മണ്ണും വെള്ളവും വായുവും സംരക്ഷിക്കാന്‍ പ്രവര്‍ത്തന പദ്ധതി 

തി​രു​വ​ന​ന്ത​പു​രം: സം​സ്ഥാ​ന​ത്തി​​​െൻറ ജൈ​വൈ​വി​ധ്യ​വും ന​ല്ല മ​ണ്ണും ശു​ദ്ധ​വാ​യു​വും ശു​ദ്ധ​ജ​ല​വും സം​ര​ക്ഷി​ക്കു​ന്ന​തി​ന് പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ന പ​ദ്ധ​തി ന​ട​പ്പാ​ക്കു​മെ​ന്ന്​ മ​ന്ത്രി​സ​ഭ അം​ഗീ​ക​രി​ച്ച പ​രി​സ്ഥി​തി ധ​വ​ള​പ​ത്രം. സാ​മ്പ​ത്തി​ക വി​ക​സ​നം, സാ​മൂ​ഹി​ക വി​ക​സ​നം, പ​രി​സ്ഥി​തി സം​ര​ക്ഷ​ണം എ​ന്നി​വ സ​ന്തു​ലി​ത​മാ​യി ന​ട​പ്പാ​ക്കാ​നാ​ണ് ഉ​ദ്ദേ​ശി​ക്കു​ന്ന​ത്. സം​സ്ഥാ​ന​ത്തെ 44 ന​ദി​ക​ളി​ല്‍നി​ന്നു​ള്ള ജ​ല​വി​ഭ​വ​ത്തി‍​​െൻറ 60 ശ​ത​മാ​നം മാ​ത്ര​മാ​ണ് ഉ​പ​യോ​ഗി​ക്കു​ന്ന​ത്. സം​സ്ഥാ​ന​ത്ത് 65 ല​ക്ഷം കി​ണ​റു​ണ്ട്. ഒ​രു ച​തു​ര​ശ്ര കി.​മീ​റ്റ​റി​ല്‍ 200 കി​ണ​റു​ക​ള്‍. 

80 ശ​ത​മാ​ന​വും വി​സ​ര്‍ജ്യ​വ​സ്തു​ക്ക​ളി​ല്‍ കാ​ണു​ന്ന ബാ​ക്ടീ​രി​യ​ക​ളാ​ല്‍ മ​ലി​ന​മാ​ണ്. മ​ണ​ല്‍ ഖ​ന​നം, ​ൈക​യേ​റ്റം, കൃ​ഷി​യി​ട​ങ്ങ​ളി​ല്‍നി​ന്ന് ഒ​ഴു​കി​വ​രു​ന്ന രാ​സ​പ​ദാ​ര്‍ത്ഥ​ങ്ങ​ള്‍, വാ​സ​കേ​ന്ദ്ര​ങ്ങ​ളി​ല്‍നി​ന്നു​ള്ള മ​ലി​ന​ജ​ല​വും ഖ​ര​മാ​ലി​ന്യ​വും, ജ​ല​സ​സ്യ​ങ്ങ​ളു​ടെ അ​നി​യ​ന്ത്രി​ത​മാ​യ വ്യാ​പ​നം തു​ട​ങ്ങി​യ​വ​യെ​ല്ലാം ന​ദി​ക​ളു​ടെ ആ​വാ​സ​വ്യ​വ​സ്ഥ​യി​ല്‍ പ്ര​തി​സ​ന്ധി സൃ​ഷ്​​ടി​ക്കു​െ​ന്ന​ന്നും ധ​വ​ള​പ​ത്രം പ​റ​യു​ന്നു.  പ​രി​സ്ഥി​തി സൗ​ഹാ​ര്‍ദ​പ​ര​മാ​യ സ​മ്പ​ദ്‌ വ്യ​വ​സ്ഥ കെ​ട്ടി​പ്പ​ടു​ക്കു​ക​യാ​ണ് സ​ര്‍ക്കാ​ർ ല​ക്ഷ്യം. അ​തി​ന്​ പ​രി​സ്ഥി​തി​ക്കു​ണ്ടാ​യ ആ​ഘാ​തം എ​ത്ര​യു​ണ്ടെ​ന്ന് പ​ഠി​ക്ക​ണം. പാ​രി​സ്ഥി​തി​ക സം​ര​ക്ഷ​ണ പ്ര​വ​ര്‍ത്ത​നം ഏ​തൊ​ക്കെ മേ​ഖ​ല​ക​ളി​ല്‍ കേ​ന്ദ്രീ​ക​രി​ക്കേ​ണ്ട​തു​ണ്ടെ​ന്നും തീ​രു​മാ​നി​ക്ക​ണം. ധ​വ​ള​പ​ത്ര​ത്തി‍​​െൻറ തു​ട​ര്‍ച്ച​യാ​യി പ്ര​വ​ര്‍ത്ത​ന പ​ദ്ധ​തി ആ​വി​ഷ്ക​രി​ക്കു​മെ​ന്ന്​ സ​ർ​ക്കാ​ർ അ​റി​യി​ച്ചു. പു​രോ​ഗ​തി അ​വ​ലോ​ക​നം ചെ​യ്യു​ന്ന​തി​നും പ്ര​വ​ര്‍ത്ത​ന പ​ദ്ധ​തി പ​രി​ഷ്ക​രി​ക്കു​ന്ന​തി​നും സ​മി​തി രൂ​പ​വ​ത്​​ക​രി​ക്കും. 

സം​സ്ഥാ​ന​ത്ത്​ 11,309 ച​തു​ര​ശ്ര കി.​മീ​റ്റ​റാ​ണ് വ​ന​മു​ള​ള​ത്. അ​തി​നി​ബി​ഡ വ​ന​വും നി​ബി​ഡ വ​ന​വും കു​റ​ഞ്ഞി​ട്ടു​ണ്ടെ​ങ്കി​ലും ഇ​ട​വി​ട്ട വ​നം 1423 ച​തു​ര​ശ്ര കി.​മീ​റ്റ​ര്‍ വ​ര്‍ധി​ച്ചു. ആ​കെ വ​ന​പ്ര​ദേ​ശ​ത്തി‍​​െൻറ 13 ശ​ത​മാ​നം തോ​ട്ട​മാ​ണ്. സം​സ്ഥാ​ന​ത്തെ ത​ണ്ണീ​ര്‍ത്ത​ട വി​സ്തൃ​തി 1.61 ല​ക്ഷം ഹെ​ക്ട​റാ​ണ്; ആ​കെ 4354 ത​ണ്ണീ​ര്‍ത്ത​ട​ങ്ങ​ള്‍. ക​ണ്ട​ല്‍ വ​ന​ങ്ങ​ളു​ടെ വി​സ്തൃ​തി 2009ല്‍ ​അ​ഞ്ച്​ ച​തു​ര​ശ്ര കി.​മീ​റ്റ​റാ​യി​രു​ന്നു. 2015-ലെ ​സ​ർ​വേ പ്ര​കാ​രം ഒ​മ്പ​ത്​ ച​തു​ര​ശ്ര കി.​മീ​റ്റ​റാ​ണ്.  നീ​ര്‍ത്ത​ട​പ്ര​ദേ​ശ​ത്തെ വ​ന​ന​ശീ​ക​ര​ണം, ന​ദി​യോ​ട് ചേ​ര്‍ന്ന സ​സ്യ​ല​താ​ദി​ക​ളു​ടെ നാ​ശം എ​ന്നി​വ ന​ദി​യു​ടെ ആ​വാ​സ​വ്യ​വ​സ്ഥ​ക്ക്​ സ​മ്മ​ര്‍ദ​മു​ണ്ടാ​ക്കു​െ​ന്ന​ന്നും ധ​വ​ള​പ​ത്രം പ​റ​യു​ന്നു.