ന പാ​​ട്ടു​​കാ​​ര​​നാ​​യി​​രു​​ന്നോ?

അ​​തെ, അ​​ച്ഛ​​ൻ ക​​ച്ചേ​​രി​​ക​​ൾ​​ക്ക് പോ​​യി​​രു​​ന്നു. മൈ​​സൂ​​രു മേ​​ഖ​​ല​​യി​​ലാ​​യി​​രു​​ന്നു അ​​ച്ഛ​​ന്റെ ക​​ലാപ്ര​​വ​​ർ​​ത്ത​​ന​​ങ്ങ​​ൾ കൂ​​ടു​​ത​​ൽ. മൈ​​സൂ​​രിൽ പോ​​യാ​​ൽ അ​​ഞ്ചാ​​റ് ദി​​വ​​സം ക​​ഴി​​ഞ്ഞൊ​​ക്കെ​​യാ​​ണ് മ​​ട​​ങ്ങിവ​​രി​​ക. എ​​ന്നാ​​ൽ അ​​ച്ചാ​​ച്ച​​ൻ മ​​രി​​ച്ചശേ​​ഷം അ​​ച്ഛ​​ൻ കു​​ടും​​ബ​​ഭാ​​രം ഏ​​റ്റെ​​ടു​​ക്കാ​​നാ​​യി ക​​ലാപ്ര​​വ​​ർ​​ത്ത​​ന​​മൊ​​ക്കെ മാ​​റ്റി​​വെ​​ച്ച് വൈ​​ദ്യ​​ത്തി​​ൽ ശ്ര​​ദ്ധി​​ച്ചു. വീ​​ട്ടി​​ൽ അ​​ന്ന് മ​​രു​​ന്ന് ഉ​​ണ്ടാ​​ക്കി​​യി​​രു​​ന്നു. മ​​രു​​ന്നി​​ന് പാ​​ലും വേ​​ണം. അ​​തി​​നാ​​യി അ​​ഞ്ചാ​​റ് പ​​ശു​​ക്ക​​ളും ഉ​​ണ്ടാ​​യി​​രു​​ന്നു. എ​​ന്റെ പ​​ന്ത്ര​​ണ്ടാം വ​​യ​​സ്സി​​ൽ അ​​ച്ഛ​​ൻ മ​​രി​​ച്ചു. അ​​ച്ഛ​​ന്റെ ആ​​ക​​സ്മി​​ക​​മാ​​യ മ​​ര​​ണം കു​​ടും​​ബ​​ത്തി​​ന് വ​​ലി​​യ ആ​​ഘാ​​ത​​മാ​​യി. വ​​ലി​​യ വീ​​ട് വേ​​ഗം സാ​​മ്പ​​ത്തി​​ക​​മാ​​യി ത​​ക​​ർ​​ന്നു. വൈ​​ദ്യ​​ശാ​​ല​​യി​​ൽ ഇ​​രി​​ക്കാ​​ൻപോ​​ലും ആ​​ളി​​ല്ലാ​​ത്ത സ്ഥി​​തി​​യാ​​യി. അ​​തോ​​ടെ എ​​ന്റെ പ​​ഠി​​പ്പ് മു​​ട​​ങ്ങി. ര​​ണ്ടു വ​​ർ​​ഷ​​ത്തോ​​ളം സ്കൂ​​ളി​​ൽ പോ​​കാ​​തെ ക​​ട​​യി​​ലി​​രി​​പ്പാ​​യി. ഇ​​തി​​നോ​​ട​​കം മൂ​​ത്ത ചേ​​ച്ചി​​യു​​ടെ ക​​ല്യാ​​ണം ക​​ഴി​​ഞ്ഞി​​രു​​ന്നു. ഞ​​ങ്ങ​​ൾ ആ​​റ് മ​​ക്ക​​ളാ​​ണ്. നാ​​ലാ​​ണും ര​​ണ്ട് പെ​​ണ്ണും. മൂ​​ത്ത​​യാ​​ൾ രാ​​ധാ​​ക​​ഷ്ണ​​ൻ ‘മു​​ൻ​​ഷി’​​യി​​ൽ ഹാ​​ജി​​യാ​​രാ​​യി വേ​​ഷ​​മി​​ട്ട​​യാ​​ളാ​​ണ്. അ​​ദ്ദേ​​ഹം മ​​ര​​ണ​​പ്പെ​​ട്ടു.

അ​​ച്ഛ​​ന്‍റെ മ​​ര​​ണ​​ശേ​​ഷം വീ​​ട്ടി​​ലെ സാ​​മ്പ​​ത്തി​​കസ്ഥി​​തി​​യൊ​​ക്കെ എ​​ങ്ങ​​നെ​​യാ​​യി​​രു​​ന്നു? വി​​ദ്യാ​​ഭ്യാ​​സം മു​​ട​​ങ്ങി​​യ​​ല്ലോ.

അ​​ച്ഛ​​ൻ പോ​​യ​​തോ​​ടെ വ​​ലി​​യ വീ​​ട് അ​​നാ​​ഥ​​മാ​​യി. പു​​റ​​ത്താ​​ർ​​ക്കും അ​​റി​​യി​​ല്ല. ഞ​​ങ്ങ​​ൾ വ​​ള​​രെ ക​​ഷ്ട​​പ്പെ​​ട്ടു. എ​​ന്‍റെ​​ പ​​ഠനം ര​​ണ്ടു വ​​ർ​​ഷം മു​​ട​​ങ്ങി. വൈ​​ദ്യ​​ശാ​​ല​​യി​​ൽ ഇ​​രി​​ക്കാ​​ൻ ആ​​രു​​മി​​ല്ല. ര​​മേ​​ഷ് ഇ​​രി​​ക്ക​​ട്ടെ എ​​ന്ന് തീ​​രു​​മാ​​നി​​ച്ചു. അ​​ന്ന് പ​​ഠ​​നം മു​​ട​​ങ്ങു​​ന്ന​​തൊ​​ന്നും ആ​​രും അ​​ത്ര കാ​​ര്യ​​മാ​​യി എ​​ടു​​ക്കാ​​റി​​ല്ല. പ​​ശു​​വി​​ന്റെ പാ​​ൽ വി​​റ്റ് കി​​ട്ടു​​ന്ന​​തും വൈ​​ദ്യ​​ശാ​​ല​​യി​​ൽനി​​ന്ന് കി​​ട്ടു​​ന്ന​​തും ഒ​​ന്നി​​നും തി​​ക​​യാ​​തെ വ​​ന്നു. വീ​​ട്ടി​​ൽ അ​​രി​​ഷ്ട​​വും എ​​ണ്ണ​​യു​​മൊ​​ക്കെ ഉ​​ണ്ടാ​​ക്കി​​യി​​രു​​ന്ന​​ത് പ​​തി​​യെ നി​​ന്നുപോ​​യി. രാ​​വി​​ലെ അ​​മ്മ​​യാ​​ണ് പ​​ശു​​ക്ക​​ളെ നോ​​ക്കി​​യി​​രു​​ന്ന​​ത്. വെ​​ളു​​പ്പി​​നേ ഞ​​ങ്ങ​​ൾ കു​​ട്ടി​​ക​​ൾ തൊ​​ഴു​​ത്ത് വൃ​​ത്തി​​യാ​​ക്കും. അ​​മ്മയെ സ​​ഹാ​​യി​​ക്കും.

ചേ​​ട്ട​​ൻ രാം​​ദാ​​സ് പ​​തി​​നേ​​ഴാം വ​​യ​​സ്സി​​ൽ പ​​ട്ടാ​​ള​​ത്തി​​ൽ ചേ​​ർ​​ന്നു. അ​​താ​​യി​​രു​​ന്നു പി​​ന്നീ​​ടു​​ള്ള ആ​​ശ്വാ​​സം. എ​​ല്ലാ മാ​​സ​​വും ചേ​​ട്ട​​ന്റെ മ​​ണിഓ​​ർ​​ഡ​​റി​​നാ​​യി കു​​ടും​​ബം കാ​​ത്തി​​രു​​ന്നു.

ഇ​​തി​​നി​​ടെ സം​​ഗീ​​ത​​പ​​ഠ​​നം തു​​ട​​ർ​​ന്നി​​രു​​ന്നോ?

ഞാ​​നും ചേ​​ച്ചി​​യും സം​​ഗീ​​തപ​​ഠ​​നം തു​​ട​​ർ​​ന്നി​​രു​​ന്നു. ഞാ​​ൻ ചെ​​റു​​പ്രാ​​യ​​ത്തി​​ൽത​​ന്നെ സം​​ഗീ​​തം പ​​ഠി​​ച്ചുതു​​ട​​ങ്ങി​​യ​​താ​​ണ്. അ​​മ്മ​​യു​​ടെ അ​​ടു​​ത്ത് അ​​നു​​സ​​ര​​ണ​​യോ​​ടെ ഇ​​രി​​ക്കാ​​ത്ത​​തി​​നാ​​ൽ പു​​റ​​ത്തുനി​​ന്ന് ഗു​​രു​​നാ​​ഥ​​ൻ എ​​ല്ലാ ആ​​ഴ്ച​​യും വ​​ന്ന് പ​​ഠി​​പ്പി​​ക്കു​​മാ​​യി​​രു​​ന്നു. അ​​മ്മ​​യു​​ടെ ഗു​​രു​​വാ​​യ ക​​ണ്ണ​​ൻ ഭാ​​ഗ​​വ​​ത​​രാ​​യി​​രു​​ന്നു പ​​ഠി​​പ്പി​​ച്ചി​​രു​​ന്ന​​ത്. ചെ​​റു​​പ്രാ​​യം മു​​ത​​ലേ വെ​​ളു​​പ്പി​​നെ ​​വി​​ളി​​ച്ചു​​ണ​​ർ​​ത്തി അ​​മ്മ സാ​​ധ​​കം ചെ​​യ്യി​​ക്കും. അ​​തി​​നുശേ​​ഷം തൊ​​ഴു​​ത്ത് വൃ​​ത്തി​​യാ​​ക്കാ​​നും പ​​ശു​​വി​​നെ നോ​​ക്കാ​​നു​​മൊ​​ക്കെ പോ​​ക​​ണം. ഞാ​​നും ചേ​​ച്ചി​​യു​​മാ​​ണ് വീ​​ട്ടി​​ൽ സം​​ഗീ​​തം പ​​ഠി​​ച്ചി​​രു​​ന്ന​​ത്. ചേ​​ച്ചി പി​​ന്നീ​​ട് സം​​ഗീ​​ത കോ​​ളജി​​ൽനി​​ന്ന് പ്രഫ​​സ​​റാ​​യി റി​​ട്ട​​യ​​ർചെ​​യ്തു.

തൊ​​ക്കി​​ല​​ങ്ങാ​​ടി​​യി​​ലാ​​യി​​രു​​ന്നു സ്കൂ​​ൾ. എ​​ട്ടി​​ലും ഒ​​മ്പ​​തി​​ലും ഞാ​​ൻ തൃ​​ശൂ​​രി​​ലാ​​യി​​രു​​ന്നു പ​​ഠി​​ച്ച​​ത്. ചേ​​ച്ചി​​യെ ക​​ല്യാ​​ണം ക​​ഴി​​ച്ച​​ത് തൃ​​ശൂ​​രി​​ലാ​​യി​​രു​​ന്നു. അ​​വി​​ടെ മോ​​ഡ​​ൽ സ്കൂ​​ളി​​ലാ​​യി​​രു​​ന്നു പ​​ഠ​​നം. സ്കൂ​​ളി​​ൽ പാ​​ട്ടു​​ പാ​​ടു​​ന്ന​​തി​​നാ​​ൽ എ​​ല്ലാ​​വ​​ർ​​ക്കും വ​​ലി​​യ ഇ​​ഷ്ടമാ​​യി​​രു​​ന്നു. സം​​ഗീ​​ത ടീ​​ച്ച​​ർ എ​​പ്പോ​​ഴും എ​​ന്നെ​​ക്കൊ​​ണ്ട് പാ​​ട്ടു പാ​​ടി​​ക്കും. ഞാ​​ന​​ന്ന് ഗി​​റ്റാ​​റും വാ​​യി​​ച്ചി​​രു​​ന്നു. തി​​രു​​വ​​ന​​ന്ത​​പു​​ര​​ത്ത് ആ​​യു​​ർ​​വേ​​ദ കോ​​ള​​ജി​​ൽ പ​​ഠി​​ച്ചി​​രു​​ന്ന ചേ​​ട്ട​​ൻ രാ​​ധാ​​കൃ​​ഷ്ണ​​നാ​​ണ് എ​​നി​​ക്ക് ഗി​​റ്റാ​​ർ വാ​​ങ്ങി​​ത്ത​​ന്ന​​തും ആ​​ദ്യ​​മാ​​യി പ​​ഠിപ്പി​​ച്ച​​തും. അ​​ദ്ദേ​​ഹം അ​​ന്ന് ര​​വീ​​ന്ദ്ര​​ൻ മാ​​ഷി​​ന്റെ ഗാ​​ന​​മേ​​ള ട്രൂ​​പ്പി​​ലൊ​​ക്കെ പാ​​ടി​​യി​​രു​​ന്നു. ചേ​​ട്ട​​ൻ ആ​​ദ്യമായി ഡി ​​മേ​​ജ​​ർ കോ​​ഡാ​​ണ് എ​​നി​​ക്ക് പ​​ഠി​​പ്പി​​ച്ചുത​​രു​​ന്ന​​ത്. സം​​ഗീ​​തം സീ​​രി​​യ​​സാ​​യി പ​​ഠി​​ക്കാ​​നും ക​​ംപോ​​സ് ചെ​​യ്യാ​​നു​​മൊ​​ക്കെ എ​​ന്നെ പ്രാ​​പ്ത​​നാ​​ക്കി​​യ​​ത് ഈ ​​ഡി മേ​​ജ​​ർ കോ​​ഡാ​​ണെ​​ന്ന് എ​​നി​​ക്ക് തോ​​ന്നു​​ന്നു. ഗി​​റ്റാ​​ർ ആ​​ദ്യം സ്വ​​ന്ത​​മാ​​യി പ്രാ​​ക്ടീസ് ചെ​​യ്തു. തൃ​​ശൂ​​രി​​ൽ വ​​ന്നശേ​​ഷം സ്കൂ​​ളി​​ന​​ടു​​ത്തു​​ള്ള മ്യൂ​​സി​​ക് സ്കൂ​​ളി​​ൽ പ​​ഠി​​ക്കാ​​ൻ പോ​​യി. സ്കൂ​​ൾ വി​​ട്ടുക​​ഴി​​ഞ്ഞാ​​ൽ ബ​​സ് വ​​രാ​​ൻ ഒ​​രു മ​​ണി​​ക്കൂ​​ർ എ​​ടു​​ക്കും. അ​​തി​​നി​​ടെയു​​ള്ള സ​​മ​​യ​​ത്താ​​ണ് ഗി​​റ്റാ​​ർ പ​​ഠ​​നം. സ്കൂ​​ളി​​ന​​ടു​​ത്ത് ട്രി​​ച്ചൂ​​ർ ഓ​​ർ​​ക്കസ്ട്ര​​യി​​ലെ ജോ​​ക്കി​​ൻ മാ​​സ്റ്റ​​റാ​​ണ് ഗി​​റ്റാ​​ർ പ​​ഠി​​പ്പി​​ച്ചി​​രു​​ന്ന​​ത്.

അ​​ക്കാ​​ല​​ത്ത് എ​​ന്തു​​ത​​രം സം​​ഗീ​​ത​​ത്തോ​​ടാ​​യി​​രു​​ന്നു പ്രി​​യം?

അ​​ക്കാ​​ല​​ത്ത് ദാ​​സേ​​ട്ട​​ന്റെ സി​​നി​​മാ ഗാ​​ന​​ങ്ങ​​ളോ​​ടാ​​ണ് വ​​ലി​​യ പ്രി​​യം. കീ​​ർ​​ത്ത​​ന​​ങ്ങ​​ളും അ​​റി​​യാം. അ​​തൊ​​ക്കെ​​ പാ​​ടി​​യി​​രു​​ന്നു. സു​​നി​​ൽ, സു​​രേ​​ഷ് എ​​ന്നീ അ​​ടു​​ത്ത സു​​ഹൃ​​ത്തു​​ക്ക​​ൾ എ​​ന്റെ പാ​​ട്ടി​​നെ പ്രോത്സാഹി​​പ്പി​​ച്ചി​​രു​​ന്നു. സ്കൂളി​​ൽ പാ​​ടു​​ന്ന ഒ​​രാ​​ൾ ഞാ​​ൻ മാ​​ത്ര​​മേ ഉ​​ണ്ടാ​​യി​​രു​​ന്നു​​ള്ളൂ. മ​​റ്റെ​​ല്ലാ​​വ​​ർ​​ക്കും പ​​ഠ​​നംത​​ന്നെ​​യാ​​ണ് മു​​ഖ്യം. എ​​ന്നാ​​ൽ, ന​​ന്നാ​​യി ആ​​സ്വ​​ദി​​ക്കു​​ന്ന​​വ​​രുണ്ട്. അ​​ന്ന് സു​​നി​​ലി​​ന്റെ വീ​​ട്ടി​​ലാ​​ണ് ടേ​​പ്പ് റെ​​ക്കോ​​ഡ് ഉ​​ള്ള​​ത്. അ​​വി​​ടെ പോ​​യി ഞ​​ങ്ങ​​ൾ പാ​​ട്ടുകേ​​ൾ​​ക്കും. കേ​​ൾ​​ക്കു​​ക മാ​​ത്ര​​മ​​ല്ല, സൂ​​ക്ഷ്മ​​മാ​​യി വി​​ല​​യി​​രു​​ത്തു​​ക​​യും ചെ​​യ്തി​​രു​​ന്നു. എ​​ല്ലാ പാ​​ട്ടി​​ലും, മി​​ക്ക പാ​​ട്ടു​​കാ​​ർ​​ക്കും ചി​​ല ചേ​​രാ​​യ്മ​​ക​​ളൊ​​ക്കെ വ​​രും. അ​​തൊ​​ക്കെ ശ്ര​​ദ്ധി​​ച്ച് ഞ​​ങ്ങ​​ൾ വി​​ല​​യി​​രു​​ത്തും.

ജോ​​ൺ​​സ​​ൺ മാ​​ഷും ഔ​​സേ​​പ്പ​​ച്ച​​നും ഒ​​ക്കെ അ​​ന്ന് തൃ​​ശൂ​​രി​​ൽ ധാ​​രാ​​ളം പ്രോ​​ഗ്രാ​​മു​​ക​​ളി​​ൽ വ​​യല​​ിനും ഗി​​റ്റാ​​റു​​മൊ​​ക്കെ വാ​​യി​​ച്ചി​​രു​​ന്നു. അ​​വ​​രെ ക​​ണ്ടി​​രു​​ന്നോ?

ഇ​​ല്ല. അ​​ന്ന് അ​​വ​​രു​​മാ​​യി പ​​രി​​ച​​യ​​മൊ​​ന്നു​​മി​​ല്ല. അ​​വ​​ർ വ​​ള​​രെ സീ​​നി​​യ​​റാ​​യി​​രു​​ന്നു. എ​​ന്നാ​​ൽ, ഔ​​സേ​​പ്പ​​ച്ച​​ൻ ഒ​​രു പ്രോ​​ഗ്രാ​​മി​​ൽ വ​​ായി​​ക്കു​​ന്ന​​തി​​ന് ഞാ​​ൻ സാ​​ക്ഷി​​യാ​​യി​​രു​​ന്നു. ഞാ​​ൻ തൃ​​ശൂ​​രി​​ൽ പ​​ഠി​​ക്കു​​ന്ന കാ​​ല​​ത്ത് ഒ​​രു ഓൾ കേ​​ര​​ള മ്യൂസി​​ക് കോം​​പ​​റ്റീ​​ഷ​​ൻ വ​​ന്നു. ആ​​റ്റ്ലി മാ​​സ്റ്റ​​റു​​ടെ ‘വോ​​യ്സ് ഓ​​ഫ് ട്രി​​ച്ചൂ​​ർ’ ആ​​ണ് മ​​ത്സ​​രം സം​​ഘ​​ടി​​പ്പി​​ച്ച​​ത്. ഞാ​​ൻ പാ​​ട്ടി​​നും ഗി​​റ്റാ​​റി​​നും ചേ​​ർ​​ന്നു. എ​​നി​​ക്ക് ഗി​​റ്റാ​​റി​​ന് ഫ​​സ്റ്റും പാ​​ട്ടി​​ന് സെ​​ക്ക​​ൻഡും കി​​ട്ടി. സ​​മ്മാ​​നം ന​​ൽ​​കു​​ന്ന​​ത് തേ​​ക്കി​​ൻ​​കാ​​ട് മൈ​​താ​​നി​​യി​​ൽ ന​​ട​​ക്കു​​ന്ന ഒ​​രു വ​​ലി​​യ മ്യൂ​​സി​​ക് നൈ​​റ്റി​​ൽ ​െവ​​ച്ചാ​​ണ്. ദേ​​വ​​രാ​​ജ​​ൻ മാ​​ഷി​​ന്റെ ഗാ​​ന​​ങ്ങ​​ൾ അവത​​രി​​പ്പിക്കു​​ന്ന വ​​ലി​​യ പ്രോ​​ഗ്രാ​​മാ​​ണ്. ദേ​​വ​​രാ​​ജ​​ൻ മാ​​സ്റ്റ​​റും യേ​​ശു​​ദാ​​സും ജ​​യ​​ച​​ന്ദ്ര​​നും മാ​​ധു​​രി​​യു​​മൊ​​ക്കെ​​യു​​ള്ള വ​​ലി​​യ പ​​രി​​പാ​​ടി​​യാ​​ണ്. റി​​ഹേ​​ഴ്സ​​ൽ ന​​ട​​ക്കു​​ന്ന റീ​​ജ​​ന​​ൽ തി​​യ​​റ്റ​​റി​​ന് അ​​ടു​​ത്ത് പോ​​യി ഞാ​​ൻ ജ​​ന​​ലി​​ലൂ​​ടെ നോ​​ക്കിനി​​ന്നു. ജ​​യ​​ച​​ന്ദ്ര​​നും മാ​​ധു​​രി​​യുമൊക്കെ പാ​​ടു​​ന്നു. ദേ​​വ​​രാ​​ജ​​ൻ മാ​​സ്റ്റ​​ർ എ​​ല്ലാം നി​​യ​​ന്ത്രി​​ക്കു​​ന്ന​​ത് ആ​​രാ​​ധ​​ന​​യോ​​ടെ നോ​​ക്കിനി​​ന്നു.

ദാ​​സേ​​ട്ട​​നെ ക​​ണ്ടി​​ല്ല. എ​​ന്നാ​​ൽ, അ​​ദ്ദേ​​ഹം പ്രോ​​ഗ്രാ​​മി​​ന് ഉ​​ണ്ടാ​​കും എ​​ന്ന​​റി​​ഞ്ഞു. എ​​ന്നാ​​ൽ, ഞാ​​ൻ വ​​ല്ലാ​​തെ ഞെ​​ട്ടി​​പ്പോ​​യ​​ത് എ​​ന്നെ സ​​മ്മാ​​നം വാ​​ങ്ങാ​​നാ​​യി ക്ഷ​​ണിച്ച​​പ്പോ​​ഴാ​​ണ്. എ​​നി​​ക്ക് സ​​മ്മാ​​നം ത​​ന്ന​​ത് യേ​​ശു​​ദാ​​സ്. ആ​​രാ​​ധ​​ന​​യോ​​ടെ കേ​​ട്ടി​​രു​​ന്ന ഗാ​​യ​​ക​​ൻ മു​​ന്നി​​ൽ. ല​​ഭി​​ച്ച സ​​മ്മാ​​ന​​ത്തേ​​ക്കാ​​ൾ എ​​നി​​ക്ക് മ​​ഹ​​ത്താ​​യി തോ​​ന്നി​​യ​​ത് ദാ​​സേ​​ട്ട​​ന്റെ കൈ​​യി​​ൽനി​​ന്ന് സ​​മ്മാ​​നം വാ​​ങ്ങാ​​നു​​ള്ള അ​​വ​​സ​​ര​​മാ​​യി​​രു​​ന്നു. അ​​ന്നേ​​രം ഒ​​രി​​ക്ക​​ലും ചി​​ന്തി​​ച്ചി​​രു​​ന്നി​​ല്ല ദാ​​സേ​​ട്ട​​നെ കൊ​​ണ്ട് ഞാ​​ൻ എ​​ന്റെ പാ​​ട്ടു​​ക​​ൾ പാ​​ടി​​ക്കു​​മെ​​ന്ന്. അ​​ന്ന് ദാ​​സേ​​ട്ട​​ന് താ​​ടി​​യും മീ​​ശ​​യും ഒ​​ന്നുമു​​ണ്ടായി​​രു​​ന്നി​​ല്ല. ആ ​​ഫോ​​ട്ടോ ഇ​​പ്പോ​​ഴു​​മുണ്ട്. അ​​ദ്ദേ​​ഹം ഒ​​രി​​ക്ക​​ൽ വീ​​ട്ടി​​ൽ വ​​ന്ന​​പ്പോ​​ൾ​​ അ​​ത് കാ​​ട്ടി​​ക്കൊടു​​ക്കു​​ക​​യും ചെ​​യ്തി​​രു​​ന്നു. അ​​ന്ന​​ത്തെ ഗാ​​ന​​മേ​​ള​​യി​​ൽ വ​​യ​​ലി​​ൻ വാ​​യി​​ക്കാ​​ൻ പി​​ന്നീ​​ട് സം​​ഗീ​​തസം​​വി​​ധാ​​യ​​ക​​നാ​​യ ഔ​​സേ​​പ്പച്ച​​ൻ ഉ​​ണ്ടാ​​യി​​രു​​ന്നു. അ​​ക്കാ​​ല​​ത്ത് തൃ​​ശൂ​​രി​​ലെ പ്ര​​ശ​​സ്ത​​രാ​​യ വ​​യ​​ലി​​നിസ്റ്റു​​ക​​ളാ​​യി​​രു​​ന്നു ഔ​​സേ​​പ്പ​​ച്ച​​നും ജോ​​ൺ​​സ​​ൺ മാ​​ഷും. വ​​ർ​​ഷ​​ങ്ങ​​ൾ​​ക്കു ശേ​​ഷം ഔ​​സേ​​പ്പ​​ച്ച​​ൻ പ​​റ​​യു​​മ്പോ​​ഴാ​​ണ് അ​​ന്ന് അ​​ദ്ദേ​​ഹം അ​​വി​​ടെ ഉ​​ണ്ടാ​​യി​​രു​​ന്നെ​​ന്ന വി​​വ​​രം ഞാ​​ന​​റി​​യു​​ന്ന​​ത്.

ഒ​​മ്പ​​താം ക്ലാ​​സി​​നുശേ​​ഷം ഞാ​​ൻ തൃ​​ശൂ​​രി​​ൽനി​​ന്ന് തി​​രി​​ച്ച് ക​​ണ്ണൂ​​രി​​ൽ വ​​ന്നു. പ​​ത്താം ക്ലാ​​സി​​ൽ അ​​വി​​ടെ​​യാ​​ണ് പ​​ഠി​​ച്ച​​ത്. ര​​ണ്ടു വ​​ർ​​ഷം ന​​ഷ്ട​​പ്പെ​​ട്ട ഞാ​​ൻ സീ​​നി​​യ​​ർ വി​​ദ്യാ​​ർ​​ഥി​​യാ​​യി പ്രൈ​​വ​​റ്റാ​​യി​​ട്ടാ​​ണ് എ​​സ്.എ​​സ്.എ​​ൽ.​​സി പ​​രീ​​ക്ഷ എ​​ഴു​​തി​​യ​​ത്. ‘പ്രൈ​​വ​​റ്റ് ഓ​​വ​​ർ ഏ​​ജ്ഡ് കാ​​ൻ​​ഡി​​ഡേ​​റ്റ്’​​എ​​ന്ന് ബു​​ക്കി​​ൽ എ​​ഴു​​തി​​യി​​ട്ടു​​ണ്ട്.

തു​​ട​​ർ​​ന്നു​​ള്ള സം​​ഗീ​​ത​​പ​​ഠ​​നം എ​​വി​​ടെ​​യാ​​യി​​രു​​ന്നു?

പ​​തി​​നെ​​ട്ട് വ​​യ​​സ്സ് ആ​​യ​​പ്പോ​​ഴേ​​ക്കും ഗി​​റ്റാ​​റു​​മാ​​യി ഞാ​​ൻ പ്രോ​​ഗ്രാ​​മി​​നൊ​​ക്കെ പോ​​കാ​​ൻ തു​​ട​​ങ്ങി. അ​​ക്കാ​​ല​​ത്ത് കു​​ട്ടി​​ക​​ൾ​​ക്ക് ഗി​​റ്റാ​​ർ ക്ലാ​​സും എ​​ടു​​ത്തി​​രു​​ന്നു. സ്വ​​ന്ത​​മാ​​യി അ​​ങ്ങ​​നെ ചെ​​റി​​യ വ​​രു​​മാ​​നം കി​​ട്ടി​​ത്തു​​ട​​ങ്ങി. അ​​തു​​കൊ​​ണ്ട് സം​​ഗീ​​തപ​​ഠ​​നം തു​​ട​​രാ​​ൻ ത​​ന്നെ തീ​​രു​​മാ​​നി​​ച്ചു. പ്രീ​​ഡി​​ഗ്രി​​ക്ക് ചി​​റ്റൂ​​ർ കോ​​ള​​ജി​​ൽ ചേ​​ർ​​ന്നു. അ​​വി​​ടെ എ​​ല്ലാ സ​​ബ്ജ​​ക്ടു​​ക​​ൾ​​ക്കും ഒ​​പ്പം സം​​ഗീ​​ത​​വുമു​​ണ്ട്. തൃ​​ശൂ​​രി​​ൽനി​​ന്ന് തി​​രി​​കെ വ​​ന്ന​​പ്പോ​​ഴാ​​ണ് സം​​ഗീ​​തം സീ​​രി​​യ​​സാ​​യി പ​​ഠി​​ക്ക​​ണമെ​​ന്ന് ചി​​ന്തി​​ച്ച​​ത്. വീ​​ട്ടു​​കാ​​ർ​​ക്ക് എ​​തി​​ർ​​പ്പുണ്ടാ​​യി​​ല്ല. ചേ​​ച്ചി പാ​​ല​​ക്കാ​​ട് ചെ​​മ്പൈ കോ​​ളജി​​ൽ സം​​ഗീ​​തം പ​​ഠി​​ക്കു​​ന്നു​​ണ്ട്.

അ​​വി​​ടെ പ്രീ​​ഡി​​ഗ്രി​​ക്ക് ചേ​​രു​​മ്പോ​​ൾ ഞാ​​ൻ സീ​​നി​​യ​​റാ​​ണ്. ഗാ​​യ​​ക​​ൻ കൃ​​ഷ്ണ​​ച​​ന്ദ്ര​​ൻ അ​​ന്ന് അ​​വി​​ടെ ഒ​​ന്നാം വ​​ർ​​ഷ ഡി​​ഗ്രി​​ക്ക് പ​​ഠി​​ക്കു​​ക​​യാ​​ണ്. ഞ​​ങ്ങ​​ൾ വേ​​ഗം ന​​ല്ല സു​​ഹൃ​​ത്തു​​ക്ക​​ളാ​​യി. ഞാ​​ൻ ഗി​​റ്റാ​​ർ വാ​​യി​​ക്കു​​ന്ന​​തുകൊ​​ണ്ട് സീ​​നി​​യേ​​ഴ്സ് എ​​ന്റെ​​യ​​ടു​​ത്ത് വ​​രും. അ​​വ​​രു​​മാ​​യി ക​​മ്പ​​നി​​യാ​​യ​​തി​​നാ​​ൽ റാ​​ഗി​​ങ്ങി​​ൽനി​​ന്ന് ര​​ക്ഷ​​പ്പെ​​ട്ടു. ഹോ​​സ്റ്റലി​​ലാ​​യി​​രു​​ന്നു താ​​മ​​സം. അ​​വി​​ടെ ഞ​​ങ്ങ​​ൾ ഒ​​രു ചെ​​റി​​യ ഓ​​ർ​​ക്ക​​സ്ട്ര ത​​ന്നെ രൂ​​പവത്​​ക​​രി​​ച്ചു. ധാ​​രാ​​ളം ചെ​​റി​​യ പ​​രി​​പാ​​ടി​​ക​​ൾ കി​​ട്ടി. ജീ​​വി​​ക്കാ​​നു​​ള്ള തു​​ക അ​​ങ്ങ​​നെ ല​​ഭി​​ച്ചി​​രു​​ന്നു. ചി​​റ്റൂ​​രി​​ൽ ഹോ​​സ്റ്റ​​ലി​​ൽ താ​​മ​​സി​​ച്ച് പ​​ഠി​​ച്ച കാ​​ല​​മാ​​ണ് എ​​നി​​ക്ക് ജീ​​വി​​ത​​ത്തി​​ൽ ഏ​​റ്റ​​വും ന​​ല്ല കാ​​ല​​മാ​​യി തോ​​ന്നു​​ന്ന​​ത്. ഇ​​പ്പോ​​ഴും ഞ​​ങ്ങ​​ൾ ഒ​​ന്നി​​ച്ചു ചേ​​രാ​​റു​​ണ്ട്. അ​​വി​​ടെ പോ​​യി ഒ​​ാർ​​മ​​ക​​ൾ പ​​ങ്കു​​വെ​​ക്കാ​​റു​​ണ്ട്.

ഹി​​ന്ദു​​സ്ഥാ​​നി സം​​ഗീ​​ത​​വു​​മാ​​യി അ​​ന്ന് എ​​ന്തെ​​ങ്കി​​ലും ബ​​ന്ധ​​മു​​ണ്ടോ? താ​​ങ്ക​​ൾ എ​​ങ്ങ​​നെ​​യാ​​ണ് അ​​തി​​ലേ​​ക്ക് ശ്ര​​ദ്ധ തി​​രി​​ക്കു​​ന്ന​​ത്?

കൂ​​ത്തു​​പ​​റ​​മ്പി​​ൽ എ​​ന്റെ വീ​​ടി​​ന​​ടു​​ത്ത് ഒ​​രു പ​​ഠാ​​ണി കു​​ടും​​ബ​​മു​​ണ്ട്. ഒ​​രു ഖാ​​ദ​​ർ സാ​​ഹി​​ബി​​ന്റെ കു​​ടും​​ബം. അ​​വി​​ടെ പോ​​യാ​​ണ് ഹി​​ന്ദി പാ​​ട്ടു​​ക​​ൾ കേ​​ട്ടി​​രു​​ന്ന​​ത്. അ​​വ​​ർ ക​​ച്ച​​വ​​ട​​ത്തി​​നും മ​​റ്റു​​മാ​​യി അ​​ന്ന് ബോം​​ബെ​​യി​​ൽ പോ​​യി​​രു​​ന്നു. അ​​വി​​ടെ നി​​ന്നാ​​ണ് അ​​വ​​ർ ഹി​​ന്ദി​​യും ഗ​​സ​​ലും മ​​റ്റു​​മൊ​​ക്കെ പ​​രി​​ച​​യ​​പ്പെ​​ടു​​ന്ന​​ത്. ഖാ​​ദ​​ർ സാ​​ഹിബി​​ന്റെ മ​​രു​​മ​​ക​​ൾ ഉ​​സ്താ​​ദ് ഹാ​​രി​​സ് ന​​ല്ല ത​​ബ​​ലി​​സ്റ്റാ​​യി​​രു​​ന്നു. അ​​ദ്ദേ​​ഹ​​ത്തി​​ന്റെ ഗു​​രു അ​​ൻ​​വ​​ർ ഖാ​​ൻ സാ​​ഹി​​ബ് ഒ​​രി​​ക്ക​​ൽ വ​​ന്ന​​പ്പോ​​ൾ ഞാ​​ൻ അ​​ദ്ദേ​​ഹ​​ത്തി​​ന് മു​​ന്നി​​ൽ ക്ലാ​​സി​​ക്ക​​ൽ പാ​​ട്ടു​​പാ​​ടി. കേ​​ട്ടി​​ട്ട് അ​​ദ്ദേ​​ഹം പ​​റ​​ഞ്ഞ ക​​മ​​ന്റ് യ​​ഥാ​​ർ​​ഥ​​ത്തി​​ൽ എ​​ന്റെ ജീ​​വി​​ത​​ത്തി​​ൽ വ​​ഴി​​ത്തി​​രി​​വാ​​യി. അ​​ദ്ദേ​​ഹം പ​​റ​​ഞ്ഞു, ഇ​​വ​​ൻ ഹി​​ന്ദു​​സ്ഥാ​​നി പ​​ഠി​​ച്ചാ​​ൽ ന​​ന്നാ​​യി​​രി​​ക്കു​​മെ​​ന്ന്. അ​​തി​​നുമു​​മ്പ് അ​​തു​​മാ​​യി എ​​നി​​ക്ക് കാ​​ര്യ​​മാ​​യ ബ​​ന്ധ​​മി​​ല്ല. ഖാ​​ൻ സാ​​ഹി​​ബി​​ന്റെ വാ​​ക്കു​​ക​​ൾ സം​​ഗീ​​ത​​വ​​ഴി​​യി​​ൽ അ​​ന്ത​​ർ​​ധാ​​ര​​യാ​​യി എ​​ന്നി​​ലൂ​​ടെ സ​​ഞ്ച​​രി​​ച്ചി​​രി​​ക്ക​​ണം. വ​​ർ​​ഷ​​ങ്ങ​​ളു​​ടെ പ്ര​​യാ​​ണ​​ത്തി​​നുശേ​​ഷ​​മാ​​ണ് അ​​ത് യാ​​ഥാ​​ർ​​ഥ്യ​​മാ​​യി ഭ​​വി​​ച്ച​​ത്.

രമേശ് നാരായണൻ കുടുംബത്തോടൊപ്പം

ഹി​​ന്ദു​​സ്ഥാ​​നി വോ​​ക്ക​​ൽ എ​​ന്താ​​ണെ​​ന്നുപോ​​ലും എ​​നി​​ക്ക​​റി​​യി​​ല്ല അ​​ന്ന്. ക​​ർ​​ണാ​​ട​​ക സം​​ഗീ​​തം ക​​ഴി​​ഞ്ഞാ​​ൽ അ​​റി​​യാ​​വു​​ന്ന​​ത് ഗി​​റ്റാ​​റി​​ലൂ​​ടെ വെ​​സ്റ്റേ​​ൺ സം​​ഗീ​​ത​​ത്തി​​ലെ ചി​​ല കാ​​ര്യ​​ങ്ങ​​ളാ​​ണ്. ചേ​​ട്ട​​ൻത​​ന്നെ​​യാ​​ണ് ഹി​​ന്ദു​​സ്ഥാ​​നി​​യി​​ലേ​​ക്കു​​ള്ള ചു​​വ​​ടുവെ​​പ്പി​​ലും നി​​മി​​ത്ത​​മാ​​യി ഭ​​വി​​ച്ച​​ത്. ചേ​​ട്ട​​ൻ അ​​ന്ന് പൂന​​യി​​ലാ​​ണ്. പ​​ട്ടാ​​ളജോ​​ലി​​ക്കി​​ടെ സ​​മ​​യം ക​​ണ്ടെ​​ത്തി ചേ​​ട്ട​​ൻ കു​​റ​​ച്ചു ത​​ബ​​ല പ​​ഠി​​ച്ചു. നാ​​ട്ടി​​ൽ വ​​ന്ന​​പ്പോ​​ൾ ചേ​​ട്ട​​ൻ ചോ​​ദി​​ച്ചു, നീ ​​സി​​ത്താ​​ർ പ​​ഠി​​ക്കാ​​ൻ ​േബാം​​​െബ​​യി​​ലേ​​ക്ക് വ​​രു​​ന്നു​​ണ്ടോ എ​​ന്ന്. അ​​ന്ന് ചി​​റ്റൂ​​രി​​ലെ കോ​​ഴ്സ് പൂ​​ർ​​ത്തി​​യാ​​ക്കി​​യി​​ട്ടി​​ല്ല. പൂ​​ർ​​ത്തി​​യാ​​ക്കാ​​തെത​​ന്നെ ഞാ​​ൻ പൂ​​നക്കു വി​​ട്ടു. ചേ​​ട്ട​​നോ​​ടൊ​​പ്പം പ​​ട്ടാ​​ള​​ക്കാ​​രു​​ടെ സ്ഥ​​ല​​ത്ത് താ​​മ​​സി​​ക്കാ​​ൻ നി​​യ​​മ​​മി​​ല്ല. അ​​തി​​ന് ഞ​​ങ്ങ​​ൾ ഒ​​രു ത​​ന്ത്രം പ്ര​​യോ​​ഗി​​ച്ചു. അ​​വി​​ടെ ക്യാ​​മ്പി​​ൽത​​ന്നെ ക്ഷേ​​ത്ര​​മു​​ണ്ട്. ഫൗ​​ജി മ​​ന്ദി​​ർ എ​​ന്ന് അ​​റി​​യ​​പ്പെ​​ടു​​ന്ന അ​​വി​​ട​​ത്തെ പൂ​​ജാ​​രി​​യു​​ടെ സ​​ഹാ​​യി എ​​ന്ന നി​​ല​​യി​​ലാ​​ണ് ഞാ​​ൻ അ​​വി​​ടെ താ​​മ​​സി​​ച്ച​​ത്. ഭ​​ക്ഷ​​ണ​​മൊ​​ക്കെ സ്വ​​ന്ത​​മാ​​യി ഉ​​ണ്ടാ​​ക്കി ക​​ഴി​​ച്ചു. കു​​റ​​ച്ച് ദൂ​​രെ​​യാ​​യി സി​​ത്താ​​ർ പ​​ഠി​​ക്കാ​​ൻ ചേ​​ർ​​ന്നു. സൈ​​ക്കി​​ളി​​ലാ​​ണ് പോ​​യിവ​​രുക. സി​​ത്താ​​റും ഒ​​പ്പം വോ​​ക്ക​​ലും പ​​ഠി​​ച്ചുതു​​ട​​ങ്ങി. ഖാ​​ൻ സാ​​ഹി​​ബ് മു​​ഹ​​മ്മദ് ഹു​​സൈ​​ൻ എ​​ന്ന ഗു​​രു​​വി​​ന്റെ​​യ​​ടു​​ത്തുനി​​ന്നാ​​ണ് സം​​ഗീ​​തം പ​​ഠിക്കു​​ന്ന​​ത്. സം​​ഗീ​​ത വി​​ശാ​​ര​​ദ് എ​​ന്ന ഡി​​ഗ്രി കോ​​ഴ്സി​​നും ചേ​​ർ​​ന്നു. പ​​ണ്ഡി​​റ്റ് സ​​ച്ചി​​ദാ​​ന​​ന്ദ ഫ​​ട്കെ എ​​ന്ന സി​​ത്താ​​ർ വി​​ദ്വാ​​ന്റെ​​യ​​ടു​​ത്തു പോ​​യി സി​​ത്താ​​റും പ​​ഠി​​ക്കാ​​ൻ തു​​ട​​ങ്ങി.

പ​​ണ്ഡി​​റ്റ് ജ​​സ്‍രാ​​ജി​​നെ ക​​ണ്ടു​​മു​​ട്ടു​​ന്ന​​തോ​​ടെ​​യാ​​ണ​​ല്ലോ യ​​ഥാ​​ർ​​ഥ ര​​മേ​​ഷ് നാ​​രാ​​യ​​ണ​​ന്‍ രൂ​​പ​​പ്പെ​​ടു​​ന്ന​​ത്. അ​​ദ്ദേ​​ഹ​​ത്തി​​ലേ​​ക്കു​​ള്ള പ്ര​​യാ​​ണം വ​​ള​​രെ ബു​​ദ്ധി​​മു​​ട്ടു​​ള്ള​​താ​​യി​​രു​​ന്നോ?

പൂനയി​​ൽ സം​​ഗീ​​തപ​​ഠ​​നം തു​​ട​​രു​​ന്ന​​തി​​നി​​ടെ​​യാ​​ണ് അ​​വി​​ട​​ത്തെ പ്ര​​ശ​​സ്ത​​മാ​​യ സ​​വാ​​യി ഗ​​ന്ധ​​ർ​​വ ഫെ​​സ്റ്റി​​വ​​ലി​​നെ​​ക്കു​​റി​​ച്ച് കേ​​ൾ​​ക്കു​​ന്ന​​ത്. ഇ​​ന്ത്യ​​യി​​ലെ പ്ര​​മു​​ഖ​​മാ​​യ ഫെ​​സ്റ്റി​​വ​​ലാ​​ണ​​ത്. ഇ​​ന്ത്യ​​യി​​ലെ മ​​ഹാ​​ര​​ഥ​​ൻ​​മാ​​രാ​​യ എ​​ല്ലാ സം​​ഗീ​​ത​​ജ്ഞ​​രും അ​​വി​​ടെ വ​​ന്ന് പാ​​ടും. ര​​വി​​ശ​​ങ്ക​​ർ​​ജി, സാ​​കിർ ഹു​​സൈ​​ൻ​​ജി, പ​​ർ​​വി​​ൻ സു​​ൽ​​ത്താ​​ന, ഗം​​ഗു​​ഭാ​​യി ഹം​​ഗ​​ൽ തു​​ട​​ങ്ങി​​യ നി​​ര​​വ​​ധി സം​​ഗീ​​ത​​ജ്ഞ​​രെ ഞാ​​ൻ കേ​​ൾ​​ക്കു​​ന്ന​​ത് അ​​വി​​ടെ ​െവ​​ച്ചാ​​ണ്. സ​​വാ​​യ് ഗ​​ന്ധ​​ർ​​വ​​യു​​ടെ ഓ​​ർ​​മദി​​ന​​ത്തി​​ലാ​​ണ് എ​​ല്ലാ വ​​ർ​​ഷ​​വും ഈ ​​സം​​ഗീ​​തമേ​​ള അ​​വ​​ത​​രി​​പ്പി​​ക്കു​​ന്ന​​ത്. മൂ​​ന്ന് രാ​​ത്രി​​ക​​ളി​​ൽ മു​​ഴു​​നീ​​ള ആ​​ലാ​​പ​​ന​​മാ​​ണ്. അ​​നേ​​കം മ​​ഹാ​​ന്മാ​​രെ ഒ​​ന്നി​​ച്ച് കേ​​ൾ​​ക്കാ​​നു​​ള്ള അ​​വ​​സ​​ര​​മാ​​ണ്. പ​​ണ്ഡി​​റ്റ് ജ​​സ്‍രാ​​ജ് വെ​​ളു​​പ്പി​​നാ​​ണ് പാ​​ടു​​ക. ആ ​​പു​​ല​​ർ​​കാ​​ലം എ​​നി​​ക്കാ​​യി സ​​മ​​ർ​​പ്പി​​ക്ക​​പ്പെ​​ട്ട​​തു​​പോ​​ലെ​​യാ​​യി​​രു​​ന്നു. ജ​​സ്‍രാ​​​​ജ് എ​​ന്ന ഗ​​ന്ധ​​ർ​​വഗാ​​യ​​ക​​ൻ. ശു​​ഭ്ര​​വ​​സ്ത്ര​​ധാ​​രി​​യാ​​യി അ​​ഭൗ​​മ സം​​ഗീ​​ത​​ത്തി​​ലേ​​ക്ക് സ്വ​​യ​​മ​​ലി​​യു​​മ്പോ​​ൾ ഒ​​രു ദേ​​വ​​ഗാ​​യ​​ക​​നെ​​പ്പോ​​ലെ തോ​​ന്നി​​ക്കു​​ന്ന അ​​തു​​ല്യ പ്ര​​തി​​ഭ. അ​​ന്ന​​ത്തെ മി​​യാ​​കി തോ​​ടി​​യി​​ലെ സു​​ദീ​​ർ​​ഘ​​മാ​​യ രാ​​ഗാ​​ലാ​​പ​​നം എ​​ന്റെ സി​​ര​​ക​​ളി​​ലു​​ണ്ടാ​​ക്കി​​യ ത​​ന്ത്രീ​​ച​​ല​​നം ഇ​​ന്നും മാ​​യാ​​തെ കി​​ട​​ക്കു​​ന്നു. അ​​ന്നൊ​​രി​​ക്ക​​ലും ചി​​ന്തി​​ച്ചി​​ല്ല ഈ ​​മ​​ഹാ​​ന് മു​​ന്നി​​ലി​​രു​​ന്ന് ആ ​​നാ​​ദ​​ത്തെ അ​​നു​​ര​​ണ​​നംചെ​​യ്ത് പാ​​ടാ​​ൻ എ​​നി​​ക്ക് ഒ​​ര​​വ​​സ​​രം ഉ​​ണ്ടാ​​കു​​മെ​​ന്ന്. എ​​ന്നാ​​ൽ അ​​തു സം​​ഭ​​വി​​ച്ചു. അ​​തി​​നേ​​റെ ക​​ട​​മ്പ​​ക​​ൾ ക​​ട​​ക്കേ​​ണ്ടിവ​​ന്നു.

ഭീം​​സെ​​ൻ ജോ​​ഷി​​യു​​ടെ ഗു​​രു​​വാ​​യി​​രു​​ന്ന​​ല്ലോ സ​​വാ​​യ് ഗ​​ന്ധ​​ർ​​വ. അ​​വി​​ടെ ഭീം​​സെ​​ൻ ജോ​​ഷി​​യെ കേ​​ട്ടി​​രു​​ന്നി​​ല്ലേ? അ​​ദ്ദേ​​ഹ​​ത്തെ സ​​മീ​​പിച്ചി​​ല്ലേ?

അ​​ദ്ദേ​​ഹ​​ത്തെ കേ​​ട്ടി​​രു​​ന്നു. അ​​ദ്ദേ​​ഹ​​ത്തി​​ന്‍റെ സം​​ഗീ​​ത​​ത്തി​​നാ​​യു​​ള്ള അ​​ല​​ച്ചി​​ലു​​ക​​ളും കേ​​ട്ടി​​രു​​ന്നു. എ​​ന്നാ​​ൽ, എ​​ന്റെ മ​​ന​​സ്സ് ജ​​സ്‍രാ​​​​ജി​​ലേ​​ക്ക് സ​​ഞ്ച​​രി​​ക്കു​​ക​​യാ​​യി​​രു​​ന്നു. ബോ​​ംബെ മ​​ല​​യാ​​ളി​​ക​​ളു​​ടെ ഇ​​ട​​യി​​ൽ എ​​നി​​ക്ക​​ൽ​​പം പോ​​പുലാ​​രി​​റ്റി ഒ​​ക്കെ കി​​ട്ടി​​ത്തു​​ട​​ങ്ങി​​യി​​രു​​ന്നു അ​​ക്കാ​​ല​​ത്ത്. ഇ​​ട​​ക്കി​​ടെ ചെ​​റി​​യ പ്രോ​​ഗ്രാ​​മു​​ക​​ൾ കി​​ട്ടി​​ത്തു​​ട​​ങ്ങി. ചെ​​റു​​താ​​യി ക്ലാ​​സു​​ക​​ളും എ​​ടു​​ത്തി​​രു​​ന്നു. സ​​വാ​​യി ഫെ​​സ്റ്റി​​വ​​ലി​​ൽ ​െവ​​ച്ചാ​​ണ് അ​​ല്ലാ​​ര​​ഖ സാ​​ഹി​​ബി​​ന്റെ ശി​​ഷ്യ​​ൻ സു​​നി​​ൽ പാ​​ധ്യ എ​​ന്ന ത​​ബ​​ലി​​സ്റ്റി​​നെ പ​​രി​​ച​​യ​​പ്പെ​​ടു​​ന്ന​​ത്. പി​​ന്നീ​​ട് ഞ​​ങ്ങ​​ൾ ന​​ല്ല സൗ​​ഹൃ​​ദ​​ത്തി​​ലാ​​യി. എ​​ന്റെ പ്രോ​​ഗ്രാ​​മി​​ന് വ​​ായി​​ക്കാ​​ൻ അ​​വ​​ൻ വ​​രാ​​ണ്ടാ​​യി​​രു​​ന്നു. ഒ​​രുദി​​വ​​സം എ​​ന്റെ പാ​​ട്ട് കേ​​ട്ടി​​ട്ട് അ​​വ​​ൻ ചോ​​ദി​​ച്ചു. ര​​മേ​​ശ്‌ ജി, ​​എ​​ന്താ പ​​ണ്ഡി​​റ്റ് ജ​​സ​​്രാ​​ജ് ജിയു​​ടെ അ​​ടു​​ത്ത് പോ​​കാ​​ത്ത​​തെ​​ന്ന്. അ​​തു​​കേ​​ട്ട് ഞാ​​ൻ ഞെ​​ട്ടി​​പ്പോ​​യി. അ​​ദ്ദേ​​ഹ​​ത്തെ​​യൊ​​ക്കെ ന​​മു​​ക്ക് എ​​ങ്ങ​​നെ കാ​​ണാ​​ൻ ക​​ഴി​​യും. അ​​പ്രാ​​പ്യ​​മാ​​യ ഒ​​രു കാ​​ര്യ​​മാ​​യാ​​ണ് അ​​ന്നെ​​നി​​ക്ക് തോ​​ന്നി​​യ​​ത്.

യ​​ഥാ​​ർ​​ഥത്തി​​ൽ അ​​ദ്ദേ​​ഹ​​ത്തി​​ന്റെ സം​​ഗീ​​ത​​ത്തി​​ൽ അ​​ലി​​ഞ്ഞി​​രി​​ക്കു​​ക​​യാ​​യി​​രു​​ന്നു ഞാ​​ൻ. അ​​ദ്ദേ​​ഹം ഇ​​പ്പോ​​ൾ ശി​​ഷ്യ​​ൻ​​മാ​​രെ എ​​ടു​​ക്കു​​ന്നു​​ണ്ട്, ഞാ​​ൻ ന​​മ്പ​​ർ ത​​രാം, പോ​​യി നോ​​ക്കൂ എ​​ന്ന് സു​​നി​​ൽ പ​​റ​​ഞ്ഞ​​പ്പോ​​ൾ ഞാ​​നും അ​​ങ്ങ​​നെ ചി​​ന്തി​​ച്ചു. എ​​ന്റെ മ​​ന​​സ്സി​​ൽ ഗു​​രു പ്ര​​തി​​ഷ്ഠി​​ക്ക​​പ്പെ​​ട്ടു. അ​​തി​​ൽനി​​ന്ന് പി​​ന്മാ​​റാ​​ൻ പി​​ന്നെ മ​​ന​​സ്സ് ത​യാ​​റാ​​യി​​ല്ല. അ​​ദ്ദേ​​ഹം ബോം​​ബെ​​യി​​ലാ​​ണ​​ുള്ളത്. അ​​വി​​ടെ പോ​​യി താ​​മ​​സി​​ക്കേ​​ണ്ടിവ​​രും. അ​​ദ്ദേ​​ഹംത​​ന്നെ അം​​ഗീ​​ക​​രി​​ക്കു​​മോ എ​​ന്നും അ​​റി​​യി​​ല്ല. എ​​ന്താ​​യാ​​ലും ഒ​​രു വി​​ശ്വാ​​സത്തി​​ൽ ര​​ണ്ടും ക​​ൽ​​പി​​ച്ച് അ​​ദ്ദേ​​ഹ​​ത്തി​​ന്റെ ഫോ​​ൺന​​മ്പ​​ർ ക​​റ​​ക്കി.

പ​​ണ്ഡി​​റ്റ്ജി ഫോ​​ണെ​​ടു​​ത്തു. ഒ​​രു വി​​റ​​യ​​ലോ​​ടെ ഞാ​​ൻ പേ​​ര് പ​​റ​​ഞ്ഞു; പൂന​​യി​​ൽനി​​ന്നാ​​ണ് എ​​ന്നും പ​​റ​​ഞ്ഞു. ‘‘ക്യാ ​​ബേ​​ട്ടാ’’ എ​​ന്ന് സ്നേ​​ഹ​​ത്തോ​​ടെ ചോ​​ദി​​ച്ചു. ‘‘മുഛേ ​​സീ​​ഖ്നാ ഹെ’’ ​​ഞാ​​ൻ കാ​​ര്യം പ​​റ​​ഞ്ഞു. ഒ​​രുദി​​വ​​സം വ​​രാ​​ൻ പ​​റ​​ഞ്ഞു. പ​​റ​​ഞ്ഞ ദി​​വ​​സം രാ​​വി​​ല​​ത്തെ ബോം​​ബെ​​ക്കു​​ള്ള ട്രെ​​യി​​നി​​ൽ ഞാ​​ൻ ക​​യ​​റി. ദാ​​ദ​​റി​​ലി​​റ​​ങ്ങി. അ​​വി​​ടെ അ​​ടു​​ത്താ​​ണ് ഗു​​രു​​ജി ഉ​​ള്ള​​ത്. വി. ​​ശാ​​ന്താ​​റാ​​മി​​ന്റെ കെ​​ട്ടി​​ട​​മാ​​ണ്. അ​​ദ്ദേ​​ഹ​​ത്തി​​ന്റെ മ​​ക​​ളു​​ടെ ഭ​​ർ​​ത്താ​​വാ​​ണ് ഗു​​രു​​ജി. രാ​​ജ് ക​​മ​​ൽ ബി​​ൽ​​ഡിങ്ങി​​ലെ മു​​ക​​ളി​​ലു​​ള്ള അ​​പ്പാ​​ർ​​ട്മെ​​ന്റി​​ലാ​​ണ് ഗു​​രു​​ജി. വൃ​​ത്ത​​ത്തി​​ലു​​ള്ള പ​​ടി​​ക​​യ​​റി വേ​​ണം മു​​ക​​ളി​​ലെ​​ത്താ​​ൻ. മു​​ക​​ളി​​ലെ​​ത്തി​​യ​​പ്പോ​​ൾ വീ​​ട്ടി​​ൽ ആ​​രും ഉ​​ണ​​ർ​​ന്നി​​ട്ടി​​ല്ലെ​​ന്ന് തോ​​ന്നി. ഒ​​രു വേ​​ല​​ക്കാ​​ര​​ൻ വ​​ന്ന് ഇ​​രി​​ക്കാ​​ൻ പ​​റ​​ഞ്ഞു. കു​​റെ​​നേ​​രം അ​​വി​​ടെ ഇ​​രു​​ന്നു. ഒ​​രു ഡോ​​ബ​​ർ​​മാ​​ൻ വ​​ന്ന് മ​​ണ​​പ്പി​​ച്ച് പോ​​യി. കു​​റ​​ച്ച് ക​​ഴി​​ഞ്ഞപ്പോ​​ൾ ഗു​​രു​​ജി ഇ​​റ​​ങ്ങിവ​​ന്നു. കാ​​ര്യം തി​​ര​​ക്കി. ഞാ​​ൻ ആ​​ഗ്ര​​ഹം പ​​റ​​ഞ്ഞു. ചാ​​യ​​യൊ​​ക്കെ ത​​ന്നശേ​​ഷം മു​​ക​​ളി​​ലേ​​ക്ക് പാ​​ട്ടു​​ പാ​​ടാ​​നാ​​യി വി​​ളി​​ച്ചു. പാ​​ടാ​​ൻ പ​​റ​​ഞ്ഞു; ഞാ​​ൻ ക​​ർ​​ണാ​​ട​​ക സം​​ഗീ​​ത​​മാ​​ണ് പാ​​ടി​​യ​​ത്. പി​​ന്നീ​​ട് അ​​ൽ​​പം ഹി​​ന്ദു​​സ്ഥാ​​നി പാ​​ടി. ന​​ന്നാ​​യി എ​​ന്ന് പ​​റ​​ഞ്ഞു.

പ​​ക്ഷേ അ​​ദ്ദേ​​ഹ​​ത്തി​​ന്റെ മ​​റു​​പ​​ടി നി​​രാ​​ശ​​ജ​​ന​​ക​​മാ​​യി​​രു​​ന്നു. നി​​ന​​ക്ക് അ​​റു​​പ​​ത് ശ​​ത​​മാ​​ന​​ത്തി​​ലേ​​റെ​​യും ഉ​​ള്ള​​ത് ക​​ർ​​ണാ​​ട്ടി​​ക് മ്യൂ​​സി​​ക് ആ​​ണ്. ന​​ല്ല​​ത് അ​​തു​​ത​​ന്നെ പ​​ഠി​​ക്കു​​ന്ന​​താ​​ണ്. ബാ​​ല​​മു​​ര​​ളി​​കൃ​​ഷ്ണ എ​​ന്റെ സു​​ഹൃ​​ത്താ​​ണ്. ഞാ​​ൻ വി​​ളി​​ച്ചു പ​​റ​​യാം. അ​​ദ്ദേ​​ഹം നി​​ന്നെ പ​​ഠി​​പ്പി​​ക്കും. അ​​തു​​കേ​​ട്ട​​പ്പോ​​ൾ എ​​നി​​ക്ക് ക​​ര​​ച്ചി​​ൽ വ​​ന്നു. ഞാ​​ൻ ആഗ്ര​​ഹി​​ച്ച​​ത് മു​​ഴു​​വ​​ൻ ഹി​​ന്ദു​​സ്ഥാ​​നി പ​​ഠി​​ക്കാ​​നാ​​ണ്. അ​​തും ജ​​സ്‍രാ​​​​ജി​​ൽനി​​ന്ന്. ഞാ​​ൻ പ​​റ​​ഞ്ഞു; എ​​നി​​ക്ക് ഹി​​ന്ദു​​സ്ഥാ​​നി​​യാ​​ണ് പ​​ഠി​​ക്കേ​​ണ്ട​​ത്, അ​​തും താ​​ങ്ക​​ളു​​ടെ സം​​ഗീ​​തം. അ​​ദ്ദേ​​ഹം പ​​റ​​ഞ്ഞു; എ​​നി​​ക്ക് ഒ​​ട്ടും സ​​മ​​യമില്ല. അ​​തോ​​ടെ നി​​രാ​​ശ​​നാ​​യ ഞാ​​ൻ അ​​വി​​ടെ നി​​ന്ന് ക​​ര​​ഞ്ഞു. ഞാ​​ൻ ക​​ണ്ണു​​നീ​​രോ​​ടെ പ​​ടി​​യി​​റ​​ങ്ങു​​ന്ന​​ത് ഗു​​രു​​ജി ക​​ണ്ടു​​നി​​ന്നു. ഒ​​രുപക്ഷേ, വി​​ഷ​​മം തോ​​ന്നി​​യ അ​​ദ്ദേ​​ഹം എ​​ന്നെ തി​​രി​​ച്ചു വി​​ളി​​ച്ചു. നി​​ന​​ക്ക് ബോം​​ബെ​​യി​​ൽ താ​​മ​​സി​​ക്കാ​​മോ എ​​ന്നു ചോ​​ദി​​ച്ചു.

എ​​ന്റെ കൈ​​യി​​ൽ ഒ​​ന്നു​​മി​​ല്ല. അ​​വി​​ടെ താ​​മ​​സി​​ക്കാ​​നു​​ള്ള പ​​ണ​​മി​​ല്ല. കാ​​ര്യ​​മാ​​യ വ​​രു​​മാ​​ന​​വു​​മി​​ല്ല. ഒ​​ന്നും ചി​​ന്തി​​ക്കാ​​തെ താ​​മ​​സി​​ക്കാം എ​​ന്ന് പ​​റ​​ഞ്ഞു. അടു​​ത്ത ഒ​​രുദി​​വ​​സം അ​​ദ്ദേ​​ഹം പൂന​​യി​​ൽ വ​​രു​​ന്നു​​ണ്ട്. അ​​വി​​ടെ വ​​ന്ന് കാ​​ണാ​​ൻ പ​​റ​​ഞ്ഞു.

അ​​വി​​ടെ അ​​ദ്ദേ​​ഹം ക​​ച്ചേ​​രി​​ക്ക് വ​​ന്ന​​താ​​ണ്. വ​​ലി​​യ ജ​​ന​​മാ​​ണ്. അ​​വി​​ടെ വെ​​ച്ചും എ​​ന്നെ പാ​​ടി​​ച്ചു. പി​​ന്നീ​​ട് പ​​റ​​ഞ്ഞു, ബോം​​ബെ​​യി​​ലേ​​ക്ക് വ​​രാ​​ൻ. അ​​ങ്ങ​​നെ ബോം​​ബെ​​യി​​ലേ​​ക്ക് താ​​മ​​സം മാ​​റി.

അ​​ന്ന് ബോം​​ബെ​​യി​​ൽ താ​​മ​​സി​​ക്കാ​​നൊ​​ക്കെ ന​​ല്ല പ​​ണ​​ച്ചെ​​ല​​വ് ഉ​​ണ്ടാ​​യി​​രു​​ന്നി​​ല്ലേ?

അ​​വി​​ടെ വീ​​ട് വാ​​ട​​ക​​ക്കെ​​ടു​​ക്കാ​​നൊ​​ന്നും മാ​​ർ​​ഗ​​മി​​ല്ല. അ​​വി​​ടെ​​യും സു​​നി​​ൽ പാ​​ധ്യ എ​​ന്നെ സ​​ഹാ​​യി​​ച്ചു. അ​​വനി​​ല്ലാ​​യി​​രു​​ന്നെ​​ങ്കി​​ൽ ഞാ​​ൻ ഒ​​രി​​ക്ക​​ലും ഇ​​ന്ന​​ത്തെ ര​​മേ​​ശ് നാ​​രാ​​യ​​ണ​​ൻ ആ​​കുമാ​​യി​​രു​​ന്നി​​ല്ല. അ​​വ​​ന്റെ ബോം​​ബെ​​യി​​ലെ ചെ​​റി​​യ വീ​​ട്ടി​​ൽ എ​​ന്നെ കൂ​​ടെ താ​​മ​​സി​​ക്കാ​​ൻ അ​​നു​​വ​​ദി​​ച്ചു. ചെ​​റി​​യ ഫ്ലാ​​റ്റി​​ൽ അ​​വ​​ൻ, അ​​ച്ഛ​​ൻ, അ​​മ്മ, ഒ​​രു സ​​ഹോ​​ദ​​രി. അ​​വ​​രോ​​ടൊ​​പ്പ​​മാ​​ണ് ഞാ​​ൻ ക​​ഴി​​ഞ്ഞ​​ത്. അ​​വ​​ർ എ​​നി​​ക്ക് ആ​​ഹാ​​രം ത​​ന്നു, കി​​ട​​ക്കാ​​ൻ ഇ​​ടം ത​​ന്നു. രാ​​വി​​ലെ നാ​​സ്ത ക​​ഴി​​ച്ച് ഗു​​രു​​ജി​​യു​​ടെ അ​​ടു​​ത്തേ​​ക്ക് പോ​​കും. പി​​ന്നെ ആ​​ഹാ​​രം മ​​റ്റെ​​വി​​ടെ നി​​ന്നെ​​ങ്കി​​ലും ആ​​യി​​രി​​ക്കും. ഇ​​ട​​ക്ക് പ്രോ​​ഗ്രാ​​മു​​ക​​ളും പഠന​​വും പ്രാ​​ക്ടീസു​​മാ​​യി അ​​ങ്ങ​​നെ കാ​​ലം ക​​ട​​ന്നു​​പോ​​യി. ഹി​​ന്ദു​​സ്ഥാ​​നി സം​​ഗീ​​തപ​​ഠ​​നം അ​​ങ്ങ​​നെ വ​​ലി​​യ പ​​ദ്ധ​​തി​​യാ​​ണ്. സ​​മ​​യ​​ബ​​ന്ധി​​ത​​മ​​ല്ലാ​​ത്ത പ​​ഠ​​ന​​മാ​​ണ്. ആ​​ദ്യ​​ത്തെ ര​​ണ്ടു വ​​ർ​​ഷം കേ​​ൾ​​ക്കാ​​ൻ മാ​​ത്ര​​മാ​​ണ് ഗു​​രു​​ജി പ​​റ​​ഞ്ഞ​​ത്. അ​​ദ്ദേ​​ഹം പോ​​കു​​ന്നി​​ട​​ത്തെ​​ല്ലാം പോ​​വു​​ക, അ​​ദ്ദേ​​ഹം പാ​​ടു​​ന്ന​​തെ​​ല്ലാം കേ​​ൾ​​ക്കു​​ക. പ​​ഠി​​ച്ച​​തൊ​​ക്കെ നി​​ര​​ന്ത​​ര​​മാ​​യി പ്രാ​​ക്ടീസ് ചെ​​യ്യു​​ക എ​​ന്നി​​ങ്ങ​​നെ​​യാ​​ണ് പ​​ഠ​​നരീ​​തി. ഗു​​രു​​ജി ദൂ​​രെ സ്ഥ​​ല​​ങ്ങ​​ളി​​ൽ പോ​​കു​​ന്ന സ​​മ​​യം ഞാ​​ൻ തി​​രി​​ച്ച് പൂ​​നക്ക് പോ​​കും. അ​​വി​​ടെ എ​​പ്പോ​​ഴും പാ​​ട്ട് പ്രാ​​ക്ടീസ് ചെ​​യ്തു​​കൊ​​​േണ്ട​​യി​​രി​​ക്കും.

പണ്ഡിറ്റ് ജ​​സ്‍രാ​​​​ജ്

ഗു​​രു​​ജി​​ക്ക് ബോം​​ബെ​​യി​​ൽ ത​​ന്നെ മ​​റ്റൊ​​രു ഫ്ലാ​​റ്റ് ഉ​​ണ്ടാ​​യി​​രു​​ന്നു. അ​​ദ്ദേ​​ഹം ദൂ​​ര​​യാ​​ത്ര പോ​​കു​​മ്പോ​​ൾ അ​​വി​​ടെ ശി​​ഷ്യ​​ൻ​​മാ​​ർ ആ​​യി​​രി​​ക്കും താ​​മ​​സി​​ക്കു​​ക. ചി​​ല​​പ്പോ​​ൾ അ​​വി​​ടെ താ​​മ​​സി​​ക്കു​​ന്ന​​വ​​രോ​​ടൊ​​പ്പം പ്രാ​​ക്ടീ​​സ് തു​​ട​​രും. അ​​വി​​ടെ ക​​ഴി​​യും. ചി​​ല​​പ്പോ​​ൾ ഗു​​രു​​ജി​​യു​​ടെ വീ​​ട്ടി​​ൽത​​ന്നെ താ​​മ​​സി​​ച്ചി​​ട്ടു​​ണ്ട്. പി​​ന്നീ​​ട് ഒ​​രു മോ​​പ്പ​​ഡ് വാ​​ങ്ങി. അ​​തുമാ​​യി പോ​​യി പ​​ല​​യി​​ട​​ത്തും ഗി​​റ്റാ​​ർ ക്ലാ​​സ് എ​​ടു​​ത്തി​​രു​​ന്നു.

ഹ​​രി​​ഹ​​ര​​നും ശ​​ങ്ക​​ർമ​​ഹാ​​ദേ​​വ​​ന​​​ുമൊ​​ക്കെ ആ ​​കാ​​ല​​ത്ത് അ​​വി​​ടെ പൂ​​ന​​യി​​ൽ ഉ​​ണ്ടാ​​യി​​രു​​ന്ന​​ല്ലോ. അ​​വ​​രെ കാ​​ണു​​മാ​​യി​​രു​​ന്നോ?

ശ​​ങ്ക​​ർ മ​​ഹാ​​ദേ​​വ​​ൻ ഗു​​രു​​ജി​​യോ​​ടൊ​​പ്പം ഉ​​ണ്ടാ​​യി​​രു​​ന്നു. ഞ​​ങ്ങ​​ൾ ഒ​​ന്നി​​ച്ച് പ​​ല സ്റ്റേ​​ജു​​ക​​ളി​​ലും പാ​​ടി​​യി​​ട്ടു​​ണ്ട്. ഹ​​രി​​ഹ​​ര​​ന​​ുമാ​​യി അ​​ന്ന​​ത്ര സൗ​​ഹൃ​​ദ​​മി​​ല്ല. പി​​ന്നീ​​ടാ​​ണ് അ​​ടു​​പ്പ​​മാ​​കു​​ന്ന​​ത്. ഞാ​​ൻ സം​​ഗീ​​തസം​​വി​​ധാ​​നം ചെ​​യ്ത ആ​​ദ്യ​​ഗാ​​നം പാ​​ടു​​ന്ന​​ത് ഹ​​രി​​ഹ​​ര​​ൻ ആ​​യി​​രു​​ന്ന​​ല്ലോ.

രമേശ് നാരായണൻ കുടുംബത്തോടൊപ്പം

ഗു​​രു​​ജി​​യു​​ടെ കീ​​ഴി​​ൽ എ​​ത്രകാലം പ​​ഠ​​നം തു​​ട​​ർ​​ന്നു?

എ​​ൺ​​പ​​ത്തി​​മൂ​​ന്നി​​ലാ​​ണ് ഞാ​​ൻ ഗു​​രു​​ജി​​യു​​ടെ അ​​ടു​​ത്തെ​​ത്തു​​ന്ന​​ത്. 90 വ​​രെ അ​​വി​​ടെ​​യാ​​യി​​രു​​ന്നു. അ​​തി​​നുശേ​​ഷം ഞാ​​ൻ നാ​​ട്ടി​​ലേ​​ക്ക് തി​​രി​​കെ വ​​ന്നു, എ​​ന്നാ​​ൽ പ​​ഠ​​നം തു​​ട​​ർ​​ന്നു​​കൊ​​ണ്ടേ​​യി​​രു​​ന്നു. കേ​​ര​​ള​​ത്തി​​ൽ എ​​ത്തി പ്രോ​​ഗ്രാ​​മു​​ക​​ൾ ചെ​​യ്യാ​​ൻ തു​​ട​​ങ്ങി. സം​​ഗീ​​തസം​​വി​​ധാ​​നം ചെ​​യ്യാ​​ൻ തു​​ട​​ങ്ങി. എ​​ന്നാ​​ൽ, ഇ​​തി​​നി​​ടെ സ​​മ​​യം കി​​ട്ടു​​മ്പോ​​ഴൊ​​ക്കെ ഗു​​രു​​ജി​​യു​​ടെ അ​​ടു​​ത്തു​​പോ​​യി പ​​ഠ​​നം തു​​ട​​ർ​​ന്നുകൊ​​ണ്ടേ​​യി​​രു​​ന്നു.

അ​​ദ്ദേ​​ഹം പ​​ഠി​​പ്പി​​ക്കു​​ന്ന രാ​​ഗ​​ങ്ങ​​ളും ബ​​ന്ദി​​ശു​​ക​​ളും റെ​​ക്കോ​​ഡ് ചെ​​യ്ത് കൊ​​ണ്ടു​​വ​​ന്നി​​ട്ട് കേ​​ട്ട് മാ​​സ​​ങ്ങ​​ളോ​​ളം പ്രാ​​ക്ടീ​​സ് ചെ​​യ്ത് ഉ​​റ​​പ്പി​​ക്ക​​ണം. മാ​​സ​​ങ്ങ​​ളോ​​ളം പ്രാ​​ക്ടീ​​സ് ചെ​​യ്താ​​ൽ മാ​​ത്ര​​മേ അ​​തൊ​​ക്കെ മ​​ന​​സ്സി​​ൽ ഉ​​റ​​യ്ക്കൂ. അ​​ങ്ങ​​നെ​​യാ​​യി​​രു​​ന്നു പ​​ഠ​​നം. 1987ൽ ​​ഗു​​രു​​ജി തി​​രു​​വ​​ന​​ന്തപു​​ര​​ത്ത് സൂ​​ര്യ സം​​ഗീ​​തമേ​​ള​​യി​​ൽ പാ​​ടാ​​ൻ വ​​ന്നു. അ​​ന്നാ​​ണ് അ​​ദ്ദേ​​ഹ​​ത്തോ​​ടൊ​​പ്പം ഒ​​രു മു​​ഴു​​നീ​​ള ക​​ച്ചേ​​രി​​യി​​ൽ ഞാ​​ൻ പാ​​ടു​​ന്ന​​ത്.

അ​​തൊ​​രു വ​​ഴി​​ത്തി​​രി​​വാ​​യി​​രു​​ന്ന​​ല്ലോ?

മ​​ല​​യാ​​ളി​​ക​​ൾ ജ​​സ്‍രാ​​​​ജി​​ന്റെ ശി​​ഷ്യ​​നാ​​യി എ​​ന്നെ അം​​ഗീ​​ക​​രി​​ക്കാ​​നും അ​​താ​​യി​​രു​​ന്നു കാ​​ര​​ണം. എ​​ന്നാ​​ൽ, കോ​​ഴി​​ക്കോ​​ട് അ​​ക്കാ​​ല​​ത്തുത​​ന്നെ എ​​നി​​ക്ക് ശി​​ഷ്യ​​ൻ​​മാ​​ർ ഉ​​ണ്ടാ​​യി​​രു​​ന്നു. ഞാ​​ൻ ഉ​​ത്ത​​രേ​​ന്ത്യ​​യി​​ൽ പ​​ഠി​​ക്കാ​​ൻ പോ​​യി എ​​ന്ന​​ത് ഇ​​തി​​നോ​​ട​​കം പ​​ല​​യി​​ട​​ത്തും അ​​റി​​ഞ്ഞി​​രു​​ന്നു. അ​​വി​​ടെനി​​ന്നൊ​​ക്കെ പ​​ല​​രും എ​​ന്‍റെ​​യ​​ടു​​ത്ത് പ​​ഠി​​ക്കാ​​ൻ വ​​ന്നു. കൂ​​ത്തു​​പ​​റ​​മ്പി​​ലെ വീ​​ട്ടി​​ലെ മു​​റി സം​​ഗീ​​തം പ്രാ​​ക്ടീ​​സ് ചെ​​യ്യാ​​ൻ വേ​​ണ്ടി മാ​​ത്ര​​മാ​​യി​​രു​​ന്നു. അ​​വി​​ടെ എ​​പ്പോ​​ഴും ആ​​ളു​​ക​​ൾ വ​​രും. ത​​ബ​​ലി​​സ്റ്റു​​ക​​ൾ വ​​രും. അ​​വ​​രോ​​ടൊ​​പ്പം പ്രാ​​ക്ടീ​​സ് ചെ​​യ്യും.

തി​​രു​​വ​​ന​​ന്ത​​പു​​ര​​ത്തേ​​ക്ക് താ​​ങ്ക​​ളു​​ടെ സം​​ഗീ​​ത​​പ്ര​​വ​​ർ​​ത്തന​​ങ്ങ​​ൾ എ​​ങ്ങ​​നെ​​യാ​​ണ് എ​​ത്ത​​പ്പെ​​ട്ട​​ത്?

1989ൽ ​​ഒ​​രു സീ​​രി​​യ​​ലി​​ന് ടൈ​​റ്റി​​ൽ സോങ് സം​​ഗീ​​തം ചെ​​യ്യാ​​നാ​​ണ് ആ​​ദ്യ​​മാ​​യി തി​​രു​​വ​​ന​​ന്ത​​പു​​ര​​ത്തെ​​ത്തു​​ന്ന​​ത്. കൂ​​ത്തു​​പ​​റ​​മ്പു​​കാ​​ര​​നാ​​യ സി.​​എ​​ൻ. ശ്രീ ​​വ​​ത്സനാ​​യി​​രു​​ന്നു സം​​വി​​ധാ​​യ​​ക​​ൻ. അ​​ദ്ദേ​​ഹ​​ത്തി​​ന് എ​​ന്നെ നേ​​ര​​ത്തേ അ​​റി​​യാം. പി​​ന്നീ​​ട് ത​​രം​​ഗി​​ണി​​യുമായി ബ​​ന്ധ​​പ്പെ​​ട്ട് ചി​​ല വ​​ർ​​ക്ക​​ുക​​ൾ വ​​ന്നു. പി​​ന്നെ നി​​ര​​വ​​ധി സീ​​രി​​യ​​ലുക​​ൾ. ഇ​​വി​​ടെ വീ​​ടെ​​ടു​​ത്ത് സം​​ഗീ​​ത ക്ലാ​​സു​​ക​​ൾ തു​​ട​​ങ്ങി. ധാ​​രാ​​ളം പേ​​ർ പ​​ഠി​​ക്കാ​​ൻ വ​​ന്നു. അ​​ങ്ങ​​നെ ഇ​​വി​​ടെ​​ത്ത​​ന്നെ ജീ​​വി​​തം തു​​ട​​ർ​​ന്നു. 90ൽ ​​ക​​ണ്ണൂ​​രി​​ൽനി​​ന്ന് ഹേ​​മ​​യെ വി​​വാ​​ഹം ക​​ഴി​​ച്ചു. ഇ​​വി​​ടെ തു​​ട​​ർ​​ന്നു. ഇ​​വി​​ടെനി​​ന്ന് വ​​ട​​ക്കേ ഇ​​ന്ത്യ​​യി​​ലേ​​ക്ക് മാ​​റ​​ണ​​മെ​​ന്നാ​​യി​​രു​​ന്നു എ​​ന്റെ ആഗ്ര​​ഹം. പി​​ന്നീ​​ട് ധാ​​രാ​​ളം സി​​നി​​മാ വ​​ർ​​ക്കു​​ക​​ളും പ്രോ​​ഗ്രാ​​മു​​ക​​ളും ഒ​​ക്കെ ആ​​യ​​തോടെ ഇ​​വി​​ടം വി​​ട്ടു​​പോ​​കാ​​നു​​ള്ള സാ​​ഹ​​ച​​ര്യ​​മു​​ണ്ടാ​​യി​​ല്ല. 1988ൽ ​​കൊ​​ച്ചി ഫൈ​​നാ​​ർ​​ട്സ് സൊ​​സൈ​​റ്റി​​യി​​ൽ ഗു​​രു​​ജി​​ പാ​​ടാ​​ൻ വ​​ന്ന​​പ്പോ​​ൾ എ​​ന്നെ​​യും കൂ​​ട്ടി. ഹം​​സ​​ധ്വ​​നി രാ​​ഗം പാ​​ടി​​ക്കൊ​​ണ്ടി​​രി​​ക്കു​​ക​​യാ​​ണ്. ഇ​​ട​​ക്ക് നി​​ർ​​ത്തി​​യി​​ട്ട് എ​​ന്നോ​​ട് പാ​​ടാ​​ൻ പ​​റ​​ഞ്ഞു. ഞാ​​ൻ ഞെ​​ട്ടി​​പ്പോ​​യി, ഒ​​ന്നും വ​​ന്നി​​ല്ല. അ​​ദ്ദേ​​ഹം വീ​​ണ്ടും നി​​ർ​​ബ​​ന്ധി​​ച്ചു. ഒ​​രു ധൈ​​ര്യ​​ത്തി​​ന് പാ​​ടി. ജ​​ന​​ങ്ങ​​ൾ എ​​ല്ലാ​​വ​​രും കൈ​​യ​​ടി​​ച്ചു. പി​​ന്നെ​​യും പാ​​ടി​​ച്ചു. അ​​ദ്ദേ​​ഹ​​ത്തി​​ന് വ​​ലി​​യ സ​​ന്തോ​​ഷ​​മാ​​യി. ഇ​​വ​​ൻ മ​​ല​​യാ​​ളി​​യാ​​ണ്, എ​​ന്റെ ശി​​ഷ്യ​​നാ​​ണ് എ​​ന്നൊ​​ക്കെ സ്റ്റേ​​ജി​​ൽ പ​​രി​​ച​​യ​​പ്പെ​​ടു​​ത്തി. ഒ​​രി​​ക്ക​​ൽ ഇ​​വ​​ൻ വ​​ലി​​യ ഗാ​​യ​​ക​​നാ​​കും എ​​ന്നും അ​​ദ്ദേ​​ഹം അ​​വി​​ടെ ​െവ​​ച്ച് പ്ര​​ഖ്യാ​​പി​​ച്ചു. അ​​തെ​​നി​​ക്ക് വ​​ലി​​യ അം​​ഗീ​​കാ​​രം നേ​​ടി​​ത്ത​​ന്നു. പ്രോ​​ഗ്രാം ക​​ഴി​​ഞ്ഞ് പി​​റ്റേ​​ദി​​വ​​സം രാ​​വി​​ലെ ഞാ​​ൻ ട്രെ​യി​​നി​​ൽ ക​​ണ്ണൂ​​രേ​​ക്ക് മ​​ട​​ങ്ങു​​മ്പോ​​ൾ ട്രെ​​യി​​നി​​ൽ എ​​ന്റെ എ​​തി​​ർ സീ​​റ്റി​​ൽ ഇ​​രു​​ന്ന​​യാ​​ൾ പ​​രി​​ച​​യ​​പ്പെ​​ട്ടു; കെ.​​എ​​ൻ. മേ​​നോ​​ൻ. താ​​ങ്ക​​ളു​​ടെ പാ​​ട്ട് ഞാ​​ൻ ഇ​​ന്ന​​ലെ കേ​​ട്ടു എ​​ന്ന് പ​​റ​​ഞ്ഞു. ഒ​​റ്റ​​ക്ക് ഒ​​രു ക​​ച്ചേ​​രി എ​​റ​​ണാ​​കു​​ള​​ത്ത് ന​​ട​​ത്താ​​മോ എ​​ന്നു ചോ​​ദി​​ച്ചു. ഞാ​​ൻ ഏ​​റ്റു. ര​​ണ്ടു ദി​​വ​​സം ക​​ഴി​​ഞ്ഞ് എ​​നി​​ക്ക് ക​​ത്തു വ​​ന്നു. അ​​ങ്ങ​​നെ കൊ​​ച്ചി​​യി​​ൽ എ​​ന്റെ ആ​​ദ്യ ക​​ച്ചേ​​രി. തു​​ട​​ർ​​ന്ന് ആ​​ബേ​​ല​​ച്ച​​ൻ ക​​ലാ​​ഭ​​വ​​നി​​ൽ ഇ​​ട​​ക്ക് ക്ലാ​​സെ​​ടു​​ക്കാ​​ൻ വി​​ളി​​ച്ചു.

24 മ​​ണി​​ക്കൂ​​ർ ക​​ച്ചേ​​രി തി​​രു​​വ​​ന​​ന്ത​​പു​​ര​​ത്ത് അ​​വ​​ത​​രി​​പ്പി​​ച്ചി​​രു​​ന്ന​​ല്ലോ. അ​​ത​​ന്ന് വ​​ലി​​യ വാ​​ർ​​ത്ത​​യാ​​യി​​രു​​ന്നു?

93ലാ​​ണ് ഞാ​​ൻ സൂ​​ര്യ ഫെ​​സ്റ്റി​​വ​​ലി​​ൽ മു​​ഴു​​നീ​​ള ക​​ച്ചേ​​രി അ​​വ​​ത​​രി​​പ്പി​​ക്ക​​ുന്ന​​ത്. അ​​ത് വ​​ലി​​യ അം​​ഗീ​​കാ​​രം നേ​​ടി​​ത്തന്നു. ​​തൊ​​ട്ട​​ടു​​ത്ത വ​​ർ​​ഷം സൂ​​ര്യ പ്രോ​​ഗ്രാ​​മി​​ൽ 30 മ​​ണി​​ക്കൂ​​ർ പാ​​ടി​​യ​​ത് ലോ​​കശ്ര​​ദ്ധ​​യാ​​ക​​ർ​​ഷി​​ച്ചു. 24 മ​​ണി​​ക്കൂ​​റാ​​ണ് ആ​​ദ്യം നി​​ശ്ച​​യി​​ച്ച​​തെ​​ങ്കി​​ലും 30 മ​​ണി​​ക്കൂർ പാ​​ടി. ഒ​​രു യാ​​ത്ര​​യി​​ൽ അ​​ങ്ങ​​നെ തോ​​ന്നി​​യ​​താ​​ണെ​​നി​​ക്ക്. അ​​തി​​ൽ ഒ​​രു രാ​​ഗം ര​​ണ്ട് മ​​ണി​​ക്കൂ​​ർ വ​​രെ പാ​​ടി​​യി​​ട്ടു​​ണ്ട്. രാ​​ജ്യത്തും പു​​റ​​ത്തും അ​​ത് വാ​​ർ​​ത്ത​​യാ​​യി. പ​​ത്ര​​ത്തി​​ൽ വാ​​ർ​​ത്ത വാ​​യി​​ച്ചി​​ട്ട് ഗു​​രു​​ജി എ​​ന്നെ വി​​ളി​​ച്ച് അ​​ഭി​​ന​​ന്ദി​​ച്ചു. ഇ​​തോ​​ടെ കേ​​ര​​ള​​ത്തി​​ൽ എ​​നി​​ക്ക് നി​​റ​​ഞ്ഞ അം​​ഗീ​​കാ​​രം ല​​ഭി​​ച്ചു എ​​ന്നു മാ​​ത്ര​​മല്ല, ഹി​​ന്ദു​​സ്ഥാ​​നി സം​​ഗീ​​ത​​ത്തി​​നും അ​​ത് ഇ​​വി​​ടെ ഒ​​രു വ​​ലി​​യ ഇ​​ടം നേ​​ടിക്കൊ​​ടു​​ത്തു. അ​​തി​​നുശേ​​ഷം കേ​​ര​​ള​​ത്തി​​ൽ എ​​ല്ലാ​​യി​​ട​​ത്തും ഹി​​ന്ദു​​സ്ഥാ​​നി സം​​ഗീ​​ത​​ത്തി​​ന് വേ​​ദി​​ക​​ളു​​ണ്ടാ​​യി.

മ​​ല​​യാ​​ളി​​ക​​ളു​​ടെ ജൈ​​വി​​ക​​മാ​​യ ശ​​ബ്ദ​​ഘ​​ട​​ന ഉ​​ത്ത​​രേ​​ന്ത്യ​​ൻ ഗാ​​യ​​ക​​രു​​മാ​​യി യോ​​ജി​​ക്കു​​ന്ന​​താ​​ണോ? പ്ര​​ദേ​​ശ​​ങ്ങ​​ളു​​ടെ വ്യ​​ത്യാ​​സം വോ​​ക്ക​​ൽ പ​​വ​​റി​​ൽ ഏ​​റ്റ​​ക്കു​​റ​​ച്ചി​​ൽ ഉ​​ണ്ടാ​​കും എ​​ന്നൊ​​ക്കെ കേ​​ട്ടി​​ട്ടു​​ണ്ട്. അ​​തി​​ൽ കാ​​ര്യ​​മു​​ണ്ടോ?

അ​​ങ്ങ​​നെ ഉ​​ണ്ടെ​​ന്ന് തോ​​ന്നു​​ന്നി​​ല്ല. ന​​മ്മ​​ൾ പ്രാ​​ക്ടീ​​സ് ചെ​​യ്യു​​ന്ന​​തുപോ​​ലെ​​യി​​രി​​ക്കും. എ​​ന്നാ​​ൽ, പ്രാ​​ദേ​​ശി​​ക​​മാ​​യ വ്യ​​ത്യാ​​സ​​ങ്ങ​​ളൊ​​ക്കെ ഉ​​ണ്ടാ​​കും. എ​​ന്നാ​​ൽ അ​​തി​​നെ​​യൊ​​ക്കെ അ​​തി​​ജീ​​വി​​ക്കാ​​ൻ പ്രാ​​ക്ടീ​​സുകൊ​​ണ്ട് സാ​​ധി​​ക്കും. ഇ​​ന്ന് ഇ​​ന്ത്യ​​യി​​ലെ വ​​ലി​​യ ഗാ​​യ​​ക​​രൊ​​ക്കെ മ​​ല​​യാ​​ളി​​ക​​ള​​ല്ലേ. ഹ​​രി​​ഹ​​ര​​നും ശ​​ങ്ക​​ർ മ​​ഹാ​​ദേ​​വ​​നു​​മൊ​​ക്കെ മ​​ല​​യാ​​ളി​​ക​​ളാ​​ണ​​ല്ലോ. മ​​ല​​യാ​​ളി​​ക​​ൾ​​ക്ക് പൊ​​തു​​വേ അ​​ൽ​​പം സോ​​ഫ്റ്റ് വോ​​യ്​സ് ആ​​ണ്. എ​​ന്നാ​​ൽ, പാ​​കി​​സ്താ​​ൻ അ​​തി​​ർ​​ത്തിയിലു​​ള്ള​​വ​​രൊ​​ക്കെ വ​​ള​​രെ അ​​ല​​റി പാ​​ടു​​ന്ന​​വ​​രാ​​ണ്. ന​​മ്മ​​ൾ തി​​ര​​ഞ്ഞെ​​ടു​​ക്കു​​ന്ന പാ​​ട്ടുശൈ​​ലി​​യുമായി അ​​ത് ബ​​ന്ധ​​പ്പെ​​ട്ടി​​രി​​ക്കും.

ഹി​​ന്ദു​​സ്ഥാ​​നി​​യി​​ലെ വി​​വി​​ധ ഗാ​​ന​​രൂ​​പ​​ങ്ങ​​ൾ പാ​​ടാ​​റു​​ണ്ടോ ക​​ച്ചേ​​രി​​ക​​ളി​​ൽ?

ഒ​​രു മെ​​ഹ്‌​​ഫി​​ലി​​ൽ എ​​ല്ലാം വ​​രും. വ​​ള​​രെ വൈ​​വി​​ധ്യ​​മാ​​ർ​​ന്ന​​തും സ​​ങ്കീ​​ർ​​ണ​​വു​​മാ​​ണ് ന​​മ്മു​​ടെ ഹി​​ന്ദു​​സ്ഥാ​​നി സം​​ഗീ​​തം. തും​​റി മാ​​ത്രം പാ​​ടു​​ന്ന​​വ​​രു​​ണ്ട്, ഖ​​വാ​​ലി മാ​​ത്രം പാ​​ടു​​ന്ന​​വ​​രു​​ണ്ട്. സു​​ദീ​​ർ​​ഘ​​മാ​​യ രാ​​ഗാ​​ലാ​​പ​​ന​​മാ​​ണ് മെ​​ഹ്ഫി​​ലു​​ക​​ളു​​ടെ ശൈ​​ലി. അ​​ത് ക​​ർ​​ണാ​​ട്ടി​​ക് ക​​ച്ചേ​​രി​​ക​​ളി​​ൽനി​​ന്ന് വ്യ​​ത്യ​​സ്ത​​മാ​​ണ്.

‘ഗ​​ർ​​ഷോം’ ആ​​യി​​രു​​ന്നില്ലേ ആ​​ദ്യം സം​​ഗീ​​തം ന​​ൽ​​കി​​യ ചി​​ത്രം.

അ​​തെ. എ​​ന്നാ​​ൽ, നേ​​ര​​ത്തേ സി​​നി​​മ​​യി​​ല​​ല്ലാ​​തെ മ​​റ്റു പ​​ല​​തും ചെ​​യ്തി​​ട്ടു​​ണ്ട്. അ​​ടൂ​​ർ ഗോ​​പാ​​ല​​കൃ​​ഷ്ണ​​നാ​​ണ് എ​​ന്റെ പേ​​ര് പി.​​ടി. കു​​ഞ്ഞുമു​​ഹ​​മ്മ​​ദി​​നോ​​ട് നി​​ർ​​ദേ​​ശി​​ച്ച​​ത്. അ​​ടൂ​​ർ എ​​ന്റെ പാ​​ട്ടു കേ​​ട്ടി​​ട്ടാ​​ണ് പി.ടി​​യോ​​ട് പ​​റ​​ഞ്ഞ​​ത് ഹി​​ന്ദു​​സ്ഥാ​​നി പ​​ഠി​​ച്ച ഒ​​രാ​​ളു​​ണ്ട്, നി​​ങ്ങ​​ൾ​​ക്ക് വേ​​ണ​​മെ​​ങ്കി​​ൽ പ​​രീ​​ക്ഷി​​ച്ചു നോ​​ക്കാ​​മെ​​ന്ന്. ഏ​​താ​​യാ​​ലും അ​​ത് ന​​ല്ല തു​​ട​​ക്ക​​മാ​​യി​​രു​​ന്നു. ആ​​ദ്യ​​ത്തെ ഗാ​​നം ത​​ന്നെ അ​​തീ​​വ ശ്ര​​ദ്ധ​​യാ​​ക​​ർ​​ഷി​​ച്ചു. മ​​ല​​യാ​​ള​​ത്തി​​ന് ഒ​​രു പു​​തി​​യ അ​​നു​​ഭ​​വ​​മാ​​ണ് ആ ​​ഗാ​​നം സ​​മ്മാ​​നി​​ച്ച​​ത്. ഹ​​രി​​ഹ​​ര​​ന്റെ ആ​​ലാ​​പ​​നംകൊ​​ണ്ടുത​​ന്നെ ഗാ​​നം ശ്ര​​ദ്ധേ​​യാ​​യി. വ​​ള​​രെ ബു​​ദ്ധി​​മു​​ട്ടു​​ള്ള പാ​​ട്ടാ​​യി​​ട്ടും അ​​ത് അ​​തീ​​വ ജ​​ന​​കീ​​യ​​മാ​​യി. റ​​ഫീ​​ക്ക് അ​​ഹ​​മ്മ​​ദി​​ന്‍റെ മ​​നോ​​ഹ​​ര​​മാ​​യ വ​​രി​​ക​​ൾ.

ഹരിഹരൻ, ശങ്കർ മഹാദേവൻ, പി.ടി കുഞ്ഞുമുഹമ്മദ്

കേ​​ര​​ള​​ത്തി​​ൽ ധാ​​രാ​​ളം ഗ​​സ​​ലു​​ക​​ൾ ഇ​​റ​​ങ്ങി​​യി​​ട്ടു​​ണ്ട്. താ​​ങ്ക​​ളും ചി​​ല​​തൊ​​ക്കെ ചെ​​യ്തി​​ട്ടു​​ണ്ട്. എ​​ന്നാ​​ൽ, ഇ​​ത് മ​​ല​​യാ​​ള​​ത്തി​​ൽ സാ​​ധി​​ക്കു​​ന്ന​​താ​​ണോ?

ഗ​​സ​​ൽ എ​​ന്നാ​​ൽ ക​​വി​​ത​​യ​​ല്ല, ഈ​​ര​​ടി​​ക​​ളാ​​ണ്. വ​​ള​​രെ ല​​ളി​​ത​​മാ​​ണ്. അ​​തി​​ന് വ​​ലി​​യ നി​​യ​​മാ​​വ​​ലി​​ക​​ളാ​​ണു​ള്ള​​ത്. അ​​ത് പാ​​ലി​​ക്കാ​​തെ​​യാ​​ണ് ഇ​​വി​​ടെ പ​​ല​​തും ഗ​​സ​​ലു​​ക​​ളാ​​യി ഇ​​റ​​ങ്ങി​​യി​​ട്ടു​​ള്ള​​ത്. ക​​വി​​ത​​യാ​​ണ് പ​​ല​​പ്പോ​​ഴും ഇ​​വി​​ടെ ഗ​​സ​​ലാ​​യി ഇ​​റ​​ങ്ങു​​ന്ന​​ത്. ഞാ​​ൻ നി​​യ​​മം പാ​​ലി​​ച്ച് എ​​ഴു​​തി​​ച്ചാ​​ണ് ഗ​​സ​​ൽ ഇ​​റ​​ക്കി​​യി​​ട്ടു​​ള്ള​​ത്.

ഹിന്ദുസ്ഥാനി സംഗീതജ്ഞരിൽ ഉസ്താദുമാരും പണ്ഡിറ്റുമാരും ഉണ്ടല്ലോ. ആരെങ്കിലും നൽകുന്ന പദവിയാണോ ഇത്. താങ്കളെ പണ്ഡിറ്റ് എന്നു വിളിക്കുന്നതിൽ ചിലർക്കൊക്കെ അസ്വാരസ്യം ഉള്ളതായി കേട്ടിട്ടുണ്ട്. എന്താണ് ഇതിലെ യാഥാർഥ്യം?

പലർക്കും ഇക്കാര്യത്തിൽ ചില തെറ്റിദ്ധാരണകളുണ്ട്. എന്നെ പണ്ഡിറ്റ് എന്ന് വിളിച്ചത് എന്റെ ഗുരുനാഥൻ തന്നെയാണ്. അതദ്ദേഹത്തിന്റെ കൽപനയാണ്. ഒരു പ്രായം കഴിഞ്ഞാൽ അവിടെ എല്ലാവരും അങ്ങനെ വിളിക്കും. അവിടത്തെ സംസ്കാരമാണ്. ഗുരുജിയുടെ മുന്നിൽവെച്ച് ആരെങ്കിലും എന്നെ സംബോധന ചെയ്യുമ്പോൾ അദ്ദേഹംതന്നെ പറയും, ‘‘ഉസ്കൊ പണ്ഡിറ്റ് ബുലാവോ’’ എന്ന്. ഞാൻ കണ്ണൂർ ആകാശവാണിയിൽ ജോലിചെയ്യുന്ന കാലത്ത് എനിക്ക് കത്തുവരും. അതിൽ പണ്ഡിറ്റ് എന്നായിരിക്കും എഴുതിയിട്ടുണ്ടാവുക. ഇത് കാണുമ്പോൾ പലർക്കും ബുദ്ധിമുട്ടാണ്. പലരും ചോദിച്ചിട്ടുമുണ്ട്. യഥാർഥത്തിൽ ഒരു സ്കോളർ എന്ന അർഥത്തിലാണ് ആ വാക്ക് ഉപയോഗിക്കുന്നത്. മുസ്‍ലിം പാട്ടുകാരെ ഉസ്താദ് എന്നും വിളിക്കാറുണ്ട്. ഒരു പ്രായം കഴിഞ്ഞാൽ അറിവുള്ള ആൾക്കാരെ അൽപം ബഹുമാനത്തോടെ അങ്ങനെ വിളിക്കും. അത്രയേയുള്ളൂ.

നമ്മുടെ പുതിയ കാലത്തെ ഗാനങ്ങൾ നമ്മുടെ സംസ്കാരത്തിൽനിന്ന് വ്യതിചലിച്ച് ഏതാണ്ട് വികൃതമായ അവസ്ഥയിലേക്കെത്തിയിരിക്കുന്നു. ഈ രീതിയിലേക്ക് മാറ്റപ്പെട്ട ഗാനസംസ്കാരം എങ്ങനെ ഒരു തലമുറക്ക് ഗുണകരമാകുമെന്ന് ചിന്തിച്ചിട്ടുണ്ടോ?

നമ്മുടെ സിനിമാ പാട്ടുകൾക്ക് പത്തെഴുപത്തിയഞ്ച് വർഷത്തെ ചരിത്രമേയുള്ളൂ. അതിൽ കാതലായ മാറ്റങ്ങൾ കാലാകാലങ്ങളായി വന്നിട്ടുണ്ട്. മാറ്റങ്ങൾ ആവശ്യവുമാണ്. എന്നാൽ, അത് എത്തരത്തിലുള്ള മാറ്റമാണ് എന്നതാണ് പ്രധാനം. പണ്ട് എഴുത്തിന് വലിയ പ്രാധാന്യമുണ്ടായിരുന്നു. എഴുതിയിട്ടാണ് ട്യൂൺ. ഭാസ്കരൻ മാഷൊക്കെ അനുഭവത്തിൽനിന്നാണ് എഴുതുന്നത്. അതുകൊണ്ടാണ് അത്ര നല്ല വരികൾ വരുന്നത്. ആ വികാരത്തിനാണ് ട്യൂൺ നൽകുന്നത്. ഇന്ന് വരികളും സംഗീതവും തമ്മിൽ ബന്ധമില്ല. രണ്ടും രണ്ട് വഴിക്കാണ് പല ഗാനങ്ങളിലും. ഒരു പാട്ട് കേട്ടുകഴിഞ്ഞാൽ ഹാ എന്ന് നാം അറിയാതെ പറയുന്നത് അതിന്റെ വികാരഭാവം നമ്മെ സ്പർശിക്കുന്നതുകൊണ്ടാണ്. എന്നാൽ, ഇന്നത്തെ മിക്ക പാട്ടുകളിലും അതില്ല. ഇന്ന് പാട്ടുകാർ അനുഭവിച്ച് പാടുന്നില്ല. അനുഭവിച്ച് എഴുതുന്നില്ല. എങ്ങനെയൊക്കെയോ പാട്ട് ഉണ്ടാക്കുകയാണ് ഇപ്പോൾ ചെയ്യുന്നത്.

സംഗീതസംവിധാനം ചെയ്യുന്നതിന് സംഗീതത്തിൽ വലിയ അറിവ് വേണമെന്നുണ്ടോ?

തീർച്ചയായും നല്ല അറിവുണ്ടായിരിക്കണം. വെസ്റ്റേൺ കോഡ് പ്രോഗ്രഷനൊക്കെ അറിഞ്ഞാലേ യൂനിവേഴ്സലായ ഗാനങ്ങൾ ചെയ്യാൻ കഴിയൂ. ഇപ്പോൾ പാട്ടുണ്ടാക്കാൻ കമ്പ്യൂട്ടർ നമ്മെ സഹായിക്കുന്നുണ്ട്. ഇനിയിപ്പോൾ നിർമിതബുദ്ധിയും പാട്ടുകളുണ്ടാക്കും. എന്നാൽ, എന്തൊക്കെയായാലും നമ്മുടെ ഉള്ളിലുള്ള സംഗീതത്തിന് പകരംവെക്കാൻ മറ്റൊന്നിനുമാകില്ല.


Tags:    
News Summary - Ramesh Narayan interview

വായനക്കാരുടെ അഭിപ്രായങ്ങള്‍ അവരുടേത്​ മാത്രമാണ്​, മാധ്യമത്തി​േൻറതല്ല. പ്രതികരണങ്ങളിൽ വിദ്വേഷവും വെറുപ്പും കലരാതെ സൂക്ഷിക്കുക. സ്​പർധ വളർത്തുന്നതോ അധിക്ഷേപമാകുന്നതോ അശ്ലീലം കലർന്നതോ ആയ പ്രതികരണങ്ങൾ സൈബർ നിയമപ്രകാരം ശിക്ഷാർഹമാണ്​. അത്തരം പ്രതികരണങ്ങൾ നിയമനടപടി നേരിടേണ്ടി വരും.