ഐ​ക്യ​യാ​ത്ര​യും വെ​റു​പ്പി​ന്റെ വെ​ടി​യു​ണ്ട​യും

രാ​ഹു​ൽ​ ഗാ​ന്ധി​യു​ടെ ‘ഭാ​ര​ത്ജോ​ഡോ’ യാ​ത്ര സ​മാ​പി​ച്ചു. 4080 കി​ലോ​മീ​റ്റ​ർ നീ​ണ്ട ഐ​ക്യ​യാ​ത്ര ക​ന്യാ​കു​മാ​രി​യി​ൽ തു​ട​ങ്ങി​യ​​പ്പോ​ൾ വ​ള​രെ​കു​റ​ച്ച് മാ​ധ്യ​മ​ങ്ങ​ൾ മാ​ത്ര​മാ​ണ് അ​തി​ന് വാ​ർ​ത്താ​പ്രാ​ധാ​ന്യം ക​ൽ​പി​ച്ച​ത്. എ​ന്നാ​ൽ, 135 ദി​വ​സ​ങ്ങ​ൾ​ക്കു​ശേ​ഷം അ​ത് ശ്രീ​ന​ഗ​റി​ൽ സ​മാ​പി​ക്കു​മ്പോ​ഴേ​ക്കും ദേ​ശീ​യമാ​ധ്യ​മ​ങ്ങ​ള​ട​ക്കം അ​ത് ശ്ര​ദ്ധി​ച്ചു. അ​വ​ഗ​ണി​ക്കാ​ൻ പ​റ്റാ​ത്ത​വി​ധം ആ ​യാ​ത്ര ​ജന​മ​ന​സ്സുക​ളി​ൽ ഓ​ള​ങ്ങ​ളു​ണ്ടാ​ക്കി​ക്ക​ഴി​ഞ്ഞി​രു​ന്നു.

വെ​റു​പ്പി​ന്റെ രാ​ഷ്ട്രീ​യം മ​ഹാ​ഭൂ​രി​പ​ക്ഷം ജ​ന​ങ്ങ​ളെ സ്വാ​ധീ​നി​ച്ചി​ട്ടി​ല്ല എ​ന്ന സ​​ന്ദേ​ശം യാ​ത്ര ബാ​ക്കി​വെ​ച്ചു. ശ​ബ്ദ​വും അ​ധി​കാ​ര​വും വി​​​ദ്വേ​ഷ​പ​​ക്ഷം കൈ​യ​ട​ക്കി എ​ന്ന​താ​ണ് പ്ര​ശ്നം. അ​തു​കൊ​ണ്ടു​ത​​ന്നെ, രാ​ഹു​ലി​ന്റെ യാ​ത്ര​ക്ക് അ​ർ​ഹി​ച്ച പ്രാ​ധാ​ന്യം പൊ​തു​മാ​ധ്യ​മ​ങ്ങ​ളി​ൽ ല​ഭി​ച്ചി​ല്ല. പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി​യു​ടെ ഓ​രോ വാ​ക്കും ഓ​രോ അ​ന​ക്ക​വും ട്വി​റ്റ​റി​ൽ​നി​ന്ന് പ​ക​ർ​ത്തു​ന്ന പ​ല​രും രാ​ഹു​ലി​നെ പൊ​തി​ഞ്ഞ മ​ഹാ​ജ​ന​സ​ഞ്ച​യ​ത്തെ ക​ണ്ടി​ല്ല.

ക​ശ്മീ​രി​ന്റെ വേ​ദ​ന ത​നി​ക്ക് മ​ന​സ്സി​ലാ​കു​മെ​ന്നു​ പ​റ​ഞ്ഞ് അ​വ​സാ​ന പ്ര​സം​ഗ​ത്തി​ലും സാ​ധാ​ര​ണ​ക്കാ​രോ​ട് ഐ​ക്യ​പ്പെ​ട്ടു രാ​ഹു​ൽ. ക​ശ്മീ​ർ പ​ത്ര​ങ്ങ​ളാ​യ ഗ്രേ​റ്റ​ർ ക​ശ്മീ​ർ, ക​ശ്മീ​ർ ഒ​ബ്സ​ർ​വ​ർ, റൈ​സി​ങ് ക​ശ്മീ​ർ മു​ത​ലാ​യ​വ​യു​ടെ ഒ​ന്നാം​ പേ​ജി​ൽ അ​തു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. പ​ക്ഷേ പേ​ജി​ന്റെ താ​ഴെ പ​കു​തി​യി​ൽ. അ​ധി​കാ​രം പ​ത്ര​സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​ത്തോ​ട് ചെ​യ്യു​ന്ന​തെ​ന്ത് എ​ന്ന​തി​ന്റെ സൂ​ച​ന.

മ​ഹാ​ത്മ​ാ ഗാ​ന്ധി​യു​ടെ ര​ക്ത​സാ​ക്ഷി​ത്വ​ത്തി​ന് 75 വ​ർ​ഷം തി​ക​ഞ്ഞ​ത് 2023 ജ​നു​വ​രി 30ന്. ‘​സ്വ​ത​ന്ത്ര ഇ​ന്ത്യ​യി​ലെ ആ​ദ്യ​ ഭീ​ക​രാ​ക്ര​മ​ണ​ത്തി​ന് 75 വ​ർ​ഷം’ എ​ന്ന ത​ല​ക്കെ​ട്ടോ​ടെ മാ​ധ്യ​മ​വും ‘കൊ​ന്ന​താ​ണ്’ എ​ന്ന ത​ല​ക്കെ​ട്ടോ​ടെ ദേ​ശാ​ഭി​മാ​നി​യും പ്ര​ത്യേ​ക ഒ​ന്നാം​ പേ​ജു​ക​ൾ ത​യാ​റാ​ക്കി. ദേ​ശാ​ഭി​മാ​നി​യി​ൽ ടോം ​വ​ട്ട​ക്കു​ഴി​യു​ടെ ‘ഗാ​ന്ധി​വ​ധം’ പെ​യി​ന്റി​ങ്; മാ​ധ്യ​മ​ത്തി​ൽ വി​നീ​ത് എ​സ്. പി​ള്ള​യു​ടെ പെ​യി​ന്റി​ങ്ങും വി.​ആ​ർ. രാ​കേ​ഷി​ന്റെ കാ​ർ​ട്ടൂ​ണും. മ​ല​യാ​ള മ​നോ​ര​മ​യി​ലും മാ​തൃ​ഭൂ​മി​യി​ലും മു​ൻ​പേ​ജി​ൽ ഗാ​ന്ധി​വ​ധം അ​നു​സ്മ​രി​ച്ചു. നാ​ലു​ പ​ത്ര​ങ്ങ​ൾ​ക്കും എ​ഡി​റ്റോ​റി​യ​ലും സെ​ന്റ​ർ​സ്പ്രെ​ഡും ഇ​തേ​ വി​ഷ​യ​ത്തി​ലാ​ണ്. മ​നോ​ര​മ എ​ഡി​റ്റോ​റി​യ​ലി​ലെ ‘‘ആ ​മ​ഹാ​ത്മാ​വി​നോ​ട് ന​മ്മ​ൾ ചെ​യ്ത​തോ? വെ​ടി​വെ​ച്ചു​ കൊ​ന്നു’’ എ​ന്ന വാ​ച​കം ആ​ത്മ​വി​മ​ർ​ശ​ന​മെ​ന്ന​തി​നെ​ക്കാ​ൾ​ കൊ​ന്ന​വ​രു​ടെ പേ​രു​ പ​റ​യാ​തി​രി​ക്കാ​നു​ള്ള അ​ട​വാ​യി വി​ല​യി​രു​ത്ത​പ്പെ​ട്ടു.

ഗാ​ന്ധി​ജി​യോ​ടു​ള്ള അ​ടു​​പ്പ​ത്തെ​പ്പ​റ്റി ഇ​ട​ക്കി​ടെ പ​റ​യാ​റു​ള്ള മാ​തൃ​ഭൂ​മി​യി​ൽ ഗാ​ന്ധി​വ​ധ​ത്തെ​പ്പ​റ്റി​യു​ള്ള സൂ​പ്പ​ർ​ലീ​ഡി​നെ മ​റ​ച്ചു​കൊ​ണ്ട് ജാ​ക്ക​റ്റ് പ​ര​സ്യ​ത്തി​ന്റെ പു​റം​പേ​ജു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ര​ണ്ട​ര​വ​ർ​ഷം മു​മ്പ്, പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി ന​​രേ​ന്ദ്ര​ മോ​ദി​യു​ടെ 70ാം പി​റ​ന്നാ​ളി​ന് പ​ത്രം ചേ​ർ​ത്ത പ്ര​ത്യേ​ക പേ​ജു​ക​ൾ​ക്കു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന ​പൊ​ലി​മ​യേ ഗാ​ന്ധി​വ​ധ​ത്തെ​പ്പ​റ്റി​യു​ള്ള പ്ര​ത്യേ​ക മ​ധ്യ​പേ​ജു​ക​ൾ​ക്കും ഉ​ള്ളൂ.

പ​ത്ര​ങ്ങ​ൾ ക​ണ്ണാ​ടി​യാ​ക​ണം. സ​മൂ​ഹ​ത്തി​ന്റെ മാ​ത്ര​മ​ല്ല, മ​നഃ​സാ​ക്ഷി​യു​ടെ​യും.

ഇ​ന്ത്യ​യി​ലെ മാ​ധ്യ​മ​ങ്ങ​ൾ​ക്ക് ക​ഴി​യാ​ഞ്ഞി​ട്ട​ല്ല

ബി.ബി.​സി​യു​ടെ ‘ഇ​ന്ത്യ: ദ ​മോ​ദി ​േസ്റ്റാ​റി’ എ​ന്ന​ ഡോ​ക്യു​മെ​ന്റ​റി ഗു​ജ​റാ​ത്ത് വം​ശ​ഹ​ത്യ​യു​ടെ​യും തു​ട​ർ​ന്നു​ള്ള ഇ​ന്ത്യ​യി​ലെ അ​വ​സ്ഥ​യുടെയും ചി​ത്രം ലോ​ക​ത്തി​ന് മു​മ്പാ​കെ കാ​ണി​ച്ചു. അ​തു​ ക​ണ്ട് പ​ല മാ​ധ്യ​മ​നി​രീ​ക്ഷ​ക​രും ചോ​ദി​ക്കു​ന്നു, ഇ​ന്ത്യ​യി​ലെ കാ​ര്യ​ങ്ങ​ൾ തു​റ​ന്നു​കാ​ട്ടാ​ൻ വി​ദേ​ശ​മാ​ധ്യ​മ​മാ​യ ബി.​ബി.​സി വേ​ണ്ടി​വ​ന്നി​ല്ലേ എ​ന്ന്. സ്വ​ദേ​ശി മാ​ധ്യ​മ​ങ്ങ​ൾ അ​തി​ന് ത​യാ​റാ​കാ​ത്ത​താ​ണ് കാ​ര​ണ​മെ​ന്നും അ​വ​ർ പ​റ​യു​ന്നു.

ഇ​ത് പൂ​ർ​ണ​മാ​യും ശ​രി​യ​ല്ല. ച​ങ്കൂ​റ്റ​ത്തോ​ടെ ഗു​ജ​റാ​ത്തി​ന്റെ യ​ഥാ​ർ​ഥ ക​ഥ​ക​ൾ പ​റ​ഞ്ഞവ​രു​ണ്ട്. റാ​ണ അ​യ്യൂ​ബി​ന്റെ ഗു​ജ​റാ​ത്ത് ഫ​യ​ൽ​സ്, സ്റ്റി​ങ് റി​പ്പോ​ർ​ട്ടി​ലൂ​ടെ ക​ണ്ടെ​ത്തി​യ കാ​ര്യ​ങ്ങ​ളാ​ണ് അ​റി​യി​ക്കു​ന്ന​ത് – അ​ത് പ്ര​സി​ദ്ധ​പ്പെ​ടു​ത്താ​ൻ പ​ല മാ​ധ്യ​മ​ങ്ങ​ളും ത​യാ​റാ​യി​രു​ന്നി​ല്ലെ​ങ്കി​ലും. ന​രേ​ന്ദ്ര മോ​ദി പ്ര​ധാ​ന​മ​​ന്ത്രി ആ​യ​തി​നു​ശേ​ഷം ഈ ​ഭ​യ​ത്തി​ന്റെ അ​ന്ത​രീ​ക്ഷം വ​ർ​ധി​ച്ചു. എ​ന്തു​കൊ​ണ്ട് ബി.​ബി.​സി വേ​ണ്ടി​വ​ന്നു എ​ന്ന​തി​ന് അ​തും ഉ​ത്ത​ര​മാ​ണ്.

ഹി​ൻ​ഡ​ൻ​ബ​ർ​ഗ് ഇ​പ്പോ​ൾ അ​ദാ​നി ഗ്രൂ​പ്പി​ന്റെ വ്യാ​പാ​ര രീ​തി​ക​ൾ തു​റ​ന്നു​കാ​ട്ടി​യ​പ്പോ​ഴും ചോ​ദ്യ​മു​യ​ർ​ന്നു: എ​ന്തേ ഇ​തി​നും വി​ദേ​ശ​സ്ഥാ​പ​നം വേ​ണ്ടി​വ​ന്നു? നാ​ട്ടി​ലെ പ​ത്ര​ക്കാർക്ക് എ​ന്താ​ണ് പ​ണി?

അ​ദാ​നി​യു​ടെ മോ​ദി​ബ​ന്ധം മു​മ്പേ പ​ര​സ്യ​മാ​ണ്. അ​ത്ര​ത​ന്നെ പ​ര​സ്യ​മ​ല്ലാ​ത്ത ഒ​ന്നാ​ണ്, തെ​റ്റ് ചൂ​ണ്ടി​ക്കാ​ട്ടു​ന്ന മാ​ധ്യ​മ​പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ക​രെ ഒ​തു​ക്കാ​ൻ കു​ത്ത​ക​ ക​മ്പ​നി​ക​ൾ എ​ടു​ക്കു​ന്ന അ​ട​വു​ക​ൾ – പ്ര​ധാ​ന​മാ​യും നി​യ​മന​ട​പ​ടി​ക​ൾ എ​ന്ന പീ​ഡ​നം.

മോ​ദി​യു​മാ​യു​ള്ള അ​ടു​പ്പം മു​ത​ലെ​ടു​ത്താ​ണ് അ​ദാ​നി കു​തി​ച്ചു​യ​ർ​ന്ന​തെ​ന്ന് സ​മ​ർ​ഥി​ച്ച് പ​ര​ഞ്ജ​യ് ഗു​ഹ ഠാ​കു​ർ​ത്ത 2017ൽ ​ര​ണ്ട് ലേ​ഖ​ന​ങ്ങ​ളെ​ഴു​തി. 2017ൽ ​ദ വ​യ​റി​ലും ഇ​ക്ക​ണോ​മി​ക് ആ​ൻഡ് പൊ​ളി​റ്റി​ക്ക​ൽ വീ​ക്‍ലി​യി​ലും. ‘ച​ങ്ങാ​ത്ത മു​ത​ലാ​ളി​ത്ത’​ത്തെ തു​റ​ന്നു​കാ​ട്ടു​ന്ന ഈ ​ലേ​ഖ​ന​ങ്ങ​ൾ അ​ച്ച​ടി​ച്ചു​വ​ന്നു.

അ​ദാ​നി വ​ക്കീ​ൽ നോ​ട്ടീ​സ​യ​ച്ചു. ഠാ​കുർ​ത്ത സ്വ​ന്തം അ​ഭി​ഭാ​ഷ​ക​നെ ഏ​ർ​പ്പാ​ടാ​ക്കി. എ​ന്നാ​ൽ, ച​ട്ട​പ്ര​കാ​രം വീ​ക്‍ലി ​ട്ര​സ്റ്റി​മാരോ​ട് കൂ​ടി​യാ​ലോ​ചി​ക്കാ​ൻ വി​ട്ടു​പോ​യി. അ​വ​ര​ദ്ദേ​ഹ​ത്തോ​ട്, ലേ​ഖ​നം പി​ൻ​വ​ലി​ക്കാ​ൻ ആ​വ​ശ്യ​പ്പെ​ട്ടു. ഠാ​കു​ർ​ത്ത വീ​ക്‍ലി​യി​ലെ ജോ​ലി രാ​ജി​വെ​ച്ചു.

വ​സ്തു​ത​ക​ൾകൊ​ണ്ട് നേ​രി​ടു​ന്ന​തി​നു​പ​ക​രം കേ​സു​കൊ​ടു​ത്ത് വാ​യ മൂ​ടാ​ൻ ശ്ര​മി​ക്കു​ന്ന രീ​തി​യെ​പ്പ​റ്റി ഠാ​കു​ർ​ത്ത, സു​ബി​ർ ഘോ​ഷു​മാ​യി ചേ​ർ​ന്ന് പു​സ്ത​ക​മെ​ഴു​തി: Sue the Messenger.

ഠാ​കു​ർ​ത്ത, ഘോ​ഷ്, ജ്യോ​തി​ർ​മ​യി ചൗ​ധ​രി എ​ന്നി​വ​ർ ​നേ​ര​ത്തേ റി​ല​യ​ൻ​സ് ഇ​ൻ​ഡ​സ്ട്രീ​സി​നെ​പ്പ​റ്റി എ​ഴു​തി​യ Gas Wars -Crony Capitalism and Ambanis എ​ന്ന പു​സ്ത​ക​ത്തി​നെ​തി​രെ അം​ബാ​നി​യും കേ​സ് ഭീ​ഷ​ണി​യു​മാ​യി എ​ത്തി​യി​രു​ന്നു.

വാ​ർ​ത്ത​ക്കെ​തി​രെ ഭ​ര​ണ​കൂ​ട​വും ച​ങ്ങാ​തി​മാ​രും. സി​നി​മ​ക്കും പു​സ്ത​ക​ത്തി​നും ഡോ​ക്യു​മെ​ന്റ​റി​ക്കു​മെ​തി​രെ ജ​ർ​മ​നി​യി​ലെ സ്റ്റോം ​​ട്രൂ​പ്പ​ർ​മാ​രെ​പ്പോ​ലു​ള്ള ആ​ൾ​ക്കൂ​ട്ട​ങ്ങ​ൾ... ഇ​ത്ത​രം പ്ര​യാ​സ​ങ്ങ​ൾ​ക്കി​ട​യി​ലാ​ണ് ഇ​ന്ത്യ​യി​ൽ മാ​ധ്യ​മപ്ര​വ​ർ​ത്ത​ക​ർ സ്വ​ന്തം ക​ർ​ത്ത​വ്യം നി​റ​വേ​റ്റേ​ണ്ട​ത്.

ചി​ല​പ്പോ​ൾ ബി.​ബി.​സി​യും ഹി​ൻ​ഡ​ൻബ​ർ​ഗും അ​വ​രെ ക​ട​ത്തി​വെ​ട്ടു​മ്പോ​ൾ അ​തി​ശ​യി​ക്കേ​ണ്ട​തി​ല്ല എ​ന്ന് ചു​രു​ക്കം.

ഫാ​ഷി​സ്റ്റ് സെ​ൻ​സ​ർ​ഷി​പ്

സ്വ​ദേ​ശ​ത്തെ മാ​ധ്യ​മ​ങ്ങ​ൾ ഏ​റ​ക്കു​റെ വ​ഴ​ങ്ങി​ക്ക​ഴി​ഞ്ഞു എ​ന്ന് ബോ​ധ്യ​മാ​യാ​ൽ പി​ന്നെ സ​മ​ഗ്രാ​ധി​പ​ത്യ​ ഭ​ര​ണ​കൂ​ട​ങ്ങ​ൾ നോ​ട്ട​മി​ടു​ക വി​ദേ​ശ മാ​ധ്യ​മ​ങ്ങ​ളെ​യാ​ണ്. നാ​സി ജ​ർ​മ​നി​യി​ലെ മ​​ന്ത്രി​മാ​ർ പ​ര​ദേ​ശ പ​ത്ര​ങ്ങ​ളെ​യും പ​ത്ര​പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ക​രെ​യും ‘നി​ല​ക്കു​നി​ർത്താ​ൻ’ ന​ട​ത്തി​യ ശ്ര​മ​ങ്ങ​ളെ​പ്പ​റ്റി വി​ൽ വൈ​ൻ​റൈ​റ്റ് എ​ന്ന ബ്രി​ട്ടീ​ഷ് പ​ത്ര​പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ക​ൻ അ​നു​സ്മ​രി​ച്ചി​രു​ന്നു. Reporting on Hitler എ​ന്ന പു​സ്ത​ക​ത്തി​ൽ (2017) അ​ദ്ദേ​ഹം ചി​ല ഉ​ദാ​ഹ​ര​ണ​ങ്ങ​ൾ നി​ര​ത്തു​ന്നു​ണ്ട്.

പ​ല ഇം​ഗ്ലീ​ഷ് പ​ത്ര എ​ഡി​റ്റ​ർ​മാ​രും വി​ശ്വ​സി​ച്ചി​രു​ന്ന​ത് ക​മ്യൂ​ണി​സ്റ്റു​ക​ളെ​ക്കാ​ൾ നാ​സി​ക​ളും ഹി​റ്റ്ല​റു​മാ​ണ് ഭേ​ദ​മെ​ന്നാ​ണ്. അ​ക്കൂ​ട്ട​ത്തി​ൽ ഒ​രാ​ളാ​യി​രു​ന്നു ഡെ​യ്‍ലി മെ​യി​ൽ ഉ​ട​മ റോ​ഡ​ർ​മി​യ​ർ​ പ്ര​ഭു.

അ​തേ​സ​മ​യം ആ ​പ​ത്ര​ത്തി​ന്റെ ജ​ർ​മ​ൻ ലേ​ഖ​ക​നാ​യി​രു​ന്ന റോ​തേ റേ​യ്നോ​ൾ​ഡ്സ് ജ​ർ​മ​നി​യി​ലെ ഫാ​ഷി​സ്റ്റ് ഭീ​ക​ര​ത നേ​രി​ട്ട് മ​ന​സ്സി​ലാ​ക്കി​യി​രു​ന്നു.

ജ​ർ​മ​നി​യി​ലെ വി​ദേ​ശ പ​ത്ര​​ലേ​ഖ​ക​ർ ഒ​രേ​സ​മ​യം നാ​സി​ക​ളു​ടെ നി​രീ​ക്ഷ​ണ​വും നാ​ട്ടി​ലെ പ​ത്ര​മു​ത​ലാ​ളി​യു​ടെ നാ​സി ചാ​യ്‍വും നേ​രി​ടേ​ണ്ടി​വ​ന്നി​രു​ന്നു. ബ​ർ​ലി​ൻ ന​ഗ​ര​ത്തി​ലെ ‘ടാ​വേ​ൺ’ എ​ന്ന ഇ​റ്റാ​ലി​യ​ൻ റ​സ്റ്റാ​റ​ന്റി​ൽ എ​ല്ലാ രാ​ത്രി​യും അ​വ​ർ ഒ​ത്തു​കൂ​ടും. പ​ര​സ്പ​രം ഭ​യ​പ്പാ​ടു​ക​ൾ പ​ങ്കു​വെ​ക്കും; വാ​ർ​ത്ത​ക​ൾ കൈ​മാ​റും.

ജോ​സ​ഫ് ഗീ​ബ​ൽ​സ് വി​ദേ​ശലേ​ഖ​ക​രെ നി​രീ​ക്ഷി​ക്കു​ന്നു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു;​അ​വ​ർ​ക്ക് വാ​ർ​ത്ത ന​ൽ​കു​ന്ന ജ​ർമ​ൻ​കാ​രെ​യും.

ഇ​തി​നെ​ല്ലാ​മി​ട​ക്ക് നേ​ർ​വാ​ർ​ത്ത സം​ഘ​ടി​പ്പി​ച്ച് റി​പ്പോ​ർ​ട്ട് ചെ​യ്യാ​ൻ റേ​യ്നോ​ൾ​ഡ്സി​ന് ക​ഴി​ഞ്ഞു. പ​ക്ഷേ പ​ല​തും ഡെ​യ്‍ലി മെ​യി​ൽ പ്ര​സി​ദ്ധ​​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​ല്ല. പി​ന്നെ, പ​ക​ര​ക്കാ​ര​നാ​യി മ​റ്റൊ​രാ​ളെ (വാ​ർ​ഡ് പ്രൈ​സ്) നി​യോ​ഗി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്തു.​ വൈ​കാ​തെ റേ​യ്നോ​ൾ​ഡ്സ് ജ​ർ​മ​നി വി​ട്ടു.

ഡെ​യ്‍ലി മെ​യി​ലി​ലെ​പ്പോ​ലെ​യാ​യി​രു​ന്നു ല​ണ്ട​ൻ ടൈം​സി​ലെ​യും സ്ഥി​തി. എ​ഡി​റ്റ​ർ​ ​​​ജെ​ഫ്രി ഡോ​സ​​ൺ നാ​സി അ​നു​കൂ​ലി. ജ​ർ​മ​നി​യി​ലെ റി​പ്പോ​ർ​ട്ട​ർ നോ​ർ​മ​ൻ എ​ബ​ട്ട് നാ​സി ഭീ​ക​ര​ത ക​ണ്ട​റി​ഞ്ഞ് വാ​ർ​ത്ത​യെ​ഴു​തി​യ​പ്പോ​ൾ പ​ത്രം വെ​ട്ടി​യും മു​റി​ച്ചും മാ​ത്ര​മാ​ണ് അ​ത് പ്ര​സി​ദ്ധ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യ​ത്. കു​റ​ച്ചു​ ക​ഴി​ഞ്ഞ​പ്പോ​ൾ നാ​സി ഭ​ര​ണ​കൂ​ടം അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തെ പു​റ​ത്താ​ക്കി.

പു​റ​ത്താ​ക്ക​പ്പെ​ട്ട മ​റ്റു വി​ദേ​ശ ലേ​ഖ​ക​രി​ൽ ഷി​കാ​ഗോ ഡെ​യ്‍ലി ന്യൂ​സി​ന്റെ ആ​ൻ​സ​ൽ മൗ​റ​ർ, ഡെ​യ്‍ലി ടെ​ലി​ഗ്രാ​ഫി​ന്റെ നോ​യ​ൽ പാ​ന്റ​ർ എ​ന്നി​വ​രു​ൾ​പ്പെ​ടും. ഹി​റ്റ്ല​റു​ടെ ഭ​ര​ണ​ത്തി​ൽ ജൂ​ത​വി​ഭാ​ഗ​ക്കാ​ർ എ​ങ്ങ​നെ​യെ​ല്ലാം ദു​രി​ത​വും പീ​ഡ​ന​വും അ​നു​ഭ​വി​ക്കു​ന്നു എ​ന്ന് പ​റ​ഞ്ഞ​തി​നാ​യി​രു​ന്നു പു​റ​ത്താ​ക്ക​ൽ. ഇ​ന്ന് ബി.​ബി.​സി​ക്കെ​തി​രെ രോ​ഷം തി​ള​ക്കു​ന്ന​തു​പോ​ലെ ത​ന്നെ അ​ന്നും.

എ​ല്ലാ പ​ത്ര​ങ്ങ​ളും അ​വ​യു​ടെ മു​ത​ലാ​ളി​മാ​രും ഒ​ടു​വി​ൽ ഹി​റ്റ്ല​റു​ടെ​യും നാ​സി ജ​ർ​മ​നി​യു​ടെ​യും പൈ​ശാ​ചി​ക​ത തി​രി​ച്ച​റി​യു​കത​ന്നെ ചെ​യ്തു. അ​തി​ന്, പ​ക്ഷേ, ല​ക്ഷ​ക്ക​ണ​ക്കി​ന് മ​നു​ഷ്യ​ർ​ക്ക് ജീ​വ​ൻ ന​ഷ്ട​പ്പെ​ടേ​ണ്ടി​വ​ന്നു.

സ​മ​ഗ്രാ​ധി​പ​ത്യ​ങ്ങ​ളെ തു​റ​ന്നു​കാ​ട്ടാ​ൻ പ​ല​പ്പോ​ഴും ക​ഴി​യു​ക വി​ദേ​ശ​മാ​ധ്യ​മ​ങ്ങ​ൾ​ക്കു ത​ന്നെ​യാ​ണ്. സ്വ​ദേ​ശി മാ​ധ്യ​മ​ങ്ങ​ൾ നേ​രി​ടു​ന്ന നി​യ​ന്ത്ര​ണ​ങ്ങ​ളും വി​ല​ക്കും അ​വ​ർ​ക്കി​ല്ല എ​ന്ന​തുത​ന്നെ കാ​ര​ണം.