ച​രി​ത്ര​വ​ഴി​യി​ലൂ​ടെ...

ക​ഴി​ഞ്ഞ പെ​രു​ന്നാ​ൾ ദി​വ​സ​മാ​യി​രു​ന്നു ആ ​യാ​ത്ര. വൈ​കു​ന്നേ​രം ആ​റ് മ​ണി​ക്കാ​ണ്​ പു​റ​പ്പെ​ട്ട​ത്. 4300 കി​ലോ​മീ​റ്റ​ർ ദൂ​ര​ത്തേ​ക്ക്​ നാ​ല് ദി​വ​സ​ത്തെ പ​ഠ​ന​യാ​ത്ര​യാ​യി​രു​ന്നു. ര​ണ്ട് ബ​സി​ൽ യാ​ത്ര​യു​ടെ അ​മീ​ർ അ​ബ്​​ദു​റ​ഹ്​​മാ​ൻ അ​റ​ക്ക​ലി​​ന്റെ നേ​തൃ​ത്വ​ത്തി​ലാ​യി​രു​ന്നു യാ​ത്ര. സാ​ധാ​ര​ണ​പോ​ലെ മ​സ്ജി​ദു​ന്ന​ബ​വി മാ​ത്രം ല​ക്ഷ്യം വെ​ച്ചു​ള്ള യാ​ത്ര​യാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല. പ​രി​ശു​ദ്ധ ഖു​ർ​ആ​നി​ൽ പ​രാ​മ​ർ​ശി​ച്ച ച​രി​ത്ര​ഭൂ​മി​യി​ലൂ​ടെ പ്ര​വാ​ച​ക​​ന്റെ ദേ​ഹം ഉ​ള്‍ച്ചേ​ര്‍ന്ന മ​ണ്ണി​ലൂ​ടെ ആ ​ജീ​വി​ത​ത്തി​ലെ കാ​ലം അ​വ​ശേ​ഷി​പ്പി​ച്ച സു​വ​ര്‍ണ​ബി​ന്ദു​ക്ക​ള്‍ തേ​ടി​യു​ള്ള ഒ​രു പ​ഠ​ന​യാ​ത്ര​യാ​യി അ​ത്​ മാ​റു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു.

പ്ര​വാ​ച​ക​ന​ഗ​രി​യി​ല്‍ കാ​ലു​കു​ത്തു​മ്പോ​ഴു​ണ്ടാ​കു​ന്ന ഉ​ള്‍പ്പു​ള​കം മാ​റ്റ​മി​ല്ലാ​തെ നി​ല​നി​ന്നു. മിസ്അ​ബ്ബി​ൻ ഉ​മൈ​റി​​ന്റെ വീ​രേ​തി​ഹാ​സ​ങ്ങ​ള്‍ അ​യ​വി​റ​ക്കി​ക്കൊ​ണ്ട​ല്ലാ​തെ ഹി​ജ്‌​റ​യു​ടെ മ​ണ്ണി​ല്‍ പാ​ദ​മൂ​ന്നാ​നാ​വു​മോ? പ്ര​വാ​ച​ക​ദൗ​ത്യ​ത്തി​​ന്റെ വി​ത്തു​ക​ള്‍ മ​ദീ​നാ​മ​ണ്ണി​ല്‍ ആ​ദ്യം പാ​കി​യ​ത് അ​ദ്ദേ​ഹ​മാ​യി​രു​ന്ന​ല്ലോ. സ്‌​നേ​ഹ​മാ​ണ് മ​ദീ​ന​യു​ടെ ഭാ​വം. തി​രു​ദൂ​ത​രും അ​നു​ച​ര​ന്മാ​രും അ​നു​ഭ​വി​ച്ച​റി​ഞ്ഞ സ്‌​നേ​ഹ​ത്തി​ല്‍ ചാ​ലി​ച്ചെ​ടു​ത്ത ആ​ര്‍ദ്ര​ത മ​ദീ​ന​യു​ടെ മ​ണ്ണി​നെ പ​ശി​മ​യു​ള്ള​താ​ക്കു​ന്നു.

അ​ക​ലെ​യ​ല്ലാ​തെ​യാ​ണ് മ​സ്ജി​ദു​സ്സ​ജ​ദ എ​ന്നും മ​സ്ജി​ദു​ശ്ശു​ക്​​റ്​ എ​ന്നും പേ​രു​ള്ള മ​സ്ജി​ദ് അ​ബൂ​ദ​ര്‍റ്. പ്ര​വാ​ച​ക​ന്റെ പേ​രി​ൽ സ്വ​ലാ​ത്ത് ചൊ​ല്ലു​ന്ന​വ​ര്‍ക്ക് അ​ല്ലാ​ഹു​വി​​ന്റെ ര​ക്ഷ​യും സ​ഹാ​യ​വു​മു​ണ്ടാ​കും എ​ന്ന ആ​യ​ത്ത് ഇ​റ​ങ്ങി​യ സ​ന്തോ​ഷ​വാ​ര്‍ത്ത ല​ഭി​ച്ച​തി​​ന്റെ ന​ന്ദി​സൂ​ച​ക​മാ​യി സു​ദീ​ര്‍ഘ​മാ​യി സു​ജൂ​ദി​ലേ​ര്‍പ്പെ​ട്ട ഒ​രു തോ​ട്ട​ത്തി​ല്‍ പി​ന്നീ​ടു പ​ണി​ത പ​ള്ളി​യാ​ണി​ത്. വാ​ന​ലോ​ക​വും ഭൂ​ലോ​ക​വും ത​മ്മി​ല്‍ നി​ര​ന്ത​ര സ​മ്പ​ര്‍ക്ക​ത്തി​ലേ​ര്‍പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്ന പ്ര​ദേ​ശ​ത്തു​ള്ള നി​ല്‍പു​പോ​ലും അ​നു​ഗ്ര​ഹ​ദാ​യ​ക​മാ​യി.

ഖ​ലീ​ഫ​മാ​രാ​യി​രു​ന്ന അ​ബൂ​ബ​ക്ക​ർ സി​ദ്ദീ​ഖി​നോ​ടും ഉ​മ​റു​ബ്നു ഖ​ത്വാ​ബി​നോ​ടും സ​ലാം പ​റ​ഞ്ഞ​തി​ന് ശേ​ഷം പി​ന്നീ​ട് പോ​യ​ത് മ​ദീ​ന​യി​ൽ​നി​ന്ന് ഏ​ക​ദേ​ശം 150 കി​ലോ​മീ​റ്റ​ർ അ​ക​ലെ​യു​ള്ള ഖൈ​ബ​റി​ലേ​ക്കാ​ണ് അ​വി​ടെ എ​ത്തി​യ​പ്പോ​ൾ ന​ബി​യു​ടെ തി​രു​പാ​ദ സ്പ​ർ​ശ​മേ​റ്റ പു​ണ്യ​ഭൂ​മി​യി​ലാ​ണ് ന​മ്മു​ടെ കാ​ൽ പ​തി​ഞ്ഞ​ത് എ​ന്ന​തും അ​ലി​യു​ടെ ധീ​ര​ത​യി​ൽ വി​ജ​യി​ച്ച ഖൈ​ബ​റ് യു​ദ്ധ​വും മ​ന​സ്സി​ൽ ഓ​ടി​യെ​ത്തി.

അ​തി​ന്​ പു​റ​മെ ഉ​മ്മ​ഹാ​ത്തു​ൽ മു​അ്മി​നീ​ൻ സ്വ​ഫി​യ്യ ബി​ൻ​ത് ഹു​യ​യ്യി​​​ന്റെ കൊ​ട്ടാ​ര മു​റ്റ​ത്താ​ണ്​ നി​ൽ​ക്കു​ന്ന​ത്. പ്ര​വാ​ച​ക​​​ന്റെ നി​ക്കാ​ഹി​ന്​ സാ​ക്ഷ്യം വ​ഹി​ച്ച കൊ​ട്ടാ​ര മ​ണ്ണി​ലാ​ണ് നാം ​ച​വി​ട്ടി​യ​ത്. ഹ​ബീ​ബി​​​ന്റെ ഭാ​ര്യ വീ​ട്ടി​ലേ​ക്കാ​ണ് നാം ​വ​ന്ന​ത്. ഇ​തെ​ല്ലാം ഓ​ർ​മ​യി​ൽ വ​രു​ത്തി യാ​ത്ര​യു​ടെ അ​മീ​ർ വി​വ​രി​ക്കു​മ്പോ​ൾ മ​ന​സ്സ് 1400 വ​ർ​ഷ​ത്തി​ന്​ അ​പ്പു​റ​ത്തേ​ക്ക് കൊ​ണ്ടു​പോ​യി.

മൂ​സാ ന​ബി​യു​ടെ സ​ഹോ​ദ​ര​നാ​യ ഹാ​റൂ​​ണി​​ന്റെ സ​ന്താ​ന പ​ര​മ്പ​ര​യി​ൽ​പെ​ട്ട മ​ഹ​തി മാ​ത്ര​മേ ന​ബി​യു​ടെ ഭാ​ര്യ​മാ​രി​ൽ അ​ന​റ​ബി​യാ​യി​ട്ട് ഉ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു​ള്ളൂ. ഹി​ജ്റ 50ാം വ​ർ​ഷം മു​ആ​വി​യാ​യു​ടെ ഭ​ര​ണ​കാ​ല​ത്ത് മ​ഹ​തി പ​ര​ലോ​കം പ്രാ​പി​ച്ചു. ബ​ഖീ​ഇ​ലാ​ണ് അ​വ​ർ മ​റ​മാ​ട​പ്പെ​ട്ട​ത്.

പ​ഴ​യ​കാ​ല​ത്ത് കൃ​ഷി​യി​ൽ പ്ര​സി​ദ്ധ​മാ​യ ഒ​രു മ​രു​പ്പ​ച്ച​യാ​യി​രു​ന്ന​ത്രെ ഖൈ​ബ​ർ. സ​ദ്ദു​ൽ ബി​ൻ​ത് എ​ന്ന​റി​യ​പ്പെ​ടു​ന്ന സ്വ​ഹ​ബാ അ​ണ​ക്കെ​ട്ടും ഖൈ​ബ​ർ യു​ദ്ധ​ക്ക​ള​വും ഖൈ​ബ​ർ കോ​ട്ട​യും പ​തി​നേ​ഴ് ശു​ഹ​ദാ​ക്ക​ളു​ടെ മ​ഖ്ബ​റ​യും കാ​ണാ​ൻ അ​വ​സ​രം ല​ഭി​ച്ചു. അ​വി​ടെ നി​ന്ന് സ്വ​ഹ​ബാ അ​ണ​ക്കെ​ട്ടി​നെ കു​റി​ച്ച്​ വി​ശ​ദ​മാ​യി മ​ന​സ്സി​ലാ​ക്കാ​നാ​യി. ബ​ൽ​ക്കീ​സ് രാ​ജ്ഞി​യു​ടെ കാ​ല​ത്ത് നി​ർ​മി​ച്ച​താ​ണെ​ന്നും അ​ത​ല്ല അ​ബ്ബാ​സി​യ്യ ഖി​ലാ​ഫ​ത്ത് ഭ​ര​ണ​കാ​ല​ത്ത് നി​ർ​മി​ച്ച​താ​ണ​ന്നും രാ​ജാ​വി​​​ന്റെ മ​ക​ളാ​ണ് അ​ണ​ക്കെ​ട്ട് പു​തു​ക്കി​പ്പ​ണി​യാ​ൻ നി​ർ​ദേ​ശം ന​ൽ​കി​യ​തെ​ന്നും അ​തു​കൊ​ണ്ടാ​ണ് ഇ​തി​നെ സ​ദ്ദു​ൽ ബി​ൻ​ത് എ​ന്ന് അ​റി​യ​പ്പെ​ടു​ന്ന​ത് എ​ന്ന അ​ഭി​പ്രാ​യ​വും പ്ര​ബ​ല​മാ​ണ്.

പി​ന്നീ​ട് പോ​യ​ത് അ​ൽ ഉ​ല​യി​ലേ​ക്കാ​യി​രു​ന്നു. പോ​കു​ന്ന വ​ഴി​യി​ൽ അ​ൽ​ബ​ൽ അ​ൽ ഖ​ദീ​മ​യും മ​സ്ജി​ദു​ൽ ഹി​ളാ​മും മിസ്സ​ബ്നു നു​സൈ​റി​​​ന്റെ കൊ​ട്ടാ​ര​വും കോ​ട്ട​യും

മ​സ്ജി​ദ് സ​ഹ്‌​റ​യും നി​ബ​ഹ​ത്തി​​​ന്റെ ച​രി​ത്ര​വും യാ​ത്ര​യു​ടെ അ​മീ​ർ പ​റ​ത്തു​ത​ന്നു. അ​ൽ ഉ​ലാ പ​ട്ട​ണ​ത്തി​ലെ മ്യൂ​സി​യ​ത്തി​ൽ ശി​ലാ​യു​ഗം മു​ത​ൽ അ​റേ​ബ്യ​ൻ സം​സ്കാ​ര​ങ്ങ​ളു​ടെ പ​ഴ​യ​കാ​ല അ​വ​ശി​ഷ്​​ട​ങ്ങ​ൾ വ​രെ ഇ​വി​ടെ ക​ണ്ടു. പ​ഴ​യ കാ​ല​ത്ത് ഉ​പ​യോ​ഗി​ച്ചി​രു​ന്ന പാ​ത്ര​ങ്ങ​ൾ ആ​യു​ധ​ങ്ങ​ൾ അ​ക്ഷ​ര​ലി​പി​ക​ൾ മെ​ഡി​ക്ക​ൽ ഉ​പ​ക​ര​ണ​ങ്ങ​ൾ അ​ക്കാ​ല​ങ്ങ​ളി​ൽ ഉ​പ​യോ​ഗി​ച്ചി​രു​ന്ന വ​സ്ത്ര​ങ്ങ​ൾ എ​ന്നി​വ​യും ഇ​വി​ടെ​യു​ണ്ട്.

അ​ൽ ഉ​ല​യു​ടെ ന​യ​ന മ​നോ​ഹ​ര ദൃ​ശ്യ​ങ്ങ​ളും വ​ശ്യ​സു​ന്ദ​ര​മാ​യ രം​ഗ​ങ്ങ​ളും ആ​സ്വ​ദി​ച്ച് ഞ​ങ്ങ​ൾ പി​ന്നീ​ട് അ​ൽ ഹി​ജ​ർ എ​ന്ന​റി​യ​പ്പെ​ടു​ന്ന മ​ദാ​ഇ​ൻ സാ​ലി​ഹി​ലേ​ക്ക് പോ​യി. മ​ദീ​ന​യി​ൽ നി​ന്ന് 400 കി​ലോ​മീ​റ്റ​റ​ക​ലെ സ്ഥി​തി ചെ​യ്യു​ന്ന, അ​ൽ ഉ​ല​യി​ൽ നി​ന്ന് 20 കി​ലോ​മീ​റ്റ​ർ യാ​ത്രാ​ദൂ​ര​വു​മാ​ണ് ഇ​വി​ടേ​ക്ക്. ഞ​ങ്ങ​ൾ അ​ൽ ഉ​ല​യി​ൽ പോ​യ​തി​നു​ശേ​ഷ​മാ​ണ് മ​ദാ​യി​ൻ സാ​ലി​ഹി​ലേ​ക്ക് പോ​യ​ത്. പോ​കു​ന്ന വ​ഴി​യി​ൽ ത​ന്നെ വി​വി​ധ നി​റ​ത്തി​ലും ത​ര​ത്തി​ലു​മു​ള്ള മ​നോ​ഹ​ര​മാ​യ മ​ല​ക​ൾ കാ​ണാ​നാ​യി ഖു​ർ​ആ​നി​ൽ പ​രാ​മ​ർ​ശി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട സ്ഥ​ല​ങ്ങ​ൾ നേ​രി​ട്ട് കാ​ണു​ക എ​ന്നു​ള്ള​ത് ഞ​ങ്ങ​ളു​ടെ യാ​ത്ര​യി​ലെ പ്ര​ധാ​ന ല​ക്ഷ്യ​മാ​യി​രു​ന്നു. അ​തു​വ​ഴി ഖു​ർ​ആ​നി​ലെ ദൃ​ഷ്​​ടാ​ന്ത​ങ്ങ​ൾ​ക്ക് സാ​ക്ഷി​യാ​വാ​നും സാ​ധി​ച്ചു.

ഏ​ക​ദേ​ശം 5000 വ​ർ​ഷം മു​മ്പ് പാ​റ തു​ര​ന്ന് വീ​ടു​ണ്ടാ​ക്കി​യ അ​തി​ശ​ക്ത​രാ​യ ജ​ന​ത​യാ​യി​രു​ന്നു ഥ​മൂ​ദ് ഗോ​ത്ര​ക്കാ​ർ. മ​ദാ​ഇ​ൻ​സാ​ലി​ഹി​ലെ ഗു​ഹാ​മു​ഖ​ങ്ങ​ൾ പ​ല രീ​തി​യി​ലും ഭം​ഗി​യി​ലു​മാ​ണ് നി​ർ​മി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന​ത്. ക​വാ​ട​ങ്ങ​ൾ​ക്ക് മു​ക​ളി​ൽ ഒ​രു പ​രു​ന്തി​​​ന്റെ രൂ​പ​മു​ണ്ട്. ഇ​ത് അ​വ​രെ ര​ക്ഷി​ക്കും എ​ന്ന​താ​യി​രു​ന്നു അ​വ​രു​ടെ വി​ശ്വാ​സം. കൊ​ള്ള​യും കൊ​ള്ള​രു​താ​യ്മ​ക​ളു​മാ​യി അ​ധാ​ർ​മി​ക ജീ​വി​തം ന​യി​ച്ച വി​ഗ്ര​ഹാ​രാ​ധ​ക​രാ​യി​രു​ന്നു ഥ​മൂ​ദ് ഗോ​ത്രം. ഇ​വ​രി​ലേ​ക്ക് അ​ല്ലാ​ഹു നി​യോ​ഗി​ച്ച പ്ര​വാ​ച​ക​നാ​യി​രു​ന്നു സ്വാ​ലി​ഹ് ന​ബി. അ​മാ​നു​ഷി​ക​മാ​യ എ​ന്തെ​ങ്കി​ലും ഒ​ന്ന് സ്വാ​ലി​ഹ് ന​ബി​യോ​ട് കാ​ണി​ച്ചു​കൊ​ടു​ക്കു​വാ​ൻ ഥ​മൂ​ദ് ജ​ന​ത ആ​വ​ശ്യ​പ്പെ​ട്ടു. ശു​ഐ​ബ് ന​ബി പ്രാ​ർ​ഥി​ച്ച​ത​നു​സ​രി​ച്ച് അ​ല്ലാ​ഹു പ​രീ​ക്ഷ​ണ​മാ​യി ഒ​രു അ​സാ​ധാ​ര​ണ ഒ​ട്ട​ക​ത്തെ പാ​റ​ക്കി​ട​യി​ൽ​നി​ന്ന് പു​റ​പ്പെ​ടു​വി​ക്കു​ക​യും അ​തി​നെ വെ​ള്ള​ത്താ​വ​ള​ത്തി​ൽ​നി​ന്ന് വെ​ള്ളം കു​ടി​ക്കാ​ൻ എ​ടു​ക്കാ​ൻ ഒ​രു ദി​വ​സം ഒ​ട്ട​ക​ത്തി​നും ഒ​രു ദി​വ​സം ഥ​മൂ​ദ് ജ​ന​ത​ക്കും എ​ന്ന് പ്ര​ത്യ​ക ഊ​ഴം നി​ശ്ച​യി​ച്ചി​രു​ന്നു. ഇ​ത​വ​ർ​ക്ക് സ​ഹി​ക്കാ​ൻ പ​റ്റാ​താ​യി. അ​വ​ർ ഒ​ട്ട​ക​ത്തി​നെ കു​തി​കാ​ൽ വെ​ട്ടി കൊ​ല​പ്പെ​ടു​ത്തി. അ​തു മൂ​ലം ധി​ക്കാ​രി​ക​ളും ആ​ക്ര​മി​ക​ളു​മാ​യ ഥ​മൂ​ദ്​ സ​മൂ​ഹ​ത്തെ അ​ല്ലാ​ഹു ഒ​രു ത​രം ഘോ​ര ശ​ബ്​​ദ​വും ഭൂ​ക​മ്പ​വും ഇ​റ​ക്കി അ​വ​രെ ശി​ക്ഷി​ച്ചു. പ്ര​വാ​ച​ക​നും സ​ത്യ​വി​ശ്വാ​സി​ക​ളും നേ​ര​ത്തെ ത​ന്നെ ശി​ക്ഷ​യെ കു​റി​ച്ച് മു​ന്ന​റി​യി​പ്പ് ന​ൽ​കു​ക​യും ഒ​പ്പം നി​ൽ​ക്കു​ന്ന​വ​രെ കൂ​ട്ടി മ​റ്റൊ​രു സ്ഥ​ല​ത്തേ​ക്ക് പോ​യി ര​ക്ഷ​പ്പെ​ടു​ക​യും ചെ​യ്തു. ര​ക്ഷ​പ്പെ​ട്ട​വ​ർ 120 പേ​രും ന​ശി​ച്ചു പോ​യ​വ​ർ 5000 വീ​ട്ടു​കാ​രു​മാ​യി​രു​ന്നു​വെ​ന്ന് ച​രി​ത്ര പ​ണ്ഡി​ത​ന്മാ​ർ രേ​ഖ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​ട്ടു​ണ്ട്. ഥ​മൂ​ദ് ഗോ​ത്ര​ത്തി​ലെ ക​ദ്ദാ​ർ എ​ന്ന അ​ക്ര​മി​യാ​ണ് ഒ​ട്ട​ക​ത്തെ കൊ​ല​പ്പെ​ടു​ത്തി​യ​ത് എ​ന്ന​താ​ണ് ച​രി​ത്രം എ​ന്ന് ശൈ​ഖ് വി​ശ​ദീ​ക​രി​ച്ചു

ഓ​ട്ടോ​മ​ൻ രാ​ജാ​ക്ക​ന്മാ​രു​ടെ കാ​ല​ത്ത് 1908 ൽ ​ദ​മ​സ്ക​സ് എ​ന്ന സി​റി​യ​യി​ൽ നി​ന്ന് മ​ദീ​ന​യി​ലെ ഹി​ജാ​സി​ലേ​ക്ക് നി​ർ​മി​ച്ച റെ​യി​ൽ​പാ​ത കാ​ണാ​ൻ പോ​യി ഇ​ന്ത്യ​ക്കാ​ര​നാ​യ ഇ​ൻ​ഷാ അ​ള്ളാ​ഖാ​ൻ ജ​ർ​മ​ൻ​കാ​ര​നാ​യ എ​ൻ​ജി​നീ​യ​റു​ടെ മേ​ൽ​നോ​ട്ട​ത്തി​ൽ 5000 ത്തോ​ളം പേ​ർ ജോ​ലി​ചെ​യ്ത് നി​ർ​മി​ച്ച​താ​ണ്. ഹി​ജാ​സ് റെ​യി​ൽ​വേ ഒ​ന്നാം ലോ​ക​യു​ദ്ധ​കാ​ല​ത്ത് ത​ക​ർ​ക്ക​പ്പെ​ട്ട ഈ ​റെ​യി​ൽ പാ​ത ശ്ര​മ​ങ്ങ​ൾ പ​ല​ത് ന​ട​ത്തി​യി​ട്ടും ഇ​ന്ന് വ​രെ പു​ന​:സ്ഥാ​പി​ക്കാ​ൻ ക​ഴി​ഞ്ഞി​ട്ടി​ല്ല. പി​ന്നീ​ട് ഞ​ങ്ങ​ൾ പോ​യ​ത് തൈ​മാ​ഇ​​ന്റെ മ​ടി​ത്ത​ട്ടി​ലൂ​ടെ ത​ബൂ​ക്കി​ലേ​ക്കാ​ണ് ത​ബൂ​ക്ക് കോ​ട്ട​യെ കു​റി​ച്ചും മു​ആ​ദി​നെ കു​റി​ച്ചും അ​യ്നു സി​ക്ക​റി​ക്കു​റി​ച്ചും അ​മീ​ർ വി​ശ​ദീ​ക​രി​ച്ചു.

യൂ​സ​ഫ് ന​ബി​യു​ടെ കി​ണ​റ്റി​ൽ​നി​ന്ന് ക​യ​റ്റി കൊ​ണ്ടു​പോ​യ സ​യ്യാ​റ​ത്തി സം​ഘ​ത്തെ അ​ൽ ബ​ദാ​ഇ​ൽ വെ​ച്ച് പ​രി​ച​യ​പ്പെ​ട്ടു. ശു​ഐ​ബ് ന​ബി​യു​ടെ ജ​ന​ത മ​ത്സ​രി​ച്ച് ക​ച്ച​വ​ടം ന​ട​ത്തി​യ മ​ഗാ​യി​ർ ശു​ഐ​ബ്, മു​സ​ല്ല ശു​ഐ​ബ്, മു​സ​ല്ല മൂ​സ എ​ന്നി​വ​യും ക​ണ്ടു. അ​ള​വി​ലും തൂ​ക്ക​ത്തി​ലും കൃ​ത്രി​മം കാ​ണി​ച്ച് മ​ത്സ​രി​ച്ച് ക​ച്ച​വ​ടം ന​ട​ത്തി​യ സ​മൂ​ഹ​ത്തെ പ​ല​വ​ട്ടം താ​ക്കീ​ത് ചെ​യ്തി​ട്ടും അ​ത​നു​സ​രി​ക്കാ​തെ എ​തി​ർ​ക്കു​ക​യും ശു​ഐ​ബ് ന​ബി​യെ ധി​ക്ക​രി​ക്കു​ക​യും ക​ള​വാ​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്ത​ത് കാ​ര​ണം അ​ല്ലാ​ഹു​വി​​​ന്റെ ശി​ക്ഷ ചോ​ദി​ച്ച് വാ​ങ്ങി​യ ച​രി​ത്ര​വും അ​മീ​ർ വി​വ​രി​ച്ചു.

ശേ​ഷം മാ​ഉ​മ​ദ്‌​യ​നി​ലേ​ക്കും മ​ഖ്​​ന​യി​ലും മൂ​സ ന​ബി, ശു​ഐ​ബ് ന​ബി​യു​ടെ പെ​ൺ​കു​ട്ടി​ക​ൾ​ക്ക് വെ​ള്ളം കൊ​ണ്ടു​പോ​കാ​ൻ സ​ഹാ​യി​ച്ച സ്ഥ​ല​വും ക​ണ്ടു. മൂ​സ ന​ബി അ​ല്ലാ​ഹു​വു​മാ​യി സം​സാ​രി​ച്ച സീ​നാ​യ്​ പ​ർ​വ​ത​വും ദൂ​രെ​നി​ന്ന് ക​ണ്ടു. അ​ഖ്ബാ ഉ​ൾ​ക്ക​ട​ലും സൂ​യ​സ് ക​നാ​ലും ചെ​ങ്ക​ട​ലും പ​രി​ച​യ​പ്പെ​ടു​ത്തി യാ​ത്ര​യി​ലു​ട​നീ​ളം കു​ഞ്ഞു​മ​ക്ക​ളു​ടെ പാ​ട്ടു​ക​ളും മു​തി​ർ​ന്ന​വ​ർ​ക്കാ​യി യാ​ത്രാ​വേ​ള​യി​ൽ സം​സാ​രി​ച്ച വി​ഷ​യ​ത്തെ ആ​സ്പ​ദ​മാ​ക്കി ക്വി​സ് മ​ത്സ​ര​വും പ്ര​ഭാ​ത, പ്ര​ദോ​ഷ പ്രാ​ർ​ഥ​ന​ക​ൾ ന​ട​ത്തി​യ​തും യാ​ത്രാ​രം​ഭ​ത്തി​ലും അ​വ​സാ​നി​പ്പി​ക്കു​മ്പോ​ഴും ഇ​ട​ക്ക് വ​ഴി​യി​ൽ ഇ​റ​ങ്ങു​മ്പോ​ഴും ചെ​ല്ലാ​ൻ പ്രാ​ർ​ഥ​ന പ​ഠി​പ്പി​ച്ച​തും ശ്ര​ദ്ധേ​യ​മാ​യി​രു​ന്നു. പി​ന്നീ​ട് ഞ​ങ്ങ​ൾ പോ​യ​ത് ഹ​ഖ​ലി​ലേ​ക്കാ​ണ്. അ​വി​ടെ​നി​ന്ന്​ കൊ​ണ്ട്​ ഒ​റ്റ കാ​ഴ്​​ച​യി​ൽ ഈ​ജി​പ്തി​​ന്റെ​യും ഇ​സ്രാ​യേ​ലി​​​ന്റെ​യും ജോ​ർ​ഡ​നി​​​ന്റെ​യും രാ​ജ്യാ​തി​ർ​ത്തി​ക​ൾ ഒ​രു​മി​ച്ച്​ കാ​ണാ​നാ​യി.

