കരുതലോടെ പരിചരിക്കാം, കിടപ്പുരോഗിയെ

ഒ​രു വ്യ​ക്തി കി​ട​പ്പി​ലാ​കു​ന്ന​തി​െ​ൻ​റ കാ​ര​ണ​ങ്ങ​ൾ പ​ല​താ​കാം. എന്നാൽ, ഇൗ ​അ​വ​സ്ഥ​യി​ലു​ള്ള രോ​ഗി​യെ പ​രി​ച​രി​ക്കു​ന്ന​ത്​ ഒ​രേ രീ​തി​യി​ലാ​ണ്. പ​രി​ച​ര​ണ​ത്തി​ന്​ രോ​ഗി​യെ നോ​ക്കു​ന്ന വ്യ​ക്തി (Care Taker), ​ഡോ​ക്​​ട​ർ​മാ​ർ, ന​ഴ്​​സു​മാ​ർ, ഫി​സി​യോ തെ​റ​പ്പി​സ്​​റ്റ്, ഡ​യ​റ്റീ​ഷ്യ​ൻ ഇ​വ​രു​ടെ​യൊ​ക്കെ സേ​വ​നം ആ​വ​ശ്യ​മാ​ണ്.

ആ​ശ്വാ​സം
രോ​ഗി​യെ ക​ഴി​യും​വി​ധം സു​ഖ​മാ​യി കി​ട​ത്തു​ക. വൃ​ത്തി​യു​ള്ള ഷീ​റ്റു​ക​ൾ വേ​ണം ഉ​പ​യോ​ഗി​ക്കാ​ൻ. കി​ട​ക്കു​േ​മ്പാ​ൾ തോ​ളി​നും സ​ന്ധി​ക​ൾ​ക്കും വ​ലി​ച്ചി​ലു​ണ്ടാ​കാ​ൻ പാ​ടി​ല്ല. ര​ണ്ടു വ​ശ​ത്തേ​ക്കും തി​രി​ച്ചു​കി​ട​ത്താ​ൻ ശ്ര​ദ്ധി​ക്ക​ണം. രോ​ഗി​ക്കു​ത​െ​ന്ന തി​രി​യാ​ൻ ക​ഴി​യു​മെ​ങ്കി​ൽ രോ​ഗി​​യോ​ട്​ പ​റ​ഞ്ഞ്​ സ്വ​ന്ത​മാ​യി തി​രി​ഞ്ഞു​കി​ട​ക്കാ​ൻ പ്രോ​ത്സാ​ഹി​പ്പി​ക്ക​ണം. ര​ണ്ടു പേ​ർ ചേ​ർ​ന്നു​വേ​ണം രോ​ഗി​യു​ടെ ഷീ​റ്റു​ക​ൾ മാ​റ്റു​ന്ന​ത്. പ​ല രീ​തി​യി​ൽ പൊ​ക്കി​യും  താ​ഴ്​​ത്തി​യും ഉ​പ​യോ​ഗി​ക്കാ​ൻ പ​റ്റു​ന്ന ക​ട്ടി​ലു​ക​ളാ​ണ്​ ഇ​പ്പോ​ൾ മി​ക്ക ആ​ശു​പ​ത്രി​ക​ളി​ലു​മു​ള്ള​ത്. ഇൗ ​ത​ര​ത്തി​ലു​ള്ള ക​ട്ടി​ലു​ക​ൾ ഇ​പ്പോ​ൾ മാ​ർ​ക്ക​റ്റി​ൽ ല​ഭ്യ​മാ​ണ്.

ശു​ചി​​ത്വ​പ​രി​പാ​ല​നം
രോ​ഗി, രോ​ഗി​യെ പ​രി​പാ​ലി​ക്കു​ന്ന വ്യ​ക്തി, രോ​ഗി​യു​ടെ മു​റി​യും പ​രി​സ​ര​വും എന്നിവ വൃ​ത്തി​യു​ള്ള​താ​യി​രി​ക്ക​ണം. രോ​ഗി​യെ ക​ഴി​യു​മെ​ങ്കി​ൽ എ​ന്നും കു​ളി​പ്പി​ക്ക​ണം. കു​ളി​പ്പി​ക്കാ​ൻ സാ​ധി​ക്കു​ക​യി​ല്ലെ​ങ്കി​ൽ ദേ​ഹം തു​ട​ച്ചു​വൃ​ത്തി​യാ​ക്ക​ണം. നേ​രി​യ ഉ​പ്പു​ചേ​ർ​ത്ത ഇ​ളംചൂ​ടു​വെ​ള്ളം ഉ​പ​യോ​ഗി​ക്കു​ക. ശ​രീ​ര​ത്തി​െ​ൻ​റ ഇൗ​ർ​പ്പം നി​ല​നി​ർ​ത്തു​ന്ന​തി​ന്​​​ ക​ണ്ണു​ക​ൾ,​ ചെ​വി​ക​ൾ, ക​ക്ഷം, മാ​റി​ട​ങ്ങ​ൾ​ക്കു താ​ഴെ, സ്വ​കാ​ര്യ​ഭാ​ഗ​ങ്ങ​ൾ എ​ന്നി​വി​ട​ങ്ങ​ൾ പ്ര​ത്യേ​കം ശ്ര​ദ്ധി​ച്ചു തു​ട​ക്ക​ണം. തു​ട​ച്ചു​ക​ഴി​ഞ്ഞാ​ൽ ശ​രീ​രം ഉ​ണ​ങ്ങാ​നു​ള്ള സ​മ​യം ന​ൽ​ക​ണം. ക്രീ​മു​ക​ൾ ഉ​പ​യോ​ഗി​ച്ച്​ (Moisturising Cream) തൊ​ലി​പ്പു​റം ന​ന്നാ​യി മ​സാ​ജ്​ ചെ​യ്യു​ക. പൗ​ഡ​റി​െ​ൻ​റ ഉ​പ​യോ​ഗം കു​റ​ക്കു​ക. മു​ടി വൃ​ത്തി​യാ​യി ചീ​കി ഒ​തു​ക്കി​വെ​ക്കു​ക. ആ​ഴ്​​ച​യി​ലൊ​രു ദി​വ​സം ഷാം​പൂ ഉ​പ​യോ​ഗി​ക്കാം. പു​രു​ഷ​ന്മാ​ർ​ക്ക്​ ഷേ​വു ചെ​യ്​​തു കൊ​ടു​ക്ക​ണം. ക​ഴി​യു​മെ​ങ്കി​ൽ ഇൗ ​പ്ര​വൃ​ത്തി​ക​ളെ​ല്ലാം രോ​ഗി​യെ​ക്കൊ​ണ്ടു​ത​ന്നെ ചെ​യ്യി​ക്കു​ക. ന​ഖ​ങ്ങ​ൾ വെ​ട്ടി വൃ​ത്തി​യാ​ക്ക​ണം. വാ​യയു​ടെ ശു​ചി​ത്വം മ​റ​ക്ക​രു​ത്. ഒാ​രോ ത​വ​ണ ഭ​ക്ഷ​ണം ക​ഴി​ച്ചുക​ഴി​യു​േ​മ്പാ​ഴും  വാ​യ​യും പ​ല്ലു​ക​ളും വൃ​ത്തി​യാ​ക്ക​ണം. എ​ന്നും രാ​വി​ലെ സ്​​പൂ​ണി​െ​ൻ​റ പി​ടി​യി​ൽ സ​ലൈ​ൻ ​ദ്രാ​വ​ക​ത്തി​ൽ മു​ക്കി​യ തു​ണി ചു​റ്റി വാ​യ വൃ​ത്തി​യാ​ക്കാം.

കി​ട​ക്ക​വി​രി മാ​റ്റു​ന്ന വി​ധം
എ​ന്നും കി​ട​ക്ക​വി​രി​ക​ൾ മാ​റ്റു​ന്ന​താ​ണ്​ ന​ല്ല​ത്. രോ​ഗി​യെ കി​ട​ത്തു​ന്ന​തി​ന്​ കട്ടി കു​റ​ഞ്ഞ കോ​ട്ട​ൺഷീ​റ്റു​ക​ൾ ഉ​പ​യോ​ഗി​ക്കു​ക. കി​ട​ക്ക​വി​രി​യു​ടെ ന​ടു​ഭാ​ഗ​ത്ത്​ ഒ​രു  ക​ഷ​ണം കോ​ട്ട​ൺ തു​ണി വി​രി​ക്കു​ക. മു​ഷ​ി​ഞ്ഞാ​ൽ ഇൗ ​തു​ണി മാ​റ്റി​ക്കൊ​ടു​ക്കു​ക. ര​ണ്ടു പേ​ർ ചേ​ർ​ന്നു​വേ​ണം രോ​ഗി​യു​ടെ കി​ട​ക്ക​വി​രി മാ​റ്റാ​ൻ. രോ​ഗി​യെ ഒ​രു വ​ശ​ത്തേ​ക്ക്​ ച​രി​ച്ച​തി​നു​ശേ​ഷം കി​ട​ക്ക​വി​രി​ക​ൾ (പ​ഴ​യ​തും പു​തി​യ​തും) തെ​റു​ത്തു രോ​ഗി​യു​ടെ ശ​രീ​ര​ത്തി​ന​ടു​ത്ത്​ ചു​രു​ട്ടി​വെ​ക്കു​ക. രോ​ഗി​യെ എ​തി​ർ​വ​​ശ​ത്തേ​ക്ക്​ ച​രി​ച്ചു കി​ട​ത്തു​ക. പു​തി​യ വി​രി വി​രി​ക്കു​ക​യും പ​ഴ​യ വി​രി മാ​റ്റു​ക​യും ചെ​യ്യു​ക. കി​ട​ക്ക​ക്ക്​ ന​ന​വു​പ​റ്റാ​ത്ത വി​ധ​ത്തി​ലു​ള്ള ഉ​റ വേ​ണം.

ഭ​ക്ഷ​ണം കൊ​ടു​ക്കു​ന്ന രീ​തി
വ​ള​രെ​യ​ധി​കം ശ്ര​ദ്ധ​യി​ൽ ചെ​യ്യേ​ണ്ട​താ​ണ്​ ഇ​ത്. Aspiration Pneumonia ത​ട​യു​ക എ​ന്ന​താ​ണ്​ ഉ​േ​ദ്ദ​ശ്യം. ക​ഴി​യു​മെ​ങ്കി​ൽ രോ​ഗി​യെ ഇ​രു​ത്തി സ്വ​യം ഭ​ക്ഷ​ണം ക​ഴി​ക്കു​ന്ന​തി​ന്​ പ്രോ​ത്സാ​ഹി​പ്പി​ക്ക​ണം. ചെ​റി​യ അ​ള​വി​ൽ പ​ല ത​വ​ണ​ക​ളാ​യി ഭ​ക്ഷ​ണം ക​ഴി​ക്കാം. അ​ല്ലെ​ങ്കി​ൽ മൂ​ന്നു​നേ​രം ക​ട്ടി​യാ​ഹാ​രം ക​ഴി​ക്കു​ക. ഇ​ട സ​മ​യ​ങ്ങ​ളി​ൽ ക​ഞ്ഞി​വെ​ള്ളം, പ​ഴ​ച്ചാ​റു​ക​ൾ, പ്രോ​ട്ടീ​ൻ ക​ല​ക്കി​യ പാ​ൽ​വെ​ള്ളം എ​ന്നി​വ​യാ​കാം. ഒാ​രോ ത​വ​ണ​യും ഭ​ക്ഷ​ണം ക​ഴി​ച്ച​തി​നു​ശേ​ഷം അ​ര​മ​ണി​ക്കൂ​റെ​ങ്കി​ലും ഇ​രി​ക്കു​ക. ക​ട്ടി​ലി​െ​ൻ​റ ത​ല​ഭാ​ഗം ഉ​യ​ർ​ത്തി ഇ​രു​ത്തു​ക​യും ആ​കാം. ഭ​ക്ഷ​ണ​ശേ​ഷം വാ​യ​യും പ​ല്ലു​ക​ളും വൃ​ത്തി​യാ​ക്കാ​ൻ മ​റ​ക്ക​രു​ത്.

തൊ​ലി​യു​ടെ സം​ര​ക്ഷ​ണം
കു​ളി, ദേ​ഹം തു​ട​ക്ക​ൽ എ​ന്നീ പ്ര​വൃ​ത്തി​ക​ൾ​ക്കു​ശേ​ഷം moisturising cream ദേ​ഹ​ത്തു പു​ര​ട്ടു​ക. തൊ​ലി​യു​ടെ മൃ​ദു​ല​ത ക​ഴി​യു​ന്ന​ത്ര സം​ര​ക്ഷി​ക്ക​ണം. തൊ​ലി വ​ര​ളു​ക​യാ​ണെ​ങ്കി​ൽ ചൊ​റി​ഞ്ഞു​പൊ​ട്ടാ​ൻ സാ​ധ്യ​ത​യു​ണ്ട്. രോ​ഗി​യെ ര​ണ്ടു മ​ണി​ക്കൂ​ർ കൂ​ടു​േ​മ്പാ​ൾ ച​രി​ച്ചു കി​ട​ത്തു​ക. മൂ​ത്ര​ത്തി​ൽ കി​ട​ക്കാ​തെ പ്ര​ത്യേ​കം ശ്ര​ദ്ധി​ക്ക​ണം. തൊ​ലി പൊ​ട്ടാ​തെ പ്ര​ത്യേ​കം ശ്ര​ദ്ധി​ക്ക​ണം. bed sore/ pressure sore  വ​ന്നു​ക​ഴി​ഞ്ഞാ​ൽ ബു​ദ്ധി​മു​ട്ടാ​ണ്.

സ​ഹ​താ​പം
രോ​ഗി​യെ പ​രി​ച​രി​ക്കു​ന്ന വ്യ​ക്തി​ക​ൾ​ക്ക്​ മ​ന​സ്സി​ൽ സ​ഹ​താ​പം ഉ​ണ്ടാ​ക​ണം. രോ​ഗി​യോ​ട്​ ഇൗ ​വി​കാ​രം പ്ര​ക​ടി​പ്പി​ക്ക​രു​ത്. സ​ഹ​ത​പി​ക്കു​ന്ന​ത്​ രോ​ഗി​യു​ടെ മ​നോ​വീ​ര്യ​ത്തെ കു​റ​ക്കു​ക​യോ ഇ​ല്ലാ​താ​ക്കു​ക​യോ ചെ​യ്യും. എ​പ്പോ​ഴും രോ​ഗി​ക്ക്​ പോ​സി​റ്റി​വ്​​ ചി​ന്ത​ക​ൾ പ​ക​ർ​ന്നു​കൊ​ടു​ക്കു​ക. രോ​ഗി​ക്ക്​ ഒ​രു ദി​ന​ച​ര്യ ചി​ട്ട​പ്പെ​ടു​ത്തി എ​ടു​ക്ക​ണം. ശാ​രീ​രി​ക, മാ​ന​സി​കാ​രോ​ഗ്യ​ത്തി​ന്​ ഇൗ ​ചി​ട്ട ആ​വ​ശ്യ​മാ​ണ്.

രോ​ഗി​യെ പ​രി​ച​രി​ക്കു​ന്ന വ്യ​ക്​​തി​യു​ടെ സം​ര​ക്ഷണം
രോ​ഗി​യെ പ​രി​ച​രി​ക്കു​ന്ന വ്യ​ക്​​തി​ ന​ല്ല ​​ശു​ചി​ത്വം പാ​ലി​ക്കേ​ണ്ട​താ​ണ്. നി​ത്യ​വും കു​ളി​ച്ച്​ വൃ​ത്തി​യു​ള്ള വേ​ഷം ധ​രി​ക്ക​ണം. കൈ​യു​റ​ക​ൾ ഉ​പ​യോ​ഗി​ച്ചു വേ​ണം രോ​ഗി​യെ പ​രി​ച​രി​ക്കാ​ൻ. ചി​ല രോ​ഗി​ക​ൾ​ക്ക്​ കൈ​യു​റ​ക​ൾ ധ​രി​ക്കു​ന്ന​ത്​ ഇ​ഷ്​​ട​മ​ല്ല. അ​ണു​ബാ​ധ ത​ട​യു​ന്ന​തി​നുവേ​ണ്ടി​യാ​ണെ​ന്ന്​ രോ​ഗി​യെ പ​റ​ഞ്ഞു മ​ന​സ്സി​ലാ​ക്കു​ക. ഉ​പ​യോ​ഗം ക​ഴി​ഞ്ഞാ​ൽ കൈ​യു​റ​ക​ൾ നി​ർ​ദി​ഷ്​​ട സ്​​ഥ​ല​​ത്ത്​ ക​ള​യു​ക. വ​ലി​ച്ചെ​റി​യ​രു​ത്. ഒാ​രോ ത​വ​ണ​യും രോ​ഗി​യെ തൊ​ടു​ന്ന​തി​നു​മു​മ്പ്​ Hard rub ഉ​പ​യോ​ഗി​ക്ക​ണം. രാ​ത്രി​യി​ൽ ഇ​വ​ർ​ക്ക്​ ഉ​റ​ങ്ങാ​ൻ സ​മ​യം ല​ഭി​ക്കു​ന്നു​െ​വ​ന്ന്​ ഉ​റ​പ്പു​വ​രു​ത്തു​ക. ഇ​ത്​ രോ​ഗി​യു​ടെ വീ​ട്ടു​കാ​ർ ശ്ര​ദ്ധി​ക്കേ​ണ്ട​താ​ണ്.

വ്യാ​യാ​മം
ഒാ​രോ രോ​ഗി​ക്കും ക​ഴി​യും​വി​ധം വ്യാ​യാ​മം ചെ​യ്യാം. ഡോ​ക്​​ട​റു​ടെ നി​ർ​​ദേ​ശ​പ്ര​കാ​രം ഒ​രു ഫി​സി​യോ തെ​റ​പ്പി​സ്​​റ്റി​ന്​ സ​ഹാ​യി​ക്കാ​ൻ സാ​ധി​ക്കും. കി​ട​ക്കു​ന്ന എ​ല്ലാ രോ​ഗി​ക​ൾ​ക്കും ഉ​ണ്ടാ​കാ​ൻ സാ​ധ്യ​ത​യു​ള്ള പാ​ർ​ശ്വ​ഫ​ല​മാ​ണ്​ ഡീ​പ്​ വെ​യി​ൻ ത്രോം​ബോ​സി​സ് (Deep vein thrombosis). പാ​സി​വ്​ ഫി​സി​യോ തെ​റ​പ്പി ഇൗ ​അ​വ​സ്​​ഥ​യെ ഒ​രു​പ​രി​ധി​വ​രെ ത​ട​യും. ചെ​സ്​​റ്റ്​ ഫി​സി​യോ തെ​റ​പ്പി ​ക​ഫ​ക്കെ​ട്ടി​നെ പ്ര​തി​രോ​ധി​ക്കു​ന്ന​തി​ന്​ പ്ര​യോ​ജ​ന​ക​ര​മാ​ണ്.

വി​വി​ധ​ത​രം ട്യൂ​ബു​ക​ളു​ടെ പ​രി​ച​ര​ണം
Ryles tube or Nasogastric feeding tube: രോ​ഗി​ക്ക്​ ഭ​ക്ഷ​ണം കൊ​ടു​ക്കു​ന്ന​തി​നാ​ണ്​ ഇൗ ​ട്യൂ​ബു​ക​ൾ ഉ​പ​യോ​ഗി​ക്കു​ന്ന​ത്. മൂ​ക്കി​ൽ​കൂ​ടി വ​യ​റി​നു​ള്ളി​ലേ​ക്ക്​ ഇൗ ​ട്യൂ​ബു​ക​ൾ എ​ത്തു​ന്നു. മൂ​ന്നു മാ​സം മു​ത​ൽ ആ​റു മാ​സം വ​രെ രോ​ഗി​യു​ടെ ശ​രീ​ര​ത്തി​ൽ വെ​ക്കാം. ​ഒാ​രോ ത​വ​ണ ക​ട്ടി​യാ​ഹാ​രം ​െകാ​ടു​ത്തു ക​ഴി​ഞ്ഞാ​ൽ കു​റ​ച്ച്​ വെ​ള്ള​മൊ​ഴി​ച്ച്​ ട്യൂ​ബ്​ വൃ​ത്തി​യാ​ക്ക​ണം. അ​മി​ത​മാ​യി ആ​ഹാ​ര​പ​ദാ​ർ​ഥ​ങ്ങ​ൾ കൊ​ടു​ക്ക​രു​ത്. മൂ​ന്നു​നേ​രം ക​ട്ടി​യാ​ഹാ​രം കൊ​ടു​ക്കു​ക. ആ​ഹാ​ര​ത്തി​െ​ൻ​റ അ​ള​വും ട്യൂ​ബ്​ ക​ഴു​കു​വാ​ൻ ഉ​പ​യോ​ഗി​ക്കു​ന്ന ​െവ​ള്ള​വും​കൂ​ടി 200 മി​ല്ലി​ ലി​റ്റ​ർ ആ​കാം. ഇ​തി​നി​ട​യി​ൽ ദ്രാ​വ​ക​ങ്ങ​ൾ കൊ​ടു​ക്കു​ക. ഇ​ള​നീ​ർ, പ​ഴ​ച്ചാ​റു​ക​ൾ, പ്രോ​ട്ടീ​ൻ പൗ​ഡ​ർ ക​ല​ക്കി​യ ​െവ​ള്ളം അ​ഥ​വാ പാ​ൽ​വെ​ള്ളം ആ​കാം. ട്യൂ​ബി​െ​ൻ​റ ദ്വാ​രം അ​ട​യാ​തെ ശ്ര​ദ്ധി​ക്ക​ണം. ഡ​യ​റ്റീ​ഷ്യ​ന്​ നി​ങ്ങ​ൾ​ക്കു വേ​ണ്ട നി​ർ​ദേ​ശ​ങ്ങ​ൾ ന​ൽ​കാ​ൻ സാ​ധി​ക്കും.

Tracheostomy tube 
തൊ​ണ്ട​യി​ൽ​നി​ന്ന്​ ശ്വ​സ​ന​നാ​ള​ത്തി​ലേ​ക്ക്​ ക​ട​ത്തി​വെ​ക്കു​ന്ന ട്യൂ​ബാ​ണി​ത്. എ​േ​പ്പാ​ഴും ന​ന​ഞ്ഞി​രി​ക്കാ​ൻ സാ​ധ്യ​ത​യു​ണ്ട്. വൃ​ത്തി​യാ​യി തു​ട​ച്ചു​വെ​ക്ക​ണം. തു​ട​ർ​ച്ച​യാ​യി​ സ്ര​വ​ങ്ങ​ൾ (secretion) വ​രു​ക​യാ​ണെ​ങ്കി​ൽ ഒ​രു ചെ​റി​യ ഹോ​സി​െ​ൻ​റ ക​ഷ​ണം ആ ​ഭാ​ഗ​ത്ത്​ വെ​ക്കു​ക.

Foley urinary catheter
മൂ​ത്ര​സ​ഞ്ചി​യി​ൽ​നി​ന്ന്​ മൂ​ത്രം നി​ർ​മാ​ർ​ജ​നം ചെ​യ്യു​ന്ന​തി​ന്​ ഇൗ ​ട്യൂ​ബ്​ ഉ​പ​യോ​ഗി​ക്കു​ന്നു. അ​ണു​ബാ​ധ​യു​ണ്ടാ​കു​ന്ന​തി​ന്​ സാ​ധ്യ​ത​ക​ളു​ണ്ട്. മൂ​ന്നാ​ഴ്​​ച കൂ​ടു​േ​മ്പാ​ൾ ഇൗ ​ട്യൂ​ബ്​ മാ​റ്റ​ണം.

മേ​ൽ​പ​റ​ഞ്ഞ ട്യൂ​ബു​ക​ൾ സ​ലൈ​ൻ സ്വാ​ബ്​ (Saline Swab) ഉ​പ​യോ​ഗി​ച്ച്​ വൃ​ത്തി​യാ​ക്കാം. സ​ലൈ​ൻ വീ​ട്ടി​ൽ​ത​ന്നെ ഉ​ണ്ടാ​ക്കി​യെ​ടു​ക്കാം. വെ​ള്ള​ത്തി​ൽ ഉ​പ്പു ചേ​ർ​ക്കു​ക. ഇൗ ​ദ്രാ​വ​ക​ത്തി​ൽ പ​ഞ്ഞി​ക്ക​ഷ​ണ​ങ്ങ​ൾ ഇ​ട്ട്​ തി​ള​പ്പി​ക്കു​ക. ഇൗ ​പ​ഞ്ഞി​ക്ക​ഷ​ണ​ങ്ങ​ൾ വൃ​ത്തി​യാ​ക്കു​ന്ന​തി​ന്​ ഉ​പ​യോ​ഗി​ക്കാം. ക​ക്ഷം, മാ​റി​ട​ങ്ങ​ളു​ടെ താ​ഴെ​യു​ള്ള ഭാ​ഗം, സ്വ​കാ​ര്യ​ഭാ​ഗ​ങ്ങ​ൾ ഇ​വി​ടെ​യെ​ല്ലാം ഇൗ ​ക​ഷ​ണ​ങ്ങ​ൾ​കൊ​ണ്ട്​ ശു​ചി​യാ​ക്കാം. ക​ട​ക​ളി​ൽ ല​ഭി​ക്കു​ന്ന wet wipes ഇ​തി​ന്​ ഉ​പ​യോ​ഗി​ക്കാം.

തയാറാക്കിയത്​: ഡോ. ​പ്രി​യ വി​ജ​യ​കു​മാ​ർ
പ്ര​ഫ​സ​ർ, ഡി​പ്പാ​ർ​ട്​മെ​ൻ​റ്​ ഒാ​ഫ്​ ജി​റി​യാ​ട്രി​ക്​​സ്,  
അ​മൃ​ത ഇ​ൻ​സ്​​റ്റി​റ്റ്യൂ​ട്ട്​ ഒാ​ഫ്​ മെ​ഡി​ക്ക​ൽ സ​യ​ൻ​സ​സ്, കൊ​ച്ചി