പ്രണബ്​; ചർക്കക്കും കാവിക്കും ഇടയിൽ

ദി​വ​സ​ത്തിെൻറ 24 മ​ണി​ക്കൂ​റി​നെ 48 മ​ണി​ക്കൂ​റാ​യി പെ​രു​പ്പി​ക്കും​വി​ധ​മു​ള്ള സ​ജീ​വ രാ​ഷ്​​ട്രീ​യ ജീ​വി​ത തി​ര​ക്കു​ക​ളോ​ട് സ​ലാം പ​റ​ഞ്ഞ് എ​ട്ടു​കൊ​ല്ലം മു​മ്പ് രാ​ഷ്​​ട്ര​പ​തി ഭ​വ​നി​ലേ​ക്ക് ആ​ചാ​ര​പ്രൗ​ഢി​യോ​ടെ ക​ട​ന്നു​ചെ​ല്ലുേ​മ്പാ​ൾ പ്ര​ണ​ബ് മു​ഖ​ർ​ജി കു​ണ്ഠി​ത​പ്പെ​ട്ടു. ''ഞാ​നൊ​രു പു​രാ​വ​സ്തു​വാ​യി''. അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തെ അ​വി​ടേ​ക്ക് ആ​ന​യി​ച്ച നേ​താ​ക്ക​ൾ പ​ങ്കു​വെ​ച്ച വി​കാ​ര​വും അ​തു​ത​ന്നെ​യാ​യി​രു​ന്നു. ''അ​ദ്ദേ​ഹം അ​തി​നു​ള്ളി​ൽ എ​ങ്ങ​നെ അ​ഞ്ചു​വ​ർ​ഷം ക​ഴി​യും?''

തി​ര​ക്കു​ക​ൾ ഇ​ഷ്​​ട​പ്പെ​ട്ട ജീ​വി​ത​മാ​യി​രു​ന്നു മു​ഖ​ർ​ജി​യു​ടേ​ത്. അ​ഥ​വാ, വി​ശ്ര​മി​ക്കാ​ൻ ഇ​ട​വേ​ള ക​ണ്ടെ​ത്താ​ൻ ക​ഴി​യാ​ത്ത​ത്ര ജോ​ലി​ഭാ​രം. കു​റെ ഫ​യ​ലും ഒ​രു ചു​രു​ട്ടു​മു​ണ്ടെ​ങ്കി​ൽ മു​ഖ​ർ​ജി അ​റി​യാ​തെ പാ​തി​രാ​ത്രി​യും പു​ല​ർ​കാ​ല​വു​മൊ​ക്കെ ക​ട​ന്നു​പോ​കും. ഫ​യ​ലു​ക​ൾ അ​ല്ലെ​ങ്കി​ൽ രാ​ഷ്​​ട്രീ​യ കൂ​ടി​യാ​ലോ​ച​ന​ക​ൾ.

ആ​ണ​വ​ക​രാ​റിെൻറ കു​ടു​ക്ക​ഴി​ക്കു​ന്ന​തു മു​ത​ൽ ക​രു​ണാ​ക​ര​നും ആ​ൻ​റ​ണി​യും യു.​ഡി.​എ​ഫ് സ​ഖ്യ​ക​ക്ഷി​ക​ളു​മാ​യു​ള്ള കോ​ഴി​യ​ങ്കം​വ​രെ​യു​ള്ള കാ​ര്യ​ങ്ങ​ളി​ൽ പ​ച്ച​വെ​ളി​ച്ചം ക​ത്തി​ക്കാ​ൻ മു​ഖ​ർ​ജി ചു​രു​ട്ട് ആ​ഞ്ഞു​വ​ലി​ച്ച പാ​തി​രാ​ത്രി​ക​ളെ​ത്ര?

രാ​ഷ്​​ട്ര​പ​തി​യാ​കാ​ൻ ഇ​ഷ്​​ട​പ്പെ​ട്ട​തു പോ​ലും പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി​യാ​കാ​ൻ നി​വൃ​ത്തി​യി​ല്ലെ​ന്നു​വ​ന്ന​പ്പോ​ഴാ​ണ് എ​ന്ന് അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തെ അ​ടു​ത്ത​റി​യു​ന്ന​വ​ർ പ​റ​യും. എ​ന്നു​ക​രു​തി രാ​ഷ്​​ട്ര​പ​തി​ഭ​വ​നി​ലൊ​രു ര​ണ്ടാ​മൂ​ഴ​ത്തി​ന് അ​ദ്ദേ​ഹം ഇ​ഷ്​​ട​പ്പെ​ട്ടി​ല്ല എ​ന്ന് അ​ർ​ഥ​മി​ല്ല. സാ​ഹ​ച​ര്യ​ങ്ങ​ൾ ഒ​ത്തു​വ​ന്നി​ല്ല എ​ന്നു​മാ​ത്രം.

പു​രാ​വ​സ്തു​വെ​ന്ന് മു​ഖ​ർ​ജി സ്വ​യം വി​ശേ​ഷി​പ്പി​ച്ചു​വെ​ങ്കി​ലും, രാ​ഷ്്ട്രീ​യ​ത്തി​ലെ പ​ല ത​ല​മു​റ​ക​ളെ നി​യ​ന്ത്രി​ക്കു​ക​യും സ്വാ​ധീ​നി​ക്കു​ക​യും​ചെ​യ്ത അ​തി​കാ​യ​നാ​ണ് മു​ഖ​ർ​ജി. എ​ന്നി​ട്ടും കോ​ൺ​ഗ്ര​സി​ൽ ഒ​രി​ക്ക​ലും ഒ​ന്നാ​മ​നാ​കാ​ൻ മു​ഖ​ർ​ജി​ക്ക് ക​ഴി​ഞ്ഞി​ല്ല. എ​ല്ലാ​റ്റി​ലും മു​ഖ​ർ​ജി​യു​ടെ കൈ​ത്ത​ഴ​ക്ക​വും കൈ​യൊ​പ്പും ഉ​പ​യോ​ഗ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യ​പ്പോ​ൾ ത​ന്നെ, നെ​ഹ്​​റു​കു​ടും​ബം പൂ​ർ​ണ​വി​ശ്വാ​സ​മ​ർ​പ്പി​ച്ചി​ല്ല. ഒ​ന്നാ​മ​നാ​കാ​ൻ യോ​ഗ്യ​ത ത​നി​ക്കാ​ണെ​ന്ന ബോ​ധം നി​ർ​ണാ​യ​ക ഘ​ട്ട​ങ്ങ​ളി​ലെ​ല്ലാം മു​ഖ​ർ​ജി​യെ ഭ​രി​ച്ചു​വെ​ന്ന​ത് മ​റു​പു​റം.

സോ​ണി​യ​യെ​യും രാ​ഹു​ലി​നെ​യു​മൊ​ക്കെ രാ​ഷ്്ട്രീ​യ​ക്ക​ള​ത്തി​ലേ​ക്ക് ഇ​റ​ക്കി ക്കൊ​ണ്ടു​വ​രു​ന്ന​തി​ൽ പ​ങ്കു​വ​ഹി​ച്ച​വ​രു​ടെ മു​ന്നി​ൽ​ത്ത​ന്നെ മു​ഖ​ർ​ജി ഉ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. രാ​ഷ്്ട്രീ​യ​ത്തിെൻറ ച​തു​രം​ഗ​ക്ക​ള​ത്തി​ൽ അ​വ​ർ​ക്ക് അ​ടി​യും ത​ട​യും ഒ​ഴി​വും പ​റ​ഞ്ഞു കൊ​ടു​ത്ത​വ​രു​ടെ​യും മു​ൻ​നി​ര​യി​ൽ​ത​ന്നെ​യാ​യി​രു​ന്നു മു​ഖ​ർ​ജി.

ഒ​റ്റ​പ്പാ​ർ​ട്ടി ജ​നാ​ധി​പ​ത്യ​ത്തിെൻറ ദു​ര​ഭി​മാ​ന​വു​മാ​യി​നി​ന്ന കോ​ൺ​ഗ്ര​സി​നെ സ​ഖ്യ​ക​ക്ഷി രാ​ഷ്​​ട്രീ​യ​ത്തി​ലേ​ക്ക് സോ​ണി​യ ന​യി​ച്ച​പ്പോ​ൾ, ചി​ന്താ​ശി​ബി​ര​ങ്ങ​ളി​ൽ മു​ഖ​ർ​ജി താ​ത്ത്വി​ക​നാ​യി, പാ​ർ​ട്ടി ലൈ​ൻ ചി​ട്ട​പ്പെ​ടു​ത്തി. എ​ന്നി​ട്ടും, 2004ൽ ​കോ​ൺ​ഗ്ര​സ് അ​ധി​കാ​രം പി​ടി​ച്ച​പ്പോ​ൾ, സോ​ണി​യ പി​ന്മാ​റ്റം പ്ര​ഖ്യാ​പി​ച്ചി​ട്ടും മു​ഖ​ർ​ജി പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി​യാ​യി​ല്ല. മ​ൻ​മോ​ഹ​ൻ​സി​ങ്ങാ​യി​രു​ന്നു ഏ​റ്റ​വും വി​ശ്വ​സ്ത​ൻ.

ക​ല​ഹി​ക്കു​ന്ന​തി​നെ​ക്കാ​ൾ അ​വ​സ​ര​ങ്ങ​ൾ​ക്ക് ത​ക്കം​പാ​ർ​ത്തു ക​ഴി​യു​ന്ന​താ​ണ് രാ​ഷ്്ട്രീ​യ​ത്തി​ലെ ശ​രി​യാ​യ പാ​ഠ​മെ​ന്ന് തി​രി​ച്ച​റി​ഞ്ഞ രാ​ഷ്​​ട്രീ​യ ചാ​ണ​ക്യ​നാ​യി മാ​റി​യ പ്ര​ണ​ബി​നെ​യാ​ണ് ഭ​ര​ണ, പ്ര​തി​പ​ക്ഷ നേ​തൃ​നി​ര പി​ന്നീ​ടി​ങ്ങോ​ട്ട് ക​ണ്ട​ത്. അ​തി​നൊ​ടു​വി​ൽ മ​ൻ​മോ​ഹ​ൻ​സി​ങ് ര​ണ്ടാ​മൂ​ഴം പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി​യാ​യി.

മൂ​ന്നാം​വ​ർ​ഷം മു​ഖ​ർ​ജി രാ​ഷ്​​ട്ര​പ​തി​യാ​യി. കെ.​ആ​ർ. നാ​രാ​യ​ണ​നും എ.​പി.​ജെ. അ​ബ്​​ദു​ൽ ക​ലാ​മി​നും പ്ര​തി​ഭ പാ​ട്ടീ​ലി​നും ശേ​ഷം പൊ​ളി​റ്റി​ക്ക​ൽ പ്ര​സി​ഡ​ൻ​റ് വ​രു​ന്ന​തിെൻറ മെ​ച്ച​ങ്ങ​ളെ​ക്കു​റി​ച്ച വ​ർ​ത്ത​മാ​ന​ങ്ങ​ളാ​ണ് അ​ന്ന് എ​വി​ടെ​യും ഉ​യ​ർ​ന്നു​കേ​ട്ട​ത്. എ​ന്നാ​ൽ, അ​തി​നൊ​ത്ത ആ​ർ​ജ​വ​മോ പ​തി​റ്റാ​ണ്ടു​ക​ളു​ടെ രാ​ഷ്്ട്രീ​യ കൈ​ത്ത​ഴ​ക്ക​മോ പ്ര​ണ​ബ് മു​ഖ​ർ​ജി കാ​ണി​ച്ചി​ല്ല.

മു​ഖ​ർ​ജി രാ​ഷ്​​ട്ര​പ​തി ഭ​വ​നി​ലി​രു​ന്ന 2012നും 2017​നു​മി​ട​യി​ൽ ഇ​ന്ത്യ​യു​ടെ രാ​ഷ്്ട്രീ​യം വ​ഴി​മാ​റി ഒ​ഴു​കി. കോ​ൺ​ഗ്ര​സി​ൽ​നി​ന്ന് ബി.​ജെ.​പി​യി​ലേ​ക്ക്, അ​തി​ലേ​റെ വ​ർ​ഗീ​യ, വി​ഭ​ജ​ന രാ​ഷ്​​ട്രീ​യ​ത്തി​ലേ​ക്കൊ​രു കു​ത്തൊ​ഴു​ക്ക്. ന്യൂ​ന​പ​ക്ഷ ആ​ക്ര​മ​ണം, ആ​ൾ​ക്കൂ​ട്ട കൊ​ല എ​ന്നി​ങ്ങ​നെ സാ​മൂ​ഹി​ക സാ​ഹ​ച​ര്യ​ങ്ങ​ൾ ക​ലു​ഷി​ത​മാ​യ​പ്പോ​ൾ പൊ​ളി​റ്റി​ക്ക​ൽ പ്ര​സി​ഡ​ൻ​റ് ക​ണ്ണ​ട​ച്ചു​നി​ന്നു.

കാ​വി​ക്കൂ​ട്ട​ങ്ങ​ളു​ടെ തെ​മ്മാ​ടി​ത്ത​ത്തി​നു മു​ന്നി​ൽ പൊ​ളി​റ്റി​ക്ക​ൽ പ്ര​സി​ഡ​ൻ​റ് ഒ​ന്നും ചെ​യ്തി​ല്ല. മു​റ​വി​ളി​ക​ൾ​ക്ക് ചെ​വി​കൊ​ടു​ക്കാ​ൻ കൂ​ട്ടാ​ക്കാ​തെ യാ​ക്കൂ​ബ് മേ​മ​നും അ​ഫ്സ​ൽ ഗു​രു​വി​നും മു​ന്നി​ൽ ദ​യ​യു​ടെ അ​വ​സാ​ന​ത്തെ വാ​തി​ലാ​യ രാ​ഷ്​​ട്ര​പ​തി ഭ​വ​ൻ കൊ​ട്ടി​യ​ട​ച്ചു. മു​ഖ​ർ​ജി​യു​ടെ കാ​ല​ത്താ​ണ് ഏ​റ്റ​വും കൂ​ടു​ത​ൽ, 24 വ​ധ​ശി​ക്ഷ​ക​ൾ ഇ​ന്ത്യ ന​ട​പ്പാ​ക്കി​യ​ത്. ഭ​ര​ണ​ഘ​ട​ന സാ​ധു​ത നോ​ക്കാ​തെ സം​സ്ഥാ​ന​ങ്ങ​ളി​ലെ കു​തി​ര​ക്ക​ച്ച​വ​ട​ങ്ങ​ൾ​ക്ക് കൈ​യൊ​പ്പു ചാ​ർ​ത്തി​ക്കൊ​ടു​ത്തു.

അ​ധി​കാ​ര​ത്തി​ലി​രി​ക്കു​ന്ന​വ​രു​ടെ ഒ​രു ന​ട​പ​ടി​യി​ലും തെ​റ്റു​കാ​ണാ​തി​രു​ന്ന പൊ​ളി​റ്റി​ക്ക​ൽ പ്ര​സി​ഡ​ൻ​റ് മോ​ദി​സ​ർ​ക്കാ​റി​നോ ബി.​ജെ.​പി​ക്കോ ഒ​രി​ക്ക​ലും ഒ​രു അ​ലോ​സ​ര​വും ഉ​ണ്ടാ​ക്കി​യി​ല്ല. ബി.​ജെ.​പി അ​ധി​കാ​രം​പി​ടി​ച്ച​പ്പോ​ൾ രാ​ഷ്​​ട്ര​പ​തി ഭ​വ​നി​ലി​രു​ന്ന പ്ര​ണ​ബ് അ​വ​രു​മാ​യി നി​ര​ന്ത​രം സ​മ​ര​സ​പ്പെ​ട്ടു.

ആ​ർ.​എ​സ്.​എ​സ് നേ​താ​വ് മോ​ഹ​ൻ ഭാ​ഗ​വ​തി​നെ രാ​ഷ്്ട്ര​പ​തി ഭ​വ​െൻറ അ​തി​ഥി​യാ​ക്കാ​നും മ​ടി​ച്ചി​ല്ല. രാ​ഷ്​​ട്ര​പ​തി​യാ​യി​രി​ക്കുേ​മ്പാ​ൾ നാ​ഗ്പൂ​രി​ൽ പോ​കാ​ൻ ക​ഴി​യാ​ത്ത മു​ഖ​ർ​ജി അ​തി​നു​ശേ​ഷം ആ​ർ.​എ​സ്.​എ​സ് ആ​സ്ഥാ​ന​ത്ത് പ്ര​ധാ​ന പ്ര​ഭാ​ഷ​ക​നാ​യി. കോ​ൺ​ഗ്ര​സു​കാ​ർ​ക്കി​ട​യി​ലെ ഭാ​ര​ത്​​ര​ത്ന​മാ​യി മോ​ദി​സ​ർ​ക്കാ​ർ അം​ഗീ​ക​രി​ച്ച് ആ​ദ​രി​ച്ചു. എ​ല്ലാം ബം​ഗാ​ളി ബ്രാ​ഹ്മ​ണ​െൻറ മ​ന​സ്സോ​ടെ പ്ര​ണ​ബ് മു​ഖ​ർ​ജി ഇ​രു​കൈ​യും നീ​ട്ടി സ്വീ​ക​രി​ച്ചു.

കോ​ൺ​ഗ്ര​സും ര​ണ്ടാ​മൂ​ഴം ത​ര​പ്പെ​ടാ​തെ രാ​ഷ്​​​ട്ര​പ​തി ഭ​വ​നും വി​ട്ട് 84ാം വ​യ​സ്സി​ലേ​ക്ക് ന​ട​ന്ന​പ്പോ​ൾ, അ​ദ്ദേ​ഹം പ​തി​റ്റാ​ണ്ടു​ക​ൾ ഉ​യ​ർ​ത്തി​പ്പി​ടി​ച്ച മൂ​വ​ർ​ണ​ക്കൊ​ടി​ക്ക് കാ​വി​ച്ച​ന്ത​മാ​യി​രു​ന്നു​വെ​ന്ന് വി​മ​ർ​ശ​ക​ർ പ​റ​യും. എ​ല്ലാ​റ്റി​നു​മി​ട​യി​ൽ യാ​ഥാ​ർ​ഥ്യം ബാ​ക്കി: രാ​ഷ്​​ട്രീ​യ പാ​ണ്ഡി​ത്യ​ത്തിെൻറ ചാ​ണ​ക്യ പെ​രു​മ​ക​ൾ​ക്ക​പ്പു​റം നി​ല​പാ​ടു​ക​ളേ​ക്കാ​ൾ, അ​ധി​കാ​ര​ത്തി​നും പ​ദ​വി​ക്കും അം​ഗീ​കാ​ര​ത്തി​നും അ​ടി​പ്പെ​ട്ടു​പോ​യ നേ​താ​വാ​ണ് പ്ര​ണ​ബ് മു​ഖ​ർ​ജി​യെ​ന്നാ​ണ് കാ​ലം സാ​ക്ഷ്യ​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്ന​ത്.