രാമായണം അനേകം

ഗംഗയുടെ കൈവഴിയായ തമസാ നദീതീരത്തെ ആശ്രമ സമീപത്തുവെച്ച്​ വേടനാൽ ഇണ വധിക്കപ്പെട്ട ക്രൗഞ്ചപ്പക്ഷിയുടെ വിലാപം വാല്​മീകിയിൽ അതിയായ ശോകമുണ്ടാക്കി. ആദികവിയുടെ ശോകം ശ്ലോകമായപ്പോൾ രാമായണം പിറവിയെടുത്തു എന്ന്​ പ്രസിദ്ധി. അദിവാസിയായി വാല്​മീകിയുടെയും മുക്കുവ സ്​ത്രീയുടെ മകനായ വ്യാസ​​േൻറയും പാരമ്പര്യം, ദലിത പാരമ്പര്യമാണ്​ എന്ന്​ സൂചിപ്പിക്കുന്നു. സംഘാലിയെപ്പോലെയുള്ള ചരിത്രകാരന്മാരുടെ അഭി​പ്രായത്തിൽ ഉത്തരേന്ത്യയിലെ ഗോത്രവർഗക്കാരുടെ ഇടയിൽ പ്രചരിച്ചിരുന്ന നീതിമാനായ രാമൻ എന്ന രാജാവി​​​െൻറ കഥാബീ​ജത്തെ വാല്​മീകി ഒരു ഇതിഹാസമായി വികസിപ്പിച്ചതാണ്​ ഇന്നത്തെ വാല്​മീകി രാമായണം. വാല്​മീകിക്കുശേഷം രാമകഥ അനേകം രാമായണങ്ങളായി ഇന്ത്യയുടെ അതിർത്തി കടന്ന്​ പ്രചരിക്കുകയുണ്ടായി. പർവതങ്ങളും സമുദ്രങ്ങളും ഉള്ളിടത്തോളം കാലം രാമ​​​െൻറ കഥ ​േലാകത്തിൽ പ്രചരിക്കുമെന്ന്​ വാല്​മീകിതന്നെ പ്രവചിച്ചിട്ടുണ്ട്​. ഫാദർ കാമിൽ ബുൽതേയുടെ ‘രാമകഥ’, എ.കെ. രാമാനുജ​​​െൻറ മുന്നൂറു രാമായണങ്ങൾ എന്നീ കൃതികൾ രാമകഥയുടെ പ്രചാരത്തെക്കുറിച്ച്​ വിശദമായി ചർച്ചചെയ്യുന്നുണ്ട്​.

വാല്​മീകി രാമായണത്തെ ആധാരമാക്കി അനേകം രാമായണങ്ങൾ സംസ്​കൃത ഭാഷയിൽ ഉണ്ടായി. അധ്യാത്​മ രാമായണം, ആനന്ദ രാമായണം, അഗസ്​ത്യ രാമായണം, അദ്​ഭുത രാമായണം എന്നിങ്ങനെ രാമകഥാനുഗായികളായ അനേകം പ്രസിദ്ധങ്ങളും അപ്രസിദ്ധങ്ങളുമായ സാഹിത്യകൃതികളുണ്ടായി. മൂലകഥ സമാനമാണെങ്കിലും ഇൗ കൃതികളെല്ലാം രാമകഥയുടെ വ്യത്യസ്​തമായ വ്യാഖ്യാനങ്ങളാണ്​. വാല്​മീകി രാമായണത്തിലെ രാമൻ നരനാണ്​. പിൽക്കാല രാമായണങ്ങളിൽ രാമ​​​െൻറ ദൈവികാംശത്തിന്​ പ്രാധാന്യം നൽകിയിരിക്കുന്നു. അത്ഭുത രാമായണം പരമ്പരാഗത കഥയിൽനിന്ന്​ വ്യത്യസ്​തമായി സീത രാവണ​​​െൻറ മകളാണ്​ എന്നു പറയുന്നു.

ഇന്ത്യയിലെ എല്ലാ പ്രാദേശിക ഭാഷകളിലും രാമായണങ്ങളുണ്ട്​. വാല്​മീകി രാമായണത്തി​​​െൻറ പദാനുപദ വിവർത്തനമല്ല അവയൊന്നും. പ്രാദേശികമായ പ്രത്യേകതകൾ ​ഉൾക്കൊള്ളുന്ന സ്വതന്ത്ര വ്യാഖ്യാനങ്ങളാണ്​ അവ ഒാരോന്നും. മലയാളത്തിലെ ആദ്യ രാമായണം കണ്ണശ്ശരാമായണമാണ്​. സംഘദാസ​​​െൻറ രാമായണത്തി​ലെ സീത രാവണ​​​െൻറ മകളായി അവതരിപ്പിക്കപ്പെടുന്നു. ബുദ്ധമതക്കാരുടെ ദശരഥ ജാതകകഥയിൽ ദശരഥ​​​െൻറ തലസ്​ഥാനം ബനാറസ്​ (കാശി) ആണ്. അയോധ്യ അല്ല. അക്​ബർ ചക്രവർത്തിയുടെ നിർദേശമനുസരിച്ച്​ മുല്ല അബ്​ദുൽഖാദിർ ബദായുന രാമായണം പേർഷ്യൻ ഭാഷയിലേക്ക്​​ പരിഭാഷപ്പെടുത്തുകയുണ്ടായി.

ഇന്ത്യക്ക്​ പുറത്ത്​ നിരവധി ഏഷ്യൻ രാജ്യങ്ങളിൽ രാമായണ സംസ്​കാരം പ്രചരിച്ചിട്ടുണ്ട്​. കംബോഡിയയിലെ രാംകേർ അഥവാ രാമകേർത്തി ഖമർ ഭാഷയിലെ രാമായണമാണ്​. ലാവോസിലെ ഫരാ ലാറ്റ്​ ഫരാ രാം, പ്രാദേശികമായ ഭേദത്തോടുകൂടി രാമകഥ അവതരിപ്പിക്കുന്നു.

തായ്​ലൻഡിലെ രാമകിർ എന്ന രാമായണം ആ രാജ്യത്തി​​​െൻറ ദേശീയ ഇതിഹാസമായി കരുതപ്പെടുന്നു. ബർമയിലാക​െട്ട ‘യാമാ സാത്​ധ’ എന്നാണ്​ അവയുടെ പ്ര​ാദേശിക രാമായണത്തി​​​െൻറ പേര്​. ബുദ്ധ​​​െൻറ ജാതകകഥകളോട്​ സാമ്യമുള്ള ഇൗ രാമായണം ബർമയുടെ ഇതിഹാസമായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. മലേഷ്യൻ രാമായണമാണ്​ ഹികായത്​ സെരി രാമ. ഇ​േന്താനേഷ്യയിൽ മൂന്നു രീതിയിലുള്ള രാമായണ വ്യാഖ്യാനങ്ങൾ നിലവിലുണ്ട്​. ജാവയിലെ ‘കാകപിൻ, സുമാത്രയിലെ ‘രാമായണ സ്വർണദ്വീപ’, ബാലിയിലെ ‘രാമകവചം’ എന്നിവ. മഹാരാധിയ ലാവണ’ എന്നാണ്​ ഫിലിപ്പീൻസിലെ രാമായണത്തി​​​െൻറ പേര്​. ജപ്പാനിൽ രണ്ടു​ വ്യാഖ്യാനങ്ങൾ പ്രസിദ്ധമാണ്: ഹോ ബുത്​ഷു, സാംബോ ഏക​തോബോ എന്നീ പേരുകളിൽ.

ദേശത്തും വിദേശത്തുമുള്ള നിരവധി കഥാരൂപങ്ങളും രാമകഥയെ ​പ്രമേയമാക്കിയിട്ടുണ്ട്​. കേരളത്തിലെ കഥകളി, കർണാടകത്തിലെ യക്ഷഗാനം, ഝാർഖണ്ഡിലെ ആദിവാസികളുടെ കലാരൂപമായ യതാ, ഫിലിപ്പീൻസിലെ ‘സിങ്കിൽ’ നൃത്തം, കംബോഡിയ, മലേഷ്യ, ബാലി തുടങ്ങിയ രാജ്യങ്ങളിലെ രാമായണ നൃത്തങ്ങൾ എല്ലാം ചിലതുമാത്രം. ചുരുക്കത്തിൽ, ഉത്തരേന്ത്യയിലെ ഗോത്രവർഗക്കാർക്കിടയിൽ ഉദ്​ഭവിച്ച രാമകഥ ഇന്ന്​ ശക്​തമായ സാംസ്​കാരിക സ്വാധീനമായി നിലകൊള്ളുന്നു. മതേതരമായ കാഴ്​ചപ്പാടിലൂടെയുള്ള രാമായണ വ്യാഖ്യാനങ്ങളാണ്​ കാലഘട്ടത്തി​​​െൻറ ആവശ്യം.