തി​രു​വ​ന​ന്ത​പു​രം ഫോ​ർ​ട്ട്​ സെ​ൻ​ട്ര​ൽ ആ​ർ​കൈ​വ്​​സി​ലെ പു​രാ​രേ​ഖ വ​കു​പ്പി​ന്‍റെ

താ​ളി​യോ​ല രേ​ഖ മ്യൂ​സി​യം

താളിയോല രേഖ മ്യൂസിയം സജ്ജം; മൺമറഞ്ഞകാലം ഇനി കഥപോ​ലെ വായിച്ചറിയാം

തി​രു​വ​ന​ന്ത​പു​രം: ഭൂ​ത​കാ​ല​ത്തി​ന്‍റെ അ​ട​രു​ക​ളി​ൽ​നി​ന്ന്​ ഇ​നി പൂ​ർ​വി​ക​രു​ടെ തു​ടി​ക്കു​ന്ന ജീ​വി​ത​വും അ​വ​ർ ന​ട​ന്നു​തീ​ർ​ത്ത സ്ഥ​ല​രാ​ശി​ക​ളും ക​ഥ​പോ​ലെ വാ​യി​ച്ച​റി​യാ​ൻ ത​ല​സ്ഥാ​ന​ത്ത്​​ താ​ളി​യോ​ല മ്യൂ​സി​യം സ​ജ്ജ​മാ​യി. തി​രു​വ​ന​ന്ത​പു​രം കോ​ട്ട​യി​ലെ പ​ഴ​യ ത​ട​വ​റ​ക്കെ​ട്ടി​ട​മാ​ണ്​ പൗ​രാ​ണി​ക അ​റി​വി​ന്‍റെ നി​ല​വ​റ​യാ​യി പ​രി​വ​ർ​ത്തി​പ്പി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന​ത്.

ഫോ​ർ​ട്ടി​ലെ സെ​ൻ​ട്ര​ൽ ആ​ർ​ക്കൈ​വ്​​സ്​ കെ​ട്ടി​ട​ത്തി​നാ​ണ്​ ഈ ​പു​തി​യ നി​യോ​ഗം. അ​ച്ച​ടി തു​ട​ങ്ങാ​ത്ത കാ​ല​ത്തെ ഭ​ര​ണ​വും നി​യ​മ​വും വി​ദ്യാ​ഭ്യാ​സ​വും ചി​കി​ത്സ​യും ക്ര​യ​വി​ക്ര​യ​ങ്ങ​ളും ശി​ക്ഷാ​വി​ധി​ക​ളും സാ​മ്പ​ത്തി​ക ഇ​ട​പാ​ടു​ക​ളു​മ​ട​ക്കം സ​ക​ല സാ​മൂ​ഹി​ക ച​ല​ന​ങ്ങ​ളു​ടെ​യും രേ​ഖ​പ്പെ​ടു​ത്ത​പ്പെ​ട്ട ച​രി​​ത്ര​മാ​ണ്​ താ​ളി​യോ​ല​ക​ൾ.

തി​രു​വി​താം​കൂ​റും കൊ​ച്ചി​യും മ​ല​ബാ​റു​മ​ട​ങ്ങു​ന്ന കേ​ര​ള​ത്തി​ന്‍റെ പ​ഴ​മ​യി​ലേ​ക്കും സം​സ്കാ​രി​ക ച​രി​ത്ര​ത്തി​ലേ​ക്കും താ​ളി​യോ​ല​ക​ളി​ലൂ​ടെ ഗൃ​ഹാ​തു​ര​വും വൈ​ജ്ഞാ​നി​ക​വു​മാ​യ തി​രി​ഞ്ഞു​ന​ട​ക്കാ​നു​ള്ള അ​വ​സ​ര​മാ​ണ്​​ എ​ട്ട്​ ഗാ​ല​റി​ക​ളി​ലാ​യി സ​ജ്ജ​മാ​ക്കി​യ താ​ളി​യോ​ല മ്യൂ​സി​യം തു​റ​ന്നു​ന​ൽ​കു​ന്ന​ത്.

ഒ​രു കോ​ടി​യോ​ളം താ​ളി​യോ​ല രേ​ഖ​ക​ള​ട​ങ്ങി​യ വി​പു​ല ശേ​ഖ​ര​ത്തി​ൽ​നി​ന്ന്​ വി​ഷ​യാ​ടി​സ്ഥാ​ന​ത്തി​ൽ തെ​ര​ഞ്ഞെ​ടു​ന്ന 187 രേ​ഖ​ക​ളാ​ണ്​ 6000 ച​തു​ര​ശ്ര അ​ടി വി​സ്തീ​ർ​ണ​മു​ള്ള ഗാ​ല​റി​ക​ളി​ൽ പു​തു​കാ​ല​ത്തി​ന്‍റെ ഭാ​ഷ​യി​ൽ വി​ന്യ​സി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന​ത്. 13ാം നൂ​റ്റാ​ണ്ടു​മു​ത​ൽ പ​ഴ​ക്ക​മു​ള്ള രേ​ഖ​ക​ളാ​ണ്​ ഇ​തി​ലു​ള്ള​ത്.

താളിയോലകൾ


എ​ഴു​ത്തി​ന്‍റെ ക​ഥ പ​റ​യു​ന്ന​താ​ണ്​ ആ​ദ്യ ഗാ​ല​റി. മ​ണ്ണും മ​നു​ഷ്യ​നും, ഭ​ര​ണ​സം​വി​ധാ​നം, യു​ദ്ധ​വും സ​മാ​ധാ​ന​വും, വി​ദ്യാ​ഭ്യാ​സ​വും ആ​രോ​ഗ്യ​വും, സ​മ്പ​ത്ത്, സാ​മൂ​ഹി​ക​ക്ഷേ​മം, മ​തി​ല​കം രേ​ഖ​ക​ൾ എ​ന്നി​ങ്ങ​നെ തു​ട​രു​ന്നു മ​റ്റ്​ ഏ​ഴ്​ ഗാ​ല​റി​ക​ൾ.

സ​ന്ദ​ർ​ശ​​ക​രോ​ട്​ ഫ​ല​പ്ര​ദ​മാ​യി സം​വ​ദി​ക്കു​ന്ന​തി​ന്​ സ്ക്രീ​നു​ക​ളും ശ​ബ്​​ദ​വി​ന്യാ​സ​ങ്ങ​ളു​മ​ട​ക്കം സാ​​​​​ങ്കേ​തി​ക​വി​ദ്യ​യും പ്ര​യോ​ജ​ന​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​ട്ടു​ണ്ട്. വ്യാ​ഴാ​ഴ്ച ഉ​ച്ച​ക്ക്​​ 12ന്​ ​മു​ഖ്യ​മ​ന്ത്രി പി​ണ​റാ​യി വി​ജ​യ​ൻ മ്യൂ​സി​യം നാ​ടി​ന്​ സ​മ​ർ​പ്പി​ക്കും. ആ​ദ്യ ഒ​രു​മാ​സം പൊ​തു​ജ​ന​ങ്ങ​ൾ​ക്ക്​ പ്ര​വേ​ശ​നം സൗ​ജ​ന്യ​മാ​ണ്. പി​ന്നീ​ട്​ ടി​ക്ക​റ്റ്​ വ​രും.

മു​ൻ ത​ട​വ​റ ഇ​നി അ​റി​വി​ന്‍റെ ക​ല​വ​റ

താ​ളി​യോ​ല മ്യൂ​സി​യം നി​ല​കൊ​ള്ളു​ന്ന കെ​ട്ടി​ട മു​ത്ത​ശ്ശി​ക്ക്​ ​പ​ല നി​യോ​ഗ​ങ്ങ​ളു​ടെ​യും ച​രി​ത്ര​ദൗ​ത്യ​ങ്ങ​ളു​ടെ​യും ക​ഥ പ​റ​യാ​നു​ണ്ട്. ആ​ദ്യ​കാ​ല​ത്ത്​ നാ​യ​ർ പ​ട​യാ​ളി​ക​ളു​ടെ താ​വ​ള​മാ​യി​രു​ന്നു ഈ ​നി​ർ​മി​തി. പി​ന്നീ​ട്​ (200 കൊ​ല്ലം​ മു​മ്പ്​) കു​റ്റ​വാ​ളി​ക​ളെ പാ​ർ​പ്പി​ക്കു​ന്ന ‘ബ​ന്ദേ​ഖാ​ന’ അ​ഥ​വ ത​ട​വ​റ​യാ​യി. 1887ൽ ​പൂ​ജ​പ്പു​ര​യി​ൽ ജ​യി​ൽ സ​മു​ച്ച​യം യാ​ഥാ​ർ​ഥ്യ​മാ​യ​തോ​ടെ തി​രു​വി​താം​കൂ​റി​ന്‍റെ ഔ​ദ്യോ​ഗി​ക രേ​ഖാ​ല​യ​മാ​യ ഹ​ജൂ​ർ വെ​ർ​ണാ​ക്കു​ല​ർ റെ​ക്കോ​ഡ്​​സ്​ ഈ ​മ​ന്ദി​ര​ത്തി​ൽ പ്ര​വ​ർ​ത്തി​ച്ചു​തു​ട​ങ്ങി.

1964ൽ ​പു​രാ​രേ​ഖ വ​കു​പ്പ്​ രൂ​പ​പ്പെ​ട്ട​പ്പോ​ൾ അ​തി​ന്​ കീ​ഴി​ൽ താ​ളി​യോ​ല ശേ​ഖ​രം സൂ​ക്ഷി​ക്കു​ന്ന മേ​ഖ​ല ഓ​ഫി​സാ​യി മാ​റി. 2022 ഡി​സം​ബ​റോ​ടെ താ​ളി​യോ​ല മ്യൂ​സി​യ​മെ​ന്ന പു​തി​യ നി​യോ​ഗ​ത്തി​ലേ​ക്കാ​ണ്​ ഈ ​പൗ​രാ​ണി​ക മ​ന്ദി​രം ചു​വ​ടു​വെ​ക്കു​ന്ന​ത്.

പു​ത്ത​ൻ​ച​ന്ത നി​ർ​മാ​ണം മു​ത​ൽ ജാ​തി​ത്ത​ട​വ​റ​ക​ൾ​വ​രെ

ത​ല​സ്ഥാ​ന​ത്ത്​ പു​ത്ത​ൻ​ച​ന്ത സ്ഥാ​പി​ക്കാ​ൻ 1817ൽ ​ഇ​റ​ങ്ങി​യ വി​ളം​ബ​രം ഇ​വി​ടെ കാ​ണാം. തി​ങ്ക​ളാ​ഴ്ച തോ​റും പ്ര​വ​ർ​ത്തി​ക്കു​ന്ന ഈ ​ച​ന്ത​യെ​ക്കു​റി​ച്ച്​ ഗൗ​രി പാ​ർ​വ​തി ഇ​റ​ക്കി​യ വി​ളം​ബ​രം നെ​യ്യാ​റ്റി​ൻ​ക​ര, നെ​ടു​മ​ങ്ങാ​ട്,​ തി​രു​വ​ന​ന്ത​പു​രം താ​ലൂ​ക്കു​ക​ളി​ൽ വാ​യി​ച്ചി​രു​ന്നു.

തി​രു​വി​താം​കൂ​റി​ൽ സ്ത്രീ​ശാ​ക്തീ​ക​ര​ണ​ത്തി​നാ​യി ‘വേ​ല​ക്ക​ട​ക​ൾ’ തു​ട​ങ്ങു​ന്ന​തി​ന്​ രാ​ജാ​വ്​ 300 രൂ​പ അ​നു​വ​ദി​ച്ച്​ ഇ​റ​ക്കി​യ ഉ​ത്ത​ര​വു​മു​ണ്ട്​. ഉ​ള്ളൂ​രി​ൽ​നി​ന്ന്​ വ​ട​ക്കോ​ട്ട്​ വ​ഴി​വെ​ട്ടു​ന്ന​തി​ന്​ നി​ല​ങ്ങ​ൾ ഏ​റ്റെ​ടു​ക്കാ​ൻ​ 1817ൽ ​പു​റ​പ്പെ​ടു​വി​ച്ച ഉ​ത്ത​ര​വാ​ണ്​ മ​റ്റൊ​ന്ന്. തി​രു​വ​ന​ന്ത​പു​രം ​തെ​ക്ക്​-​വ​ട​ക്ക്​ താ​ലൂ​ക്കു​ക​ൾ, കോ​ട്ട​യ്ക്ക​കം, അ​ന​ന്ത​പു​രം ക​ച്ച​വ​ട​കേ​ന്ദ്രം എ​ന്നി​വ ഉ​ൾ​ക്കൊ​ള്ളി​ച്ച്​ ടൗ​ൺ പൊ​ലീ​സ് ​രൂ​പ​വ​ത്​​ക​രി​ച്ച്​ 1843ൽ ​ഇ​റ​ക്കി​യ ഉ​ത്ത​ര​വ്​ പ്ര​ദ​ർ​ശി​പ്പി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ട്​.

തൈ​ക്കാ​ട്​ സു​റി​യാ​നി​പ്പ​ള്ളി പ​ണി​യാ​ൻ അ​നു​വാ​ദം ന​ൽ​കി​യു​ള്ള 1739ലെ ​ഉ​ത്ത​ര​വ്, നേ​മം​ പ​ള്ളി​യി​ൽ ല​ബ്ബ​യാ​യി ക​മ്മ​തു മൈ​തീ​യ​നെ നി​യ​മി​ച്ചു​ള്ള ഉ​ത്ത​ര​വ്, ​നെ​യ്യാ​റ്റി​ൻ​ക​ര ശ്രീ​കൃ​ഷ്​​ണ സ്വാ​മി ക്ഷേ​ത്രം പ​ണി​യാ​ൻ സ​ഹാ​യം ന​ൽ​കി​യ​ത്​ തു​ട​ങ്ങി​യ ച​രി​ത്ര​സാ​ക്ഷ്യ​ങ്ങ​ളു​ടെ താ​ളി​യോ​ല​ക​ളു​മു​ണ്ട്. തി​രു​വി​താം​കൂ​റി​ൽ ത​ട​വു​കാ​ർ​ക്ക്​ ജാ​തി തി​രി​ച്ച്​ ത​ട​വ​റ​ക​ൾ ക്ര​മീ​ക​രി​ച്ച​തി​ന്‍റെ തെ​ളി​വ്​ രേ​ഖ​ക​ളു​മു​ണ്ട്​. ചാ​ന്നാ​ർ, ഈ​ഴ​വ​ർ ഉ​ൾ​പ്പെ​ടെ​യു​ള്ള ത​ട​വു​കാ​ർ​ക്കാ​ണ്​ പ്ര​ത്യേ​കം ഇ​ടം നി​ശ്ച​യി​ച്ച്​ 1844ൽ ​ഉ​ത്ത​ര​വി​റ​ക്കി​യ​ത്.

2000 തോ​ക്കു​ക​ളു​ടെ ക​ഥ, പ​ണ​ത്തി​ന്​ പ​ക​രം കു​രു​മു​ള​ക്​

തി​രു​വി​താം​കൂ​ർ രാ​ജ്യം ആ​യു​ധം ശേ​ഖ​രി​ച്ചി​രു​ന്ന​തി​ന്‍റെ താ​ളി​യോ​ല രേ​ഖ​ക​ൾ പ്ര​ത്യേ​കം ക്ര​മീ​ക​രി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ട്. 1780ൽ ​കൊ​ച്ചി​യി​ൽ​നി​ന്ന്​ 2000 തോ​ക്ക്​ വാ​ങ്ങി​യ​തി​ന്‍റെ രേ​ഖ​ക​ളാ​ണി​ത്. തോ​ക്ക്​ വാ​ങ്ങി​യ വ​ക​യി​ലെ പ​ണം കൊ​ച്ചി കോ​ട്ട​യി​ൽ​നി​ന്ന്​ കു​രു​മു​ള​കി​ന്‍റെ പ​ണ​ത്തി​ൽ വ​ര​വു​വെ​ക്കാ​നും ഉ​ത്ത​ര​വ്​ നി​ഷ്ക​ർ​ഷി​ക്കു​ന്നു. കൊ​ച്ചി സ​ർ​ക്കാ​റി​ന്‍റെ തോ​ക്കു​ക​ൾ കേ​ടു​പാ​ടു​ക​ൾ തീ​ർ​ക്കു​ന്ന​തി​ന്​ 1822ൽ ​ഇ​റ​ക്കി​യ ഉ​ത്ത​ര​വു​മു​ണ്ട്.

അ​ധി​കാ​ര​പ​രി​ധി​ക്ക്​ പു​റ​ത്തു​നി​ന്ന്​ പു​ക​യി​ല പി​ടി​ച്ച ഉ​ദ്യോ​ഗ​സ്ഥ​നെ​തി​രെ ന​ട​പ​ടി​യെ​ടു​ത്ത്​ ഇ​റ​ക്കി​യ 1881ലെ ​വി​ചി​ത്ര ഉ​ത്ത​ര​വ്, 1877ലെ​ ​കൊ​ച്ചി​യി​ലെ ജ​ന​സം​ഖ്യ നി​യ​ന്ത്ര​ണം, പൊ​ലീ​സു​കാ​ർ​ക്ക്​ ഉ​ടു​പ്പും ത​ല​പ്പാ​വും വാ​ങ്ങി​യ​ത്, സെ​ക്ര​ട്ടേ​റി​യ​റ്റി​ലെ ഇം​ഗ്ലീ​ഷ്​ എ​ഴു​ത്തു​കു​ത്തു​ക​ൾ​ക്കാ​യി ഡെ​പ്യൂ​ട്ടി സെ​ക്ര​ട്ട​റി​യെ നി​യ​മി​ച്ച​ത്, ഉ​ത്ത​ര​വു​ക​ൾ ഇ​റ​ക്കു​ന്ന​തി​ന്​ ര​ണ്ടു​ ല​ക്ഷം താ​ളി​യോ​ല​ക​ൾ കൊ​ട്ടാ​ര​ക്ക​ര​യി​ൽ​നി​ന്ന്​ വ​രു​ത്തി​യ​ത്, ജ​ന​റ​ൽ ആ​ശു​പ​ത്രി​യു​ടെ തു​ട​ക്കം എ​ന്നി​വ സം​ബ​ന്ധി​ച്ച രേ​ഖ​ക​ൾ പ്ര​ദ​ർ​ശ​ന​ത്തി​ലു​ണ്ട്.

സ​ർ​ക്കാ​ർ ജീ​വ​ന​ക്കാ​ർ​ക്ക്​ പെ​ൻ​ഷ​ൻ അ​നു​വ​ദി​ച്ചു​ള്ള 1864 ലെ ​ഉ​ത്ത​ര​വാ​ണ്​ മ​റ്റൊ​ന്ന്. ടി.​എ​സ്​ ക​നാ​ൽ പ​ണി​യു​ന്ന​തി​ന്​ 1860ൽ ​ഒ​രു ല​ക്ഷം രൂ​പ ഖ​ജ​നാ​വി​ൽ​നി​ന്ന്​ അ​നു​വ​ദി​ച്ചു​ള്ള ഉ​ത്ത​ര​വ്, ക​ര​മ​ന​മു​ത​ൽ കി​ഴ​ക്കോ​ട്ട്​ റോ​ഡ്​ പ​ണി​യു​ന്ന​തി​ന്​ 1848ൽ ​ഇ​റ​ക്കി​യ ഉ​ത്ത​ര​വ്, കി​ള്ളി​യാ​റി​ൽ ക​ല്ല​ണ കെ​ട്ടു​ന്ന​തി​ന്​ 1825ൽ ​ഇ​റ​ക്കി​യ രാ​ജ​വി​ളം​ബ​രം കൗ​തു​ക​മു​ണ​ർ​ത്തും. ​

ഇ​ന്ന്​ പ​ഞ്ചി​ങ്, അ​ന്ന് പി​ഴ

ഉ​ദ്യോ​ഗ​സ്ഥ​രു​ടെ ഹാ​ജ​റി​ന്​ ഓ​ഫി​സു​ക​ളി​ൽ ഇ​ന്ന്​ പ​ഞ്ചി​ങ്​ സം​വി​ധാ​ന​മാ​ണെ​ങ്കി​ൽ വ​ര​വു​പോ​ക്കു​ക​ൾ നി​രീ​ക്ഷി​ക്കു​ന്ന​തി​ന്​ അ​ന്നും സം​വി​ധാ​ന​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ഓ​ഫി​സി​ൽ രാ​വി​ലെ 11നും ​എ​ത്താ​ത്ത​വ​ർ​ക്ക്​ പി​ഴ ഏ​ർ​പ്പെ​ടു​ത്തി 1857ൽ ​ഇ​റ​ക്കി​യ ഉ​ത്ത​ര​വ്​ ഇ​തി​ന്​ അ​ടി​വ​ര​യി​ടു​ന്നു.

അ​ഞ്ചു രൂ​പ ശ​മ്പ​ള​ക്കാ​രി​ൽ​നി​ന്ന്​ കാ​ൽ രൂ​പ​യും മ​റ്റ്​ ശ​മ്പ​ള​ക്കാ​രി​ൽ​നി​ന്ന്​ ഒ​രു രൂ​പ​യു​മാ​യി​രു​ന്നു​ പി​ഴ. എ​ഴു​ത്തി​ന്‍റെ ക​ഥ​പ​റ​യു​ന്ന ഗാ​ല​റി​യി​ൽ എ​ഴു​ത്തി​ന്‍റെ തു​ട​ക്ക​വും ശി​ലാ​ചി​ത്ര​ങ്ങ​ളും ഗു​ഹാ​ചി​ത്ര​ങ്ങ​ളും കാ​ണാം. നൂ​റ്റാ​ണ്ടു​ക​ള്‍ പ​ഴ​ക്ക​മു​ള്ള മു​ള​യി​ല്‍ എ​ഴു​ത​പ്പെ​ട്ട രേ​ഖ​ക​ളാ​യ മു​ള​ക്ക​ര​ണ​ങ്ങ​ള്‍, കോ​പ്പ​ർ പ്ലേ​റ്റി​ലെ ചെ​പ്പേ​ടു​ക​ള്‍, താ​ളി​യോ​ല​ക​ള്‍, എ​ഴു​ത്തു​പ​ക​ര​ണ​ങ്ങ​ൾ, ഒ​രു​കൂ​ട്ടം താ​ളി​യോ​ല​ക​ളു​ടെ ശേ​ഖ​ര​മാ​യ ചു​രു​ണ​ക​ൾ എ​ന്നി​വ​യു​മു​ണ്ട്. ചു​രു​ണ​ക​ൾ ​ഒ​രി​ട​ത്തു​നി​ന്ന്​ മ​റ്റൊ​രി​ട​​ത്തേ​ക്ക്​ കൊ​ണ്ടു​പോ​കാ​ൻ തി​രു​വി​താം​കൂ​റി​ൽ ഉ​പ​യോ​ഗി​ച്ചി​രു​ന്ന ചു​രു​ണ​പ്പെ​ട്ടി​യും ഇ​വി​ടെ​യു​ണ്ട്.

കേ​ര​ള​ത്തി​ലെ ഏ​ക മു​സ്​​ലിം രാ​ജ​വം​ശ​മാ​യ അ​റ​യ്ക്ക​ലി​ലെ 1874ലെ ​താ​ളി​യോ​ല​യി​ലെ ഭൂ​മി​രേ​ഖ, 1864ൽ ​അ​റ​യ്ക്ക​ൽ കൊ​ട്ടാ​ര​ത്തി​ലേ​ക്ക്​ പാ​ട്ടം മ​ട​ക്കി​ന​ൽ​കി​യ മ​റു​പാ​ട്ട ഓ​ല എ​ന്നി​വ​യു​ണ്ട്. 1818ൽ ​കു​ള​ച്ച​ലി​ൽ നീ​ലം കൃ​ഷി തു​ട​ങ്ങി​യ​ത്​ സം​ബ​ന്ധി​ച്ചും 1881ൽ ​പാ​ല​ക്കാ​ട്​ ജി​ല്ല​യി​ലെ നെ​ല്ലി​യാ​മ്പ​തി​യ​ൽ കാ​പ്പി കൃ​ഷി​ക്ക്​ അ​നു​മ​തി ന​ൽ​കി​യ​തി​നെ​ക്കു​റി​ച്ചു​മു​ള്ള​ രേ​ഖ​ക​ളും കാ​ണാം. 

Tags:    
News Summary - Palm-Leaf manuscript museum -Now you can read like a story

വായനക്കാരുടെ അഭിപ്രായങ്ങള്‍ അവരുടേത്​ മാത്രമാണ്​, മാധ്യമത്തി​േൻറതല്ല. പ്രതികരണങ്ങളിൽ വിദ്വേഷവും വെറുപ്പും കലരാതെ സൂക്ഷിക്കുക. സ്​പർധ വളർത്തുന്നതോ അധിക്ഷേപമാകുന്നതോ അശ്ലീലം കലർന്നതോ ആയ പ്രതികരണങ്ങൾ സൈബർ നിയമപ്രകാരം ശിക്ഷാർഹമാണ്​. അത്തരം പ്രതികരണങ്ങൾ നിയമനടപടി നേരിടേണ്ടി വരും.