‘പ​ല ജോ​ൺ’; ജോ​ൺ എ​ബ്ര​ഹാമിനെ ഓർക്കുന്നു

ജോ​ൺ എ​ബ്ര​ഹാം വി​ട​പ​റ​ഞ്ഞി​ട്ട് മേ​യ് 31ന് 36 ​വ​ർ​ഷ​മാ​കു​ന്നു. മ​രി​ക്കാ​ത്ത ന​ക്ഷ​ത്ര​മാ​യി ജോ​ൺ ഇ​ന്നും ജീ​വി​ക്കു​ന്നു​വെ​ന്ന്​ ജോ​ണി​നെ​ക്കു​റി​ച്ച്​ സി​നി​മ സം​വി​ധാ​നംചെ​യ്​​ത ലേ​ഖ​ക​ൻ എ​ഴു​തു​ന്നു. എ​ല്ലാ​വ​ർ​ക്കു​മു​ണ്ട് അ​വ​ര​വ​രു​ടെ ജോ​ൺ. എ​നി​ക്കും. ഇ​തി​ഹാ​സ​ങ്ങ​ൾ അ​ങ്ങ​നെ​യാ​ണ്, ഒ​റ്റ​വ്യാ​ഖ്യാ​ന​ത്തി​ൽ ഒ​തു​ങ്ങി​ല്ല. പ​ല​താ​ണ​ത്.ജോ​ണി​നെ അ​വ​സാ​ന​മാ​യി കാ​ണു​ന്ന​ത് കോ​ഴി​ക്കോ​ട്ട് മി​ഠാ​യി​ത്തെ​രു​വി​ൽ​െ​വ​ച്ചാ​ണ്. മ​ര​ണ​ത്തി​ലേ​ക്ക് വീ​ഴു​ന്ന​തി​ന് തൊ​ട്ടു മു​മ്പ് 1987 മേ​യി​ലെ ക​ടു​ത്ത വേ​ന​ൽ​ച്ചൂ​ടി​ന്റെ അ​ന്ത്യ​ത്തി​ൽ....

ജോ​ൺ എ​ബ്ര​ഹാം വി​ട​പ​റ​ഞ്ഞി​ട്ട് മേ​യ് 31ന് 36 ​വ​ർ​ഷ​മാ​കു​ന്നു. മ​രി​ക്കാ​ത്ത ന​ക്ഷ​ത്ര​മാ​യി ജോ​ൺ ഇ​ന്നും ജീ​വി​ക്കു​ന്നു​വെ​ന്ന്​ ജോ​ണി​നെ​ക്കു​റി​ച്ച്​ സി​നി​മ സം​വി​ധാ​നംചെ​യ്​​ത ലേ​ഖ​ക​ൻ എ​ഴു​തു​ന്നു. 

എ​ല്ലാ​വ​ർ​ക്കു​മു​ണ്ട് അ​വ​ര​വ​രു​ടെ ജോ​ൺ. എ​നി​ക്കും. ഇ​തി​ഹാ​സ​ങ്ങ​ൾ അ​ങ്ങ​നെ​യാ​ണ്, ഒ​റ്റ​വ്യാ​ഖ്യാ​ന​ത്തി​ൽ ഒ​തു​ങ്ങി​ല്ല. പ​ല​താ​ണ​ത്.

ജോ​ണി​നെ അ​വ​സാ​ന​മാ​യി കാ​ണു​ന്ന​ത് കോ​ഴി​ക്കോ​ട്ട് മി​ഠാ​യി​ത്തെ​രു​വി​ൽ​െ​വ​ച്ചാ​ണ്. മ​ര​ണ​ത്തി​ലേ​ക്ക് വീ​ഴു​ന്ന​തി​ന് തൊ​ട്ടു മു​മ്പ് 1987 മേ​യി​ലെ ക​ടു​ത്ത വേ​ന​ൽ​ച്ചൂ​ടി​ന്റെ അ​ന്ത്യ​ത്തി​ൽ. മി​ഠാ​യി​ത്തെ​രു​വി​ല​പ്പോ​ൾ തെ​രു​വി​ന്റെ ഇ​തി​ഹാ​സ​കാ​ര​ൻ എ​സ്.​കെ. പൊ​റ്റെ​ക്കാ​ട് പ്ര​തി​മ​യാ​യി ഉ​യ​ർ​ന്നി​ട്ടി​ല്ല. റോ​ഡി​ൽ ക​രി​ങ്ക​ല്ല് പാ​കി വാ​ഹ​ന​ങ്ങ​ൾ വി​ല​ക്കി​യി​ട്ടി​ല്ല. കോ​ട്ട​പ്പ​റ​മ്പി​ലേ​ക്ക് തി​രി​യു​ന്നി​ട​ത്ത് ന​ഗ​ര​ത്തി​ന്റെ ചാ​രാ​യ​ഷാ​പ്പു​ണ്ട്. ആ​ൾ​ക്കൂ​ട്ട​ത്തി​നി​ട​യി​ൽ​നി​ന്നും ജോ​ൺ മു​ന്നി​ൽ പ്ര​ത്യ​ക്ഷ​പ്പെ​ടു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു.

‘‘ഈ ​ന​ക്സ​ലൈ​റ്റു​ക​ൾ​ക്കൊ​ക്കെ മാ​സ്റ്റ​ർ​ബേ​ഷ​ന്റെ ക​ൾ​ച്ച​റാ​ണ്. ന​മു​ക്ക് വേ​ണ്ട​ത് ഫ​ക്കി​ങ് ക​ൾ​ച്ച​റാ​ണ്.’’

അ​തൊ​ര​ടി​യാ​യി​രു​ന്നു. ഏ​തോ ഒ​രേ​റ്റു​മു​ട്ട​ലി​ന്റെ ബാ​ക്കി​യാ​യി​രു​ന്നു അ​ത്. ആ​കെ രോ​ഷാ​കു​ല​നാ​യി​രു​ന്നു ജോ​ൺ. ആ​രോ​ടോ ഉ​ള്ള വാ​ഗ്വാ​ദം ക​ഴി​ഞ്ഞാ​ണ് അ​വി​ടെ എ​ത്തി​യ​തെ​ന്ന് വ്യ​ക്ത​മാ​യി​രു​ന്നു. മ​റു​ത്തൊ​ന്നും പ​റ​ഞ്ഞി​ല്ല. ഒ​ന്ന് കൈ​പി​ടി​ച്ച് ആ​ൾ​ക്കൂ​ട്ട​ത്തി​ലേ​ക്ക് തെ​ന്നി​മാ​റി.

‘അ​മ്മ അ​റി​യാ​ൻ’ ഇ​റ​ങ്ങി​യി​ട്ട് ക​ഷ്ടി​ച്ച് ഒ​ര​ഞ്ചു മാ​സ​മേ ആ​യി​ട്ടു​ള്ളൂ അ​പ്പോ​ൾ. ന​ഗ​ര​ത്തി​ൽ അ​തി​ന് വി​മ​ർ​ശ​ക​ർ എ​റെ​യാ​യി​രു​ന്നു. സി​നി​മ​യി​ലെ ആ​ദ്യ​ത്തെ ജ​ന​കീ​യ സം​രം​ഭം ആ​ഗ്ര​ഹി​ച്ച പോ​ലെ​യാ​യി​ല്ല എ​ന്ന വി​കാ​ര​വും ശ​ക്ത​മാ​യി​രു​ന്നു. ന​ക്സ​ലൈ​റ്റു​ക​ളു​ടെ മാ​ത്രം പ്ര​ശ്ന​മാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല അ​ത്. മ​ധു മാ​ഷി​ന്റെ ‘അ​മ്മ’​യും കെ.​ജെ. ബേ​ബി​യു​ടെ ‘നാ​ടു​ഗ​ദ്ദി​ക’​യു​മൊ​ക്കെ ക​ണ്ടു വ​ള​ർ​ന്ന​വ​രി​ൽ ‘അ​മ്മ അ​റി​യാ​ൻ’ നി​രാ​ശ പ​ട​ർ​ത്തി​യി​രു​ന്നു.

ചി​ന്ത​യി​ൽ ഫെ​മി​നി​സം പി​ച്ച​െ​വ​ച്ച കാ​ല​മാ​ണ​ത്. അ​ജി​ത​യും ഗം​ഗ​യും അം​ബു​ജ​വും ജെ. ​ഗീ​ത​യു​മൊ​ക്കെ ‘ബോ​ധ​ന’​യു​മാ​യി രം​ഗ​ത്തു​വ​ന്നു ക​ഴി​ഞ്ഞി​ട്ടു​ണ്ട്. 1977-82 കാ​ല​ത്തി​നി​ട​യി​ൽ ആ​ളി​ക്ക​ത്തി കെ​ട്ട​ട​ങ്ങി​യ ജ​ന​കീ​യ സാം​സ്കാ​രി​ക വേ​ദി എ​ന്ന പ്ര​തി​ഭാ​സ​ത്തി​ന്റെ കാ​ല​ത്ത് ഉ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നി​ട്ടി​ല്ലാ​ത്ത ഒ​ന്നാ​ണ് സ്ത്രീ​വാ​ദം. ആ​ണു​ങ്ങ​ളു​ടെ രാ​ഷ്ട്രീ​യ​ത്തി​ന്റെ തു​ട​ർ​ച്ച​യാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല അ​ത്. ‘അ​മ്മ അ​റി​യാ​നി’​ൽ അ​മ്മ എ​വി​ടെ എ​ന്ന ചോ​ദ്യം സ്വാ​ഭാ​വി​ക​മാ​യും ഉ​യ​ർ​ന്നു. ച​ല​ച്ചി​ത്ര​ചി​ന്ത​യി​ൽ ചി​ന്ത ര​വീ​ന്ദ്ര​ന്റെ ‘സി​നി​മ​യു​ടെ രാ​ഷ്ട്രീ​യം’ അ​പ്പോ​ഴേ​ക്കും പ​ട​ർ​ന്നു​പി​ടി​ച്ചി​രു​ന്നു. സി​നി​മ​യെ ഇ​ഴ​കീ​റി പ​രി​ശോ​ധി​ക്കു​ന്ന പ്ര​ത്യ​യ​ശാ​സ്ത്ര വി​മ​ർ​ശ​നം സ്വ​ന്തം സി​നി​മ​ക്കു നേ​രെ തി​രി​ഞ്ഞ​ത് ജോ​ണി​നെ മു​റി​വേ​ൽ​പി​ച്ചു.

മ​ധു മാ​ഷും വാ​സു​വും (മ​ധു മാ​ഷി​ന്റെ ര​ണ​ചേ​ത​ന​യു​ടെ തു​ട​ക്കം മു​ത​ലു​ള്ള പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ക​നും ന​ട​നും നാ​ട​ക പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ക​നു​മാ​ണ് വാ​സു) – അ​വ​സാ​നം വ​രെ മാ​ഷി​ന്റെ ഓ​ർ​മ​യു​ടെ സൂ​ക്ഷി​പ്പു​കാ​ര​ൻ – ‘അ​മ്മ’ നാ​ട​കം വീ​ണ്ടും പ്ര​സി​ദ്ധീ​ക​രി​ക്കാ​നാ​യ​ത് വാ​സു അ​തി​ന്റെ ​ൈക​യെ​ഴു​ത്തു പ്ര​തി 40 വ​ർ​ഷം സൂ​ക്ഷി​ച്ച​തി​നാ​ലാ​ണ്

മ​ധു മാ​ഷി​ന്റെ ശി​ഷ്യ​നാ​യി​രു​ന്ന​തി​ന്റെ ഒ​രു ക​രു​ത​ൽ ജോ​ൺ എ​ന്നും എ​നി​ക്കു ത​ന്നി​രു​ന്നു. ‘അ​മ്മ’ നാ​ട​ക​ച​രി​ത്ര​ത്തി​ലെ​ഴു​തി​യ മ​ധു മാ​ഷെ ജോ​ൺ നെ​ഞ്ചി​ലേ​റ്റി​യി​രു​ന്നു. കോ​ഴി​ക്കോ​ട്ടെ പു​തി​യ​മ്പ​ല​ത്തി​ന് പി​റ​കി​ലെ ഇ​ട​വ​ഴി​യി​ലു​ള്ള മ​ഹാ​രാ​ജാ പാ​ല​സി​ന്റെ ത​ട്ടു​മ്പു​റ​ത്ത് തു​ട​ക്ക​മി​ട്ട ‘അ​മ്മ’​യു​ടെ റി​ഹേ​ഴ്സ​ൽ ക്യാ​മ്പി​ൽ എ​ത്തി​ച്ചേ​രു​ക​യെ​ന്ന​ത് ഒ​രു ഉ​ണ​ർ​ച്ച​യെ കാ​ണാ​നെ​ത്തു​ന്ന​തു​പോ​ലെ​യാ​യി​രു​ന്നു. ജോ​ൺ അ​ട​ക്ക​മു​ള്ള പ്ര​തി​ഭാ​സ​ങ്ങ​ൾ അ​തു​വ​ഴി നി​ർ​ത്താ​തെ ഒ​ഴു​കി.

1978ലെ ‘​അ​മ്മ’​യി​ൽ​നി​ന്നും 1986ലെ ​ജോ​ണി​ന്റെ ‘അ​മ്മ അ​റി​യാ​നി’​ലേ​ക്ക് ഒ​രു കാ​ണാ​ച്ച​ര​ടു​ണ്ട്. അ​മ്മ​യും ക​മ്യൂ​ണി​സ്റ്റ് ഇ​ന്റ​ർ​നാ​ഷ​ന​ലു​മാ​ണ​ത്. ‘അ​മ്മ’​യെ ഒ​രു ശ​ക്തി​യാ​യി ആ ​കാ​ല​ത്തേ​ക്ക് കൊ​ണ്ടു​വ​രു​ന്ന​ത് മ​ധു മാ​ഷാ​ണ്. അ​തി​ൽ മാ​ക്സിം ഗോ​ർ​ക്കി​യു​ടെ ‘അ​മ്മ’​യും ബ്രെ​ഹ്തി​ന്റെ അ​മ്മ​യും ഒ​ക്കെ​യു​ണ്ടെ​ങ്കി​ലും അ​തി​ലൊ​രു മ​ധു മാ​സ്റ്റ​ർ സ്പ​ർ​ശ​മു​ണ്ട്. ക​മ്യൂ​ണി​സ്റ്റ് ഇ​ന്റ​ർ​നാ​ഷ​ന​ൽ വീ​ര്യം ചോ​രാ​തെ മ​ല​യാ​ള​ത്തി​ലെ​ത്തു​ന്ന​ത് അ​തി​ലൂ​ടെ​യാ​ണ്. സ​ച്ചി​ദാ​ന​ന്ദ​ന്റേ​താ​യി​രു​ന്നു പ​രി​ഭാ​ഷ. പാ​ടാ​നു​ള്ള സൗ​ക​ര്യാ​ർ​ഥം അ​തി​ൽ താ​ള​ബ​ദ്ധ​മാ​യ ചി​ല പ​രി​ഷ്‍കാ​ര​ങ്ങ​ൾ രാ​മ​ച​ന്ദ്ര​ൻ മൊ​കേ​രി വ​രു​ത്തി​യി​രു​ന്നു എ​ന്നാ​ണോ​ർ​മ. പു​ര​ന്ത​ര​ദാ​സാ​യി​രു​ന്നു സം​ഗീ​തം. ത​പ്പു കൊ​ട്ടി​യും ചൂ​ര​ല് മ​ര​ത്തി​ല​ടി​ച്ചും സം​ഗീ​തം പ​ണി​യു​ന്ന പു​ര​ന്ത​ര​ന്റെ വി​ദ്യ ചോ​ര​ തി​ള​പ്പി​ക്കു​ന്ന​താ​യി​രു​ന്നു. ര​ണ​ചേ​ത​ന​യു​ടെ ദ​രി​ദ്ര​നാ​ട​ക​വേ​ദി അ​വ​ത​രി​പ്പി​ച്ച ‘അ​മ്മ’ കേ​ര​ള​മൊ​ട്ടു​ക്കും പ​ട​ർ​ന്നു​പി​ടി​ച്ചു. ക​മ്യൂ​ണി​സ്റ്റ് ഇ​ന്റ​ർ​നാ​ഷ​ന​ൽ ഓ​രോ തെ​രു​വി​ലും മു​ഴ​ങ്ങി.

‘‘ഉ​ണ​രു​വി​ൻ ഉ​യ​രു​വി​ൻ

പ​ട്ടി​ണി​യു​ടെ ത​ട​വു​കാ​രേ

നി​ങ്ങ​ളു​ണ​രു​വി​ൻ ഉ​യ​രു​വി​ൻ... ഇ​ത​ന്ത്യ​സ​മ​ര​മാം ഉ​റ​ച്ചു​നി​ൽ​ക്ക പോ​ർ​ക്ക​ളി​ലേ വ​രും അ​ഖി​ല​ലോ​ക ഗാ​ന​മാം സ​ക​ല​ജ​ന​ത​യും...

നാ​ളെ ന​മ്മ​ൾ ന​മ്മ​ൾ

ന​മ്മ​ളാം സ​മ​സ്ത​വും

അ​ഖി​ല ലോ​ക ഗാ​ന​മാം

സ​ക​ല ജ​ന​ത​യും’’

ആ​വേ​ശം കൊ​ടു​മു​ടി​യി​ൽ എ​ത്തു​മാ​യി​രു​ന്നു അ​തു കേ​ൾ​ക്കു​മ്പോ​ൾ. വി​പ്ല​വം അ​ടു​ത്തെ​ത്തി​യെ​ന്ന തോ​ന്ന​ൽ ജ​നി​പ്പി​ച്ച കാ​ലം. അ​നീ​തി​ക്കെ​തി​രെ​യു​ള്ള ക​ലാ​പം ന്യാ​യ​മാ​െ​ണ​ന്ന് ജ​ന​കീ​യ വി​ചാ​ര​ണ​ക​ളും തെ​രു​വു​നാ​ട​ക​ങ്ങ​ളും ക​വി​ത​ക​ളുംകൊ​ണ്ട് കേ​ര​ളം സം​സാ​രി​ച്ച കാ​ലം. അ​തി​ന്റെ മ​ല​വെ​ള്ള​പ്പാ​ച്ചി​ലു​ക​ൾ ചെ​ന്നു​നി​ൽ​ക്കു​ന്ന​ത് വ​യ​നാ​ട്ടി​ലെ മ​ഠ​ത്തി​ൽ മ​ത്താ​യി വ​ധ​ത്തി​ലാ​ണ്. പാ​ർ​ട്ടി​യു​മാ​യു​ള്ള ര​ണ്ടു ലൈ​ൻ സ​മ​ര​ത്തി​ൽ തോ​റ്റ ക​വി​യൂ​ർ ബാ​ല​ന്റെ നേ​തൃ​ത്വ​ത്തി​ലു​ള്ള വേ​ദി​യു​ടെ സം​സ്ഥാ​ന ക​മ്മി​റ്റി ഒ​ന്ന​ട​ങ്കം രാ​ജി​െ​വ​ച്ചു. പു​തി​യ ക​മ്മി​റ്റി വ​ന്നെ​ങ്കി​ലും വേ​ദി​യു​ടെ തീ ​പ​തു​ക്കെ കെ​ട്ട​ട​ങ്ങി. പ​ഴ​യ ഊ​ർ​ജം ഒ​രി​ക്ക​ലും തി​രി​ച്ചു​വ​ന്നി​ല്ല.

‘അമ്മ’യിലെ ഒരു രംഗം

ജ​ന​കീ​യ സാം​സ്കാ​രി​ക വേ​ദി​യു​ടെ പ​ത​ന​ത്തി​നു ശേ​ഷ​മു​ള്ള ശൂ​ന്യ​ത ബാ​ക്കി​െ​വ​ച്ച​ത് ബാ​ല​ച​ന്ദ്രൻ ചു​ള്ളി​ക്കാ​ടി​ന്റെ ‘മാ​പ്പു​സാ​ക്ഷി’​യി​ലെ ‘‘ആ​ത്മ​ഹ​ത്യ​ക്കും കൊ​ല​യ്ക്കു​മി​ട​യി​ലൂ​ടെ ആ​ർ​ത്ത​നാ​ദം​പോ​ലെ പാ​യു​ന്ന ജീ​വി​ത’’​ങ്ങ​ളാ​യി​രു​ന്നു. യു​വ​ക​വി സ​നി​ൽ​ദാ​സി​ന്റെ ആ​ത്മ​ഹ​ത്യ സ​ച്ചി​ദാ​ന​ന്ദ​നെ​ക്കൊ​ണ്ട് ‘വേ​ന​ൽ​മ​ഴ’ (1981) എ​ഴു​തി​പ്പി​ച്ചു.

ആ ​ശൂ​ന്യ​ത നീ​ണ്ട​പ്പോ​ൾ അ​തെ​ങ്ങ​നെ മ​റി​ക​ട​ക്കാ​മെ​ന്ന ആ​ലോ​ച​ന​ക​ൾ പ​ല​ത​ല​ത്തി​ൽ ഉ​ണ്ടാ​യി​ട്ടു​ണ്ട്. അ​തി​ലൊ​ന്നാ​യി​രു​ന്നു കൊ​ടു​ങ്ങ​ല്ലൂ​രി​ൽ ടി.​എ​ൻ. ജോ​യി​യും ടി.​കെ. രാ​മ​ച​ന്ദ്ര​നും കോ​ഓ​ഡി​നേ​റ്റ​ർ​മാ​രാ​യി രൂ​പം​കൊ​ണ്ട സൊ​സൈ​റ്റി ഫോ​ർ സോ​ഷ്യ​ലി​സ്റ്റ് സ്റ്റ​ഡീ​സും അ​തി​ന്റെ ആ​ഭി​മു​ഖ്യ​ത്തി​ൽ മൈ​ത്രേ​യ​ന്റെ ആ​ല​പ്പു​ഴ​യി​ലെ ചി​ങ്ങോ​ലി കേ​ന്ദ്ര​മാ​ക്കി​യു​ണ്ടാ​യ അ​ന്റോ​ണി​യോ ഗ്രാം​ഷി ഇ​ൻ​സ്റ്റി​റ്റ്യൂ​ട്ടും. മൈ​ത്രേ​യ​ൻ നി​ത്യ​ചൈ​ത​ന്യ​യ​തി​യു​ടെ ശ്രീ​നാ​രാ​യ​ണ ഗു​രു​കു​ലം വി​ട്ട് പു​റ​ത്തു​വ​ന്നി​ട്ട് അ​ധി​ക​കാ​ല​മാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല. ഞാ​ന​ട​ക്കം സ്വാ​മി എ​ന്നാ​യി​രു​ന്നു മൈ​ത്രേ​യ​നെ വി​ളി​ക്കാ​റ്. സ​ച്ചി​ദാ​ന​ന്ദ​ൻ, ബി. ​രാ​ജീ​വ​ൻ, സേ​തു, ക​വി​യൂ​ർ ബാ​ല​ൻ, ബാ​സു​രേ​ന്ദ്ര ബാ​ബു, മൈ​ത്രേ​യ​ൻ, കെ. ​രാ​ജീ​വ​ൻ എ​ന്നി​ങ്ങ​നെ ഒ​രു ഉ​ന്ന​താ​ധി​കാ​ര സ​മി​തി​യും സൊ​സൈ​റ്റി​ക്ക് ഉ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ഒ​ട്ടാ​കെ 30-33 പേ​ർ ഉ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു എ​ന്നാ​ണോ​ർ​മ. എ​ല്ലാ​വ​രും ആ​ണു​ങ്ങ​ൾ. ഏ​ക സ്ത്രീ ​പ്ര​തി​നി​ധി​യാ​യി അ​ജി​ത​യെ ഉ​ൾ​പ്പെ​ടു​ത്ത​ണം എ​ന്ന ആ​ലോ​ച​ന​യി​ൽ മാ​ത്രം ചി​ങ്ങോ​ലി​യി​ലെ ആ ​ആ​ൺ​ക​മ്യൂ​ണി​ൽ തീ​രു​മാ​ന​മാ​യി​ല്ല. ഒ​രു സൊ​സൈ​റ്റി ഫോ​ർ സോ​ഷ്യ​ലി​സ്റ്റ് സ്റ്റ​ഡീ​സ് സം​രം​ഭം എ​ന്ന നി​ല​ക്കാ​ണ് സ​ച്ചി​ദാ​ന​ന്ദ​ന്റെ പ​ത്രാ​ധി​പ​ത്യ​ത്തി​ൽ ‘ഉ​ത്ത​രം’ എ​ന്ന ദ്വൈ​മാ​സി​ക ഉ​ണ്ടാ​കു​ന്ന​ത്. ജോ​ൺ എ​ബ്ര​ഹാ​മും പ​ത്രാ​ധി​പ സ​മി​തി​യി​ൽ ഉ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. സേ​തു​വും ജോ​ണു​മാ​യി​രു​ന്നു സി​നി​മ കൈ​കാ​ര്യം ചെ​യ്യാ​മെ​ന്നേ​റ്റ​ത്. ജി. ​അ​ര​വി​ന്ദ​ന്റെ ‘പോ​ക്കു​വെ​യി​ലി’​നെ​ക്കു​റി​ച്ച് സേ​തു ആ​ദ്യ ല​ക്ക​ത്തി​ൽ പ​ഠ​ന​മെ​ഴു​തു​ക​യും ചെ​യ്തു.

ഇ​ട​തു​പ​ക്ഷ​ത്തി​ന്റെ അ​പ​ച​യം എ​ന്ന പൊ​തു​ധാ​ര​ണ​യെ മു​ൻനി​ർ​ത്തി അ​തി​നെ മ​റി​ക​ട​ക്കാ​നു​ള്ള സൈ​ദ്ധാ​ന്തി​ക പ്ര​യോ​ഗ​ത്തി​നാ​യു​ള്ള കൂ​ട്ടാ​യ്മ​യാ​യി​രു​ന്നു അ​ത്. ആ​ർ​ക്കും ശ​രി എ​ന്ന് വി​ളി​ക്കു​ന്ന ഒ​രു പാ​ർ​ട്ടി പ​രി​പാ​ടി ഇ​ല്ലാ​ത്ത​തു​കൊ​ണ്ടു​ത​ന്നെ ഇ​ട​തു​പ​ക്ഷ ഐ​ക്യ​ത്തി​ന് തു​ര​ങ്കം​​വെ​ക്കു​ന്ന നി​ല​പാ​ടു​ക​ൾ ആ​രും എ​ടു​ക്ക​രു​ത് എ​ന്നും ധാ​ര​ണ​യു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. അ​ത് മു​ന്നോ​ട്ടു​പോ​കു​മ്പോ​ഴാ​ണ് സൊ​സൈ​റ്റി അം​ഗ​മാ​യ സു​ബ്ര​ഹ്മ​ണ്യ​ദാ​സി​ന്റെ ആ​ത്മ​ഹ​ത്യ സം​ഭ​വി​ക്കു​ന്ന​ത്, 1982 ജൂ​ൈ​ല 14ന്. ‘‘​നാം ഒ​രു തോ​റ്റ ജ​ന​ത​യാ​ണ്’’ എ​ന്നു ച​രി​ത്ര​ത്തി​ൽ കു​റി​ച്ചി​ട്ട ദാ​സി​ന്റെ വേ​ർ​പാ​ട് ഗ്രാം​ഷി ഇ​ൻ​സ്റ്റി​റ്റ്യൂ​ട്ടി​നെ ഒ​രു ചു​ഴി​യി​ലാ​ഴ്ത്തി.

തൃ​ശൂ​രി​ൽ ‘ഉ​ത്ത​ര’​ത്തി​നാ​യി ചേ​ർ​ന്ന ഒ​രു കൂ​ടി​യാ​ലോ​ച​നാ​യോ​ഗ​ത്തി​ലാ​ണ് സു​ബ്ര​ഹ്മ​ണ്യ​ദാ​സി​നെ അ​വ​സാ​ന​മാ​യി കാ​ണു​ന്ന​ത്. തി​ള​ക്കു​ന്ന അ​വ​ന്റെ ക​ണ്ണു​ക​ൾ മ​റ​ക്കാ​നാ​വി​ല്ല. അ​ടു​ത്തി​രു​ന്ന രാ​മ​ച​ന്ദ്ര​ൻ മൊ​കേ​രി മാ​ഷും അ​ത് ശ്ര​ദ്ധി​ച്ചു, ‘‘അ​വ​നെ സൂ​ക്ഷി​ക്ക​ണം, അ​വ​ൻ എ​ന്തോ ചെ​യ്തേ​ക്കും’’ –മൊ​കേ​രി അ​ട​ക്കം പ​റ​ഞ്ഞു. ഒ​രാ​ത്മ​ഹ​ത്യ​യു​ടെ മു​ന്ന​റി​യി​പ്പാ​യി​രു​ന്നു അ​തെ​ന്ന് പി​ന്നീ​ടാ​ണ് മ​ന​സ്സി​ലാ​കു​ന്ന​ത്. നേ​ട്ട​ത്തി​ന്റെ ഏ​ത് പി​ര​മി​ഡു​ക​ളി​ലേ​ക്ക് നോ​ക്കി​യാ​ലും വീ​ണ്ടും വീ​ണ്ടും തോ​ൽ​പി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടു​കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കു​ന്ന ഒ​രു ജ​ന​ത​യെ അ​തി​ന​ടി​യി​ല്‍ കാ​ണാം. ആ ​വേ​ദ​ന​യി​ലാ​ണ് സു​ബ്ര​ഹ്മ​ണ്യ​ദാ​സ് റെ​യി​ല്‍പ്പാ​ള​ത്തി​ലൂ​ടെ ന​ട​ന്നു​പോ​യ​ത്.

ജീ​വി​ത​രേ​ഖ​യി​ല്‍ കെ.​ജി. സു​ബ്ര​ഹ്മ​ണ്യ​ദാ​സ് 1958ല്‍ ​തൃ​ശൂ​രി​ലെ കൊ​ടു​ങ്ങ​ല്ലൂ​ര്‍ താ​ലൂ​ക്കി​ൽ​പെ​ട്ട പെ​രി​ഞ്ഞ​ന​ത്ത് കൂ​ട​ക്ക​ര ഗോ​പാ​ല​കൃ​ഷ്ണ​ന്‍ എ​ന്ന ജ​വാ​ന്റെ​യും പെ​രി​ഞ്ഞ​ന​ത്തെ അ​യ്യ​പ്പ​ന്‍ മെ​മ്മോ​റി​യ​ല്‍ എ​ല്‍.​പി സ്‌​കൂ​ള്‍ അ​ധ്യാ​പി​ക പാ​ര്‍വ​തി​ ടീ​ച്ച​റു​ടെ​യും മ​ക​നാ​യി പി​റ​ന്നു. ഇ​രി​ങ്ങാ​ല​ക്കു​ട ക്രൈ​സ്റ്റ്‌ കോ​ള​ജി​ല്‍ ബി.​എ​സ്‌​സി​ക്ക് പ​ഠി​ക്കു​മ്പോ​ള്‍ ന​ക്‌​സ​ലൈ​റ്റ് പ്ര​സ്ഥാ​ന​ത്തി​ന്റെ ര​ണ്ടാം വ​ര​വി​ല്‍ വീ​ടു​വി​ട്ട് 1978ല്‍ ​സി.​പി.​ഐ (​എം.​എ​ല്‍) പാ​ര്‍ട്ടി​യി​ല്‍ ചേ​ര്‍ന്നു. 1981ല്‍ ​വ​യ​നാ​ട് ജി​ല്ല സെ​ക്ര​ട്ട​റി​യാ​യി​രി​ക്കെ പാ​ര്‍ട്ടി​വി​ട്ട് വീ​ട്ടി​ലേ​ക്ക് മ​ട​ങ്ങി. മ​രി​ക്കും​വ​രെ​യും എ​ഴു​ത്തും വാ​യ​ന​യും സം​വാ​ദ​ങ്ങ​ളും തു​ട​ര്‍ന്നു.

‘വി​ദ്യാ​ഭ്യാ​സം എ​ന്ന ഗൂ​ഢാ​ലോ​ച​ന’ എ​ന്ന പ്ര​മേ​യ​ത്തി​ല്‍ 1978ല്‍ ​ഇ​രി​ങ്ങാ​ല​ക്കു​ട ക്രൈ​സ്റ്റ്‌ കോ​ള​ജ് വി​ദ്യാ​ര്‍ഥി​ക​ള്‍ പു​റ​ത്തി​റ​ക്കി​യ കോ​ള​ജ് മാ​ഗ​സി​ന്‍ ച​ര്‍ച്ച ഇ​ന്നും ന​മ്മു​ടെ രാ​ഷ്ട്രീ​യ​കേ​ര​ള​ത്തി​ന് എ​ത്തി​പ്പി​ടി​ക്കാ​നാ​വാ​ത്ത​ത്ര ഉ​യ​ര​ത്തി​ലു​ള്ള വി​ദ്യാ​ഭ്യാ​സ സ്വ​പ്ന​ങ്ങ​ളാ​ണ്. ഗു​രു​കൂ​ടി​യാ​യ ക​വി സ​ച്ചി​ദാ​ന​ന്ദ​നോ​ടൊ​പ്പം ദാ​സ് എ​ഡി​റ്റ്‌ ചെ​യ്ത ച​ര്‍ച്ച​യാ​യി​രു​ന്നു അ​ത്. ലാ​റ്റി​ന​മേ​രി​ക്ക​ന്‍ വി​ദ്യാ​ഭ്യാ​സ ചി​ന്ത​ക​നും വി​പ്ല​വ​കാ​രി​യു​മാ​യ പൗ​ലോ ഫ്രെ​യ​റി​ന്റെ ചി​ന്ത​ക​ളു​ടെ തീ​ര്‍ത്തും കേ​ര​ളീ​യ​സ​ന്ദ​ര്‍ഭ​ത്തി​ലു​ള്ള ഒ​രു സൈ​ദ്ധാ​ന്തി​ക പ്ര​യോ​ഗ​മാ​യി​രു​ന്നു അ​ത്.

കെ.ജി അരവിന്ദനും ജോൺ എബ്രഹാമും

പാ​ര്‍ട്ടി​ക്കാ​ലം സു​ബ്ര​ഹ്മ​ണ്യ​ദാ​സി​നെ സം​ബ​ന്ധി​ച്ചി​ട​ത്തോ​ളം സ​മ​ര്‍പ്പ​ണ​ത്തി​ന്റെ കാ​ല​മാ​യി​രു​ന്നു. അ​ക്കാ​ല​ത്ത് വ​യ​നാ​ട്ടി​ൽ ന​ട​ന്ന ര​ണ്ട് ഉ​ന്മൂ​ല​ന സ​മ​ര​ത്തെ തു​ട​ർ​ന്ന് പാ​ര്‍ട്ടി​ക്കു​ള്ളി​ൽ ന​ട​ന്ന ആ​ശ​യ സ​മ​ര​ത്തെ​ത്തു​ട​ര്‍ന്നാ​ണ് ദാ​സ് പാ​ർ​ട്ടി വി​ടു​ന്ന​ത്. പാ​ര്‍ട്ടി​ക്ക​ക​ത്ത് അ​വ​സാ​ന​നാ​ളു​ക​ളി​ല്‍ തു​ട​ങ്ങി​വെ​ച്ച അ​ന്വേ​ഷ​ണ​ങ്ങ​ള്‍ മ​ല​യാ​ളി മാ​ര്‍ക്‌​സി​സ​ങ്ങ​ളി​ലെ ഇ​രു​ണ്ട മേ​ഖ​ല​ക​ളി​ലാ​ണ് വെ​ളി​ച്ചം വീ​ശി​യ​ത്. ‘ഒ​രു രീ​തി​ക്കാ​യു​ള്ള അ​ന്വേ​ഷ​ണം’ ആ​ണ് ഇ​തി​ല്‍ ഏ​റ്റ​വും പ്ര​ധാ​ന​പ്പെ​ട്ട​ത്.

സ്വ​യം കാ​ണാ​ന്‍ എ​ല്ലാ​വ​ര്‍ക്കും മ​ടി​യാ​ണെ​ന്ന് ദാ​സ് എ​ഴു​തി. സ്വ​ന്തം ഉ​ള്ളി​ലേ​ക്കും സ്വ​ന്തം ജ​ന​ത​യു​ടെ മൗ​ന​ത്തി​ലേ​ക്കും അ​വ​ൻ ധീ​ര​മാ​യി നോ​ക്കി. പ​ത്മ​രാ​ജ​ൻ- മോ​ഹ​ൻ ടീ​മി​ന്റെ ‘ഇ​ട​വേ​ള’​യെ​ക്കു​റി​ച്ച് ‘ഈ ​കു​റ്റ​ബോ​ധ​ത്തെ നി​ങ്ങ​ൾ എ​ന്തു​ചെ​യ്യും’ എ​ന്ന് ‘പ്രേ​ര​ണ’​യി​ൽ ലേ​ഖ​ന​മെ​ഴു​തി.

ദാ​സി​ന്റെ എ​ഴു​ത്തു​ക​ളു​ടെ സ​മാ​ഹാ​ര​മാ​യ ‘സു​ബ്ര​ഹ്മ​ണ്യ​ദാ​സ് ഇ​ന്നും' എ​ന്ന പു​സ്ത​കം സ​മ​ര്‍പ്പി​ച്ച​ത് കേ​ര​ള​ത്തി​ന്റെ പു​തി​യ യൗ​വ​ന​ത്തി​നാ​യി​രു​ന്നു. ദാ​സി​നോ​ടൊ​പ്പം വീ​ടു​വി​ട്ടി​റ​ങ്ങി പാ​ര്‍ട്ടി​യി​ലേ​ക്കു​പോ​യ ദാ​സി​ന്റെ ആ​ത്മ​മി​ത്ര​മാ​യ പി.​കെ. അ​ശോ​ക് കു​മാ​റാ​ണ് ഈ ​സ്വ​പ്നം സാ​ക്ഷാ​ത്ക​രി​ച്ച​ത്. ‘ഉ​ത്ത​ര’​ത്തി​ന്റെ ആ​ദ്യ ല​ക്ക​ത്തി​നാ​യി ഒ​ന്നും ചെ​യ്യാ​നാ​വാ​ത്ത​തി​ന്റെ വി​ഷ​മ​ത്തി​ല്‍ എ​ഡി​റ്റോ​റി​യ​ല്‍ ബോ​ര്‍ഡി​ല്‍ ത​ന്റെ പേ​രു​വെ​ക്ക​രു​തെ​ന്ന് ദാ​സ് നി​ര്‍ദേ​ശി​ച്ചി​രു​ന്നു. മ​രി​ക്കു​മ്പോ​ള്‍ ദാ​സി​ന്റെ കീ​ശ​യി​ലു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന ‘അ​ധി​കാ​ര​വ്യ​വ​സ്ഥ​യി​ലെ വ​ര്‍ഗ​സ​മ​രം’ എ​ന്ന ലേ​ഖ​നം​ത​ന്നെ ഇ​ന്ന് തി​രി​ഞ്ഞു​നോ​ക്കു​മ്പോ​ഴും ഒ​രു ആ​ത്മ​ബ​ലി​യു​ടെ ഒ​സ്യ​ത്താ​യി തോ​ന്നു​ന്നു. ക​മ്യൂ​ണി​സ്റ്റ് പാ​ര്‍ട്ടി​ക​ൾ മ​നു​ഷ്യ​ത്വ​ര​ഹി​ത​മാ​യ അ​ധി​കാ​ര​ഘ​ട​ന​യു​ടെ ഭാ​ഗ​മാ​യി​ത്തീ​രു​ന്ന​തോ​ടെ രൂ​പം​കൊ​ള്ളു​ന്ന മൗ​ന​ത്തെ എ​ങ്ങ​നെ അ​തി​ജീ​വി​ക്കാ​നാ​വു​മെ​ന്ന അ​ന്വേ​ഷ​ണ​മാ​യി​രു​ന്നു ആ​ലേ​ഖ​നം.

‘‘മ​നു​ഷ്യ​ത്വ​ര​ഹി​ത​മാ​യ ഈ ​വ്യ​വ​സ്ഥാ​പി​ത പ്രാ​കൃ​ത​ത്വ​ത്തി​ല്‍ത്ത​ന്നെ സ്വ​ന്തം പ്ര​കൃ​തി​യെ ക​ണ്ടെ​ത്തു​ന്ന​തോ​ടെ അ​യാ​ള്‍ സ്വ​ന്തം മൗ​ന​ത്തെ അ​തി​ജീ​വി​ക്കു​ന്നു’’ എ​ന്ന് ദാ​സ് അ​വ​സാ​ന​ലേ​ഖ​ന​ത്തി​ന് അ​ടി​ക്കു​റി​പ്പ് എ​ഴു​തി​വെ​ച്ചു. ഈ ​ലേ​ഖ​ന​ത്തി​ന്റെ അ​രി​കു​ക​ളി​ലാ​ണ് ‘‘കേ​ര​ളീ​യ​ര്‍ ഒ​രു തോ​റ്റ ജ​ന​ത​യാ​ണ്’’ എ​ന്ന് കു​റി​ച്ചി​ട്ട​ത്. അ​ടി​യ​ന്ത​രാ​വ​സ്ഥ​ക്കു​ശേ​ഷം വ​ന്ന ഒ​രു ത​ല​മു​റ​യു​ടെ പ്ര​തീ​ക്ഷ​യാ​യി ഉ​യ​ര്‍ന്ന ജ​ന​കീ​യ സാം​സ്‌​കാ​രി​ക​വേ​ദി​യു​ടെ തോ​റ്റ​യു​ദ്ധ​ത്തി​ന്റെ ബാ​ക്കി​പ​ത്ര​മാ​യി​രു​ന്നു ആ ​ചി​ന്ത.

ദാ​സി​ന്റെ മ​ര​ണം ക​വി സ​ച്ചി​ദാ​ന​ന്ദ​നെ​ക്കൊ​ണ്ട് വീ​ണ്ടും എ​ഴു​തി​ച്ച ‘ഒ​ഴി​ഞ്ഞ​മു​റി’​യി​ലെ ‘‘ഒ​ര​മ്മ​യു​ടെ ക​ണ്ണീ​രി​ന് ക​ട​ലു​ക​ളി​ല്‍ ഒ​രു ര​ണ്ടാം പ്ര​ള​യ​മാ​രം​ഭി​ക്കാ​ന്‍ ക​ഴി​യും’’ എ​ന്ന വ​രി​ക​ള്‍ എ​ഴു​തി​പ്പി​ച്ചു. അ​തൊ​രു ആ​ഗ്ര​ഹ​ചി​ന്ത​യാ​യി​രു​ന്നു. ഒ​ന്നും സം​ഭ​വി​ച്ചി​ട്ടി​ല്ല. അ​മ്മ​മാ​ർ വീ​ണ്ടും പ്ര​ള​യ​ങ്ങ​ളു​ണ്ടാ​കാ​ത്ത, ക​ണ്ണു​നീ​ർ പൊ​ഴി​ച്ചു കൊ​ണ്ടേ​യി​രി​ക്കു​ന്ന കേ​ര​ള​മാ​ണ് ഇ​വി​ടെ നി​ൽ​ക്കു​ന്ന​ത്.

തൃ​ശൂ​രി​ൽ​െ​വ​ച്ച് ന​ട​ന്ന ദാ​സി​ന്റെ പു​സ്ത​ക​ത്തി​ന്റെ ര​ണ്ടാം പ​തി​പ്പി​ന്റെ പു​സ്ത​ക പ്ര​കാ​ശ​ന​ച്ച​ട​ങ്ങി​ന് അ​വ​ന്റെ അ​മ്മ പാ​ര്‍വ​തി ടീ​ച്ച​ര്‍ സാ​ക്ഷി​യാ​യി എ​ത്തി​യി​രു​ന്നു. ദാ​സി​ന്റെ കൂ​ട്ടു​കാ​ര്‍ക്ക് ച​രി​ത്ര​ത്തോ​ട് ചെ​യ്യാ​വു​ന്ന ഏ​റ്റ​വും വ​ലി​യ കാ​വ്യ​നീ​തി​യാ​യി​രു​ന്നു ആ ​സ​മ​ഗ്ര പ​തി​പ്പ്. അ​മ്മ അ​റി​യാ​ന്‍, അ​മ്മ​യെ അ​റി​യാ​ന്‍ പു​റ​പ്പെ​ട്ടു പോ​യി തി​രി​ച്ചെ​ത്താ​ത്ത മ​ക്ക​ളു​ടെ ഓ​ർ​മ​യി​ൽ ജീ​വി​ക്കു​ന്ന ഒ​ര​മ്മ അ​നു​ഭ​വ​മാ​യി​രു​ന്നു ആ ​ച​ട​ങ്ങ്.

രാ​ജ​ന് നീ​തി​കി​ട്ടാ​ന്‍ ഈ​ച്ച​രവാ​ര്യ​ര്‍ കാ​ത്തി​രു​ന്ന​തു​പോ​ലു​ള്ള കാ​ത്തി​രി​പ്പാ​യി​രു​ന്നു ദാ​സി​ന്റെ അ​മ്മ പാ​ർ​വ​തി ടീ​ച്ച​റു​ടെ കാ​ത്തി​രി​പ്പ് എ​ന്ന് തോ​ന്നി. പി​ന്നെ അ​വ​രും ദൗ​ത്യ​ങ്ങ​ൾ അ​വ​സാ​നി​പ്പി​ച്ച് ഈ ​ലോ​ക​ത്തു​നി​ന്നും തി​രി​ച്ചു​പോ​യി. കൊ​ടു​ങ്ങ​ല്ലൂ​രി​ലെ സൂ​ര്യ​കാ​ന്തി​യി​ല്ലാ​ക്കാ​ല​ത്ത് ടി.​എ​ൻ. ജോ​യി​യും ന​ജ്മ​ൽ എ​ൻ. ബാ​ബു​വാ​യി മ​ര​ണ​ത്തി​ലേ​ക്ക് തി​രി​ച്ചു​പോ​യി. തോ​റ്റ ജ​ന​ത എ​ന്ന പേ​രി​നേ​ക്കാ​ളും യോ​ജി​ക്കു​ന്ന മ​റ്റൊ​രു പേ​ര് ന​മ്മു​ടെ ജ​ന​ത​ക്ക് ഇ​നി​യും കി​ട്ടി​യി​ട്ടി​ല്ല.

അ​മ്മ അ​റി​യാ​ൻ

ജോ​ൺ എ​ബ്ര​ഹാം ‘അ​മ്മ അ​റി​യാ​ൻ’ എ​ന്ന സി​നി​മ​യി​ലേ​ക്ക് എ​ത്തി​യ​തി​ന് പ​ല കൈ​വ​ഴി​ക​ളു​ണ്ട്. സാം​സ്കാ​രി​ക വേ​ദി​ക്കാ​ലം ബാ​ക്കി​െ​വ​ച്ച കേ​സി​ന്റെ പി​ൽ​ക്കാ​ല യാ​ത്ര​ക​ൾ​ക്കി​ട​യി​ലെ ക​ണ്ടു​മു​ട്ട​ലു​ക​ൾ​ക്കി​ട​യി​ൽ ടി.​എ​ൻ. ജോ​യ്, സ​ച്ചി​ദാ​ന​ന്ദ​ൻ, ടി.​കെ. രാ​മ​ച​ന്ദ്ര​ൻ, സേ​തു, ബി. ​രാ​ജീ​വ​ൻ, ക​വി​യൂ​ർ ബാ​ല​ൻ എ​ന്നി​വ​ർ പ​ല ദി​ക്കു​ക​ളി​ലാ​യി ന​ട​ത്തി​യ ച​ർ​ച്ച​ക​ളാ​ണ് അ​തി​ന്റെ ഒ​രു കൈ​വ​ഴി. കാ​സ​ർ​കോ​ട് ഫി​ലിം സൊ​സൈ​റ്റി​യു​ടെ മ​റ്റൊ​രു കൈ​വ​ഴി​യും ഇ​തി​ലു​ണ്ട്. വ​ത്സ​ൻ മാ​ഷും ശ​ശി മാ​ഷും (എ​ൻ. ശ​ശി​ധ​ര​ൻ) ഒ​ക്കെ ഭാ​ഗ​ഭാ​ക്കാ​യ ഒ​ന്ന്. ഒ​രു ച​രി​ത്ര​വും ഒ​റ്റ​ക്കൈ​വ​ഴി​യാ​ൽ നി​റ​യു​ന്ന​ത​ല്ല.

കോ​ഴി​ക്കോ​ട്ട് ജോ​യ് മാ​ത്യു​വും ടി.​പി. യാ​ക്കൂ​ബും ചേ​ർ​ന്ന് സൊ​സൈ​റ്റി ഇ​നി​ഷ്യ​റ്റി​വി​ൽ തു​ട​ക്ക​മി​ട്ട ബോ​ധി ബു​ക്സി​നോ​ടു ചേ​ർ​ന്നു​ള്ള ബോ​ധി ലെ​ന്റി​ങ് ലൈ​ബ്ര​റി​യി​ൽ​െ​വ​ച്ച് ന​ട​ന്ന നീ​ണ്ട പാ​തി​രാ ച​ർ​ച്ച​ക​ള​ടെ തു​ട​ർ​ച്ച​യാ​യാ​ണ് ഒ​ടു​വി​ൽ ജോ​ൺ കോ​ഴി​ക്കോ​ട്ടെ​ത്തു​ന്ന​ത്. സൊ​സൈ​റ്റി ഫോ​ർ സോ​ഷ്യ​ലി​സ്റ്റ് സ്റ്റ​ഡീ​സി​ന്റെ ആ ​സി​നി​മാ സം​രം​ഭ​ത്തി​ന് നേ​തൃ​ത്വം ന​ൽ​കാ​ൻ മൂ​ന്ന് പേ​രു​ക​ളാ​ണ് ച​ർ​ച്ച​യി​ൽ ഉ​യ​ർ​ന്നു​വ​ന്ന​ത്. കെ.​പി. കു​മാ​ര​ൻ, ജോ​ൺ എ​ബ്ര​ഹാം, സേ​തു. സേ​തു​വി​നാ​യി​രു​ന്നു മു​ൻ​തൂ​ക്കം. പു​തി​യൊ​രു കാ​ല​ത്തി​ന്റെ രാ​ഷ്ട്രീ​യ സി​നി​മ ചെ​യ്യു​മ്പോ​ൾ തി​ക​ഞ്ഞ രാ​ഷ്ട്രീ​യ​ബോ​ധ​മു​ള്ള ഒ​രാ​ൾ​ത​ന്നെ വേ​ണം അ​ത് ചെ​യ്യാ​ൻ എ​ന്ന​താ​യി​രു​ന്നു പൊ​തു​വി​കാ​രം. ഞ​ങ്ങ​ളു​ടെ കൂ​ട്ട​ത്തി​ൽ സി​നി​മ​യു​മാ​യും സി​നി​മാ​ക്കാ​രു​മാ​യും അ​ക്കാ​ല​ത്ത് നേ​രി​ട്ട് ബ​ന്ധ​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന ഏ​ക വ്യ​ക്തി​യും സേ​തു​വാ​യി​രു​ന്നു. കെ.​ടി. മു​ഹ​മ്മ​ദി​ന്റെ ‘സൃ​ഷ്ടി’​യ​ട​ക്ക​മു​ള്ള നി​ര​വ​ധി സി​നി​മ​ക​ളി​ലെ ന​ട​നാ​യി​രു​ന്ന സേ​തു മ​ല​യാ​ള സി​നി​മ​യി​ൽ ഒ​രു താ​ര​മാ​യി ഉ​യ​ർ​ന്നു വ​രു​ന്ന അ​വ​സ്ഥ​യി​ലാ​ണ് അ​ത് വി​ട്ട് ‘അ​മ്മ’ നാ​ട​ക​ത്തി​ൽ ന​ട​നാ​യും ജ​ന​കീ​യ സാം​സ്കാ​രി​ക വേ​ദി​യു​ടെ സം​സ്ഥാ​ന ക​മ്മി​റ്റി അം​ഗ​മെ​ന്ന നി​ല​ക്കു​ള്ള മു​ഴു​നീ​ള രാ​ഷ്ട്രീ​യ പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ക​നാ​യും മാ​റു​ന്ന​ത്. സൊ​സൈ​റ്റി​യു​ടെ ‘ഉ​ത്ത​രം’ മാ​സി​കാ സം​രം​ഭ​ത്തി​ലേ​ക്ക് ജോ​ണി​നെ കൊ​ണ്ടു​വ​രു​ന്ന​തും സേ​തു​വാ​ണ്. എ​ന്നാ​ൽ, ഒ​രു സി​നി​മ സം​വി​ധാ​നം ചെ​യ്യു​ക എ​ന്ന നി​ർ​ദേ​ശ​ത്തി​ൽ​നി​ന്നും സേ​തു സ്വ​യം പി​ന്മാ​റി​യ​പ്പോ​ൾ ച​ർ​ച്ച പി​ന്നീ​ട് കെ.​പി. കു​മാ​ര​ൻ അ​ല്ലെ​ങ്കി​ൽ ജോ​ൺ എ​ന്ന​നി​ല​യി​ൽ എ​ത്തി. കെ.​പി. കു​മാ​ര​ന്റെ രാ​ഷ്ട്രീ​യ നി​ല​പാ​ടു​ക​ൾ അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന് മു​ൻ​തൂ​ക്കം ന​ൽ​കി​യി​രു​ന്നു. ജോ​ണി​ന്റെ അ​നാ​ർ​ക്കി​സം പ​ല​ർ​ക്കും ഒ​രു പ്ര​ശ്ന​മാ​യി​രു​ന്നു താ​നും. എ​ന്നാ​ൽ, ഒ​ടു​വി​ൽ ഫി​ലിം ഇ​ൻ​സ്റ്റി​റ്റ്യൂ​ട്ട് പ​ശ്ചാ​ത്ത​ലം ഒ​രു മി​ക​വാ​യി ക​ണ​ക്കാ​ക്ക​പ്പെ​ട്ട് തീ​രു​മാ​നം ജോ​ണി​ലേ​ക്ക് എ​ത്തി. കൂ​ടാ​തെ, ‘ഉ​ത്ത​രം’ അ​ട​ക്ക​മു​ള്ള സൊ​സൈ​റ്റി സം​രം​ഭ​ങ്ങ​ളി​ൽ ജോ​ൺ സ​ഹ​ക​രി​ക്കു​ന്ന​ത് തി​ക​ഞ്ഞ രാ​ഷ്ട്രീ​യ​ബോ​ധ്യ​ത്തോ​ടെ​യാ​ണെ​ന്നും വി​ല​യി​രു​ത്ത​പ്പെ​ട്ടു.

ജോയ് മാത്യൂ -അമ്മ അറിയാൻ

പി​റ​ക്കാ​തെ പോ​യ ‘ക​യ്യൂ​ർ’ സം​രം​ഭ​ത്തി​ന്റെ തു​ട​ക്ക​മാ​യി​രു​ന്നു അ​ത്. ജോ​ൺ​കൂ​ടി പ​ങ്കെ​ടു​ത്ത ക​യ്യൂ​ർ പ​ദ്ധ​തി​യു​ടെ ആ​ദ്യ കോ​ഴി​ക്കോ​ട​ൻ കൂ​ടി​യാ​ലോ​ച​ന ന​ട​ക്കു​ന്ന​ത് കോ​ഴി​ക്കോ​ട് ഫ​റോ​ക്കി​ലു​ള്ള സ​ഖാ​വ് ഫ​റൂ​ഖ് സോ​മ​ന്റെ ഫ​റൂ​ഖ് ആ​ർട്സ് എ​ന്ന ട്യൂ​ട്ടോ​റി​യ​ൽ കോ​ള​ജി​ൽ ​െവ​ച്ചാ​യി​രു​ന്നു. സോ​മ​ന്റെ ട്യൂ​ട്ടോ​റി​യ​ൽ പ​ങ്കാ​ളി​കൂ​ടി​യാ​യ അ​മ്മ​തും അ​തി​ന്റെ ഭാ​ഗ​മാ​യി​രു​ന്നു. ടെ​ലി​ഫോ​ൺ​സി​ൽ സേ​തു​വി​ന്റെ സ​ഹ​പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ക​നും സു​ഹൃ​ത്തു​മാ​യ അ​മ്മ​തി​നെ​യാ​യി​രു​ന്നു പ​ദ്ധ​തി ന​ട​ത്തി​പ്പി​ന്റെ സാ​മ്പ​ത്തി​ക കാ​ര്യ​ങ്ങ​ളു​ടെ ചു​മ​ത​ല ഏ​ൽ​പി​ച്ച​ത്. സ​മ്പൂ​ർ​ണ അ​നാ​ർ​ക്കി​സ്റ്റു​ക​ൾ​ക്ക് ന​ടു​വി​ൽ വി​ട്ടു​വീ​ഴ്ച​യി​ല്ലാ​ത്ത സാ​മ്പ​ത്തി​ക കാ​ർ​ക്ക​ശ്യം​കൊ​ണ്ട് എ​ൻ​ജി​നീ​യ​ർ അ​മ്മ​ത് ഒ​ഡേ​സ അ​മ്മ​താ​യി മാ​റി​യ മ​റ്റൊ​രു ച​രി​ത്രം അ​വി​ടെ തു​ട​ങ്ങു​ന്നു. അ​മ്മ​തി​ന്റെ കാ​ർ​ക്ക​ശ്യം പ​ല​രെ​യും ആ ​പ്ര​സ്ഥാ​ന​ത്തി​ൽ​നി​ന്നും അ​ക​റ്റി​യി​രു​ന്നു​വെ​ങ്കി​ലും അ​ത് ന​ട​ന്നു​പോ​യ​ത് അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ വി​ട്ടു​വീ​ഴ്ച​യി​ല്ലാ​യ്മ​കൊ​ണ്ടു മാ​ത്ര​മാ​ണ്. പ​ക്ഷേ, ക​യ്യൂ​ർ പി​റ​ക്കാ​തെ പോ​യി. അ​ത് മ​റ്റൊ​രു ച​രി​ത്രം.

1980കളുടെ മധ്യത്തിൽ ‘​അ​മ്മ അ​റി​യാ​ൻ’ പ്ര​സ്ഥാ​ന​ത്തി​ന് ഒ​ഡേ​സ തു​ട​ക്ക​മി​ടു​മ്പോ​ൾ, അ​തി​ൽ ജ​ന​കീ​യ സാം​സ്കാ​രി​ക വേ​ദി​യു​ടെ പ​ത​ന​കാ​ലം രേ​ഖ​പ്പെ​ടു​ത്ത​പ്പെ​ടും എ​ന്നാ​യി​രു​ന്നു ഒ​പ്പം നി​ന്ന​വ​രു​ടെ പൊ​തു​വി​കാ​രം. സ​നി​ൽ​ദാ​സ് മു​ത​ൽ സു​ബ്ര​ഹ്മ​ണ്യ​ദാ​സ് വ​രെയു​ള്ള ആ​ത്മാ​ഹു​തി​യും അ​തി​ൽ രേ​ഖ​പ്പെ​ടു​ത്ത​പ്പെ​ടു​ക​ത​ന്നെ ചെ​യ്യും എ​ന്ന വി​കാ​ര​ത്തെ ജോ​ൺ സ്പ​ർ​ശി​ച്ചി​രു​ന്നു.

അ​മ്മ​മാ​ർ പ​ല​രും ‘അ​മ്മ അ​റി​യാ​നി’​ൽ വ​രു​ന്നു​ണ്ട്. ഓ​ര​ങ്ങ​ളി​ൽ അ​വ​ർ നി​ശ്ശ​ബ്ദ​രാ​യി നി​ൽ​ക്കു​ന്നു.

‘‘ക​ഷ്ടം, ഈ ​ചെ​റു​പ്പ​ക്കാ​രൊ​ക്കെ ആ​ത്മ​ഹ​ത്യ ചെ​യ്യു​ന്ന​ല്ലോ’’ എ​ന്നും ‘‘എ​ന്തി​നാ​ണ് വാ​ല്യ​ക്കാ​രി​ങ്ങ​നെ ചെ​യ്യു​ന്ന​ത്’’ എ​ന്നു​മൊ​ക്കെ പ്ര​തി​ക​രി​ച്ച് നോ​ക്കി​നി​ൽ​ക്കു​ന്ന അ​മ്മ​മാ​ർ. ഒ​ടു​വി​ൽ മ​ക​ന്റെ മ​ര​ണ​വി​വ​രം പ​റ​യാ​ൻ വ​ന്ന​വ​ർ​ക്കൊ​പ്പം ന​ട​ന്നുനീ​ങ്ങു​ന്നു അ​മ്മ.

ഹ​രി​യു​ടെ മ​ര​ണ​വി​വ​രം അ​വ​ന്റെ അ​മ്മ​യെ അ​റി​യി​ക്കാ​നു​ള്ള ഒ​രു​ യാ​ത്ര​യാ​ണ് സി​നി​മ. അ​തി​നി​ട​യി​ൽ പ​ല ച​രി​ത്ര​ങ്ങ​ളി​ലൂ​ടെ​യും പ​ല​രു​ടെ ഓ​ർ​മ​ക​ളി​ലൂ​ടെയും സി​നി​മ യാ​ത്ര പോ​കു​ന്നു. മു​ന്നോ​ട്ടും പി​ന്നോ​ട്ടു​മു​ള്ള യാ​ത്ര.

നി​ല​മ്പൂ​ർ ബാ​ലേ​ട്ട​നെ അ​വ​ത​രി​പ്പി​ക്കു​ന്ന ര​ണ്ട് മ​ദ്യ​പാ​ന രം​ഗ​ങ്ങ​ൾ അ​ക്കാ​ല​ത്ത് ച​ർ​ച്ച​യാ​യി​രു​ന്നു. ‘‘ഈ ​മാ​ർ​ക്സി​സ​ത്തേ​ക്കാ​ൾ ന​ല്ല​ത് ത​ടി​ക്ക​ച്ചോ​ടാ’’ എ​ന്നൊ​രാ​ൾ പ​റ​യു​മ്പോ​ൾ നി​ല​മ്പൂ​ർ ബാ​ല​ൻ ശ​രി​യെ​ന്ന മ​ട്ടി​ൽ മു​ര​ളും. ഒ​പ്പ​മു​ള്ള വേ​ണു മേ​നോ​ൻ പ്ര​തി​ക​രി​ക്കും. ‘‘It's true, it's true.’’ മ​റ്റൊ​രു രം​ഗ​ത്ത് മാ​ർ​ക്സി​സ​വും മ​ദ്യ​പാ​ന​വും ത​മ്മി​ലു​ള്ള ബ​ന്ധ​മെ​ന്താ​ണ് എ​ന്നാ​യി​രു​ന്നു ചോ​ദ്യം. ‘‘മ​ദ്യം എ​ന്റെ​യൊ​രു ആ​വ​ശ്യ​മാ​ണ്. മാ​ർ​ക്സി​സം എ​ന്റെ ദ​ർ​ശ​ന​വും... അ​ത് ഇ​വി​ടെ പ്രാ​വ​ർ​ത്തി​ക​മാ​ക്കു​ന്ന രൂ​പ​ങ്ങ​ളോ​ടു​ണ്ട​ല്ലോ എ​നി​ക്ക് അ​ഭി​പ്രാ​യ​വ്യ​ത്യാ​സ​ങ്ങ​ളു​ണ്ട്. പി​ന്നെ മ​ദ്യ​പാ​നം അ​ത് ഇ​ന്റെ​യൊ​രു ഇ​താ​ണ്.’’

ബു​ദ്ധി​ജീ​വി​യാ​യ സ​ഖാ​വ് വാ​സു​വി​ന്റെ അ​ടു​ത്തേ​ക്ക് പോ​കും മു​മ്പ് ഗ്വാ​ട്ട​മാ​ല​ൻ ക​വി​യും വി​പ്ല​വ​കാ​രി​യു​മാ​യ റെ​നേ കാ​സ്റ്റി​ലോ​യു​ടെ വ​രി​ക​ൾ സി​നി​മ മു​ഴ​ക്കു​ന്നു​ണ്ട്. ‘‘ഒ​രു​ദി​വ​സം ഏ​റ്റ​വും ദ​രി​ദ്ര​രാ​യ ജ​ന​ങ്ങ​ളാ​ൽ എ​ന്റെ രാ​ജ്യ​ത്തി​ലെ അ​രാ​ഷ്ട്രീ​യ ബു​ദ്ധി​ജീ​വി​ക​ൾ ചോ​ദ്യംചെ​യ്യ​പ്പെ​ടു’’​മെ​ന്ന്.

വാ​സു​വി​നെ കാ​ത്ത് വീ​ടി​ന്റെ ഉ​മ്മ​റ​ത്തി​രി​ക്കു​ന്ന ഹ​രി​യു​ടെ കൂ​ട്ടു​കാ​ര​ൻ കേ​ൾ​ക്കു​ന്ന​ത് വാ​സു​വി​ന്റെ അ​മ്മ ഒ​രു കൈ​നോ​ട്ട​ക്കാ​രി​യു​ടെ പ്ര​വ​ച​ന​ങ്ങ​ൾ കേ​ട്ടു​കൊ​ണ്ടേ​യി​രി​ക്കു​ക​യാ​ണ്. അ​തി​ന്റെ പ​ശ്ചാ​ത്ത​ല​ത്തി​ലു​ട​നീ​ളം ലോ​ക​ച​രി​ത്ര​ത്തി​ലെ വി​പ്ല​വ​ങ്ങ​ളു​ടെ​യും ദു​ര​ന്ത​ങ്ങ​ളു​ടെ​യും നി​ശ്ച​ല​ദൃ​ശ്യ​ങ്ങ​ൾ കാ​ണാം. ബു​ദ്ധി​ജീ​വി​യാ​യ വാ​സു ഗ്രാം​ഷി​യെ​ക്കു​റി​ച്ചു​ള്ള പു​സ്ത​ക​വും ​ൈക​യി​ലേ​ന്തി​യാ​ണ് വ​രു​ന്ന​ത്. അ​യാ​ൾ യാ​ത്രാ​സം​ഘ​ത്തി​നൊ​പ്പം പോ​കാ​ൻ വി​സ​മ്മ​തി​ക്കു​ന്നു.

ഫോ​ർ​ട്ട് കൊ​ച്ചി​യി​ലെ പ​ഴ​യ പ​ണ​ക്കാ​ർ താ​മ​സി​ക്കു​ന്ന പ​ഴ​യ ബ്രി​ട്ടീ​ഷ് ബം​ഗ്ലാ​വി​ലാ​ണ് ഹ​രി​യു​ടെ കു​ടും​ബം. മ​ര​ണ​വി​വ​ര​മ​റി​യി​ക്കാ​ൻ പു​റ​പ്പെ​ട്ട സം​ഘം അ​വി​ടെ എ​ത്തു​മ്പോ​ൾ അ​വ​ന്റെ അ​ച്ഛ​ൻ അ​വ​രെ അ​പ​മാ​നി​ച്ചു​വി​ടു​ക​യാ​ണ്. അ​മ്മ​യാ​ക​ട്ടെ പ​ള്ളി​യി​ൽ ന​ട​ക്കു​ന്ന മാ​മോ​ദീ​സ​ക്ക് പോ​യ​തു​മാ​ണ്. ആ​ത്മ​ഹ​ത്യാ വി​വ​രം അ​റി​ഞ്ഞ് അ​മ്മ മ​ക​ന്റെ കൂ​ട്ടു​കാ​ർ​ക്കൊ​പ്പം ന​ട​ക്കു​ക​യാ​ണ്.

‘അ​ഗ്ര​ഹാ​ര​ത്തി​ൽ ക​ഴു​ൈ​ത​’യും ‘ചെ​റി​യാ​ച്ച​ന്റെ ക്രൂ​ര​കൃ​ത്യ​ങ്ങ​ളും’ ഉ​ണ​ർ​ത്തി​യ ത​രം​ഗം ‘അ​മ്മ അ​റി​യാ​ന്’ ഉ​യ​ർ​ത്താ​ൻ ക​ഴി​ഞ്ഞി​ല്ല എ​ന്ന​ത് വാ​സ്ത​വ​മാ​യി​രു​ന്നു. വി​മ​ർ​ശ​ന​ങ്ങ​ളി​ൽ പു​ക​ഞ്ഞ ജോ​ണാ​യി​രു​ന്നു മി​ഠാ​യി​ത്തെ​രു​വി​ൽ ‘‘ന​മു​ക്ക് മാ​സ്റ്റ​ർ​ബേ​ഷ​ന്റെ ക​ൾ​ച​റ​ല്ല, ഫ​ക്കി​ങ് ക​ൾ​ച​റാ​ണ് വേ​ണ്ട​ത്’’ എ​ന്ന് പ​റ​ഞ്ഞ് പ്ര​ത്യ​ക്ഷ​പ്പെ​ട്ട​ത്.

ജോ​ൺ സി​നി​മ

അ​മ്മ അ​റി​യാ​ൻ എ​ന്ന സി​നി​മ​യേ​ക്കാ​ൾ ആ ​സി​നി​മാസം​രം​ഭ​മാ​ണ് ച​രി​ത്രം. മൂ​ല​ധ​ന​ത്തി​ന്റെ ആ​ധി​പ​ത്യ​ത്തെ നി​രാ​ക​രി​ച്ചും ഒ​രു സി​നി​മ സാ​ധ്യ​മാ​ണ് എ​ന്ന​തി​ന്റെ ച​ല​ച്ചി​ത്ര മാ​തൃ​ക. അ​തി​ന് ജോ​ൺ എ​ബ്ര​ഹാം നി​മി​ത്ത​മാ​വു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. കേ​ര​ള​ത്തി​ന്റെ ഓ​രോ മു​ക്കി​ലും മൂ​ല​യി​ലും അ​തി​ന് അ​വ​കാ​ശി​ക​ളു​ണ്ട്.

ജോ​ണി​നെ​ക്കു​റി​ച്ച് ഒ​രു സി​നി​മ​യോ? മേ​ഘ​ത്തെ​യും ക​ട​ലി​നെ​യും കു​പ്പി​യി​ല​ട​യ്ക്കാ​നാ​കു​മോ എ​ന്ന ചോ​ദ്യം എ​നി​ക്ക് മു​ന്നി​ൽ ഉ​യ​ർ​ന്നി​രു​ന്നു. ജോ​ണി​ന്റെ ജീ​വി​ത​ത്തി​ൽ ആ​യി​ര​ക്ക​ണ​ക്കി​ന് ദി​വ​സ​ങ്ങ​ളും ആ​യി​ര​ക്ക​ണ​ക്കി​ന് മ​നു​ഷ്യ​രു​മു​ണ്ടാ​യി​ട്ടു​ണ്ട്. ഈ ​ലോ​ക​ജീ​വി​ത​ത്തി​ൽ ഒ​ട്ട​ന​വ​ധി കാ​ര്യ​ങ്ങ​ൾ ചെ​യ്ത് ക​ട​ന്നു​പോ​യ മ​നു​ഷ്യ​നാ​ണ്. ഒ​രു​വി​ധം അ​ടു​പ്പ​മു​ള്ള​വ​ർ​ക്കൊ​ക്കെ അ​വ​ര​വ​രു​ടെ സ്വ​ന്തം ജോ​ൺ ഓ​ർ​മ​യു​ണ്ട്. ബ​ഷീ​ർ എ​ന്ന​പോ​ലെ.

‘ജോ​ൺ’ സി​നി​മ കാ​ലാ​നു​ക്ര​മ​ത്തി​ലു​ള്ള ഒ​രു ജോ​ൺ എ​ബ്ര​ഹാം ജീ​വി​ത​ക​ഥ​യ​ല്ല. അ​ത്ര​മാ​ത്രം.

ജോ​ണി​നെ വി​ഗ്ര​ഹ​വ​ത്ക​രി​ക്കാ​നാ​ണോ പു​റ​പ്പാ​ട് എ​ന്ന ചോ​ദ്യ​വും മു​ന്നി​ലു​ണ്ട്. അ​തി​ന്റെ മ​റു​പ​ടി ജോ​ൺ ‘അ​ഗ്ര​ഹാ​ര​ത്തി​ൽ ക​ഴു​ൈ​ത’​യി​ലൂ​ടെ പ​റ​ഞ്ഞു​ക​ഴി​ഞ്ഞു. ജോ​ണി​നെ വി​ഗ്ര​ഹ​വ​ത്ക​രി​ക്കാ​നാ​കി​ല്ല. ജോ​ൺ ഇ​തു​വ​ഴി ക​ട​ന്നു​പോ​യി​ട്ട് 36 വ​ർ​ഷം പി​ന്നി​ടു​ന്നു. ഒ​രു പ്ര​തി​മ​യും ഇ​ല്ലാ​തെ ഒ​രാ​ൾ ഓ​ർ​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്നു എ​ന്നു​ണ്ടെ​ങ്കി​ൽ അ​ത് ആ ​മ​നു​ഷ്യ​ൻ ന​മ്മു​ടെ സ​മൂ​ഹി​ക​ബോ​ധ​മ​ന​സ്സി​ൽ വീ​ഴ്ത്തി​യ പാ​ടു​ക​ൾ കാ​ര​ണ​മാ​ണ്. ആ ​കാ​ര​ണ​ങ്ങ​ളി​ൽ ജീ​വി​ക്കു​ന്ന​വ​രി​ലൂ​ടെ​യാ​ണ് ‘ജോ​ൺ’ എ​ന്ന സി​നി​മ​യും ക​ട​ന്നു​പോ​കു​ന്ന​ത്. എ​ന്തി​ന് ഇ​ങ്ങ​നെ​യൊ​രു സി​നി​മ എ​ന്ന് ഞാ​നും സ്വ​യം ചോ​ദി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ട്. ഏ​റ്റ​വും പ്രി​യ​പ്പെ​ട്ട​വ​ർ മ​രി​ച്ചി​ട്ടും ന​മ്മ​ൾ പി​ന്നെ​യും തു​ട​ർ​ന്നു ജീ​വി​ക്കു​ന്നു എ​ന്ന​താ​ണ​ല്ലോ മ​ഹാ​ഭാ​ര​തം ന​മ്മോ​ട് പ​റ​ഞ്ഞു ത​ന്ന ജീ​വി​ത​ത്തി​ലെ ഏറ്റ​വും വ​ലി​യ മ​ഹാ​ത്ഭു​തം. എ​ന്റെ ജീ​വി​ത​ത്തി​ൽ എ​ന്തെ​ങ്കി​ലും അ​ട​യാ​ള​ങ്ങ​ളു​ണ്ടാ​ക്കി​യ മ​നു​ഷ്യ​രി​ൽ ഏ​റ്റ​വും വ​ലി​യ ആ​ഘാ​ത​മു​ണ്ടാ​ക്കി​യ മ​ര​ണ​ങ്ങ​ളി​ലൊ​ന്ന് ജോ​ൺ എ​ബ്ര​ഹാ​മി​ന്റേ​താ​യി​രു​ന്നു.

1986ൽ ‘​അ​മ്മ അ​റി​യാ​ൻ’ ഇ​റ​ങ്ങി​യ​പ്പോ​ഴേ​ക്കും ഞാ​ൻ ‘മാ​തൃ​ഭൂ​മി’ കോ​ഴി​ക്കോ​ട് ബ്യൂ​റോ​യി​ൽ ലേ​ഖ​ക​നാ​യെ​ത്തി​യി​ട്ടു​ണ്ട്. ജോ​ണി​ന്റെ കോ​ഴി​ക്കോ​ട​ൻ താ​വ​ള​ങ്ങ​ളി​ലൊ​ന്നാ​യി​രു​ന്നു ‘മാ​തൃ​ഭൂ​മി’. അ​ന്ന​ത്തെ മു​ഖ്യ​ധാ​ര സി​നി​മ​യി​ൽ ശ​ക്ത​മാ​യി നി​ന്നി​രു​ന്ന ‘ചി​ത്ര​ഭൂ​മി’​യി​ൽ ജോ​ണി​ന്റെ ‘അ​മ്മ അ​റി​യാ​ൻ’ തി​ര​ക്ക​ഥ പ്ര​സി​ദ്ധീ​ക​രി​ച്ച​ത് ഒ​രു സം​ഭ​വം​ത​ന്നെ​യാ​യി​രു​ന്നു. ഈ ​കോ​ഴി​ക്കോ​ട​ൻ യാ​ത്ര​യു​ടെ അ​പ്ര​തീ​ക്ഷി​ത​മാ​യ അ​ന്ത്യ​മാ​ണ് 1987 മേ​യ് 30ന് ​രാ​ത്രി മി​ഠാ​യി​ത്തെ​രു​വി​ലെ ഒ​യാ​സീ​സ് കോ​മ്പൗ​ണ്ടി​ലെ പ​ണി​തീ​രാ​ത്ത ഒ​രു കെ​ട്ടി​ട​ത്തി​ൽ​നി​ന്നു​ള്ള വീ​ഴ്ച. തൊ​ട്ട​ടു​ത്ത ദി​വ​സം രാ​വി​ലെ മു​ത​ൽ 31ന് ​യാ​ത്ര​യ​യ​ക്കു​ന്ന​തു വ​രെ ജോ​ണി​ന്റെ മ​ര​ണം റി​പ്പോ​ർ​ട്ട് ചെ​യ്യാ​നു​ള്ള ‘മാ​തൃ​ഭൂ​മി’ ലേ​ഖ​ക​രു​ടെ സം​ഘ​ത്തി​ൽ ഞാ​നു​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. എ​ന്റെ റി​പ്പോ​ർ​ട്ടി​ങ് അ​ട​യാ​ള​പ്പെ​ടു​ത്തി​യ​ത് ജോ​ണി​ന്റെ അ​വ​സാ​ന​ത്തെ കോ​ഴി​ക്കോ​ട​ൻ ദി​വ​സ​ങ്ങ​ളി​ലൂ​ടെ​യു​ള്ള ഒ​രു യാ​ത്ര​യാ​യാ​ണ്. മാ​തൃ​ഭൂ​മി ദി​ന​പ​ത്രം, ആ​ഴ്ച​പ്പ​തി​പ്പ്, ചി​ത്ര​ഭൂ​മി എ​ന്നി​വ​യി​ലാ​യി അ​ത് ചി​ത​റി​ക്കി​ട​ക്കു​ന്നു.

അ​വ​സാ​ന​ത്തെ വീ​ഴ്ച​ക്ക് തൊ​ട്ടു​മു​മ്പു​ള്ള ഒ​രു പാ​തി​രാ​ത്രി​യി​ൽ ഹ​രി​യു​ടെ മീ​ഞ്ച​ന്ത​യി​ലു​ള്ള വീ​ട്ടി​ൽ ജോ​ൺ എ​ത്തി​യി​രു​ന്നു. ഉ​റ​ക്ക​ത്തി​ൽ​നി​ന്നും ഹ​രി​യെ മു​ട്ടി​വി​ളി​ച്ചു​ണ​ർ​ത്തി ജോ​ൺ പ​റ​ഞ്ഞു​കൊ​ടു​ത്ത് എ​ഴു​തി​ച്ച മൂ​ന്നു​പേ​ജ് വ​രു​ന്ന മൂ​ന്ന് തി​ര​ക്ക​ഥാ സ്വ​പ്ന​ങ്ങ​ൾ ബാ​ക്കി​െ​വ​ച്ചാ​ണ് ജോ​ൺ അ​വി​​ടെ​നി​ന്ന് ഇ​റ​ങ്ങി​പ്പോ​യ​ത്. പി​റ്റേ​ന്ന് ജോ​ൺ മ​രി​ച്ച വാ​ർ​ത്ത​യ​റി​ഞ്ഞ് മൃ​ത​ദേ​ഹം തി​രി​ച്ച​റി​യാ​ൻ മോ​ർ​ച്ച​റി​യി​ലേ​ക്കോ അ​വ​സാ​ന യാ​ത്ര​യ​യ​ക്കാ​ൻ ട്രെ​യ്നി​ങ് കോ​ള​ജ് ഓ​ഡി​റ്റോ​റി​യ​ത്തി​ലേ​ക്കോ ഹ​രി വ​ന്നി​രു​ന്നി​ല്ല. ‘‘മ​രി​ക്കാ​ത്ത ജോ​ൺ മ​ന​സ്സി​ലു​ണ്ട്, അ​തു​മ​തി ത​നി​ക്ക്’’ എ​ന്ന് പ​റ​ഞ്ഞു ഹ​രി വീ​ട്ടി​ൽ അ​ട​ച്ചി​രു​ന്നു. ആ ​ഓ​ർ​മ പ​രി​ഭാ​ഷ​പ്പെ​ടു​ത്താ​ൻ ആ ​ക​ട​ലാ​സു ചു​രു​ളു​കൾ എ​ന്നെ ഏ​ൽ​പി​ച്ചു. അ​താ​യി​രു​ന്നു 1987 ജൂ​ണി​ലെ ‘ചി​ത്ര​ഭൂ​മി’ ജോ​ൺ സ്പെ​ഷ​ലി​ൽ വ​ന്ന ‘അ​വ​സാ​ന​ത്തെ തി​ര​ക്ക​ഥ അ​വ​സാ​ന​ത്തെ മൂ​ന്നു ദി​വ​സ​ങ്ങ​ൾ’ എ​ന്ന ഫീ​ച്ച​ർ. അ​തി​ൽ പ​ത്ര​ഭാ​ഷ​യി​ൽ ‘എ​ക്സ് ക്ലൂ​സി​വ്’ എ​ന്നു പ​റ​യാ​വു​ന്ന ഒ​ന്ന്. അ​തെ​ഴു​തി 30 വ​ർ​ഷ​ങ്ങ​ൾ​ക്കു​ശേ​ഷം അ​തേ ക​ട​ലാ​സു​ചു​രു​ളു​ക​ൾ ഓ​ർ​മ​പ്പെ​ട്ടി​യി​ൽ​നി​ന്നും വീ​ണ്ടും ​ൈക​യി​ൽ ത​ട​ഞ്ഞ​പ്പോ​ൾ ഉ​ണ്ടാ​യ വി​കാ​ര​മാ​ണ് ‘ജോ​ൺ’ എ​ന്ന സി​നി​മ. 2013ലാ​യി​രു​ന്നു അ​ത്. ഞാ​നും ദീ​ദി​യും ആ ​ക​ട​ലാ​സു സ്വ​പ്ന​ങ്ങ​ളു​മാ​യി ഹ​രി​യെ ചെ​ന്നു ക​ണ്ട​പ്പോ​ൾ അ​വ​ൻ ആ​വേ​ശ​ത്തോ​ടെ ഉ​ണ​ർ​ന്നു.

‘‘ഇ​തി​നൊ​ക്കെ വേ​ണ്ടി​യ​ല്ലെ​ങ്കി​ൽ ഞാ​നൊ​ക്കെ എ​ന്തി​നാ ജീ​വി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന​ത്’’ എ​ന്ന്.

അ​വ​സാ​ന​മാ​യി വാ​തി​ൽ​ക്ക​ൽ മു​ട്ടി​വി​ളി​ച്ചു​ണ​ർ​ത്തി​യ മു​ട്ട് താ​നി​പ്പോ​ഴും കേ​ൾ​ക്കാ​റു​ണ്ടെ​ന്ന് ഹ​രി പ​റ​ഞ്ഞു. അ​താ​യി​രു​ന്നു ദീ​ദി എ​ഴു​തി​യ ‘ജോ​ണി’​ന്റെ തി​ര​ക്ക​ഥ​യു​ടെ തു​ട​ക്കം. മ​രി​ച്ചും മ​രി​ക്കാ​തെ ജീ​വി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന​വ​രു​ടെ വാ​തി​ൽ​ക്ക​ൽ മു​ട്ടി​വി​ളി​ക്കു​ന്ന ജോ​ൺ.

‘അ​മ്മ അ​റി​യാ​നി’​ൽ ജോ​ണി​നൊ​പ്പം യാ​ത്ര​ചെ​യ്ത ഹ​രി​നാ​രാ​യ​ണ​ൻ, രാ​മ​ച​ന്ദ്ര​ൻ മൊ​കേ​രി, ശോ​ഭീ​ന്ദ്ര​ൻ മാ​സ്റ്റ​ർ, ഷു​ഹൈ​ബ് എ​ന്നി​വ​ർ​ക്കൊ​പ്പം മ​ധു മാ​സ്റ്റ​ർ, ജീ​വ​ൻ തോ​മ​സ്, ജോ​ണി​ന്റെ പ്രി​യ സ​ഹോ​ദ​രി ശാ​ന്ത, പ്ര​കാ​ശ് ബാ​രെ, അ​നി​ത, ക​രു​ണാ​ക​ര​ൻ, ദീ​പ​ക് നാ​രാ​യ​ണ​ൻ, ആ​ർ​ട്ടി​സ്റ്റ് മ​ദ​ന​ൻ, ജോ​ൺ​സ് മാ​ത്യു, ചെ​ല​വൂ​ർ വേ​ണു, ന​ന്ദ​കു​മാ​ർ, ഷാ​ന​വാ​സ് കോ​നാ​ര​ത്ത്, രാ​ജ​ഗോ​പാ​ൽ, വി​ജീ​ഷ്, യ​തീ​ന്ദ്ര​ൻ കാ​വി​ൽ, അ​രു​ൺ പു​ന​ലൂ​ർ, ഷാ​ജി, വി​ഷ്ണു, ഒ.​പി. സു​രേ​ഷ്, ശി​വ​പ്ര​സാ​ദ്, ജീ​ജോ, പ്ര​ദീ​പ് ചെ​റി​യാ​ൻ തു​ട​ങ്ങി നി​ര​വ​ധി പേ​ർ ‘ജോ​ണി’​നൊ​പ്പം ന​ട​ന്നു. ജോ​ണി​ന്റെ സ​ഹ​പാ​ഠി​യും സ​ഹ​പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ക​നു​മാ​യ പ്ര​ശ​സ്ത ഛായാ​ഗ്രാ​ഹ​ക​ൻ കെ. ​രാ​മ​ച​ന്ദ്ര​ബാ​ബു​വി​ന് പു​റ​മെ എം.​ജെ.​ രാ​ധാ​കൃ​ഷ്ണ​ൻ, ഫൗ​സി​യ ഫാ​ത്തി​മ, പ്ര​താ​പ് ജോ​സ​ഫ്, രാ​ഹു​ൽ അ​ക്കോ​ട്ട് തു​ട​ങ്ങി അ​ഞ്ചു ഛായാ​ഗ്രാ​ഹ​ക​ർ ചി​ത്രീ​ക​ര​ണ​ത്തി​ൽ പ​ങ്കാ​ളി​ക​ളാ​യി. അ​പ്പു ഭ​ട്ട​തി​രി​യാ​ണ് എ​ഡി​റ്റി​ങ്, ദു​ന്ദു ക​ലാ​സം​വി​ധാ​ന​വും ചെ​യ്തു. മ​ക​ൾ മു​ക്ത​യാ​ണ് നി​ർ​മാ​താ​വും ക്രി​യേ​റ്റി​വ് ഡ​യ​റ​ക്ട​റും.

ജോ​ണി​നെ ഇ​ന്നും മ​രി​ക്കാ​തെ ഉ​ള്ളി​ൽ കൊ​ണ്ടു​ന​ട​ക്കു​ന്ന മ​നു​ഷ്യ​ർ, മ​രി​ക്കാ​ത്ത ജോ​ൺ അ​വ​രി​ൽ ജീ​വി​ക്കു​ന്നു. അ​ത്ര​യേ ഉ​ള്ളൂ ഈ ​സി​നി​മ. എ​ല്ലാ സി​നി​മാ​സ്വ​പ്ന​വും പോ​ലെ ഇ​തും ഒ​രു സാ​ഹ​സി​ക​യാ​ത്ര​യാ​യി​രു​ന്നു. 10 വ​ർ​ഷം നീ​ണ്ട​ യാ​ത്ര. 2013ൽ ​തു​ട​ങ്ങി 2023ൽ ​അ​വ​സാ​നി​ച്ചു. കെ.​എ​സ്.​ഡി.​സി ചെ​യ​ർ​മാ​ന്റെ ക​സേ​ര​യി​ലി​രു​ന്ന് നീ ​ചെ​യ്യ് എ​ന്ന് പ​റ​ഞ്ഞ് പി​ന്തു​ണ​യേ​കി​യ അ​ശ​രീ​രി​യാ​യ പ്രി​യ സം​വി​ധാ​യ​ക​ൻ ലെ​നി​ൻ രാ​ജേ​ന്ദ്ര​നെ​യും പി​ന്നാ​ലെ വ​ന്ന ചെ​യ​ർ​മാ​ൻ ഷാ​ജി എ​ൻ. ക​രു​ണി​നെ​യും അ​വി​ട​ത്തെ ജീ​വ​ന​ക്കാ​രെ​യും ന​ന്ദി​യോ​ടെ ഓ​ർ​ക്കു​ന്നു. മ​ഹാ​മാ​രി​യി​ലും ആ ​സി​നി​മ അ​വി​ടെ കാ​ത്തു​സൂ​ക്ഷി​ച്ച​തി​ന്.

സം​വി​ധാ​യ​ക​ൻ എ​ന്ന പ​ദ​വി ഒ​ര​ധി​കാ​ര​മാ​ണ്. ‘‘I am the Hitler of my cinema’’ എ​ന്ന് പ​ണ്ട് ജോ​ൺ എ​ബ്ര​ഹാം പ​റ​ഞ്ഞ​ത് വി​മ​ർ​ശി​ച്ചു ന​ട​ന്ന ത​ല​മു​റ​യി​ലാ​ണ് ഞാ​ൻ വ​ള​ർ​ന്ന​ത്. ‘ജോ​ൺ’ ഞാ​നൊ​രു സം​വി​ധാ​യ​ക​നാ​യി ചെ​യ്ത സി​നി​മ​യ​ല്ല. ഞാ​ൻ ഇ​തി​ന്റെ പ​ണി​പ്പു​ര​യി​ൽ ഒ​രി​ട​ത്തും ഇ​തി​ന്റെ സം​വി​ധാ​യ​ക​നാ​യി അ​ഭി​ന​യി​ച്ചി​ട്ടു​മി​ല്ല.

‘‘സ്റ്റാ​ർ​ട്ട് ആ​ക്ഷ​ൻ ക​ട്ട്’’ എ​ന്നു ഞാ​ൻ പ​റ​ഞ്ഞ ഒ​രു സീ​നും ഈ ​സി​നി​മ​യി​ൽ ഉ​ണ്ടാ​യി​ട്ടി​ല്ല. എ​ല്ലാം ലൊ​ക്കേ​ഷ​നി​ൽ സം​ഭ​വി​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. ഒ​രു കൊ​ച്ചു സ്വ​പ്ന​ത്തി​ന്റെ കൂ​ടെ​നി​ന്ന​വ​ർ എ​ല്ലാ​വ​രും ഇ​ത് തീ​ർ​ക്കാ​ൻ ഭാ​ഗ​ഭാ​ക്കാ​യി. ഓ​രോ​രു​ത്ത​രും ഓ​രോ നി​മി​ഷ​വും. എ​ല്ലാ അ​ർ​ഥ​ത്തി​ലും ഇ​തൊ​രു പ​രീ​ക്ഷ​ണം മാ​ത്രം. മൂ​ല​ധ​ന​മി​ല്ലാ​ത്ത സ​ർ​ഗാ​ത്മ​ക പ​രീ​ക്ഷ​ണം. ത​ല​മു​തി​ർ​ന്ന ഛായാ​ഗ്രാ​ഹ​ക​ൻ രാ​മ​ച​ന്ദ്ര​ബാ​ബു മു​ത​ൽ പ്ര​ഫ​ഷ​ന​ൽ ന​ട​നാ​യ പ്ര​കാ​ശ് ബാ​രെ വ​രെ ആ​രും പ്ര​തി​ഫ​ലം കൈ​പ്പ​റ്റി​യ​ല്ല സ​ഹ​ക​രി​ച്ച​ത്. എ​ല്ലാ​വ​രും ജോ​ൺ ഓ​ർ​മ​യി​ൽ കൂ​ട്ടു​നി​ന്നു.

എ​ല്ലാ​വ​ർ​ക്കും സ്വ​പ്ന​ങ്ങ​ളു​ണ്ട്. എ​ന്നാ​ൽ, എ​വി​ടെ​യു​മെ​ത്താ​ത്ത സ്വ​പ്ന​ങ്ങ​ളോ​ടെ ഈ ​ലോ​കം വി​ട്ടു​പോ​കേ​ണ്ടി വ​രു​ക എ​ന്ന ഖേ​ദ​പൂ​ർ​ണ​മാ​യ അ​വ​സ്ഥ​യി​ലാ​ണ് മ​ഹാ​ഭൂ​രി​പ​ക്ഷ​ത്തി​ന്റെ​യും ജീ​വി​തം. സി​നി​മ​യി​ൽ ഏറ്റ​വും വ​ലി​യ വി​ല്ല​ൻ പ​ണം​ത​ന്നെ, മൂ​ല​ധ​നം. പ​ണം അ​സാ​ധ്യ​മാ​ക്കി​യ ച​ല​ച്ചി​ത്ര സ്വ​പ്ന​ങ്ങ​ളു​ടെ പ്ര​ള​യ​ത്തി​ന​ക​ത്താ​ണ് കേ​ര​ളം​പോ​ലു​ള്ള ഒ​രു കൊ​ച്ചു സ്ഥ​ല​ത്തെ മി​ക്ക​വാ​റും ച​ല​ച്ചി​ത്ര പ്രേ​മി​ക​ളു​ടെ​യും ജീ​വി​തം. ഈ ​സി​നി​മ അ​വ​ർ​ക്കാ​ണ് സ​മ​ർ​പ്പി​ക്കു​ന്ന​ത്.

ജോ​ൺ ഈ ​അ​വ​സ്ഥ​യോ​ട് മ​റ്റാ​രെ​ക്കാ​ളും ന​ന്നാ​യി പോ​രാ​ടി​യ മ​നു​ഷ്യ​നാ​യി​രു​ന്നു. പ​ണ​വും സ​ർ​ഗാ​ത്മ​ക​ത​യും ത​മ്മി​ലു​ള്ള ശാ​ശ്വ​ത വൈ​ര​ത്തി​ൽ ശി​ഥി​ല​മാ​യ ജീ​വി​ത​മാ​ണ് ജോ​ണി​ന്റേ​ത്. ഒ​ഡേ​സ ആ ​പോ​രാ​ട്ട​ത്തി​ന്റെ സ്മാ​ര​ക​മാ​ണ്. അ​തി​ൽ ആ​യി​ര​ങ്ങ​ളു​ടെ സ്വ​പ്ന​മു​ണ്ട്; എ​ന്റെ​യും. ഇ​തി​ലാ​ർ​ക്കും ‘ജോ​ണി’​നെ എ​ടു​ക്കാം. ഓ​രോ​രു​ത്ത​ർ​ക്കും അ​വ​കാ​ശ​പ്പെ​ട്ട പാ​ര​മ്പ​ര്യ​മാ​ണ​ത്. നീ​യാ​രാ ഇ​ത് ചെ​യ്യാ​ൻ എ​ന്ന ചോ​ദ്യ​ത്തോ​ട് ശ്രീ​നാ​രാ​യ​ണ ഗു​രു​വി​ന്റെ ഒ​രാ​ശ​യം ക​ട​മെ​ടു​ത്തു പ​റ​ഞ്ഞാ​ൽ ‘‘നി​ങ്ങ​ളു​ദ്ദേ​ശി​ക്കു​ന്ന ന​മ്പൂ​തി​രി ശി​വ​ന​ല്ല ഇ​ത്’’ എ​ന്നേ എ​നി​ക്ക് പ​റ​യാ​നു​ള്ളൂ: ഇ​ത് ഈ​ഴ​വ ശി​വ​നാ​ണ്. ഞാ​ന​ട​ക്ക​മു​ള്ള പി​ന്നി​ട്ട ഒ​രു കാ​ല​ത്തി​ന്, ജീ​വി​ച്ചു​തീ​രാ​ത്ത മോ​ഹ​ങ്ങ​ൾ​ക്ക് ഒ​രു സ​മ​ർ​പ്പ​ണം. അ​ത്ര മാ​ത്രം. അ​ങ്ങ​നെ​യും വേ​ണ​മ​ല്ലോ ചി​ല ഇ​ഷ്ട​ങ്ങ​ൾ.

അ​ടി​ക്കു​റി​പ്പ്: ഇ​ത്ര​യും പ​റ​ഞ്ഞി​ട്ടും ‘ജോ​ൺ’ സി​നി​മ​യി​ൽ ആ​രാ​ണ് ജോ​ൺ എ​ന്ന് പ​റ​ഞ്ഞി​ല്ല​ല്ലോ എ​ന്നു ചോ​ദി​ക്കാം. ന​മ്മ​ൾ ആ​ഗ്ര​ഹി​ക്കു​ന്ന​ത​ല്ല സി​നി​മ, ന​ട​ക്കു​ന്ന​തെ​ന്തോ അ​താ​ണ്. അ​ത് മ​റ്റൊ​രു ക​ഥ​യാ​ണ്.

Tags:    
News Summary - premachand remembering john abraham

വായനക്കാരുടെ അഭിപ്രായങ്ങള്‍ അവരുടേത്​ മാത്രമാണ്​, മാധ്യമത്തി​േൻറതല്ല. പ്രതികരണങ്ങളിൽ വിദ്വേഷവും വെറുപ്പും കലരാതെ സൂക്ഷിക്കുക. സ്​പർധ വളർത്തുന്നതോ അധിക്ഷേപമാകുന്നതോ അശ്ലീലം കലർന്നതോ ആയ പ്രതികരണങ്ങൾ സൈബർ നിയമപ്രകാരം ശിക്ഷാർഹമാണ്​. അത്തരം പ്രതികരണങ്ങൾ നിയമനടപടി നേരിടേണ്ടി വരും.