ച​രി​ത്ര​ത്തി​ലേ​ക്കോ​ടി​യ ഹി​ജാ​സ് റെ​യി​ൽ​വേ

മ​ദീ​ന​യി​ലെ സു​പ്ര​ധാ​ന പൈ​തൃ​ക​ത്തി​ന്റെ ​ശ്ര​ദ്ധേ​യ പ്ര​ദ​ർ​ശ​ന​ശാ​ല​യാ​ണ്​ ഹി​ജാ​സ് റെ​യി​ൽ​വേ മ്യൂ​സി​യം. സൗ​ദി ടൂ​റി​സം-​പു​രാ​വ​സ്തു അ​തോ​റി​റ്റി​യു​ടെ നി​യ​ന്ത്ര​ണ​ത്തി​ലാ​ണി​ത്. മ​സ്‌​ജി​ദു​ന്ന​ബ​വി​യി​ൽ​നി​ന്നും മൂ​ന്നു കി​ലോ​മീ​റ്റ​ർ തെ​ക്ക് പ​ടി​ഞ്ഞാ​റാ​ണ് സ്ഥി​തി ചെ​യ്യു​ന്ന​ത്. സം​സ്കൃ​തി​യും ച​രി​ത്ര​ങ്ങ​ളു​ടെ ക​ല​വ​റ​യും സ​മ​ന്വ​യി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​താ​ണ് ഇ​വി​ടു​ത്തെ പു​രാ​ത​ന ച​രി​ത്ര​ശേ​ഷി​പ്പു​ക​ൾ.

തു​ർ​ക്കി​യി​ലെ ഇ​സ്തം​ബൂ​ളും മ​ക്ക, മ​ദീ​ന ന​ഗ​ര​ങ്ങ​ളും ത​മ്മി​ൽ ബ​ന്ധി​പ്പി​ച്ച്​ 1908ൽ ​നി​ർ​മി​ച്ച​താ​ണ് ഹി​ജാ​സ് റെ​യി​ൽ​വേ. 2,241 കി​ലോ​മീ​റ്റ​ർ നീ​ള​ത്തി​ൽ നി​ർ​മി​ച്ച ച​രി​ത്ര​പ്രാ​ധാ​ന്യ​മു​ള്ള റെ​യി​ൽ​പാ​ത തു​ർ​ക്കി​യി​ൽ നി​ന്നും സി​റി​യ, ജോ​ർ​ഡ​ൻ വ​ഴി​യാ​ണ് സൗ​ദി​യി​ലെ​ത്തു​ന്ന​ത്. 1900 മു​ത​ൽ എ​ട്ടു വ​ർ​ഷ​മെ​ടു​ത്താ​ണ് റെ​യി​ൽ​വേ പ​ണി പൂ​ർ​ത്തി​യാ​ക്കി​യ​ത്. അ​റേ​ബ്യ​യു​ടെ ചി​ല ഭാ​ഗ​ങ്ങ​ൾ അ​ന്ന് തു​ർ​ക്കി​യു​ടെ നി​യ​ന്ത്ര​ണ​ത്തി​ലാ​യി​രു​ന്നു. ആ ​കാ​ല​ത്ത് മ​ദീ​ന, മ​ദാ​യി​ൻ സാ​ലി​ഹ് തു​ട​ങ്ങി​യ പൗ​രാ​ണി​ക ന​ഗ​ര​ങ്ങ​ളെ തു​ർ​ക്കി​യു​മാ​യി ബ​ന്ധി​പ്പി​ക്കാ​ൻ വേ​ണ്ടി​യാ​ണ് പാ​ത പ​ണി​ത​ത്. തു​ർ​ക്കി​യി​ലെ മൂ​ന്ന് ന​ഗ​ര​ങ്ങ​ളി​ലൂ​ടെ ക​ട​ന്നു​പോ​കു​ന്ന റെ​യി​ൽ​വേ സി​റി​യ​യി​ൽ ഹ​ല​ബ്, ഹ​മാ, ദ​ർ​അ എ​ന്നീ പ്ര​മു​ഖ ന​ഗ​ര​ങ്ങ​ളി​ലൂ​ടെ ജോ​ർ​ഡ​നി​ലേ​ക്ക് പ്ര​വേ​ശി​ക്കു​ന്നു. ജോ​ർ​ഡ​ന്റെ വ​ട​ക്ക​ൻ അ​തി​ർ​ത്തി​യി​ലൂ​ടെ സൗ​ദി അ​റേ​ബ്യ​യി​ൽ പ്ര​വേ​ശി​ക്കു​ന്ന പാ​ത മ​ദാ​യി​ൻ സ്വാ​ലി​ഹി​ലൂ​ടെ​യാ​ണ് മ​ദീ​ന​യി​ലെ​ത്തു​ന്ന​ത്.

സി​റി​യ​യി​ലെ ഡ​മ​സ്ക​സി​ൽ​നി​ന്നും മ​ദീ​ന​യി​ലേ​ക്കു​ള്ള തീ​ർ​ഥാ​ട​ന​ത്തി​ന് വേ​ണ്ടി​യാ​ണ് പ്ര​ധാ​ന​മാ​യും ഉ​പ​യോ​ഗി​ച്ചി​രു​ന്ന​ത്. ഹി​ജാ​സ് റെ​യി​ൽ​വേ ഉ​സ്മാ​നി​യ ഖി​ലാ​ഫ​ത്തി​ന്റെ പ്രൗ​ഢി​യു​ടെ പ്ര​തീ​ക​മാ​ണ്. ഒ​ട്ടോ​മ​ൻ ഭ​ര​ണ​കാ​ല​ത്ത് തു​ർ​ക്കി ഖ​ലീ​ഫ അ​ബ്ദു​ൽ ഹ​മീ​ദ് ര​ണ്ടാ​മ​ന്റെ നി​ർ​ദേ​ശ പ്ര​കാ​ര​മാ​യി​രു​ന്നു നി​ർ​മാ​ണം. എ​ന്നാ​ൽ, ഒ​ന്നാം ലോ​ക​യു​ദ്ധ​ത്തി​ന് ശേ​ഷം 1920ൽ ​പൂ​ർ​ണ​മാ​യി ത​ക​ർ​ക്ക​പ്പെ​ട്ടു. പി​ന്നീ​ട് ഇ​ത് പു​ന​ർ​നി​ർ​മി​ക്കാ​ൻ തു​ർ​ക്കി​യു​ടെ നേ​തൃ​ത്വ​ത്തി​ൽ പ​ല പ​ദ്ധ​തി​ക​ൾ ആ​വി​ഷ്ക​രി​ച്ചു​വെ​ങ്കി​ലും ഇ​തു​വ​രെ ഫ​ലം ക​ണ്ടി​ട്ടി​ല്ല. മ​ദീ​ന റെ​യി​ൽ​വേ സ്റ്റേ​ഷ​ന് സ​മീ​പം ഇ​വി​ടെ സ്ഥാ​പി​ച്ച മ്യൂ​സി​യം അ​തി​ന്റെ പൗ​രാ​ണി​ക പ്ര​താ​പ​ത്തി​ന്റെ ച​രി​ത്ര​മാ​ണ് വി​ളി​ച്ചോ​തു​ന്ന​ത്.

ഒ​ന്നാം ലോ​ക​യു​ദ്ധ​ത്തി​ൽ ഉ​സ്മാ​നി​യ ഖി​ലാ​ഫ​ത്തോ​ടെ പേ​രി​ലെ​ങ്കി​ലു​മു​ള്ള 'ഖി​ലാ​ഫ​ത്ത്' ന​ഷ്ട​പ്പെ​ട്ട് പോ​യ ച​രി​ത്ര​ത്തി​ന്റെ മൂ​ക​സാ​ക്ഷി​കൂ​ടി​യാ​ണ് ഈ ​പാ​ത. ഒ​രു തീ​വ​ണ്ടി​പ്പാ​ള​ത്തി​ലൂ​ടെ ഒ​രു സാ​മ്രാ​ജ്യം​ത​ന്നെ ത​ക​ർ​ത്ത ച​രി​ത്ര​മാ​ണി​ത്. ഖി​ലാ​ഫ​ത്തി​ന്റെ അ​ഭി​മാ​ന അ​ട​യാ​ള​മാ​യ റെ​യി​ൽ​വേ​ക്ക് വേ​ണ്ടി ലോ​ക രാ​ഷ്ട്ര​ങ്ങ​ളു​ടെ സ​ഹാ​യ സ​ഹ​ക​ര​ണ​ങ്ങ​ൾ അ​ന്നു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന​താ​യി ച​രി​ത്രം പ​റ​യു​ന്നു. ഇ​ന്ത്യ​യും സാ​മ്പ​ത്തി​ക സ​ഹാ​യം ന​ൽ​കി​യി​രു​ന്നു. ഉ​സ്മാ​നി​യ ഖ​ലീ​ഫ അ​ന്ന് റെ​യി​ൽ​വേ​ക്കു​വേ​ണ്ടി വ​ഖ​ഫ്‌ ധ​നം ആ​വ​ശ്യ​പ്പെ​ട്ട​പ്പോ​ൾ ഇ​ന്ത്യ​യി​ലെ സു​ൽ​ത്താ​ന്മാ​രും പ​ണ​ക്കാ​രാ​യ വ്യാ​പാ​രി​ക​ളും പി​ന്തു​ണ ന​ൽ​കി.

ജ​ർ​മ​ൻ എ​ൻ​ജി​നീ​യ​ർ​മാ​രു​ടെ സാ​ങ്കേ​തി​ക വി​ദ്യ​യും ബെ​ൽ​ജി​യ​ത്തി​ന്റെ ഉ​രു​ക്കും തു​ർ​ക്കി​ക​ളു​ടെ കാ​യി​ക​ശേ​ഷി​യും ചേ​ർ​ന്ന​താ​ണ് ഹി​ജാ​സ് റെ​യി​ൽ​വേ. തീ​ർ​ഥാ​ട​ക​ർ​ക്ക് സു​ര​ക്ഷി​ത​വും വേ​ഗ​വു​മു​ള്ള വ​ഴി​ക​ൾ തേ​ടാ​ൻ മാ​ത്ര​മ​ല്ല, ഡ​മ​സ്ക​സി​നും അ​ന്ന​ത്തെ ഹി​ജാ​സി​നും ഇ​ട​യി​ലു​ള്ള വ്യാ​പാ​ര ബ​ന്ധ​ങ്ങ​ൾ ശ​ക്തി​പ്പെ​ടു​ത്താ​നും ഇ​ത് സ​ഹാ​യ​ക​മാ​യി. ഇ​രു​പ​താം നൂ​റ്റാ​ണ്ടി​ൽ ഇ​സ്‌​ലാ​മി​ക ലോ​ക​ത്തി​ലെ ഏ​റ്റ​വും വ​ലി​യ വ​ഖ​ഫ് സ്വ​ത്ത് കൂ​ടി​യാ​യി​രു​ന്നു ഹി​ജാ​സ് റെ​യി​ൽ​വേ.

മ​ദീ​ന​യി​ലെ ഹി​ജാ​സ് റെ​യി​ൽ​വേ സ്റ്റേ​ഷ​നോ​ട് ചേ​ർ​ന്ന് സ്ഥാ​പി​ച്ച മ്യൂ​സി​യം 2006ലാ​ണ് പൊ​തു​ജ​ന​ങ്ങ​ൾ​ക്ക് തു​റ​ന്നു​കൊ​ടു​ത്ത​ത്. റെ​യി​ൽ​വേ​യു​ടെ ശേ​ഷി​പ്പു​ക​ൾ ഇ​വി​ടെ സം​ര​ക്ഷി​ക്കു​ന്നു. മ്യൂ​സി​യ​ത്തി​ന് സ​മീ​പ​ത്താ​യി ഉ​ല്ല​സി​ക്കാ​നും വി​ശ്ര​മി​ക്കാ​നു​മു​ള്ള സൗ​ക​ര്യ​വു​മു​ണ്ട്. ഉ​സ്മാ​നി​യ രാ​ജ​വം​ശ​ത്തി​ന്റെ പി​ന്തു​ട​ർ​ച്ച​യാ​യ ഒ​ട്ടോ​മ​ൻ കാ​ല​ഘ​ട്ട​ത്തി​ൽ നി​ല​വി​ൽ ഉ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന പാ​ര​മ്പ​ര്യ വീ​ട്ടു​പ​ക​ര​ണ​ങ്ങ​ൾ, ക​റ​ൻ​സി​ക​ൾ, നാ​ണ​യ​ങ്ങ​ൾ തു​ട​ങ്ങി ച​രി​ത്രം പേ​റു​ന്ന പ​ല​തും പ്ര​ദ​ർ​ശ​ന​ത്തി​ന്റെ കൂ​ട്ട​ത്തി​ലു​ണ്ട്. ആ ​കാ​ല​ഘ​ട്ട​ത്തി​ന്റെ സാ​മ്പ​ത്തി​ക ഭ​ദ്ര​ത​യും ക​രു​ത്തും വി​ളി​ച്ചോ​തു​ന്ന​താ​ണ് മ്യൂ​സി​യ​ത്തി​ലെ ഓ​രോ കാ​ഴ്ച​ക​ളും. ഇ​സ്‌​ലാ​മി​ക ക​ല​ക​ളു​ടെ ച​രി​ത്ര​ശേ​ഷി​പ്പു​ക​ളും കൂ​ട്ട​ത്തി​ലു​ണ്ട്. ക​രി​ങ്ക​ല്ലി​ൽ കൊ​ത്തി​വെ​ച്ച ഖു​ർ​ആ​നി​ന്റെ ലി​ഖി​ത​ങ്ങ​ൾ, ക​ട​ലാ​സി​ൽ മ​നോ​ഹ​ര​മാ​യി എ​ഴു​തി​യ ഖു​ർ​ആ​ൻ ഏ​ടു​ക​ൾ തു​ട​ങ്ങി പ​ല​തും. നൂ​റ്റാ​ണ്ടു​ക​ൾ​ക്ക് മു​മ്പു​ള്ള മ​രം, ഗ്ലാ​സ്, ആ​ഭ​ര​ണ​ങ്ങ​ൾ, അ​ല​ങ്കാ​ര വ​സ്തു​ക്ക​ൾ, പി​ഞ്ഞാ​ണ​ങ്ങ​ൾ, പ​ഴ​യ കാ​ല​ത്തെ ഫോ​ൺ, ആ​യു​ധ​ങ്ങ​ൾ, പ​ര​മ്പ​രാ​ഗ​ത വ​സ്ത്ര​ങ്ങ​ൾ എ​ന്നി​വ​യും. മ്യൂ​സി​യ ന​ഗ​രി​യി​ലെ സൂ​ഖി​ലെ ക​ട​ക​ളി​ൽ വി​ൽ​ക്കു​ന്ന​ത​ത്ര​യും പു​രാ​ത​ന വ​സ്തു​ക്ക​ളാ​ണ്. മ​ദീ​ന​യി​ലെ ഹി​ജാ​സ് റെ​യി​ൽ​വേ​യു​ടെ സ​മീ​പ​ത്താ​യി 1908ൽ ​ഒ​ട്ടോ​മ​ൻ സു​ൽ​ത്താ​ൻ അ​ബ്ദു​ൽ ഹ​മീ​ദ് ര​ണ്ടാ​മ​ൻ പ​ണി ക​ഴി​പ്പി​ച്ച 'അ​ൻ​ബ​രി​യ' മ​സ്ജി​ദും സം​ര​ക്ഷി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്നു.