ഒടുവിൽ ഊബറിന്റെ കുറ്റസമ്മതം; അ​ന്വേഷണം തടയാൻ ഉപയോഗിച്ചത് 'സ്റ്റെൽത് ടെക്നോളജി'

ലോകമെമ്പാടുമുള്ള വിപണികളിലേക്ക് കടക്കാനും നേരിടുന്ന അന്വേഷണങ്ങൾ മറയ്ക്കാനുമായി സംശയാസ്പദവും നിയമവിരുദ്ധവുമായ മാർഗ്ഗങ്ങൾ ഊബർ സ്വീകരിച്ചതായി അ​ന്വേഷണ സംഘം. 'ഊബർ ഫയൽസ്' എന്ന പേരിൽ സംയുക്ത മാധ്യമ അ​ന്വേഷണ സംഘം പുറത്തുവിട്ട റിപ്പോർട്ടിലാണ് വിവരങ്ങളുള്ളത്. സർക്കാർ അന്വേഷണങ്ങളെ തടയാൻ ഊബർ സ്റ്റെൽത്ത് ടെക്നോളജി പ്രയോഗിച്ചു എന്നാണ് ഫയലുകൾ പറയുന്നത്. എന്നാൽ ഇതേപറ്റിയുള്ള കൃത്യമായ വിവരങ്ങൾ റിപ്പോർട്ടിലില്ല. വിവരങ്ങൾ മറച്ചുവയ്ക്കുക എന്നതാണ് സ്റ്റെൽത് ടെക്നോളജി എന്നതുകൊണ്ട് അർഥമാക്കുന്നതെന്നാണ് സൂചന.

നിലവിൽ പുറത്തുവന്നിരിക്കുന്നത് പഴയ ചില ഫയലുകളെപറ്റിയുള്ള വിവരങ്ങളാണ്. ഭൂതകാലത്തിന് ഒഴികഴിവ് പറയില്ലെന്നും കഴിഞ്ഞ അഞ്ച് വർഷത്തെ പ്രവർത്തനങ്ങളെ വിലയിരുത്താൻ ആഗ്രഹിക്കുന്നുവെന്നും ഊബർ പറഞ്ഞു. യൂബർ മുൻകാലങ്ങളിലെ "തെറ്റുകൾ" അംഗീകരിക്കുകയും 2017 മുതൽ സി.ഇ.ഒ ആയ ദാരാ ഖോസ്രോഷാഹിയുടെ കീഴിലുള്ള കമ്പനി "വ്യത്യസ്തമായ ഒരു കമ്പനിയാണ്" എന്നും പറയുന്നുണ്ട്.

ഇന്ത്യയിൽ 2013 മുതൽ ഊബർ പ്രവർത്തിക്കുന്നുണ്ട്. രാജ്യത്ത് ഊബർ നടത്തിയ നിയമലംഘനത്തെക്കുറിച്ച് പ്രത്യേകമായി വിശദമാക്കിയിട്ടില്ലെങ്കിലും, ആഗോളതലത്തിൽ ടാക്‌സി നിയന്ത്രണങ്ങൾ ഒഴിവാക്കാനും സബ്‌സിഡികൾ കൈക്കലാക്കാനും ഊബർ ശ്രമിച്ചത് എങ്ങനെയെന്ന് അന്വേഷണാത്മക പത്രപ്രവർത്തകരുടെ ഇന്റർനാഷണൽ കൺസോർഷ്യം റിപ്പോർട്ട് ചെയ്യുന്നു. ക്രൂരമായ മാനേജ്‌മെന്റ് സമ്പ്രദായങ്ങളുടെ പേരിൽ 2017-ൽ രാജിവെക്കാൻ നിർബന്ധിതനായ കമ്പനിയുടെ സഹസ്ഥാപകനും മുൻ ചീഫ് എക്‌സിക്യൂട്ടീവുമായ ട്രാവിസ് കലാനിക്കിന്റെ നിലപാടുകളെ സംബന്ധിച്ച് കമ്പനിയിലെ എക്‌സിക്യൂട്ടീവുകൾ തമ്മിലുള്ള ടെക്‌സ്‌റ്റുകളും ഇമെയിൽ സന്ദേശങ്ങളും ഉൾപ്പെടെയുള്ള രേഖകളും അന്വേഷണ സംഘം പരി​ശോധിച്ചിട്ടുണ്ട്.

2017-നുമുമ്പ് ഊബറിന്റെ നിയമലംഘനങ്ങളുടെ നിരവധി കഥകൾ പ്രചരിച്ചിരുന്നു. ഒന്നിലധികം പുസ്തകങ്ങളും ടിവി സീരീസും ഇതേപറ്റി പുറത്തിറങ്ങിയിട്ടുണ്ട്. 'പുതിയ സി.ഇ.ഒ ദാരാ ഖോസ്രോഷാഹി കമ്പനിയുടെ മൂല്യങ്ങൾ തിരുത്തിയെഴുതി, നേതൃത്വ ടീമിനെ നവീകരിച്ചു, സുരക്ഷ ഒരു പ്രധാന കമ്പനി മുൻഗണനയാക്കി, മികച്ച ഇൻ-ക്ലാസ് കോർപ്പറേറ്റ് ഭരണം നടപ്പിലാക്കി, ഒരു സ്വതന്ത്ര ബോർഡ് ചെയർ നിയമിച്ചു, കൂടാതെ ഒരു പൊതു കമ്പനിയായി പ്രവർത്തിക്കാൻ ആവശ്യമായ കർശന നിയന്ത്രണങ്ങളും അനുസരണവും സ്ഥാപിച്ചു'-രേഖകൾ പറയുന്നു.

124,000 രഹസ്യ രേഖകളുടെ ആഗോള അന്വേഷണമാണ് ഊബർ ഫയൽസ് എന്ന് അറിയപ്പെടുന്നത്. ഊബർ എങ്ങനെയാണ് നിയമം ലംഘിച്ചത്, പോലീസിനെ കബളിപ്പിച്ചത്, ഡ്രൈവർമാരെ ചൂഷണം ചെയ്‌തത്, ലോകമെമ്പാടുമുള്ള ഗവൺമെന്റുകളെ രഹസ്യമായി ലോബി ചെയ്‌തതെങ്ങനെയെന്ന് എന്നൊക്കെയാണ് അന്വേഷണം വെളിപ്പെടുത്തുന്നത്.

മുതിർന്ന എക്സിക്യൂട്ടീവുകൾ തമ്മിലുള്ള ഇമെയിലുകൾ, മെസേജുകൾ, വാട്സ്ആപ്പ് എക്‌സ്‌ചേഞ്ചുകൾ, മെമ്മോകൾ, അവതരണങ്ങൾ, നോട്ട്ബുക്കുകൾ, ബ്രീഫിംഗ് പേപ്പറുകൾ, ഇൻവോയ്‌സുകൾ എന്നിവ മാധ്യമ സംഘം പരിശോധിച്ചിരുന്നു.ഫയലുകൾ 40 രാജ്യങ്ങളെ ഉൾക്കൊള്ളുന്നുണ്ട്. 2013 മുതൽ 2017 വരെയുള്ള കാലയളവിൽ, ടാക്‌സി നിയന്ത്രണങ്ങൾ കാര്യമാക്കാതെ, ലോകമെമ്പാടുമുള്ള നഗരങ്ങളിലേക്ക് കടന്നുകയറിയ ഊബർ മികച്ച സ്റ്റാർട്ടപ്പിൽ നിന്ന് ആഗോള ഭീമനായി മാറുകയായിരുന്നു. അന്വേഷണം സുഗമമാക്കുന്നതിന്, ഇൻറർനാഷണൽ കൺസോർഷ്യം ഓഫ് ഇൻവെസ്റ്റിഗേറ്റീവ് ജേണലിസ്റ്റ്സ് (ഐസിഐജെ) വഴി 40-ലധികം മാധ്യമ സ്ഥാപനങ്ങളിലെ 180 പത്രപ്രവർത്തകർ ഊബർ ഫയൽസിൽ സഹകരിച്ചു.