ഗു​ജ​റാ​ത്ത് വം​ശ​ഹ​ത്യ അ​വ​സാ​നി​ക്കു​ന്നി​ല്ല

ഒ​രു ക​ച്ച​വ​ട​ക്കാ​ര​നും ‘സാ​ധ​ന​ങ്ങ​ൾ’ പൊ​തി​ഞ്ഞു​കൊ​ടു​ക്കു​ന്ന ക​ട​ലാ​സി​ൽ എ​ന്താ​ണെ​ഴു​തി​യ​തെ​ന്ന് വാ​യി​ക്കു​ക​യോ ആ ​ക​ട​ലാ​സി​ലെ ചി​ത്ര​ങ്ങ​ൾ നോ​ക്കി കോ​രി​ത്ത​രി​ക്കു​ക​യോ ചെ​യ്യാ​റി​ല്ല. ചെ​യ്താ​ൽ അ​ത് മ​തി​യാ​വും ക​ച്ച​വ​ടം പൊ​ളി​യാ​ൻ! എ​ന്നാ​ൽ, ഉ​ത്ത​ർ​പ്ര​ദേ​ശി​ലെ ല​ഖ്നോ പ​ട്ട​ണ​ത്തി​ന​ടു​ത്തു​ള്ള സം​ദാ​ലി ഗ്രാ​മ​ത്തി​ൽ താ​ലി​ബ് ഹു​സൈ​ന്റെ ഇ​റ​ച്ചി​ക്ക​ട പൂ​ട്ടേ​ണ്ടി​വ​ന്ന​തും അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന് ജ​യി​ലി​ൽ കി​ട​ക്കേ​ണ്ടി​വ​ന്ന​തും മാം​സം പൊ​തി​ഞ്ഞ ക​ട​ലാ​സി​ൽ ദൈ​വ​ത്തി​ന്റെ ചി​ത്രം ഉ​ണ്ടാ​യി​പ്പോ​യ​തി​ന്റെ പേ​രി​ലാ​ണ്!

പ​ല കാ​ര​ണ​ങ്ങ​ളാ​ൽ വി​ദ്യാ​ല​യ​ങ്ങ​ൾ അ​ട​ച്ചു​പൂ​ട്ടാ​റു​ണ്ട്. എ​ന്നാ​ലൊ​രു പ്രാ​ർ​ഥ​ന​യു​ടെ പേ​രി​ൽ ഉ​ത്ത​ർ​പ്ര​ദേ​ശി​ലെ കാ​ൺ​പൂ​രി​ലു​ള്ള ​‘ഫ്ലോ​റൈ​റ്റ്സ് പീ​സ് സ്കൂ​ൾ’ അ​ട​ച്ചു​പൂ​ട്ടി​യ​ത് ക​ഴി​ഞ്ഞ വ​ർ​ഷ​മാ​ണ്. അ​തും മ​ഹാ​ത്മാ ഗാ​ന്ധി​ക്ക് ഏ​റെ പ്രി​യ​പ്പെ​ട്ടൊ​രു സ​ർ​വ​മ​ത പ്രാ​ർ​ഥ​ന​യു​ടെ പേ​രി​ൽ!

മ​ധ്യ​പ്ര​ദേ​ശി​ലെ നി​മൂ​ച്ച് ജി​ല്ല​യി​ലെ ഒ​രു ക​ൾവ​ർ​ട്ടി​ൽ ഇ​രി​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്ന, ഭ​ൻ​പാ​രി​ലാ​ൽ ജെ​യി​നി​നെ, ‘ഐ​ഡ​ന്റി​റ്റി കാ​ർ​ഡ്’ ആ​വ​ശ്യ​പ്പെ​ട്ട്, ദി​നേ​ശ് എ​ന്ന പേ​രി​ലു​ള്ള ഒ​രു ന​വ ഫാ​ഷി​സ്റ്റ് മ​ർ​ദി​ച്ചു കൊ​ന്നു! എ​ന്തി​നെ​ന്ന ചോ​ദ്യ​ത്തി​ന് അ​യാ​ളെ ക​ണ്ട​പ്പോ​ൾ ഒ​രു ‘മു​ഹ​മ്മ​ദാ’​ണെ​ന്ന് ക​രു​തി​പ്പോ​യി എ​ന്ന​ത്രേ അ​യാ​ൾ പ​റ​ഞ്ഞ​ത്!

ബി​ജോ​യ് ശ​ങ്ക​ർ എ​ന്നൊ​രു ഭീ​ക​ര ബോ​റ​ൻ, അ​ങ്ങ് അ​സ​മി​ൽ ര​ണ്ടു​വ​ർ​ഷം മു​മ്പ്, മൊ​യി​നു​ൽ ഹ​ഖ് എ​ന്നൊ​രു ദ​രി​ദ്ര ക​ർ​ഷ​ക​ന്റെ മൃ​ത​ദേ​ഹ​ത്തി​ന് മു​ക​ളി​ൽ, അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തെ വെ​ടി​വെ​ച്ചു​കൊ​ന്ന പൊ​ലീ​സി​ന്റെ സാ​ന്നി​ധ്യ​ത്തി​ൽ ‘ശ​വ​നൃ​ത്തം’ നി​ർ​വ​ഹി​ച്ചു! ഫൈ​സാ​ൻ എ​ന്നൊ​രു യു​വാ​വി​നെ ഡ​ൽ​ഹി​യി​ൽ പൊ​ലീ​സ് അ​ടി​ച്ച​വ​ശ​നാ​ക്കി​യ ശേ​ഷം ‘ദേ​ശീ​യ​ഗാ​നം’ ചൊ​ല്ലി​പ്പി​ച്ചു! സ​മാ​ന​ത​ക​ളി​ല്ലാ​ത്ത ഇ​തു​പോ​ലു​ള്ള നി​ര​വ​ധി ക്രൂ​ര​ത​ക​ൾ പ​ല​യി​ട​ങ്ങ​ളി​ലാ​യി അ​ര​ങ്ങേ​റി​യ​തും അ​ര​ങ്ങേ​റി​ക്കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കു​ന്ന​തും ആ ​ഗു​ജ​റാ​ത്ത് വം​ശ​ഹ​ത്യ​ക്ക് ശേ​ഷ​മാ​ണെ​ന്നു​ള്ള​ത്, മ​റ്റാ​ര് മ​റ​ന്നാ​ലും ഇ​ന്ത്യ​ക്കാ​ർ മ​റ​ക്ക​രു​ത്. ഒ​ന്നു​കി​ൽ ‘വം​ശ​ഹ​ത്യാ വൈ​റ​സി​നെ’ പ്ര​തി​രോ​ധി​ക്കു​ന്ന ‘വാ​ക്സി​ൻ’ ക​ണ്ടെ​ത്ത​ണം. അ​ല്ലെ​ങ്കി​ൽ ഏ​തു വൈ​റ​സി​നെ​യും അ​തി​വ​ർ​ത്തി​ക്കു​ന്ന ‘മ​ത​നി​ര​പേ​ക്ഷ​ത​ക്ക്’ ക​രു​ത്ത് പ​ക​ര​ണം. ര​ണ്ടു പ​തി​റ്റാ​ണ്ടി​നു​ശേ​ഷം ബി.​ബി.​സി കൂ​ടി​യും ഓ​ർ​മി​പ്പി​ക്കാ​ൻ നി​ർ​ബ​ന്ധി​ത​മാ​യ ആ ​ഗു​ജ​റാ​ത്ത് വം​ശ​ഹ​ത്യാ അ​വ​ത​ര​ണ​ത്തി​ൽ​നി​ന്ന് അ​നി​വാ​ര്യ​മാ​യും ഇ​ന്ത്യ​ക്കാ​ർ വാ​യി​ച്ച് മ​ന​സ്സി​ലാ​ക്കേ​ണ്ട പാ​ഠം അ​താ​ണ്. ‘ഇ​ന്ത്യ: ദ ​മോ​ദി ക്വ​സ്റ്റ്യ​ൻ’ എ​ന്ന ബി.​ബി.​സി ഡോ​ക്യു​മെ​ന്റ​റി​യി​ൽ മ​ന​സ്സി​ലാ​ക്കി​യേ​ട​ത്തോ​ളം പ​റ​യ​ത്ത​ക്ക ഒരു പു​തു​മ​യു​മി​ല്ല. എ​ന്നാ​ൽ, സം​ഘ്പ​രി​വാ​ർ പ്ര​തി​ഭ​ക​ൾ, ആ ​ഡോ​ക്യു​മെ​ന്റ​റി​യി​ലെ സ​ത്യ​ങ്ങ​ളെ ത​മ​സ്ക​രി​ക്കാ​ൻ വേ​ണ്ടി​യാ​ണെ​ങ്കി​ലും പെ​ട്ടെ​ന്ന് കൊ​ളോ​ണി​യ​ൽ വി​രു​ദ്ധ​രാ​യ​തി​ൽ വ​ല്ലാ​ത്തൊ​രു പു​തു​മ​യു​ണ്ട്! അ​വ​രു​ടെ കാ​ഴ്ച​പ്പാ​ടി​ൽ ഗു​ജ​റാ​ത്ത് വം​ശ​ഹ​ത്യ​ക്ക് എ​തി​രാ​യി പ്ര​തി​ക​രി​ക്കു​ന്ന​വ​ർ മു​ഴു​വ​ൻ രാ​ജ്യ​ദ്രോ​ഹി​ക​ളും കൊ​ളോ​ണി​യ​ൽ മ​ന​സ്സു​ള്ള​വ​രു​മാ​ണ്! അ​നു​കൂ​ല​മാ​യ നി​ല​പാ​ടെ​ടു​ക്കു​ന്ന​വ​ർ മാ​ത്രം ക​റ​ക​ള​ഞ്ഞ രാ​ജ്യ​സ്നേ​ഹി​ക​ളും; സാ​മ്രാ​ജ്യ​ത്വ വി​രു​ദ്ധ​രും!ക

‘‘സ​ബ​ർ​മ​തി​യി​ലി​ന്ന് നീ​യേ​തോ​ഭ​യ​ദ​മാം

സ്മ​ര​ണ​ത​ൻ ത​പ്താ​ശു തീ​ർ​ഥം’’ എ​ന്ന് വം​ശ​ഹ​ത്യാ​ന​ന്ത​ര ഗു​ജ​റാ​ത്തി​നെ​ക്കു​റി​ച്ച് മു​മ്പ് ഒ.​എ​ൻ.​വി. ‘‘താ​ങ്ക​ൾ മാം​സ​ഭു​ക്കാ​ണോ?’’ അ​യാ​ൾ ചോ​ദി​ച്ചു. ‘‘അ​ങ്ങ​നെ​യൊ​ന്നു​മി​ല്ല’’, ഞാ​ൻ പ​റ​ഞ്ഞു. ‘‘താ​ങ്ക​ളോ’’ ഞാ​ൻ ചോ​ദി​ച്ചു. ‘‘ഞ​ങ്ങ​ൾ വൈ​ഷ്ണ​വ​ജ​ന​ത. ശു​ദ്ധ സ​സ്യ​ഭു​ക്കു​ക​ളാ​ണ്’’ തെ​ല്ല​ഭി​മാ​ന​ത്തോ​ടെ അ​യാ​ൾ പ​റ​ഞ്ഞു. ‘‘നി​ങ്ങ​ളി​ൽ ചി​ല പു​ല്ലു​തീ​നി​ക​ൾ, പൂ​ർ​ണ ഗ​ർ​ഭി​ണി​യു​ടെ വ​യ​റു​കീ​റി കു​ട്ടി​യെ വെ​ളി​യി​ലെ​ടു​ത്ത് വെ​ട്ടി​നു​റു​ക്കി തി​ന്ന​തോ, ത​ള്ള​യെ​യും?’’ ഞാ​ൻ പെ​ട്ടെ​ന്ന് ചോ​ദി​ച്ചു​പോ​യി. ‘‘ഒ​രു വി​കൃ​ത​ജ​ന്തു​വാ​യി രൂ​പം​മാ​റി​യ അ​യാ​ൾ കൊ​ല​പ്പ​ല്ലു​ക​ൾ കാ​ട്ടി പു​രി​ക​ത്തി​ൽ വി​ല്ലു​കു​ല​ച്ചു​കൊ​ണ്ട് എ​ന്റെ നേ​രേ മു​ര​ണ്ടു’’, ‘ക്യാ?!’ (​ക​ട​മ്മ​നി​ട്ട).

‘‘ഇ​ല്ല, ഒ​ര​മ്മ​യും ഇ​ങ്ങ​നെ കു​ഞ്ഞി​നെ

ചി​ത​യി​ലേ​ക്ക് പെ​റ്റി​ട്ടു​ണ്ടാ​വി​ല്ല

ഒ​രു നി​ല​വി​ളി​യും ഇ​ങ്ങ​നെ

ഉ​യ​രും മു​മ്പേ ചാ​ര​മാ​യി​ട്ടു​ണ്ടാ​വി​ല്ല

വി​ട.

നി​ന്നെ​പ്പി​റ​ക്കാ​ന​യ​ക്കാ​ത്ത ലോ​ക​ത്തി​ൽ

എ​നി​ക്കും ഇ​നി​പ്പി​റ​ക്കേ​ണ്ട

ഇ​ന്ത്യ​യി​ലെ അ​മ്മ​മാ​രെ

നി​ങ്ങ​ളി​നി പ്ര​സ​വി​ക്കു​ക​യും വേ​ണ്ട.’’ (സ​ച്ചി​ദാ​ന​ന്ദ​ൻ)

‘‘ഞാ​ൻ സ​മ്പൂ​ർ​ണ സ​സ്യ​ഭു​ക്ക​ല്ല. എ​ന്നാ​ലും ഞാ​ൻ അ​ന്യ​മ​ത​സ്ഥ​ക​ളെ ബ​ലാ​ത്സം​ഗം ചെ​യ്യു​ക​യോ അ​മ്മ​വ​യ​റ്റി​ലു​റ​ങ്ങി​യ ക​ണ്ണു​തു​റ​ക്കാ​ക്ക​ൺ​മ​ണി​യെ ശൂ​ല​ത്തി​ൽ കു​ത്തി തീ​യി​ലെ​റി​ഞ്ഞാ​ടു​ക​യോ ചെ​യ്തി​ട്ടി​ല്ല. അ​പ്പോ​ൾ ച​ങ്ങാ​തീ യ​ഥാ​ർ​ഥ ദു​ശ്ശീ​ല​മെ​ന്താ​ണ്?’’ (കു​രീ​പ്പു​ഴ)

മേ​ൽ​പ​രാ​മ​ർ​ശി​ച്ച ക​വി​ത​ക​ളി​ൽ ക​ണ്ട​തു​പോ​ലെ ഗു​ജ​റാ​ത്ത് വം​ശ​ഹ​ത്യ​യെ തു​ട​ർ​ന്ന്, മ​ല​യാ​ള​ത്തി​ലെ​ഴു​ത​പ്പെ​ട്ട ഐ​സ​ക് ഈ​പ്പ​ന്റെ ‘ഇ​ര​ക​ൾ ഉ​ണ്ടാ​വു​ന്ന​ത്’ എ​ന്ന ശ്ര​ദ്ധേ​യ​മാ​യ ക​ഥ​യി​ലും ഒ​രു നെ​ഞ്ചി​ടി​പ്പോ​ടെ നാം ​കേ​ൾ​ക്കു​ന്ന​ത്, കീ​ഴ്മേ​ൽ മ​റി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട ഒ​രു കാ​ല​ത്തി​ന്റെ ചോ​ര​യും ക​ണ്ണീ​രും കു​റു​ക്കി​യ കി​ത​പ്പാ​ണ്. ‘‘ക​രു​ണ അ​പ്പോ​ൾ നാ​റ്റം വെ​ച്ചു​തു​ട​ങ്ങി​യ ഒ​രു പ​ഴ​കി​യ പ​ദ​മാ​യി​രു​ന്നു. കൊ​ള്ള​യ​ടി​ക്കാ​നും കൊ​ല്ലാ​നും മാ​ത്രം പ​ഠി​ച്ചി​രു​ന്ന അ​വ​ർ ദൈ​വ​നാ​മ​ത്തി​ൽ അ​ത് ചെ​യ്യ​വെ, സി​ദ്ധാ​ർ​ഥ​ൻ ശാ​ന്തി​യോ​ടൊ​പ്പം ത​റ​യി​ൽ വീ​ണു​പോ​യി... സി​ദ്ധാ​ർ​ഥ​ൻ തി​രി​ഞ്ഞു​നോ​ക്കി. ക​ര​യു​ന്ന ആ​ത്മാ​ക്ക​ൾ ഒ​രു​പാ​ട് ചു​റ്റി​ലും. ആ​രെ​യും പ​രി​ച​യ​മി​ല്ല. പ​ക്ഷേ, ഗാ​ന്ധി​യു​ടെ​യും പ​ല ദൈ​വ​ങ്ങ​ളു​ടെ​യും മു​ഖം അ​യാ​ൾ​ക്ക് ശ​രി​ക്കും തി​രി​ച്ച​റി​യാ​ൻ ക​ഴി​യു​ന്നു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു’’ (ഇ​ര​ക​ൾ ഉ​ണ്ടാ​വു​ന്ന​ത്: ഐ​സ​ക് ഈ​പ്പ​ൻ).

ഗു​ജ​റാ​ത്ത് വം​ശ​ഹ​ത്യ​യെ​ക്കു​റി​ച്ചു​ള്ള ക​വി​ത​ക​ളും ക​ഥ​ക​ളും പ്ര​ബ​ന്ധ​ങ്ങ​ളും ഡോ​ക്യു​മെ​ന്റ​റി​ക​ളും പ്ര​ഭാ​ഷ​ണ​ങ്ങ​ളും അ​തി​നു​മ​പ്പു​റം, ഇ​ര​ക​ളാ​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​വ​രു​ടെ ദൈ​ന്യ​മൗ​ന​ങ്ങ​ളും പ​ങ്കു​വെ​ക്കു​ന്ന​ത്, പ​റ​ഞ്ഞു​തീ​ർ​ക്കാ​നാ​വാ​ത്ത​ത്ര നീ​തി​നി​ഷേ​ധ​ങ്ങ​ളു​ടെ​യും വേ​ദ​ന​ക​ളു​ടെ​യും ക​ണ്ണീ​ർ വ​റ്റി​യ അ​നു​ഭ​വ​ങ്ങ​ളാ​ണ്. ഇ​പ്പോ​ൾ​പോ​ലും ഗു​ജ​റാ​ത്തി​ൽ വം​ശ​ഹ​ത്യാ പ്ര​തി​ക​ൾ ആ​ദ​രി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്ന​തും ഇ​ര​ക​ളും അ​വ​രു​ടെ പി​ന്മു​റ​ക്കാ​രും മ​ത​നി​ര​പേ​ക്ഷ കാ​ഴ്ച​പ്പാ​ട് പു​ല​ർ​ത്തു​ന്ന മു​ഴു​വ​ൻ മ​നു​ഷ്യ​രും അ​വ​ഹേ​ളി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്ന​തു​മാ​ണ് നാം ​ക​ണ്ടു​കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കു​ന്ന​ത്

പു​​രോ​ഗ​മ​ന ക​ലാ​സാ​ഹി​ത്യ സം​ഘ​ത്തി​ന്റെ സം​സ്ഥാ​ന ക​മ്മി​റ്റി​യു​ടെ നി​ർ​ദേ​ശ​പ്ര​കാ​ര​മാ​ണ് ഞാ​ന​ട​ക്ക​മു​ള്ള സം​ഘം, സം​ഘം പ്ര​സി​ഡ​ന്റ് കൂ​ടി​യാ​യ ക​ട​മ്മ​നി​ട്ട​യു​ടെ നേ​തൃ​ത്വ​ത്തി​ൽ ഗു​ജ​റാ​ത്തി​ലേ​ക്ക് പു​റ​പ്പെ​ട്ട​ത്. എ​ന്റെ ഊ​ശാ​ന്താ​ടി​യും ഉ​ണ്ട​ക്ക​ണ്ണു​മെ​ല്ലാം ഒ​രു ദു​ശ്ശ​കു​ന​മാ​ണെ​ന്ന് ക​ളി​യാ​യും കാ​ര്യ​മാ​യും ചി​ല​ർ പ​റ​ഞ്ഞ​ത് ഞാ​ന​ത്ര പ​രി​ഗ​ണി​ച്ചി​രു​ന്നി​ല്ല. എ​ന്നാ​ൽ, ഞാ​ൻ നി​മി​ത്തം സം​ഘ​ർ​ഷ​മു​ണ്ടാ​കാ​തി​രി​ക്കാ​ൻ പ​ല​ർ​ക്കും ശ​ല്യ​മാ​യി​ത്തീ​ർ​ന്ന എ​ന്റെ ഊ​ശാ​ന്താ​ടി, കേ​ര​ള​ത്തി​ൽ ഉ​പേ​ക്ഷി​ച്ചാ​ണ് ഞാ​ൻ ഗു​ജ​റാ​ത്തി​ലേ​ക്ക് അ​ന്ന് വ​ണ്ടി​ക​യ​റി​യ​ത്. നെ​ഞ്ചി​ടി​പ്പോ​ടെ​യാ​ണ് അ​ശ​ര​ണ​രാ​യൊ​രു ജ​ന​ത​യു​ടെ ര​ക്തം കു​തി​ർ​ന്ന മ​ണ്ണി​ൽ ഞ​ങ്ങ​ൾ കാ​ലുകു​ത്തി​യ​ത്. ഏ​തോ വി​ദൂ​ര​ത​യി​ൽ​നി​ന്ന് ഗാ​ന്ധി​യു​ടെ നി​ല​വി​ളി​ക​ളെ നി​ശ്ശ​ബ്ദ​മാ​ക്കും​വി​ധം ഗോ​ദ്സെ​യു​ടെ കൊ​ല​വി​ളി​ക​ൾ സ​ർ​വ​ത്ര ക​ന​ത്തു​നി​ൽ​ക്കു​ന്ന ഒ​രു​ത​രം പ്ര​ച്ഛ​ന്ന​ഭീ​ക​ര​ത​യു​ടെ നി​ഴ​ലി​ൽ​നി​ന്ന് അ​പ്പോ​ഴും ഗു​ജ​റാ​ത്ത് മോ​ച​നം നേ​ടി​​ക്ക​ഴി​ഞ്ഞി​രു​ന്നി​ല്ല. അ​ഭ​യാ​ർ​ഥി ക്യാ​മ്പു​ക​ൾ ഭ​രി​ച്ച​തുപോ​ലും ഭ​യ​മാ​യി​രു​ന്നു. ക​ണ്ണു​നീ​രൊ​ക്കെ​യും ക​ണ്ടെ​ടു​ക്കാ​നാ​വാ​ത്ത​വി​ധം വ​റ്റി​ക്ക​ഴി​ഞ്ഞി​രു​ന്നു. വി​വ​ര​ണ​ങ്ങ​ൾ​ക്കൊ​ക്കെ​യു​മ​പ്പു​റ​മു​ള്ള അ​ശാ​ന്ത​മാ​യ ഒ​ര​വ​സ്ഥ​യാ​യി​രു​ന്നു സ​ർ​വ​ത്ര!

അ​വ​ർ​ക്ക് പ​റ​യാ​നു​ള്ള​തെ​ല്ലാം പ​റ​യാ​ൻ ക​ഴി​യാ​ത്ത​താ​യി​രു​ന്നു. അ​വ​ർ​ക്ക് ഓ​​ർ​ക്കേ​ണ്ടി​യി​രു​ന്ന​ത്, അ​വ​ർ എ​​ന്നെ​ന്നേ​ക്കു​മാ​യി മ​റ​ക്കാ​നാ​ഗ്ര​ഹി​ച്ച കാ​ര്യ​ങ്ങ​ളാ​യി​രു​ന്നു. പീ​ഡ​ന​ങ്ങ​ളു​ടെ ക​ര​ള​ലി​യി​ക്കു​ന്ന ക​ഥ​ക​ൾ, എ​ത്ര നി​ർ​വി​കാ​ര​മാ​യി​ട്ടാ​ണ​വ​ർ വി​വ​രി​ച്ച​തെ​ന്നോ​ർ​ക്കു​മ്പോ​ൾ, ഇ​പ്പോ​ഴും പേ​ടി​തോ​ന്നു​ന്നു. കൊ​ത്തി​വ​ലി​ക്കു​ന്ന സം​ഘ​ർ​ഷ​ങ്ങ​ൾ​ക്കി​ട​യി​ൽ ഒ​രു പ​ക​ൽ അ​സ്ത​മി​ക്ക​വെ, ക​ട​മ്മ​ന്റെ പ്ര​ശ​സ്ത​മാ​യ ആ ‘​ശാ​ന്ത’ എ​ന്ന ക​വി​ത​യി​ലെ ഒ​ര​സ്വ​സ്ഥ ബിം​ബ​മാ​യി​രു​ന്നു മ​ന​സ്സു​നി​റ​യെ. ‘‘അ​റ്റു​പോ​യ ത​ല​ക്കു നേ​രെ​യി​ഴ​യു​ന്ന ജ​ഡം​പോ​ലെ അ​സ്ത​മി​ക്കു​ന്ന സ​ന്ധ്യ.’’ ആ ​കാ​വ്യ​ബിം​ബ​ത്തി​ന്റെ അ​ർ​ഥം ഗു​ജ​റാ​ത്തി​ൽ​വെ​ച്ചാ​ണ്, അ​വി​ടെ ന​ടു​ക്ക​മു​ണ്ടാ​ക്കും​വി​ധം നി​ല​നി​ന്ന വം​ശ​ഹ​ത്യാ​ന​ന്ത​ര പ​ശ്ചാ​ത്ത​ല​ത്തി​ൽ​വെ​ച്ചാ​ണ്, എ​നി​ക്ക് ശ​രി​ക്കും മ​ന​സ്സി​ലാ​യ​ത്. മ​ന​സ്സി​ന്റെ മു​ക​ളി​ൽ അ​പ്പോ​ഴും ഭീ​തി​യു​ടെ ആ ​പ​ക്ഷി വ​ട്ട​മി​ട്ട് പ​റ​ക്കു​ന്നു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. സ​ർ​വ​സ​ങ്ക​ട​ങ്ങ​ളും പ​റ​ഞ്ഞു​തീ​ർ​ന്ന​പ്പോ​ൾ ഒ​രു പ​ഞ്ഞി​ക്കെ​ട്ട്പോ​ലെ ഒ​രു യു​വാ​വ് ക​ട​മ്മ​നി​ലേ​ക്ക് വീ​ണ​തും അ​ദ്ദേ​ഹ​മ​വ​നെ മാ​റോ​ട​ട​ക്കി​പ്പി​ടി​ച്ച് ആ​ശ്വ​സി​പ്പി​ച്ച​തും ഇ​പ്പോ​ഴും മ​റ​ക്കാ​നാ​വു​ന്നി​ല്ല. മാ​ധ്യ​മ​ങ്ങ​ളി​ൽ വീ​ണ്ടും ഇ​ടം​നേ​ടി​യ, ല​ഭി​ച്ചെ​ന്ന് ക​രു​തി​യ നീ​തി വീ​ണ്ടും ത​ട്ടി​ത്തെ​റി​പ്പി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട, വം​ശ​ഹ​ത്യ​യു​ടെ ജീ​വി​ക്കു​ന്ന ഇ​തി​ഹാ​സ​മാ​യ ബി​ൽ​ക്കീ​സ് ബാ​നു​വി​ന്റെ പ​ങ്കാ​ളി​യും നീ​തി​നി​ഷേ​ധ​ത്തി​നെ​തി​രാ​യ സ​മ​ര​ത്തി​ൽ അ​വ​ർ​ക്കൊ​പ്പം നി​ന്ന പോ​രാ​ളി​യു​മാ​യി മാ​റി​യ യാ​ക്കൂ​ബ് റ​സൂ​ൽ ആ​യി​രു​ന്നു ആ ​യു​വാ​വ്!

‘‘ഇ​നി വ​ര​ണ്ട മൗ​ന​ത്തി​നു​മേ​ൽ ഒ​ന്നു വി​യ​ർ​ക്കു​ക

കു​ട്ടീ, ഒ​ന്നും എ​ന്നും ഒ​രു​പോ​ലെ​യാ​യി​രി​ക്കു​ക​യി​ല്ല

എ​ന്തെ​ങ്കി​ലും എ​പ്പോ​ഴെ​ങ്കി​ലും സം​ഭ​വി​ച്ചേ​ക്കാം’’

എ​ന്ന ക​ട​മ്മ​ന്റെ ‘ശാ​ന്ത’ ക​വി​ത​യി​ലെ സാ​ന്ത്വ​ന പ്ര​തീ​ക്ഷ, ആ ​ആ​ശ്ലേ​ഷ​ത്തി​ലെ​വി​ടെ​യോ വെ​ച്ച് അ​റി​യാ​തെ ഒ​ന്ന് വി​തു​മ്പി​യി​രി​ക്ക​ണം. ഏ​റ​ക്കു​െ​റ ക​ട​മ്മ​നി​ൽ ‘ക​വി​ത’ ചോ​ർ​ന്ന് തീ​ർ​ന്നെ​ന്ന് പ​ല​രും ക​രു​തി​യ കാ​ല​ത്താ​ണ്, ഞ​ങ്ങ​ൾ ഗു​ജ​റാ​ത്തി​ൽ പോ​വു​ന്ന​ത്. ഗു​ജ​റാ​ത്ത് വം​ശ​ഹ​ത്യാ​നു​ഭ​വ​ങ്ങ​ൾ, നി​ന്നു​പോ​യെ​ന്ന് ചി​ല​ർ ക​രു​തി​യ പ്ര​തി​രോ​ധ ക​വി​ത​യു​ടെ കു​തി​പ്പാ​യി​രു​ന്നു ക​ട​മ്മ​ന്!

പ്ര​ശ​സ്ത​മാ​യ ‘കു​റ​ത്തി’​ക്കു​ശേ​ഷം കേ​ര​ള​ത്തെ കി​ടി​ലം​കൊ​ള്ളി​ക്കു​ന്ന ‘ക്യാ’ ​ക​വി​ത​യും ആ ‘​അ​ശ്വ​ത്ഥം’ എ​ന്ന മ​ന​സ്സി​നെ നീ​റ്റു​ന്ന ക​വി​ത​യും വം​ശ​ഹ​ത്യാ​ന​ന്ത​ര ആ​ഘാ​ത​ത്തി​ന്റെ സൃ​ഷ്ടി​ക​ളാ​ണ്. ഉ​ള്ളു​രു​ക്കി​യ ക​ണ്ണു​നീ​ർ​ക്കു​ന്നി​ൽ, താ​ൽ​ക്കാ​ലി​ക​മാ​യെ​ങ്കി​ലും ക​ട​മ്മ​നി​ൽ ക​വി​ത​യു​ടെ ഉ​റ​വ മൂ​ടി​യ ക​ല്ലു​ക​ൾ ഇ​ള​കി​പ്പോ​യി​രി​ക്ക​ണം. അ​സാ​ധാ​ര​ണ​മാ​യ വം​ശ​ഹ​ത്യാ​ന​ന്ത​ര പീ​ഡാ​നു​ഭ​വ​ങ്ങ​ളു​ടെ ആ​ഘാ​തം ആ ​മ​ന​സ്സി​നെ പി​ടി​ച്ചുകു​ട​ഞ്ഞി​രി​ക്ക​ണം.

ഗു​ജ​റാ​ത്തി​ലേ​ക്കു പോ​യ ഞ​ങ്ങ​ള​ല്ല സ​ത്യ​ത്തി​ൽ തി​രി​ച്ചു​വ​ന്ന​ത്. പ​ക്ഷേ, ചി​ല സു​ഹൃ​ത്തു​ക്ക​ൾ ഗു​ജ​റാ​ത്തി​ലേ​ക്ക് പോ​യ​വ​രി​ൽ എ​ല്ലാ​വ​രും തി​രി​ച്ചു​പോ​ന്ന​പ്പോ​ഴും കെ.​ഇ.​എ​ൻ മാ​ത്രം ഗു​ജ​റാ​ത്തി​ൽ​ത​ന്നെ​യാ​ണെ​ന്ന് പ​രി​ഹ​സി​ച്ചു. എ​ന്നാ​ൽ, ഞാ​ന​ട​ക്ക​മു​ള്ള പു.​ക.​സ പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ക​ർ വെ​റു​തെ തി​രി​ച്ചു​പോ​രുക​യാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല, എ​ന്താ​ണ് ഗു​ജ​റാ​ത്തി​ൽ യ​ഥാ​ർ​ഥ​ത്തി​ൽ സം​ഭ​വി​ച്ച​തെ​ന്ന്, കേ​ര​ള​ത്തി​ലു​ട​നീ​ളം, ആ​വ​ർ​ത്ത​ന വി​ര​സ​ത​ക​ളെ​ക്കു​റി​ച്ച് ഒ​ട്ടു​മേ വ്യാ​കു​ല​രാ​വാ​തെ, എ​ഴു​തു​ക​യും പ​റ​യു​ക​യും ചെ​യ്തു​കൊ​ണ്ടേ​യി​രി​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. ഇ​നി​യും ഇ​ര​ക​ൾ​ക്ക് നീ​തി കി​ട്ടും​വ​രെ അ​തു​ത​ന്നെ തു​ട​ർ​ന്നു​കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കും. ഒ​രി​ക്ക​ൽ ഗു​ജ​റാ​ത്ത് സ​ന്ദ​ർ​ശി​ച്ചാ​ൽ, പി​ന്നീ​ടൊ​രി​ക്ക​ലും പോ​യ വേ​ഗ​ത്തി​ൽ മ​നു​ഷ്യ​ർ​ക്കാ​ർ​ക്കും ആ ​ഗു​ജ​റാ​ത്തി​ൽ​നി​ന്ന് തി​രി​ച്ചു​പോ​രാ​ൻ ക​ഴി​യു​മാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല. ബി.​ബി.​സി​ക്കു​പോ​ലും!

വം​ശ​ഹ​ത്യ​ക​ളോ​ട് മ​ന​സ്സു​കൊ​ണ്ടെ​ങ്കി​ലും വി​ട​ചോ​ദി​ക്കാ​ൻ ക​ഴി​യാ​ത്ത​വ​ർ​ക്ക് ഗു​ജ​റാ​ത്ത് ഓ​ർ​മ​പ്പെ​ടു​ത്ത​ലു​ക​ൾ പ​ഴം ​ക​ഥ മാ​ത്ര​മാ​യി തോ​ന്നും. ഒ​രി​ക്ക​ൽ കു​ഴി​ച്ചു​മൂ​ടി എ​ന്നാ​ശ്വ​സി​ച്ച സ​ത്യ​ങ്ങ​ൾ, ശ​വ​ക്ക​ല്ല​റ​ക​ൾ പൊ​ളി​ച്ച് പു​റ​ത്തു​വ​രു​മ്പോ​ൾ, ‘വം​ശ​ഹ​ത്യ മ​ന​സ്ക​ർ’ സ​ം​ഭ്രാ​ന്ത​രാ​വു​ന്ന​ത് സ്വാ​ഭാ​വി​ക​മാ​ണ്. ഇ​ന്ത്യ​ക്ക​ക​ത്തും പു​റ​ത്തു​മു​ള്ള മ​നു​ഷ്യ​ർ എ​ന്താ​ണ് ഗു​ജ​റാ​ത്തി​ൽ മു​മ്പ് സം​ഭ​വി​ച്ച​തെ​ന്ന്, ഇ​പ്പോ​ൾ വീ​ണ്ടും മ​ന​സ്സി​ലാ​ക്കു​മ്പോ​ൾ ആ​രാ​ണ് ഏ​റ്റ​വും അ​സ്വ​സ്ഥ​രാ​വു​ന്ന​തെ​ന്ന്, തി​രി​ച്ച​റി​ഞ്ഞാ​ൽ മാ​ത്രം മ​തി. അ​തോ​ടെ വം​ശ​ഹ​ത്യ​യു​ടെ പൊ​രു​ൾ വ്യ​ക്ത​മാ​വും. ആ​യി​രം കൊ​ല്ല​മാ​യി ‘ഹി​ന്ദു​സ്ഥാ​ൻ’ തു​ട​രു​ന്ന ‘യു​ദ്ധ’​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ച് മോ​ഹ​ൻ ഭാ​ഗ​വ​ത് പ​റ​യു​ന്ന​തും, ‘ചാ​ണ​കം’ ആ​ണ​വ​വി​കി​ര​ണ​ത്തെ ത​ട​യു​മെ​ന്ന് ആ​ദ​ര​ണീ​യ ജ​സ്റ്റി​സ് സാ​ക്ഷ്യ​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്ന​തും സ​മ​ന്വ​യി​ക്കു​ന്നി​ട​ത്തു​വെ​ച്ചാ​ണ്, ‘വം​ശ​ഹ​ത്യ​ക​ൾ’ ജ​നി​ക്കു​ന്ന​ത്! ‘‘ഗോ​വ​ധം ത​ട​ഞ്ഞാ​ൽ ഭൂ​മി​യി​ലെ എ​ല്ലാ പ്ര​ശ്ന​ങ്ങ​ളും തീ​രും’’ എ​ന്ന് ക​രു​തു​ന്ന അ​ത്യ​ന്തം ആ​ദ​ര​ണീ​യ​നാ​യ ജ​സ്റ്റി​സ് സ​മീ​ർ വി​നോ​ദ് ച​ന്ദ്ര വ്യാ​സും സു​വ​ർ​ണ ഭൂ​ത​കാ​ല​മെ​ന്ന് ക​രു​ത​പ്പെ​ടു​ന്ന ആ ​പ​രി​ശു​ദ്ധ​കാ​ല​ത്തെ ത​ക​ർ​ത്ത അ​ക്ര​മി​ക​ൾ​ക്കെ​തി​രെ രോ​ഷാ​കു​ല​മാ​വു​ന്ന സം​ഘ്പ​രി​വാ​ർ ശ​ക്തി​ക​ളും യ​ഥാ​ർ​ഥ ച​രി​ത്ര​ത്തെ ‘മ​റ​ച്ചു​വെ​ക്കാ​നും’ വി​കൃ​ത​പ്പെ​ടു​ത്താ​നു​മാ​ണ് നി​ര​ന്ത​രം ശ്ര​മി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കു​ന്ന​ത്. അ​വ​ർ വി​ജ​യി​ച്ചാ​ൽ വം​ശ​ഹ​ത്യ​ക​ളെ പ്ര​തി​രോ​ധി​ക്കു​ക, ഇ​ന്നു​ള്ള​തി​നേ​ക്കാ​ൾ പ്ര​യാ​സ​ക​ര​മാ​വും. അ​തു​കൊ​ണ്ടാ​ണ്, ജ​നാ​യ​ത്ത ശ​ക്തി​ക​ൾ, ഏ​റെ അ​സു​ഖ​ക​ര​മാ​ണെ​ങ്കി​ൽ​പോ​ലും, ഒ​രി​ക്ക​ൽ​കൂ​ടി ഒ​രി​ട​ത്തും ഒ​രു ഗു​ജ​റാ​ത്ത് ആ​വ​ർ​ത്തി​ക്കാ​തി​രി​ക്കാ​ൻ, ഗു​ജ​റാ​ത്തി​ലേ​ക്ക് ആ​വ​ർ​ത്തി​ച്ച് തി​രി​ച്ചു​പോ​യി​ക്കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കു​ന്ന​ത്. മ​നു​ഷ്യ​ർ മ​റ്റു മ​നു​ഷ്യ​രോ​ട് ചെ​യ്ത​ത് എ​ന്താ​ണെ​ന്ന് ഓ​ർ​ത്തു​വെ​ക്കാ​ൻ നാം ​ത​യാ​റാ​ണെ​ങ്കി​ൽ, നാ​ളെ മ​റ്റു ദു​ര​ന്ത​ങ്ങ​ൾ ത​ട​യാ​ൻ സ​മു​ക്ക് ‘സാ​ധി​ച്ചേ​ക്കാം’ എ​ന്ന് നൊ​ബേ​ൽ ജേ​താ​വും ഫാ​ഷി​സ്റ്റ് പീ​ഡ​ന​ങ്ങ​ളി​ലൂ​ടെ ക​ട​ന്നു​പോ​വു​ക​യും ചെ​യ്ത എ​ലി വീ​സ​ൽ.

ബി.​ബി.​സി​യു​ടെ ‘ഇ​ന്ത്യ നേ​രി​ടു​ന്ന വി​പ​ത്ത്’ എ​ന്ന ഭീ​ക​രാ​നു​ഭ​വം പ​ങ്കു​വെ​ക്കു​ന്ന ‘ഡോ​ക്യു​മെ​ന്റ​റി​യും വം​ശാ​ന​ന്ത​ര ഗു​ജ​റാ​ത്ത്’ ഓ​ർ​മ​ക​ളും ഒ​രു​ത​ര​ത്തി​ൽ ആ​വ​ശ്യ​പ്പെ​ടു​ന്ന​ത് ഒ​ന്ന് നി​ല​വി​ളി​ക്കാ​നു​ള്ള സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​മാ​ണ്. നി​ല​വി​ളി​പോ​ലും​ ചി​ല​പ്പോ​ൾ ഒ​രു ന​ല്ല നാ​ളേ​ക്കു​വേ​ണ്ടി​യു​ള്ള ‘സ​മ​ര​വി​ളി’​യാ​യി​ത്തീ​രാ​മെ​ന്ന പ്ര​തീ​ക്ഷ​യി​ൽ! അ​തു​കൊ​ണ്ടു​ത​ന്നെ​യാ​ണ്, നി​സ്സ​ഹാ​യ​രു​ടെ നി​ല​വി​ളി​ക​ൾ​പോ​ലും ഫാ​ഷി​സ്റ്റു​ക​ളെ പ്ര​കോ​പി​ത​രാ​ക്കു​ന്ന​തും! ഒ​രു കു​ട്ടി ര​ണ്ടു കൈ​യി​ലും മി​ഠാ​യി​ക​ൾ മു​റു​ക്കി​പ്പി​ടി​ച്ച് വീ​ട്ടി​ലെ​ത്തി തി​ന്നാ​മെ​ന്ന ആ​ഹ്ലാ​ദ​ത്തി​ൽ ന​ട​ക്കു​ക​യാ​ണ്. ഒ​രാ​ൾ ഒ​രു കൈ​യി​ലെ മി​ഠാ​യി ത​ട്ടി​പ്പ​റി​ച്ച് ഓ​ടി. കു​ട്ടി, അ​ത് കാ​ര്യ​മാ​ക്കാ​തെ, ഒ​ന്ന് നി​ല​വി​ളി​ക്കു​ക​പോ​ലും ചെ​യ്യാ​തെ, മ​റ്റേ കൈ​യി​ലെ മി​ഠാ​യി​യു​ടെ മ​ധു​രം മ​ന​സ്സി​ൽ നു​ണ​ഞ്ഞ് ന​ട​ന്നു. അ​പ്പോ​ൾ ആ​ദ്യ​ത്തേ​യാ​ൾ വീ​ണ്ടും വ​ന്ന് മ​റ്റേ കൈ​യി​ലെ മി​ഠാ​യി​യും ത​ട്ടി​പ്പ​റി​ച്ചു. മു​മ്പ് വാ​യി​ച്ച ബ്ര​ഹ്തി​ന്റെ ക​വി​ത​യു​ടെ പ​രു​ക്ക​ൻ സം​ഗ്ര​ഹ​മാ​ണ്! മ​ത​നി​ര​പേ​ക്ഷ​ത​ക്ക് സം​ഭ​വി​ക്കു​ന്ന ന​ഷ്ട​ങ്ങ​ളെ​ക്കു​റി​ച്ചോ​ർ​ക്കാ​തെ, മ​റ്റേ കൈ​യി​ലെ നേ​ട്ടം നി​ല​നി​ൽ​ക്കു​മെ​ന്ന് ക​രു​തു​ന്ന​വ​ർ​ക്കു​ള്ള താ​ക്കീ​ത് കൂ​ടി​യാ​വു​മോ ആ ​ക​വി​ത? ഒ​ടു​വി​ൽ ബി.​ബി.​സി​യും ‘ഇ​ന്ത്യ: ദ ​മോ​ദി ക്വ​സ്റ്റ്യ​ൻ’ എ​ന്ന ഡോ​ക്യു​മെ​ന്റ​റി​യി​ൽ പ​ങ്കു​വെ​ക്കു​ന്ന​ത്, പ​ല​ത​ര​ത്തി​ൽ, ആ​വ​ർ​ത്തി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്ന വം​ശ​ഹ​ത്യ​യു​ടെ പ്ര​ച്ഛ​ന്ന​വേ​ഷ​ങ്ങ​ളെ​ക്കു​റി​ച്ചാ​ണ്. ‘ഗു​ജ​റാ​ത്ത് വം​ശ​ഹ​ത്യ’ അ​തേ രൂ​പ​ത്തി​ൽ ആ​വ​ർ​ത്തി​ക്കു​ക ഇ​ന്ത്യ​ൻ ഫാ​ഷി​സ​ത്തി​ന് പ്ര​യാ​സ​ക​ര​മാ​വു​മെ​ങ്കി​ലും മ​ത​നി​ര​പേ​ക്ഷ ശ​ക്തി​ക​ൾ നി​താ​ന്ത ജാ​ഗ്ര​ത പു​ല​ർ​ത്തു​ന്നി​ല്ലെ​ങ്കി​ൽ വം​ശ​ഹ​ത്യ ഒ​ര​ട​ഞ്ഞ അ​ധ്യാ​യ​മ​ല്ലെ​ന്ന താ​ക്കീ​ത് കൂ​ടി​യാ​ണ്, വം​ശ​ഹ​ത്യാ​ന​ന്ത​ര ഓ​ർ​മ​പ്പെ​ടു​ത്ത​ലു​ക​ൾ അ​ടി​വ​ര​യി​ടു​ന്ന​ത്.