ബാ​​​പ്പു​​​വി​​​ന്റെ സ്വ​​​ന്തം എ​​​സ്ത​​​ർ

1915ലാ​ണ്​ മി​ഷ​ന​റി-ആ​തു​രസേ​വ​ന പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ന​ത്തി​നാ​യി ഡെ​ൻ​മാ​ർ​ക്കുകാ​രി​യാ​യ എ​സ്​​ത​ർ ഇ​ന്ത്യ​യി​ലെ​ത്തു​ന്ന​ത്. തെ​ക്കേ​ ഇന്ത്യ​യി​ൽ സ​ജീ​വ​മാ​യി പ്ര​വ​ർ​ത്തി​ച്ച എ​സ്​​ത​ർ വൈ​കാ​തെ ഗാ​ന്ധി​ജി​യു​മാ​യി അ​ടു​ത്ത ബ​ന്ധം സ്​​ഥാ​പി​ക്കു​ന്നു. അ​വ​രു​ടെ എ​ഴു​ത്തു​കു​ത്തു​ക​ൾ പ്ര​സി​ദ്ധ​മാ​ണ്. എ​സ്​​ത​റി​ന്റെ ജീ​വ​ച​രി​ത്രാ​ഖ്യാ​യി​ക​യി​ലൂ​ടെ ഒ​രു കാ​ല​ഘ​ട്ട​ത്തെ, മി​ഷ​ന​റി പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ന​ത്തെ ഒ​ക്കെ വ​ര​ച്ചി​ടു​ക​യാ​ണ്​ മു​തി​ർ​ന്ന മാ​ധ്യ​മപ്ര​വ​ർ​ത്ത​ക​നാ​യ രാ​ധാ​കൃ​ഷ്​​ണ​ൻ എം.​ജി.ഒ​​​ന്ന്​: സ്വ​പ്ന​സാ​ക്ഷാ​ത്കാ​രം കൊ​​​ടു​​​മ്പി​​​രി​​​ക്കൊ​​​ണ്ട...

1915ലാ​ണ്​ മി​ഷ​ന​റി-ആ​തു​രസേ​വ​ന പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ന​ത്തി​നാ​യി ഡെ​ൻ​മാ​ർ​ക്കുകാ​രി​യാ​യ എ​സ്​​ത​ർ ഇ​ന്ത്യ​യി​ലെ​ത്തു​ന്ന​ത്. തെ​ക്കേ​ ഇന്ത്യ​യി​ൽ സ​ജീ​വ​മാ​യി പ്ര​വ​ർ​ത്തി​ച്ച എ​സ്​​ത​ർ വൈ​കാ​തെ ഗാ​ന്ധി​ജി​യു​മാ​യി അ​ടു​ത്ത ബ​ന്ധം സ്​​ഥാ​പി​ക്കു​ന്നു. അ​വ​രു​ടെ എ​ഴു​ത്തു​കു​ത്തു​ക​ൾ പ്ര​സി​ദ്ധ​മാ​ണ്. എ​സ്​​ത​റി​ന്റെ ജീ​വ​ച​രി​ത്രാ​ഖ്യാ​യി​ക​യി​ലൂ​ടെ ഒ​രു കാ​ല​ഘ​ട്ട​ത്തെ, മി​ഷ​ന​റി പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ന​ത്തെ ഒ​ക്കെ വ​ര​ച്ചി​ടു​ക​യാ​ണ്​ മു​തി​ർ​ന്ന മാ​ധ്യ​മപ്ര​വ​ർ​ത്ത​ക​നാ​യ രാ​ധാ​കൃ​ഷ്​​ണ​ൻ എം.​ജി.

ഒ​​​ന്ന്​: സ്വ​പ്ന​സാ​ക്ഷാ​ത്കാ​രം

കൊ​​​ടു​​​മ്പി​​​രി​​​ക്കൊ​​​ണ്ട ഒ​​​ന്നാം ലോ​​​ക​​​യു​​​ദ്ധ​​​ത്തി​​​ൽ ക​​​ത്തി​​​ക്കാ​​​ളു​​​ക​​​യാ​​​യി​​​രു​​​ന്നു യൂ​​​റോ​​​പ്. അ​​​യ​​​ൽ​​​പ​​​ക്ക​​​മാ​​​യ ജ​​​ർ​​​മ​​​നി​​​യാ​​​ണ് ത​​​ലേ​​​ക്കൊ​​​ല്ലം ഈ ​​​തീ​​​ക്ക് തി​​​രി​കൊ​​​ളു​​​ത്തി​​​യ​​​തെ​​​ങ്കി​​​ലും ഡെ​​​ന്മാ​​​ർ​​​ക്ക് യു​​​ദ്ധ​​​ത്തി​​​ൽ പ​​​ങ്കെ​​​ടു​​​ക്കാ​​​തെ നി​​​ഷ്പ​​​ക്ഷ​​ നി​​​ല​​​പാ​​​ട് പ്ര​​​ഖ്യാ​​​പി​​​ച്ചി​​​രു​​​ന്നു. മാ​​​ത്ര​​​മ​​​ല്ല, യു​​​ദ്ധം തു​​​ട​​​ങ്ങി​​​യ​​​തു​​ മു​​​ത​​​ൽ ഇ​​​രു​​​പ​​​ക്ഷ​​​ങ്ങ​​​ൾ​​​ക്കും ഭ​​​ക്ഷ​​​ണ​​​പ​​​ദാ​​​ർ​​​ഥ​​​ങ്ങ​​​ൾ ക​​​യ​​​റ്റി അ​​​യ​​​ച്ചു ഡെ​​​ന്മാ​​​ർ​​​ക്കി​​​ലെ വ്യാ​​​പാ​​​രി​​​ക​​​ൾ കൊ​​​ള്ള​​​ലാ​​​ഭ​​​വും കൊ​​​യ്തു. അ​​​തി​​​ർ​​​ത്തി​​​ക്ക​​​പ്പു​​​റ​​​ത്തു വ്യാ​​​പി​​​ച്ച കെ​​​ടു​​​തി​​​ക​​​ളി​​​ൽനി​​​ന്നൊ​​​ക്കെ സു​​​ര​​​ക്ഷി​​​ത​​​മാ​​​യി​​​നി​​​ന്നു കോ​​​പ​​​ൻ​​​ഹേ​​​ഗ​​​ൻ എ​​​ന്ന ത​​​ല​​​സ്ഥാ​​​ന ന​​​ഗ​​​രം. നീ​​​ണ്ട വേ​​​ന​​​ലി​​​ൽ​നി​​​ന്ന് പു​​​റ​​​ത്തു​​​വ​​​ന്ന ന​​​ഗ​​​രം ഏ​​​റ്റ​​​വും സു​​​ന്ദ​​​രി​​​യാ​​​കു​​​ന്ന ശ​​​ര​​​ത് കാ​​​ല​​​ത്തി​​​ന്റെ തു​​​ട​​​ക്കം. ഇ​​​ല​​​കൊ​​​ഴി​​​യും ദി​​​ന​​​ങ്ങ​​​ൾ​​​ക്ക് മു​​​ന്നോ​​​ടി​​​യാ​​​യി ന​​​ഗ​​​ര​​​ത്തി​​​ലെ എ​​​ണ്ണ​​​മ​​​റ്റ ഓ​​​ക്ക് മ​​​ര​​​ങ്ങ​​​ളും മേ​​​പ്പി​​​ൾ ഇ​​​ല​​​ക​​​ളും തൂ​​​മ​​​ഞ്ഞ​​​യി​​​ലും ചു​​​വ​​​പ്പി​​​ലും തു​​​ടി​​​ച്ചു​​​നി​​​ന്നു. ഇ​​​ട​​​ക്ക് ചാ​​​റു​​​ന്ന മ​​​ഴ കോ​​​പ​​​ൻ​​​ഹേ​​​ഗ​​​നെ സു​​​ഖ​​​ക​​​ര​​​മാ​​​യ ത​​​ണു​​​പ്പി​​​ൽ പൊ​​​തി​​​ഞ്ഞു.

ഉ​​​ച്ച​​​ഭ​​​ക്ഷ​​​ണ​​​ത്തി​​​നു മി​​​ഷ​​​ൻ മെ​​​സി​​​ലെ​​​ത്തി​​​യ​​​താ​​​യി​​​രു​​​ന്നു എ​​​സ്ത​​​ർ. ക​​​ണ്ട ഉ​​​ട​​​ൻ ക്ലാ​​​ര ചോ​​​ദി​​​ച്ചു; “ഓ​​​ഫീ​​​സി​​​ൽ​നി​​​ന്ന് നി​​​ന​​​ക്ക് വ​​​ന്ന ക​​​വ​​​ർ കി​​​ട്ടി​​​യി​​​ല്ലേ, എ​​​സ്ത​​​ർ?” കേ​​​ട്ടപാ​​​തി എ​​​സ്ത​​​ർ ഓ​​​ഫിസി​​​ലേ​​​ക്ക് ഓ​​​ടി. മേ​​​ശ​​​പ്പു​​​റ​​​ത്ത് കി​​​ട​​​ന്ന ല​​​ക്കോ​​​ട്ടു​​​ക​​​ളി​​​ൽ​നി​​​ന്ന് എ​​​സ്ത​​​ർ എ​​​മി​​​ലി ഫെ​​​യ്റി​​​ങ് എ​​​ന്നെ​​​ഴു​​​തി​​​യ​​​തു ധൃ​​​തി​പി​​​ടി​​​ച്ച് ത​​​പ്പി​​​യെ​​​ടു​​​ത്തു. ക​​​വ​​​ർ പൊ​​​ട്ടി​​​ക്കു​​​മ്പോ​​​ൾ ആ​​​കാം​​​ക്ഷ​കൊ​​​ണ്ട് അ​​​വ​​​ൾ​​​ക്ക് ശ്വാ​​​സംമു​​​ട്ടി. എ​​​ന്നാ​​​ൽ വാ​​​യി​​​ച്ച് ക​​​ഴി​​​ഞ്ഞ​​​പ്പോ​​​ൾ ആ​​​ന​​​ന്ദ​​​വും അ​​​തി​​​ലേ​​​റെ അ​​​ത്ഭു​​​ത​​​വും എ​​​സ്ത​​​റി​​​ന് അ​​​ട​​​ക്കാ​​​നാ​​​യി​​​ല്ല. താ​​​ൻ തി​​​ര​​​ഞ്ഞെ​​​ടു​​​ക്ക​​​പ്പെ​​​ട്ടി​​​രി​​​ക്കു​​​ന്നു! ഇ​​​ന്ത്യ​​​യി​​​ലേ​​​ക്ക് അ​​​ക്കൊ​​​ല്ലം സേ​​​വ​​​ന​​​ത്തി​​​ന് പോ​​​കു​​​ന്ന വ​​​നി​​​താ മി​​​ഷ​​​ന​​​റി ഗ്രൂ​​​പ്പി​​​ൽ ത​​​നി​​​ക്കും അം​​​ഗ​​​ത്വം. ഇ​​​രു​​​പ​​​ത്താ​​​റു​​​കാ​​​രി​​​യാ​​​യ താ​​​ൻ അ​​​പേ​​​ക്ഷ​​​ക​​​രി​​​ൽ ഏ​​​റ്റ​​​വും പ്രാ​​​യം കു​​​റ​​​ഞ്ഞ​​​വ​​​ളാ​​​യ​​​തി​​​നാ​​​ൽ ഇ​​​ക്കു​​​റി അ​​​വ​​​സ​​​രം ല​​​ഭി​​​ക്കു​​​മെ​​​ന്ന് എ​​​സ്ത​​​ർ ക​​​രു​​​തി​​​യി​​​രു​​​ന്നേ​​​യി​​​ല്ല. മി​​​ഷ​​​ന​റി​യാ​യി ചേ​​​ർ​​​ന്ന് മൂ​​​ന്ന് വ​​​ർ​​​ഷം തി​​​ക​​​ഞ്ഞി​​​രു​​​ന്നേ​​​യു​​​ള്ളൂ. ആ​​​ൻ മേ​​​രി പെ​​​റ്റേ​​​ഴ്സ​​​ണി​​​ന്റെ നേ​​​തൃ​​​ത്വ​​​ത്തി​​​ലാ​​​ണ് യാ​​​ത്ര​​​യെ​​​ന്ന​​​താ​​​യി​​​രു​​​ന്നു എ​​​സ്ത​​​റി​​​ന്റെ മ​​​റ്റൊ​​​രു സ​​​ന്തോ​​​ഷം. മി​​​ഷ​​​നി​​​ൽ എ​​​ല്ലാ​​​വ​​​രും ആ​​​ദ​​​രി​​​ക്കു​​​ന്ന​​​വ​​​രാ​​​ണ് സി​​​സ്റ്റ​​​ർ ആ​​​ൻ മേ​​​രി. വ​​​ർ​​​ഷ​​​ങ്ങ​​​ളാ​​​യി ഇ​​​ന്ത്യ​​​യി​​​ൽ പെ​​​ൺകു​​​ട്ടി​​​ക​​​ളു​​​ടെ വി​​​ദ്യാ​​​ഭ്യാ​​​സ​​​രം​​​ഗ​​​ത്ത് പ്ര​​​വ​​​ർ​​​ത്തി​​​ച്ച പ​​​രി​​​ച​​​യ​​​മു​​​ള്ള മി​​​ഷ​​​ന​റി. ത​​​ന്നെ​​​പ്പോ​​​ലെ ജ​​​ന​​​കീ​​​യ-​​​ദേ​​​ശീ​​​യ​​​ വി​​​ദ്യാ​​​ഭ്യാ​​​സ​​​ത്തി​​​ന്റെ വ​​​ക്താ​​​വ്.

പ​​​ക്ഷേ, എ​​​സ്ത​​​റി​​​ന്റെ സ​​​ന്തോ​​​ഷ​​​ത്തി​​​ന്റെ ഏ​​​റ്റ​​​വും മു​​​ഖ്യ കാ​​​ര​​​ണം അ​​​വ​​​യൊ​​​ന്നു​​​മാ​​​യി​​​രു​​​ന്നി​​​ല്ല. പ്രി​​​യ​​​പ്പെ​​​ട്ട അ​​​മ്മ​​​യു​​​ടെ ആ​​​ക​​​സ്മി​​​ക നി​​​ര്യാ​​​ണ​​​മേ​​​ൽ​​​പ്പി​​​ച്ച ക​​​ന​​​ത്ത ആ​​​ഘാ​​​ത​​​ത്തി​​​ൽ​നി​​​ന്നും അ​​​ൽ​പം മോ​​​ച​​​ന​​​ത്തി​​​നാ​​​യി കു​​​റേ​​​ക്കാ​​​ലം ദൂ​​​രെ എ​​​വി​​​ടെ​​​യെ​​​ങ്കി​​​ലും പോ​​​വു​​​ക എ​​​ന്ന​​​ത് അ​​​വ​​​ളു​​​ടെ ഉ​​​ൽ​​​ക്ക​​​ട​​​മാ​​​യ ആ​​​ഗ്ര​​​ഹ​മാ​​​യി​​​രു​​​ന്നു. സ്വ​​​ർ​​​ണ​​​ത്ത​​​ല​​​മു​​​ടി​​​യും നീ​​​ല​​​ക്ക​​​ണ്ണു​​​ക​​​ളുമു​​​ള്ള സു​​​ന്ദ​​​രി​​​ക്കു​​​ട്ടി ആ​​​യി​​​രു​​​ന്നു എ​​​സ്ത​​​ർ. ചെ​​​റു​​​പ്രാ​​​യ​​​ത്തി​​​ൽ​ത​​​ന്നെ ത​​​ന്റെ പ്രാ​​​യ​​​ക്കാ​​​രാ​​​യ മ​​​റ്റ് പെ​​​ൺ​​​കു​​​ട്ടി​​​ക​​​ളി​​​ൽ​നി​​​ന്നും വ്യ​​​ത്യ​​​സ്ത. ആ​​​ത്മീ​​​യ​കാ​​​ര്യ​​​ങ്ങ​​​ളി​​​ലും ജ​​​ന​​​സേ​​​വ​​​ന​​​ത്തി​​​ലു​​​മൊ​​​ക്കെ​​​യാ​​​യി​​​രു​​​ന്നു അ​​​വ​​​ൾ​​​ക്ക് താ​​​ൽ​​പ​ര്യം. കു​​​ട്ടി​​​യാ​​​യി​​​രി​​​ക്കു​​​മ്പോ​​​ൾ​ത​​​ന്നെ പ​​​ല​കാ​​​ര്യ​​​ങ്ങ​​​ളി​​​ലും ഉ​​​റ​​​ച്ച നി​​​ല​​​പാ​​​ടു​​​ക​​​ൾ കൈ​​​ക്കൊ​​​ണ്ട​​​വ​​​ളാ​​​യി​​​രു​​​ന്നു എ​​​സ്ത​​​ർ. ദൈ​​​വ​​​ത്തി​​​നും പാ​​​വ​​​പ്പെ​​​ട്ട​​​വ​​​ർ​​​ക്കും വേ​​​ണ്ടി​​​യാ​​​ക​​​ണം സ്വ​​​ജീ​​​വി​​​ത​​​മെ​​​ന്ന​​​ത് അ​​​വ​​​യി​​​ൽ പ്ര​​​മു​​​ഖം.

ത​​​ങ്ങ​​​ളു​​​ടെ മൂ​​​ന്നു മ​​​ക്ക​​​ളി​​​ൽ മൂ​​​ത്ത​​​വ​​​ൾ​​​ക്കും ഇ​​​ള​​​യ​​​വ​​​നും ഇ​​​ട​​​യി​​​ലെ എ​​​സ്ത​​​റു​​​ടെ കു​​​ട്ടി​​​ക്കാ​​​ലം മു​​​ത​​​ൽ​ത​​​ന്നെ​​​യു​​​ള്ള ഉ​​​റ​​​ച്ച അ​​​ഭി​​​പ്രാ​​​യ​​​ങ്ങ​​​ളും അ​​​വ പി​​​ന്തു​ട​​​രാ​​​നു​​​ള്ള ദൃ​​​ഢ​​​നി​​​ശ്ച​​​യ​​​വും സ​​​ർ​​​ക്കാ​​​ർ ഗു​​​മ​​​സ്ത​​​നാ​​​യ അ​​​ച്ഛ​​​ൻ പീ​​​റ്റ​​​ർ ഫെ​​​യ്റി​​​ങ്ങും അ​​​മ്മ മേ​​​രി ഹാ​​​ൻ​​​സ​​​നും അ​​​ന്നേ ശ്ര​​​ദ്ധി​​​ച്ചു. കു​​​ട്ടി​​​യാ​​​യി​​​രി​​​ക്കു​​​മ്പോ​​​ൾ​ത​​​ന്നെ ത​​​ങ്ങ​​​ളെ​​​പ്പോ​​​ലെ ഉ​​​റ​​​ച്ച മ​​​ത​​​വി​​​ശ്വാ​​​സി​​​യാ​​​യി​​​രു​​​ന്ന മ​​​ക​​​ൾ വ​​​ള​​​ർ​​​ന്ന​​​പ്പോ​​​ൾ മി​​​ഷ​​​ന​റി ആ​​​കാ​​​ൻ തീ​​​രു​​​മാ​​​നി​​​ച്ച​​​തി​​​ൽ അ​​​വ​​​ർ​​​ക്ക് എ​​​തി​​​ർ​​​പ്പു​​​ണ്ടാ​​​യി​​​രു​​​ന്നി​​​ല്ല. മാ​​​ത്ര​​​മ​​​ല്ല, മി​​​ഷ​​​ന​റി ആ​​​കാ​​​നാ​​​യി​​​രു​​​ന്നു മേ​​​രി​​​യു​​​ടെ ന​​​ട​​​ക്കാ​​​തെ​​​പോ​​​യ സ്വ​​​പ്നം. മ​​​ക​​​ളി​​​ലൂ​​​ടെ സ്വ​​​ന്തം സ്വ​​​പ്നം സാ​​​ക്ഷാ​​​ത്ക​​​രി​​​ക്കാ​​​ൻ അ​​​വ​​​ൾ ആ​​​ഗ്ര​​​ഹി​​​ച്ചു. പ​​​ക്ഷേ, പ​​​ര​​​മ്പ​​​രാ​​​ഗ​​​ത​​​മാ​​​യ മി​​​ഷ​​​ന​റി രീ​​​തി​​​ക​​​ളി​​​ലും സ​​​ഭാ​​​പ്ര​​​വ​​​ർ​​​ത്ത​​​ന​​​ത്തി​​​ലു​​​മൊ​​​ന്നു​​​മാ​​​യി​​​രു​​​ന്നി​​​ല്ല എ​​​സ്ത​​​റു​​​ടെ താ​​​ൽ​​​പ​​​ര്യം. പെ​​​ൺ​കു​​​ട്ടി​​​ക​​​ൾ​​​ക്കു​​​ള്ള കോ​​​പ​ൻ​​​ഹേ​​​ഗ​​​നി​​​ലെ കോം​​​ടെ​​​സ് മോ​​​ൾ​​​ട​​​ക സ്കൂ​​​ളി​​​ൽ ചേ​​​ർ​​​ന്ന​​​തോ​​​ടെ എ​​​സ്ത​​​റി​​​ന്റെ വീ​​​ക്ഷ​​​ണ​​​ങ്ങ​​​ൾ കൂ​​​ടു​​​ത​​​ൽ വ്യ​​​ക്ത​​​മാ​​​യി​​​ത്തീ​​​ർ​​​ന്നു.

എ​​​ല്ലാ ​​കാ​ര്യ​​​ത്തി​​​ലും വ്യ​​​ത്യ​​​സ്ത നി​​​ല​​​പാ​​​ട് ഉ​​​ണ്ടാ​​​യി​​​രു​​​ന്ന ഡെ​​​ന്മാ​​​ർ​​​ക്കി​​​ലെ പ്ര​​​ശ​​​സ്ത ലൂ​​​ഥ​​​റ​​​ൻ പു​​​രോ​​​ഹി​​​ത​​​നും വി​​​പ്ല​​​വ​​​കാ​​​രി​​​യാ​​​യ ദാ​​​ർ​​​ശ​​​നി​​​ക​​​നും സ​​​ർ​​​വോ​​​പ​​​രി സ​​​മാ​​​ന്ത​​​ര ജ​​​ന​​​കീ​​​യ​​ വി​​​ദ്യാ​​​ഭ്യാ​​​സ പ്ര​​​ചാ​​​ര​​​ക​​​നുമാ​​​യി​​​രു​​​ന്ന നി​​​ക്കോ​​​ളാ​​​യ് ഗ്രു​​​ണ്ട് വി​യു​​​ടെ അ​​​ധ്യ​​​യ​​​ന​​​സ​​​മ്പ്ര​​​ദാ​​​യം പി​​​ന്തു​​​ട​​​രു​​​ന്ന ജ​​​ന​​​കീ​​​യ സ്കൂ​​​ൾ ആ​​​യി​​​രു​​​ന്നു അ​​​ത്. വി​​​ദ്യാ​​​ഭ്യാ​​​സ​​​മെ​​​ന്നും വ​​​രേ​​​ണ്യ​​​ർ​​​ക്ക​​​് മാത്രമല്ല, സാ​​​ധാ​​​ര​​​ണ​​​ക്കാ​​​ർ​​​ക്ക് കൂടിയാക​​​ണം അ​​​ത് ന​​​ൽ​​​കേ​​​ണ്ട​​​തെ​​​ന്നും, പു​​​സ്ത​​​ക​​​ങ്ങ​​​ളി​​​ൽ നി​​​ന്ന​​​ല്ല ജീ​​​വി​​​ത​​​ത്തി​​​ൽ​നി​​​ന്നാ​​​ക​​​ണം പ​​​ഠി​​​ക്കേ​​​ണ്ട​​​തെ​​​ന്നുമാ​​​യി​​​രു​​​ന്നു ആ ​​​സ​​​മ്പ്ര​​​ദാ​​​യ​​​ത്തി​​​ന്റെ നി​​​ല​​​പാ​​​ട്. വി​​​ദ്യാ​​​ർ​​​ഥി​​​ക​​​ൾ​​​ക്ക് പ​​​രീ​​​ക്ഷ​​​ക​​​ളി​​​ല്ലാ​​​ത്ത ജ​​​ന​​​കീ​​​യ സ്കൂ​​​ൾ എ​​​സ്ത​​​റി​​​ന് പ്രി​​​യ​​​ങ്ക​​​ര​​​മാ​​​യി​​​രു​​​ന്നു.

സ്കൂ​​​ൾ വി​​​ദ്യാ​​​ഭ്യാ​​​സം ക​​​ഴി​​​ഞ്ഞ് എ​​​സ്ത​​​ർ കോ​​​പ​ൻ​​​ഹേ​​​ഗ​​​ന്റെ ഹൃ​​​ദ​​​യ​​​ഭാ​​​ഗ​​​ത്തു​​​ള്ള സേ​​​ലെ സെ​​​മി​​​നാ​​​രി​​​യ​​​ത്തി​​​ൽ മ​​​താ​​​ധ്യാ​​​പി​​​ക കോ​​​ഴ്സി​​​ന് ചേ​​​ർ​​​ന്നു. ജ​​​ന​​​കീ​​​യ സ്കൂ​​​ളു​​​ക​​​ളി​​​ൽ​നി​​​ന്നു​​​ള്ള​​​വ​​​ർ​​​ക്കു വേ​​​ണ്ടി​​​യാ​​​യി​​​രു​​​ന്നു ആ ​​​അ​​​ധ്യാ​​​പ​​​ന വി​​​ദ്യാ​​​ല​​​യം. അ​​​വി​​​ടെ പ​​​ഠ​​​നം പൂ​​​ർ​​​ത്തി​​​യാ​​​ക്കി​​​യ ശേ​​​ഷം ഡെ​​​ന്മാ​​​ർ​​​ക്കി​​​ലെ ഇ​​​വാ​​​ഞ്ജ​ലി​​​ക്ക​​​ൽ ലൂ​​​ഥ​​​റ​​​ൻ സ​​​ഭ​​​യു​​​ടെ കീ​​​ഴി​​​ലു​​​ള്ള ഡാ​​​നി​​​ഷ് മി​​​ഷ​​​ന​റി സൊ​​​സൈ​​​റ്റി​​​യി​​​ൽ ചേ​​​രു​​​ക എ​​​ന്ന​​​ത് എ​​​സ്ത​​​ർ മു​​​ന്നേ​ത​​​ന്നെ നി​​​ശ്ച​​​യി​​​ച്ചി​​​രു​​​ന്നു. ആ​​​ഫ്രി​​​ക്ക​​​യി​​​ലും ഏ​​​ഷ്യ​​​യി​​​ലു​​​മു​​​ള്ള ദ​​​രി​​​ദ്ര​​​ജ​​​ന​​​ത​​​യു​​​ടെ ഉ​​​ന്ന​​​മ​​​ന​​​ത്തി​​​നാ​​​യി സ്വ​​​യം അ​​​ർ​​​പ്പി​​​ച്ച​​​താ​​​യി​​​രു​​​ന്നു ഡാ​​​ൻ മി​​​ഷ​​​ൻ. തു​​​ട​​​ർ​​​ന്ന് ഇം​​​ഗ്ല​​​ണ്ടി​​​ലെ ബി​​​ർ​​​മി​​​ങ്ഹാ​​​മി​​​ൽ ബാ​​​പ്റ്റി​​​സ്റ്റ് വ​​​നി​​​താ മി​​​ഷ​​​ന​റി​​​മാ​​​ർ​​​ക്കു​​​ള്ള കാ​​​രി ഹാ​​​ൾ കോ​​​ള​ജി​​​ൽ​നി​​​ന്നും ഉ​​​പ​​​രി​​​ പ​​​രി​​​ശീ​​​ല​​​നം.

ഇ​​​ന്ത്യ​​​യി​​​ലെ പാ​​​വ​​​പ്പെ​​​ട്ട സ്ത്രീ​​​ക​​​ൾ​​​ക്കി​​​ട​​​യി​​​ൽ മെ​​​ഡി​​​ക്ക​​​ൽ മി​​​ഷ​​​ന​റി സേ​​​വ​​​നം ന​​​ട​​​ത്ത​​​ണ​​​മെ​​​ന്ന​​​താ​​​യി​​​രു​​​ന്നു എ​​​സ്ത​​​റി​​​ന്റെ ആ​​​ഗ്ര​​​ഹം. ഒ​​​രു സ്ത്രീ ​​​എ​​​ന്ന നി​​​ല​​​യി​​​ൽ ക്രി​​​സ്തീ​​​യ​​​ത ത​​​നി​​​ക്ക് സ​​​മ്മാ​​​നി​​​ച്ച എ​​​ല്ലാ അ​​​നു​​​ഗ്ര​​​ഹ​​​ങ്ങ​​​ൾ​​​ക്കു​​​മു​​​ള്ള ക​​​ട​​​പ്പാ​​​ടാ​​​യി​​​ട്ടാ​​​യി​​​രു​​​ന്നു അ​​​ത് എ​​​സ്ത​​​ർ ക​​​ണ്ട​​​ത്. ഹി​​​ന്ദു ഭൂ​​​രി​​​പ​​​ക്ഷ​​​ത്തി​​​നൊ​​​പ്പം ഒ​​​രു യ​​​ഥാ​​​ർ​​​ഥ ക്രി​​​സ്ത്യാ​​​നി​യാ​യി ജീ​​​വി​​​ക്കു​​​ക ഒ​​​രു മ​​​ഹ​​​ത്താ​​​യ ഉ​​​ത്ത​​​ര​​​വാ​​​ദി​​​ത്ത​​​മാ​​​യും അ​​​വ​​​ൾ വി​​​ശ്വ​​​സി​​​ച്ചു. നൂ​​​റ്റാ​​​ണ്ടി​​​ലേ​​​റെ​​​യാ​​​യി ഇ​​​ന്ത്യ​​​യു​​​ടെ ദ​​​ക്ഷി​​​ണ​​​ദേ​​​ശ​​​ത്ത് ത​​​മി​​​ഴ​​​ക​​​ത്ത് അ​​​വ​​​ളു​​​ടെ ഡാ​​​നി​​​ഷ് മി​​​ഷ​​​ൻ പ്ര​​​വ​​​ർ​​​ത്തി​​​ക്കു​​​ന്നു​​​ണ്ടാ​​​യി​​​രു​​​ന്ന​​​തി​​​നാ​​​ൽ ആ ​​​നാ​​​ടി​​​നെ​​​യും അ​​​വി​​​ട​ത്തെ ത​​​മി​​​ഴ് ഭാ​​​ഷ​​​യെ​​​പ്പ​​​റ്റി​​​യും ഒ​​​ക്കെ അ​​​വ​​​ൾ​​​ക്ക് അ​​​റി​​​യാ​​​മാ​​​യി​​​രു​​​ന്നു. അ​​​തു​​​കൊ​​​ണ്ട് പ​​​തി​​​മൂ​​​ന്നാം വ​​​യ​​​സ്സി​​​ൽത​​​ന്നെ അ​​​വ​​​ൾ ത​​​മി​​​ഴ് പ​​​ഠി​​​ച്ചു തു​​​ട​​​ങ്ങു​​​ക​​​യും ചെ​​​യ്തു. പ​​​ക്ഷേ കു​​​റ​​​ച്ച് മു​​​തി​​​ർ​​​ന്ന​​​തോ​​​ടെ ഡോ​​​ക്ട​​​റാ​​​കാ​​​നു​​​ള്ള ആ​​​ദ്യ​​​കാ​​​ല ആ​​​ഗ്ര​​​ഹം മാ​​​റ്റി​​​വെ​​​ച്ച എ​​​സ്ത​​​റി​​​ന് അ​​​ധ്യാ​​​പ​​​ന​​​ത്തി​​​ലാ​​​യി ശ്ര​​​ദ്ധ. അ​​​ങ്ങ​നെ എ​​​ല്ലാം​കൊ​​​ണ്ടും എ​​​സ്ത​​​ർ ഏ​​​റ്റ​​​വും ആ​​​ഗ്ര​​​ഹി​​​ച്ച​​​താ​​​യി ഇ​​​ന്ത്യ​​​ൻ ദൗ​​​ത്യം. പ​​​ക്ഷേ ഇ​​​ന്ത്യ ത​​​ന്റെ ജീ​​​വി​​​ത​​​ത്തെ ഇ​​​ത്ര​​​യ​​​ധി​​​കം മാ​​​റ്റി​മ​​​റി​​​ക്കു​​​മെ​​​ന്ന് അ​​​വ​​​ൾ സ്വ​​​പ്ന​​​ത്തി​​​ൽ​പോ​​​ലും ക​​​രു​​​തി​​​യി​​​രു​​​ന്നി​​​ല്ല.

ആൻ മേരി കുട്ടികൾക്കൊപ്പം

ഠ​ഠ​ഠ

മി​​​ഷ​​​ന​റി ദൗ​​​ത്യ​​​ത്തി​​​ന് തി​​​ര​​​ഞ്ഞെ​​​ടു​​​ക്ക​​​പ്പെ​​​ട്ട​​​തോ​​​ടെ എ​​​സ്ത​​​റി​​​ന് ഇ​​​ന്ത്യ ആ​​​വേ​​​ശ​​​മാ​​​യി ത​​​ല​​​യി​​​ൽ ക​​​യ​​​റി. അ​​​തി​​​നാ​​​ൽ ആ ​​​രാ​​​ജ്യ​​​ത്തെ​​​പ്പ​​​റ്റി​​​യും ത​​​ന്റെ സ​​​ഭ​​​യു​​​മാ​​​യു​​​ള്ള ബ​​​ന്ധ​​​ത്തെ​​​പ്പ​​​റ്റി​​​യും പ​​​ര​​​മാ​​​വ​​​ധി അ​​​റി​​​യാ​​​ൻ മി​​​ഷ​​​ൻ ലൈ​​​ബ്ര​​​റി​​​യി​​​ലാ​​​യി രാ​​​വും പ​​​ക​​​ലും അ​​​വ​​​ളു​​​ടെ വാ​​​സം. യാ​​​ത്ര തി​​​രി​​​ക്കും മു​​​മ്പ് കൈ​യി​ൽ കി​​​ട്ടി​​​യ എ​​​ല്ലാ പു​​​സ്ത​​​ക​​​ങ്ങ​​​ളും രേ​​​ഖ​​​ക​​​ളും എ​​​സ്ത​​​ർ വാ​​​യി​​​ച്ചുതീ​​​ർ​​​ത്തു. ആ​​​ൻ മേ​​​രി​​​യും അ​​​ക്കാ​​​ര്യം എ​​​സ്ത​​​റി​​​നോ​​​ട് പ്ര​​​ത്യേ​​​കം ശ​​​ട്ടംകെ​​​ട്ടി​​​യി​​​രു​​​ന്നു.

പ​​​തി​​​നേ​​​ഴാം നൂ​​​റ്റാ​​​ണ്ടു മു​​​ത​​​ൽ​ത​​​ന്നെ​​​യു​​​ണ്ട് ഡെ​​​ന്മാ​​​ർ​​​ക്കി​​​ലെ​​​യും നോ​​​ർ​​​വേ​​​യി​​​ലെ​​​യും വ്യാ​​​പാ​​​രി​​​ക​​​ൾ​​​ക്കും ഒ​​​പ്പം ലൂ​​​ഥ​​​റ​​​ൻ മി​​​ഷ​​​ന​റി​​​മാ​​​ർ​​​ക്കും ഇ​​​ന്ത്യ​​​യു​​​മാ​​​യി ബ​​​ന്ധം. പ്ര​​​ത്യേ​​​കി​​​ച്ച് ഉ​​​പ​​​ഭൂ​​​ഖ​​​ണ്ഡ​​​ത്തി​​​ന്റെ തെ​​​ക്ക് ത​​​മി​​​ഴ​​​ക​​​വു​​​മാ​​​യു​​​ള്ള അ​​​ടു​​​പ്പം. കി​​​ഴ​​​ക്കി​​​ന്റെ സു​​​ഗ​​​ന്ധ​​​ദ്ര​​​വ്യ​​​സ​​​മ്പ​​​ത്ത് തേ​​​ടി ക​​​ട​​​ൽ​​​മാ​​​ർ​​​ഗം ഇ​​​ന്ത്യ​​​ൻ തീ​​​ര​​​ത്തെ​​​ത്തി​​​യ മ​​​റ്റ് യൂ​​​റോ​​​പ്യ​​​ൻ രാ​​​ഷ്ട​​​ങ്ങ​​​ൾ​​​ക്കൊ​​​പ്പം ഡെ​​​ന്മാ​​​ർ​​​ക്കു​​​മു​​​ണ്ടാ​​​യി​​​രു​​​ന്നു. പ​​​ക്ഷേ പോ​​​ർ​​​ചു​ഗ​​​ലി​​​നെ​​​യോ പി​​​ന്നീ​​​ട് എ​​​ത്തി​​​യ ഹോ​​​ള​​​ണ്ടി​​​നെ​​​യോ ഫ്രാ​​​ൻ​​​സി​​​നെ​​​യോ അ​​​വ​​​സാ​​​നം ഇം​​​ഗ്ല​​​ണ്ടി​​​നെ​​​യോ പോ​​​ലെ വ​​​ലി​​​യ വി​​​ജ​​​യ​​​മാ​​​യി​​​ല്ലെ​​​ന്ന് മാ​​​ത്രം.

മ​​​റ്റ് യൂ​​​റോ​​​പ്യ​​​ൻ രാ​​​ജ്യ​​​ങ്ങ​​​ളെ​​​പ്പോ​​​ലെ ഡെ​​​ന്മാ​​​ർ​​​ക്കി​​​നു​​​മു​​​ണ്ടാ​​​യി​​​രു​​​ന്നു ആ​​​ഗോ​​​ള​​​ത​​​ല​​​ത്തി​​​ൽ വ​​​ൻ ലാ​​​ഭം കൊ​​​യ്യു​​​ന്ന സു​​​ഗ​​​ന്ധ​​​ദ്ര​​​വ്യ​​ വ്യാ​​​പാ​​​ര​​​ത്തി​​​നാ​​​യി രൂ​​​പ​വ​ത്ക​​​രി​​​ച്ച ഒ​​​രു ഈ​​​സ്റ്റ് ഇ​​​ന്ത്യാ ക​​​മ്പ​​​നി-​ഡാ​​​നി​​​ഷ് ഈ​​​സ്റ്റ് ഇ​​​ന്ത്യ ക​​​മ്പ​​​നി. പ​​​തി​​​നേ​​​ഴാം നൂ​​​റ്റാ​​​ണ്ടി​​​ൽ ഇ​​​ന്ത്യ​​​ൻ തീ​​​ര​​​ത്തു നാ​​​വി​​​ക​​​ശേ​​​ഷി​​​യു​​​ടെ​​​യും കൈ​യൂ​ക്കി​​​ന്റെ​​​യും ബ​​​ല​​​ത്തി​​​ൽ പോ​​​ർ​​​ചു​ഗീ​​​സു​​​കാ​​​ർ വ്യാ​​​പാ​​​ര​​​ക്കു​​​ത്ത​​​ക സ്ഥാ​​​പി​​​ച്ചു. ഇ​​​തി​​​നെ വെ​​​ല്ലു​​​വി​​​ളി​​​ക്കാ​​​ൻ ഡെ​​​ന്മാ​​​ർ​​​ക്ക് തീ​​​രു​​​മാ​​​നി​​​ച്ചു. 1618ൽ ​​​ആ​​​ദ്യം ഡെ​​​ന്മാ​​​ർ​​​ക്ക് രാ​​​ജാ​​​വ് ക്രി​സ്റ്റി​​​യ​​​ൻ നാ​​​ലാ​​​മ​​​ന്റെ നി​ർ​​​ദേ​​​ശ​​​പ്ര​​​കാ​​​രം അ​​​ഡ്മി​​​റ​​​ൽ ഒ​​​വേ ഗീ​​​ഡ്ഡേ​​​യു​​​ടെ​​​യും ഗ​​​വ​​​ർ​​​ണ​​​ർ റോ​​​ബ​​​ർ​​​ട്ട് ക്ര​​​പ്പെ​​​യുടെ​​​യും നേ​​​തൃ​​​ത്വ​​​ത്തി​​​ൽ സൈ​​​നി​​​ക​​​സം​​​ഘം ‘ഓ​​​റ​​​സു​​​ണ്ട്’ എ​​​ന്ന ക​​​പ്പ​​​ലി​​​ലേ​​​റി ഇ​​​ന്ത്യ​​​യു​​​ടെ കി​​​ഴ​​​ക്ക​​​ൻ തീ​​​ര​​​ത്ത​​​ണ​​​ഞ്ഞു. പ​​​ടി​​​ഞ്ഞാ​​​റ് മ​​​ല​​​ബാ​​​ർ തീ​​​ര​​​മെ​​​ന്ന​​​പോലെ കി​​​ഴ​​​ക്ക് കൊ​​​റോ​​​മ​​​ണ്ഡ​​​ല​​​തീ​​​രം ക്രി​​​സ്തു​​​വി​​​നു​മു​​​മ്പ് ത​​​ന്നെ അ​​​ന്താ​​​രാ​​​ഷ്ട്ര വ്യാ​​​പാ​​​ര​​​കേ​​​ന്ദ്ര​​​മാ​​​യി​​​രു​​​ന്നു.

ത​​​ഞ്ചാ​​​വൂ​​​ർ രാ​​​ജാ​​​വി​​​ന്റെ കീ​​​ഴി​​​ലാ​​​യി​​​രു​​​ന്ന കാ​​​ര​​​യ്ക്ക​​​ൽ തീ​​​ര​​​ക്ക​​​ട​​​ലി​​​ൽ ഡാ​​​നി​​​ഷ് പ​​​ട പ​​​റ​​​ങ്കി ക​​​പ്പ​​​ലു​​​ക​​​ളെ ആ​​​ക്ര​​​മി​​​ച്ചു. പ​​​ക്ഷേ, പെ​​​ട്ടെ​​​ന്നാ​​​യി​​​രു​​​ന്നു ഓ​​​റ​​​സു​​​ണ്ട് ക​​​പ്പ​​​ൽ ചു​​​ഴി​​​യി​​​ൽ​പെ​​​ട്ട​​​ത്. നാ​​​ട്ടു​​​കാ​​​രാ​​​യ മു​​​ക്കു​​​വ​​​ർ ഡാ​​​നി​​​ഷ് സൈ​​​നി​​​ക​​​രെ ര​​​ക്ഷ​​​പ്പെ​​​ടു​​​ത്തി ത​​​ഞ്ചാ​​​വൂ​​​ർ രാ​​​ജാ​​​വ് ര​​​ഘു​​​നാ​​​ഥ നാ​​​യ​​​ക്കി​​​ന്റെ മു​​​ന്നി​​​ൽ ഹാ​​​ജ​​​രാ​​​ക്കി. പ​​​ക്ഷേ യു​​​ദ്ധ​​​വീ​​​ര​​​നും ബു​​​ദ്ധി​​​മാ​​​നും ക​​​ലാ​​​ര​​​സി​​​ക​​​നു​​​മാ​​​യ നാ​​​യ​​​ക് തീ​​​രു​​​മാ​​​നി​​​ച്ച​​​ത് ഡെ​​​ന്മാ​​​ർ​​​ക്ക് നാ​​​വി​​​ക​​​രു​​​ടെ സൈ​​​നി​​​ക ശേ​​​ഷി​​​യും അ​​​ന്താ​​​രാ​​​ഷ്ട്ര​​​ വ്യാ​​​പാ​​​ര​​ പ​​​രി​​​ച​​​യ​​​വും മു​​​ത​​​ലെ​​​ടു​​​ക്കാ​​​നാ​​​യി​​​രു​​​ന്നു. മാ​​​ത്ര​​​മ​​​ല്ല അ​​​വ​​​രു​​​ടെ എ​​​തി​​​രാ​​​ളി​​​ക​​​ളാ​​​യ പോ​​​ർ​​​ചു​ഗീ​​​സു​​​കാ​​​രു​​​ടെ ക​​​ടു​​​ത്ത ശ​​​ത്രു ആ​​​യി​​​രു​​​ന്നു നാ​​​യ​​​ക്. ല​​​ങ്ക​​​യി​​​ലെ ജാ​​​ഫ്ന രാ​​​ജാ​​​വി​​​ന്റെ ക്ഷ​​​ണ​​​പ്ര​​​കാ​​​രം അ​​​വി​​​ടെ​​​യെ​​​ത്തി പ​​​റ​​​ങ്കി​​​ക​​​ളെ തു​​​ര​​​ത്തി​​​യ വീ​​​ര​​​നാ​​​യി​​​രു​​​ന്നു നാ​​​യ​​​ക്. പ​​​റ​​​ങ്കി നാ​​​വി​​​ക​​​പ്പ​​​ട​​​യെ നേ​​​രി​​​ടാ​​​ൻ ത​​​നി​​​ക്ക് ഈ ​​​വെ​​​ള്ള​​​ക്കാ​​​രി​​​ൽ​നി​​​ന്നും കൂ​​​ടു​​​ത​​​ൽ ശേ​​​ഷി കൈ​​​വ​​​രി​​​ക്കാ​​​മെ​​​ന്ന് അ​​​ദ്ദേ​​​ഹം ക​​​ണ​​​ക്കു​​​കൂ​​​ട്ടി.

1620ൽ ​​​നാ​​​യ​​​ക് കാ​​​ര​​​യ്ക്ക​​​ലി​​​ന് വ​​​ട​​​ക്കു ബം​​​ഗാ​​​ൾ ഉ​​​ൾ​​​ക്ക​​​ട​​​ൽ തീ​​​ര​​​ത്തെ ഒ​​​രു ഗ്രാ​​​മം ഡെ​​​ന്മാ​​​ർ​​​ക്കു​​​കാ​​​ർ​​​ക്ക് സ​​​മ്മാ​​​നി​​​ച്ചു. അ​​​താ​​​യി​​​രു​​​ന്നു ത​​​രം​​​ഗ​​​മ്പാ​​​ടി. തി​​​ര​​​ക​​​ൾ പാ​​​ടു​​​ന്ന ഇ​​​ടം എ​​​ന്ന​​​ർ​​​ഥം വ​​​രു​​​ന്ന ത​​​രം​​​ഗ​​​മ്പാ​​​ടി നാ​​​വി​​​ന് വ​​​ഴ​​​ങ്ങാ​​​ത്ത ഡെ​​​ന്മാ​​​ർ​​​ക്കു​​​കാ​​​ർ വി​​​ളി​​​ച്ച​​​താ​​​ണ് ‘ട്രാ​​​ൻ​​​കെ​​​ബാ​​​ർ’ എ​​​ന്ന് ച​​​രി​​​ത്ര​​​ത്തി​​​ൽ ഇ​​​ടം പി​​​ടി​​​ച്ച ഇ​​​ന്ത്യ​​​യു​​​ടെ കി​​​ഴ​​​ക്ക​​​ൻ തീ​​​ര​​​ത്തെ ഡാ​​​നി​​​ഷ് അ​​​ധീ​​​ന​​​ദേ​​​ശം. ട്രാ​​​ൻ​​​കെ​​​ബാ​​​ർ വൈ​​​കാ​​​തെ ഇ​​​ന്ത്യ​​​ൻ ഉ​​​പ​​​ഭൂ​​​ഖ​​​ണ്ഡ​​​ത്തി​​​ലെ ഏ​​​റ്റ​​​വും പ്ര​​​മു​​​ഖ വ്യാ​​​പാ​​​ര​​​കേ​​​ന്ദ്ര​​​മാ​​​യി. കു​​​രു​​​മു​​​ള​​​കും തു​​​ണി​​​ത്ത​​​ര​​​ങ്ങ​​​ളു​​​മാ​​​യി​​​രു​​​ന്നു ഇ​​​വി​​​ടെ​​​നി​​​ന്ന് ക​​​യ​​​റ്റി അ​​​യ​​​ക്കു​​​ന്ന പ്ര​​​ധാ​​​ന ച​​​ര​​​ക്കു​​​ക​​​ൾ. ത​​​ര​​​ംഗ​​​മ്പാ​​​ടി അ​​​തി​​​വേ​​​ഗം പ​​​ട്ട​​​ണ​​​മാ​​​യി മാ​​​റി. യൂ​​​റോ​​​പ്യ​​​ൻ ശൈ​​​ലി​​​യി​​​ലു​​​ള്ള മ​​​ന്ദി​​​ര​​​ങ്ങ​​​ൾ, പ​​​ള്ളി​​​ക​​​ൾ, വി​​​ശാ​​​ല​​​മാ​​​യ തെ​​​രു​​​വു​​​ക​​​ൾ. ഡെ​​​ന്മാ​​​ർ​​​ക്കി​​​നു പു​​​റ​​​ത്ത് രാ​​​ജ്യ​​​ത്തി​​​ന്റെ ഏ​​​റ്റ​​​വും വ​​​ലി​​​യ കോ​​​ട്ട അ​​​വി​​​ടെ ക​​​ട​​​ൽ​​​തീ​​​ര​​​ത്ത് ഉ​​​യ​​​ർ​​​ന്നു –ഡാ​​​ൻ​​​സ്ബോ​​​ർ​​​ഗ് കോ​​​ട്ട.

ഡെ​​​ന്മാ​​​ർ​​​ക്കി​​​ലെ വ്യാ​​​പാ​​​രി​​​ക​​​ളു​​​ടെ​​​യും സൈ​​​നി​​​ക​​​രു​​​ടെ​​​യും ഒ​​​പ്പം ത​​​ന്നെ ട്രാ​​​ൻ​​​കെ​​​ബാ​​​റി​​​ലേ​​​ക്ക് എ​​​ത്തി​​​യ മ​​​റ്റൊ​​​രു കൂ​​​ട്ട​​​രു​​​ണ്ടാ​​​യി​​​രു​​​ന്നു. മി​​​ഷ​​​ന​റി​​​മാ​​​ർ. ഇ​​​ന്ത്യ​​​യി​​​ൽ ആ​​​ദ്യം കാ​​​ലു കു​​​ത്തി​​​യ പ്രൊ​​​ട്ട​​​സ്റ്റ​​​ന്റ് മി​​​ഷ​​​ന​റി​​​മാ​​​ർ അ​​​വ​​​രാ​​​ണ്. ജ​​​ർ​​​മ​​​ൻ ലൂ​​​ഥ​​​റ​​​ൻ സ​​​ഭ​​​ക്കാ​​​രാ​​​യ അ​​​വ​​​ർ നാ​​​ട്ടു​​​കാ​​​രെ മ​​​തം മാ​​​റ്റു​​​ന്ന​​​തി​​​നൊ​​​പ്പം അ​​​വ​​​ർ​​​ക്ക് വി​​​ദ്യാ​​​ഭ്യാ​​​സം പ​​​ക​​​ർ​​​ന്നു. ത​​​മി​​​ഴി​​​ൽ ആ​​​ദ്യ​​​മാ​​​യി ഇ​​​ന്ത്യ​​​ൻ ഭാ​​​ഷാ ബൈ​​​ബി​​​ൾ ഇ​​​റ​​​ക്കി​​​യ​​​തും അ​​​ച്ച​​​ടി​​​യ​​​ന്ത്രം കൊ​​​ണ്ടു​​​വ​​​ന്ന് ത​​​മി​​​ഴ് ഭാ​​​ഷാ പു​​​സ്ത​​​ക​​​ങ്ങ​​​ൾ അ​​​ച്ച​​​ടി​​​ച്ച​​​തും ഈ ​​​മി​​​ഷ​​​ന​റി​​​മാ​​​രാണ്. മു​​​ന്നൂ​റോ​​​ളം ഡെ​​​ന്മാ​​​ർ​​​ക്കു​​​കാ​​​ർ പ​​​തി​​​നെ​​​ട്ടാം നൂ​​​റ്റാ​​​ണ്ടി​​​ന്റെ അ​​​വ​​​സാ​​​നം ത​​​ര​​ം​ഗ​മ്പാ​​​ടി​​​യി​​​ൽ താ​​​മ​​​സി​​​ച്ചി​​​രു​​​ന്നു.

പ​​​ത്തൊ​​​മ്പ​​​താം നൂ​​​റ്റാ​​​ണ്ടി​​​ൽ ഇ​​​ന്ത്യ​​​യാ​​​കെ മേ​​​ധാ​​​വി​​​ത്വം ഉ​​​റ​​​പ്പി​​​ച്ച ഇം​​​ഗ്ലീ​​​ഷ് ഈ​​​സ്റ്റ് ഇ​​​ന്ത്യാ ക​​​മ്പ​​​നി​​​ക്ക് അ​​​ടി​​​യ​​​റ വെ​​​ക്കു​ന്ന​​​തു​​​വ​​​രെ ര​​​ണ്ട​​​ര നൂ​​​റ്റാ​​​ണ്ടു​​​കാ​​​ലം ഈ ​​​തെ​​​ക്കേ ഇ​​​ന്ത്യ​​​ൻ ന​​​ഗ​​​രം ഡെ​​​ന്മാ​​​ർ​​​ക്കി​​​ന്റെ കോ​​​ള​​​നി​​​യാ​​​യി തു​​​ട​​​ർ​​​ന്നു. തു​​​ട​​​ർ​​​ന്നും രാ​​​ഷ്ട്രീ​​​യ-​​​വ്യാ​​​പാ​​​ര അ​​​ധി​​​കാ​​​രം വി​​​ട്ടൊ​​​ഴി​​​ഞ്ഞെ​​​ങ്കി​​​ലും ഡെ​​​ന്മാ​​​ർ​​​ക്കി​​​ൽ​നി​​​ന്നു​​​ള്ള ലൂ​​​ഥ​​​റ​​​ൻ മി​​​ഷ​​​ന​റി​​​മാ​​​രു​​​ടെ നി​​​ര​​​ന്ത​​​ര​​​സാ​​​ന്നി​​​ധ്യം ട്രാ​​​ൻ​​​കെ​​​ബാ​​​റി​​​ൽ മാ​​​ത്ര​​​മ​​​ല്ല ത​​​ഞ്ചാ​​​വൂ​​​ർ രാ​​​ജ്യ​​​ത്തെ സ​​​മീ​​​പ​​​ദേ​​​ശ​​​ങ്ങ​​​ളി​​​ലേ​​​ക്കും വ്യാ​​​പി​​​ച്ചു. മ​​​റ്റ് വി​​​ദേ​​​ശ മി​​​ഷ​​​ന​റി​​​മാ​​​രി​​​ൽ​നി​​​ന്നും വ്യ​​​ത്യ​​​സ്ത​​​മാ​​​യി ഇ​​​ന്ത്യ​​​ൻ സ്വാ​​​ത​​​ന്ത്ര്യ​​​സ​​​മ​​​ര​​​ത്തോ​​​ട് അ​​​ടു​​​പ്പം പു​​​ല​​​ർ​​​ത്തി ഈ ​​​ഡാ​​​നി​​​ഷ് മി​​​ഷ​​​ന​റി സൊ​​​സൈ​​​റ്റി​​​ക്കാ​​​ർ പ​​​ല​​​രും.

2. തി​രു​ക്കോ​യി​ലൂ​ർ

ത​ഞ്ചാ​വൂ​ർ രാ​ജാ​വി​ന്റെ കീ​ഴി​ൽ തെ​ക്ക​ൻ ആ​ർ​ക്കോ​ട്ടി​ൽ വെ​ല്ലൂ​രി​നും തി​രു​വ​ണ്ണാ​പു​ര​ത്തി​നും ഇ​ട​ക്ക് പെ​ണ്ണാ​ർ തീ​ര​ത്ത് മൈ​ലാ​ട് നാ​ട്ടി​ലെ ഒ​രു തു​ണ്ട് ഭൂ​മി. വൈ​ഷ്ണ​വ​ർ​ക്കും ശൈ​വ​ർ​ക്കും ഒ​രു​പോ​ലെ പ​വി​ത്രം. സം​ഘസാ​ഹി​ത്യ​ത്തി​ൽ ഇ​ടംപി​ടി​ച്ച തി​രു​ക്കോ​യി​ലൂ​രി​നെ ആ​ൾ​വാ​ർ​മാ​രും നാ​യ​നാ​ർ​മാ​രും വാ​നോ​ളം പ്ര​കീ​ർ​ത്തി​ച്ചു. നാ​ഥ​മു​നി ക്രോ​ഡീ​ക​രി​ച്ച നാ​ലാ​യി​ര പ്ര​ബ​ന്ധ​ത്തി​ലെ തി​രു​വാ​യ്മൊ​ഴി പ്ര​കാ​രം വി​ഷ്ണു​വി​ന് സ​മ​ർ​പ്പി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട 108 ദി​വ്യ​ദേ​ശ​ങ്ങ​ളി​ൽ ഒ​ന്ന്. മു​ത​ൽ ആ​ൾ​വാ​ർ​മാ​ർ​ക്ക് മു​ന്നി​ൽ വി​ഷ്ണു അ​വ​ത​രി​ച്ച ഇ​ടം. ഒ​പ്പം ശൈ​വ​രാ​യ നാ​യ​നാ​ർ​മാ​രു​ടെ തേ​വാ​ര​ത്തി​ലും ‘പാ​ട​ൽ പെ​റ്റ്റ സ്ഥ​ലം’.

തി​രു​ജ്ഞാ​ന സം​ബ​ന്ധ​രും അ​പ്പ​രും അ​വ്വ​യാ​രും ക​പി​ല​രും പോ​യി​ഗൈ ആ​ൾ​വാ​രും ഭൂ​താ​ൾ​വാ​രും എ​ത്തി പ്രാ​ർ​ഥി​ച്ച പു​ണ്യ​ഭൂ​മി. അ​റു​പ​ത്തി​മൂ​ന്ന് നാ​യ​നാ​ർ​മാ​രി​ലെ മെ​യ്പൊ​രു​ൾ നാ​യ​നാ​ർ പി​റ​ന്ന ഇ​ടം. ഒ​ന്നാം രാ​ജ​രാ​ജ​ചോ​ള​ന്റെ അ​മ്മ മ​ല​യ​മാ​ൺ രാ​ജ​കു​മാ​രി വാ​ന​വ​ൻ മ​ഹാ​ദേ​വി​യു​ടെ​യും ‘അ​ക​നാ​നൂ​റി’​ലെ പ്ര​ശ​സ്ത രാ​ജാ​വ് മ​ല​യ​മാ​ൺ തി​രു​മു​ടി കാ​രി​യു​ടെ​യും ജ​ന്മ​സ്ഥ​ലം. പ്രാ​ചീ​ന ത​മി​ഴ​ക​ത്തെ പ​ടി​ഞ്ഞാ​റ​ൻ തീ​ര​ത്തു​നി​ന്നും അ​രി​ക്ക​മേ​ട് വ​ഴി കി​ഴ​ക്ക​ൻ തീ​ര​ത്തേ​ക്കു​ള്ള പാ​ത​യി​ലെ സു​പ്ര​ധാ​ന വ്യാ​പാ​ര​കേ​ന്ദ്രം.

തി​രു​ക്കോ​യി​ലൂ​രി​ലെ വി​ഖ്യാ​ത​മാ​യ ഉ​ല​ഗ​ല​ന്ത പെ​രു​മാ​ൾ കോ​വി​ൽ. വി​ഷ്ണുവാ​ണ് പ്ര​തി​ഷ്ഠ​യാ​യ പെ​രു​മാ​ൾ. ഒ​പ്പ​മു​ള്ള പൂ​ങ്കോ​തൈ, ല​ക്ഷ്മി ത​ന്നെ. അ​ഞ്ച് കൃ​ഷ​ണാ​ര​ണ്യ​ക്ഷേ​ത്ര​ങ്ങ​ളി​ൽ​പ്പെ​ട്ട ഇ​വി​ടെ പൈ​ങ്കു​നി മാ​സ​ത്തി​ലെ ര​ഥോ​ത്സ​വം ആ​ണ് പ്ര​സി​ദ്ധം. ഒ​ന്നൊ​ന്നാ​യി എ​ട്ട് മ​ഹാ​സു​ര​ന്മാ​രെ നി​ഗ്ര​ഹി​ച്ച പ​ര​മ​ശി​വ​ന്റെ അ​ഷ്ട​വീ​രാ​ട​നം തേ​വാ​രം പാ​ട്ടു​ക​ളി​ലു​ണ്ട്. അ​ങ്ങ​നെ ഒ​രു വീ​രാ​ട്ട​ത്തി​ന്റെ വേ​ദി​യാ​യി​രു​ന്നു തി​രു​ക്കോ​യി​ലൂ​ര​ത്രേ. ഇ​വി​ടെ വി​രാ​ടീ​ശ്വ​ര​ക്ഷേ​ത്ര​ത്തി​ലെ പ്ര​തി​ഷ്ഠ അ​ന്ധ​കാ​സു​ര​സം​ഹാ​രി​യാ​യ ശി​വ​നാ​ണ്. ഒ​പ്പ​മു​ണ്ട് പെ​രി​യ​നാ​യ​കി​യാ​യ പാ​ർ​വ​തി. സ്വ​ന്തം അ​മ്മ​യെ കാ​മി​ക്കു​ന്ന പാ​പം ഒ​ഴി​കെ മ​റ്റെ​ന്ത് ചെ​യ്താ​ലും വ​ധി​ക്ക​പ്പെ​ടാ​തി​രി​ക്കാ​ൻ കൊ​ടും ത​പ​ത്തി​ലൂ​ടെ ബ്ര​ഹ്മാ​വി​ൽ​നി​ന്നും വ​രം നേ​ടി​യ അ​സു​ര​നാ​യി​രു​ന്നു അ​ന്ധ​ക​ൻ. വ​ര​ത്തി​ന്റെ ബ​ല​ത്തി​ൽ അ​ക്ര​മ​ത്തി​ന്റെ ആ​ൾ​രൂ​പ​മാ​യി അ​സു​ര​ൻ. അ​ഹ​ങ്കാ​ര​ത്താ​ൽ അ​ന്ധ​നാ​യി പ്ര​പ​ഞ്ച​ത്തി​ന്റെ അ​മ്മ​യാ​യ പാ​ർ​വ​തി​യെ കാ​മി​ച്ച അ​ന്ധ​കാ​സു​ര​നെ ശി​വ​ൻ സം​ഹ​രി​ച്ച ഇ​ട​മാ​ണ് തി​രു​ക്കോ​യി​ലൂ​ർ. പ്ര​പ​ഞ്ച​ത്തി​ന്റെ അ​മ്മയാ​ണ​ല്ലോ പാ​ർ​വ​തി. മാ​സി​മാ​സ​ത്തി​ലെ മാ​സി​മ​ഹ​വും കാ​ർ​ത്തി​ക​മാ​സ​ത്തി​ലെ സോ​മ​വാ​ര​വും മാ​ർ​ഗ​ഴി​യി​ലെ മാ​ണി​ക്ക​വാ​സ​ക​വും തി​രു​ക്കോ​യി​ലൂ​രി​ന്റെ സ്വ​ന്തം തി​രു​വി​ഴ​ക​ൾ.

ഇ​ങ്ങ​നെ നൂ​റ്റാ​ണ്ടു​ക​ളാ​യി ത​ല​മു​റ​ക​ളു​ടെ മ​ന​സ്സു​ക​ളി​ലും ഓ​രോ മ​ൺ​ത​രി​യി​ലും ഹൈ​ന്ദ​വ​മ​തം നിർ​ലീ​ന​മാ​യ ഭൂ​മി​യി​ലേ​ക്കും ജ​ന​ങ്ങ​ളി​ലേ​ക്കു​മാ​ണ് അ​തി​വി​ദൂ​ര​മാ​യ യൂ​റോ​പ്പി​ലെ ഡെ​ന്മാ​ർ​ക്കി​ലെ ലൂ​ഥ​റ​ൻ മി​ഷ​ന​റി ആ​ൻ മേ​രി പെ​റ്റേ​ഴ്സ​ണി​ന്റെ വ​ര​വ്. ഡെ​ന്മാ​ർ​ക്കി​ന്റെ വ്യാ​പാ​ര കേ​ന്ദ്ര​മാ​യി​രു​ന്ന ത​രം​ഗ​മ്പാ​ടി​യി​ൽ നി​ന്ന് നൂ​റോ​ളം മൈ​ൽ ഉ​ള്ളി​ലാ​യി​രു​ന്നു ഈ ​സ്ഥ​ലം. തെ​ക്കേ ആ​ർ​ക്കോ​ട്ടി​ലെ വി​വി​ധ ഇ​ട​ങ്ങ​ളി​ൽ സാ​ന്നി​ധ്യം ഉ​റ​പ്പി​ച്ച ഡാ​നി​ഷ് മി​ഷ​ൻ സൊ​സൈ​റ്റി (ഡി.​എം.​എ​സ്) 1863ൽ ​ത​ന്നെ ഇ​വി​ടെ ഒ​രു പ​ള്ളി​യും (സി​ലോ​യം) ആ​ശു​പ​ത്രി​യും സ്കൂ​ളും ആ​രം​ഭി​ച്ചി​രു​ന്നു. ഇ​വി​ടെ പെ​ൺ​കു​ട്ടി​ക​ൾ​ക്കു​ള്ള മി​ഷ​ൻ സ്കൂ​ളി​ന്റെ ചു​മ​ത​ല ഏ​ൽ​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു ആ​ൻ മേ​രി​യു​ടെ ദൗ​ത്യം.

ആ ​വെ​ള്ള​ക്കാ​രി വ​ള​രെ​പ്പെ​ട്ടെ​ന്നാ​ണ് തി​രു​ക്കോ​യി​ലൂ​രി​ന്റെ പ്രി​യ​ങ്ക​രി​യാ​യ​ത്. നാ​ട്ടു​കാ​രു​ടെ വി​ശ്വാ​സ​ങ്ങ​ളി​ലും സു​ഖ​ദുഃ​ഖ​ങ്ങ​ളി​ലും പ​ങ്കെ​ടു​ത്തു​കൊ​ണ്ട് അ​വ​രി​ലൊ​രാ​ളാ​യി മാ​റു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു ആ​ൻ മേ​രി. മ​റ്റ് പാ​ശ്ചാ​ത്യ മി​ഷ​ന​റി​മാ​രെ​പ്പോ​ലെ നാ​ട്ടു​കാ​രെ പ്രാ​കൃ​ത​രോ അ​പ​രി​ഷ്കൃ​ത​രോ ആ​യി ഒ​രി​ക്ക​ലും ആ​ൻ ക​ണ്ടി​ല്ല. അ​ന്ധ​വി​ശ്വാ​സ​ത്തി​ന്റെ പാ​ഷാ​ണ്ഡ​ത​യി​ൽ​നി​ന്ന് പ്രാ​കൃ​ത​രാ​യ നാ​ട്ടു​കാ​രെ ക​ര​ക​യ​റ്റു​ക​യെ​ന്ന “വെ​ള്ള​ക്കാ​രു​ടെ ഉ​ത്ത​ര​വാ​ദി​ത്ത​ത്തി​ൽ” ആ​ൻ വി​ശ്വ​സി​ച്ചി​ല്ല. നാ​ട്ടു​കാ​രു​ടെ മ​ത​ത്തെ​യോ വി​ശ്വാ​സ​ങ്ങ​ളെ​യോ അ​പ​ഹ​സി​ക്കാ​ൻ അ​വ​ർ ഒ​രി​ക്ക​ലും ഒ​രു​ങ്ങി​യി​ല്ല. ആ​ൻ മേ​രി​യു​ടെ വ്യ​ക്തി​പ​ര​മാ​യ സ​വി​ശേ​ഷ​ത​ക്കൊ​പ്പം ഇ​തി​ന് ഒ​രു കാ​ര​ണം​കൂ​ടി ഉ​ണ്ട്. മ​റ്റ് പാ​ശ്ചാ​ത്യ മി​ഷ​ന​റി പാ​ര​മ്പ​ര്യ​ങ്ങ​ളി​ൽ​നി​ന്ന് വ്യ​ത്യ​സ്ത​മാ​യി​രു​ന്നു ആ​ൻ​ മേ​രി​യു​ടെ ഡാ​നി​ഷ് മി​ഷ​ന​റി സൊ​സൈ​റ്റി. പ്ര​ത്യേ​കി​ച്ചും അ​തി​നു​ള്ളി​ൽ ശ​ക്ത​മാ​യി​രു​ന്ന വി​പ്ല​വ​ക​ര​മാ​യ ഗ്രു​ണ്ട് വി ​പാ​ര​മ്പ​ര്യം.

 

എസ്​തറിന്​ ഗാന്ധിജി അയച്ച കത്തുകളുടെ സമാഹാരം

ത​ന്റെ ഗു​രു​വി​ൽ​നി​ന്ന് ഉ​ൾ​ക്കൊ​ണ്ട​താ​യി​രു​ന്നു ആ​ൻ മേ​രി​യു​ടെ മൂ​ല്യ​ബോ​ധം. കാ​ൾ എ​ഡ്വാ​ർ​ഡ് ലോ​വ​ന്താ​ൽ എ​ന്ന ഗു​രു. കോ​പ​ൻ​ഹേ​ഗ​നി​ൽ അ​ധ്യാ​പ​ക​നാ​യി​രു​ന്ന ലോ​വ​ന്താ​ൽ ഡെ​ന്മാ​ർ​ക്കി​ലെ ക്രി​സ്തീ​യ സ​ഭ​യു​ടെ​യും വി​ദ്യാ​ഭ്യാ​സ സ​മ്പ്ര​ദാ​യ​ത്തി​ന്റെ​യും ച​രി​ത്ര​ത്തി​ൽ വി​പ്ല​വം സൃ​ഷ്ടി​ച്ച നി​ക്കോ​ള​യ് ഗ്രു​ണ്ട് വി​യു​ടെ ആ​ശ​യ​ങ്ങ​ളി​ൽ ആ​കൃ​ഷ്ട​നാ​യി​രു​ന്നു. സ​ഭ​യും വി​ദ്യാ​ഭ്യാ​സ​വും സ​മ്പ​ന്ന​ർ​ക്ക​ല്ല സാ​ധാ​ര​ണ​ക്കാ​ർ​ക്കു വേ​ണ്ടി​യാ​ക​ണ​മെ​ന്ന് പ്ര​ഖ്യാ​പി​ച്ച ഗ്രു​ണ്ട് വി ​യാ​ഥാ​സ്ഥി​തി​ക​ ശ​ക്തി​ക​ളെ വെ​ല്ലു​വി​ളി​ച്ചു. പു​സ്ത​ക​ങ്ങ​ളി​ലേ​റെ, ജീ​വി​തം പ​ഠി​പ്പി​ക്കു​ന്ന ജ​ന​കീ​യ വി​ദ്യാ​ല​യ​ സ​മ്പ്ര​ദാ​യം അ​വ​ത​രി​പ്പി​ച്ചു. അ​ധ്യാ​പ​ക​വൃ​ത്തി ഉ​പേ​ക്ഷി​ച്ച് ലൂ​ഥ​റ​ൻ മി​ഷ​ന​റി ആ​യ ശേ​ഷ​വും ലോ​വ​ന്താ​ൽ ഈ ​മൂ​ല്യ​പ്ര​മാ​ണ​ങ്ങ​ൾ​ക്കു വേ​ണ്ടി ജീ​വി​ച്ചു. “ആ​ദ്യം മ​നു​ഷ്യ​നാ​കു​ക, പി​ന്നെ ക്രി​സ്ത്യാ​നി” ഇ​താ​യി​രു​ന്നു ഗ്രു​ണ്ട് വി​യു​ടെ ആ​ഹ്വാ​നം.

1872ൽ ​ഡാ​നി​ഷ് മി​ഷ​ന​റി സൊ​സൈ​റ്റി​യു​ടെ ഭാ​ഗ​മാ​യി ഇ​ന്ത്യ​യി​ലെ​ത്തി​യ ലോ​വ​ന്താ​ൽ ത​മി​ഴ​ക​ത്തെ വെ​ല്ലൂ​ർ കേ​ന്ദ്ര​മാ​ക്കി പ്ര​വ​ർ​ത്ത​നം ആ​രം​ഭി​ച്ചു. ജീ​വി​ത​പ​ങ്കാ​ളി​യാ​യ ആ​ൻ​ഡ്രി​യ​യും അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​നൊ​പ്പം ചേ​ർ​ന്നു. നാ​ട്ടു​കാ​രെ മ​തം മാ​റ്റു​ന്ന​തി​ലും മാ​മോ​ദീ​സ മു​ക്കു​ന്ന​തി​ലു​മേ​റെ അ​വ​ർ​ക്ക് വി​ദ്യാ​ഭ്യാ​സ​വും ആ​രോ​ഗ്യ​സേ​വ​ന​വും ന​ൽകി. അ​വ​രു​ടെ മ​ത​ങ്ങ​ളെ​യും വി​ശ്വാ​സ​ങ്ങ​ളെ​യും ആ​ചാ​ര​ങ്ങ​ളെ​യും അ​ദ്ദേ​ഹം ത​ള്ളി​പ്പ​റ​ഞ്ഞി​ല്ല. യൂ​റോ​പ്പി​ൽ​നി​ന്നും പ​റി​ച്ചുന​ടേ​ണ്ട​ത​ല്ല ​ക്രിസ്തീയ മ​ത​മെ​ന്നും അ​തി​നു ഇ​ന്ത്യ​ൻ സം​സ്കാ​ര​ത്തി​ന്റെ ഭാ​വ​വും രൂ​പ​വും ഭാ​ഷ​യും വേ​ണ​മെ​ന്നും ലോ​വ​ന്താ​ൽ വി​ശ്വ​സി​ച്ചു.

മ​ണ്ണി​ന്റെ മ​ണ​മു​ള്ള ഇ​ന്ത്യ​ൻ ക്രി​സ്തീ​യ സ​ഭ​യാ​യി​രു​ന്നു അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ സ്വ​പ്നം. നാ​ട്ടു​കാ​രു​ടെ മാ​തൃ​ഭാ​ഷ​യാ​യ ത​മി​ഴി​ൽ ത​ന്നെ​യാ​യി​രു​ന്നു അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ ഭൗ​തി​ക​വും ആ​ത്മീ​യ​വു​മാ​യ ആ​ശ​യ​വി​നി​മ​യം. നാ​ട്ടു​കാ​രെ പാ​ശ്ചാ​ത്യ​വ​ത്ക​രി​ക്കു​ക​യ​ല്ല, അ​വ​രു​ടെ സ്വ​ന്തം പാ​ര​മ്പ​ര്യ​ത്തി​ൽ​ത​ന്നെ തു​ട​ർ​ന്നു​കൊ​ണ്ട് ക്രി​സ്തു​വി​നെ അ​റി​യാ​ൻ സ​ഹാ​യി​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ ല​ക്ഷ്യം. ഇ​തെ​ല്ലാം ക്ര​മേ​ണ അ​ദ്ദേ​ഹം ഔ​ദ്യോ​ഗി​ക മി​ഷ​നി​ൽ​നി​ന്ന് അ​ക​ലു​ന്ന​തി​ലേ​ക്ക് വ​ഴി​വെ​ച്ചു. പ​ക്ഷേ, ഡെ​ന്മാ​ർ​ക്കി​ലെ ഗ്രു​ണ്ട് വി ​അ​നു​യാ​യി​ക​ൾ അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തെ ഇ​ന്ത്യ​യി​ൽ​ത​ന്നെ തു​ട​രാ​ൻ സ​ഹാ​യി​ച്ചു. ലോ​വ​ന്താ​ൽ മി​ഷ​ൻ എ​ന്ന പേ​രി​ൽ ഒ​രു സ്വ​ത​ന്ത്ര മി​ഷ​ൻ​ത​ന്നെ അ​ദ്ദേ​ഹം രൂ​പ​വ​ത്ക​രി​ച്ചു.

ഒ​രി​ക്ക​ൽ ഡെ​ന്മാ​ർ​ക്കി​ൽ ലോ​വ​ന്താ​ലി​ന്റെ പ്ര​ഭാ​ഷ​ണം കേ​ട്ട ആ​ൻ​ മേ​രി അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ ആ​ശ​യ​ങ്ങ​ളി​ൽ ആ​കൃ​ഷ്ട​യാ​യി. ഇ​ന്ത്യ​യി​ൽ ഹി​ന്ദു സ്ത്രീ​ക​ളു​ടെ ഇ​ട​യി​ൽ മി​ഷ​ന​റി പ്ര​വ​ർ​ത്ത​നം ന​ട​ത്താ​ൻ പു​രു​ഷ​ന്മാ​ർ​ക്ക് പ​ല വി​ല​ക്കു​ക​ളും ഉ​ണ്ടെ​ന്നും അ​തി​നാ​ൽ സ്ത്രീ​ക​ൾ മി​ഷ​ന​റി​മാ​രാ​കാ​ൻ മു​ന്നോ​ട്ടുവ​ര​ണ​മെ​ന്നു​മാ​യി​രു​ന്നു ലോ​വ​ന്താ​ലി​ന്റെ ആ​ഹ്വാ​നം. ഇ​തി​ൽ ആ​വേ​ശം ക​യ​റി ആ​ൻ​ മേ​രി ഡാ​നി​ഷ് മി​ഷ​നി​ൽ ഇ​ന്ത്യ​യി​ൽ പോ​കാ​നു​ള്ള അ​പേ​ക്ഷ ന​ൽ​കി. മി​ഷ​ൻ അ​ത് അ​നു​വ​ദി​ച്ച​തോ​ടെ എ​ഴു​പ​തു​കാ​ര​നാ​യ ലോ​വ​ന്താ​ലി​നും ഭാ​ര്യ​ക്കും ഒ​പ്പം ചേ​രാ​ൻ 1909ൽ ​മു​പ്പ​തു വ​യ​സ്സി​ൽ ആ​ൻ മേ​രി ഇ​ന്ത്യ​യി​ലെ​ത്തി.

അ​വ​ളു​ടെ ത്യാ​ഗ​സ​ന്ന​ദ്ധ​ത​യും വി​ശ്വ​സ്ത​ത​യും കാ​ര്യ​പ്രാ​പ്തി​യും ആ​ത്മാ​ർ​ഥ​ത​യും ഒ​ക്കെ ലോ​വ​ന്താ​ലി​ന് വൈ​കാ​തെ ബോ​ധ്യ​പ്പെ​ട്ടു. മി​ഷ​ന്റെ ചു​മ​ത​ല​ക​ളൊ​ക്കെ അ​ദ്ദേ​ഹം ആ​ൻ​ മേ​രി​യെ ഏ​ൽ​പി​ച്ചു. കൂ​ടു​ത​ൽ ആ​ഴ​ത്തി​ൽ ത​മി​ഴ് പ​ഠി​ക്കാ​ൻ ആ​ൻ​ മേ​രി ലോ​വ​ന്താ​ലി​ന്റെ വീ​ട്ടി​ൽ​നി​ന്നും മാ​റി നാ​ട്ടു​കാ​രാ​യ ഒ​രു കു​ടും​ബ​ത്തി​നൊ​പ്പം താ​മ​സി​ച്ചു. ഹി​ന്ദു​മ​ത​ത്തെ​പ്പ​റ്റി മാ​ത്ര​മ​ല്ല ഇ​ന്ത്യ​യി​ൽ ഉ​ണ​ർ​ന്നു​വ​രു​ന്ന സ്വ​ദേ​ശി​പ്ര​സ്ഥാ​ന​ത്തെ​പ്പ​റ്റി​യും ആ ​കു​ടും​ബ​ത്തി​ൽ​നി​ന്ന് ആ​ൻ​ മേ​രി മ​ന​സ്സി​ലാ​ക്കി.

ക്ര​മേ​ണ പ്രാ​യാ​ധി​ക്യ​വും രോ​ഗ​ങ്ങ​ളും മൂ​ലം 41 വ​ർ​ഷ​ത്തെ സേ​വ​ന​ത്തി​നു ശേ​ഷം ലോ​വ​ന്താ​ലും ആ​ൻ​ഡ്രി​യ​യും കോ​പ​ൻ​ഹേ​ഗ​നി​ലേ​ക്ക് മ​ട​ങ്ങി. മൂ​ന്നു വ​ർ​ഷം ക​ഴി​ഞ്ഞ​പ്പോ​ൾ അ​ദ്ദേ​ഹം നി​ര്യാ​ത​നാ​യി. തു​ട​ർ​ന്ന് ത​മി​ഴ​ക​ത്ത് ലോ​വ​ന്താ​ൽ മി​ഷ​ന്റെ നേ​തൃ​ത്വം ആ​ൻ മേ​രി ഏ​റ്റെ​ടു​ത്തു. 1912ൽ ​ആ​ൻ മേ​രി ഇ​ന്ത്യ​യി​ലെ ഡാ​നി​ഷ് മി​ഷ​ന​റി സൊ​സൈ​റ്റി​യി​ൽ ചേ​ർ​ന്നു. കു​റ​ച്ചു​കാ​ലം മ​ദി​രാ​ശി​യി​ൽ മി​ഷ​ന്റെ ഒ​രു സ്കൂ​ളി​ൽ പ്ര​വ​ർ​ത്തി​ച്ച ആ​ൻ മേ​രി പി​ന്നീ​ട് തി​രു​വ​ണ്ണാ​മ​ല​യി​ൽ സ്ത്രീ​ക​ൾ​ക്കാ​യി പ്ര​വ​ർ​ത്തി​ച്ച മി​ഷ​ൻ കേ​ന്ദ്ര​മാ​യ കാ​ർ​മ​ൽ എ​ന്ന സ്ഥാ​പ​ന​ത്തി​ന്റെ ചു​മ​ത​ല ഏ​റ്റെ​ടു​ത്തു. അ​തി​ന്റെ കീ​ഴി​ലാ​യി​രു​ന്നു തി​രു​ക്കൊ​യി​ലൂ​രി​ൽ പെ​ൺ​കു​ട്ടി​ക​ൾ​ക്കു​ള്ള മി​ഷ​ൻ വി​ദ്യാ​ല​യം.

ആ​ൻ​ മേ​രി മ​ദി​രാ​ശി​യി​ലാ​യി​രു​ന്ന​പ്പോ​ഴാ​ണ് 1914 സെ​പ്റ്റം​ബ​ർ 14നു ​ജ​ർ​മ​ൻ ക​പ്പ​ലാ​യ ‘എം​ഡ​ൻ’ മ​ദി​രാ​ശി തീ​ര​ത്തു ന​ട​ത്തി​യ മി​ന്ന​ലാ​ക്ര​മ​ണം. അ​വ​ർ കോ​പ​ൻ​ഹേ​ഗ​നി​ലെ ത​ന്റെ സ​ഹോ​ദ​ര​ൻ മ​റി​യു​സി​ന് എ​ഴു​തി; “ക​ഴി​ഞ്ഞ ചൊ​വ്വാ​ഴ്ച രാ​ത്രി ഒ​മ്പ​ത്-​പ​ത്ത് മ​ണി​യാ​യി​ക്കാ​ണ​ണം. ഞ​ങ്ങ​ൾ ഭ​യ​ങ്ക​ര വെ​ടി​യൊ​ച്ച​ക​ൾ കേ​ട്ടു. ആ​ദ്യം കോ​ട്ട​യി​ൽ​നി​ന്നാ​ണെ​ന്ന് ക​രു​തി. പി​ന്നെ നോ​ക്കി​യ​പ്പോ​ൾ തു​റ​മു​ഖ​ത്ത് വ​ലി​യതോ​തി​ൽ തീ ​ആ​ളി​പ്പ​ട​രു​ന്ന​ത് ക​ണ്ടു. ക​പ്പ​ലി​ൽ​നി​ന്നു​ള്ള പീ​ര​ങ്കി ആ​ക്ര​മ​ണ​മാ​യി​രു​ന്നു. ഞ​ങ്ങ​ളു​ടെ മി​ഷ​ന​റി മേ​ധാ​വി ബി​റ്റ്മാ​ൻ വീ​ടി​ന്റെ മു​ക​ളി​ൽ നി​ൽ​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. ഒ​രു വെ​ടി​യു​ണ്ട അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ ചെ​വി​യു​ടെ അ​ടു​ത്തു​കൂ​ടി ചീ​റി​പ്പാ​ഞ്ഞു പോ​യി. പ​ക്ഷേ, വേ​ഗം ത​ന്നെ പ്ര​ത്യാ​ക്ര​മ​ണ​വു​മു​ണ്ടാ​യി. എം​ഡ​ൻ ക​പ്പ​ൽ സ്ഥ​ലം വി​ട്ടു. അ​തോ​ടെ എ​ല്ലാം നി​യ​ന്ത്ര​ണാ​ധീ​ന​മാ​യി.”

ഠ​ഠ​ഠ

1915 ന​വം​ബ​റി​ലാ​യി​രു​ന്നു കോ​പ​ൻ​ഹേ​ഗ​നി​ൽ​നി​ന്ന് ഇ​ന്ത്യ​യി​ലേ​ക്കു എ​സ്ത​ർ ക​പ്പ​ൽ ക​യ​റി​യ​ത്. ബോം​ബെ​യി​ൽ ഇ​റ​ങ്ങി​യശേ​ഷം മ​ദി​രാ​ശി​ക്ക് തീ​വ​ണ്ടി​യി​ലാ​യി​രു​ന്നു തു​ട​ർ​യാ​ത്ര. മ​ദി​രാ​ശി സ്റ്റേ​ഷ​നി​ൽ എ​സ്ത​റെ ആ​ൻ​ മേ​രി കാ​ത്തു​നി​ന്നി​രു​ന്നു. ക​ണ്ട മാ​ത്ര​യി​ൽ​ത​ന്നെ ഇ​രു​വ​രും പൂ​ർ​വ​ജ​ന്മ സു​ഹൃ​ത്തു​ക്ക​ളെ​പ്പോ​ലെ പ​ര​സ്പ​രം അ​ടു​ത്തു. ത​ന്നെ​ക്കാ​ൾ അ​ഞ്ചാ​റ് വ​യ​സ്സെ​ങ്കി​ലും കൂ​ടു​ത​ലു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന ആ​ൻ മേ​രി ഗു​രു​വും മേ​ലു​ദ്യോ​ഗ​സ്ഥ​യും എ​ന്ന​തി​ലേ​റെ മാ​സ​ങ്ങ​ൾ​മു​മ്പ് മാ​ത്രം ത​ന്നെ വി​ട്ടു​പോ​യ സ്വ​ന്തം അ​മ്മ​യെ​യാ​ണ് എ​സ്ത​റി​നെ ഓ​ർ​മി​പ്പി​ച്ച​ത്.

“നോ​ക്കൂ, എ​സ്ത​ർ, നീ​ണ്ട യാ​ത്ര നി​ന്നെ വ​ല്ലാ​തെ ത​ള​ർ​ത്തി​യി​ട്ടു​ണ്ടെ​ന്ന് ഉ​റ​പ്പാ​ണ്. ന​മു​ക്ക് ര​ണ്ടു ദി​വ​സം ഇ​വി​ടെ വി​ശ്ര​മി​ച്ച​ശേ​ഷം തി​രു​ക്കോ​യി​ലൂ​രി​ന് പോ​കാം” -ആ​ൻ​ മേ​രി പ​റ​ഞ്ഞു. ആ​ഴ്ച​ക​ൾ നീ​ണ്ട ത​ന്റെ ആ​ദ്യ​ത്തെ ദീ​ർ​ഘ​യാ​ത്ര​യി​ൽ ആ​കെ ക്ഷീ​ണി​ച്ചി​രു​ന്ന എ​സ്ത​ർ ത​ല​കു​ലു​ക്കി സ​മ്മ​തി​ച്ചു. മ​ദി​രാ​ശി ബ്രോ​ഡ് വേ​യി​ൽ ഡാ​നി​ഷ് മി​ഷ​ൻ ത​ല​വ​ൻ യൊ​ഹാ​ൻ ബി​റ്റ്മാ​ന്റെ ബം​ഗ്ലാ​വി​ന​ടു​ത്തു​ള്ള ഒ​രു വീ​ട്ടി​ൽ അ​വ​ർ ര​ണ്ട് ദി​വ​സം താ​മ​സി​ച്ചു. തു​ട​ർ​ന്ന് മ​ദി​രാ​ശി​ക്ക് ഇ​രു​നൂ​റി​ലേ​റെ മൈ​ൽ തെ​ക്കു ദ​ക്ഷി​ണ ആ​ർ​ക്കോ​ട്ടി​ലെ തൃ​ശി​നാ​പ്പ​ള്ളി​യി​ലേ​ക്ക് തീ​വ​ണ്ടി​യി​ലാ​യി​രു​ന്നു യാ​ത്ര. അ​വി​ടെ​നി​ന്ന് നൂ​റോ​ളം മൈ​ൽ വീ​ണ്ടും റോ​ഡ് മാ​ർ​ഗ​വും സ​ഞ്ച​രി​ച്ച് തി​രു​ക്കോ​യി​ലൂ​രി​ൽ അ​വ​ർ എ​ത്തി​യ​പ്പോ​ൾ അ​ർ​ധ​രാ​ത്രി ക​ഴി​ഞ്ഞി​രു​ന്നു.

പെ​ൺ​കു​ട്ടി​ക​ൾ​ക്കാ​യി ഒ​രു റെ​സി​ഡ​ൻ​ഷ്യ​ൽ സ്കൂ​ൾ ആ​രം​ഭി​ക്കാ​ൻ ആ​ൻ​ മേ​രി തി​ര​ഞ്ഞെ​ടു​ത്ത സ്ഥ​ല​മാ​യി​രു​ന്നു തി​രു​ക്കോ​യി​ലൂ​ർ. ഗ്രു​ണ്ട് വി​യു​ടെ പാ​ര​മ്പ​ര്യ​ത്തി​ലു​ള്ള ഒ​രു ജ​ന​കീ​യ സ്കൂ​ൾ ആ​യി​രു​ന്നു അ​വ​രു​ടെ സ്വ​പ്നം. മ​റ്റ് പാ​ശ്ചാ​ത്യ മി​ഷ​ന​റി സ്കൂ​ളു​ക​ളി​ൽ​നി​ന്ന് ഭി​ന്ന​മാ​യി ത​ദ്ദേ​ശീ​യ​മാ​യ അ​റി​വു​ക​ളി​ലൂ​ടെ ജീ​വി​ത ആ​വ​ശ്യ​ങ്ങ​ൾ പ​രി​ഹ​രി​ക്കാ​നാ​വു​ന്ന​തും സി​ദ്ധാ​ന്ത​ങ്ങ​ൾ​ക്കും പ്ര​യോ​ഗ​ത്തി​നും ഒ​രു​പോ​ലെ പ്രാ​ധാ​ന്യം ന​ൽ​കു​ന്ന​തു​മാ​യ ഒ​രു പു​തി​യ ദേ​ശീ​യ സ്കൂ​ൾ. പാ​ശ്ചാ​ത്യ വി​ദ്യാ​ഭ്യാ​സ സ​മ്പ്ര​ദാ​യം നേ​രെ പ​ക​ർ​ത്തു​ന്ന​താ​യി​രു​ന്നി​ല്ല അ​ത്. പാ​ശ്ചാ​ത്യ ആ​ധു​നി​ക​ത​യു​ടെ പേ​രി​ൽ വ്യാ​പ​ക​മാ​യി ഇം​ഗ്ലീ​ഷ് വി​ദ്യാ​ഭ്യാ​സം പ്ര​ച​രി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്ന കാ​ല​മാ​യി​ട്ടും ത​ദ്ദേ​ശീ​യ​രു​ടെ മാ​തൃ​ഭാ​ഷ​യാ​യ ത​മി​ഴി​ൽ​ത​ന്നെ​യാ​ക​ണം വി​ദ്യാ​ഭ്യാ​സം എ​ന്നും അ​വ​ർ ഗ്രു​ണ്ട് വി ​പാ​ര​മ്പ​ര്യപ്ര​കാ​രം നി​ശ്ച​യി​ച്ചു. ആ ​സ്കൂ​ളി​ന്റെ ചു​മ​ത​ല​യാ​ണ് ആ​ൻ​ മേ​രി എ​സ്ത​റി​നെ ഏ​ൽ​പി​ച്ച​ത്.

അ​ടു​ത്ത കൊ​ല്ലം മ​ദി​രാ​ശി​യി​ൽ ഡാ​നി​ഷ് മി​ഷ​ന​റി സൊ​സൈ​റ്റി​യു​ടെ സ​മ്മേ​ള​നം നി​ശ്ച​യി​ച്ചി​രു​ന്നു. ഇ​ന്ത്യ​യി​ൽ സൊ​സൈ​റ്റി ന​ട​പ്പാ​ക്കേ​ണ്ട വി​ദ്യാ​ഭ്യാ​സ പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ന​ങ്ങ​ളെ​ക്കു​റി​ച്ച് ആ​ൻ മേ​രി​യാ​ണ് അ​വി​ടെ പ്ര​ബ​ന്ധം അ​വ​ത​രി​പ്പി​ക്കേ​ണ്ട​ത്. അ​തി​ന്റെ ഭാ​ഗ​മാ​യി ഇ​ന്ത്യ​യി​ൽ നി​ല​വി​ലു​ള്ള വ്യ​ത്യ​സ്ത വി​ദ്യാ​ല​യ​ങ്ങ​ളെ​ക്കു​റി​ച്ച് പ​ഠി​ക്കാ​ൻ ആ​ൻ​ മേ​രി തീ​രു​മാ​നി​ച്ചു. ഒ​രുദി​വ​സം എ​സ്ത​റി​നെ വി​ളി​ച്ച് ആ​ൻ പ​റ​ഞ്ഞു, ‘‘എ​സ്ത​ർ, ന​മു​ക്ക് ഒ​രു യാ​ത്ര പോ​യാ​ലോ? ഇ​ന്ത്യ​യി​ൽ പ​ല​യി​ട​ങ്ങ​ളി​ലും വ്യ​ത്യ​സ്ത​മാ​യ വി​ദ്യാ​ല​യ​ങ്ങ​ൾ ന​ട​ത്ത​പ്പെ​ടു​ന്നു​ണ്ട്. ന​മു​ക്ക് അ​വ​യെ​ല്ലാം ഒ​ന്ന് സ​ന്ദ​ർ​ശി​ച്ചാ​ലോ?’’ രോ​ഗി കൊ​തി​ച്ച​തും വൈ​ദ്യ​ൻ ക​ൽ​പി​ച്ച​തും പാ​ലെ​ന്ന മ​ട്ടി​ലാ​യി. പു​തി​യ നാ​ടി​നെ അ​ടു​ത്ത​റി​യാ​നു​ള്ള സു​വ​ർ​ണാ​വ​സ​രം ഒ​രു​ക്കി​ത്ത​ന്ന​തി​ൽ ആ​ഹ്ലാ​ദ​ഭ​രി​ത​യാ​യ എ​സ്ത​ർ ആ​ൻ​ മേ​രി​യെ കെ​ട്ടി​പ്പി​ടി​ച്ച് ന​ന്ദി അ​റി​യി​ച്ചു.

രാ​​ധാ​​കൃ​​ഷ്​​​ണ​​ൻ എം.​​ജി

1916ലെ ​വേ​ന​ൽ​ക്കാ​ല​ത്ത് ഇ​ന്ത്യ​യു​ടെ വി​വി​ധ ഇ​ട​ങ്ങ​ളി​ലേ​ക്ക് പ​ഠ​ന​യാ​ത്ര ആ​രം​ഭി​ച്ചു. ആ​ന്ധ്ര​യി​ലെ ഗു​ണ്ടൂ​രി​ൽ പാ​വ​പ്പെ​ട്ട നാ​ട്ടു​കാ​ർ​ക്ക് വൈ​ദ്യ​സ​ഹാ​യ​വും വി​ദ്യാ​ഭ്യാ​സ​വും ന​ൽ​കാ​ൻ ജീ​വി​തം സ​മ​ർ​പ്പി​ച്ച അ​മേ​രി​ക്ക​ക്കാ​രി ലൂ​ഥ​റ​ൻ മെ​ഡി​ക്ക​ൽ മി​ഷ​ന​റി ഡോ. ​അ​ന്ന സാ​റാ കു​ഗ്ല​റു​ടെ വി​ദ്യാ​ല​യ​ത്തി​ലേ​ക്കാ​യി​രു​ന്നു അ​വ​രു​ടെ ആ​ദ്യ യാ​ത്ര. തു​ട​ർ​ന്ന് സ്ത്രീ ​വി​ദ്യാ​ഭ്യാ​സ​ത്തി​നാ​യി ആ​ദ്യം രം​ഗ​ത്തി​റ​ങ്ങി​യ മ​ഹ​ർ​ഷി കാ​ർ​വേ​യു​ടെ പു​ണെ​യി​ലെ സ്ഥാ​പ​നം, ശൈ​ശ​വ വി​ധ​വ​ക​ളു​ടെ വി​ദ്യാ​ഭ്യാ​സ​ത്തി​നാ​യി പു​ണെ​ക്ക​ടു​ത്ത് ത​ന്നെ പ​ണ്ഡി​ത ര​മാ​ബാ​യി​യു​ടെ മു​ക്തി​പ്ര​സ്ഥാ​നം, ബം​ഗാ​ളി​ൽ ര​ബീ​ന്ദ്ര​നാ​ഥ ട​ാഗോ​റി​ന്റെ ശാ​ന്തി​നി​കേ​ത​നം എ​ന്നി​വ​യൊ​ക്കെ അ​വ​രു​ടെ സ​ന്ദ​ർ​ശ​ന​പ്പ​ട്ടി​ക​യി​ൽ ഉ​ൾ​പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്നു.

(തു​ട​രും)

Tags:    
News Summary - weekly articles

വായനക്കാരുടെ അഭിപ്രായങ്ങള്‍ അവരുടേത്​ മാത്രമാണ്​, മാധ്യമത്തി​േൻറതല്ല. പ്രതികരണങ്ങളിൽ വിദ്വേഷവും വെറുപ്പും കലരാതെ സൂക്ഷിക്കുക. സ്​പർധ വളർത്തുന്നതോ അധിക്ഷേപമാകുന്നതോ അശ്ലീലം കലർന്നതോ ആയ പ്രതികരണങ്ങൾ സൈബർ നിയമപ്രകാരം ശിക്ഷാർഹമാണ്​. അത്തരം പ്രതികരണങ്ങൾ നിയമനടപടി നേരിടേണ്ടി വരും.