ആത്മസംസ്‌കരണം മുക്തി മാര്‍ഗം

സ്വന്തത്തോടുള്ള സമരം ശ്രേഷ്ഠകരമായ ജിഹാദായാണ്‌ നബി വിശേഷിപ്പിച്ചത്. ധർമത്തി​​​െൻറ ശക്തി നേടി മനുഷ്യന്‍ വിജയിക്കുമ്പോള്‍ അനുഗൃഹീതനായിത്തീരുന്നു. അതിലൂടെ മനുഷ്യന്‍ മാലാഖമാരുടെ പരിശുദ്ധാവസ്ഥ കരസ്ഥമാക്കും. ആത്മാവി​​​െൻറ മേല്‍ പൈശാചികതക്കാണ് ആധിപത്യമെങ്കില്‍ വ്യക്തി ദുര്‍മാര്‍ഗിയായിത്തീരുന്നു. വൈകാരികതയാണ് അവനെ നയിക്കുക. അവയവങ്ങളെ നിയന്ത്രണവിധേയമാക്കുന്നതിന് പകരം ഇഷ്​ടവിനോദങ്ങളനുസരിച്ച് വിഹരിക്കാന്‍ വിടുകയാണവന്‍ ചെയ്യുക. ഇത്തരം ആളുകള്‍ക്ക് മോക്ഷം സാധ്യമാകില്ല. ആത്മ സംസ്‌കരണം സാക്ഷാത്​കരിക്കാനാണ് അല്ലാഹു നബിമാരെ നിയോഗിച്ചത്. മനസ്സിനെ ബാധിക്കുന്ന രോഗങ്ങളില്‍നിന്നും അതിനെ മലിനമാക്കുന്ന തിന്മകളില്‍ നിന്നും മനസ്സിനെ സംശുദ്ധമാക്കലാണ്​ സംസ്‌കരണം. റസൂല്‍ പറഞ്ഞു: ‘‘ശത്രുവിനെ അതിജയിക്കുന്നവനല്ല ശക്തന്‍, മറിച്ച് മനസ്സിനെ കീഴ്‌പ്പെടുത്തുന്നവനാണ് ശക്തന്‍’’.

നബി തിരുമേനി ഒരിക്കല്‍ പറഞ്ഞു: ‘‘മൂന്ന് കാര്യങ്ങള്‍ ആരിലെങ്കിലും ഇടംനേടിയാല്‍ അവന്‍ ഈമാനി​​​െൻറ മധുരം നുണഞ്ഞവനായി. ഒന്ന്, അല്ലാഹുവും അവ​​​െൻറ പ്രവാചകനും മറ്റെല്ലാറ്റിലുമുപരി അവന് പ്രിയപ്പെട്ടതാവുക. രണ്ട്, അല്ലാഹുവി​​​െൻറ തൃപ്തി ലക്ഷ്യമാക്കി മറ്റൊരുത്തനെ സ്‌നേഹിക്കുക. മൂന്ന്, വിശ്വാസത്തി​​​െൻറ വെളിച്ചമുള്‍ക്കൊണ്ട ശേഷം അവിശ്വാസത്തിലേക്ക് തിരിച്ച് പോകുന്നതിനെ ജീവനോടെ തീയിലേക്കെറിയപ്പെടുന്നതിനു തുല്യമായി വെറുക്കുക’’.

തെറ്റില്‍ സ്ഥിരമായി അഭിരമിക്കുന്നവന് സംസ്‌കരണം അസാധ്യമാകുന്നു. പിശാചി​​​െൻറ കൂട്ടുകാരനായാണ് പ്രവര്‍ത്തിക്കുന്നത്. അബൂഹുറയ്‌റയില്‍നിന്ന് നിവേദനം. നബി പറഞ്ഞു: ‘‘തീര്‍ച്ചയായും ഒരു ദാസന്‍ ഒരു തെറ്റുചെയ്താല്‍ അവ​​​െൻറ ഹൃദയത്തില്‍ ഒരു കറുത്ത പുള്ളി രേഖപ്പെടുത്തപ്പെടും. അവന്‍ തെറ്റില്‍നിന്ന് അകന്നുനില്‍ക്കുകയും പാപമോചനം തേടുകയും പശ്ചാത്തപിക്കുകയും ചെയ്താല്‍ അവ​​​െൻറ ഹൃദയം തെളിഞ്ഞതാവും. തെറ്റ് ആവര്‍ത്തിച്ചാല്‍ ആ കറുത്ത പുള്ളി വലുതായി ഹൃദയത്തെ മൂടും (ഹൃദയത്തിലെ പ്രകാശം അണഞ്ഞ് അന്ധമാവും)’’. അവര്‍ ചെയ്ത ദുഷ്‌കര്‍മങ്ങള്‍ അവരുടെ ഹൃദയങ്ങളില്‍ കറയായി മൂടിയിരിക്കുന്നുവെന്ന് അല്ലാഹു പറഞ്ഞത് ഈ കറയെ കുറിച്ചാണ് (തിര്‍മിദി).

കാലപ്പഴക്കംകൊണ്ട് ചെമ്പുപാത്രങ്ങള്‍ കറ പിടിക്കുന്നതുപോലെയും ഇരുമ്പ് തുരുമ്പെടുക്കുന്നതുപോലെയും ദുഷ്ചിന്തകളും ദുഷ്‌കര്‍മങ്ങളുംകൊണ്ട് മനുഷ്യഹൃദയങ്ങളില്‍ കറപിടിക്കും. തുടക്കത്തില്‍ തന്നെ അത് നീക്കം ചെയ്തില്ലെങ്കില്‍ കൂടുതല്‍ നഷ്​ടങ്ങളിലേക്ക് നയിക്കും. ചെറിയ തോതില്‍ തുടങ്ങുന്ന തിന്മകള്‍ വളര്‍ന്നുവലുതാകും. മനുഷ്യരില്‍ ചീത്ത ചിന്ത കടന്നുവരുന്നതിന്​ സാഹചര്യവും ഒരു കാരണമാണ്. തിന്മകളെ പശ്ചാത്താപംകൊണ്ട് ശുദ്ധി വരുത്തിയില്ലെങ്കില്‍ മനുഷ്യഹൃദയം പാപങ്ങളുടെ കേന്ദ്രമായിത്തീരും.

സ്രഷ്​ടാവിലേക്ക് അടുപ്പിക്കുന്ന ആരാധനാകര്‍മങ്ങള്‍ ആത്മസംസ്‌കരണത്തിനുള്ള ഒന്നാന്തരം ചികിത്സയാണ്. മ്ലേച്ഛ പ്രവൃത്തികളില്‍നിന്നും മാനസിക ചാപല്യങ്ങളില്‍ നിന്നും നമസ്‌കാരവും  സാമ്പത്തികരോഗങ്ങളില്‍നിന്ന് മുക്തിപ്രാപിക്കാന്‍ സകാത്തും സഹായിക്കുന്നു. സഹാനുഭൂതിയും കാരുണ്യവും സൃഷ്​ടിക്കാന്‍ വ്രതാനുഷ്ഠാനവും ഏകമാനവികബോധം രൂപപ്പെടുത്താന്‍ ഹജ്ജും ഉപകരിക്കുമെന്ന് തീര്‍ച്ച.