ഉ​പ​രോ​ധ​ത്തെ ഖ​ത്ത​ർ അ​തി​ജ​യി​ച്ച വി​ധം

അ​ങ്ങ​നെ ഖ​ത്ത​ർ അ​തി​ജ​യി​ച്ചു, സ്വ​ന്തം കാ​ലി​ല്‍ എ​ങ്ങ​നെ നി​ൽ​ക്കാ​മെ​ന്ന​തി​െൻറ മ​ഹ​ത്താ​യ പാ​ഠ​ങ്ങ​ൾ ലോ​ക​ത്തി​ന് സ​മ്മാ​നി​ച്ചു​കൊ​ണ്ട്. 2017 ജൂ​ണ്‍ അ​ഞ്ചി​ന്​ അ​യ​ല്‍രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ള്‍ അ​ന്യാ​യ​മാ​യി അ​ടി​ച്ചേ​ല്‍പി​ച്ച ക​ര, നാ​വി​ക, വ്യോ​മ ഉ​പ​രോ​ധ​ത്തി​ന് മൂ​ന്ന​ര വ​ർ​ഷ​ത്തി​നു​ശേ​ഷം തി​ര​ശ്ശീ​ല വീ​ഴു​മ്പോ​ള്‍ ആ​ശ്വാ​സ​ത്തി​െൻറ​യും പ്ര​തീ​ക്ഷ​യു​ടെ​യും തി​ര​ത​ള്ള​ലി​ലാ​ണ് രാ​ജ്യം.

ഖ​ത്ത​റി​നെ സം​ബ​ന്ധി​ച്ചി​ട​ത്തോ​ളം രാ​ജ്യ​മു​ണ്ടാ​യ ശേ​ഷം ഇ​തു​വ​രെ ദ​ർ​ശി​ച്ചി​ട്ടി​ല്ലാ​ത്ത വ​ലി​യൊ​രു പ്ര​തി​സ​ന്ധി​യാ​ണ് ഇ​തോ​ടെ ഒ​ഴി​വാ​കു​ന്ന​ത്. എ​ന്നാ​ല്‍, ഏ​തു പ്ര​തി​സ​ന്ധി​യി​ലും അ​വ​സ​ര​ങ്ങ​ള്‍ ഒ​ളി​ഞ്ഞു​കി​ട​ക്കു​ന്നു​ണ്ടെ​ന്ന ആ ​പ്ര​കൃ​തി​സ​ത്യം ഈ ​രാ​ജ്യ​ത്തെ സം​ബ​ന്ധി​ച്ചി​ട​ത്തോ​ളം പ​രി​പൂ​ർ​ണ​മാ​യും യാ​ഥാ​ർ​ഥ്യ​മാ​യി പു​ല​ർ​ന്നി​രി​ക്കു​ന്നു. അ​തി​ലേ​റ്റ​വും മ​ഹ​ത്താ​യ പാ​ഠം സ്വ​ന്തം കാ​ലി​ൽ നി​ൽ​ക്കാ​നു​ള്ള ഒ​ര​വ​സ​രം ഈ ​നാ​ടി​ന് ല​ഭി​ച്ചു എ​ന്ന​താ​ണ്. ഭ​ക്ഷ്യ​വ​സ്തു​ക്ക​ൾ​ക്കും മ​റ്റ്​ അ​വ​ശ്യ​സാ​ധ​ന​ങ്ങ​ൾ​ക്കും അ​യ​ൽ​രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ളെ ഒ​ട്ടൊ​ക്കെ പൂ​ർ​ണ​മാ​യും ആ​ശ്ര​യി​ച്ചു​നി​ന്നി​രു​ന്ന ഒ​രു കൊ​ച്ചു​രാ​ജ്യം തി​ക​ച്ചും അ​പ്ര​തീ​ക്ഷി​ത​മാ​യി ഉ​പ​രോ​ധ​വ​ല​യ​ത്തി​ല​ക​പ്പെ​ട്ട​പ്പോ​ൾ, അ​തി​നെ മ​റി​ക​ട​ക്കാ​ൻ ക​ണ്ടെ​ത്തി​യ ഉ​പാ​യ​ങ്ങ​ൾ ആ​രെ​യും അ​ത്ഭു​ത​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്ന​താ​യി​രു​ന്നു. രാ​ജ്യ​ത്തിെൻറ പ​ര​മാ​ധി​കാ​രം​ത​ന്നെ ചോ​ദ്യ​മു​ന​യി​ലാ​ക്കി​യ പ​തി​മൂ​ന്ന് ആ​വ​ശ്യ​ങ്ങ​ൾ ഉ​ന്ന​യി​ച്ചു​കൊ​ണ്ട് ഖ​ത്ത​റി​നെ വ​രു​തി​യി​ലാ​ക്കാ​ൻ ഉ​പ​രോ​ധ രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ൾ ശ്ര​മി​ച്ച​പ്പോ​ൾ സം​യ​മ​ന​ത്തോ​ടെ​യും ആ​സൂ​ത്ര​ണ​ത്തോ​ടെ​യും പ്ര​തി​ക​രി​ച്ചു എ​ന്ന​താ​ണ് ഖ​ത്ത​റി​ന് വേ​റി​ട്ട​താ​ക്കു​ന്ന​ത്.

പു​തി​യ വ്യാ​പാ​ര​പ​ങ്കാ​ളി​ക​ളെ​യും ഇ​റ​ക്കു​മ​തി​ക്കാ​രെ​യും ക​ണ്ടെ​ത്തി എ​ന്ന​താ​ണ് അ​തി​ൽ ഒ​ന്നാ​മ​ത്തേ​ത്. തു​ർ​ക്കി​യും ഇ​റാ​നു​മാ​ണ് ഇ​തി​ൽ ഖ​ത്ത​റി​നെ ഏ​റെ സ​ഹാ​യി​ച്ച​ത്. ഉ​പ​രോ​ധ രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ൾ വി​ല​ക്കേ​ർ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യ വ്യോ​മ​യാ​ന പാ​ത​ക്കും സ​മു​ദ്ര​പാ​ത​ക്കും പ​ക​രം ഇ​റാ​ൻ ത​ങ്ങ​ളു​ടെ പാ​ത​ക​ൾ ഖ​ത്ത​റി​ന് തു​റ​ന്നു​കൊ​ടു​ത്തു. തു​ർ​ക്കി​യി​ൽ​നി​ന്ന് ഭ​ക്ഷ്യ​സാ​ധ​ന​ങ്ങ​ൾ എ​ത്തി​ക്കാ​ൻ ഇ​റാ​ൻ വ​ഴി പ്ര​ത്യേ​ക വ്യോ​മ​പാ​ത​ത​ന്നെ തു​ർ​ക്കി​ക്കും ഖ​ത്ത​റി​നു​മി​ട​യി​ൽ ഉ​ണ്ടാ​യി. 444 ദ​ശ​ല​ക്ഷം ഡോ​ള​ർ ചെ​ല​വി​ൽ അ​ഞ്ചു ല​ക്ഷ​ത്തി മു​പ്പ​തി​നാ​യി​രം സ്ക്വ​യ​ർ മീ​റ്റ​ർ ഏ​രി​യ ഉ​ൾ​ക്കൊ​ള്ളു​ന്ന ഒ​രു വ​ലി​യ ഭ​ക്ഷ്യ ശേ​ഖ​ര​ണ​സം​സ്ക​ര​ണ സം​വി​ധാ​നം ഹ​മ​ദ് തു​റ​മു​ഖ​ത്തി​നോ​ടു ചേ​ർ​ന്ന് നി​ർ​മി​ച്ചു.

ദേ​ശീ​യ ഭ​ക്ഷ്യ സു​ര​ക്ഷാ പ​രി​പാ​ടി​യു​ടെ ഭാ​ഗ​മാ​യി 2024ഓ​ടെ 70 ശ​ത​മാ​നം ഭ​ക്ഷ്യ​വ​സ്തു​ക്ക​ളും ഖ​ത്ത​റി​ൽ​ത​ന്നെ ഉ​ൽ​പാ​ദി​പ്പി​ക്കാ​ൻ ല​ക്ഷ്യ​മി​ട്ടു​കൊ​ണ്ട് വി​വി​ധ പ​ദ്ധ​തി​ക​ൾ പ്ര​ഖ്യാ​പി​ച്ചു. വ്യാ​പാ​രം, പ്ര​തി​രോ​ധം, സു​ര​ക്ഷ, വ്യോ​മ​യാ​നം എ​ന്നീ മേ​ഖ​ല​ക​ളി​ൽ വി​വി​ധ രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ളു​മാ​യി ക​രാ​റു​ക​ൾ ഉ​ണ്ടാ​ക്കി. ഒ​മാ​നും കു​വൈ​ത്തും ഇ​തി​ൽ ഖ​ത്ത​റി​നെ ധാ​രാ​ളം സ​ഹാ​യി​ച്ചു. വെ​റും 150 സൈ​നി​ക​ർ മാ​ത്ര​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന തു​ർ​ക്കി അ​യ്യാ​യി​രം സൈ​നി​ക​രെ ഖ​ത്ത​റി​ലേ​ക്ക് അ​യ​ച്ചു​കൊ​ണ്ട് പ്ര​തി​രോ​ധ​രം​ഗം ശ​ക്തി​പ്പെ​ടു​ത്തി. ഉ​പ​രോ​ധം അ​വ​സാ​നി​ക്കു​മ്പോ​ൾ ക​ഴി​ഞ്ഞ കാ​ല​ത്ത് ഖ​ത്ത​ർ നേ​ടി​യ നേ​ട്ട​ങ്ങ​ൾ ഭാ​വി​യി​ലെ ശ​ക്തി​യാ​യി നി​ല​കൊ​ള്ളാ​ൻ ഈ ​രാ​ജ്യ​ത്തെ സ​ഹാ​യി​ക്കും. സ്വ​ത​ന്ത്ര​മാ​യ തീ​രു​മാ​ന​ങ്ങ​ളെ​ടു​ക്കാ​നും ത​ങ്ങ​ളു​ടെ പ​ര​മാ​ധി​കാ​രം ആ​രു​ടെ മു​ന്നി​ലും അ​ടി​യ​റ​വ് വെ​ക്കാ​തി​രി​ക്കാ​നും സാ​ധി​ക്കു​ക എ​ന്ന​ത് ഇ​തി​ൽ വ​ള​രെ പ്ര​ധാ​ന​മാ​ണ്.

സ​ന്തു​ലി​ത വി​ദേ​ശ​ന​യംഖ​ത്ത​ർ പി​ന്തു​ട​രും

സ​ന്തു​ലി​ത​മാ​യ ഒ​രു വി​ദേ​ശ​ന​യം പി​ന്തു​ട​ർ​ന്നു​കൊ​ണ്ട് മേ​ഖ​ല​യി​ലെ എ​ല്ലാ രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ളു​മാ​യും ന​ല്ല ബ​ന്ധം പു​ല​ർ​ത്തു​ക എ​ന്ന​തു​ത​ന്നെ​യാ​യി​രി​ക്കും ഖ​ത്ത​റിെൻറ ഭാ​വി​യി​ലു​മു​ള്ള ന​യം. അ​മേ​രി​ക്ക​യി​ൽ ജോ ​ബൈ​ഡ​ൻ പ്ര​സി​ഡ​ൻ​റ്​ സ്ഥാ​നം ഏ​റ്റെ​ടു​ക്കു​ന്ന​തോ​ടെ അ​മേ​രി​ക്ക​യു​ടെ ഇ​റാ​നോ​ടു​ള്ള ന​യ​ത്തി​ൽ കാ​ത​ലാ​യ മാ​റ്റം പ്ര​തീ​ക്ഷി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്നി​ല്ലെ​ങ്കി​ലും പ്രാ​യോ​ഗി​ക​മാ​യി ബൈ​ഡ​ൻ അ​ൽ​പം​കൂ​ടി മെ​ച്ച​പ്പെ​ട്ട ഇ​റാ​ൻ ന​യം രൂ​പ​വ​ത്​​ക​രി​ക്കു​മെ​ന്നാ​ണ് ക​രു​തു​ന്ന​ത്.

അ​തി​നാ​ൽ​ത​ന്നെ ഖ​ത്ത​റി​ന് ഇ​റാ​ൻ ബ​ന്ധം പ​രി​ക്കി​ല്ലാ​തെ മു​ന്നോ​ട്ടു​കൊ​ണ്ടു​പോ​കാ​ൻ സാ​ധി​ക്കും. പ്ര​ത്യേ​കി​ച്ചും 2015ലെ ​ആ​ണ​വ ക​രാ​ർ വീ​ണ്ടും പ്ര​യോ​ഗ​ത്തി​ൽ കൊ​ണ്ടു​വ​രു​മെ​ന്ന് ബൈ​ഡ​ൻ പ്ര​ഖ്യാ​പി​ച്ച​ത് ആ​ശ്വാ​സ​ത്തി​ന് വ​ക ന​ല്‍കു​ന്ന​താ​ണ്. അ​തി​നി​ട​യി​ൽ ട്രം​പിെൻറ ആ​ശീ​ർ​വാ​ദ​ത്തോ​ടെ ഇ​സ്രാ​യേ​ല്‍ ന​ട​ത്തു​ന്ന അ​പ​ക​ട​ക​ര​മാ​യ ക​ളി​ക​ൾ മേ​ഖ​ല​യി​ലെ രാ​ഷ്​​ട്രീ​യ കാ​ലാ​വ​സ്ഥ​യെ വ​ഷ​ളാ​ക്കു​ന്നി​ല്ലെ​ങ്കി​ൽ ഇ​നി​യും അ​സ്വ​സ്ഥ​ത​ക​ളി​ല്ലാ​തെ പ​ശ്ചി​മേ​ഷ്യ​ക്ക് മു​ന്നോ​ട്ടു​പോ​കാ​നാ​കും.

എ​ല്ലാ ക​ക്ഷി​ക​ളു​മാ​യും ന​ല്ല ബ​ന്ധം കാ​ത്തു​സൂ​ക്ഷി​ക്കു​ന്ന ഖ​ത്ത​റി​നാ​ക​ട്ടെ ഈ ​വി​ഷ​യ​ങ്ങ​ളി​ലൊ​ക്കെ ഇ​നി​യും ക്രി​യാ​ത്മ​ക​മാ​യി ഇ​ട​പെ​ടാ​നും സം​ഘ​ർ​ഷ​ര​ഹി​ത​മാ​യി മേ​ഖ​ല​യെ മാ​റ്റു​ന്ന​തി​ന് സം​ഭാ​വ​ന​ക​ള്‍ അ​ർ​പ്പി​ക്കാ​നും സാ​ധി​ക്കും.

പ​ശ്ചി​മേ​ഷ്യ​യും ശാ​ക്തി​ക സ​ന്തു​ല​ന​വും

പ​ശ്ചി​മേ​ഷ്യ​യെ സം​ബ​ന്ധി​ച്ചി​ട​ത്തോ​ളം ഖ​ത്ത​ർ ഉ​പ​രോ​ധം അ​വ​സാ​നി​ക്കു​ന്ന​ത് മേ​ഖ​ല​യി​ലെ ശാ​ക്തി​ക സ​ന്തു​ല​ന​ത്തെ എ​ങ്ങ​നെ ബാ​ധി​ക്കും എ​ന്ന​ത് നി​രീ​ക്ഷ​ക​ർ പ്രാ​ധാ​ന്യ​ത്തോ​ടെ നോ​ക്കി​ക്കാ​ണു​ന്നു. ഇ​റാ​നെ​തി​രെ രൂ​പ​പ്പെ​ടു​ന്ന സ​ഖ്യ​ത്തി​ൽ ഖ​ത്ത​ർ ഉ​ണ്ടാ​കു​മോ​യെ​ന്ന​താ​ണ് ഏ​വ​രും ഇ​പ്പോ​ള്‍ ഉ​റ്റു​നോ​ക്കു​ന്ന​ത്. ആ​പ​ത്തു​കാ​ല​ത്ത് കൂ​ടെ നി​ന്ന​വ​രെ നി​രാ​ക​രി​ക്കാ​നോ അ​ക​റ്റി​നി​ർ​ത്താ​നോ ഖ​ത്ത​ർ ത​യാ​റാ​കി​ല്ലെ​ന്നു മാ​ത്ര​മ​ല്ല, മേ​ഖ​ല​യി​ലെ പ്ര​ശ്ന​ങ്ങ​ളി​ൽ ക്രി​യാ​ത്മ​ക​മാ​യ മൂ​ന്നാം ക​ക്ഷി​യു​ടെ പ​ങ്ക് വ​ഹി​ക്കാ​നും ബ​ന്ധ​ങ്ങ​ളി​ല്‍ മ​ഞ്ഞു​രു​ക്ക​ത്തി​ന് സ​ഹാ​യി​ക്കാ​നും ഖ​ത്ത​റി​നാ​കും.

അ​തേ​സ​മ​യം, ഇ​റാ​ൻ ഔ​ദ്യോ​ഗി​ക​മാ​യി​ത്ത​ന്നെ ഖ​ത്ത​ർ ഉ​പ​രോ​ധം അ​വ​സാ​നി​ക്കു​ന്ന​തി​നെ സ്വാ​ഗ​തം ചെ​യ്തി​ട്ടു​ണ്ട്. ഖ​ത്ത​റു​മാ​യു​ള്ള ത​ങ്ങ​ളു​ടെ ബ​ന്ധ​ത്തെ ഒ​ര​ർ​ഥ​ത്തി​ലും ഇ​ത് നി​ഷേ​ധാ​ത്മ​ക​മാ​യി ബാ​ധി​ക്കി​ല്ലെ​ന്ന് ഇ​റാ​ൻ വി​ദേ​ശ​കാ​ര്യ മ​ന്ത്രി മു​ഹ​മ്മ​ദ് ജ​വാ​ദ് സ​രീ​ഫ് നേ​ര​ത്തേ ത​ന്നെ പ്ര​സ്താ​വി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ട്. ഈ ​അ​നു​ര‍ഞ്ജ​നം, മേ​ഖ​ല​യു​ടെ സ്ഥി​ര​ത​ക്കും മു​ഴു​വ​ൻ ജ​ന​ങ്ങ​ളു​ടെ​യും രാ​ഷ്​​ട്രീ​യ​വും സാ​മ്പ​ത്തി​ക​വു​മാ​യ വ​ള​ർ​ച്ച​ക്കും അ​നു​ഗു​ണ​മാ​കു​മെ​ന്ന് ത​ങ്ങ​ൾ പ്ര​തീ​ക്ഷി​ക്കു​ന്ന​താ​യും അ​ദ്ദേ​ഹം പ​റ​ഞ്ഞി​രു​ന്നു.