സേതുമാധവം

അമ്മ പറഞ്ഞത്​ അനുസരിച്ചില്ലായിരുന്നെങ്കിൽ സന്യാസിയായി തീരേണ്ട ആളായിരുന്നു ​കെ.എസ്​. സേതുമാധവൻ. അമ്മ പറഞ്ഞത്​ ​അതേപടി അനുസരിച്ചിരുന്നെങ്കിൽ ഒരു ഫോറസ്​റ്റ്​ റേഞ്ച്​ ഓഫിസർ ആകുമായിരുന്നു. സ്വയം കേട്ടു നടന്നതിനാൽ അതൊന്നുമാകാതെ സിനിമക്കാരനായി. അറുപതിലേറെ സിനിമകൾ ചലച്ചിത്രലോകത്തിനു തന്നു. അതിൽ പലതും എക്കാലവും ഓർമിക്കുന്ന മികവുറ്റ സിനിമകളുമായിരുന്നു.

തട്ടുപൊളിപ്പൻ നാടകങ്ങളുടെ പരിസരത്തുകിടന്ന്​ ശ്വാസംമുട്ടിയ ഒരു കാലമുണ്ട്​ മലയാള സിനിമക്ക്​. സ്​റ്റേജി​െൻറ സ്​ഥലകാലപരിമിതികളെ അതേപടി സ്​ക്രീനിലേക്കും പകർത്തിപ്പിടിച്ച ആ അനുഷ്​ഠാനത്തിന്​ മാറ്റമുണ്ടാക്കിയത്​ ഒരുപിടി സിനിമക്കാരായിരുന്നു. അതിൽ ഏറ്റവും മുന്നിൽ ഓർമിക്കപ്പെടുന്ന പേര്​ കുരുക്കൾപാടം സുബ്രഹ്​മണ്യൻ സേതുമാധവൻ എന്ന കെ.എസ്​. സേതുമാധവ​േൻറതാണ്​. മലയാളത്തിലെ മികവുറ്റ സാഹിത്യകൃതികളിൽ സിനിമയുടെ അപാരമായ സാധ്യതകൾ കണ്ടെത്താൻ കഴിഞ്ഞ, ഏറ്റവും കൂടുതൽ സാഹിത്യകൃതികൾ സിനിമയാക്കിയ സംവിധായകൻ സേതുമാധവൻ തന്നെയാണ്​. കാൽ നൂറ്റാണ്ടായി സിനിമയുടെ ലോകത്തിൽനിന്ന്​ വിട്ടുനിന്നപ്പോഴും മലയാള സിനിമക്ക്​ അദ്ദേഹം നൽകിയ സംഭാവനകളെ നിസ്സാരമായി കാണാനാവില്ലായിരുന്നു. തകഴി, കേശവദേവ്​, പൊൻകുന്നം വർക്കി, കെ.ടി. മുഹമ്മദ്​, ഉറൂബ്​, തോപ്പിൽ ഭാസി, മുട്ടത്തുവർക്കി, പാറപ്പുറത്ത്​, മലയാറ്റൂർ രാമകൃഷ്​ണൻ, എം.ടി. വാസുദേവൻ നായർ, പി. പത്മരാജൻ തുടങ്ങിയ മലയാളത്തിലെ പ്രമുഖരായ സാഹിത്യകാരന്മാരായിരുന്നു സേതുമാധവ​െൻറ എഴുത്താളർ. മലയാള സാഹിത്യവും സിനിമയും ചേർന്നുപോകുന്ന സംസ്​കാരത്തി​െൻറ മുഖ്യ പ്രയോക്താവുമായിരുന്നു അദ്ദേഹം.

ഉപേക്ഷിച്ച സന്യാസിവേഷം

1931ൽ പാലക്കാട്ടായിരുന്നു സേതുമാധവൻ ജനിച്ചത്​. തമിഴ്​നാട്​ വനംവകുപ്പിൽ റേഞ്ച്​ ഓഫിസറായിരുന്ന കെ.ആർ. സുബ്രഹ്​മണ്യത്തി​െൻറയും ലക്ഷ്​മിയുടെയും മുത്തമകൻ. താഴെ മൂന്ന്​ അനിയത്തിമാരും ഒരു അനിയനും. എട്ടാമത്തെ വയസ്സിലെ അച്ഛ​െൻറ മരണം ആ വലിയ കുടുംബത്തെ പ്രതിസന്ധിയിലാക്കി. അതുവരെ താമസിച്ചിരുന്ന തമിഴ്​നാട്ടിലെ ആർക്കോട്ടുനിന്ന്​ ജന്മദേശമായ പാലക്കാ​ട്ടേക്കു​ മടങ്ങി. പാലക്കാട് ബി.ഇ.എം ഹൈസ്​കൂളിൽനിന്ന് സ്​കൂൾ വിദ്യാഭ്യാസം നേടി. ഒരിക്കൽ മകൻ വായിച്ചുകൊണ്ടിരുന്ന 'കനകക്കുന്നിലെ രഹസ്യം' എന്ന നോവൽ അമ്മ പിടിച്ചുവാങ്ങി. നോവൽവായന സ്വഭാവം ദൂഷ്യപ്പെടുത്തുമെന്ന്​ ഭയന്ന അമ്മ പകരം പറഞ്ഞുകൊടുത്തത്​ പുരാണ കഥകളായിരുന്നു.

അതി​െൻറ വശ്യതയിൽ ഒരിക്കൽ അമ്മയോട്​ ത​െൻറ ആഗ്രഹം സേതുമാധവൻ തുറന്നുപറഞ്ഞു: 'എനിക്ക്​ സന്യാസിയാവണം...' പക്ഷേ, തപസ്വിയാവാൻ നാടും വീടും വിട്ട്​ കാടുകയറേണ്ട കാര്യമില്ലെന്നും കുടുംബത്തി​െൻറ ഏക ആശ്രയം മകനാണെന്നും ഓർമപ്പെടുത്തി അമ്മ ആ വഴി തടഞ്ഞു.

അച്ഛനെപ്പോലെ ഒരു ഫോറസ്​റ്റ്​ ഓഫിസറാകണം മകനെന്നായിരുന്നു ആ അമ്മയുടെ ആഗ്രഹം. അതിനായി പാലക്കാട്​ വിക്​ടോറിയ കോളജിൽനിന്ന്​ ഇൻറർമീഡിയറ്റ്​ പാസായി ബോട്ടണി പ്രധാന വിഷയമായെടുത്ത്​ മദ്രാസ്​ പ്രസിഡൻസി കോളജിൽ ചേർന്നതുമാണ്​. ആ പഠനം പക്ഷേ, സേതുമാധവ​െൻറ മനസ്സിൽ കാട്ടുപാതകളായിരുന്നില്ല തെളിച്ചിട്ടത്​, സെല്ലുലോയ്​ഡിലെ മഹാപ്രപഞ്ചമായിരുന്നു.

ഫിലിം ഇൻസ്​റ്റിറ്റ്യൂട്ടിൽനിന്ന്​ സിനിമ പഠിക്കാൻ വന്ന ഒ​ട്ടേറെപ്പേരുണ്ടായിരുന്നു അന്ന്​ ഹോസ്​റ്റലിൽ. പ്രസിദ്ധനായ സംഗീതസംവിധായകൻ എം.ബി. ശ്രീനിവാസൻ അക്കാലത്തെ ഹോസ്​റ്റൽ സുഹൃത്തായിരുന്നു. ആ സിനിമാപഠിതാക്കളിൽനിന്നും അവർ കൊണ്ടുവരുന്ന പുസ്​തകങ്ങളിൽനിന്നും സേതുമാധവൻ ലോക സിനിമകളെക്കുറിച്ച്​ അറിഞ്ഞുതുടങ്ങി.

വേനലിൽ ഒരു മഴ

സിനിമക്കാരനാകണമെന്ന മോഹവുമായിട്ടായിരുന്നു ബിരുദപഠനം പൂർത്തിയാക്കി സേതുമാധവൻ പാല​ക്കാ​ട്ടേക്കു​ മടങ്ങിയത്​. ത​െൻറ ആഗ്രഹം അമ്മ​​യെ അറിയിച്ചെങ്കിലും അമ്മ​ക്ക്​ താൽപര്യം മകനെ ഫോറസ്​റ്റ്​ ഓഫിസറാക്കണമെന്നായിരുന്നു. അക്കാലത്ത്​ പാലക്കാടി​െൻറ തൊട്ടടുത്തായ കോയമ്പത്തൂരിൽ ചില സിനിമ സ്​റ്റുഡിയോകളുണ്ടായിരുന്നു. ഭാഗ്യം തേടി ആറു മാസക്കാലം അലഞ്ഞു. കാര്യമായ യാതൊരു ഫലവുമുണ്ടായില്ല.

ഒടുവിൽ നാട്ടിലേക്കു​ മടങ്ങാമെന്ന്​ തീരുമാനിച്ച ദിവസമാണ്​ അവിചാരിതമായി വേനൽമഴ പെയ്​തത്​. മഴ നനയാതിരിക്കാൻ ഒ.വി. വിജയനും സുഹൃത്തുക്കളും സേതുമാധവൻ താമസിക്കുന്ന വീട്ടിലേക്കാണ്​ വന്നുകയറിയത്​. അന്ന്​ വിജയൻ വിക്​ടോറിയ കോളജിൽ ട്യൂട്ടറാണ്​. 'ഖസാക്കി​െൻറ ഇതിഹാസം' എഴുതിയിട്ടുമില്ല. വിജയൻ സേതുമാധവ​െൻറ കുടുംബസുഹൃത്തുമാണ്​. സേതുവി​െൻറ സിനിമാമോഹമറിഞ്ഞ വിജയ​െൻറ സുഹൃത്ത്​ സഹായിക്കാമെന്നേറ്റു. രാവിലെ അച്ഛനെ വന്നുകണ്ടാൽ കാര്യങ്ങൾ ശരിയാക്കാമെന്ന് അയാൾ ഉറപ്പുകൊടുത്തു. അയാളുടെ അച്ഛൻ ചന്ദ്രമൗലി കോയമ്പത്തൂരിൽ പൊലീസ്​ ഓഫിസറായിരുന്നു. ചന്ദ്രമൗലി അടുത്തുള്ള പൊലീസ്​ സ്​റ്റേഷനിലെ മസ്​താന് കൊടുക്കാനുള്ള കത്ത്​ നൽകി. മസ്​താൻ സേതുമാധവനെയും കൂട്ടി സെൻട്രൽ സ്​റ്റുഡിയോവിലെത്തി. ഇവനെ അപ്രൻറിസ്​ ആയി എടുക്കണമെന്ന് പരിചയക്കാരനായ മാനേജരോട് പറഞ്ഞു. അങ്ങനെ 1951ൽ എം.ജി.ആറിനെ നായകനാക്കി കെ. രാമനാഥ് സംവിധാനം ചെയ്ത 'മർമയോഗി'യിൽ അപ്രൻറിസ്​ ആയി ജോലി ചെയ്തുകൊണ്ട് സിനിമാജീവിതം തുടങ്ങി. ആ ബന്ധം അവർക്കിടയിൽ സൗഹൃദമായി വളർന്നു. രാമനാഥി​െൻറ കൃത്യനിഷ്​ഠയും എളിമയും അച്ചടക്കവും പിൽക്കാലത്ത്​ സേതുമാധവ​െൻറ സിനിമാജീവിതത്തെയും സ്വാധീനിച്ചു. പിന്നീട്​ സേലത്തെ മോഡേൺ തിയറ്ററി​ലെ ടി.ആർ. സുന്ദരത്തി​െൻറ സഹായിയായി. അവിടെ നിന്ന്​ മദിരാശി നഗരത്തിലേക്ക്​ സേതുമാധവ​െൻറ സിനിമാജീവിതം പറിച്ചുനട്ടു.

ലങ്കയിൽനിന്നൊരു കുതിപ്പ്​

അക്കാലത്ത്​ ശ്രീലങ്കൻ സിനിമകളുടെയും നിർമാണപ്രവർത്തനങ്ങളുടെ കേന്ദ്രം ​മദിരാശിയായിരുന്നു. അങ്ങനെയാണ്​ 1961ൽ 'വീരവിജയം' എന്ന സിംഹള സിനിമ സംവിധാനം ചെയ്യാൻ അവസരമുണ്ടായത്​. അപ്പോഴും ഒരു മലയാള സിനിമ സംവിധാനം ചെയ്യണമെന്ന മോഹം അകന്നുനിന്നു.

വീരവിജയത്തിനുശേഷം ടി.ആർ. സുന്ദരം നിർമിച്ച 'കൈതി കണ്ണായിരം' എന്ന തമിഴ് ചിത്രം സംവിധാനം ചെയ്യാൻ ആകസ്​മികമായി അവസരമുണ്ടായി. ആ ചിത്രത്തി​െൻറ കഥയെഴുതിയ എ.എസ്.​എ സാമിക്കായിരുന്നു സംവിധാനച്ചുമതല. എന്നാൽ, ഷൂട്ടിങ്​ ആരംഭിച്ചയുടൻ സാമി പിണങ്ങിപ്പിരിഞ്ഞു. തുടങ്ങിവെച്ച ചിത്രം സംവിധാനം ചെയ്തു പൂർത്തിയാക്കിയത് സേതുമാധവനായിരുന്നു. പക്ഷേ, ടൈറ്റിൽ കാർഡിൽ സാമിയുടെ പേരുതന്നെ സംവിധായകനായി എഴുതിച്ചേർക്കണമെന്ന്​ നിഷ്​കർഷിച്ചത്​ സേതുമാധവനായിരുന്നു.

കണ്ടം ബെക്കാതെ പോയ കോട്ട്​

മലയാളത്തിലെ ആദ്യത്തെ കളർ ചിത്രം 'കണ്ടംബെച്ച കോട്ട്​' സംവിധാനം ചെയ്യേണ്ടിയിരുന്നത്​ സേതുമാധവനായിരുന്നു. ത​നിക്കൊപ്പം നിരവധി സിനിമകളിൽ സഹായിയായ സേതുമാധവനോടുള്ള വിശ്വാസംകൊണ്ട്​ ടി.ആർ. സുന്ദരം പുതിയ മലയാള ചിത്രത്തി​െൻറ സ്വതന്ത്ര സംവിധാനച്ചുമതല സേതുമാധവനു നൽകാൻ തീരുമാനിച്ചു. ചിത്രം 'കണ്ടംബെച്ച കോട്ട്​. മുഹമ്മദ് യൂസഫി​െൻറ കഥക്ക് കെ.ടി. മുഹമ്മദ് തിരക്കഥയും സംഭാഷണവും. ചിത്രത്തി​െൻറ ജോലികൾ ഏറക്കുറെ പൂർത്തിയായപ്പോഴാണ് ചില സമ്മർദങ്ങൾക്കു വഴങ്ങി ടി.ആർ. സുന്ദരം തന്നെ ചിത്രത്തി​െൻറ സംവിധായകനാകാൻ തീരുമാനിച്ചത്. പക്ഷേ, ആ അനുഭവം അദ്ദേഹത്തെ തളർത്തിയില്ല. അതോടെ സേതുമാധവൻ മോഡേൺ തിയറ്ററിനോടു വിടപറഞ്ഞു.

ജ്ഞാനസ്​നാനം

സേതുമാധവനെ മലയാള സിനിമയിലേക്ക്​ ജ്ഞാനസ്​നാനം ചെയ്​തത്​ 1961ൽ പുറത്തിറങ്ങിയ 'ജ്ഞാനസുന്ദരി'യിലൂടെയായിരുന്നു. മലയാളത്തിലെ പ്രമുഖ നിർമാതാവായ ടി.ഇ. വാസുദേവ​െൻറ അസോസിയറ്റ്​ പിക്​ചേഴ്​സായിരുന്നു ജ്ഞാനസുന്ദരിയുടെ നിർമാതാക്കൾ. ആ വർഷം ക്രിസ്​മസിന്​ റിലീസായ ചിത്രത്തിൽ പ്രേംനസീറും എൽ. വിജയലക്ഷ്​മിയുമായിരുന്നു മുഖ്യകഥാപാത്രങ്ങൾ. മുട്ടത്തുവർക്കിയുടെ തിരക്കഥയിൽ ബൈബിൾ പശ്ചാത്തലത്തിൽ പിറന്ന ചിത്രം സൂപ്പർഹിറ്റായി. അഭയദേവും വി. ദക്ഷിണാമൂർത്തിയും ചേർന്നൊരുക്കിയ ഗാനങ്ങൾ ഹിറ്റുമായി.

കണ്ണും കരളും കവർന്ന സിനിമകൾ

ഇന്ത്യൻ സിനിമയിലെ സൂപ്പർതാരം കമൽഹാസനെ ആദ്യമായി അവതരിപ്പിച്ചത്​ സേതുമാധവനായിരുന്നു. 1962ൽ 'കണ്ണും കരളും' എന്ന ചിത്രത്തിൽ ബാലതാരമായിട്ടായിരുന്നു ആ അരങ്ങേറ്റം. 12 വർഷത്തിനുശേഷം കമൽഹാസനെ നായകനാക്കി എം.ടിയുടെ തിരക്കഥയിൽ 'കന്യാകുമാരി' എന്ന സിനിമയെടുത്തു. ആദ്യമായി നായകവേഷമിട്ട ആ ചിത്രത്തിലെ അഭിനയമാണ്​ കമലിന്​ ആദ്യമായി ഫിലിം ഫെയർ അവാർഡ്​ നേടിക്കൊടുത്തത്​.

ജ്ഞാനസുന്ദരിയുടെ വിജയം സേതുമാധവൻ എന്ന സംവിധാനപ്രതിഭയെ അംഗീകരിച്ചു. അതൊരു ജൈത്രയാത്രയായിരുന്നു. അറുപതിൽപരം സിനിമകളിലേക്ക്​ പരന്നൊഴുകിയ ചരിത്രഗാഥ. കണ്ണും കരളും, ഓമനക്കുട്ടൻ, ഓടയിൽനിന്ന്​, സ്​ഥാനാർഥി സാറാമ്മ, യക്ഷി, കടൽപ്പാലം, അടിമകൾ, വാഴ്​വേമായം, അരനാഴികനേരം, അനുഭവങ്ങൾ പാളിച്ചകൾ, പുനർജന്മം, അച്ഛനും ബാപ്പയും, പണിതീരാത്ത വീട്​, ജീവിക്കാൻ മറന്നുപോയ സ്​ത്രീ, ചട്ടക്കാരി, ചുവന്ന സന്ധ്യകൾ, ഓപ്പോൾ, അവിട​ത്തെപ്പോലെ ഇവിടെയും, മറുപക്കം... 35 വർഷത്തിനിടയിൽ പിറന്ന സിനിമകളിൽ ഏറെയും ഒരേസമയം ജനപ്രിയവും കലാമൂല്യവും ഒന്നുചേർന്നതായിരുന്നു.

മറുപക്കത്തൊരു ദേശീയ പുരസ്​കാരം

ദക്ഷി​ണേന്ത്യൻ സിനിമകളുടെ ആസ്​ഥാനമായിരു​ന്നു തമിഴ്​നാടെങ്കിലും തമിഴ്​ സിനിമക്ക്​ മികച്ച ചിത്രത്തിനുള്ള ദേശീയ പുരസ്​കാരം നേടാൻ 1991 വരെ കാത്തിരിക്കേണ്ടിവന്നു. ദീർഘമായ ആ കാത്തിരിപ്പിന്​ അവസാനം കുറിച്ചത്​ തനിമലയാളിയായ സേതുമാധവ​െൻറ 'മറുപക്കം' എന്ന സിനിമയായിരുന്നു. മലയാളത്തിൽ നിരവധി സാഹിത്യകൃതികൾ സിനിമയാക്കിയ സേതുമാധവൻ ഇന്ദിര പാർഥസാരഥിയുടെ 'ഉച്ചിവെയിൽ' എന്ന നോവലാണ്​ മറുപക്കമാക്കി മാറ്റിയത്​. തനിത്തമിഴരായ സംവിധായകർക്കുപോലും കഴിയാതിരുന്നത്​ തനിമലയാളിയായ സേതുമാധവൻ സാക്ഷാത്​കരിച്ചു.

മറുപക്കത്തിനു പുറമെ ഒരുപിടി തമിഴ്​, തെലുങ്ക്​, ഹിന്ദി സിനിമകളും സേതുമാധവൻ സംവിധാനം ചെയ്​തിട്ടുണ്ട്​. മലയാളത്തിൽ ഏറ്റവും ഒടുവിൽ സംവിധാനം ചെയ്​തത്​ വേനൽകിനാവുകൾ (1991) ആണ്​.

പുരസ്​കാരങ്ങൾ

മലയാളത്തിലും തമിഴിലും തെലുങ്കിലുമായി പുരസ്​കാരങ്ങളുടെ ഒരു നിരതന്നെ സേതുമാധവനെ തേടിയെത്തിയിട്ടുണ്ട്​. മികച്ച സംവിധായകന്​ മലയാളത്തിൽ മൂന്നു തവണ സംസ്​ഥാന അവാർഡിന്​ അദ്ദേഹം അർഹനായി. അരനാഴികനേരം (1970), കരകാണാക്കടൽ (1972), ഓപ്പോൾ (1980).

ഓടയിൽനിന്ന് (1965), അടിമകൾ (1969), കരകാണാക്കടൽ (1971), പണിതീരാത്ത വീട് ( 1972) എന്നീ ചിത്രങ്ങൾക്ക്​ മികച്ച മലയാള ചിത്രത്തിനുള്ള ദേശീയപുരസ്​കാരം ലഭിച്ചു. മികച്ച ദേശീയോദ്ഗ്രഥനത്തിനുള്ള നർഗീസ് ദത്ത് പുരസ്കാരത്തിന്​ 1972ൽ 'അച്ഛനും ബാപ്പയും' അർഹമായി. 'മറുപക്ക'ത്തിന്​ മികച്ച ചിത്രത്തിനുള്ള ദേശീയ പുരസ്​കാരം ലഭിച്ചപ്പോൾ 'നമ്മവർ' (1994) മികച്ച തമിഴ്​ ചിത്രത്തിന്​ ദേശീയ അവാർഡ്​ നേടി. ഏറ്റവും അവസാനം സംവിധാനം ചെയ്​ത 'സ്​ത്രീ' (1995) മികച്ച തെലുങ്ക്​ ചിത്രത്തിനുള്ള ദേശീയ അവാർഡിനും അർഹമായി.

2009ൽ മലയാളചലച്ചിത്ര മേഖലയിലെ സമഗ്ര സംഭാവനകൾക്കുള്ള ജെ.സി. ഡാനിയേൽ പുരസ്കാരവും സേതുമാധവനെ തേടിവന്നു. പത്മപുരസ്​കാരത്തിന്​ ഏറ്റവും അർഹനായ മലയാളിയായിരുന്നിട്ടും ആ പേര്​ പരിഗണിക്കാതെ പോയി എന്നത്​ വിചിത്രമായിരുന്നു. ഒരുപക്ഷേ, ജീവിതത്തി​െൻറ മുക്കാൽ പങ്കും തമിഴ്​നാട്ടിൽ ജീവിച്ച അദ്ദേഹത്തെ ഒരു മലയാളിയായി അംഗീകരിക്കാൻ കേരളം തയാറാവാതിരുന്നതാണോ...? തമിഴ്​നാട്​ സർക്കാറി​െൻറ കലൈമാമണി പുരസ്​കാരത്തി​െൻറ പട്ടികയിൽ പേരുണ്ടായിട്ടും അത്​ കിട്ടാതെ പോയത്​ മലയാളിയാണെന്ന കാരണത്താലായിരുന്നു എന്നോർക്കു​​മ്പോഴാണ്​ ആ വൈചിത്ര്യം ഇരട്ടിക്കുന്നത്​.