ചീഫ്​ ജസ്​റ്റിസ്​ മിശ്ര വിരമിക്കു​േമ്പാൾ

2013 ജൂ​ലൈ​യി​ൽ സ്​​ഥാ​ന​മേ​റ്റ ചീ​ഫ്​ ജ​സ്​​റ്റി​സ്​ സ​ദാ​ശി​വം തൊ​ട്ട്​ ഇ​തു​വ​രെ​യാ​യി ആ​റ്​ ചീ​ഫ്​ ജ​സ്​​റ്റി​സു​​മാ​രു​ടെ മു​മ്പാ​കെ ഹാ​ജ​രാ​യി വാ​ദി​ക്കാ​ൻ ​ഇൗ ​ലേ​ഖ​ക​ന്​ ഭാ​ഗ്യ​മു​ണ്ടാ​യി. പ​രി​മി​ത​മാ​യ ഇൗ ​അ​നു​ഭ​വ​ത്തി​​​െൻറ വെ​ളി​ച്ച​ത്തി​ൽ ന്യാ​യാ​ധി​പ​രെ സ​മ​ഗ്ര​മാ​യി താ​ര​ത​മ്യം ചെ​യ്യാ​ൻ ക​ഴി​യി​ല്ല. എ​ങ്കി​ലും ദീപക്​ മി​ശ്ര​യെ വ്യ​ത്യ​സ്​​ത​നാ​ക്കു​ന്ന​തെ​ന്താ​ണ്​ എ​ന്ന ചോ​ദ്യ​ത്തി​ന്​ പെ​െ​ട്ട​ന്ന്​ മ​ന​സ്സി​ലെ​ത്തു​ന്ന ഉ​ത്ത​രം ഇ​താ​ണ്​- അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​​​െൻറ ക്ഷ​മാ​ശീ​ല​വും ആരുടെ വാ​ദ​മു​ഖ​ങ്ങളും പ​രി​ഗ​ണി​ക്കാ​നു​ള്ള സ​ന്ന​ദ്ധ​ത​യും ക​ഠി​നാ​ധ്വാ​ന​ശീ​ല​വും. ഇൗ ​ദൃ​ശ ഗു​ണ​ങ്ങ​ൾ കൂ​ടി​യ​തി​നാ​ലാ​ക​ണം ഏ​റ്റ​വും വ​ലി​യ പ്ര​തി​സ​ന്ധി​ക​ൾ ദൃ​ഢ​ചി​ത്ത​ത​യോ​ടെ കൈ​കാ​ര്യം ചെ​യ്യാ​ൻ അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്​ ക​ഴി​ഞ്ഞ​ത്.

സം​വി​ധാ​ന​ത്തി​​​െൻറ പ്ര​ശ്​​ന​ങ്ങ​ൾ
നാ​ല്​ ന്യാ​യാ​ധി​പ​ർ ചേ​ർ​ന്ന്​ ഇൗ ​വ​ർ​ഷാദ്യം ന​ട​ത്തി​യ വാ​ർ​ത്ത​സ​മ്മേ​ള​നം വ്യ​ക്തി​ഗ​ത വി​മ​ർ​ശ​ന​മെ​ന്ന​തി​നെ​ക്കാ​ൾ സം​വി​ധാ​ന​ങ്ങ​ൾ​ക്കും നാ​ട്ടു​ന​ട​പ്പി​നും ഉ​ന്ന​ത കോ​ട​തി​ക​ളി​ലെ ന്യാ​യാ​ധി​പ​രെ സം​ബ​ന്ധി​ക്കു​ന്ന നി​യ​മ​വ്യ​വ​സ്​​ഥ​ക​ൾ​ക്കും എ​തി​രാ​യി​ട്ടു​ള്ള​താ​യി​രു​ന്നു. ചീ​ഫ്​ ജ​സ്​​റ്റി​സ്​ മി​ശ്ര​യാ​ക​െ​ട്ട, വാ​ർ​ത്ത​സ​മ്മേ​ള​നം ന​ട​ത്തി​യവ​രാ​ക​െ​ട്ട, ഏ​തെ​ങ്കി​ലും സ്വ​ത​ന്ത്ര ക​മീ​ഷ​നി​ലൂ​ടെ നി​യ​മി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​വ​രാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല. ഹൈ​കോ​ട​തി​ക​ളി​ലെ പോലെ സു​പ്രീം​കോ​ട​തി​യി​ലേ​ക്കു​ള്ള സ്​​ഥാ​ന​ക്ക​യ​റ്റ​വും നി​യ​ത​മാ​യ മാ​ന​ദ​ണ്ഡ​ങ്ങ​ളി​ല്ലാ​തെ, ആ​വ​ശ്യ​മാ​യ സു​താ​ര്യ​ത​യി​ല്ലാ​തെ ന​ട​ക്കു​ന്ന രാ​ജ്യ​മാ​ണ്​ ന​മ്മു​ടേ​ത്. കാ​ന​ഡ, ബ്രി​ട്ട​ൻ, ദ​ക്ഷി​ണാ​ഫ്രി​ക്ക തു​ട​ങ്ങി​യ രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ളു​മാ​യി താ​ര​ത​മ്യ​പ്പെ​ടു​ത്തു​േ​മ്പാ​ൾ ന​മ്മു​ടെ ന്യാ​യാ​ധി​പ നി​യ​മ​ന രീ​തി ഒ​ട്ടും ജ​നാ​ധി​പ​ത്യ​വ​ത്​​ക​രി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​ത​ല്ല. അതു​കൊ​ണ്ടാ​ണ്​ ജ​സ്​​റ്റി​സ്​ കെ.​എം. ജോ​സ​ഫി​​​െൻറ സു​പ്രീം​കോ​ട​തി​യി​ലെ നി​യ​മ​നം വൈ​കി​ച്ച​പ്പോ​ൾ അ​തേ​പ്പ​റ്റി ഇ​ത​ര ന്യാ​യാ​ധി​പ​ർ​ക്ക്​ പ​ര​സ്യ​മാ​യി പ​റ​​യേ​ണ്ടി​വ​ന്ന​ത്. ​സ​ു​പ്രീം​കോ​ട​തി​യി​ലെ കേ​സു​ക​ൾ വി​ഭ​ജി​ച്ച്​ ന​ൽ​കു​ന്ന രീ​തി​യി​ലും പ്ര​ഖ്യാ​പി​ത ച​ട്ട​ങ്ങ​ൾ ഉ​ണ്ടാ​ക​ണം. വാ​ർ​ത്ത​സ​മ്മേ​ള​ന​ത്തി​ന്​ നേ​തൃ​ത്വം ന​ൽ​കി​യ ജ​സ്​​റ്റി​സ്​ ചെ​ല​മേ​ശ്വ​ർ​ ത​​​െൻറ വി​മ​ർ​ശ​നം വ്യ​ക്ത്യാ​ധി​ഷ്​​ഠി​ത​മ​െ​ല്ല​ന്ന്​ ആ​വ​ർ​ത്തി​ച്ച​തോ​ർ​ക്കു​ക.

വി​ധി​ക​ളെ വി​ല​യി​രു​ത്തു​േ​മ്പാ​ൾ
ചീ​ഫ്​ ജ​സ്​​റ്റി​സാ​യി​രി​ക്ക​ുേ​മ്പാ​ഴും അ​തി​നു​മു​മ്പ്​ ന്യാ​യാ​ധി​പ​നാ​യി​രി​ക്കു​േ​മ്പാ​ഴും ദീ​പ​ക്​​മി​ശ്ര ന​ട​ത്തി​യ വി​ധി പ്ര​സ്​​താ​വ​ങ്ങ​ൾ ച​രി​ത്ര​ത്താ​ൽ വി​ല​യി​രു​ത്ത​പ്പെ​ടും. യാ​ക്കൂ​ബ്​ മേ​മ​​​െൻറ വ​ധ​ശി​ക്ഷ വി​ഷ​യ​ത്തി​ൽ ശി​ക്ഷ ന​ട​പ്പാ​ക്കി​യ ദി​വ​സ​ത്തി​ന്​ തൊ​ട്ടു​മു​മ്പ​ത്തെ രാ​ത്രി​യി​ൽ വാ​ദം​കേ​ട്ട്​ വ​ധ​ശി​ക്ഷ ന​ട​പ്പാ​ക്കാ​ൻ അ​നു​വ​ദി​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു ജ​സ്​​റ്റി​സ്​ മി​ശ്ര​യു​ടെ ​െബ​ഞ്ച്. ഒ​രാ​ളെ കൊ​ല​ക്ക​യ​റി​ൽ​നി​ന്നു ര​ക്ഷി​ക്കാ​ൻ ഇ​ത്ത​രം തി​ടു​ക്കം കാ​ണി​ച്ചി​രു​െ​ന്ന​ങ്കി​ൽ അ​ത്​ മ​ന​സ്സി​ലാ​ക്കാ​മാ​യി​രു​ന്നു. ഒ​േ​ട്ട​റെ വി​മ​ർ​ശ​ന​ങ്ങ​ൾ​ക്കും നീ​തിരാ​ഹി​ത്യം സം​ബ​ന്ധി​ച്ച ആ​ക്ഷേ​പ​ങ്ങ​ൾ​ക്കും ക​ള​മൊ​രു​ക്കി​യ വി​ധി​യാ​യി​രു​ന്നു അ​ത്. അ​ന്യ​ഥാ ലി​ബ​റ​ൽ ആ​യ ജ​സ്​​റ്റി​സ്​ മി​ശ്ര​ക്ക്, വ​ധ​ശി​ക്ഷ​യെ​പ്പോ​ലെ പ്രാ​കൃ​ത​മാ​യ ഒ​രു ശി​ക്ഷാ​വി​ധി​യു​ടെ കാ​ര്യ​ത്തി​ൽ ആ ​സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യവാ​ഞ്​ഛ ക​ണി​ക്കാ​നാ​യി​ല്ല. എ​ന്നാ​ൽ, ക​ർ​ണാ​ട​ക​യി​ൽ ഇൗ ​വ​ർ​ഷം ഉ​ണ്ടാ​യ രാ​ഷ്​​ട്രീ​യപ്ര​ക​മ്പ​ന​ങ്ങ​ൾ​ക്കി​ട​യി​ൽ, സം​യു​ക്ത ഭൂ​രി​പ​ക്ഷ​ത്തി​​​െൻറ അ​വ​കാ​ശ​വാ​ദ​ങ്ങ​ളെ അ​വ​ഗ​ണി​ച്ച അ​വി​ട​ത്തെ ഗ​വ​ർ​ണ​റു​ടെ തെ​റ്റാ​യ സ​മീ​പ​ന​ത്തി​ന്​ രാ​ത്രി​കാ​ല ഹി​യ​റി​ങ്ങി​ന്​ ഭ​ര​ണ​പ​ര​മാ​യ അ​ധി​കാ​രം ഉ​​പ​യോ​ഗി​ച്ച്​ മിശ്ര അ​നു​വാ​ദം ന​ൽ​കി. ഗ​വ​ർ​ണ​റു​ടെ ഉ​ത്ത​ര​വി​ന്​ സ്​​റ്റേ ന​ൽ​കാ​ൻ ബെ​ഞ്ച്​ വി​സ​മ്മ​തി​െ​ച്ച​ങ്കി​ലും സാ​മാ​ജി​ക​രു​ടെ എ​ണ്ണം ശ​രി​യാ​യി നി​ജ​പ്പെ​ടു​ത്താ​നും അ​തു​വ​ഴി കു​തി​ര​ക്ക​ച്ച​വ​ട​ത്തി​ന്​ അ​റു​തി വ​രു​ത്താ​നും ക​ഴി​ഞ്ഞു. സ​മ​േ​യാ​ചി​ത​മാ​യ ഇ​ട​പെ​ട​ലാ​യി​രു​ന്നു ഇ​ക്കാ​ര്യ​ത്തി​ലു​ണ്ടാ​യ​ത്.

ദേ​ശീ​യ​ഗാ​നം കേ​ൾ​ക്കു​േ​മ്പാ​ൾ നി​ർ​ബ​ന്ധ​മാ​യും എ​ഴു​ന്നേ​റ്റു നി​ൽ​ക്ക​ണ​മെ​ന്ന ഉ​ത്ത​ര​വ്​ പി​ന്നീ​ട്​ അ​തേ ​െബ​ഞ്ചി​ലെ ജ​സ്​​റ്റി​സ്​ ച​ന്ദ്ര​ചൂ​ഡ്​ സാ​ര​മാ​യി​ത്ത​ന്നെ തി​രു​ത്തി​യ​പ്പോ​ൾ അ​തി​ന്​ ചീ​ഫ്​ ജ​സ്​​റ്റി​സ്​ മി​ശ്ര​യു​ടെ മൗ​നാ​നു​വാ​ദം ഉ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ഇ​തി​ൽ ആ​ത്മ​വി​മ​ർ​ശ​ന​ത്തി​​​െൻറ ഉ​ള്ള​ട​ക്കം കാ​ണാം. ആ​ധാ​ർ കേ​സി​ലാ​ക​െ​ട്ട, വ​ര​വ​ര റാ​വു അ​ട​ക്ക​മു​ള്ള ആ​ക്​​ടി​വി​സ്​​റ്റു​ക​ളെ ന്യാ​യ​മാ​യ കാ​ര​ണ​മി​ല്ലാ​തെ പ്ര​തി​കാ​ര​ബു​ദ്ധ്യാ അ​റ​സ്​​റ്റ്​ ചെ​യ്​​ത കേ​സി​ലാ​ക​െ​ട്ട ജ​സ്​​റ്റി​സ്​ ച​ന്ദ്ര​ചൂ​ഡി​നെ​പ്പോ​ലെ ലി​ബ​റ​ൽ ആ​കാ​ൻ ചീ​ഫ്​ ജ​സ്​​റ്റി​സ്​ മി​ശ്ര​ക്ക്​ ക​ഴി​ഞ്ഞി​ല്ല. അ​തി​നാ​ൽ​ത്ത​ന്നെ മൂ​ർ​ത്ത രാ​ഷ്​​ട്രീ​യ സ​ന്ദ​ർ​ഭ​ങ്ങ​ളി​ൽ ഭ​ര​ണ​കൂ​ട വി​രു​ദ്ധ അ​മ്പ​യ​റി​ങ്ങി​ന്​ അ​ദ്ദേ​ഹം ത​യാ​റാ​യി​ല്ല എ​ന്ന വി​മ​ർ​ശ​ന​ത്തി​ന്​ പ്ര​സ​ക്തി​യു​ണ്ട്. സ്വ​വ​ർ​ഗ ലൈം​ഗി​ക​ത, വി​വാ​ഹേ​ത​ര ബ​ന്ധം എ​ന്നി​വ​യെ ക്രി​മി​ന​ൽ കു​റ്റ​ങ്ങ​ളാ​യി കാ​ണാ​ൻ ക​ഴി​യി​ല്ലെ​ന്ന്​ വി​ല​യി​രു​ത്തി​യ ചീ​ഫ്​ ജ​സ്​​റ്റി​സ്​ മി​ശ്ര​യു​ടെ വി​ധി​ക​ൾ വ്യ​ക്തി സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ ത​ല​ങ്ങ​ളി​ൽ വി​പ്ല​വ​ക​ര​മാ​യ മാ​റ്റ​ങ്ങ​ൾ​ക്കി​ട​യാ​ക്കും. അ​വ​പോ​ലും പ​ക്ഷേ, ഭ​ര​ണ​കൂ​ട​ത്തി​നെ​തി​രാ​യ രാ​ഷ്​​ട്രീ​യ ഏ​റ്റു​മു​ട്ട​ൽ ഉ​ൾ​പ്പെ​ടു​ന്ന​വ​യാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല. ഗോ​ഹ​ത്യ​യു​ടെ പേ​രി​ലു​ള്ള ആ​ൾ​ക്കൂ​ട്ട ഗു​ണ്ടാ​യി​സ​ത്തി​നെ​തി​രാ​യ ഉ​ത്ത​ര​വ്​ ചീ​ഫ്​ ജ​സ്​​റ്റി​സ്​ മി​ശ്ര​യു​ടെ പ്ര​തി​ച്ഛാ​യ വ​ർ​ധി​പ്പി​ച്ചു. എ​ന്നാ​ൽ, ജ​ഡ്​​ജി​യാ​യി​രു​ന്ന ലോ​യ​യു​ടെ കേ​സി​ലു​ണ്ടാ​യ ഉ​ത്ത​ര​വ്​ നി​രാ​ശ​ജ​ന​ക​മാ​യി​രു​ന്നു. ​ഖാ​പ്​ പ​ഞ്ചാ​യ​ത്തു​ക​ളു​ടെ തോ​ന്ന്യാ​സ​ങ്ങ​ൾ​ക്കെ​തി​രാ​യ വി​ധി നി​യ​മ​വാ​ഴ്​​ച​യു​ടെ പ്രാ​ധാ​ന്യം വെ​ളി​പ്പെ​ടുത്തി. വി​വാ​ഹം​പോ​ലു​ള്ള കാ​ര്യ​ങ്ങ​ളി​ൽ തീ​രു​മാ​ന​മെ​ടു​ക്കാ​നു​ള്ള സ്​​ത്രീ​യു​ടെ അ​വ​കാ​ശ​ത്തി​ന്​ അ​ടി​വ​ര​യി​ടു​ന്ന​താ​യി​രു​ന്നു ഹാ​ദി​യ കേ​സി​ലെ വി​ധി. കോ​ട​തി ന​ട​പ​ടി​ക​ളു​ടെ ത​ത്സ​മ​യ സം​പ്രേ​​ഷ​ണ​ത്തി​ന്​ തു​ട​ക്ക​മി​ടാ​നു​ള്ള നീ​തി​ന്യാ​യ ഇ​ട​പെ​ട​ലും മി​ശ്ര​യു​ടെ ഭാ​ഗ​ത്തു​നി​ന്നാ​ണ്​ ഉ​ണ്ടാ​യ​ത്.

ഇ​നി​യ​ങ്ങോ​ട്ട്​
റി​ട്ട​യ​ർ​മ​​െൻറി​നു​ശേ​ഷം പു​തി​യ പ​ദ​വി​ക​ൾ സ്വീ​ക​രി​ക്കി​ല്ലെ​ന്ന്​ ജ​സ്​​റ്റി​സ്​ ചെ​ല​മേ​ശ്വ​ർ പ്ര​ഖ്യാ​പി​ക്കു​ക​യും നാ​ളി​തു​വ​രെ​യും അ​ത്​ ന​ട​പ്പാ​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്​തു. സ​മാ​ന സ​മീ​പ​നം ചീ​ഫ്​ ജ​സ്​​റ്റി​സ്​ മി​ശ്ര​യും സ്വീ​ക​രി​ക്ക​ണ​മെ​ന്ന്​ ബാ​ർ കൗ​ൺ​സി​ൽ ഒാ​ഫ്​ ഇ​ന്ത്യ ആ​വ​ശ്യ​പ്പെ​ട്ട​താ​യി ഒ​രു പ്ര​മു​ഖ ദേ​ശീ​യ പ​ത്രം ക​ഴി​ഞ്ഞ​ദി​വ​സം റി​പ്പോ​ർ​ട്ട്​ ചെ​യ്യു​ക​യു​ണ്ടാ​യി. ജ​സ്​​റ്റി​സ്​ ഗൊ​ഗോ​യി​യെ അ​ടു​ത്ത ചീ​ഫ്​ ജ​സ്​​റ്റി​സ്​ ആ​യി നാ​മ​നി​ർ​ദേ​ശം ചെ​യ്​​ത, അ​ദ്ദേ​ഹം ചീ​ഫ്​ ജ​സ്​​റ്റി​സാ​കു​ന്ന​തി​നെ​തി​രെ ഫ​യ​ൽ ചെ​യ്​​ത ഹ​ര​ജി നി​രാ​ക​രി​ച്ച ചീ​ഫ്​ ജ​സ്​​റ്റി​സ്​ മി​ശ്ര​ക്ക്​ മി​ക​ച്ച തീ​രു​മാ​ന​ങ്ങ​ൾ യ​ഥാ​സ​മ​യം എ​ടു​ക്കു​ന്ന​തി​നു​ള്ള ധൈ​ര്യ​വും പ​ക്വ​ത​യും ഉ​ണ്ടെ​ന്ന​തി​ൽ സം​ശ​യ​മി​ല്ല. ബാ​ർ കൗ​ൺ​സി​ലി​​​െൻറ​താ​യി പ​റ​യു​ന്ന നി​ർ​ദേ​ശം സ്വീ​ക​രി​ക്കാ​നു​ള്ള വ​ലു​പ്പ​വും ത്യാ​ഗ​സ​ന്ന​ദ്ധ​ത​യും അ​ദ്ദേ​ഹം കാ​ണി​ക്കു​ന്ന പ​ക്ഷം, അ​തും ഒ​രു ‘മാ​സ്​​റ്റ​ർ സ്​​ട്രോ​ക്കാ​’യി മാ​റാ​തി​രി​ക്കി​ല്ല. വി​ഷ​മ​ക​ര​മാ​യ തീ​രു​മാ​ന​ങ്ങ​ൾ എ​ടു​ക്കു​േ​മ്പാ​ഴാ​ണ്​ ന്യാ​യാ​ധി​പ​ർ ച​രി​ത്ര​ത്താ​ൽ വി​ല​യി​രു​ത്ത​പ്പെ​ടു​ക.

(സു​പ്രീം​കോട​തി​യി​ലും കേ​ര​ള ഹൈ​കോ​ട​തി​യി​ലും അ​ഭി​ഭാ​ഷ​ക​നാ​ണ് ലേ​ഖ​ക​ൻ)