മലബാർ സമരത്തി​െൻറ ഓർമകളുമായി എടക്കുളം ജുമാ മസ്ജിദ്

തി​രു​നാ​വാ​യ: 1921ലെ ​മ​ല​ബാ​ർ സ​മ​ര​ത്തി​െൻറ ഓ​ർ​മ​ക​ൾ അ​യ​വി​റ​ക്കി 200 വ​ർ​ഷ​ത്തോ​ളം പ​ഴ​ക്ക​മു​ള്ള എ​ട​ക്കു​ളം ജു​മാ മ​സ്ജി​ദ്. ബ്രി​ട്ടീ​ഷ് ആ​ധി​പ​ത്യ​ത്തി​നെ​തി​രെ പ്ര​തി​ക​രി​ക്കാ​ൻ മ​മ്പു​റം സ​യ്യി​ദ​ലി ത​ങ്ങ​ളും വെ​ളി​യ​ങ്കോ​ട് ഉ​മ​ർ ഖാ​ദി​യും മ​ല​ബാ​റി​ലെ മാ​പ്പി​ള​മാ​ർ​ക്ക് പ്ര​ചോ​ദ​നം ന​ൽ​കി​യ​തി​നെ​ത്തു​ട​ർ​ന്ന് രാ​ജ്യ​സ്നേ​ഹം ഈ​മാ​നി​െൻറ (വി​ശ്വാ​സ​ത്തി​െൻറ) ഭാ​ഗ​മാ​യി​ക്ക​ണ്ട മാ​പ്പി​ള​മാ​ർ സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ സ​മ​ര​ത്തി​ലേ​ക്ക് എ​ടു​ത്തു​ചാ​ടി​യ കാ​ലം. അ​ന്ന് ഖി​ലാ​ഫ​ത്ത് സ​മ​ര​ത്തി​െൻറ നാ​യ​ക​നാ​യി​രു​ന്ന ആ​ലി മു​സ്​​ലി​യാ​രെ ബ്രി​ട്ടീ​ഷ് പ​ട്ടാ​ളം ജ​യി​ലി​ല​ട​ച്ച​തോ​ടെ സ​മ​രം ആ​ളി​പ്പ​ട​രു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. ഈ ​സ​മ​യ​ത്താ​ണ് എ​ട​ക്കു​ളം ജു​മാ മ​സ്ജി​ദി​ൽ ക​ട​ന്ന് പ്ര​ഥ​മ മു​ദ​ർ​രി​സ് കു​ഞ്ഞാ​ല​ൻ​കു​ട്ടി മു​സ്​​ലി​യാ​രെ​യും നാ​ട്ടു​കാ​രാ​യ ഒ​ട്ടേ​റെ ദേ​ശ​സ്നേ​ഹി​ക​ളെ​യും പ​ട്ടാ​ള​ക്കാ​ർ അ​റ​സ്​​റ്റ്​ ചെ​യ്ത​ത്.

എ​ട​ക്കു​ളം റെ​യി​ൽ​വേ സ്​​റ്റേ​ഷ​നി​ൽ പ​ട്ടാ​ള​മി​റ​ങ്ങി​യി​ട്ടു​ണ്ടെ​ന്ന വാ​ർ​ത്ത പ​ര​ന്ന​തോ​ടെ ആ​ണു​ങ്ങ​ളെ​ല്ലാം ഒ​ളി​വി​ൽ പോ​വു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. ഇ​തി​ൽ ഒ​രു​പ​റ്റം ആ​ളു​ക​ൾ പ​ള്ളി​ക്ക​ക​ത്തെ ഒ​രു മു​റി​യി​ലും ചി​ല​ർ ഹൗ​ദി​നു മു​ക​ളി​ൽ പ​ന​മ്പു​കൊ​ണ്ട് നി​ർ​മി​ച്ച സീ​ലി​ങ്ങി​നു മു​ക​ളി​ലും ശ്വാ​സ​മ​ട​ക്കി ഒ​ളി​ച്ചി​രി​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു​വ​ത്രെ. പ​ട്ടാ​ളം പ​ള്ളി​യി​ൽ ക​യ​റി തി​ര​ഞ്ഞെ​ങ്കി​ലും ആ​രെ​യും കാ​ണാ​തെ തി​രി​ച്ചു​പോ​കു​ന്ന സ​മ​യ​ത്ത് ഹൗ​ദി​നു മു​ക​ളി​ലാ​യി ഇ​രു​ന്ന​വ​രി​ൽ ഒ​രാ​ൾ ഭ​യ​ന്നു വി​റ​ച്ച് താ​ഴെ വെ​ള്ള​ത്തി​ൽ വീ​ണ ശ​ബ്​​ദം കേ​ട്ട് പ​ട്ടാ​ളം വീ​ണ്ടും പ​ള്ളി​യി​ലേ​ക്ക് ഇ​ര​ച്ചു​ക​യ​റി മു​ഴു​വ​ൻ പേ​രെ​യും പി​ടി​ച്ചു കൊ​ണ്ടു​പോ​വു​ക​യാ​ണ​ത്രെ ഉ​ണ്ടാ​യ​ത്.

ബെ​ല്ലാ​രി ജ​യി​ലി​ലേ​ക്ക് കൊ​ണ്ടു​പോ​യ ഇ​വ​രെ ര​ണ്ടു വ​ർ​ഷ​ത്തെ ക​ഠി​ന ത​ട​വി​നു ശി​ക്ഷി​ച്ചു. എ​ട​ക്കു​ള​ത്ത് പു​ത്ത​ൻ​പു​ര​യി​ൽ മൊ​യ്തീ​ൻ കു​ട്ടി, സി.​പി. മാ​നു​കു​ട്ടി, സി.​പി. അ​ഹ​മ്മ​ദ് കു​ട്ടി, സി.​പി. മൊ​യ്തീ​ൻ ഹാ​ജി, ചോ​ല​യി​ൽ രാ​യി​ൻ എ​ന്നി​വ​ർ ജ​യി​ൽ ശി​ക്ഷ അ​നു​ഭ​വി​ച്ച​വ​രാ​ണ്. ഇ​തി​ൽ ഇ.​പി. മൊ​യ്തീ​ൻ കു​ട്ടി, സി.​പി. അ​ഹ​മ്മ​ദ് കു​ട്ടി ഉ​ൾ​പ്പെ​ടെ പ​ല​രും ജ​യി​ലി​ൽ മ​രി​ച്ചു. കോ​യ​മ്പ​ത്തൂ​രി​ലെ സു​ക്ക​റാം​പേ​ട്ട് ഖ​ബ​ർ​സ്ഥാ​നി​ലാ​ണ് ഇ​വ​രെ ഖ​ബ​റ​ട​ക്കി​യി​രി​ക്കു​ന്ന​ത്. ബ​ന്ധു​ക്ക​ളാ​യ പ​ല​രും മു​ൻ​കാ​ല​ങ്ങ​ളി​ൽ സി​യാ​റ​ത്തി​നാ​യി ഇ​വി​ടെ പോ​കാ​റു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. മ​ട​ങ്ങി​വ​ന്ന​വ​രി​ൽ ചോ​ല​യി​ൽ രാ​യി​ൻ ഉ​ൾ​പ്പെ​ടെ പ​ല​ർ​ക്കും പി​ന്നീ​ട് സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ സ​മ​ര സേ​നാ​നി​ക​ൾ​ക്കു​ള്ള പെ​ൻ​ഷ​ൻ അ​നു​വ​ദി​ച്ചു. സി.​പി. മൊ​യ്തീ​ൻ ഹാ​ജി​യെ 1988ൽ ​സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​ത്തി​െൻറ 40ാം വാ​ർ​ഷി​ക​ത്തോ​ട​നു​ബ​ന്ധി​ച്ച് പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി രാ​ജീ​വ് ഗാ​ന്ധി താ​മ്ര​പ​ത്രം ന​ൽ​കി ആ​ദ​രി​ച്ചു.

എ​ട​ക്കു​ളം മ​ഹ​ല്ല് നി​ല​വി​ൽ​വ​രു​ന്ന​തി​നു മു​മ്പ് എ​ട​ക്കു​ള​ത്തു​കാ​ർ മൂ​ന്നാ​ക്ക​ൽ, കാ​നാ​ഞ്ചേ​രി, വെ​ട്ട​ത്ത് പു​തി​യ​ങ്ങാ​ടി എ​ന്നീ മ​ഹ​ല്ലു​ക​ൾ​ക്ക് കീ​ഴി​ലാ​യി​രു​ന്നു. അ​വ​സാ​ന​മാ​യി കൈ​ത്ത​ക്ക​ര മ​ഹ​ല്ലി​െൻറ ഭാ​ഗ​മാ​യി​രി​ക്കു​മ്പോ​ൾ ഒ​രു വെ​ള്ളി​യാ​ഴ്ച എ​ട​ക്കു​ളം നി​വാ​സി​ക​ൾ എ​ത്തി​യ​പ്പോ​ഴേ​ക്കും കൈ​ത്ത​ക്ക​ര ജു​മാ മ​സ്ജി​ദി​ൽ ന​മ​സ്കാ​രം തു​ട​ങ്ങി​യി​രു​ന്നു. ഇ​താ​ണ് സ്വ​ന്ത​മാ​യൊ​രു മ​ഹ​ല്ല് എ​ന്ന​തി​ലേ​ക്ക് അ​ന്ന​ത്തെ കാ​ര​ണ​വ​ന്മാ​രെ​യെ​ത്തി​ച്ച​ത്. തു​ട​ർ​ന്ന് ഓ​ല​മേ​ഞ്ഞ പ​ള്ളി​യി​ൽ അ​ടു​ത്ത ആ​ഴ്ച​ത​ന്നെ ജു​മു​അ തു​ട​ങ്ങു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. ഖാ​ദി കാ​ര​ണ​വ​ന്മാ​ര​ട​ങ്ങി​യ സ​മി​തി​ക്കാ​യി​രു​ന്നു അ​ന്ന​ത്തെ ഭ​ര​ണം.

എ​ട​ക്കു​ളം മ​ഹ​ല്ലി​െൻറ ആ​ത്മീ​യ നേ​തൃ​ത്വം പൊ​ന്നാ​നി​യി​ലെ മ​ഖ്ദൂ​മു​മാ​ർ​ക്കാ​യി​രു​ന്നു. ക​ണ്ണി മു​റി​യാ​ത്ത ഈ ​ആ​ത്മീ​യ പാ​ര​മ്പ​ര്യം ഏ​ന്തീ​ൻ മ​ഖ്ദൂം വ​രെ​യെ​ത്തി. ഏ​ന്തീ​ൻ മ​ഖ്ദൂ​മി​നു ശേ​ഷം സ​മ​സ്ത കേ​ന്ദ്ര മു​ശാ​വ​റ അം​ഗം ഹാ​ജി എ​ൻ. അ​ബൂ​ബ​ക്ക​ർ മു​സ്​​ലി​യാ​ർ 1955ൽ ​ഖാ​ദി​യാ​യി ചു​മ​ത​ല​യേ​റ്റു. 1975ൽ ​അ​ബൂ​ബ​ക്ക​ർ മു​സ്​​ലി​യാ​രു​ടെ വി​യോ​ഗ​ത്തെ​ത്തു​ട​ർ​ന്ന് മു​ദ​ർ​രി​സാ​യി സേ​വ​നം ന​ട​ത്തി​യി​രു​ന്ന സി.​എ​ച്ച്. ഹൈ​ദ്രോ​സ് മു​സ്​​ലി​യാ​ർ ഖാ​ദി​യാ​യി.

ല​ക്ഷ​ദ്വീ​പി​ൽ​നി​ന്ന​ട​ക്ക​മു​ള്ള കു​ട്ടി​ക​ൾ മ​ത​പ​ഠ​നം ന​ട​ത്തി​യി​രു​ന്ന ഈ ​ദ​ർ​സി​ൽ​നി​ന്ന്​ ഉ​യ​ർ​ന്നു വ​ന്ന​താ​ണ് ദാ​റു​ൽ ഹു​ദാ ഇ​സ്​​ലാ​മി​ക് യൂ​നി​വേ​ഴ്സി​റ്റി വൈ​സ് ചാ​ൻ​സ​ല​റാ​യ ഡോ. ​ബ​ഹാ​വു​ദ്ദീ​ൻ മു​ഹ​മ്മ​ദ് ന​ദ്​​വി​യെ​പ്പോ​ലു​ള്ള പ​ണ്ഡി​ത​ർ. പ​ഴ​യ മ​സ്ജി​ദ് മൂ​ന്നു പ​തി​റ്റാ​ണ്ടു​ക​ൾ​ക്കു മു​മ്പാ​ണ് ന​വീ​ക​രി​ച്ച​ത്.