ജനാധിപത്യത്തെ നിലംപരിശാക്കി പാർലമെൻറ്​ മന്ദിരം പണിയുമ്പോൾ

നടപടിക്രമങ്ങളെ തകിടം മറിച്ച്​ രാജ്യതലസ്​ഥാനമായ ഡൽഹിയുടെ ഹൃദയഭാഗത്തെ നിർമിതികളെ ചവിട്ടിമെതിക്കാൻ പ്രധാനമന്ത്രി ഒരു​െമ്പട്ടിറങ്ങു​േമ്പാൾ ഏവരും തികഞ്ഞ ഭയപ്പാടിലാണ്​. സെൻട്രൽ വിസ്​റ്റ എന്ന്​ പേരിട്ടുവിളിക്കുന്ന അതിവിനാശകരമായ നഗരപുനർനിർമാണ പദ്ധതി യാഥാർഥ്യമായാൽ ല്യൂട്ടൻസ്​ സോൺ എന്നറിയപ്പെടുന്ന മേഖല പരിപൂർണമായി ഇല്ലാതാവും. സുപ്രീംകോടതിയിൽ നിയമപരമായി ചോദ്യം ചെയ്യപ്പെട്ടുകൊണ്ടിരിക്കെ തന്നെ നേരായ ആസൂത്രണമില്ലാത്ത പദ്ധതിക്ക്​ അടിത്തറയും പാകിയിരിക്കുന്നു പ്രധാനമന്ത്രി നരേന്ദ്ര മോദി.

പൊതുജനാഭിപ്രായത്തോട്​ പൂർണമായി പുറംതിരിഞ്ഞു നിൽക്കുന്ന, ഭരണഘടനാസ്​ഥാപനങ്ങളെ സമ്പൂർണമായി നിരാകരിക്കുന്ന ത​െൻറ പതിവ്​ രീതിയിലാണ്​ പ്രധാനമന്ത്രി നരേന്ദ്ര മോദി ഇക്കഴിഞ്ഞ ഡിസംബർ പത്തിന്​ പുതിയ പാർലമെൻറ്​ മന്ദിരത്തി​െൻറ ശിലാപൂജയും നിർവഹിച്ചത്​. സെൻട്രൽ വിസ്​റ്റ പദ്ധതിയിലെ ആദ്യ നിർമിതിയായി 971കോടി ചെലവിട്ട്​ പണിയുന്ന പുതിയ പാർലമെൻറ്​ മന്ദിരം 2022ൽ പൂർത്തിയാക്കാനാണ്​ ലക്ഷ്യമിട്ടിരിക്കുന്നത്​. 64,500 ചതുരശ്ര മീറ്റർ വിസ്​തൃതിയിലുള്ള മന്ദിരത്തിൽ എല്ലാ പാർലമെൻറ്​ അംഗങ്ങൾക്കും ഇരിപ്പിടമൊരുക്കും. ഇന്ത്യയുടെ ഭരണഘടനാ പൈതൃകം എടുത്തുകാട്ടുന്ന പടുകൂറ്റൻ കോൺസ്​റ്റിറ്റ്യൂഷൻ ഹാളും ഇവിടെയുണ്ടാവും.

നിലവിലുള്ളതെല്ലാം ഇടിച്ചുനിരത്തിയുള്ള പ്ലാൻ

ഇതൊരു പരിധിവിട്ട പദ്ധതിയുടെ തുടക്കമാണ്​. ​െറയിൽ ഭവൻ, കൃഷി ഭവൻ, ശാസ്​ത്രി ഭവൻ, ഉദ്യോഗ്​ ഭവൻ, ശ്രംശക്​തി ഭവൻ, സേനാഭവൻ, വായുഭവൻ, ജവഹർലാൽ നെഹ്​റു ഭവൻ എന്നിങ്ങനെ ന്യൂഡൽഹി മുനിസിപ്പൽ കോർപറേഷൻ അതിർത്തിയിലുള്ള സുപ്രധാന സർക്കാർ കെട്ടിടങ്ങളെല്ലാം ഇതോടെ നിലംപരിശാവും. പല കെട്ടിടങ്ങൾക്കും ഒരു പതിറ്റാണ്ടു പോലും പഴക്കമില്ലെന്നിരിക്കെയാണ്​ അവയെല്ലാം മുച്ചൂടും തകർത്ത്​ സമഗ്രമായ പുതിയൊരു സെക്ര​േട്ടറിയറ്റ്​ സമുച്ചയം പണിയാനൊരുങ്ങുന്നത്​.

നാഷനൽ മ്യൂസിയം, ഇന്ദിരഗാന്ധി നാഷനൽ സെൻറർ ഫോർ ആർട്​​സ്​ തുടങ്ങിയ സാംസ്​കാരിക സ്​ഥാപനങ്ങളും പൊളിയുടെ വക്കിലാണ്​. പ്രധാനമായും സർക്കാർ ഓഫിസുകൾ സ്​ഥിതി ചെയ്യുന്ന രാഷ്​ട്രപതിഭവൻ മുതൽ ഇന്ത്യ ഗേറ്റ്​ വരെയുള്ള മൂന്നു കിലോമീറ്റർ മേഖല പൂർണമായി മാറ്റിപ്പണിയുന്ന പദ്ധതിയിൽ പ്രധാനമന്ത്രിക്കും വൈസ്​ പ്രസിഡൻറിനും പുതിയ ഒ​ൗദ്യോഗിക വസതികളും ഉയരും.

എല്ലാം അതിരഹസ്യം

അതിഗോപ്യമായാണ്​ കാര്യങ്ങളുടെ നീക്കമെന്നതിനാൽ പല സംഗതികളെക്കുറിച്ചും തികഞ്ഞ അവ്യക്​തതയാണ്​. ജനങ്ങൾക്ക്​ സ്വതന്ത്രമായി കയറിച്ചെന്ന്​ സമയം ചെലവിടാൻ കഴിയുമായിരുന്ന ഇന്ത്യഗേറ്റിലെ പുൽത്തകിടികൾക്കും സാംസ്​കാരികകേന്ദ്രങ്ങളായ ദേശീയ മ്യൂസിയത്തിനും സെൻറർ ഫോർ ആർട്​സിനും എന്തു സംഭവിക്കുമെന്ന കാര്യം പോലും ആർക്കുമറിയില്ല. ഔദ്യോഗിക കണക്ക്​ ഇതുവരെയും ലഭ്യമല്ലെങ്കിലും പൊതുഖജനാവിൽ കഷ്​ടപ്പെട്ട്​ സ്വരൂപിച്ച 20,000 കോടി രൂപ ഇതിനായി ചെലവിടുമെന്നാണ്​ വിലയിരുത്തൽ. 2024ൽ അതായത്​ അടുത്ത പൊതുതെരഞ്ഞെടുപ്പ്​ വേളയിൽ പദ്ധതി പൂർത്തിയാകുമെന്നും.

ഇത്ര പ്രാധാന്യമുള്ള, അതി ബൃഹത്തായൊരു പദ്ധതി നടപ്പാക്കുംമുമ്പ്​​ പൊതുജനാഭിപ്രായം തേടലോ സെമിനാറുകളോ പ്രദർശനങ്ങളോ വഴി നൽകേണ്ട പൊതു ബോധവത്​കരണമോ ഒന്നുമില്ലാതെ വെപ്രാളപ്പെട്ട്​ കാര്യങ്ങൾ ചെയ്​തുകൂട്ടുന്നത്​ അമ്പരപ്പുളവാക്കുന്നുണ്ട്​. അതിനാൽ, പദ്ധതിയെക്കുറിച്ച കൃത്യമായ വിവരങ്ങൾ പൊതുമണ്ഡലത്തിൽ ലഭ്യമല്ല. സമൂഹമാധ്യമങ്ങളിൽ കുറെയേറെ എഴുതപ്പെടുന്നുണ്ട്​ പക്ഷേ, ഔദ്യോഗികമായി വെളിപ്പെടുത്തിയവയല്ല അതിലേറെയും. രഹസ്യനീക്കങ്ങൾ 2015ൽ തന്നെ തുടങ്ങിയെങ്കിലും 2019 സെപ്​റ്റംബർ രണ്ടിന്​ പദ്ധതിച്ചെലവും രൂപകൽപനയും സംബന്ധിച്ച ലേലവിജ്​ഞാപനം പുറത്തുവിട്ടതോടെയാണ്​ നടപടിക്രമങ്ങൾ ആരംഭിച്ചത്​. ആറ്​ വൻകിട ഏജൻസികൾക്ക്​ മാത്രം അവസരം ലഭിക്കും വിധമായിരുന്നു യോഗ്യത നിജപ്പെടുത്തിയിരുന്നത്​. വെറും ആറാഴ്​ച കൊണ്ട്​ കാര്യങ്ങൾ തീർപ്പാക്കി, 2019 ഒക്​ടോബർ 18ന്​ അഹ്​മദാബാദ്​ കേന്ദ്രമായി പ്രവർത്തിക്കുന്ന എച്ച്​.സി.പി ഡിസൈൻ, പ്ലാനിങ്​ ആൻഡ്​ മാനേജ്​മെൻറ്​ എന്ന സ്​ഥാപനത്തിന്​ കരാറും നൽകി.

ധിറുതിപിടിച്ച നിയമപരിഷ്​കരണങ്ങൾ

60 ശതമാനം പൊതു ആവശ്യങ്ങൾക്കും 40 ശതമാനം പൊതു-സർക്കാർ ആവശ്യങ്ങൾക്കുമെന്ന ഭൂവിനിയോഗ അനുപാതം അഞ്ചു ശതമാനം ​െപാതു ആവശ്യങ്ങൾക്കും 95 ശതമാനം സർക്കാർ ആവശ്യങ്ങൾക്കുമായി ഡൽഹി വികസന അതോറിറ്റി (ഡി.ഡി.എ) പുനർനിശ്ചയിച്ചതോടെയാണ്​ അപായമണി മുഴങ്ങിയത്​. പൊതുപാർക്കുകൾ, കുട്ടികളുടെ കളിയിടങ്ങൾ തുടങ്ങിയ ആവശ്യങ്ങൾക്കായി ഉപയോഗിച്ചിരുന്ന പൊതുസ്​ഥലങ്ങൾപോലും സർക്കാർ ആവശ്യങ്ങൾക്കായി തരംമാറ്റപ്പെടുമെന്ന അറിയിപ്പും പുറത്തുവന്നു. അങ്ങനെയാണ്​ പദ്ധതിക്കെതിരായ ആദ്യ പൊതുതാൽപര്യ ഹരജി കോടതിയിലെത്തുന്നത്​. സ്വതന്ത്രമായ പൊതു ഇടങ്ങൾ എന്ന 21ാം വകുപ്പ്​ പ്രകാരം ഭരണഘടന ഉറപ്പുനൽകുന്ന അവകാശങ്ങളുടെ ലംഘനമാണിതെന്ന്​ ചൂണ്ടിക്കാട്ടി രാജീവ്​ സൂരിയാണ്​ പരാതി നൽകിയത്​. ഇതുപോലൊരു പദ്ധതി നടപ്പാക്കും മുമ്പ്​​ വേണ്ട നടപടി ക്രമങ്ങൾ പാലിച്ചിട്ടില്ലെന്നാരോപിച്ച്​ 'ലോക്​പഥ്​' എന്ന പൗരസംഘടനയും ഹരജി നൽകി. മേഖലയുടെ പൈതൃകസംരക്ഷണത്തെ തകിടംമറിക്കുന്നതിനെതിരെ പ്രമുഖ വാസ്​തുശിൽപി എ.ജി.കെ. മേനോനും സംഘവും കോടതിയെ സമീപിച്ചു.

വിഷയം സുപ്രീംകോടതിയിൽ നിൽക്കെ, അതിലേറെ രാജ്യ​ം മുഴുവൻ കോവിഡ്​ സൃഷ്​ടിച്ച അങ്കലാപ്പിലും ലോക്​ഡൗണിലുംപെട്ട്​ നട്ടംതിരിയവെ കേന്ദ്ര വനം-പരിസ്​ഥിതി മന്ത്രാലയം പദ്ധതിക്ക്​ അനുമതിപത്രം പുറപ്പെടുവിച്ചു. 1200ലേറെ എതിർപ്പുകൾ നിലനിൽക്കെ പരിസ്​ഥിതി ആഘാതപഠനമോ പൊതു അഭിപ്രായസമന്വയമോ ഒന്നുമില്ലാതെ തികച്ചും തന്നിഷ്​ടപ്രകാരം ഒരു ക്ലിയറൻസ്​. സുപ്രീംകോടതിയിൽ വാദം നടക്കുന്നതിനിടെ സെപ്​റ്റംബർ 2020ൽ പുതിയ പാർലമെൻറ്​ മന്ദിരം നിർമാണത്തിനുള്ള കരാർ ടാറ്റ പ്രോജക്​ട്​സ്​ ലിമിറ്റിഡിനു നൽകി. 2020 നവംബർ അഞ്ചിന്​ കോടതി വിധി പറയാൻ മാറ്റി.

സുപ്രീംകോടതി തീരുമാനത്തിനുപോലും കാത്തുനിൽക്കാതെ പുതിയ പാർലമെൻറ്​​ കെട്ടിടത്തി​െൻറ തറക്കല്ലിടൽ ഡിസംബർ 10ന്​ നടക്കുമെന്നും പ്രധാനമന്ത്രി ഭൂമിപൂജ നിർവഹിക്കുമെന്നും അഞ്ചു ദിവസം മുമ്പ്​​ സ്​പീക്കർ ഓം ബിർല പ്രഖ്യാപിക്കുകയായിരുന്നു. പ്രഖ്യാപനത്തിൽ അരിശംപൂണ്ട സു​പ്രീംകോടതി വിഷയത്തിൽ സ്വമേധയാ ഇടപെട്ടു. ജസ്​റ്റിസ്​ എ.എം. ഖൻവിൽകറുടെ നേതൃത്വത്തിലെ മൂന്നംഗ ബെഞ്ച്​ നിർമാണമോ കെട്ടിടംപൊളിയോ മരംമുറിയോ നടത്തരുതെന്ന്​ സർക്കാറിനോട്​ നിർദേശിച്ചു. എന്നാൽ, പദ്ധതിക്കാവശ്യമായ കടലാസ്​ ജോലികൾ നടത്താനും ശിലാസ്​ഥാപനം നിർവഹിക്കാനും ഡിസംബർ ഏഴിന്​ കോടതി അനുമതിയും നൽകി. പ്രധാനമന്ത്രിതന്നെ ആചാരങ്ങളും ഭൂമി പൂജയുമെല്ലാം നിർവഹിച്ച സ്​ഥിതിക്ക്​ ഇത്​ സുപ്രീംകോടതി വിധിയിൽ സ്വാധീനമുണ്ടാക്കില്ലേ എന്നാണ്​ ചോദ്യമുയരുന്നത്​.

പുതിയ പാർലമെൻറും ജനാധിപത്യ സ്വപ്​നങ്ങളും

പുതിയ പാർലമെൻറ്​ മന്ദിരം പുതിയ ഇന്ത്യയുടെ സ്വപ്​നങ്ങളുടെ പ്രതിഫലനമാകുമെന്നാണ്​ ഭൂമിപൂജക്കു​ ശേഷം നടത്തിയ നെടുങ്കൻപ്രസംഗത്തിൽ പ്രധാനമന്ത്രി പ്രഖ്യാപിച്ചത്​. എന്നാൽ, കാപട്യം മുറ്റിയതാണ്​ ആ വാക്കുകളെന്നും ജനാധിപത്യവിരുദ്ധവും സ്വേച്ഛാപരവുമായി പ്രവർത്തിച്ച പാരമ്പര്യം മാത്രമാണ്​ അദ്ദേഹത്തിനെന്നും പ്രതിപക്ഷം മറുപടി നൽകി.

പാർലമെൻറ് മന്ദിരമെന്നത്​ കുറെ കല്ലുകളും സിമൻറ്​ കൂട്ടുമല്ലെന്നും ജനാധിപത്യവും ഭരണഘടനാമൂല്യങ്ങളും രാഷ്​ട്രീയ സാമൂഹികസമത്വവും കൊണ്ട്​ കെട്ടിപ്പടുക്കേണ്ടതാണ്​ അതെന്നും ​ ചൂണ്ടിക്കാട്ടിയ കോൺഗ്രസ്​ വക്​താവ്​ രൺദീപ്​ സിങ്​ സുർജേവാല, രാജ്യത്തെ 130 കോടി ജനങ്ങൾ ഉയർത്തിപ്പിടിച്ചിരുന്ന സാഹോദര്യവും സഹാനുഭൂതിയും ഉൾപ്പെടെയുള്ള മൂല്യങ്ങളുടെ അവശിഷ്​ടങ്ങൾക്കുമേൽ പണിയുന്ന കെട്ടിടം എന്തി​െൻറ പ്രതീകമാണെന്നും തുറന്നുചോദിച്ചു. ഉദാരജനാധിപത്യ മൂല്യങ്ങളുടെ നഷ്​ടാവശിഷ്​ടങ്ങൾക്കു മീതെയാണ്​ പുതിയ പാർലമെൻറ്​ കെട്ടിടം പണിതുയർത്തുന്നതെന്ന്​ മുൻ ധനമന്ത്രി പി. ചിദംബരം ആരോപിച്ചു. പാവങ്ങളുടെ അടിസ്​ഥാന മൗലികാവകാശങ്ങൾ പിടിച്ചുപറിക്കുന്ന മോദി സർക്കാർ മാനവികതക്കെതിരായ കുറ്റകൃത്യമാണ്​ ചെയ്​തു കൂട്ടുന്നത്​ എന്നായിരുന്നു കോൺഗ്രസ്​ നേതാവ്​ രാഹുൽ ഗാന്ധിയുടെ ആക്ഷേപം. യുവജനങ്ങൾക്ക്​ ഇഷ്​ടമുള്ള ജീവിതപങ്കാളിയെ തിരഞ്ഞെടുക്കുന്നതിനുപോലും തടസ്സം നിൽക്കുന്ന മോദി ​ജനാധിപത്യ മൂല്യങ്ങളെയും സംസ്​കാരത്തെയും കുറിച്ച്​ വാതോരാതെ സംസാരിക്കുകയും ജനാധിപത്യത്തെയും എതിർശബ്​ദങ്ങളെയും ഞെരിച്ചില്ലാതാക്കുകയും ചെയ്യുന്ന ഇരട്ടത്താപ്പിനെ സി.പി.എം ജനറൽ സെക്രട്ടറി സീതാറാം യെച്ചൂരിയും ചോദ്യം ചെയ്​തു.

ഈ ലേഖികയുമായി സംസാരിച്ച നിരവധി വാസ്​തുശിൽപ- നഗരനിർമാണവിദഗ്​ധരും ദുരൂഹമാംവിധം അടിച്ചേൽപിക്കുന്ന ഈ പദ്ധതിക്കെതിരെ വിരൽചൂണ്ടി​. വിനാശകരമായൊരു കുംഭകോണമാണ്​ നടപ്പാക്കാനൊരുങ്ങുന്നതെന്ന്​ ഒരാൾ ചൂണ്ടിക്കാട്ടിയപ്പോൾ 14ാം നൂറ്റാണ്ടിൽ ഡൽഹിയിൽനിന്ന്​ ദൗലത്താബാദിലേക്ക്​ തലസ്​ഥാനം പറിച്ചുനടാൻ നോക്കിയ മുഹമ്മദ്​ ബിൻ തുഗ്ലകി​േൻറതിനു സമാനമായ കിറുക്കൻ ആശയമാണിതെന്ന്​ മറ്റു ചിലർ വിശേഷിപ്പിക്കുന്നു. മോദിയും തുഗ്ലകും നടപ്പാക്കിയ മറ്റൊരു പരിഷ്​കരണത്തിനും വലിയൊരു സദൃശ്യതയുണ്ട്​. പൊടുന്നനെയൊരുനാൾ ആയിരത്തി​െൻറയും അഞ്ഞൂറി​െൻറയും നോട്ടുകൾ അസാധുവാക്കിയ മോദിയുടെ നോട്ടുനിരോധംപോലെ ഒരിക്കൽ നിലവിലുണ്ടായിരുന്ന സ്വർണം, വെള്ളി നാണയങ്ങൾക്ക്​ പകരമായി തികച്ചും അശാസ്​ത്രീയമായി ചെമ്പു കൊണ്ടുള്ള ടാങ്ക എന്ന നാണയം നടപ്പാക്കിയിരുന്നു തുഗ്ലക്​. അതിവിനാശകരമായി മാറിയ പദ്ധതി കേവലം എട്ടുനാൾ കൊണ്ട്​ പിൻവലിച്ചെങ്കിലും അത്​ അദ്ദേഹത്തി​െൻറ സാമ്രാജ്യത്തെ തന്നെ കുളംതോണ്ടി എന്നതാണ്​ ചരിത്രം.