രാഷ്ട്രപിതാവിന്‍റെ കൊച്ചി...... ഓർമകളുടെ നൂറ്റാണ്ട്

മ​ട്ടാ​ഞ്ചേ​രി: രാ​ഷ്ട്ര​പി​താ​വ് മ​ഹാ​ത്മാ​ഗാ​ന്ധി​യു​ടെ കൊ​ച്ചി സ​ന്ദ​ർ​ശ​ന​ത്തി​ന് നൂ​റ്​ തി​ക​യാ​ൻ ഇ​നി ദി​വ​സ​ങ്ങ​ൾ മാ​ത്രം. കൊ​ച്ചി​യു​ടെ ആ ​ഓ​ർ​മ​ക​ൾ​ക്ക്​ ഇ​ന്നും ച​രി​ത്ര​ത്തി​ന്‍റെ​യും ദേ​ശാ​ഭി​മാ​ന​ത്തി​ന്‍റെ​യും പ്രൗ​ഢി​യും പ്ര​താ​പ​വു​മു​ണ്ട്. നാ​ല്​ ത​വ​ണ​യാ​ണ് ഗാ​ന്ധി​ജി കൊ​ച്ചി സ​ന്ദ​ർ​ശി​ച്ച​താ​യാ​ണ്​ ച​രി​ത്ര രേ​ഖ​ക​ൾ പ​റ​യു​ന്ന​ത്.

1925 മാ​ർ​ച്ച് എ​ട്ടി​നാ​ണ് ഗാ​ന്ധി​ജി ആ​ദ്യ​മാ​യി സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ സ​മ​ര​ത്തി​ന്‍റെ ഭാ​ഗ​മാ​യി മ​ട്ടാ​ഞ്ചേ​രി​യി​ലെ​ത്തി​യ​ത്. 1927 ഓ​ക്ടോ​ബ​ർ 18ന് ​വീ​ണ്ടും മ​ട്ടാ​ഞ്ചേ​രി സ​ന്ദ​ർ​ശി​ച്ചു. കൊ​ച്ചി​യി​ലെ ഗു​ജ​റാ​ത്തി സ​മൂ​ഹ​വു​മാ​യി കൂ​ടി​ക്കാ​ഴ്ച ന​ട​ത്തി. 1934 ജ​നു​വ​രി 17ന് ​മ​ട്ടാ​ഞ്ചേ​രി, ഫോ​ർ​ട്ട്​​കൊ​ച്ചി, പ​ള്ളു​രു​ത്തി പ്ര​ദേ​ശ​ങ്ങ​ളി​ൽ പ​ര്യ​ട​നം ന​ട​ത്തി. 1938ലും ​കൊ​ച്ചി സ​ന്ദ​ർ​ശി​ച്ചു. ആ​ദ്യ സ​ന്ദ​ർ​ശ​ന​ത്തി​ൽ മ​ട്ടാ​ഞ്ചേ​രി ടി.​ഡി ഹൈ​സ്കൂ​ൾ മൈ​താ​നി​യി​ലെ വേ​ദി​യി​ൽ ഗാ​ന്ധി​ജി പൊ​തു​ജ​ന​ങ്ങ​ളെ അ​ഭി​സം​ബോ​ധ​ന ചെ​യ്തു.

ഗാ​ന്ധി​ജി​യു​ടെ ഹി​ന്ദി പ്ര​സം​ഗം അ​ന്ന് മ​ല​യാ​ള​ത്തി​ലേ​ക്ക് പ​രി​ഭാ​ഷ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യ​ത് മ​ട്ടാ​ഞ്ചേ​രി സ്വ​ദേ​ശി​യും ഗു​ജ​റാ​ത്തി വം​ശ​ജ​നു​മാ​യ മ​ധു​ർ​ദാ​സ് ആ​ഷ​റാ​യി​രു​ന്നു. അ​തൊ​രു സ്നേ​ഹ​ബ​ന്ധ​ത്തി​ന്‍റെ കൂ​ടെ തു​ട​ക്ക​മാ​യി​രു​ന്നു. പി​ന്നീ​ട് കേ​ര​ള സ​ന്ദ​ർ​ശ​ന​വേ​ള​യി​ൽ മ​ല​യാ​ള പ​രി​ഭാ​ഷ ന​ട​ത്താ​ൻ ഗാ​ന്ധി​ജി ക്ഷ​ണി​ച്ചി​രു​ന്ന​ത് മ​ധു​ർ ദാ​സി​നെ​യാ​യി​രു​ന്നു. തു​ട​ർ​ന്ന് മ​ധു​ർ ദാ​സ് ഗാ​ന്ധി​ജി​യു​ടെ ഒ​പ്പം കൂ​ടി. ബി​ഹാ​റി​ലെ മ​ധു ബെ​നി​ൽ ബ്രി​ട്ടീ​ഷ് സ​ർ​ക്കാ​റി​ന്‍റെ നേ​തൃ​ത്വ​ത്തി​ൽ ന​ട​ത്തി​യ നീ​ലം (ഇ​ൻ​ഡി​ഗോ) കൃ​ഷി​ക്കെ​തി​രെ നാ​ട്ടു​കാ​ർ ന​ട​ത്തി​യ സ​മ​ര​ത്തി​ന് നേ​തൃ​ത്വം ന​ൽ​കാ​ൻ ഗാ​ന്ധി​ജി അ​യ​ച്ച​ത് മ​ധു​ർ ദാ​സി​നെ​യാ​യി​രു​ന്നു. ഇ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്‍റെ മ​ട്ടാ​ഞ്ചേ​രി​യി​ലെ വീ​ട്ടി​ലാ​ണ് ഒ​രു​ത​വ​ണ വ​ന്ന​പ്പോ​ൾ ഗാ​ന്ധി​ജി വിശ്രമിച്ചത്​.

ഗാ​ന്ധി​ജി വി​ശ്ര​മി​ച്ച വീ​ട് നി​ല​നി​ർ​ത്തി ത​ല​മു​റ​ക​ൾ

സ​മീ​പ​ത്തെ വീ​ടു​ക​ൾ എ​ല്ലാം പു​തു​ക്കി ടെ​റ​സ് സൗ​ധ​ങ്ങ​ളാ​ക്കി​യ​പ്പോ​ഴും മ​ഹാ​ത്മാ​ഗാ​ന്ധി വി​ശ്ര​മി​ച്ച വീ​ട് ഇ​ന്നും പൊ​ളി​ച്ചു​പ​ണി​യാ​തെ സൂ​ക്ഷി​ക്കു​ക​യാ​ണ് മ​ധു​ർ ദാ​സി​ന്‍റെ ത​ല​മു​റ​ക​ൾ. പ​ഴ​യ ഇ​രു​നി​ല വീ​ടി​ന്‍റെ മു​ക​ൾ നി​ല​യി​ലാ​ണ് ഗാ​ന്ധി വി​ശ്ര​മി​ച്ച​ത്. മ​ധു​ർ ദാ​സി​ന്‍റെ മ​ക​ൻ ന​രേ​ന്ദ്ര വ​ല്ല​ഭ് ദാ​സും പൗ​ത്ര​ൻ രാ​ഹു​ൽ എ​ൻ. ആ​ഷ​റും ഈ ​വീ​ട് പൊ​ളി​ച്ചു​പ​ണി​യാ​ൻ കൂ​ട്ടാ​ക്കി​യി​ല്ല. സ​മീ​പ​ത്ത് പ​ണി​ത പു​തി​യ വീ​ട്ടി​ലാ​ണ് രാ​ഹു​ലും കു​ടും​ബ​വും ക​ഴി​യു​ന്ന​ത്. നി​ല​വി​ൽ പ​ഴ​യ വീ​ടി​ന്‍റെ താ​ഴ​ത്തെ നി​ല​യി​ൽ വ്യാ​പാ​ര സം​ബ​ന്ധ​മാ​യ സാ​ധ​ന​ങ്ങ​ൾ സൂ​ക്ഷി​ക്കാ​ൻ ഉ​പ​യോ​ഗി​ച്ചു​വ​രു​ക​യാ​ണ്.

ഗാ​ന്ധി​ജി എ​ഴു​തി​യ ക​ത്തു​ക​ൾ

ഗാ​ന്ധി​ജി പ​ല​പ്പോ​ഴാ​യി മ​ധു​ർ ദാ​സി​ന്​ എ​ഴു​തി​യ ക​ത്തു​ക​ൾ കു​ടും​ബം നി​ധി​പോ​ലെ കാ​ത്തു​വെ​ച്ചി​രു​ന്നു. പി​ന്നീ​ട് സ​ബ​ർ​മ​തി ആ​ശ്ര​മ​ത്തി​ൽ​നി​ന്നും ആ​വ​ശ്യ​പ്പെ​ട്ട​ത​നു​സ​രി​ച്ച് ഇ​വ​യെ​ല്ലാം കൈ​മാ​റി​യ​താ​യി രാ​ഹു​ൽ എ​ൻ. ആ​ഷ​ർ പ​റ​ഞ്ഞു. ഗാ​ന്ധി​ജി​യു​ടെ ആ​ദ്യ കൊ​ച്ചി സ​ന്ദ​ർ​ശ​ന​ത്തി​ൽ മ​ട്ടാ​ഞ്ചേ​രി ടി.​ഡി ഹൈ​സ്കൂ​ളി​ൽ ന​ട​ന്ന പ്ര​സം​ഗ​ത്തി​ന്‍റെ ഒ​റി​ജി​ന​ൽ ഫോ​ട്ടോ സ്കൂ​ൾ അ​ധി​കൃ​ത​ർ ആ​വ​ശ്യ​പ്പെ​ട്ട​ത​നു​സ​രി​ച്ച് കൈ​മാ​റി​യെ​ന്നും അ​ദ്ദേ​ഹം പ​റ​ഞ്ഞു. ഈ ​ചി​ത്രം സ്കൂ​ളി​ൽ പ്ര​ദ​ർ​ശി​പ്പി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ട്. ക്വി​റ്റ് ഇ​ന്ത്യ സ​മ​ര​ത്തി​ൽ പ​ങ്കെ​ടു​ത്ത​തി​ന് കു​ടും​ബ​ത്തി​ലെ ഏ​ഴു​പേ​ർ ജ​യി​ൽ​വാ​സം അ​നു​ഭ​വി​ച്ച​താ​യും രാ​ഹു​ൽ പ​റ​ഞ്ഞു.

ഫോ​ർ​ട്ട്കൊ​ച്ചി ക​ട​പ്പു​റം ഇ​ഷ്ട​പ്പെ​ട്ട ഗാ​ന്ധി

1934 ജ​നു​വ​രി 17നാ​ണ് ഗാ​ന്ധി​ജി ഫോ​ർ​ട്ട്​​കൊ​ച്ചി ക​ട​പ്പു​റം സ​ന്ദ​ർ​ശി​ച്ച​ത്. ക​ട​ൽ​ത്തീ​രം ഗാ​ന്ധി​ജി​ക്ക് ന​ന്നേ ഇ​ഷ്ട​പ്പെ​ട്ടു. തീ​ര​ത്തു​നി​ന്ന് ഒ​രു​പി​ടി മ​ണ്ണെ​ടു​ത്ത് കൊ​ച്ചി സാ​ഹ​സി​ക​ത​യു​ടെ സാ​ര​സം​ഗ്ര​ഹ​മാ​ണെ​ന്ന് വി​ശേ​ഷി​പ്പി​ച്ചു. ഈ ​വാ​ക്കു​ക​ൾ ക​ണ​ക്കി​ലെ​ടു​ത്താ​ണ് കൊ​ച്ചി​ൻ കാ​ർ​ണി​വ​ൽ ആ​ഘോ​ഷ​ങ്ങ​ളു​ടെ മു​ദ്ര​വാ​ക്യ​ത്തി​ൽ സ​മാ​ധാ​നം, പ​ങ്കാ​ളി​ത്തം, വി​ക​സ​നം എ​ന്നി​വ​ക്കൊ​പ്പം സാ​ഹ​സി​ക​ത എ​ന്നു​കൂ​ടി ഉ​ൾ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യ​ത്.

എ.​കെ. ശേ​ഷാ​ദ്രി മേ​യ​റാ​യി​രി​ക്കെ​യാ​ണ് ഫോ​ർ​ട്ട്​​കൊ​ച്ചി ക​ട​പ്പു​റ​ത്തി​ന് മ​ഹാ​ത്മാ​ഗാ​ന്ധി ബീ​ച്ച് എ​ന്ന് കൊ​ച്ചി കോ​ർ​പ​റേ​ഷ​ൻ നാ​മ​ക​ര​ണം ചെ​യ്ത​ത്. എ​ന്നാ​ൽ, ദ​ശ​ക​ങ്ങ​ൾ പി​ന്നി​ട്ടി​ട്ടും ഇ​തു​വ​രെ ന​ല്ലൊ​രു നാ​മ​സൂ​ചി​ക ബോ​ർ​ഡ് പോ​ലും സ്ഥാ​പി​ക്കാ​ൻ ക​ഴി​യാ​ത്ത​ത് ഗാ​ന്ധി​ജി​യു​ടെ കൊ​ച്ചി സ​ന്ദ​ർ​ശ​ത്തി​ന്‍റെ ശ​താ​ബ്ദി ആ​ഘോ​ഷ​വേ​ള​യി​ൽ വ​ലി​യ പ്ര​തി​ഷേ​ധ​ത്തി​ന് ഇ​ട​യാ​ക്കി​യി​ട്ടു​ണ്ട്.