ജാതിയുടെ പേരിൽ തൊഴിൽ നിഷേധം

ഒരുകാലത്ത്​ മലയാളത്തി​െല മുൻനിര രേഖാചിത്രകാരനായിരുന്ന ആർട്ടിസ്​റ്റ്​ ഗോപാല​ന്റെ ജീവിതം എഴുതുകയാണ്​ മുതിർന്ന മാധ്യമപ്രവർത്തകനും ജീവചരിത്രകാരനുമായ ലേഖകൻ. വാർഷകപ്പതിപ്പിൽനിന്ന്​ തുടർച്ചയാണിത്​. രണ്ടാം ഭാഗം കഴിഞ്ഞ ലക്കം (1388ൽ) പ്രസിദ്ധീകരിച്ചിരുന്നു.

ഒ​രു രേ​ഖാചി​ത്ര​കാ​ര​നാ​യിത്തീ​രു​ക. ഗോ​പാ​ല​​ന്റെ ഏ​റ്റ​വും വ​ലി​യ സ്വ​പ്ന​മാ​യി​രു​ന്നു അ​ത്.​ പ​ത്ര മാ​സി​ക​ക​ൾ വി​ൽ​ക്കു​ന്ന ക​ട​ക​ളി​ൽ ചെ​ന്ന് മാ​സി​ക​ക​ളു​ടെ പേ​ജു​ക​ൾ മ​റി​ച്ചു​മ​റി​ച്ച് അ​വ​യി​ലെ രേ​ഖാ​ചി​ത്ര​ങ്ങ​ൾ നോ​ക്കിനി​ൽ​ക്കു​ന്ന​താ​യി​രു​ന്നു ഗോ​പാ​ല​​ന്റെ ഏ​റ്റ​വും ഇ​ഷ്ട​പ്പെ​ട്ട ഹോ​ബി.​ ബോം​ബെ​യി​ൽനി​ന്നി​റ​ങ്ങു​ന്ന ‘ടൈം​സ് ഓ​ഫ് ഇ​ന്ത്യ​’യു​ടെ പ്ര​സി​ദ്ധീ​ക​ര​ണ​മാ​യ ‘ഇ​ല​സ്ട്രേ​റ്റ​ഡ് വീ​ക്കി​ലി’​യി​ലും ‘ഫി​ലിം​ഫെ​യ​റി​’ലും അ​വ​രു​ടെ ഹി​ന്ദി സാ​ഹി​ത്യ മാ​സി​ക​യാ​യ ‘സ​രി​ക​’യി​ലും വ​രു​ന്ന മാ​റി​യോ മി​രാ​ൻ​ഡ, കാ​വ​ടി, മാ​ലി എ​ന്നി​വ​ർ വ​ര​ച്ചി​രു​ന്ന പ​ട​ങ്ങ​ൾ, ത​മി​ഴ് പ്ര​സി​ദ്ധീ​ക​ര​ണ​മാ​യ ‘ആ​ന​ന്ദ​വി​ക​ട​നി’​ൽ ഗോ​പു​ലു വ​ര​ച്ച പ​ട​ങ്ങ​ൾ –ഈ ​ചി​ത്ര​ങ്ങ​ളി​ൽ പ്ര​ത്യ​ക്ഷ​പ്പെ​ടു​ന്ന മ​നു​ഷ്യ​രൂ​പ​ങ്ങ​ളും അ​വ​രു​ടെ പ​ശ്ചാ​ത്ത​ല​മാ​യി വ​രു​ന്ന അ​ന്ത​രീ​ക്ഷ​വും ഗോ​പാ​ല​നെ വ​ല്ലാ​തെ ആ​ക​ർ​ഷി​ച്ചു.​

അ​ക്കാ​ല​ത്ത് ‘ഇ​ന്ത്യ​ൻ എ​ക്സ്പ്ര​സ്’ പ​ത്രം ഒ​രു ദി​നപത്രംപോ​ലെ ബ്രോ​ഡ് ഷീ​റ്റ് ഫോ​ർ​മാ​റ്റി​ൽ പു​റ​ത്തി​റ​ക്കി​യി​രു​ന്ന ‘സ്ക്രീ​ൻ’ എ​ന്ന ച​ല​ച്ചി​ത്ര പ്ര​സി​ദ്ധീ​ക​ര​ണം ഗോ​പാ​ല​ൻ പ​തി​വാ​യി നോ​ക്കാ​റു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു.​ ഒ​രു പേ​ജ് മു​ഴു​വ​ൻ നി​റ​ഞ്ഞു​നി​ൽ​ക്കു​ന്ന സി​നി​മ പ​ര​സ്യ​ങ്ങ​ൾ ‘സ്ക്രീ​നി’​​ന്റെ പ്ര​ത്യേ​ക​ത​യാ​യി​രു​ന്നു. താ​ര​ങ്ങ​ളു​ടെ ലൈ​ൻ സ്കെ​ച്ചു​ക​ളാ​യി​രു​ന്നു ആ ​പ​ര​സ്യ​ങ്ങ​ളു​ടെ പ്ര​ധാ​ന സ​വി​ശേ​ഷ​ത. പി​ൽ​ക്കാ​ല​ത്ത് ‘ഷോ​ലെ’ എ​ന്ന ചി​ത്ര​ത്തി​​ന്റെ വി​ഖ്യാ​ത​മാ​യ ടൈ​റ്റി​ൽ ഡി​സൈ​ൻ ചെ​യ്ത പ്ര​ഗ​ല്ഭ ക​ലാ​കാ​ര​ൻ സി. ​മോ​ഹ​നും അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​നു​പോ​ലും പ്ര​ചോ​ദ​നം പ​ക​ർ​ന്ന ഫൈ​സ് എ​ന്ന അ​സാ​മാ​ന്യ രേ​ഖാചി​ത്ര​കാ​ര​നും തയാ​റാ​ക്കി​യ ലൈ​ൻ സ്കെ​ച്ചു​ക​ൾ ഗോ​പാ​ല​ൻ ആ​ർ​ത്തി​യോ​ടെ നോ​ക്കി പ​ഠി​ക്കു​മാ​യി​രു​ന്നു.​ ഫൈ​സ് ഒ​രി​ക്ക​ൽ വ​ര​ച്ച മീ​നാ​കു​മാ​രി​യു​ടെ ഒ​രു രേ​ഖാ​ചി​ത്രം ഫോ​ട്ടോ​യെ​ക്കാ​ൾ ഒ​റി​ജി​ന​ൽ ആ​യി തോ​ന്നി, ഗോ​പാ​ല​ന്.

മ​ല​യാ​ള​ത്തി​ലേ​ക്ക് വ​ന്നാ​ൽ, ‘മാ​തൃ​ഭൂ​മി​’യി​ൽ എം.​വി. ദേ​വ​ൻ വ​ര​ക്കു​ന്ന ചി​ത്ര​ങ്ങ​ളോ​ട് ഗോ​പാ​ല​ന് ഒ​രു പ്ര​ത്യേ​ക ഇ​ഷ്ട​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. എ.​എ​സ്. നാ​യ​രു​ടെ പാ​ടേ വ്യ​ത്യ​സ്ത​മാ​യ വ​ര​ക​ളും മ​ന​സ്സി​ൽ ഇ​ടംനേ​ടി (ന​മ്പൂ​തി​രി മാ​തൃ​ഭൂ​മി​യി​ൽ വ​ര​ച്ചു​തു​ട​ങ്ങി​യി​ട്ടി​ല്ല, അ​ന്ന്). മ​ല​യാ​ള രാ​ജ്യ​ത്തി​ൽ ശ​ങ്ക​ര​ൻകു​ട്ടി വ​ര​ക്കു​ന്ന ചി​ത്ര​ങ്ങ​ൾ​ക്ക് കാ​വ​ടി​യു​ടെ വ​ര​യോ​ട് സാ​മ്യ​മു​ണ്ടെ​ന്ന് തോ​ന്നി​യി​ട്ടു​ണ്ട്.​ ‘മ​ല​യാ​ള മ​നോ​ര​മ’ ആ​ഴ്ച​പ്പ​തി​പ്പി​ൽ വ​ര​ക്കുന്ന പി.​കെ. രാ​ജ​​ന്റെ രൂ​പ​ങ്ങ​ൾ​ക്ക് പെ​ർ​ഫെ​ക്ഷ​ൻ പോ​രെ​ന്നും തോ​ന്നി.

ഒ​രുദി​വ​സം ക​ട​യി​ൽ ചെ​ന്ന് പു​തി​യ ‘ജ​ന​യു​ഗം’ വാ​രി​ക​യെ​ടു​ത്തു​ മ​റി​ച്ചുനോ​ക്കി​യ​പ്പോ​ൾ ഒ​രു ചി​ത്രം ക​ണ്ടു. ജ​ന​ക്കൂ​ട്ട​ത്തി​​ന്റെ ന​ടു​വി​ൽ ഒ​രു ന​ഗ്ന​യാ​യ സ്ത്രീ​യെ മു​ള​യു​ടെ തു​മ്പ​ത്ത് ത​ല​കീ​ഴാ​യി കെ​ട്ടി​ത്തൂ​ക്കി​യി​രി​ക്കു​ന്നു.​ പ്ര​ശ​സ്ത എ​ഴു​ത്തു​കാ​ര​നാ​യ യ​ശ്പാ​ലി​​ന്റെ ‘ഝൂ​ട്ടാ സ​ച്ച്’ എ​ന്ന ഹി​ന്ദി നോ​വ​ലി​​ന്റെ, പി.​എ. വാ​ര്യ​ർ ചെ​യ്ത ത​ർജ​മ​യാ​യ ‘നി​റംപി​ടി​പ്പി​ച്ച നു​ണ​ക​ളി​’ൽനി​ന്നു​ള്ള ഒ​രു രം​ഗ​മാ​യി​രു​ന്നു അ​ത്.​ വി​ഭ​ജ​ന​ത്തി​​ന്റെ നാ​ളു​ക​ളി​ൽ ഹി​ന്ദു വ​ർ​ഗീ​യ​വാ​ദി​ക​ൾ മു​സ്‍ലിംക​ളോ​ട് കാ​ട്ടി​യ ക്രൂ​ര​ത ചി​ത്രീ​ക​രി​ക്കു​ന്ന സ​ന്ദ​ർ​ഭ​മാ​ണ് രാ​മ​കൃ​ഷ്ണ​ൻ എ​ന്ന ചി​ത്ര​കാ​ര​ൻ രേ​ഖ​ക​ളി​ലൂ​ടെ പ​ക​ർ​ത്തി​യ​ത്.​ കൊ​ല്ലം എ​സ്.എ​ൻ കോള​ജി​ൽ സ​യ​ൻ​സ് അ​ധ്യാ​പ​ക​നാ​യി​രു​ന്നു രാ​മ​കൃ​ഷ്ണ​ൻ.​ ഗോ​പാ​ല​ൻ ആ ​ചി​ത്രം കു​റെ​യേ​റെ നേ​രം നോ​ക്കി​നി​ന്നു.​ ഒ​രു രേ​ഖാചി​ത്ര​കാ​ര​നാ​ക​ണ​മെ​ന്ന ആ​ഗ്ര​ഹ​വും ല​ക്ഷ്യ​വും ഏ​താ​ണ്ട് മ​ന​സ്സി​ൽ ഉ​റ​പ്പി​ച്ച ഒ​രു നി​മി​ഷ​മാ​യി​രു​ന്നു അ​ത്.

ഗോ​പാ​ല​ൻ കൊ​ല്ല​ത്തേ​ക്ക് മ​ട​ങ്ങി​യ​ത് ആ​ലോ​ചി​ച്ചു​റ​പ്പി​ച്ച ചി​ല തീ​രു​മാ​ന​ങ്ങ​ളു​മാ​യി​ട്ടാ​ണ്.​ ഒ​രു രേ​ഖാചി​ത്ര​കാ​ര​നാ​ക​ണം.​അ​തി​നുമു​മ്പ് ചി​ത്ര​ശാ​ല​യി​ൽ​നി​ന്ന് വ​ശ​ത്താ​ക്കി​യ പാ​ഠ​ങ്ങ​ളി​ൽ, പ്ര​ത്യേ​കി​ച്ച് ക​ള​ർ വ​ർ​ക്കി​ൽ പ്രാ​യോ​ഗി​ക​മാ​യ പ​രി​ശീ​ല​നം നേ​ട​ണം.​ അ​തി​നു പ​റ്റി​യ ഒ​രു സ്ഥാ​പ​ന​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു കൊ​ല്ലം ടൗ​ണി​ൽ.​ ഒ​ന്നാ​ന്ത​രം ഒ​രു ശി​ൽപി​യും ചി​ത്ര​കാ​ര​നു​മൊ​ക്കെ​യാ​യ സി​നി വി. ​നാ​രാ​യ​ണ​ൻ ന​ട​ത്തു​ന്ന സി​നി ആർട്സ് ആ​യി​രു​ന്നു അ​ത്. ക​ള​ർ വ​ർ​ക്കി​ൽ, അ​തും ഇ​നാ​മ​ൽ പെ​യി​ന്റിങ്ങി​ൽ നാ​രാ​യ​ണ​ൻ ആ​ളൊ​രു ‘കാ​ല​ൻ’ ത​ന്നെ​യാ​യി​രു​ന്നു. കൊ​ല്ല​ത്തെ ആ​സാ​ദ് ഹോ​ട്ട​ലി​ലെ ഓ​രോ മു​റി​യു​ടെ​യും ചു​വ​രി​ൽ ടെ​മ്പ്രാ ക​ള​റി​ൽ നാ​രാ​യ​ണ​ൻ വ​ര​ച്ച വ​ന്യ​ജീ​വി​ക​ളു​ടെ ചി​ത്ര​ങ്ങ​ൾ വെ​ച്ചി​രു​ന്നു.​ ആ കൂ​ട്ട​ത്തി​ലെ ഒ​രു സിം​ഹ​ത്തി​​ന്റെ രൂ​പ​ത്തെ ക​ണ്ടാ​ൽ ആ​രാ​യാ​ലും ആ​ദ്യം ഭ​യ​ന്ന് ഒ​ന്നു പി​റ​കോ​ട്ട് മാ​റി​പ്പോ​കും.​ അ​ത്ര​ക്കുണ്ടാ​യി​രു​ന്നു ഒ​റി​ജി​നാ​ലി​റ്റി!

ചി​ന്ന​ക്ക​ട​യി​ൽനി​ന്ന് ക​ല്ലു​പാ​ല​ത്തേ​ക്കും​ ആ​ൽ​ത്ത​റ ജങ്ഷ​നി​ലേ​ക്കു​മൊ​ക്കെ പോ​കു​ന്ന വ​ഴി​യി​ൽ, ചാ​മ​ക്ക​ട​യെ​ത്തു​ന്ന​തി​ന് തൊ​ട്ടു​മു​മ്പ് ഇ​ട​തു​വ​ശ​ത്താ​യി​ട്ടാ​യി​രു​ന്നു സി​നി ആർട്സ്.​ നാ​രാ​യ​ണ​നെ കാ​ണാ​ൻ പോ​യ​പ്പോ​ൾ ഗോ​പാ​ല​ൻ, താ​ൻ വ​ര​ച്ച ചി​ല ലൈ​ൻ സ്കെ​ച്ചു​ക​ൾകൂ​ടി കൈ​യിലെ​ടു​ത്തി​രു​ന്നു.​ പ​ട​ങ്ങ​ളൊ​ക്കെ സ​സൂ​ക്ഷ്മം നോ​ക്കിക്കഴി​ഞ്ഞ​യു​ട​നെത്ത​ന്നെ നാ​രാ​യ​ണ​ൻ പ​റ​ഞ്ഞു:

‘‘നീ ​എ​​ന്റെ കൂ​ടെ നി​ൽ​ക്ക്.’’

നാ​രാ​യ​ണ​ന് വ​ഴ​ങ്ങാ​ത്ത ഒ​രു മേ​ഖ​ല​യാ​യി​രു​ന്നു ക​മേ​ഴ്സ്യ​ൽ ആ​ർ​ട്ട്. എ​ന്നാ​ൽ, പ​ര​സ്യം ചെ​യ്തു​കൊ​ടു​ക്ക​ണ​മെ​ന്ന ആ​വ​ശ്യ​വു​മാ​യി ധാ​രാ​ളം പേ​ർ സ​മീ​പി​ക്കാ​റു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നുതാ​നും.​ അ​തൊ​ക്കെ ചെ​യ്യാ​ൻ പ​റ്റി​യ ന​ല്ല ഒ​രു ആർ​ട്ടി​സ്റ്റി​നെ തി​ര​ഞ്ഞു​കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കു​മ്പോ​ഴാ​ണ് ഗോ​പാ​ല​​ന്റെ രം​ഗ​പ്ര​വേ​ശം.

അ​ടു​ത്ത ദി​വ​സംതൊ​ട്ട് ഗോ​പാ​ല​ൻ സി​നി ആർട്സി​ൽ പോ​യി​ത്തു​ട​ങ്ങി.​ അ​ലൂമി​നി​യം ഇ​ൻ​ഡ​സ്‌​ട്രീ​സ്, കു​ണ്ട​റ അ​ലി​ൻ​ഡ്, വി​വി​ധ തു​ണി​ക്ക​ട​ക​ൾ, റൂ​ബി മി​ഠാ​യി... പ​ര​സ്യ​ങ്ങ​ൾ, ലോ​ഗോ​ക​ൾ...​ ഗോ​പാ​ല​ൻ വി​ശ്ര​മി​ക്കാ​തെ പ​ണി​യെ​ടു​ത്ത ദി​വ​സ​ങ്ങ​ളാ​യി​രു​ന്നു അ​ത്.

കൊ​ല്ല​ത്തെ ഏ​റ്റ​വും പ​ഴ​ക്ക​വും പാ​ര​മ്പ​ര്യ​വുമു​ള്ള പ്ര​സി​ദ്ധീ​ക​ര​ണ​ങ്ങ​ൾ പ്ര​താ​പി​ക​ളും പ്ര​മാ​ണി​മാ​രു​മാ​യ ഉ​ണ്ണി​ച്ച​ക്കം വീ​ട്ടു​കാ​ർ ന​ട​ത്തു​ന്ന ‘മ​ല​യാ​ള രാ​ജ്യം’ പ​ത്ര​വും ചി​ത്രവാ​രി​കയു​മാ​ണ്.​ ‘മ​ല​യാ​ള രാ​ജ്യം’ സ്ഥാ​പി​ച്ച കെ.​ജി. ശ​ങ്ക​ർ ദീ​ർ​ഘ​കാ​ലം രോ​ഗ​ശ​യ്യ​യി​ൽ കി​ട​ന്നശേ​ഷം 1950ക​ളു​ടെ ആ​ദ്യ​പാ​ദ​ത്തി​ൽ അ​ന്ത​രി​ച്ചു.​ ഉ​ണ്ണി​ച്ച​ക്കം വീ​ട്ടി​ലെ ഒ​രു പ്ര​മു​ഖാം​ഗ​വും തി​രു​കൊ​ച്ചി നി​യ​മ​സ​ഭ​യു​ടെ മു​ൻ​ സ്പീ​ക്ക​റു​മൊ​ക്കെ​യാ​യ വി. ​ഗം​ഗാ​ധ​ര​​ന്റെ മേ​ൽ​നോ​ട്ട​ത്തി​ൽ ഇ​റ​ങ്ങി​യ ‘മ​ല​യാ​ള രാ​ജ്യം’ അ​പ്പോ​ഴും പ​ഴ​യ പ്ര​താ​പം കൈ​വി​ട്ടി​രു​ന്നി​ല്ല.​ ‘മാ​തൃ​ഭൂ​മി’ ക​ഴി​ഞ്ഞാ​ൽ ഏ​റ്റ​വും ആ​ക​ർ​ഷ​ക​മാ​യ ക​വ​ർചി​ത്ര​ത്തോ​ടെ പു​റ​ത്തി​റ​ങ്ങി​യി​രു​ന്ന പ്ര​സി​ദ്ധീ​ക​ര​ണം അ​ന്ന് ‘മ​ല​യാ​ള രാ​ജ്യ’​മാ​യി​രു​ന്നു.​

ചി​ത്ര​വാ​രി​ക​യു​ടെ മു​ഖ​ചി​ത്രം ക​ള​ർ ചെ​യ്യു​ന്ന ജോ​ലി സി​നി ആർട്സാ​ണ് ചെ​യ്തു​കൊ​ണ്ടി​രു​ന്ന​ത്.​ ക​റു​പ്പി​ലും വെ​ളു​പ്പി​ലു​മെ​ടു​ത്ത ചി​ത്ര​ങ്ങ​ളി​ൽ തി​ക​ഞ്ഞ യാ​ഥാ​ർഥ്യ പ്ര​തീ​തി​യോ​ടെ, സ്കി​ൻ ടോ​ണും (skin tone) വെ​ളി​ച്ച​ത്തി​​ന്റെ വി​ന്യാ​സ​വും ഉ​ൾ​പ്പെ​ടെ​യു​ള്ള കാ​ര്യ​ങ്ങ​ളി​ൽ അ​ങ്ങേ​യ​റ്റം സൂ​ക്ഷ്മ​ത​യും കൃ​ത്യ​ത​യും പാ​ലി​ച്ചു​കൊ​ണ്ട് നി​റ​ങ്ങ​ൾ പ​ക​രു​ന്ന​ത് അ​ങ്ങേ​യ​റ്റം വൈ​ദ​ഗ്ധ്യ​ത്തോ​ടെ ചെ​യ്യേ​ണ്ട ഒ​രു ജോ​ലിയാ​യി​രു​ന്നു.​ ഗോ​പാ​ല​ൻ അ​ത് സ​ധൈ​ര്യം ഏ​റ്റെ​ടു​ത്തു. ‘മ​ല​യാ​ള രാ​ജ്യ​’ത്തി​​ന്റെ പു​റം​ച​ട്ട​ക​ൾ​ക്ക് ഒ​രു സ​വി​ശേ​ഷ ഭം​ഗി​യും ചൈ​ത​ന്യ​വും പ്ര​ക​ട​മാ​ണെ​ന്ന് വാ​യ​ന​ക്കാ​ർ പ​റ​യാ​ൻ തു​ട​ങ്ങി.

കൊ​ല്ല​ത്തി​​ന്റെ പ്ര​ധാ​ന ലാ​ൻ​ഡ് മാ​ർ​ക്കാ​യ ചി​ന്ന​ക്ക​ട​യി​ലെ പ്ര​സി​ദ്ധ​മാ​യ ക്ലോ​ക്ക് ട​വ​ർ ഉ​ണ്ണി​ച്ച​ക്കം വീ​ട്ടി​ലെ ഉ​ഗ്ര​പ്ര​താ​പി​യും സ​ർ സി.​പി​യു​ടെ ഉ​റ്റ​സു​ഹൃ​ത്തു​മൊ​ക്കെ​യാ​യി​രു​ന്ന കെ.​ജി. പ​ര​മേ​ശ്വ​ര​ൻ പി​ള്ള​യു​ടെ സ്മാ​ര​ക​മാ​ണ്.​ അ​ക്കാ​ലംതൊ​ട്ടു​ത​ന്നെ ആ ​വീ​ടു​മാ​യി ബ​ന്ധ​പ്പെ​ട്ട ച​ട​ങ്ങു​ക​ളും മ​റ്റും ആ ​പ്ര​ദേ​ശ​മാ​കെ കൊ​ണ്ടാ​ടു​ന്ന ആ​ഘോ​ഷ​ങ്ങ​ളാ​യി മാ​റാ​റു​ണ്ട്.​ ചി​ന്ന​ക്ക​ട​യി​ൽനി​ന്ന് ചാ​മ​ക്ക​ട​യി​ലേ​ക്ക് പോ​കു​മ്പോ​ൾ ഇ​ട​തു​വ​ശ​ത്താ​യി കു​റ​ച്ച് അ​ക​ത്തേ​ക്ക് ന​ട​ന്നാ​ൽ കാ​ണു​ന്ന അ​വ​രു​ടെ കു​ടും​ബക്ഷേ​ത്ര​ത്തി​ലെ ഉ​ത്സ​വ​വും അ​ങ്ങ​നെ​യൊ​ന്നാ​യി​രു​ന്നു.​

ക്ഷേ​ത്ര​ത്തി​ന് മു​ന്നി​ൽ വെ​ക്കാനു​ള്ള ഗീ​തോ​പ​ദേ​ശം വ​ര​ക്കാറു​ള്ള​ത് സി​നി നാ​രാ​യ​ണ​നാ​ണ്.​ ചി​ത്ര​മെ​ന്നു​വെ​ച്ചാ​ൽ അ​ത്ര നി​സ്സാ​ര​മൊ​ന്നു​മ​ല്ല. 10 അ​ടി ഉ​യ​രം. 10 x 7 വ​ലുപ്പം.​ ഗോ​പാ​ല​നാ​ണ് ഇ​ക്കു​റി അ​ത് വ​ര​ക്കുന്ന​ത്.​ മാ​ജി​ക് ലാ​ന്റേ​ണി​ലൂ​ടെ ചി​ത്ര​ത്തി​​ന്റെ സ്ലൈ​ഡ്, എ​ത്ര​ത്തോ​ളം വ​ലുപ്പ​ത്തി​ലാ​ണോ വേ​ണ്ട​ത് അ​ങ്ങ​നെ വെ​ള്ള​ത്തു​ണി​യി​ൽ പ്രൊ​ജ​ക്ട് ചെ​യ്തി​ട്ട് അ​തി​​ന്റെ പു​റ​ത്തു​കൂ​ടി ഔ​ട്ട് ലൈ​ൻ ഇ​ടാ​റാ​ണ് സാ​ധാ​ര​ണ ചെ​യ്യാ​റു​ള്ള​ത്.​ ഗോ​പാ​ല​ൻ അ​തി​നൊ​ന്നും പോ​യി​ല്ല.​ മ​ന​സ്സി​ലു​ള്ള ഗീ​തോ​പ​ദേ​ശ രൂ​പം നേ​രി​ട്ട​ങ്ങു വ​ര​ച്ചു.​ അ​തു ക​ഴി​ഞ്ഞ് ഏ​ഴു നി​റ​ങ്ങ​ളും ചാ​ലി​ച്ച് നി​റ​വും കൊ​ടു​ത്തു.

ചി​ത്ര​ത്തി​ന് ആ​ദ്യ​ത്തെ കോ​ട്ട് നി​റംകൂ​ടി​ അടി​ച്ചുവെ​ക്കാ​നാ​ണ് നാ​രാ​യ​ണ​ൻ മാ​ഷ് ആ​ദ്യം പ​റ​ഞ്ഞ​ത്. ബാ​ക്കി താ​ൻ ചെ​യ്തോ​ളാം. പ​യ്യ​ൻ ചെ​യ്താ​ൽ എ​ത്ര​ക​ണ്ട് ശ​രി​യാ​കു​മെ​ന്ന​റി​യി​ല്ല​ല്ലോ. ചി​ത്ര​ത്തി​​ന്റെ പു​രോ​ഗ​തി നേ​രി​ട്ടു​ക​ണ്ട് വി​ല​യി​രു​ത്താ​നാ​യി മാ​ഷ് ഒ​രുദി​വ​സം വ​ന്ന​പ്പോ​ൾ ഗോ​പാ​ല​ന് ചെ​റി​യൊ​രു ടെ​ൻ​ഷ​ൻ ഉ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു.​ പക്ഷേ, ചി​ത്രം ക​ണ്ടു​ക​ഴി​ഞ്ഞ് മാ​ഷി​​ന്റെ പ്ര​തി​ക​ര​ണം ഇ​താ​യി​രു​ന്നു: ‘‘ബാ​ക്കികൂ​ടി ക​ള​റ​ടി​ച്ച് നീ ത​ന്നെ​യ​ങ്ങ് പ​ടം ഫി​നി​ഷ് ചെ​യ്താ​ൽ മ​തി.’’

നാ​രാ​യ​ണ​ൻ മാ​ഷി​​ന്റെ അ​ഭി​പ്രാ​യം വി​ല​പ്പെ​ട്ട​താ​യി​രു​ന്നു. എ​ന്നാ​ൽ, ഗോ​പാ​ല​നെ ശ​രി​ക്കും പ്ര​ചോ​ദി​പ്പി​ച്ച​ത് പൊ​തു​ജ​ന​ങ്ങ​ളു​ടെ പ്ര​തി​ക​ര​ണ​ങ്ങ​ളാ​ണ്.​ ചി​ത്രം വ​ര​ച്ചു​കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കു​ന്ന നേ​ര​ത്ത് ആ ​പ്ര​ദേ​ശ​മാ​കെ കാ​ഴ്ച​ക്കാ​രെ​ക്കൊ​ണ്ട് നി​റ​യും. അ​വി​ട​ത്തു​കാ​ർ മാ​ത്ര​മ​ല്ല, അ​ടു​ത്തു​ള്ള സ്ഥ​ല​ങ്ങ​ളി​ലു​ള്ള​വ​രും കു​റ​ച്ച​ക​ലെ നി​ന്നു​ള്ള​വ​രും വ​രെ ഗോ​പാ​ല​​ന്റെ സൃ​ഷ്ടി​ക​ർമം കാ​ണാ​നാ​യി അ​വി​ടെ​യെ​ത്തി, അ​തു ക​ണ്ടു​കൊ​ണ്ട് നി​ൽ​ക്കും.​ ഉ​ത്സ​വം തു​ട​ങ്ങി​യ​തോ​ടെ ആ​ളു​ക​ളു​ടെ നി​ല​ക്കാത്ത പ്ര​വാ​ഹ​മാ​യി​രു​ന്നു.

‘മ​ല​യാ​ള രാ​ജ്യ​’ത്തി​ൽ ഇലസ്ട്രേ​ഷ​ൻ കൈ​കാ​ര്യം ചെ​യ്തു​കൊ​ണ്ടി​രു​ന്ന​ത്, ‘ജ​ന​യു​ഗം’ വാ​രി​ക വി​ട്ടു​വ​ന്ന ആ​ർ​ട്ടി​സ്റ്റ് ശ​ങ്ക​ര​ൻ​കു​ട്ടിയാ​യി​രു​ന്നു. പി. ​നാ​രാ​യ​ണ​ൻ നാ​യ​ർ എ​ന്ന സ്വ​രാ​ജ് മ​ണി​യു​ടെ നേ​തൃ​ത്വ​ത്തി​ൽ കോ​ട്ട​യ​ത്ത് ന​ട​ത്തി​യി​രു​ന്ന ദേ​ശബ​ന്ധു ചി​ത്ര​മാ​സി​ക എ​ൻ.പി. ​ചെ​ല്ല​പ്പ​ൻ നാ​യ​രു​ടെ​യും സി.​എ​ൻ. ശ്രീ​ക​ണ്ഠ​ൻ നാ​യ​രു​ടെ​യും പ​ത്രാ​ധി​പ​ത്യ​ത്തി​ൻ കീ​ഴി​ൽ കൂ​ടു​ത​ൽ ഊ​ർജസ്വ​ല​തയാ​ർജി​ച്ച​പ്പോ​ൾ ശ​ങ്ക​ര​ൻകു​ട്ടി അ​ങ്ങോ​ട്ടേ​ക്ക് പോ​യി.​ ഇ​പ്പോ​ഴ​വി​ടെ വ​ര​ക്കാനാ​ളി​ല്ല.

മ​ല​യാ​ള രാ​ജ്യ​ത്തി​​ന്റെ മാ​നേ​ജ​ർ ചെ​ല്ല​പ്പ​ൻ പി​ള്ള​ക്ക് ഗോ​പാ​ല​നോ​ട് വ​ലി​യ വാ​ത്സ​ല്യ​മാ​യി​രു​ന്നു.​ ഗീ​തോ​പ​ദേ​ശം വ​ര​ച്ചുക​ഴി​ഞ്ഞ​പ്പോ​ഴേ​ക്ക് അ​ത​ങ്ങു പ​തി​ന്മ​ട​ങ്ങാ​യി.​ ഗോ​പാ​ല​​ന്റെ പ്ര​തി​ഭ​യെ​ക്കു​റി​ച്ച് ഉ​ത്ത​മബോ​ധ്യവും വ​ന്നു.​ ഒ​രി​ക്ക​ൽ ചെ​ല്ല​പ്പ​ൻ പി​ള്ള ചേ​ട്ട​ൻ കി​ളി​മാ​നൂ​ർ കൊ​ട്ടാ​ര​ത്തി​ൽ പോ​യ​പ്പോ​ൾ ഗോ​പാ​ല​നെ​യും ഒ​പ്പം കൂ​ട്ടി​യി​രു​ന്നു.​ ‘മ​ല​യാ​ള രാ​ജ്യ​’ത്തി​​ന്റെ ക​വ​റി​ൽ കൊ​ടു​ക്കാ​നാ​വ​ശ്യ​മാ​യ ര​വി​വ​ർമ ചി​ത്ര​ങ്ങ​ളു​ടെ ഫോ​ട്ടോ എ​ടു​ക്കാ​ൻ വേ​ണ്ടി​യി​ട്ടാ​യി​രു​ന്നു അ​ത്.​ കൊ​ട്ടാ​ര​ത്തി​ൽ വ​ലി​യ സ്വീ​ക​ര​ണ​മൊ​ക്കെ ല​ഭി​ച്ചെ​ങ്കി​ലും ഒ​രു കാ​ര്യ​ത്തി​ൽ ഗോ​പാ​ല​ന് വ​ലി​യൊ​രു ഇ​ച്ഛാ​ഭം​ഗം അ​നു​ഭ​വ​പ്പെ​ട്ടു. മ​ഹാ​നാ​യ ചി​ത്ര​കാ​ര​​ന്റെ പ​ല വി​ഖ്യാ​ത ചി​ത്ര​ങ്ങ​ളും ആ​ദ്യം മോ​ഡ​ലു​ക​ളെ നി​ർത്തി ഫോ​ട്ടോ എ​ടു​ത്ത​തി​നു​ശേ​ഷം അ​തു നോ​ക്കിവ​ര​ക്കുക​യാ​യി​രു​ന്നു എ​ന്ന് മ​ന​സ്സി​ലാ​ക്കി​യ​പ്പോ​ഴാ​യി​രു​ന്നു അ​ത്.

‘‘ശ​ങ്ക​ര​ൻ കു​ട്ടി പോ​യി.​ ഇ​നി ആ ​സ്ഥാ​നം ന​മു​ക്ക് ഗോ​പാ​ല​ന് കൊ​ടു​ക്കാ’’മെ​ന്ന് നാ​രാ​യ​ണ​ൻ മാ​ഷി​നോ​ട് ചെ​ല്ല​പ്പ​ൻ പി​ള്ള ചേ​ട്ട​ൻ പ​റ​ഞ്ഞ കാ​ര്യം ഗോ​പാ​ല​ന​റി​ഞ്ഞ​പ്പോ​ൾ സ​ന്തോ​ഷംകൊ​ണ്ട് എ​ന്തു​ചെ​യ്യ​ണ​മെ​ന്ന് അ​റി​യാ​ൻ വ​യ്യാ​തെ​യാ​യി.​ അ​ടു​ത്ത ദി​വ​സം ഗോ​പാ​ല​നോ​ട് ചെ​ല്ല​പ്പ​ൻ പി​ള്ള നേ​രി​ട്ടുത​ന്നെ കാ​ര്യം​ പ​റ​ഞ്ഞു:

‘‘നി​ന​ക്ക് ‘മ​ല​യാ​ള രാ​ജ്യ​’ത്തി​ൽ ഇലസ്ട്രേ​റ്റ​ർ ആ​യി​ച്ചേ​രാം.​ രാ​വി​ലെ അ​മ്പ​ല​ത്തി​ലൊ​ക്കെ പോ​യി ന​ല്ലസ​മ​യം നോ​ക്കി​യി​ട്ട് വാ.’’

​ഒ​രു ജ്യോ​ത്സ്യ​ൻ കു​റി​ച്ചു​കൊ​ടു​ത്ത സ​മ​യ​മാ​യ ഒ​മ്പത​ര മ​ണി​ക്ക് ഏതാ​ണ്ട് ഒ​രു മ​ണി​ക്കൂ​ർ മു​മ്പുത​ന്നെ കു​ളി​ച്ചു കു​റി​യൊ​ക്കെ ഇ​ട്ട് ഗോ​പാ​ല​ൻ സി​നി ആ​ർ​ട്‌​സി​ൽ ഹാ​ജ​രാ​യി.

‘‘സ​മ​യ​മൊ​ക്കെ നോ​ക്കി മാ​ഷേ’’ എ​ന്ന് പ​റ​ഞ്ഞു​കൊ​ണ്ട് അ​ക​ത്തേ​ക്ക് ക​യ​റി​ച്ചെ​ന്ന​പ്പോ​ൾ ഒ​രു​ന്മേ​ഷ​വു​മി​ല്ലാ​ത്ത മ​ട്ടി​ൽ നാ​രാ​യ​ണ​ൻ മാ​ഷ് അ​വി​ടെ ത​ല​യും കു​നി​ച്ചി​രി​പ്പു​ണ്ട്.​ ഒ​ന്നും മി​ണ്ടു​ന്നി​ല്ല.

ഒ​ന്നും മ​ന​സ്സി​ലാ​കാ​തെ ഗോ​പാ​ല​ൻ മി​ഴി​ച്ച​ങ്ങ​നെ നി​ൽ​ക്കു​മ്പോ​ൾ മാ​ഷ് കാ​ര്യം പ​റ​ഞ്ഞു.​ ‘മ​ല​യാ​ള രാ​ജ്യം’ സ​വ​ർണ​ പാ​ര​മ്പ​ര്യ​ത്തി​ൽ അ​ഭി​മാ​നംകൊ​ള്ളു​ന്ന ഒ​രു സ്ഥാ​പ​ന​മാ​ണ്.​ അ​വി​ടെ കീ​ഴ്ജാ​തി​യി​ൽപെ​ട്ട​വ​രെ ജോ​ലി​ക്ക് എ​ടു​ക്കു​ന്ന​തി​ൽ ചി​ല ബു​ദ്ധി​മു​ട്ടു​ക​ളൊ​ക്കെ​യു​ണ്ട്.​ അ​തു​കൊ​ണ്ട് ഗോ​പാ​ല​ന് പ​ക​രം ശി​വ​ൻ പി​ള്ള എ​ന്നൊ​രു ആ​ർ​ട്ടി​സ്റ്റി​നെ ജോ​ലി​ക്കെ​ടു​ക്കാ​നാ​ണ് അ​വ​ർ തീ​രു​മാ​നി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന​ത്.

മു​ഖ​ത്ത​ടി​യേ​റ്റ​തുപോ​ലെ തോ​ന്നി.​ ഒ​ന്നും മി​ണ്ടാ​തെ ഒ​രി​ട​ത്തു​മാ​റി​യി​രു​ന്ന് ത​ലേ​ന്ന് നി​റംകൊ​ടു​ക്കാ​ൻ തു​ട​ങ്ങി​യ ഒ​രു പ​ടം പൂ​ർ​ത്തീ​ക​രി​ക്കു​ന്ന​തി​ൽ മു​ഴു​കി.​ ചെ​ല്ല​പ്പ​ൻ പി​ള്ള ചേ​ട്ട​ൻ പി​ന്നീ​ട് മാ​ഷി​നോ​ട് ഒ​രു ഐ​ഡി​യ പ​റ​ഞ്ഞ​താ​യി അ​റി​ഞ്ഞു. ശി​വ​ൻ പി​ള്ള​യെ വേ​ണ​മെ​ങ്കി​ൽ ജോ​ലി​ക്ക് എ​ടു​ത്തോ​ട്ടെ.​ ഗോ​പാ​ല​ന് ‘മ​ല​യാ​ള രാ​ജ്യ​’ത്തി​ൽ വ​ര​ക്ക​ണ​മെ​ന്ന​ല്ലേ ഉ​ള്ളൂ. അ​തി​ന് വ​ഴി​യു​ണ്ടാ​ക്കാം.

അ​ക്കാ​ര്യ​ത്തി​ൽ ഗോ​പാ​ല​ന് സ​മ്മ​ത​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല.​ ജാ​തി​യു​ടെ പേ​രുപ​റ​ഞ്ഞ് ത​നി​ക്ക് പ്ര​വേ​ശ​നം നി​ഷേ​ധി​ക്കു​ന്നി​ട​ത്ത് മ​റ്റൊ​രു വ​ഴി​യെ ക​യ​റാ​ൻ താ​ൽ​പ​ര്യം തീ​രെ​യി​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു.

അ​പ്പോ​ൾ സി​നി നാ​രാ​യ​ണ​ൻ ഒ​രു കാ​ര്യം പ​റ​ഞ്ഞു.​ നി​ന​ക്ക് വ​ര​ക്കാൻ പ്ര​തി​ഭ​യു​ണ്ടെ​ന്നു​ള്ള​ത് ശ​രി.​ പക്ഷേ, നാ​ളെ സ​ർ​ക്കാ​റി​ലോ മ​റ്റോ ഏ​തെ​ങ്കി​ലും ജോ​ലി​ക്ക് അ​പേ​ക്ഷി​ക്കാ​നു​ള്ള യോ​ഗ്യ​ത​യാ​യി കാ​ണി​ക്കാ​ൻ കൈയിലെ​ന്തെ​ങ്കി​ലു​മു​ണ്ടോ?​ അ​തു​കൊ​ണ്ട് ന​ല്ല ഒ​രു കോ​ഴ്സി​ന് ചേ​ർ​ന്നി​ട്ട് പ​രീ​ക്ഷ​യെ​ഴു​തി സ​ർ​ട്ടി​ഫി​ക്ക​റ്റ് വാ​ങ്ങി​ക്ക​ണം.

അ​ടു​ത്ത ദി​വ​സംത​ന്നെ മാ​ഷ് ഗോ​പാ​ല​നെ​യും കൂ​ട്ടി ക​ച്ചേ​രിമു​ക്കി​ൽനി​ന്ന് ത​ങ്ക​ശ്ശേ​രി​യി​ലേ​ക്ക് തി​രി​യു​ന്നി​ട​ത്തു​ള്ള ഒ​രു ഡ്രോ​യിങ് സ്കൂ​ളി​ൽ പോ​യി.​ മാ​ധ​വ സേ​ട്ട് എ​ന്നൊ​രാ​ളാ​ണ് സ്ഥാ​പ​നം ന​ട​ത്തു​ന്ന​ത്. മ​ദ്രാ​സ് യൂ​നിവേ​ഴ്സി​റ്റി​യു​ടെ കീ​ഴി​ൽ ന​ട​ത്തു​ന്ന കോ​ഴ്‌​സി​ൽ, ജ്യോ​മെ​ട്രി​ക്ക​ൽ ഡ്രോ​യിങ്, അ​നാ​ട്ട​മി, പേ​ഴ്‌​സ്‌​പെ​ക്ടി​വ് വ്യൂ ​തു​ട​ങ്ങി​യ കാ​ര്യ​ങ്ങ​ൾ​ക്ക് പു​റ​മെ ഓ​യി​ൽ ക​ള​ർ, വാ​ട്ട​ർ ക​ള​ർ എ​ന്നീ മാ​ധ്യ​മ​ങ്ങ​ൾ ഉ​പ​യോ​ഗി​ക്കാ​നും പ​ഠി​പ്പി​ക്കു​ന്നു​ണ്ട്.​ഇ​തൊ​ക്കെ കു​റെ​ക്കാ​ല​മാ​യി ആ​രും പ​ഠി​പ്പി​ക്കാ​തെത്തന്നെ ഗോ​പാ​ല​ൻ ചെ​യ്തു​കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കു​ന്ന കാ​ര്യ​ങ്ങ​ളാ​ണ്.

ഏ​താ​ണ്ട് ഒ​രു വ​ർ​ഷം ക​ഴി​ഞ്ഞ് തി​രു​നെ​ൽ​വേ​ലി​യി​ൽ വെ​ച്ചാ​യി​രു​ന്നു പ​രീ​ക്ഷ.​ ഗോ​പാ​ല​ൻ പ​രീ​ക്ഷ​യൊ​ക്കെ കൃ​ത്യ​മാ​യി എ​ഴു​തി. സ​ർ​ട്ടി​ഫി​ക്ക​റ്റ് വാ​ങ്ങി​ക്കാ​നൊ​ന്നും പോ​യി​ല്ല.​ വ​ർ​ഷ​ങ്ങ​ൾ​ക്കു ശേ​ഷം പി​ന്നീ​ട​ത് ആ​വ​ശ്യ​മാ​യി വ​ന്നു​വെ​ന്ന​ത് മ​റ്റൊ​രു ക​ഥ.

ഇ​തൊ​ക്കെ ന​ട​ക്കു​മ്പോ​ഴും ഗോ​പാ​ല​​ന്റെ വീ​ട്ടി​ലെ അ​വ​സ്ഥ പ​ഴ​യ​തു​ത​ന്നെ ആ​യി​രു​ന്നു. അ​ച്ഛ​ന് കാ​ണു​ന്ന​തുത​ന്നെ ച​തു​ർഥി​യാ​ണ്.​ ചേ​ട്ട​നു​മാ​യി പ​ണ്ടേ മി​ണ്ടാ​ട്ട​മി​ല്ല. പ​ണ്ട് ചേ​ട്ട​നാ​വ​ശ്യ​പ്പെ​ടു​മ്പോ​ൾ വ​ര​ക്കാൻ ഇ​രു​ന്നു​കൊ​ടു​ത്തു​കൊ​ണ്ട് ചെ​റി​യ സ​ഹാ​യ​ങ്ങ​ളൊ​ക്കെ ചെ​യ്തി​രു​ന്ന അ​നുജ​ത്തി വി​വാ​ഹം ക​ഴി​ച്ചു​പോ​യി.​ അ​മ്മ​യോ​ടാ​ണ് കു​റ​ച്ചെ​ങ്കി​ലും സം​സാ​രി​ക്കു​ന്ന​ത്. നാ​ട്ടു​കാ​രു​ടെ പു​ച്ഛ​വും പ​രി​ഹാ​സ​വും കാ​ണാ​തി​രി​ക്കാ​നാ​യി രാ​ത്രി എ​ട്ടു​മ​ണി ക​ഴി​ഞ്ഞി​ട്ടേ കൊ​ല്ല​ത്തുനി​ന്ന് ബ​സി​ൽ ക​യ​റൂ.

വീ​ട്ടി​ലെ​ത്തു​മ്പോ​ൾ അ​മ്മ ചോ​റ് വി​ള​മ്പി അ​ട​ച്ചു​വെ​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ടാ​കും.​ വീ​ട്ടി​ലെ പ​ട്ടി മാ​ത്രം ഗോ​പാ​ല​​ന്റെ വ​ര​വും കാ​ത്ത് കാ​തു കൂ​ർ​പ്പി​ച്ചി​രി​പ്പു​ണ്ടാ​കും.​ അ​വ​നൊ​രു പ​ങ്കു കൊ​ടു​ത്തി​ട്ട് ബാ​ക്കി ക​ഴി​ച്ച്, ചെ​യ്തു തീ​ർ​ക്കേ​ണ്ട​ത് വ​ല്ല​തു​മു​ണ്ടെ​ങ്കി​ൽ അ​തും വ​ര​ച്ചശേ​ഷം കി​ട​ന്നു​റ​ങ്ങും. രാ​വി​ലെ നേ​ര​ത്തേ എ​ഴു​ന്നേ​റ്റ് കൊ​ല്ല​ത്തേ​ക്കു​ള്ള ബ​സ് പി​ടി​ക്കും. ​പ്ര​ത്യേ​കി​ച്ച് ഒ​ന്നും സം​ഭ​വി​ക്കാ​തെ ദി​വ​സ​ങ്ങ​ൾ യാ​ന്ത്രി​ക​മാ​യി അ​ങ്ങ​നെ ക​ട​ന്നു​പോ​കു​മ്പോ​ഴാ​ണ് ഒ​രുദി​വ​സം ‘ജ​ന​യു​ഗം’ പ​ത്ര​ത്തി​ൽ ഒ​രു പ​ര​സ്യം കാ​ണു​ന്ന​ത്.

‘‘കേ​ര​ള​ശ​ബ്ദം സ്വ​ത​ന്ത്ര രാ​ഷ്ട്രീ​യ​വാ​രി​ക 1962 ആ​ഗ​സ്റ്റ് 15ന് ​ഒ​ന്നാം ല​ക്കം.

പ​ത്രാ​ധി​പ​ർ: ശ്രീ.​ വി.പി. ​നാ​യ​ർ

ഉ​ള്ള​ട​ക്ക​ത്തി​ൽ ചി​ല​ത്...

സ​ന്ദേ​ശ​ങ്ങ​ൾ:​ രാ​ഷ്ട്ര​പ​തി, പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി, ഗ​വ​ർ​ണ​ർ​മാ​ർ, കേ​ന്ദ്ര​മ​ന്ത്രി​മാ​ർ, സം​സ്ഥാ​ന മു​ഖ്യ​മ​ന്ത്രി​മാ​ർ, ലോ​ക്സ​ഭ സ്പീ​ക്ക​ർ, എ​സ്.എ. ​ഡാ​ങ്കെ തു​ട​ങ്ങി​യ​വ​രു​ടെ മു​പ്പ​തോ​ളം സ​ന്ദേ​ശ​ങ്ങ​ൾ

ക​ഥ: മു​ൽ​ക്ക് രാ​ജ് ആ​ന​ന്ദ്

ലേ​ഖ​ന​ങ്ങ​ൾ:​ കെ.പി. ​കേ​ശ​വ മേ​നോ​ൻ, എ.​കെ. ഗോ​പാ​ല​ൻ എം.​പി, സി. ​നാ​രാ​യ​ണ പി​ള്ള, ആ​ർ. സു​ഗ​ത​ൻ, രാ​ജ​കു​മാ​രി അ​മൃ​ത് കൗ​ർ, പി. ​കേ​ശ​വ​ദേ​വ്, എം.​എ​ൻ. കൗ​ൾ (സെ​ക്ര​ട്ട​റി, പാ​ർ​ല​മെ​ന്റ്), ഡോ. ​എ​സ്.കെ. ​നാ​യ​ർ, അ​ര​വി​ന്ദാ​ക്ഷ​ൻ

പ്ര​ത്യേ​ക പം​ക്തി:​ സു​പ്ര​സി​ദ്ധ വൈ​ദ്യ​ൻ ടി.​കെ. നാ​രാ​യ​ണ​ക്കു​റു​പ്പ്

ക​വി​ത:​ പ​ന്ത​ളം രാ​ധാ​മ​ണി

കാ​ർ​ട്ടൂ​ൺ: പാ​ച്ചി അ​മ്മൂ​മ്മ എ​ല്ലാ ല​ക്ക​ത്തി​ലും നി​ങ്ങ​ളോ​ട് സം​സാ​രി​ക്കു​ന്നു

ഏ​ജ​ൻ​സി എ​ടു​ക്കാ​ത്ത കേ​ന്ദ്ര​ങ്ങ​ളി​ൽനി​ന്ന് ഉ​ട​നെ പ​ണ​മ​യക്കുക

മാ​നേ​ജ​ർ, കേ​ര​ള​ശ​ബ്ദം, പി.​ബി ന​മ്പ​ർ 88, കൊ​ല്ലം.

(തുടരും)