മ​​രീ​​ചി​​ക​​ക്കു പി​​റ​​കെ എ​ഴു​പ​തു വ​ർ​ഷ​ങ്ങ​ൾ 

‘‘വി​ഭ​ജ​നം സു​നി​ശ്ചി​ത​മാ​യി​രി​ക്കു​ന്നു. നി​ങ്ങ​ൾ നേ​താ​ക്ക​ളെ​ല്ലാം പാ​കി​സ്​​താ​നി​ലേ​ക്കു പോ​യാൽ ഇ​ന്ത്യ​യിൽ അ​വ​ശേ​ഷി​ക്കു​ന്ന മു​സ്​​ലിം ന്യൂ​ന​പ​ക്ഷ​ത്തി​െ​ൻ​റ സം​ര​ക്ഷ​ണം ആ​ര്​ ഏ​റ്റെ​ടു​ക്കും, അ​വ​ർ​ക്ക്​ ആ​ര്​ നേ​തൃ​ത്വം ന​ൽ​കും?’’^ വി​ഭ​ജ​നം ആ​സ​ന്ന​മാ​യി​രി​ക്കെ മു​സ്​​ലിംലീ​ഗ്​ നേ​താ​വും പാ​കി​സ്​​താൻ ശി​ൽ​പി​യു​മാ​യ മു​ഹ​മ്മ​ദ​ലി ജി​ന്ന​യോ​ടാ​യി​രു​ന്നു ചോ​ദ്യം. ‘‘അ​ക്കാ​ര്യം ഞാ​ൻ ചൗ​ധ​രി ഖ​ലീ​ഖു​സ്സ​മാ​നെ ചു​മ​ത​ല​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​ട്ടു​ണ്ട്​’’ ^ആ​ത്​​മ​വി​ശ്വാ​സ​ത്തോ​ടെ ഖാ​ഇ​ദെ അ​അ്​​സ​മി​െ​ൻ​റ മ​റു​പ​ടി. ജി​ന്ന ക​റാ​ച്ചി​യി​ലെ​ത്തു​ന്ന​തി​നു​മു​​േമ്പ യു.​പി​ മു​സ്​​ലിംലീ​ഗ്​ നേ​താ​വാ​യി​രു​ന്ന ചൗ​ധ​രി ഖ​ലീഖു​സ്സ​മാ​ൻ പാ​കി​സ്​​താ​നി​ലെ​ത്തി​യി​രു​ന്നു​വെ​ന്ന്​ ച​രി​ത്രം. ര​ക്​​ത​പ്പു​ഴ​യി​ലും പ​തി​നാ​യി​ര​ങ്ങ​ളു​ടെ മൃ​ത​ദേ​ഹ​ങ്ങ​ളി​ലു​മാ​യി പു​തി​യ രാ​ഷ്​​ട്രം പി​റ​ന്നു​വീ​ണു. 

മ​ത​^സാ​മു​ദാ​യി​കാ​ടി​ത്ത​റ​യി​ൽ ആ​ധു​നി​കലോ​കത്ത്​ ആ​ദ്യ​മാ​യി സ്​​ഥാ​പി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട രാ​ഷ്​​്ട്രം. അ​തി​െ​ൻ​റ ഉ​ത്ത​ര​വാ​ദി​ത്ത​ത്തെ​ച്ചൊ​ല്ലി ഇ​ന്ത്യ​യി​ൽ പൊ​ട്ടി​പ്പു​റ​പ്പെ​ട്ട വി​വാ​ദം ഏ​ഴു പ​തി​റ്റാ​ണ്ടു​ക​ൾ​ക്കു​ശേ​ഷ​വും തു​ട​രു​ന്നു. സാ​മു​ദാ​യി​കാ​ടി​സ്​​ഥാ​ന​ത്തി​ൽ ഇ​ന്ത്യ ര​ണ്ടാ​യി പി​ള​രു​ന്ന​ത്​ ദൂ​ര​വ്യാ​പ​ക​മാ​യ പ്ര​ത്യാ​ഘാ​ത​ങ്ങ​ളു​ള​വാ​ക്കു​മെ​ന്നും അ​തി​നാ​യു​ള്ള പോ​രാ​ട്ട​ത്തി​ൽ​നി​ന്ന്​ ഇ​രു​വി​ഭാ​ഗ​വും പി​ന്തി​രി​യ​ണ​മെ​ന്നും അ​തി​ശ​ക്​​ത​മാ​യി അ​വ​സാ​നം​വ​രെ ആ​വ​ശ്യ​പ്പെ​ട്ട​ത്​ മൗ​ലാ​ന അ​ബു​ൽ​ക​ലാം ആ​സാ​ദും (1888^1958), സ​യ്യി​ദ്​ അ​ബു​ൽ അ​അ്​​ലാ മൗ​ദൂ​ദിയും (1903^1979) ​ആ​യി​രു​ന്നു. ര​ണ്ടു​പേ​രും ആ​ശ​ങ്കി​ച്ച​ത്​ ഹി​ന്ദു ഭൂ​രി​പ​ക്ഷ ഇ​ന്ത്യ​യി​ൽ അ​വ​ശേ​ഷി​ക്കു​ന്ന മു​സ്​​ലിം ന്യൂ​ന​പ​ക്ഷ​ത്തി​െ​ൻ​റ ഭാ​വി​യെ​ക്കു​റി​ച്ചാ​യി​രു​ന്നു. മ​റ്റൊ​രു പോം​വ​ഴി​യു​മി​ല്ലെ​ങ്കി​ൽ സ്വ​യം​ഭ​ര​ണ പ്ര​വി​ശ്യ​ക​ളു​ടെ ഒ​രു ഫെ​ഡ​റേ​ഷ​നാ​യി ഇ​ന്ത്യ​യെ നി​ല​നി​ർത്താമെന്നും ആ ​പ​രീ​ക്ഷ​ണം പ​രാ​ജ​യ​പ്പെ​ട്ടാ​ൽ മാ​ത്രം ര​ണ്ട്​ പ​ര​മാ​ധി​കാ​ര രാ​ഷ്​​ട്ര​ങ്ങ​ളാ​യി രൂ​പാ​ന്ത​ര​പ്പെ​ടു​ന്ന​തി​നെ​ക്കു​റി​ച്ച്​ ആ​ലോ​ചി​ക്കാമെ​ന്നും ഭി​ന്നപ​ശ്ചാ​ത്ത​ല​ങ്ങ​ളി​ൽ​നി​ന്ന്​​ ര​ണ്ടു​ പേ​രും ​നി​ർ​ദേ​ശി​ച്ചു. പ​ക്ഷേ, ഇ​രു​പ​ക്ഷ​ത്തി​െ​ൻ​റ​യും പ​രി​ഗ​ണ​ന ല​ഭി​ച്ചി​ല്ല. പി​ടി​ച്ചു​നി​ൽ​ക്കാ​ൻ പ​ര​മാ​വ​ധി ശ്ര​മി​ച്ച​വ​രി​ൽ ജ​വ​ഹ​ർ​ലാ​ൽ നെ​ഹ്​​റു​വി​െ​ൻ​റ പേ​രാ​ണ്​ ഗാ​ന്ധി​ജി​ക്കു​ശേ​ഷം പ​റ​യ​പ്പെ​ടു​ന്ന​തെ​ങ്കി​ലും ഏ​കീ​കൃ​ത ഇ​ന്ത്യ​യു​ടെ പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി​പ​ദം ജി​ന്ന പി​ടി​ച്ചെ​ടു​ക്കു​മെ​ന്ന്​ ഭ​യ​പ്പെ​ട്ട നെ​ഹ്​​റു​ വി​ഭ​ജ​ന​ത്തി​ന്​ വ​ഴ​ങ്ങു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു​വെ​ന്ന്​ രേ​ഖ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​ട്ടു​ണ്ട് പ്ര​ശ​സ്​​ത മാ​ധ്യ​മ പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ക​നാ​യി​രു​ന്ന ഖു​ശ്​​​വ​ന്ത്​ സി​ങ്​ (അ​ബ്​​സ​ല്യൂട്ട്​​ ഖു​ശ്​​വ​ന്ത്​^2010 പു​റം 73, പെ​ൻ​ഗ്വി​ൻ ബു​ക്​​സ്). അ​തേ​സ​മ​യം, അ​വി​ഭ​ക്​​ത ഇ​ന്ത്യ​യി​ൽ രൂ​പ​പ്പെ​ട്ട വ​ർ​ഗീ​യാ​ന്ത​രീ​ക്ഷം വി​ഭ​ജ​ന​ത്തെ അ​നി​വാ​ര്യ​മാ​ക്കി​ത്തീ​ർ​ത്തി​രു​ന്നു എ​ന്ന നി​രീ​ക്ഷ​ണ​വും ഖു​ശ്​​വ​ന്ത്​ ന​ട​ത്താ​തി​രു​ന്നി​ട്ടി​ല്ല (Ibid പു​റം 109).

കാ​ര​ണം എ​ന്താ​യാ​ലും കാ​ര​ണ​ക്കാ​ർ ആ​രാ​യി​രു​ന്നാ​ലും രാ​ജ്യം പി​ള​ർ​ന്ന​തി​ൽ പി​ന്നെ ഇ​ന്ത്യ​യി​ൽ ശേ​ഷി​ച്ച മു​സ്​​ലിം ന്യൂ​ന​പ​ക്ഷ​ത്തി​െ​ൻ​റ അ​വ​സ്​​ഥ സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​ത്തി​െ​ൻ​റ 70ാം വാ​ർ​ഷി​കം ആ​ഘോ​ഷി​ക്കു​േ​മ്പാ​ൾ അ​ര​ക്ഷി​ത​ത്വ​ത്തി​േ​ൻ​റ​തും ഭീ​തി​യു​ടേതുമാ​ണെ​ന്ന്​ തു​റ​ന്നുപ​റ​യു​ന്ന​ത്​ ഒ​ടു​വി​ല​ത്തെ പ​തി​റ്റാ​ണ്ടു​കാ​ലം ഉ​പ​രാ​ഷ്​​ട്ര​പ​തി​യാ​യി രാ​ജ്യ​ത്തെ സേ​വി​ച്ച ഹാ​മി​ദ്​ അ​ൻ​സാ​രി​യാ​ണ്. അ​േ​ദ്ദ​ഹ​ത്തി​െ​ൻ​റ പി​ൻ​ഗാ​മി​യാ​യി സ്​​ഥാ​ന​മേ​റ്റ വെ​ങ്ക​യ്യ നാ​യി​ഡു​വിനും പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി ന​രേ​ന്ദ്ര മോ​ദിക്കും ര​ണ്ടു​ പേ​രും പ്ര​തി​നി​ധാ​നം ചെ​യ്യു​ന്ന സം​ഘ്​​പ​രി​വാ​റി​നും അ​ൻ​സാ​രി പ​റ​ഞ്ഞ​ തിക്​തസ​ത്യം ര​സി​ച്ചില്ല. എ​ങ്കി​ലും നേ​രാ​ണ​ദ്ദേ​ഹം പ​റ​ഞ്ഞ​തെ​ന്ന്​ സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​ത്തി​െ​ൻ​റ 50 വ​ർ​ഷ​ത്തെ മു​സ്​​ലിം സ്​​ഥി​തി​യെ​ക്കു​റി​ച്ച്​ പ​ഠി​ച്ച്​ റി​പ്പോ​ർ​ട്ട്​ സ​മ​ർ​പ്പി​ക്കാ​ൻ നി​യോ​ഗി​ക്കപ്പെട്ട ജ​സ്​​റ്റി​സ്​ ര​ജീ​ന്ദ​ർ സ​ച്ചാ​ർ ക​മ്മി​റ്റി സാ​ക്ഷ്യ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​ട്ടു​ണ്ട്. 2014ലെ ​േ​ലാ​ക്​​സ​ഭ തെ​ര​െ​ഞ്ഞ​ടു​പ്പി​നെ തു​ട​ർ​ന്നു​ണ്ടാ​യ സു​പ്ര​ധാ​ന ഭ​ര​ണ​മാ​റ്റ​ത്തി​െ​ൻ​റ ഫ​ല​മാ​ണി​തെ​ന്ന്​ ഏ​താ​യാ​ലും പ​റ​യാ​നാ​വി​ല്ല. തു​ട​ക്ക​ത്തി​ൽ സൂ​ചി​പ്പി​ച്ച​പോ​ലെ നാ​ലു കോ​ടി മു​സ്​​ലിം​ക​ളെ തീ​ർ​ത്തും അ​നാ​ഥ​രാ​ക്കി നേ​താ​ക്ക​ളും സ​മ്പ​ന്ന​രും പ​ണ്ഡി​ത​രും ‘സ്വ​ർ​ഗ​രാ​ജ്യം’ തേ​ടി പ​റ​ന്നതി​ൽ പി​ന്നെ സ്വാഭാവി​ക​മാ​യി​ സംഭ​വി​ക്കാ​വു​ന്ന​തെ​ന്തോ അ​താ​ണി​പ്പോ​ൾ സം​ഭ​വി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന​ത്. 

1950 ജ​നു​വ​രി 26ന്​ ​നി​ല​വി​ൽവ​ന്ന ഇ​ന്ത്യ​ൻ ഭ​ര​ണ​ഘ​ട​ന രാ​ജ്യ​ത്തെ മ​ത, ഭാ​ഷ, സാം​സ്​​കാ​രി​ക ന്യൂ​ന​പ​ക്ഷ​ങ്ങ​ളോ​ട്​ പ​ര​മാ​വ​ധി നീ​തി ചെ​യ്​​തി​ട്ടു​ണ്ടെ​ന്ന​ത്​ നി​സ്​​ത​ർ​ക്ക​മാ​ണ്. എ​ന്നാ​ൽ, ഭ​ര​ണ​ഘ​ട​ന​യു​ടെ അ​ക്ഷ​ര​ങ്ങ​ൾ മാ​ത്രം ആ​രു​ടെ​യും ര​ക്ഷ​െ​ക്ക​ത്തു​ക​യി​ല്ല, പാ​ർ​ല​മെ​ൻ​റും നി​യ​മ​സ​ഭ​ക​ളും ബ്യൂ​റോ​ക്ര​സി​യും ജു​ഡീ​ഷ്യ​റി​യും അ​ത്​ ന​ട​പ്പാ​ക്കാ​ൻ ആ​ത്​​മാ​ർ​ഥ​ത​യും ജാ​ഗ്ര​ത​യും കാ​ണി​ച്ചി​ല്ലെ​ങ്കി​ൽ. അ​ങ്ങ​നെ കാ​ണി​ക്ക​ണ​മെ​ങ്കി​ൽ പ്രാ​ഥ​മി​ക​മാ​യി വേ​ണ്ട​ത്​ ബ​ന്ധ​പ്പെ​ട്ട സ​മു​ദാ​യം ഇ​ച്ഛാ​ശ​ക്​​തി​യും സ​മ്മ​ർ​ദ​വും പ്രേ​ര​ണ​യും വേ​ണ്ട​വി​ധം പ്ര​യോ​ഗി​ക്കു​ക​യാ​ണ്. ക​ര​യു​ന്ന കു​ഞ്ഞി​നേ പാ​ലു​ള്ളൂ എ​ന്ന​ത്​ പ്ര​കൃ​തി നി​യ​മ​മാ​ണ്. പോ​യ​കാ​ല​ത്ത്​ അ​തു​ണ്ടാ​യി​െ​ല്ല​ങ്കി​ൽ ആ​രാ​ണ്​ ഉത്ത​ര​വാ​ദി​ക​ൾ?

നി​രാ​ശ​രും ചകിതരും അ​ര​ക്ഷി​ത​രു​മാ​യ മു​സ്​​ലിം ന്യൂ​ന​പ​ക്ഷ​ത്തെ​യാ​ണ്​ വി​ഭ​ജ​നാ​ന​ന്ത​ര സ്വ​ത​ന്ത്ര​ ഭാ​ര​തം സാ​മാ​ന്യ​മാ​യി ബാ​ക്കി​നി​ർ​ത്തി​യ​ത്​. ‘നാ​ഥ​നി​ല്ലാ പ​ട നാ​യ്​​പ​ട’ എ​ന്ന പ​ഴ​മൊ​ഴിപോ​ലെ​യാ​യി സ​മു​ദാ​യ​ത്തി​െ​ൻ​റ സ്​​ഥി​തി. ഉ​ത്ത​രേ​ന്ത്യ​ൻ മു​സ്​​ലിം​ക​ൾ​ക്ക്​ മ​ത​പ​ര​മാ​യ നേ​തൃ​ത്വം ന​ൽ​കു​ന്ന​തി​ൽ പ്ര​ധാ​ന പ​ങ്കു​വ​ഹി​ച്ച ജം​ഇ​യ്യ​തു​ൽ ഉ​ല​മാ​യെ ഹി​ന്ദി​െ​ൻ​റ പ്ര​മു​ഖ​രാ​യ പ​ണ്ഡി​ത​രി​ൽ പ​ല​രും പാ​കി​സ്​​താ​നി​ലേ​ക്ക്​ ക​ളം​മാ​റി​ച്ച​വി​ട്ടി​യ​തോ​ടെ ഹു​സൈ​ൻ അ​ഹ്​​മ​ദ്​ മ​ദ​നി​ക്കും ദ​യൂ​ബ​ന്ത്​ ദാ​റു​ൽ ഉ​ലൂ​മി​ലെ പ​ണ്ഡി​ത​ന്മാ​ർ​ക്കും നേ​ര​ത്തേ സ്വീ​ക​രി​ച്ച കോ​ൺ​ഗ്ര​സ​്​ അനു​കൂ​ല നി​ല​പാ​ട്​ മാ​റി​യ സാ​ഹ​ച​ര്യ​ത്തി​ൽ ശ​ക്​​തി​പ്പെ​ടു​ത്തു​ക​യ​ല്ലാ​തെ വ​ഴി​യി​ല്ലെ​ന്ന്​ വ​ന്നു. പ​ക്ഷേ, വി​ഭ​ജ​ന​ത്തെ പ​ല്ലും ന​ഖ​വും ഉ​പ​യോ​ഗി​ച്ച്​ എ​തി​ർ​ത്ത മൗ​ലാ​ന അ​ബു​ൽ​ക​ലാം ആ​സാ​ദി​െ​ൻ​റ സാ​ന്നി​ധ്യ​വും ജ​വ​ഹ​ർ​ലാ​ൽ നെ​ഹ്​​റു​വി​െ​ൻ​റ മതനിരപേക്ഷതയോടുള്ള അചഞ്ചല പ്രതിബദ്ധതയും ഉണ്ടായിട്ടുകൂടി  ന്യൂന​പ​ക്ഷ​ത്തി​ന്​ സു​ര​ക്ഷി​ത​ത്വ​ബോ​ധ​മോ അ​ർ​ഹ​മാ​യ പ​രി​ഗ​ണ​ന​യോ ല​ഭി​ച്ചി​ല്ലെ​ന്ന്​ മാ​ത്ര​മ​ല്ല, നി​ര​ന്ത​ര​മാ​യ വ​ർ​ഗീ​യ ക​ലാ​പ​ങ്ങ​ൾ അ​വ​രു​ടെ നി​ല​നി​ൽ​പി​നു​പോ​ലും വെ​ല്ലു​വി​ളി​ക​ൾ ഉ​യ​ർത്തി. 

45 വ​ർ​ഷ​ത്തെ അ​നു​സ്യൂ​ത​മാ​യ കോ​ൺ​ഗ്ര​സ്​ ഭ​ര​ണ​ത്തി​ൽ ജീ​വി​ത​ത്തി​െ​ൻ​റ പു​റം​പോ​ക്കു​ക​ളി​ലാ​ണ്​ ത​ങ്ങ​ൾ​ക്ക്​ സ്​​ഥാ​ന​മെ​ന്ന തി​രി​ച്ച​റി​വാ​ണ്​ മു​സ്​​ലിം​ക​ൾ​ക്കു​ണ്ടാ​യ​ത്. റ​ഫി അ​ഹ​​്​മദ്​ കി​ദ്വാ​യി, ഡോ. ​സയ്യി​​ദ്​ മ​ഹ്​​മൂ​ദ്, ഫ​ഖ്​​റു​ദ്ദീ​ൻ അ​ലി അ​ഹ​്​മ​ദ്, പ്ര​ഫ. ഹു​മ​യൂ​ൺ ക​ബീ​ർ തു​ട​ങ്ങി​യ​വ​ർ കേ​ന്ദ്ര​ മ​ന്ത്രി​സ​ഭ​യി​ൽ പ​ല​പ്പോ​ഴാ​യി ക​യ​റി​പ്പ​റ്റി​യെ​ങ്കി​ലും സ​മു​ദാ​യ​ത്തി​ൽ ഉ​ത്​​ക​ർ​ഷ​ബോ​ധ​മു​ണ്ടാ​കു​ന്ന​തി​ലോ രാ​ഷ്​​ട്ര പു​നഃ​സം​വി​ധാ​ന​ത്തി​ൽ അ​വ​രെ പ​ങ്കാ​ളി​ക​ളാ​ക്കു​ന്ന​തി​ലോ വി​ദ്യാ​ഭ്യാ​സ​പ​ര​മാ​യും സാ​മ്പ​ത്തിക​മാ​യും അ​വ​രെ മു​ഖ്യ​ധാ​ര​യി​ലേ​ക്ക്​ കൊ​ണ്ടു​വ​രു​ന്ന​തി​ലോ മു​സ്​​ലിം​ക​ളു​ടെ ഉ​റ​ച്ച പി​ന്തു​ണ ഉ​റ​പ്പാ​ക്കി​യ ​കോ​ൺ​ഗ്ര​സ്​ സ​ർ​ക്കാ​റു​ക​ൾ​ക്ക്​ ക​ഴി​ഞ്ഞി​ല്ല. ഖു​ശ്​​വ​ന്ത്​ സി​ങ്​ ‘ഇ​ല​സ്​​േ​​​ട്ര​റ്റ​ഡ്​ വീ​ക്ക്​​ലി ഒാ​ഫ്​ ഇ​ന്ത്യ’​യി​ലെ പ​തി​വ്​ കോ​ള​ത്തി​ൽ എ​ഴു​തി​യ​പോ​ലെ ‘ലേ​ണി​ങ്​   ​േജ്യാഗ്ര​ഫി ത്രു ​മ​ർ​ഡ​ർ’ എ​ന്ന​താ​യി​രു​ന്നു അ​വ​സ്​​ഥ. ഭി​ലാ​യ്, റൂ​ർ​ക്ക​ല, ജാം​ഷ​ഡ്​പൂ​ർ, അ​ലീ​ഗ​ഢ്, മീ​റ​ത്ത്, മു​റാ​ദാ​ബാ​ദ്, കൊ​ൽ​ക്ക​ത്ത, അ​ഹ്​​മ​ദാ​ബാ​ദ്, ബ​റോ​ഡ, മും​ബൈ, റാ​ഞ്ചി പോ​ലു​ള്ള പ്ര​ദേ​ശ​ങ്ങ​ളെ​ക്കു​റി​ച്ച്​ സാ​മാ​ന്യ ജ​ന​ങ്ങ​ൾ കേ​ൾ​ക്കു​ന്ന​ത്​ അ​വി​ട​ങ്ങ​ളി​ൽ ന​ട​മാ​ടി​യ ന്യൂ​ന​പ​ക്ഷ​വി​രു​ദ്ധ കൂ​ട്ട​ക്കൊ​ല​ക​ളി​ലൂ​ടെ​യാ​യി​രു​ന്നു എ​ന്ന ക​യ്​​പേ​റി​യ സ​ത്യ​മാ​ണ്​ ഖു​ശ്​​വ​ന്ത്​ അ​നാ​വ​ര​ണം ചെ​യ്​​ത​ത്. ഇ​തി​ലൊ​ന്നു​പോ​ലും ഭാ​രതീ​യ ജ​ന​സം​ഘ​ത്തി​െ​ൻ​റ​യോ പി​ൻ​ഗാ​മി​യാ​യ ബി.​ജെ.​പി​യു​ടെ​യോ ഭ​ര​ണ​കാ​ല​ത്താ​യി​രു​ന്നി​ല്ലെ​ന്ന​താ​ണ്​ ശ്ര​ദ്ധേ​യം. അ​തേ​സ​മ​യം, ഇൗ ​ക​ലാ​പ​ങ്ങ​ളെക്കു​റി​ച്ച്​ അ​ന്വേ​ഷി​ച്ച ജു​ഡീ​ഷ്യ​ൽ ക​മീ​ഷ​നു​ക​ൾ അ​വ​ക്കു​ത്ത​ര​വാ​ദി​ക​ൾ ഹി​ന്ദു​ത്വ​വ​ർ​ഗീ​യ വാ​ദി​ക​ളും പൊ​ലീ​സു​മാ​ണെ​ന്ന്​ ചൂ​ണ്ടി​ക്കാ​ട്ടി​യി​രു​ന്നു. ക​ലാ​പ​ങ്ങ​ൾ​ക്ക്​ ത​ട​യി​ടാ​നു​ള്ള പോം​വ​ഴി​ക​ളും നി​ർ​ദേ​ശി​ച്ചി​രു​ന്നു. ഫ​ല​പ്ര​ദ​മാ​യ ഒ​രു തു​ട​ർ​ന​ട​പ​ടി​യും ഉ​ണ്ടാ​യി​ല്ലെ​ന്നു​മാ​ത്രം.

മ​തേ​ത​ര​മെ​ന്ന​വ​കാ​ശ​പ്പെ​ടു​ന്ന കോ​ൺ​ഗ്ര​സ്​ സ​ർ​ക്കാ​റു​ക​ളു​ടെ കു​റ്റ​ക​ര​മാ​യ അ​നാ​സ്​​ഥ​യും നി​സ്സ​ഹാ​യ​രാ​യ മു​സ്​​ലിം ന്യൂ​ന​പ​ക്ഷം എ​ന്തു​വ​ന്നാ​ലു​ം കോ​ൺ​ഗ്ര​സി​ന്​ ത​ന്നെ വോ​ട്ട്​ ചെ​യ്യു​മെ​ന്ന വി​ശ്വാ​സ​വും സ്​​ഥി​രം പ്ര​തി​ഭാ​സ​മാ​യി​ത്തീ​ർ​ന്ന​പ്പോ​ഴാ​ണ്​ 1964ൽ ​ഇ​ദം​പ്ര​ഥ​മ​മാ​യി ദേ​ശീ​യ​ത​ല​ത്തി​ൽ മു​സ്​​ലിം സം​ഘ​ട​ന​ക​ളു​ടെ​യും നേ​താ​ക്ക​ളു​ടെ​യും ഒ​രു കൂ​ട്ടാ​യ്​​മ രൂ​പം​കൊ​ള്ളു​ന്ന​ത്. ഏ​പ്രി​ലി​ൽ ല​ഖ്​​നോ​വി​ലെ പ്ര​ശ​സ്​​ത ഇ​സ്​​ലാ​മി​ക വി​ദ്യാ​ഭ്യാ​സ സ്​​ഥാ​പ​ന​മാ​യ ന​ദ്​​വ​തു​ൽ ഉ​ല​മാ​യി​ൽ വി​ഖ്യാ​ത പ​ണ്ഡി​ത​ൻ അ​ലി​മി​യാ​ൻ എ​ന്ന സ​യ്യി​ദ്​ അ​ബു​ൽ ഹ​സ​ൻ അ​ലി ന​ദ്​​വി​യു​ടെ അ​ധ്യ​ക്ഷ​ത​യി​ൽ ചേ​ർ​ന്ന മു​സ്​​ലിം സ​മ്മേ​ള​നം ഒാൾ ഇ​ന്ത്യാ മു​സ്​​ലിം മ​ജ്​​ലി​സെ മു​ശാ​വ​റ എ​ന്ന പേ​രി​ൽ ഒ​രു പൊ​തു​വേ​ദി​ക്ക്​ രൂ​പം​ന​ൽ​കി. അ​ന്ന​ത്തെ ഇ​ന്ത്യ​ൻ ജ​മാ​അ​ത്തെ ഇ​സ്​​ലാ​മി അ​മീ​ർ മൗ​ലാ​ന അ​ബു​ല്ലൈ​സ്​ ന​ദ്​​വി, ഇ​ന്ത്യ​ൻ യൂ​നി​യ​ൻ മു​സ്​​ലിം ലീ​ഗ്​ പ്ര​സി​ഡ​ൻ​റ്​ മു​ഹ​മ്മ​ദ്​ ഇ​സ്​​മാ​ഇൗ​ൽ സാ​ഹി​ബ്, ജം​ഇ​യ്യ​തു​ൽ ഉ​ല​മാ​യെ ഹി​ന്ദ്​ നേ​താ​വ്​ മൗലാന ​അ​തീ​ഖു​ർറ​ഹ്​​മാ​ൻ ഉ​സ്​​മാ​നി,​ ക​ൽ​ക്ക​ത്ത ഖി​ലാ​ഫ​ത്ത്​ ക​മ്മി​റ്റി മേ​ധാ​വി മു​ല്ല​ ജാ​ൻ മു​ഹ​മ്മ​ദ്​ തു​ട​ങ്ങി​യ​വ​ർ​ക്ക്​ പു​റ​മെ നെ​ഹ്​​റു കാ​ബി​ന​റ്റി​ൽ അം​ഗ​മാ​യി​രു​ന്ന ഡോ. ​സ​യ്യി​ദ്​ മ​ഹ്​​മൂ​ദും മു​ശാ​വ​റ​യു​ടെ നേ​തൃ​നി​ര​യി​ലു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ഗാ​ന്ധി​യ​ൻ പ​ണ്ഡി​റ്റ്​ സു​ന്ദ​ർ​ലാ​ലി​െ​ൻ​റ പൂ​ർ​ണ സ​ഹ​ക​ര​ണ​വും ഉ​റ​പ്പാ​ക്കി. രാ​ജ്യ​ത്തു​ട​നീ​ളം സ​ന്ദ​ർ​ശി​ച്ച്​ ഹി​ന്ദു-​മു​സ്​​ലിം ഡ​യ​ലോ​ഗ്​ സം​ഘ​ടി​പ്പിക്കുകയും ക​ലാ​പങ്ങ​ൾ​ക്ക്​ ക​ള​മൊ​രു​ക്കു​ന്ന സാ​ഹ​ച​ര്യ​ങ്ങ​ൾ ഇ​ല്ലാ​താ​ക്കു​ക​യു​മാ​യി​രു​ന്നു മു​ശാ​വ​റ​യു​ടെ അ​ജ​ണ്ട​യി​ലെ മു​ഖ്യ ഇ​നം. സ​മു​ദാ​യ​ത്തി​െ​ൻ​റ പൊ​തു​വാ​യ ആ​വ​ശ്യ​ങ്ങ​ളും ആ​വ​ലാ​തി​ക​ളും കേ​ന്ദ്ര^​സം​സ്​​ഥാ​ന സ​ർ​ക്കാ​റു​ക​ളു​ടെ ശ്ര​ദ്ധ​യി​ൽ കൊ​ണ്ടു​വ​രാ​നും മു​ശാ​വ​റ ശ്ര​ദ്ധി​ച്ചു. മൂ​ന്നു വ​ർ​ഷ​ത്തോ​ളം ഫ​ല​പ്ര​ദ​മാ​യി പ്ര​വ​ർ​ത്തി​ക്കാ​നും സ​ദ്​​ഫ​ല​ങ്ങ​ൾ ഉ​ള​വാ​ക്കാ​നും മു​ശാ​വ​റ​ക്ക്​ സാ​ധിച്ചു. എ​ന്നാ​ൽ 1967ലെ ​പൊ​തു തെ​ര​ഞ്ഞെ​ടു​പ്പി​ൽ ഒ​രു മാ​നി​ഫെ​സ്​​റ്റോ മു​ശാ​വ​റ പു​റ​ത്തി​റ​ക്കു​ക​യും അ​ത്​ അം​ഗീ​ക​രി​ക്കു​ന്ന സെ​ക്കു​ല​ർ പാ​ർ​ട്ടി​ക​ൾ​ക്ക്​ സ​മു​ദാ​യ​ത്തി​െ​ൻ​റ വോ​ട്ട്​ ന​ൽ​കു​മെ​ന്ന്​ പ്ര​ഖ്യാ​പി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്​​​െത​ങ്കി​ലും കോ​ൺ​ഗ്ര​സ​്​ അട​ക്ക​മു​ള്ള പാ​ർ​ട്ടി​ക​ൾ അ​തി​നോ​ട്​ പ്ര​തി​ക​രി​ച്ചി​ല്ല. ​കോ​ൺ​ഗ്ര​സി​െ​ൻ​റ കൃ​ത​ഘ്​​ന​ത​യി​ലും ക​ടു​ത്ത അ​വ​ഗ​ണ​ന​യി​ലും പ്ര​തി​ഷേ​ധി​ച്ച്​ മു​സ്​​ലിം​ക​ൾ പൊ​തു​വെ കോ​ൺ​ഗ്ര​സ്​ വി​രു​ദ്ധ പാ​ർ​ട്ടി​ക​ൾ​ക്കും മു​ന്ന​ണി​ക​ൾ​ക്കും വോ​ട്ട്​ ചെ​യ്യു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു അ​ന​ന്ത​ര​ഫ​ലം.

ബി​ഹാ​ർ, യു.​പി മു​ത​ലാ​യ സം​സ്​​ഥാ​ന​ങ്ങ​ളി​ൽ കോ​ൺ​ഗ്ര​സ്​ അ​ധി​കാ​ര​ത്തി​ൽ​നി​ന്ന്​ നി​ഷ്​​കാ​സി​ത​മാ​വാ​നും കേ​ന്ദ്ര​ത്തി​ൽ ദു​ർ​ബ​ല​മാ​യി​ത്തീ​രാ​നും ഇ​ത്​ നി​മി​ത്ത​മാ​യി. മു​സ്​​ലിം​ക​ളാ​ദി പി​ന്നാ​ക്ക സ​മു​ദാ​യ​ങ്ങ​ളും പ​രി​മി​ത മ​തേ​ത​രസ​മൂ​ഹ​വു​മാ​യി​രു​ന്നു എ​ക്കാ​ല​ത്തും കോ​ൺ​ഗ്ര​സി​െ​ൻ​റ ​േവാ​ട്ടു​ബാ​ങ്ക്. കേ​ര​ള​ത്തി​ൽ സി.​പി.​എം നേ​താ​വ്​ ഇ.​എം.​എ​സ്​ ന​മ്പൂ​തി​രി​പ്പാ​ടി​െ​ൻ​റ നേ​തൃ​ത്വ​ത്തി​ൽ നി​ല​വി​ൽ​വ​ന്ന മു​സ്​​ലിം​ലീ​ഗ്​ ഉ​ൾ​പ്പെ​ടെ​യു​ള്ള സ​പ്​​ത​ക​ക്ഷി​ മു​ന്ന​ണി കോ​​ൺ​ഗ്ര​സി​നെ ത​റ​പ​റ്റി​ച്ചു​അ​ധി​കാ​രം പി​ടി​ച്ചെ​ടു​ത്ത​തും 1967ൽ ​ത​ന്നെ. ഇ​ന്ത്യ​യു​ടെ ഇ​ത​ര സം​സ്​​ഥാ​ന​ങ്ങ​ളി​ൽ​നി​ന്ന്​ വ്യ​ത്യ​സ്​​ത​മാ​യി ഒ​രു മു​സ്​​ലിം സാ​മു​ദാ​യി​ക രാ​ഷ്​​ട്രീ​യ​പാ​ർ​ട്ടി പി​ടി​ച്ചു​നി​ന്ന​തും അ​ധി​കാ​ര​ത്തി​െ​ൻ​റ ഗ​തി​നി​ർ​ണ​യി​ക്കു​ന്ന​തി​ൽ നി​ർ​ണാ​യ​കശ​ക്​​തി​യാ​യി മാ​റി​യ​തും ഭ​ര​ണ​പ​ങ്കാ​ളി​ത്തം ഉ​റ​പ്പാ​ക്കി​യ​തും കേ​ര​ള​ത്തി​ലാ​ണ്. കോ​ൺ​ഗ്ര​സും സി.​പി.​എ​മ്മും മു​സ്​​ലിം​ലീ​ഗി​നെ വ​ർ​ഗീ​യ​പാ​ർ​ട്ടി​യാ​യി മു​ദ്ര​കു​ത്തി​യെ​ങ്കി​ലും ഭ​ര​ണ​ത്തി​നു​വേ​ണ്ടി താ​ത്ത്വി​ക നി​ല​പാ​ടി​ൽ വി​ട്ടു​വീ​ഴ്​​ച​ ചെ​യ്യേ​ണ്ടി​വ​ന്നു. ഇൗ​യ​വ​സ്​​ഥ​യി​ൽ​നി​ന്ന്​ മു​സ്​​ലിം​ലീ​ഗ്​ ന​ന്നാ​യി മു​ത​ലെ​ടു​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്​​തു. ഇ.​എം.​എ​സ്​ സ​ർ​ക്കാ​റി​ൽ ര​ണ്ട്​ മ​ന്ത്രി​മാ​ർ മാ​ത്ര​മാ​യി​രു​ന്ന മു​സ്​​ലിം ​ലീ​ഗ്​ ഒ​ടു​വി​ല​ത്തെ ഉ​മ്മ​ൻ​ ചാ​ണ്ടി മ​ന്ത്രി​സ​ഭ​യി​ൽ മ​ന്ത്രി​മാ​രു​ടെ എ​ണ്ണം അ​ഞ്ചാ​യി വ​ർ​ധി​പ്പി​ച്ചു. സം​സ്​​ഥാ​ന​ത്തെ മു​സ്​​ലിം ശാ​ക്​​തീ​ക​ര​ണ​ത്തി​ൽ ലീ​ഗി​െ​ൻ​റ അ​ധി​കാ​ര പ​ങ്കാ​ളി​ത്തം അ​വ​ഗ​ണി​ക്കാ​വു​ന്ന റോ​ള​ല്ല വ​ഹി​ച്ച​തെ​ന്ന്​ തീ​ർ​ത്തു​പ​റ​യാം. അ​തേ​സ​മ​യം, എ​ഴു​പ​തു​ക​ളി​ൽ ആ​​രം​ഭി​ച്ച ഗ​ൾ​ഫ്​ പ​ലാ​യ​നം സ​മ്മാ​നി​ച്ച സാ​മ്പ​ത്തി​കശേ​ഷി​യും മ​ത​^സാം​സ്​​കാ​രി​ക സം​ഘ​ട​ന​ക​ളു​ടെ ബോ​ധ​വ​ത്​​ക​ര​ണ, പ​രി​ഷ്​​ക​ര​ണ പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ന​ങ്ങ​ളു​മെ​ല്ലാം കൂ​ടി​ച്ചേ​ർ​ന്ന​പ്പോ​ൾ സാ​ധ്യ​മാ​യ​താ​ണ്​ കേ​ര​ള മു​സ്​​ലിം ഉ​ണ​ർ​വും മു​ന്നേ​റ്റ​വും. സ​ച്ചാ​ർ ക​മ്മി​റ്റി കേ​ര​ള മു​സ്​​ലിം പു​രോ​ഗ​തി വേ​റി​ട്ട്​ അ​ട​യാ​ള​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​ട്ടു​മു​ണ്ട്. എ​ന്നാ​ൽ, ഇ​ത​ര സം​സ്​​ഥാ​ന​ങ്ങ​ളി​ൽ മു​സ്​​ലിം​ ലീ​ഗി​ന്​ മേ​ൽ​വി​ലാ​സ​മു​ണ്ടാ​ക്കാ​നോ ലീ​ഗി​ത​ര സാ​മു​ദാ​യി​ക പാ​ർ​ട്ടി​ക​ൾ​ക്ക്​ ലീ​ഗി​ന്​ ബ​ദ​ലാ​യി ഉ​യ​രാ​േ​നാ സാ​ധി​ച്ചി​ല്ല. കാ​ര​ണ​ങ്ങ​ൾ ച​രി​ത്ര​പ​ര​വും സാ​മൂ​ഹി​ക​വും രാ​ഷ്​​ട്രീ​യ​വു​മൊ​ക്കെ​യാ​വാം. മു​ഖ്യ​മാ​യും തു​ട​ക്ക​ത്തി​ൽ സൂ​ചി​പ്പി​ച്ച വി​ഭ​ജ​നാ​ന​ന്ത​ര അ​നാ​ധഥത്വ​വും മ​തേ​ത​ര പാ​ർ​ട്ടി​ക​ളു​ടെ ശൈ​ഥി​ല്യ​വും ബ​ല​ഹീ​ന​ത​യും ഒ​ടു​വി​ൽ മൃ​ദു​ഹി​ന്ദു​ത്വ​ത്തി​ലേ​ക്കു​ള്ള ചു​വ​ടു​മാ​റ്റ​വും ത​ന്നെ.

മ​തേ​ത​ര​നും സാ​മ്പ​ത്തി​ക വി​ദ​ഗ്​​ധ​നു​മാ​യ ഡോ. ​മ​ൻ​മോ​ഹ​ൻ സി​ങ്ങി​െ​ൻ​റ നേ​തൃ​ത്വ​ത്തി​ൽ യു.​പി.​എ പ​ത്തു​വ​ർ​ഷം രാ​ജ്യ​ഭ​ര​ണം ന​ട​ത്തി​യ​പ്പോ​ൾ മു​സ്​​ലിം അ​വ​സ്​​ഥ​യെ​ക്കു​റി​ച്ച്​ പ​ഠി​ക്കാ​നും ശി​പാ​ർ​ശ​ക​ൾ സ​മ​ർ​പ്പി​ക്കാ​നും വി​ദ​ഗ്​​ധ ക​മ്മി​റ്റി​യെ ചു​മ​ത​ല​പ്പെ​ടു​ത്തി​യ​ത്​ നി​സ്സാ​ര സം​ഭ​വ​മ​ല്ല. സ​ച്ചാ​ർ ക​മ്മി​റ്റി​യു​ടെ ക​ണ്ടെ​ത്ത​ലു​ക​ളും നി​ർ​ദേ​ശ​ങ്ങ​ളും ക​ല​വ​റയി​ല്ലാ​തെ അം​ഗീ​ക​രി​ക്കാ​നോ ന​ട​പ്പാ​ക്കാ​നോ യു.​പി.​എ സ​ർ​ക്കാ​റി​ന്​ വേ​ണ്ട​വി​ധം ക​ഴി​ഞ്ഞി​ല്ല. കോ​ൺ​ഗ്ര​സി​െ​ൻ​റ ദൗ​ർ​ബ​ല്യ​മാ​ണ്​ മു​ഖ്യ​കാ​ര​ണം, ഒ​ന്നേ​കാ​ൽ നൂ​റ്റാ​ണ്ട്​ പി​ന്നി​ട്ട ഒ​രു പാ​ർ​ട്ടി​യു​ടെ വാ​ർ​ധ​ക്യ സ​ഹ​ജ​മാ​യ രോ​ഗ​ങ്ങ​ളെ പ​രി​ധി​യി​ല​ധി​കം പ​ഴി​ക്കു​ന്ന​തി​ൽ അ​നീ​തി​യു​ണ്ട്. സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​ത്തി​െ​ൻ​റ 70 സം​വ​ത്സ​ര​ങ്ങ​ൾ​ക്ക​കം ശ​ക്​​ത​മാ​യ ഒ​രു മ​തേ​ത​ര ബ​ദ​ൽ ഉ​യ​ർ​ന്നു​വ​രാ​ത്ത​തി​ന്​ കോ​ൺ​ഗ്ര​സ​ല്ല​ല്ലോ ഉ​ത്ത​ര​വാ​ദി​ക​ൾ. തു​ട​ക്ക​ത്തി​ൽ കോ​ൺ​ഗ്ര​സി​ന​ക​ത്തെ തി​രു​ത്ത​ൽ​ശ​ക്​​തി​യാ​യി വ​ന്ന സോ​ഷ്യ​ലി​സ്​​റ്റ്​ പ്ര​സ്​​ഥാ​നം സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യാ​ന​ന്ത​ര പാ​ർ​ല​മെ​ൻ​റി​ന​ക​ത്തും പു​റ​ത്തും ക​രു​ത്തും ആ​ർ​ജ​വ​വും തി​രു​ത്ത​ൽ ശ​ക്​​തി​യും തെ​ളി​യി​ച്ച കു​റെ നേ​താ​ക്ക​ളെ സം​ഭാ​വ​ന​ചെ​യ്​​തി​രു​ന്നു. പ​​ക്ഷേ, ത​ൻ​പ്ര​മാ​ണി​ത്ത​വും പ​ര​സ്​​പ​രം അം​ഗീ​ക​രി​ക്കാ​നു​ള്ള വൈ​മ​ന​സ്യ​വും പ്രീ​ണ​ന​ങ്ങ​ളി​ലും പ്ര​ലോ​ഭ​ന​ങ്ങ​ളി​ലും അ​ടി​തെ​റ്റാ​തി​രി​ക്കാ​നു​ള്ള ക​ര​ളു​റ​പ്പി​ല്ലാ​യ്​​മ​യും ചേ​ർ​ന്ന്​ ഇ​ന്ത്യ​യി​ലെ സോ​ഷ്യ​ലി​സ്​​റ്റ്​ പ്ര​തി​പ​ക്ഷ​ത്തെ വം​ശ​നാ​ശ​ത്തി​ലെ​ത്തി​ച്ചു. പി​ന്നാ​ക്ക അ​ധഃ​സ്​​ഥി​ത ജ​ന​വി​ഭാ​ഗ​ങ്ങ​ളെ​യാ​ണ്​ അ​തേ​റെ പ്ര​തി​കൂ​ല​മാ​യി ബാ​ധി​ച്ച​ത്. ക​മ്യൂ​ണി​സ്​​റ്റ്​ ​വി​പ്ല​വ പ്ര​സ്​​ഥാ​ന​ത്തി​ന്​ മൗ​ലി​ക പ്ര​ത്യ​യ​ശാ​സ്​​ത്ര​ കു​രു​ക്കി​ൽ​നി​ന്ന്​ പു​റ​ത്തു​ക​ട​ക്കു​ക പ്ര​യാ​സ​ക​ര​മാ​യി​രു​ന്നെ​ങ്കി​ലും മ​ത​^ജാ​തീ​യ സ​മ​വാ​ക്യ​ങ്ങ​ൾ​ക്ക​തീ​ത​മാ​യി മ​തേ​ത​ര​ത്വ പ്ര​തി​ബ​ദ്ധ​ത പ്ര​ക​ടി​പ്പി​ക്കാ​നും സ്വാ​ധീ​ന​മു​ള്ള സം​സ്​​ഥാ​ന​ങ്ങ​ളി​ൽ മ​ത​ന്യൂ​ന​പ​ക്ഷ​ങ്ങ​ളോ​ട്​ അ​നു​ഭാ​വ​പൂ​ർ​വം പെ​രു​മാ​റാ​നും സാ​ധി​ച്ചി​രു​ന്നു. 

പ​ക്ഷേ, 35 വ​ർ​ഷം നീ​ണ്ട ബം​ഗാ​ളി​ലെ ഇ​ട​തു​ഭ​ര​ണം വ​ർ​ഗീ​യാ​ക്ര​മ​ണ​ങ്ങ​ളി​ൽ​നി​ന്ന്​ മു​സ്​ലിം ന്യൂ​ന​പ​ക്ഷ​ത്തെ ര​ക്ഷി​ച്ചു​നി​ർ​ത്തി​യെ​ങ്കിലും അ​വ​രു​ടെ സാ​മൂ​ഹി​ക പി​ന്നാ​ക്കാ​വ​സ്​​ഥ മെ​ച്ച​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്ന​തി​ൽ ദ​യ​നീ​യ​മാ​യി പ​രാ​ജ​യ​പ്പെ​ടു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. കേ​ര​ള​ത്തി​ൽ മാ​ത്രം ഒ​ര​ള​വോ​ളം ന്യൂ​ന​പ​ക്ഷ പി​ന്തു​ണ നേ​ടി​യെ​ടു​ക്കു​ന്ന​തി​ൽ ക​മ്യൂ​ണി​സ്​​റ്റ്​ പാ​ർ​ട്ടി​ക​ൾ പ​രാ​ജ​യ​പ്പെ​ട്ടി​ല്ലെ​ന്ന്​ പ​റ​യാം. പ​ക്ഷേ, ഫാ​ഷിസ​ത്തി​െ​ൻ​റ മ​ല​വെ​ള്ള​പ്പാ​ച്ചി​ലി​ൽ പി​ടി​ച്ചു​നി​ൽ​ക്കാ​നും പ്ര​തി​രോ​ധം ഭ​ദ്ര​മാ​ക്കാ​നും ഇ​ട​തു​പ​ക്ഷ​ത്തി​നും ഇ​ത​ര മ​തേ​ത​ര പാ​ർ​ട്ടി​ക​ൾ​ക്കും എ​ത്ര​ത്തോ​ളം ക​ഴി​യു​മെ​ന്ന്​ ആ​ശ​ങ്ക​യോ​ടെ നി​രീ​ക്ഷി​ക്കേ​ണ്ടി​ട​ത്താ​ണ്​ സ്​​ഥി​തി​ഗ​തി​ക​ൾ എ​ത്തി​നി​ൽ​ക്കു​ന്ന​ത്. ഫാ​ഷിസ്​​റ്റു​ക​ൾ​ക്കെ​തി​രെ മ​ഹാ​സ​ഖ്യ​പ്പോ​രാ​ട്ട​ത്തി​ന്​ നേ​തൃ​ത്വം ന​ൽ​കി​യ ജ​ന​താ​ദ​ൾ ^യു ​നേ​താ​വ്​ നി​തീ​ഷ്​​കു​മാ​ർ, മ​തി​യാ​യ ജ​ന​സ​മ്മ​തി​യോ​ടെ ബി​ഹാ​റി​ൽ അ​ധി​കാ​ര​ത്തി​ലേ​റി ഒ​ന്ന​ര​വ​ർ​ഷം പി​ന്നി​ടു​േ​മ്പാ​ൾ സ​മ​സ്​​ത പ്ര​ഖ്യാ​പ​ന​ങ്ങ​ളും വി​ഴു​ങ്ങി സം​ഘ​്​പ​രി​വാ​ർ കൂ​ടാ​ര​ത്തി​ൽ അ​ഭ​യം​തേ​ടു​ന്ന കൊ​ല​ച്ച​തി​ക്കാ​ണ്​ രാ​ജ്യ​മി​പ്പോ​ൾ സാ​ക്ഷ്യം​വ​ഹി​ക്കു​ന്ന​ത്. അ​ഴി​മ​തി പൊ​റു​പ്പി​ക്കാ​നാ​വി​ല്ല എ​ന്ന​താ​ണ​ത്രെ ന്യ​ായം. വ്യാ​പം അ​ഴി​മ​തി​യു​ടെ അ​മ​ര​ക്കാ​ര​നാ​യ മ​ധ്യ​പ്ര​ദേ​ശ്​ മു​ഖ്യ​മ​ന്ത്രി  ചൗ​ഹാ​നും ഖ​നി അ​ഴി​മ​തി​യി​ലൂ​ടെ കു​പ്ര​സി​ദ്ധി​യാ​ർ​ജി​ച്ച യെ​ദി​യൂ​ര​പ്പ​യും മ​റ്റും മ​റ്റും സ​സു​ഖം വ​ഴു​ന്ന പാ​ള​യം സം​ശു​ദ്ധ ഭ​ര​ണാ​ധി​കാ​രി​ക​ൾ​ക്ക്​ ചേ​ക്കേ​റാ​ൻ സ​ർ​വ​ഥാ അ​നു​യോ​ജ്യം​ത​ന്നെ! മ​തേ​ത​ര ബ​ദ​ലി​െ​ൻ​റ മു​ഖ്യ​സ്​​ഥാ​ന​ത്ത്​ വി​രാ​ജി​ക്കു​ന്ന കോ​ൺ​ഗ്ര​സി​ൽ​നി​ന്ന്​ വി​വി​ധ സം​സ്​​ഥാ​ന​ങ്ങ​ളി​ൽ ദി​നേ​ന ബി.​ജെ.​പി വി​രി​ച്ച ചാ​ക്കി​ലേ​ക്ക്​ ചാ​ടി​ക്ക​യ​റാ​ൻ മ​ത്സ​രി​ക്കു​ക​യാ​ണ്​ പ്രാ​ദേ​ശി​ക നേ​താ​ക്ക​ൾ. ഇൗ ​പാ​ർ​ട്ടി​ക​ളി​ലൊ​ക്കെ വി​ശ്വാ​സ​മ​ർ​പ്പി​ച്ച്​ മ​ത​ന്യൂ​ന​പ​ക്ഷ​ങ്ങ​ൾ​ക്ക്​ എ​ത്ര​കാ​ലം മു​ന്നോ​ട്ടു​പോ​വാ​നാ​വും?

‘ദൈ​വം ഒ​രു ജ​ന​ത​യു​ടെ​യും അ​വ​സ്​​ഥ മാ​റ്റു​കി​ല്ല, അ​വ​ർ സ്വ​യം മാ​റ്റ​ത്തി​നു ത​യാ​റി​ല്ലാ​ത്തേ​ട​ത്തോ​ളം’ എ​ന്ന വേ​ദ​വാ​ക്യം പ്ര​സ​ക്​​ത​മാ​വു​ന്ന​തി​വി​ടെ​യാ​ണ്. സ്വ​യം തി​രു​ത്തി, ഭി​ന്ന​ത​ക​ൾ ഒ​തു​ക്കി, ധാ​ർ​മി​ക ശ​ക്​​തി​യാ​ർ​ജി​ച്ച്​ സ​ഹി​ഷ്​​ണു​ത​യു​ടെ​യും സ്​​നേ​ഹ​ത്തി​െ​ൻ​റ​യും സ​ന്ദേശ​വു​മാ​യി വ​ർ​ഗീ​യ ഫാ​ഷി​സം സൃ​ഷ്​​ടി​ക്കു​ന്ന വി​ദ്വേ​ഷ​ത്തെ പ​ത​റാ​തെ നേ​രി​ടാ​ൻ മു​സ്​​ലിം ഇ​ന്ത്യ​ക്ക്​ ക​ഴി​യു​മെ​ങ്കി​ൽ, ക​ഴി​യു​മെ​ങ്കി​ൽ മാ​ത്രം ഭാ​ഗ​ധേ​യം മാ​റ്റി​ക്കുറി​ക്കാം. ഇ​ല്ലെ​ങ്കി​ൽ മ​തേ​ത​ര​ത്വ മ​രീ​ചി​ക​യു​ടെ പി​റ​കെ പ്ര​യാ​ണം തു​ട​ർ​ന്ന്​ ദു​ർ​വി​ധി​ക്ക്​ കീ​ഴ​ട​ങ്ങാം.