ഇറാഖ് അധിനിവേശത്തിന്റെ 20 വർഷങ്ങൾ

2023 മാ​ർ​ച്ച് 19-20 തീ​യ​തി​ക​ൾ സ​ദ്ദാം ഹു​സൈ​നെ പു​റ​ത്താ​ക്കാ​ൻ അ​മേ​രി​ക്ക​ൻ സൈ​ന്യം ഇ​റാ​ഖ് ആ​ക്ര​മി​ച്ച​തി​ന്റെ ഇ​രു​പ​താം വാ​ർ​ഷി​ക​മാ​ണ്. ബ്രൌ​ൺ യൂ​നി​വേ​ഴ്സി​റ്റി​യു​ടെ കോ​സ്റ്റ് ഓ​ഫ് വാ​ർ എ​ന്ന ഗ​വേ​ഷ​ണ സ്ഥാ​പ​നം പ​റ​യു​ന്ന​ത് പ്ര​കാ​രം 1,70,000ല​ധി​കം അ​മേ​രി​ക്ക​ൻ സൈ​നി​ക​രെ ഇ​റാ​ഖി​ന്റെ മ​ണ്ണി​ൽ വി​ന്യ​സി​ച്ച അ​ധി​നി​വേ​ശ യു​ദ്ധ​മാ​ണി​ത്. 2003ൽ ​ആ​രം​ഭി​ച്ച അ​ധി​നി​വേ​ശം മൂ​ന്നു ല​ക്ഷം ഇ​റാ​ഖി​ക​ളു​ടെ കൊ​ല​പാ​ത​ക​ത്തി​നു കാ​ര​ണ​മാ​യി. അ​തി​നു​മു​മ്പ് 1990ക​ളി​ൽ ഇ​റാ​ഖി​നെ​തി​രെ തു​ട​ങ്ങി​യ സാ​മ്പ​ത്തി​ക ഉ​പ​രോ​ധം പ​ത്തു​ല​ക്ഷ​ത്തോ​ളം മ​നു​ഷ്യ​രു​ടെ ജീ​വ​നെ​ടു​ത്തി​രു​ന്നു. മേ​ഖ​ല​യി​ലു​ണ്ടാ​യ വി​ഭാ​ഗീ​യ രാ​ഷ്ട്രീ​യ​ത്തി​ന്റെ വ​ർ​ധ​ന​വും വ്യാ​പ​ക​മാ​യ അ​ക്ര​മ​വും ദാ​രി​ദ്ര്യ​വു​മൊ​ക്കെ അ​ധി​നി​വേ​ശ​ത്തി​ന്റെ അ​ന​ന്ത​ര ഫ​ല​മാ​ണ്. 2011ൽ ​യു.​എ​സ്. ഗ​വ​ൺ​മെ​ന്റ് ഇ​റാ​ഖ് അ​ധി​നി​വേ​ശ യു​ദ്ധം ഔ​ദ്യോ​ഗി​ക​മാ​യി അ​വ​സാ​നി​പ്പി​ച്ചെ​ങ്കി​ലും യു​ദ്ധ​ത്തി​ന്റെ പാ​ർ​ശ്വ​ഫ​ല​ങ്ങ​ൾ ല​ക്ഷ​ക്ക​ണ​ക്കി​ന് ആ​ളു​ക​ളെ ഇ​ന്നും കൊ​ന്നൊ​ടു​ക്കി​ക്കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കു​ന്നു, അ​തി​ലേ​റെ പേ​ർ രോ​ഗി​ക​ളും അ​ഭ​യാ​ർ​ഥി​ക​ളു​മാ​യി മാ​റു​ന്നു.

ഇ​റാ​ഖ് യു​ദ്ധ​ത്തി​ന്റെ മൊ​ത്തം ചെ​ല​വ് മൂ​ന്ന് ട്രി​ല്യ​ൺ ഡോ​ള​റാ​ണ് എ​ന്നാ​ണ് വാ​ഷി​ങ്ട​ൺ പോ​സ്റ്റ് റി​പ്പോ​ർ​ട്ട് ചെ​യ്ത​ത്. 2003ൽ ​ബു​ഷ് ഭ​ര​ണ​കൂ​ടം ക​ണ​ക്കു കൂ​ട്ടി​യ​ത് 50 ബി​ല്യ​ൺ മു​ത​ൽ 60 ബി​ല്യ​ൺ ഡോ​ള​ർ വ​രെ ചെ​ല​വ് വ​ന്നേ​ക്കു​മെ​ന്നാ​യി​രു​ന്നു. എ​ന്നാ​ൽ, പ​രി​ക്കു​പ​റ്റി​യ സൈ​നി​ക​രെ ക​ണ്ടെ​ത്തു​ന്ന​തി​നും ചി​കി​ത്സി​ക്കു​ന്ന​തി​നും ന​ഷ്ട​പ​രി​ഹാ​രം ന​ൽ​കു​ന്ന​തി​നു​മു​ള്ള ചെ​ല​വ് പ്ര​തീ​ക്ഷി​ച്ച​തി​ലും എ​ത്ര​യോ അ​ധി​ക​മാ​യി വ​ന്നു.

അ​ധി​നി​വേ​ശ​ത്തി​ന്റെ ച​രി​ത്രം

ഇ​റാ​ഖി ഗ​വേ​ഷ​ക​യാ​യ സൈ​ന​ബ് സാ​ലി​ഹ് പ​റ​യു​ന്ന​ത് പ്ര​കാ​രം 1958ൽ ​ബ്രി​ട്ടീ​ഷ് സ്വാ​ധീ​നം കു​റ​ഞ്ഞ​തോ​ടെ ഇ​റാ​ഖി രാ​ജ​വാ​ഴ്ച​യു​ടെ പ​ത​നം ആ​രം​ഭി​ച്ചു. റി​പ്പ​ബ്ലി​ക്ക​ൻ കാ​ഴ്ച​പ്പാ​ടു​ള്ള പ​ട്ടാ​ള ഓ​ഫി​സ​ർ​മാ​ർ എ​ണ്ണ ദേ​ശ​സാ​ത്ക​ര​ണ​ത്തി​ന് ശ്ര​മം ആ​രം​ഭി​ച്ചു. അ​ന്നു​മു​ത​ൽ ഇ​റാ​ഖി​ന്റെ ആ​ഭ്യ​ന്ത​ര രാ​ഷ്ട്രീ​യ​ത്തി​ൽ അ​മേ​രി​ക്ക​ക്ക് റോ​ളു​ണ്ട്. ശീ​ത​യു​ദ്ധ​ത്തി​ന്റെ രാ​ഷ്ട്രീ​യ ത​രം​തി​രി​വു​ക​ൾ ഇ​റാ​ഖി​നെ​യും ബാ​ധി​ച്ചു. 1963ൽ, ​ക​മ്യൂ​ണി​സ്റ്റ് ഭീ​ഷ​ണി​യി​ൽ​നി​ന്ന് ഇ​റാ​ഖി​നെ ര​ക്ഷി​ക്കു​ക എ​ന്ന വ്യാ​ജേ​ന, അ​റ​ബ് നാ​ഷ​ന​ലി​സ്റ്റ് കാ​ഴ്ച​പ്പാ​ടു​ള്ള ബാ​ത്ത് പാ​ർ​ട്ടി ന​ട​ത്തി​യ അ​ട്ടി​മ​റി​ക്ക് യു.​എ​സ് സെ​ൻ​ട്ര​ൽ ഇ​ന്റ​ലി​ജ​ൻ​സ് ഏ​ജ​ൻ​സി (സി.​ഐ.​എ) പി​ന്തു​ണ ന​ൽ​കി. സി.​ഐ.​എ പി​ന്തു​ണ​യു​ള്ള പ​ട്ടാ​ള അ​ട്ടി​മ​റി എ​ന്ന​ത് അ​ക്കാ​ല​ത്തെ ആ​ഫ്രി​ക്ക​ൻ-​എ​ഷ്യ​ൻ രാ​ഷ്ട്രീ​യ​ത്തി​ന്റെ ഗ​തി​വി​ഗ​തി​ക​ളെ നി​ർ​ണ​യി​ച്ചു. ഇ​റാ​ൻ (1953), ഗ്വാ​ട്ട​മാ​ല (1954), കോം​ഗോ (1960), ക്യൂ​ബ (1961), വി​യ​റ്റ്നാം (1963), ഇ​ന്തോ​നേ​ഷ്യ (1965) തു​ട​ങ്ങി​യ രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ളു​ടെ പാ​ത​യി​ൽ ഇ​റാ​ഖും പ​ട്ടാ​ള അ​ട്ടി​മ​റി​ക്ക് വി​ധേ​യ​മാ​യി. എ​ണ്ണ​പ്പാ​ട​ങ്ങ​ളി​ൽ ഭൂ​രി​ഭാ​ഗ​വും ഇ​റാ​ഖ് ദേ​ശ​സാ​ത്ക​രി​ച്ച​തി​ന് ശേ​ഷ​മാ​യി​രു​ന്നു ഈ ​അ​ട്ടി​മ​റി.

1979ലാ​ണ് സ​ദ്ദാം ഹു​സൈ​ൻ അ​ധി​കാ​ര​ത്തി​ലേ​ക്ക് വ​രു​ന്ന​ത്. ബാ​ത്ത് പാ​ർ​ട്ടി​യെ ശു​ദ്ധീ​ക​രി​ക്കു​ക, ഇ​റാ​ഖി ക​മ്യൂ​ണി​സ്റ്റ് പാ​ർ​ട്ടി​യെ ഇ​ല്ലാ​താ​ക്കു​ക, ഷി​യാ​ക്ക​ളെ പു​റ​ത്താ​ക്കു​ക തു​ട​ങ്ങി ത​ന്റെ ഭ​ര​ണ​ത്തി​ന് ഭീ​ഷ​ണി​യാ​യി ക​രു​ത​പ്പെ​ട്ട ആ​രെ​യും ഇ​ല്ലാ​താ​ക്കു​ക​യും നി​ശ്ശ​ബ്ദ​രാ​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്യു​ന്ന സ​ദ്ദാം ഹു​സൈ​ൻ അ​ക്കാ​ല​ത്ത് അ​മേ​രി​ക്ക​ക്കു വേ​ണ്ട​പ്പെ​ട്ട​യാ​ളാ​യി​രു​ന്നു​വെ​ന്ന് ബ്രൂ​സ് ജെ​ന്റി​ൽ​സ​ൺ എ​ഴു​തി​യ “വി​ത്ത് ഫ്ര​ണ്ട്സ് ലൈ​ക് ദി​സ്: റീ​ഗ​ൻ, ബു​ഷ്, സ​ദ്ദാം” (1994) എ​ന്ന പു​സ്ത​കം പ​റ​യു​ന്നു. 1980ക​ളി​ൽ, സ​ദ്ദാം ഹു​സൈ​ന്റെ ഭ​ര​ണ​ത്തെ അ​മേ​രി​ക്ക പി​ന്തു​ണ​ക്കു​ക​യും മേ​ഖ​ല​യി​ലെ താ​ല്പ​ര്യ​ങ്ങ​ൾ സം​ര​ക്ഷി​ക്കു​ന്ന​തി​നാ​യി ഇ​റാ​ൻ-​ഇ​റാ​ഖ് യു​ദ്ധം ആ​രം​ഭി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്തു. ഇ​റാ​നെ ദു​ർ​ബ​ല​പ്പെ​ടു​ത്താ​ൻ അ​മേ​രി​ക്ക​ക്ക് സ​ദ്ദാ​മി​നെ വേ​ണ്ടി​യി​രു​ന്നു. ശേ​ഷം 1990ൽ ​സ​ദ്ദാം ഹു​സൈ​ന്റെ ഇ​റാ​ഖ് കു​വൈ​ത്ത് അ​ധി​നി​വേ​ശം ന​ട​ത്തി. അ​തോ​ടെ, ഇ​റാ​നെ​യും ഇ​റാ​ഖി​നെ​യും ഒ​രു​പോ​ലെ തു​ര​ത്താ​ൻ അ​മേ​രി​ക്ക​യും സ​ഖ്യ​ക​ക്ഷി​ക​ളും തീ​രു​മാ​നി​ച്ചു.

2003ലെ ​അ​ധി​നി​വേ​ശം

1990ക​ൾ മു​ത​ൽ​ത​ന്നെ ഇ​റാ​ഖ് നാ​ഷ​ന​ൽ കോ​ൺ​ഗ്ര​സ് (ല​ണ്ട​ൻ ആ​സ്ഥാ​ന​മാ​യു​ള്ള ഇ​റാ​ഖി പ്ര​തി​പ​ക്ഷ ഗ്രൂ​പ്), അ​ഹ​മ്മ​ദ് ശ​ല​ബി​യു​ടെ നേ​തൃ​ത്വ​ത്തി​ൽ അ​മേ​രി​ക്ക​ൻ നി​യോ-​ക​ൺ​സ​ർ​വേ​റ്റി​വ് വി​ഭാ​ഗ​ങ്ങ​ളു​മാ​യി ചേ​ർ​ന്ന് സ​ദ്ദാ​മി​നെ അ​ട്ടി​മ​റി​ക്കാ​ൻ പ​ദ്ധ​തി​ക​ൾ ആ​സൂ​ത്ര​ണം ചെ​യ്തു​കൊ​ണ്ടി​രു​ന്നു. 2001ൽ ​ജോ​ർ​ജ് ഡ​ബ്ല്യു. ബു​ഷ് യു.​എ​സ് പ്ര​സി​ഡ​ന്റാ​യി തെ​ര​ഞ്ഞെ​ടു​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​തോ​ടെ അ​മേ​രി​ക്ക​ൻ നി​യോ-​ക​ൺ​സ​ർ​വേ​റ്റി​വ് വി​ഭാ​ഗ​ങ്ങ​ൾ അ​തു​വ​രെ ഇ​ല്ലാ​ത്ത​ത്ര ശ​ക്തി കൈ​വ​രി​ച്ചു. 2001 സെ​പ്റ്റം​ബ​ർ 11ലെ ​ആ​ക്ര​മ​ണ​ങ്ങ​ൾ വീ​ണു​കി​ട്ടി​യ വ​ടി​യാ​യി. ഭീ​ക​ര​ത​ക്കെ​തി​രാ​യ യു​ദ്ധം എ​ന്ന ന​വ അ​ധി​നി​വേ​ശ അ​ജ​ണ്ട​യു​ടെ പ്ര​ഖ്യാ​പ​നം ന​ട​ന്നു. അ​മേ​രി​ക്ക​ൻ മ​ണ്ണി​ൽ അ​ക്ര​മം ന​ട​ത്തി​യ അ​ൽ​ഖാ​ഇ​ദ​യെ ഉ​ട​ന​ടി വ​രു​തി​യി​ലാ​ക്കു​ക എ​ന്ന​തി​ന​പ്പു​റം അ​മേ​രി​ക്ക​ൻ താ​ല്പ​ര്യ​ങ്ങ​ൾ​ക്ക് അ​നു​സൃ​ത​മാ​യി അ​ന്താ​രാ​ഷ്ട്ര ക്ര​മം പു​ന​ർ​രൂ​പ​ക​ല്പ​ന ചെ​യ്യു​ന്ന​തി​നാ​യി ഉ​പ​യോ​ഗി​ക്കാ​നാ​ണ് ബു​ഷ് ഭ​ര​ണ​കൂ​ടം ത​യാ​റെ​ടു​ത്ത​ത്. ‘കൂ​ട്ട ന​ശീ​ക​ര​ണ ആ​യു​ധ​ങ്ങ​ൾ’ വി​ക​സി​പ്പി​ക്കു​ന്നു എ​ന്നാ​യി​രു​ന്നു ഇ​റാ​ഖി​നെ​തി​രാ​യ ആ​രോ​പ​ണ​ങ്ങ​ളു​ടെ അ​ടി​സ്ഥാ​നം. ഇ​റാ​ഖ്, ഇ​റാ​ൻ, സി​റി​യ, ഉ​ത്ത​ര കൊ​റി​യ അ​ട​ക്ക​മു​ള്ള രാ​ഷ്ട്ര​ങ്ങ​ളെ തി​ന്മ​യു​ടെ അ​ച്യു​ത​ണ്ട് എ​ന്നു വി​ശേ​ഷി​പ്പി​ച്ചാ​ണ് പു​തി​യ ലോ​ക​ക്ര​മ​ത്തെ നി​ർ​മി​ക്കാ​ൻ ബു​ഷും കൂ​ട്ട​രും ആ​ഖ്യാ​ന യു​ദ്ധം വി​ക​സി​പ്പി​ച്ച​ത്.

എ​ണ്ണ​ക്കി​ണ​റു​ക​ൾ​മാ​ത്രം സം​ര​ക്ഷി​ച്ച അ​മേ​രി​ക്ക​ൻ സൈ​ന്യം ഇ​റാ​ഖി​നെ സാ​മൂ​ഹി​ക​മാ​യും രാ​ഷ്ട്രീ​യ​മാ​യും സ​മ്പൂ​ർ​ണ​മാ​യ പ​ത​ന​ത്തി​ലേ​ക്ക് ന​യി​ച്ചു. ജ​ന​കീ​യ ചെ​റു​ത്തു​നി​ല്പി​ന്റെ എ​ല്ലാ അം​ശ​ങ്ങ​ളും നു​ള്ളി​യെ​റി​ഞ്ഞ അ​ധി​നി​വേ​ശം അ​ബൂ ഗു​റൈ​ബ് പോ​ലു​ള്ള കൊ​ടും​പീ​ഡ​ന കേ​ന്ദ്ര​ങ്ങ​ളി​ലൂ​ടെ മ​നു​ഷ്യ​മ​ന​സ്സാ​ക്ഷി​യെ ഞെ​ട്ടി​ച്ചു. ഈ ​കാ​ല​ങ്ങ​ളി​ൽ അ​മേ​രി​ക്ക​ൻ സ​ഖ്യ​ക​ക്ഷി​ക​ൾ നി​ശ്ച​യി​ച്ച പാ​വ ഭ​ര​ണ​കൂ​ട​ങ്ങ​ൾ ഒ​ന്നൊ​ന്നാ​യി നി​ലംപൊ​ത്തി. എ​ട്ടു വ​ർ​ഷ​ത്തി​ന് ശേ​ഷം 2011ൽ ​അ​മേ​രി​ക്ക ഇ​റാ​ഖി​ൽ​നി​ന്നു പി​ൻ​വാ​ങ്ങു​മ്പോ​ൾ ഇ​റാ​ഖി ജ​ന​ത ലോ​ക​ത്തി​ലെ​ത​ന്നെ വ​ലി​യ ദ​രി​ദ്രരാ​ഷ്ട്ര​മാ​യി മാ​റി​യി​രു​ന്നു.

2014ൽ ​ഇ​സ്‍ലാ​മി​ക് സ്റ്റേ​റ്റ് എ​ന്ന തീ​വ്ര സാ​യു​ധ​സം​ഘ​ത്തി​ന്റെ ആ​വി​ർ​ഭാ​വ​ത്തോ​ടെ ഇ​റാ​ഖി​ലെ സാ​മൂ​ഹി​ക-​രാ​ഷ്ട്രീ​യ അ​ധി​നി​വേ​ശ​ത്തി​ന്റെ കു​ഴ​പ്പം ജ​നാ​ധി​പ​ത്യ സ്വ​ഭാ​വ​മു​ള്ള ഇ​സ്‍ലാ​മി​ക പ്ര​സ്ഥാ​ന​ങ്ങ​ളു​ടെ ത​ല​യി​ൽ കെ​ട്ടി​വെ​ക്കാ​ൻ ആ​ഗോ​ള പ്ര​ചാ​ര​ണം തു​ട​ങ്ങി. സാ​യു​ധ രാ​ഷ്ട്രീ​യ​ത്തി​ന്റെ ഉ​യ​ർ​ച്ച​ക്ക് കാ​ര​ണം സു​സ്ഥി​ര​മാ​യ ജ​ന​കീ​യ ഭ​ര​ണ​നി​ർ​വ​ഹ​ണ​ത്തി​ന്റെ അ​ഭാ​വ​മെ​ന്ന​തി​നെ​ക്കാ​ൾ ‘മു​സ്‍ലിം സ​മൂ​ഹ​ങ്ങ​ളു​ടെ മ​ത​പ​ര​മാ​യ കു​ഴ​പ്പ​മാ​ണ്’ എ​ന്ന ഇ​സ്‍ലാ​മോ​ഫോ​ബി​ക് പ്ര​ചാ​ര​ണം ലോ​ക വ്യാ​പ​ക​മാ​യി. ഒ​ന്നു ര​ണ്ടു വ​ർ​ഷ​ത്തി​നു​ള്ളി​ൽ ഇ​സ്‍ലാ​മി​ക് സ്റ്റേ​റ്റ് എ​ന്ന സാ​യു​ധ ഗ്രൂ​പ്പും ച​രി​ത്ര​ത്തി​ന്റെ ഭാ​ഗ​മാ​യി. അ​ധി​നി​വേ​ശ യു​ദ്ധം നാ​മാ​വ​ശേ​ഷ​മാ​ക്കി​യ ഇ​റാ​ഖി​ൽ ജ​ന​ങ്ങ​ളു​ടെ ദു​രി​ത​വും ക​ണ്ണീ​രും മാ​ത്രം ബാ​ക്കി​യാ​വു​ന്നു.