അ​ടി​യ​ന്ത​രാ​വ​സ്ഥ; ഇ​ന്ദി​ര​യു​ടേ​തും മോ​ദി​യു​ടേ​തും

ഇ​ന്ത്യ​യി​ന്ന്​ അ​പ്ര​ഖ്യാ​പി​ത അ​ടി​യ​ന്ത​രാ​വ​സ്ഥ​യി​ലാ​ണ്. ഭ​ര​ണ​ഘ​ട​ന വി​ഭാ​വ​നം ചെ​യ്ത ഇ​ന്ത്യ എ​ന്ന ആ​ശ​യം ത​ന്നെ ഭീ​ഷ​ണി നേ​രി​ടു​ന്നു. ജ​ന​ങ്ങ​ളും രാ​ഷ്ട്രീ​യ പാ​ർ​ട്ടി​ക​ളും ഈ ​അ​പ്ര​ഖ്യാ​പി​ത അ​ടി​യ​ന്ത​രാ​വ​സ്ഥ​ക്കെ​തി​രെ ഐ​ക്യ​പ്പെ​ടു​ക​യാ​ണ്.

ഇ​തി​ന്​ അ​ന്ത്യം കു​റി​ക്കാ​നും സ്വ​ത​ന്ത്ര​വാ​യു ശ്വ​സി​ക്കാ​നും ന​രേ​ന്ദ്ര മോ​ദി സ​ർ​ക്കാ​റി​നെ താ​ഴെ​യി​റ​ക്കാ​ൻ ഒ​ന്നി​ച്ചു ​മു​ന്നേ​റാ​ൻ രാ​ജ്യ​ത്തെ​ങ്ങു​മു​ള്ള ജ​ന​ങ്ങ​ളു​ടെ സ​മ്മ​ർ​ദം ഞ​ങ്ങ​ൾ പ്ര​തി​പ​ക്ഷ പാ​ർ​ട്ടി​ക​ളു​ടെ മേ​ലു​ണ്ട്. ജൂ​ൺ 23ന്​ ​പ​ട്​​ന​യി​ൽ ചേ​ർ​ന്ന പ്ര​തി​പ​ക്ഷ കോ​ൺ​ക്ലേ​വും മോ​ദി​യു​ടെ സ്വേ​ച്ഛാ​വാ​ഴ്ച​ക്കെ​തി​രാ​യ കൂ​ട്ടാ​യ പോ​രാ​ട്ട​ത്തി​നു​ള്ള ജ​നാ​ഭി​ലാ​ഷ​മാ​ണ്​ ​വെ​ളി​പ്പെ​ടു​ത്തി​യ​ത്.

ഔ​ദ്യോ​ഗി​ക​മാ​യ സെ​ൻ​ഷ​ർ​ഷി​പ്​ ഇ​ല്ലെ​ങ്കി​ലും വ​മ്പ​ൻ കോ​ർ​പ​റേ​റ്റു​ക​ളു​ടെ ഉ​ട​മ​സ്ഥ​ത​യി​ലു​ള്ള മാ​ധ്യ​മ സ്ഥാ​പ​ന​ങ്ങ​ൾ മോ​ദി സ​ർ​ക്കാ​റി​ന്​ അ​ഹി​ത​ക​ര​മാ​യ അ​ഭി​പ്രാ​യ​ങ്ങ​ളോ പ്ര​തി​ക​ര​ണ​ങ്ങ​ളോ പ്ര​ക്ഷേ​പ​ണം ചെ​യ്യാ​നോ പ്ര​സി​ദ്ധീ​ക​രി​ക്കാ​നോ മ​ടി​ക്കു​ന്നു. ഇ​ന്ന​ത്തെ ഈ ​അ​പ്ര​ഖ്യാ​പി​ത അ​ടി​യ​ന്ത​രാ​വ​സ്ഥ​യും 1975ലെ ​അ​ടി​യ​ന്ത​രാ​വ​സ്ഥ​യും ഞാ​ൻ ഒ​ന്നു താ​ര​ത​മ്യം ചെ​യ്യാം.

അ​ന്ന്​

അ​ടി​യ​ന്ത​രാ​വ​സ്ഥ പ്ര​ഖ്യാ​പി​ക്കാ​ൻ ഇ​ന്ദി​ര​ഗാ​ന്ധി ഭ​ര​ണ​ഘ​ട​ന വ​കു​പ്പു​ക​ൾ ത​ന്നെ​യാ​ണ്​ ഉ​പ​യോ​ഗ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യ​ത്. ഇ​ന്ദി​ര ഞ​ങ്ങ​ളെ​യെ​ല്ലാം അ​ഴി​ക്കു പി​ന്നി​ലാ​ക്കി. എ​ന്നാ​ൽ, അ​വ​രൊ​രി​ക്ക​ലും ഞ​ങ്ങ​ളെ അ​ധി​ക്ഷേ​പി​ച്ചി​ല്ല. അ​വ​രോ, അ​വ​രു​ടെ മ​ന്ത്രി​മാ​രോ പാ​ർ​ട്ടി നേ​താ​ക്ക​ളോ ഞ​ങ്ങ​ളെ ദേ​ശ​ദ്രോ​ഹി​ക​ളെ​ന്നോ രാ​ജ്യ​ക്കൂ​റി​ല്ലാ​ത്ത​വ​രെ​ന്നോ വി​ളി​ച്ചി​ല്ല.

ഭ​ര​ണ​ഘ​ട​നാ​ശി​ൽ​പി ബാ​ബാ സാ​ഹെ​ബ്​ ഭീ​മ​റാ​വു അം​ബേ​ദ്​​ക​റു​ടെ സ്മ​ര​ണ​യെ അ​പ​കീ​ർ​ത്തി​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്ന ഒ​ന്നും ചെ​യ്തി​ല്ല. അ​വ​ർ മ​ത​ത്തി​ന്‍റെ​യും ജാ​തി​യു​ടെ​യും പേ​രി​ൽ ന്യൂ​ന​പ​ക്ഷ​ങ്ങ​ളെ​യും ദ​ലി​തു​ക​ളെ​യും ആ​ൾ​ക്കൂ​ട്ട​ക്കൊ​ല​ക്ക്​ ഇ​ര​യാ​ക്കി​യി​ല്ല. കാ​ലി​ക്ക​ട​ത്തു​കാ​ർ ആ​ക്ര​മി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ക​യോ ബീ​ഫ്​ കൈ​വ​ശം​വെ​ച്ച സം​ശ​യ​ത്തി​ന്​ ആ​രും വ​ധി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ക​യോ ചെ​യ്തി​ല്ല. അ​ന്നും പ​ത്ര​ക്കാ​രെ ജ​യി​ലി​ല​ട​ച്ചി​രു​ന്നു.

എ​ന്നാ​ൽ, അ​വ​രെ പി​ന്നീ​ട്​ വി​ട്ട​യ​ച്ചു. അ​വ​ർ ജ​യി​ലി​ൽ പീ​ഡ​ന​ത്തി​ന് ഇ​ര​യാ​യി​ട്ടു​ണ്ടാ​വാം. എ​ന്നാ​ൽ, ആ​രും നി​ർ​ദാ​ക്ഷി​ണ്യം കൊ​ല്ല​പ്പെ​ട്ടി​ട്ടി​ല്ല. അ​വ​രു​ടെ മ​ന്ത്രി​മാ​ർ ജെ.​എ​ൻ.​യു പോ​ലു​ള്ള വി​ദ്യാ​ഭ്യാ​സ സ്ഥാ​പ​ന​ങ്ങ​ളു​ടെ ചു​റ്റി​ലും ക​റ​ങ്ങി​ന​ട​ന്ന്​ വി​ദ്യാ​ർ​ഥി​ക​ളു​ടെ ധാ​ർ​മി​ക​ത​യെ ചോ​ദ്യം ചെ​യ്തി​ല്ല.

ആ​ക്ടി​വി​സ്റ്റു​ക​ൾ, എ​ഴു​ത്തു​കാ​ർ, ജ​ന​ങ്ങ​ൾ ത​ന്നെ അ​ടി​യ​ന്ത​രാ​വ​സ്ഥ​യെ അ​പ​ല​പി​ക്കു​ക​യും ഇ​ന്ദി​ര​യോ​ട്​ വി​യോ​ജി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്തു. എ​ന്നി​ട്ടും അ​വ​ർ ആ​രോ​ടും പാ​കി​സ്താ​നി​ൽ പോ​കാ​ൻ പ​റ​ഞ്ഞി​ല്ല. ഞാ​ൻ അ​ക്കാ​ല​ത്തെ ഒ​രു യു​വ വി​ദ്യാ​ർ​ഥി നേ​താ​വാ​യി​രു​ന്നു. സ്വേ​ച്ഛാ​വാ​ഴ്ച​യു​ടെ നി​ശി​ത വി​മ​ർ​ശ​ക​നു​മാ​യി​രു​ന്നു. എ​ന്നാ​ൽ, ഒ​ന്നു​റ​പ്പു​ണ്ട്. ജ​ന​ങ്ങ​ളോ​ട്​ പാ​കി​സ്താ​നി​ൽ​പോ​കാ​ൻ പ​റ​യു​ന്ന നേ​താ​ക്ക​​ളോ​ടോ പാ​ർ​ട്ടി​ക്കാ​രോ​ടോ ഒ​രു സ​ഹി​ഷ്ണു​ത​യും കാ​ണി​ക്കു​മാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല.

1975ലെ ​അ​ടി​യ​ന്ത​രാ​വ​സ്ഥ​ക്കാ​ല​ത്ത്​ ഗാ​ന്ധി കൊ​ല​യാ​ളി​ക​ൾ ആ​രാ​ധി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടി​ല്ല. ആ​ൺ​കു​ട്ടി​ക​ൾ​ക്കും പെ​ൺ​കു​ട്ടി​ക​ൾ​ക്കും അ​വ​രു​ടെ ജീ​വി​ത പ​ങ്കാ​ളി​ക​ളെ ഇ​ഷ്ടാ​നു​സാ​രം ക​ണ്ടെ​ത്താ​മാ​യി​രു​ന്നു. അ​വ​​രൊ​ന്നും ‘ല​വ്​ ജി​ഹാ​ദി’​ന്‍റെ പേ​രി​ൽ ക്രൂ​ശി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടി​ല്ല. ഇ​ന്ദി​ര അ​ന്ധ​വി​ശ്വാ​സം പ​ര​ത്തി​യി​ല്ല.

ഗ​ണേ​ശ​ദേ​വ​ന്​ ആ​ന​യു​ടെ തു​മ്പി​ക്കൈ കി​ട്ടി​യ​ത്​ പ്ലാ​സ്റ്റി​ക്​ സ​ർ​ജ​റി​യി​ലൂ​ടെ​യാ​ണെ​ന്ന്​ അ​വ​​രൊ​രി​ക്ക​ലും പ​റ​ഞ്ഞി​ല്ല. അ​വ​ർ ഇ​ന്ത്യ​യെ ആ​ണ​വ​ശ​ക്തി​യാ​ക്കി. അ​ക്കാ​ല​ത്ത്​ ഇ​ന്ത്യ​ൻ​സേ​ന പാ​കി​സ്താ​നെ തോ​ൽ​പി​ച്ചു, 1971ൽ ​ബം​ഗ്ലാ​ദേ​ശ്​ ഉ​ണ്ടാ​ക്കി. എ​ന്നാ​ൽ, അ​വ​ർ ഒ​രു രാ​ഷ്ട്ര​ത​ന്ത്ര​ജ്ഞ​യെ​പ്പോ​ലെ ​പെ​രു​മാ​റി.

ഞ​ങ്ങ​ളു​ടെ ജ​ന​ത പാ​ർ​ട്ടി 1977ൽ ​അ​വ​രെ തോ​ൽ​പി​ച്ചു. അ​വ​ർ ഞ​ങ്ങ​ൾ​ക്കെ​തി​രെ ക​ഠി​ന​മാ​യി പൊ​രു​തി 1980ൽ ​അ​ധി​കാ​രം തി​രി​ച്ചു​പി​ടി​ച്ചു. അ​വ​ർ ബി​ഹാ​റി​ലും രാ​ജ്യ​ത്തു​ട​നീ​ള​വും പ്ര​ചാ​ര​ണ പ​രി​പാ​ടി​ക​ളു​മാ​യി തെ​രു​വു​തോ​റും ന​ട​ന്നു. പ​ക്ഷേ, ഒ​രി​ക്ക​ലും നു​ണ​ക​ൾ പ​റ​ഞ്ഞി​ല്ല.

തെ​റ്റാ​യ വാ​ഗ്ദാ​ന​ങ്ങ​ൾ ന​ൽ​കി​യി​ല്ല. എ​ല്ലാ കൊ​ല്ല​വും ര​ണ്ടു​കോ​ടി തൊ​ഴി​ല​വ​സ​ര​മൊ​രു​ക്കു​മെ​ന്നും എ​ല്ലാ ഇ​ന്ത്യ​ക്കാ​രു​ടെ​യും അ​ക്കൗ​ണ്ടു​ക​ളി​ലേ​ക്ക്​ 15 ല​ക്ഷം രൂ​പ നി​ക്ഷേ​പി​ക്കു​മെ​ന്നും അ​വ​രൊ​രി​ക്ക​ലും പ​റ​ഞ്ഞി​ല്ല. അ​ച്ഛേ ദി​ൻ അ​ഥ​വാ ന​ല്ല നാ​ൾ വാ​ക്കു​ന​ൽ​കി, ന്യൂ​ന​പ​ക്ഷ​ങ്ങ​ളെ​യും ദ​ലി​തു​ക​​ളെ​യും ആ​ൾ​ക്കൂ​ട്ട​ക്കൊ​ല​ക്കു വി​ട്ടു​കൊ​ടു​ക്കു​ന്ന കെ​ട്ട നാ​ളി (ബു​രേ ദി​ൻ)​ലേ​ക്ക്​ കെ​ട്ടി​​യെ​ടു​ത്തി​ല്ല.

(അ​ടി​യ​ന്ത​രാ​വ​സ്ഥ​ക്കെ​തി​രെ ജ​ന​കീ​യ​ പ്ര​ക്ഷോ​ഭം ന​യി​ച്ച) ജ​യ്​​പ്ര​കാ​ശ്​ നാ​രാ​യ​ണി​ന്‍റെ പ്ര​സ്ഥാ​നം ഏ​തെ​ങ്കി​ലും വ്യ​ക്തി​ക്കെ​തി​രാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല. അ​ന്നാ​ളു​ക​ളി​ലെ ഭ​ര​ണ​ത്തി​നെ​തി​രാ​യി​രു​ന്നു. സം​ഘ്​​പ​രി​വാ​ർ നേ​താ​ക്ക​ൾ അ​ന്നു ദു​രൂ​ഹ​മാ​യ ത​ര​ത്തി​ലാ​ണ്​ ക​ളി​ച്ച​ത്. ജെ.​പി അ​വ​രെ ഇ​ഷ്ട​പ്പെ​ട്ടി​ല്ല.

ആ​ർ.​എ​സ്.​എ​സു​മാ​യു​ള്ള ബ​ന്ധം വി​ട​ർ​ത്തി സോ​ഷ്യ​ലി​സം, സ​മ​ത്വം, നീ​തി എ​ന്നീ ത​ത്ത്വ​ങ്ങ​ളി​ല​ധി​ഷ്ഠി​ത​മാ​യ ജ​ന​ത പാ​ർ​ട്ടി​യി​ൽ ചേ​രാ​ൻ അ​ദ്ദേ​ഹം അ​വ​രോ​ട്​ ആ​വ​ശ്യ​​പ്പെ​ട്ടു. സം​ഘ്​​പ​രി​വാ​ർ ജെ.​പി​യെ അം​ഗീ​ക​രി​ച്ചി​ല്ല. അ​വ​ർ ത​ങ്ങ​ൾ​ക്ക്​ സാ​മൂ​ഹി​കാം​ഗീ​കാ​രം നേ​ടി​യെ​ടു​ക്കാ​നാ​ണ്​ പ്ര​സ്ഥാ​ന​ത്തെ ഉ​പ​യോ​ഗി​ച്ച​ത്. ജ​യി​ലി​ൽ​ പോ​കാ​ൻ അ​വ​ർ​ക്ക് ഭ​യ​മാ​യി​രു​ന്നു. അ​തി​നാ​ൽ ‘ജ​യി​ൽ നി​റ​ക്കൂ’

കാ​മ്പ​യി​നി​ൽ അ​വ​ർ പ​ങ്കു​കൊ​ണ്ടി​ല്ല. എ​ന്നി​ട്ടി​പ്പോ​ൾ ഇ​ന്ന്​ എ​ല്ലാ​വ​രും അ​ടി​യ​ന്ത​രാ​വ​സ്ഥ​യി​ലെ ഇ​ര​ക​ളു​ടെ കാ​ർ​ഡി​റ​ക്കു​ന്നു. ചി​ല കേ​ന്ദ്ര​മ​ന്ത്രി​മാ​ർ എ​ത്ര ‘ധീ​ര​മാ​യാ​ണ്​’ ത​ങ്ങ​ൾ അ​ടി​യ​ന്ത​രാ​വ​സ്ഥ​ക്കെ​തി​രെ പൊ​രു​തി​യ​തെ​ന്നു വി​വ​രി​ക്കു​ന്ന​തു​കേ​ട്ട്​ ചി​രി​ച്ചി​രി​ക്കു​ക​യാ​ണ്​ ഞാ​ൻ. അ​ടി​യ​ന്ത​രാ​വ​സ്ഥ​ക്കെ​തി​രെ ജെ.​പി രൂ​പ​വ​ത്​​ക​രി​ച്ച പ്ര​സ്ഥാ​ന​ത്തി​ന്‍റെ സ്റ്റി​യ​റി​ങ്​ ക​മ്മി​റ്റി ചെ​യ​ർ​മാ​ൻ ഞാ​ൻ ആ​യി​രു​ന്നു.

എ​നി​ക്കോ, അ​ന്ന​ത്തെ ക​മ്മി​റ്റി​യി​​ലെ സ​ഹ​പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ക​രാ​യ ശി​വാ​ന​ന്ദ്​ തി​വാ​രി, നി​തീ​ഷ്​​കു​മാ​ർ, ബ​ശി​ഷ്ഠ നാ​രാ​യ​ൺ സി​ങ്​ എ​ന്നി​വ​ർ​ക്കോ അ​ടി​യ​ന്ത​രാ​വ​സ്ഥാ​നു​ഭ​വ​ങ്ങ​ളു​മാ​യി ഇ​റ​ങ്ങി​യ കേ​ന്ദ്ര​മ​ന്ത്രി​മാ​രി​ൽ പ​ല​രെ​യും അ​റി​യി​ല്ല. ന​രേ​ന്ദ്ര മോ​ദി​യെ ഞ​ങ്ങ​ൾ കേ​ട്ടി​രു​ന്നി​ല്ല. അ​രു​ൺ ജെ​യ്​​റ്റ്​​ലി, വെ​ങ്ക​യ്യ നാ​യി​ഡു എ​ന്നി​​വ​രെ​യൊ​ന്നും അ​ടി​യ​ന്ത​രാ​വ​സ്​​ഥ​ക്കാ​ല​ത്ത്​ കേ​ട്ടി​ട്ടേ​യി​ല്ല.

(മു​​ൻ പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി) എ​സ്. ച​ന്ദ്ര​ശേ​ഖ​ർ അ​ന്ന്​ കോ​ൺ​ഗ്ര​സി​ലാ​യി​രു​ന്നു. അ​ദ്ദേ​ഹം ​ആ​ഗ്ര​ഹം പ്ര​ക​ടി​പ്പി​ച്ചി​രു​ന്നെ​ങ്കി​ൽ ഇ​ന്ദി​ര ​അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തെ ഉ​യ​ർ​ന്ന മ​ന്ത്രി​പ​ദ​ത്തി​ൽ ഇ​രു​ത്തി​യേ​നെ. എ​ന്നാ​ൽ, അ​ദ്ദേ​ഹം കോ​ൺ​ഗ്ര​സ്​ വി​ട്ട്​ ജെ.​പി​യോ​ടൊ​പ്പം ചേ​ർ​ന്നു. എ​നി​ക്ക്​ അ​ദ്ദേ​ഹം മൂ​ത്ത ജ്യേ​ഷ്​​ഠ​നെ​പ്പോ​ലെ​യാ​ണ്. ജീ​വി​ച്ചി​രു​ന്ന കാ​ല​മ​ത്ര​യും ചേ​ട്ട​നാ​യും നേ​താ​വാ​യും ഞാ​ൻ അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തെ ആ​ദ​രി​ച്ചു.

എ​ൽ.​കെ. അ​ദ്വാ​നി​യും മു​ര​ളി മ​നോ​ഹ​ർ ജോ​ഷി​യും ആ​ർ.​എ​സ്.​എ​സി​ന്‍റെ ഹി​ന്ദു​ത്വ ദ​ർ​ശ​ന​ത്തോ​ട്​ പ്ര​തി​ബ​ദ്ധ​ത പു​ല​ർ​ത്തി. അ​ന്ന്​ ജ​ന​സ്വാ​ധീ​നം നേ​ടാ​ൻ അ​വ​ർ ജെ.​പി​യു​ടെ കൂ​ടെ ചേ​ർ​ന്നു. അ​പ്പോ​ഴും ഭ​ര​ണ​ഘ​ട​​ന​യേ​ക്കാ​ൾ, ജെ.​പി​യു​ടെ പ്ര​സ്ഥാ​നം മു​ന്നോ​ട്ടു​വെ​ച്ച ജ​നാ​ധി​പ​ത്യ ആ​ശ​യ​ങ്ങ​ളേ​ക്കാ​ൾ അ​വ​രു​ടെ കൂ​റ്​ നാ​ഗ്​​പു​രി​ലാ​യി​രു​ന്നു.

ആ​ർ.​എ​സ്.​എ​സും എ.​ബി.​വി.​പി​യും

പ്ര​ക്ഷോ​ഭ​ത്തി​ന്‍റെ തു​ട​ക്ക​ത്തി​ൽ ജെ.​പി ‘ജ​യി​ൽ നി​റ​ക്കൂ’ ആ​ഹ്വാ​നം ന​ൽ​കി. വ​ൻ​തോ​തി​ൽ അ​റ​സ്റ്റു വ​രി​ക്കാ​ൻ വി​ദ്യാ​ർ​ഥി​ക​ളെ ച​ട്ടം​കെ​ട്ടു​ന്ന ചു​മ​ത​ല എ​നി​ക്കു​ന​ൽ​കി. പ്ര​സ്ഥാ​നം അ​തി​ന്‍റെ ശൈ​ശ​വ​ദ​ശ​യി​ലാ​യി​രു​ന്നു. കു​റ​ച്ചു​പേ​രേ ജ​യി​ലി​ൽ​ പോ​കാ​ൻ സ​ന്ന​ദ്ധ​രാ​യി ഉ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു​ള്ളൂ. എ.​ബി.​വി.​പി, ആ​ർ.​എ​സ്.​എ​സ്​ പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ക​ര​ട​ങ്ങു​ന്ന ഒ​രു പ​തി​നേ​ഴം​ഗ ഗ്രൂ​പ്പി​ന്​ ഞാ​ൻ രൂ​പം ന​ൽ​കി. അ​വ​രെ പ​ട്​​ന​യി​ലേ​ക്ക്​ കൊ​ണ്ടു​വ​ന്നു.

എ​ന്‍റെ സു​ഹൃ​ത്തി​ന്‍റെ വീ​ട്ടി​ൽ ന​ല്ല പൂ​രി-​ജി​ലേ​ബി സ​ദ്യ​യും ന​ൽ​കി. അ​വ​രെ പൊ​ലീ​സ്​ വ​ണ്ടി​യി​ലാ​ക്കി ബ​ക്സ​ർ ജ​യി​ലി​ലേ​ക്ക്​ കൊ​ണ്ടു​പോ​യി. ബ​ക്സ​ർ ജ​യി​ലി​ന​ടു​ത്ത്​ ബ​സ്​ എ​ത്തി​യ​തും പ​തി​നേ​ഴു​പേ​രും ഇ​റ​ങ്ങി​യോ​ടി. അ​വ​രെ പ​റ​ഞ്ഞു​പ​റ്റി​ച്ചു ഞാ​ൻ കൊ​ണ്ടു​വ​ന്നു എ​ന്ന​തു ശ​രി. എ​ന്നാ​ൽ, ജ​യി​ലി​ന​ടു​ത്തെ​ത്തി​യ​തും ന​ട​ത്തി​യ ക​ണ്ടം​വ​ഴി​യു​ള്ള ഓ​ട്ടം ക​ണ്ട​പ്പോ​ൾ മ​ന​സ്സി​ലാ​യി, ജെ.​പി പ്ര​സ്ഥാ​ന​ത്തോ​ടു​ള്ള അ​വ​രു​ടെ കൂ​റ്.

‘ആ​ക്ടി​വി​സ്റ്റു​ക​ൾ’ വി​​ര​​ണ്ടോ​ടി​യ വാ​ർ​ത്ത പ​ട്​​ന​യി​ലെ​ത്തി. മു​തി​ർ​ന്ന സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​സ​മ​ര സേ​നാ​നി​യും ജെ.​പി​യു​ടെ സു​ഹൃ​ത്തു​മാ​യ ആ​ചാ​ര്യ രാ​മ​മൂ​ർ​ത്തി എ​ന്നെ വി​ളി​ച്ചു​വ​രു​ത്തി അ​വ​രു​ടെ ചെ​യ്തി​യെ​ക്കു​റി​ച്ച്​ ആ​രാ​ഞ്ഞു. ജ​യ്​​പ്ര​കാ​ശ്​ നാ​രാ​യ​ണ​നെ പോ​യി കാ​ണാ​നും പ​റ​ഞ്ഞു. ഞാ​ൻ വ​ല്ലാ​തെ​യാ​യി.

ഞാ​ൻ ജെ.​പി​യെ ക​ണ്ടു​പ​റ​ഞ്ഞു: ‘‘ബാ​ബു​ജി, പ​തി​നേ​ഴു​പേ​രും ഓ​ടി​പ്പോ​യ​ത​ല്ല. 1942ൽ ​താ​ങ്ക​ൾ ഹ​സാ​രി​ബാ​ഗ്​ ജ​യി​ലി​ൽ​നി​ന്നു ചാ​ടി ഒ​ളി​വി​ൽ​പോ​യി അ​ണ്ട​ർ​ഗ്രൗ​ണ്ട്​ മൂ​വ്​​മെ​ന്‍റ്​ തു​ട​ങ്ങി​യ കാ​ര്യം അ​വ​ർ എ​ങ്ങ​നെ​യോ അ​റി​ഞ്ഞി​ട്ടു​ണ്ട്. താ​ങ്ക​ളെ അ​നു​ക​രി​ച്ച​താ​ണ്​ അ​വ​ർ’’. ജെ.​പി ഒ​ന്നു ചി​രി​ച്ചു.

ഞാ​ൻ ചെ​യ്ത​ത്​ മ​ന​സ്സി​ലാ​ക്കി​യാ​വാം അ​ത്. അ​ങ്ങ​നെ എ​ന്നെ ച​തി​ച്ച എ.​ബി.​വി.​പി​ക്കാ​രെ ഞാ​ൻ പ്ര​തി​രോ​ധി​ച്ചു. പ​ക്ഷേ, എ​ന്നെ പി​റ​കി​ൽ​നി​ന്നു കു​ത്താ​നു​ള്ള ഒ​രു അ​വ​സ​ര​വും അ​വ​ർ ഇ​തു​വ​രെ പാ​ഴാ​ക്കി​യി​ട്ടി​ല്ല. 22-23 വ​യ​സ്സു​ള്ള കാ​ല​ത്ത്​ എ​ന്നോ​ട്​ പ്ര​തി​കാ​രം തീ​ർ​ക്കാ​നി​റ​ങ്ങി​യ​താ​ണ്​ ആ​ർ.​എ​സ്.​എ​സും ബി.​ജെ.​പി​യും. ഈ ​എ​ഴു​പ​താം വ​യ​സ്സി​ലും അ​വ​ർ എ​നി​ക്കെ​തി​രെ ത​ന്നെ​യാ​ണ്.

(ക​ട​പ്പാ​ട്​: ദ ​വ​യ​ർ)