ഗോളി മുസ്തഫ

സി. ​മു​സ്ത​ഫ​ക്കു​വേ​ണ്ടി ഗോ​ൾ​മു​ഖം ഒ​ഴി​ഞ്ഞു​കൊ​ടു​ത്ത​ത് പീ​റ്റ​ർ ത​ങ്ക​രാ​ജാ​ണ്. ഇ​ന്ത്യ​യു​ടെ എ​ക്കാ​ല​ത്തെ​യും മി​ക​ച്ച ഗോ​ൾ​കീ​പ്പ​ർ. ഒ​രേ​സ​മ​യം ഇ​രു​വ​രും ഇ​ന്ത്യ​ൻ ടീ​മി​ലു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. വി​ദ്യാ​ർ​ഥി​യാ​യി​രി​ക്കു​മ്പോ​ഴാ​ണ് മു​സ്ത​ഫ ഇ​ന്ത്യ​ൻ ടീ​മി​ലെ​ത്തി​യ​ത്

ളോ​ഹ​യും ജ​പ​മാ​ല​യും ഊ​രി​വെ​ച്ച് ലൂ​സി​യെ പി​ൻ​സീ​റ്റി​ലി​രു​ത്തി ജ​ബ്ബാ​റി​നോ​ട് ര​ണ്ട് ക​ണ​ക്കു​പ​റ​യാ​ന്‍ ഗീ​വ​ർ​ഗീ​സ​ച്ച​ൻ സ്‌​കൂ​ട്ട​റി​ൽ കു​തി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ടെ​ങ്കി​ൽ അ​തി​ന് ഒ​രു കാ​ര​ണ​ക്കാ​ര​നേ​യു​ള്ളൂ, ഹി​ഗ്വി​റ്റ. അ​തെ, ആ ​ചു​രു​ള​ത്ത​ല​മു​ടി​യ​നാ​യ കി​റു​ക്ക​ൻ-​കൊ​ളം​ബി​യ​ൻ ഗോ​ൾ​കീ​പ്പ​ർ റെ​നെ ഹി​ഗ്വി​റ്റ.

1990ൽ ​എ​ൻ.​എ​സ്. മാ​ധ​വ​ൻ എ​ഴു​തി​യ ക​ഥ​യി​ലാ​ണ് ഗീ​വ​ർ​ഗീ​സ​ച്ച​ന് ഹി​ഗ്വി​റ്റ പ്ര​ചോ​ദ​ന​മാ​വു​ന്ന​ത്. എ​ൺ​പ​തു​ക​ളി​ൽ ഒ​രു പ​തി​റ്റാ​ണ്ടോ​ളം എ​ൻ.​എ​സ്. മാ​ധ​വ​ന് എ​ഴു​ത്തു​മു​ട്ട് (റൈ​റ്റേ​ഴ്‌​സ് ബ്ലോ​ക്ക്) അ​നു​ഭ​വ​പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്നു. ‘ഹി​ഗ്വി​റ്റ’ എ​ഴു​തി​യ​തോ​ടെ​യാ​ണ് ആ ​മു​ട്ട് നീ​ങ്ങി​യ​ത്. വൈ​കാ​തെ ‘തി​രു​ത്ത്’ ഉ​ൾ​പ്പെ​ടെ ശ്ര​ദ്ധേ​യ​മാ​യ ക​ഥ​ക​ൾ മാ​ധ​വ​ൻ എ​ഴു​തി.

കാ​ൽ നൂ​റ്റാ​ണ്ട് ക​ഴി​ഞ്ഞ​പ്പോ​ൾ ‘ഹി​ഗ്വി​റ്റ’ എ​ന്ന പേ​രി​ൽ മ​ല​യാ​ളം സി​നി​മ റി​ലീ​സാ​യി. ഇ​ട​തു​പ​ക്ഷ തീ​പ്പൊ​രി പ​ന്ന്യ​ന്നൂ​ർ മു​കു​ന്ദ​നും മ​ല​ബാ​റി​ലെ ഇ​ട​തു​പ​ക്ഷ രാ​ഷ്ട്രീ​യ​വു​മാ​ണ് സു​രാ​ജ് വെ​ഞ്ഞാ​റ​മൂ​ട് നാ​യ​ക​നാ​യ ‘ഹി​ഗ്വി​റ്റ’​യു​ടെ ഇ​തി​വൃ​ത്തം. ‘ഹി​ഗ്വി​റ്റ’​യു​മാ​യി ഒ​രു ബ​ന്ധ​വു​മി​ല്ലാ​ത്ത സി​നി​മ​ക്ക് ആ ​പേ​രി​ടു​ന്ന​തി​നെ​തി​രെ എ​ൻ.​എ​സ്. മാ​ധ​വ​ൻ രം​ഗ​ത്തു​വ​ന്നു. ഒ​രു കൊ​ളം​ബി​യ​ൻ ഗോ​ൾ​കീ​പ്പ​ർ കേ​ര​ള​ത്തി​ൽ സാം​സ്‌​കാ​രി​ക ച​ർ​ച്ച​യാ​വു​ന്ന​ത് ഇം​ഗ്ലീ​ഷ് മാ​ധ്യ​മ​ങ്ങ​ൾ കൗ​തു​ക​ത്തോ​ടെ റി​പ്പോ​ർ​ട്ട് ചെ​യ്തു.

എ​ന്തു​കൊ​ണ്ടാ​വും കൊ​ളം​ബി​യ​ക്കാ​ര​നാ​യ ഹി​ഗ്വി​റ്റ ഇ​ന്നും കേ​ര​ള​ത്തി​ലെ ഏ​റ്റ​വും അ​റി​യ​പ്പെ​ടു​ന്ന ഗോ​ൾ​കീ​പ്പ​റാ​യി നി​ല​നി​ൽ​ക്കു​ന്ന​ത്, പ​ര​മ്പ​രാ​ഗ​ത ഗോ​ളി​മാ​രെ​പ്പോ​ലെ ഗോ​ൾ​മു​ഖ​ത്ത് കാ​വ​ലാ​ളാ​യി നി​ൽ​ക്കാ​തെ, ത​ക്കം കി​ട്ടു​മ്പോ​ൾ ആ​ക്ര​മി​ച്ചു​ക​യ​റു​ന്ന ആ ​കി​റു​ക്ക​ൻ ന​മ്മു​ടെ ഭാ​വ​ന​ക​ളെ ത്ര​സി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​ത്, ലൂ​സി​യു​ടെ പ​രാ​തി​ക​ൾ ഒ​രു ഗോ​ളി​യെ​പ്പോ​ലെ പ്ര​തി​രോ​ധി​ച്ചു നി​ന്നി​രു​ന്ന ഗീ​വ​ർ​ഗീ​സ​ച്ച​ന്‍ ഒ​ടു​വി​ൽ ഹി​ഗ്വി​റ്റ​യു​ടെ ക​ളി ക​ണ്ട് ഒ​രു പോ​രാ​ളി​യെ​പ്പോ​ലെ ജ​ബ്ബാ​റി​നെ അ​യാ​ളു​ടെ മ​ട​യി​ൽ ചെ​ന്ന് അ​ടി​ച്ചു​വീ​ഴ്ത്തി​യ​ത്?

ച​രി​ത്ര​പ​ര​മാ​യി മി​ക​ച്ച ഗോ​ൾ​കീ​പ്പ​ർ​മാ​ർ കേ​ര​ള​ത്തി​ൽ ഉ​ണ്ടാ​യി​ട്ടി​ല്ല. ഏ​ഴ് മ​ല​യാ​ളി ഫു​ട്‌​ബാ​ള​ർ​മാ​ർ ഇ​ന്ത്യ​ക്കു​വേ​ണ്ടി ഒ​ളി​മ്പി​ക്സി​ൽ പ​ങ്കെ​ടു​ത്തി​ട്ടു​ണ്ട് -തി​രു​വ​ല്ല പാ​പ്പ​നും (1948 ഒ​ളി​മ്പി​ക്സ്) കോ​ട്ട​യം സാ​ലി​യും (1952) ഒ. ​ച​ന്ദ്ര​ശേ​ഖ​ര മേ​നോ​നും (1960) ഫു​ൾ​ബാ​ക്കു​ക​ളാ​യി​രു​ന്നു.

കേ​ര​ള​ത്തി​ൽ അ​റി​യ​പ്പെ​ടും മു​മ്പെ ഇ​ന്ത്യ​ൻ ഒ​ളി​മ്പി​ക് ടീ​മി​ലെ​ത്തി​യ ജെ. ​ആ​ന്റ​ണി (1952) സെ​ന്റ​ർ ഹാ​ഫാ​യി​രു​ന്നു, ക​ണ്ണൂ​ർ ല​ക്കി സ്റ്റാ​റി​ന്റെ എം. ​ദേ​വ​ദാ​സ് (1960) ഇ​ൻ​സൈ​ഡ് ഫോ​ർ​വേ​ഡും. ടി.​എ. റ​ഹ്മാ​ൻ (1956) എ​ക്കാ​ല​ത്തെ​യും മി​ക​ച്ച സെ​ന്റ​ർ ബാ​ക്കു​ക​ളി​ലൊ​രാ​ളാ​യി​രു​ന്നു. ര​ണ്ട് ഒ​ളി​മ്പി​ക്സി​ൽ (1956, 1960) ഇ​ന്ത്യ​ൻ ടീ​മി​ന്റെ ഭാ​ഗ​മാ​യ എ​സ്.​എ​സ്. നാ​രാ​യ​ണ​ൻ മാ​ത്ര​മാ​ണ് ഇ​തി​ൽ ഗോ​ൾ​കീ​പ്പ​ർ. നാ​രാ​യ​ണ​ൻ ജ​നി​ച്ച​ത് പാ​ല​ക്കാ​ട്ടാ​ണെ​ങ്കി​ലും ര​ണ്ടാം വ​യ​സ്സ് മു​ത​ൽ ബോം​ബെ​യി​ലാ​യി​രു​ന്നു.

മ​ഹാ​രാ​ഷ്ട്ര​ക്കൊ​പ്പം സ​ന്തോ​ഷ് ട്രോ​ഫി നേ​ടു​ക​യും അ​വ​ർ​ക്കു​വേ​ണ്ടി ബാ​സ്‌​ക​റ്റ്‌​ബാ​ൾ ക​ളി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്തു അ​ദ്ദേ​ഹം. പി​ൽ​ക്കാ​ല​ത്ത് ഇ​ന്ത്യ​യോ​ളം പ്ര​ശ​സ്ത​രാ​യ​വ​രി​ൽ വി.​പി. സ​ത്യ​നും യു. ​ശ​റ​ഫ​ലി​യും ഡി​ഫ​ൻ​ഡ​ർ​മാ​രാ​യി​രു​ന്നു, ഐ.​എം. വി​ജ​യ​ൻ ഫോ​ർ​വേ​ഡ് ആ​യി​രു​ന്നു. ജോ ​പോ​ൾ അ​ഞ്ചേ​രി ഗോ​ൾ​കീ​പ്പ​റു​ടേ​ത് ഒ​ഴി​കെ എ​ല്ലാ പൊ​സി​ഷ​നി​ലും ക​ളി​ച്ചു. ഒ​രു പ​ക്ഷേ ഏ​റ്റ​വും പ്ര​ശ​സ്ത​നാ​യ മ​ല​യാ​ളി ഗോ​ൾ​കീ​പ്പ​ർ വി​ക്ട​ർ മ​ഞ്ഞി​ല​യാ​യി​രി​ക്ക​ണം. വ​ള​രെ കു​റ​ഞ്ഞ കാ​ല​യ​ള​വി​ലേ അ​ദ്ദേ​ഹം ഇ​ന്ത്യ​ൻ ടീ​മി​ന്റെ ഭാ​ഗ​മാ​യി​രു​ന്നു​ള്ളൂ.

****

ഇ​ന്ത്യ​ൻ ഫു​ട്‌​ബാ​ളി​ന്റെ ച​രി​ത്ര​മെ​ഴു​തി​യ നോ​വി ക​പാ​ഡി​യ ഏ​ഴ് ഒ​ളി​മ്പ്യ​ന്മാ​ർ ക​ഴി​ഞ്ഞാ​ൽ ഏ​റ്റ​വും മി​ക​ച്ച മ​ല​യാ​ളി ഫു​ട്‌​ബാ​ള​റാ​യി വാ​ഴ്ത്തു​ന്ന​ത് സി. ​മു​സ്ത​ഫ​യെ​യാ​ണ്. ഇ​ന്ത്യ​ൻ ഫു​ട്‌​ബാ​ൾ ച​രി​ത്ര​ത്തി​ലെ ഏ​റ്റ​വും ജാ​ഗ​രൂ​ക​നാ​യ ഗോ​ൾ​കീ​പ്പ​റെ​ന്നാ​ണ് മു​സ്ത​ഫ​യെ​ക്കു​റി​ച്ച് ക​പാ​ഡി​യ എ​ഴു​തി​യ​ത്. 1966ലെ ​ബാ​ങ്കോ​ക് ഏ​ഷ്യ​ൻ ഗെ​യിം​സി​ലും 1964 മു​ത​ൽ തു​ട​ർ​ച്ച​യാ​യി അ​ഞ്ച് മെ​ർ​ദേ​ക്ക ക​പ്പി​ലും മു​സ്ത​ഫ ക​ളി​ച്ചെ​ന്നാ​ണ് ക​പാ​ഡി​യ രേ​ഖ​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്ന​ത്.

എ​ന്നാ​ൽ, 1963ൽ ​ഇ​ന്ത്യ മെ​ർ​ദേ​ക്ക ക​പ്പി​ൽ ഫൈ​ന​ലി​ലെ​ത്തി​യ​പ്പോ​ൾ മു​സ്ത​ഫ​യാ​യി​രു​ന്നു ഗോ​ളി​യെ​ന്നാ​ണ് കാ​യി​ക കേ​ര​ള ച​രി​ത്ര​ത്തി​ൽ സ​ന​ൽ പി. ​തോ​മ​സ് എ​ഴു​തു​ന്ന​ത്. ക​ണ്ണൂ​ർ കാ​തി​രി ക​ണ​ക്ക​പ്പി​ള്ള​ന്റ​ക​ത്ത് മു​സ്ത​ഫ പ​തി​നേ​ഴാം വ​യ​സ്സി​ൽ ഇ​ന്ത്യ​ൻ ഗോ​ർ​കീ​പ്പ​റാ​വു​ക​യും 1963 മു​ത​ൽ 1970 വ​രെ ഇ​ന്ത്യ​ക്കു ക​ളി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്തു​വെ​ന്ന് സ​ന​ൽ പി. ​തോ​മ​സ് പ​റ​യു​ന്നു.

16 വ​യ​സ്സും 205 ദി​വ​സ​വും പ്രാ​യ​മു​ള്ള​പ്പോ​ഴാ​ണ് സ​ചി​ൻ ടെ​ണ്ടു​ൽ​ക​ർ ക്രി​ക്ക​റ്റി​ൽ ഇ​ന്ത്യ​ക്കു​വേ​ണ്ടി അ​ര​ങ്ങേ​റി​യ​ത്. ഏ​റ്റ​വും ചെ​റി​യ പ്രാ​യ​ത്തി​ൽ ഇ​ന്ത്യ​ക്കു​വേ​ണ്ടി ക​ളി​ച്ച​യാ​ളാ​ണ് സ​ചി​ൻ. സ​ചി​നെ അ​റി​യാ​ത്ത ഒ​രു ക്രി​ക്ക​റ്റ് പ്രേ​മി​യും ഇ​ന്ത്യ​യി​ൽ ഉ​ണ്ടാ​വി​ല്ല. പ​ക്ഷേ, പ​തി​നേ​ഴാം വ​യ​സ്സി​ൽ ഇ​ന്ത്യ​ക്കു​വേ​ണ്ടി അ​ര​ങ്ങേ​റി​യ സി. ​മു​സ്ത​ഫ​യെ ആ​ർ​ക്കാ​ണ് അ​റി​യു​ക?

ഇ​ന്ത്യ​ൻ ഫു​ട്‌​ബാ​ൾ ക​ളി​ക്കാ​രു​ടെ പ്രാ​യം തി​രി​ച്ചു​ള്ള ക​ണ​ക്ക് പു​തി​യ നൂ​റ്റാ​ണ്ടി​ലേ​ത് മാ​ത്ര​മേ ല​ഭ്യ​മാ​യി​ട്ടു​ള്ളൂ, അ​ത​നു​സ​രി​ച്ച് ഏ​റ്റ​വും ചെ​റി​യ പ്രാ​യ​ത്തി​ൽ ഇ​ന്ത്യ​ക്കു​വേ​ണ്ടി അ​ര​ങ്ങേ​റി​യ​ത് ദേ​ബ​ബ്ര​ത റോ​യി​യാ​ണ്, പ​തി​നേ​ഴാം വ​യ​സ്സി​ൽ. മു​സ്ത​ഫ അ​ധി​ക​മൊ​ന്നും പി​റ​കി​ലാ​യി​രി​ക്കി​ല്ല.

സി. ​മു​സ്ത​ഫ​ക്കു​വേ​ണ്ടി ഗോ​ൾ​മു​ഖം ഒ​ഴി​ഞ്ഞു​കൊ​ടു​ത്ത​ത് പീ​റ്റ​ർ ത​ങ്ക​രാ​ജാ​ണ്. ഇ​ന്ത്യ​യു​ടെ എ​ക്കാ​ല​ത്തെ​യും മി​ക​ച്ച ഗോ​ൾ​കീ​പ്പ​ർ. ഒ​രേ​സ​മ​യം ഇ​രു​വ​രും ഇ​ന്ത്യ​ൻ ടീ​മി​ലു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. വി​ദ്യാ​ർ​ഥി​യാ​യി​രി​ക്കു​മ്പോ​ഴാ​ണ് മു​സ്ത​ഫ ഇ​ന്ത്യ​ൻ ടീ​മി​ലെ​ത്തി​യ​ത്. ക​ൽ​ക്ക​ത്ത​യി​ൽ മു​ഹ​മ്മ​ദ​ൻ സ്‌​പോ​ർ​ട്ടി​ങ്ങി​നു ക​ളി​ക്കു​മ്പോ​ൾ മു​സ്ത​ഫ സെ​ന്റ് സേ​വ്യേ​ഴ്‌​സ് കോ​ള​ജി​ൽ ഡി​ഗ്രി​ക്ക് പ​ഠി​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. അ​വി​ടെ സ​ഹ​പാ​ഠി​ക​ളി​ലൊ​രാ​ൾ വേ​സ് പേ​സാ​യി​രു​ന്നു, ഒ​ളി​മ്പി​ക് മെ​ഡ​ൽ നേ​ടി​യ ഹോ​ക്കി താ​രം.

ഒ​ളി​മ്പി​ക് മെ​ഡ​ൽ നേ​ടി​യ ലി​യാ​ൻ​ഡ​ർ പേ​സി​ന്റെ പി​താ​വ്. വേ​സ് പേ​സ് പി​ന്നീ​ട് ബി.​സി.​സി.​ഐ​യു​ടെ​യും ഇ​ന്ത്യ​ൻ ടെ​ന്നി​സ് ടീ​മി​ന്റെ​യും ക​ൺ​സ​ൾ​ട്ടി​ങ് ഡോ​ക്ട​റാ​യി. ഇ​ന്ദ​ർ സി​ങ്ങി​നും ജ​ർ​ണ​യി​ൽ സി​ങ്ങി​നും പി.​കെ. ബാ​ന​ർ​ജി​ക്കു​മൊ​ക്കെ​യൊ​പ്പം ക​ളി​ച്ച​യാ​ളാ​ണ് മു​സ്ത​ഫ. എ​ന്തു​കൊ​ണ്ടും ഇ​ന്ത്യ​ൻ ഫു​ട്‌​ബാ​ളി​ന്റെ, ഇ​ന്ത്യ​ൻ സ്‌​പോ​ർ​ട്സി​ന്റെ സു​വ​ർ​ണ​കാ​ല​ത്തി​ന്റെ പ്ര​തി​നി​ധി​യാ​ണ് അ​ദ്ദേ​ഹം. എ​ന്നി​ട്ടും എ​ന്തു​കൊ​ണ്ട് മു​സ്ത​ഫ അ​ധി​ക​മ​റി​യ​പ്പെ​ടാ​തെ പോ​യി? വി​ക്കി​പീ​ഡി​യ​യി​ൽ സി. ​മു​സ്ത​ഫ എ​ന്ന പേ​ജു​ണ്ട്. പ​ക്ഷേ, അ​തി​ൽ ഒ​രു വ​രി​പോ​ലു​മി​ല്ല.

കാ​ര​ണം വ്യ​ക്ത​മാ​ണ്. ഹി​ഗ്വി​റ്റ​യു​ടെ വി​പ​രീ​ത​മാ​ണ് മു​സ്ത​ഫ. ഹി​ഗ്വി​റ്റ ത​ര​വും ത​ഞ്ച​വും കി​ട്ടു​മ്പോ​ഴൊ​ക്കെ ആ​ക്ര​മി​ച്ചു ക​യ​റി​യ​പ്പോ​ൾ മു​സ്ത​ഫ ക​ളി​യി​ലും ജീ​വി​ത​ത്തി​ലും ത​ന്റെ ഗോ​ൾ​മു​ഖ​ത്ത് ഒ​ഴി​ഞ്ഞു​നി​ന്നു. ക​ളി​ക്കാ​ലം ക​ഴി​ഞ്ഞ​പ്പോ​ൾ ആ​രാ​ലും ശ്ര​ദ്ധി​ക്ക​പ്പെ​ടാ​തെ ക​ര​യി​ലി​രു​ന്നു.

ബ്ര​ദേ​ഴ്‌​സ് ക്ല​ബി​ലും ഇ​ന്ത്യ​ൻ ടീ​മി​ലും ക​ൽ​ക്ക​ത്ത​യി​ലും ബോം​ബെ മ​ഹീ​ന്ദ്ര​യി​ലു​മൊ​ക്കെ ക​ളി​ച്ച കാ​ല​ത്തെ സു​വ​ർ​ണ​സ്മ​ര​ണ​ക​ൾ പ​റ​ഞ്ഞ് ആ​ളാ​വാ​ൻ ശ്ര​മി​ച്ചി​ല്ല. ആ​രു​മാ​യും സൗ​ഹൃ​ദം നി​ല​നി​ർ​ത്തി​യി​ല്ല. ടി.​വി​യി​ൽ​പോ​ലും ക​ളി​ക​ൾ അ​പൂ​ർ​വ​മാ​യേ ക​ണ്ടു​ള്ളൂ. അ​ഭി​മു​ഖ​ത്തി​ന് വ​രു​ന്ന​വ​രു​മാ​യി സം​സാ​രി​ക്കാ​നോ അ​വ​ർ​ക്കു മു​ന്നി​ൽ ഫോ​ട്ടോ​ക്ക് പോ​സ് ചെ​യ്യാ​നോ താ​ല്‍പ​ര്യം കാ​ണി​ച്ചി​ല്ല.

****

യ​ഥാ​ർ​ഥ​ത്തി​ൽ പ​തി​നേ​ഴാം വ​യ​സ്സി​ലാ​ണോ മു​സ്ത​ഫ ഇ​ന്ത്യ​ന്‍ ടീ​മി​ലെ​ത്തി​യ​ത്, എ​ന്തു​കൊ​ണ്ടാ​ണ് പീ​റ്റ​ർ ത​ങ്ക​രാ​ജി​നെ മാ​റ്റി അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന് ഇ​ന്ത്യ​ൻ ഗോ​ള്‍കീ​പ്പ​റു​ടെ സ്ഥാ​നം ല​ഭി​ച്ച​ത് തു​ട​ങ്ങി ഒ​രു​പാ​ട് സം​ശ​യ​ങ്ങ​ൾ തീ​ർ​ക്കാ​നാ​ണ് മു​സ്ത​ഫ​യെ ബ​ന്ധ​പ്പെ​ടു​ന്ന​ത്.

മും​ബൈ​യി​ല്‍ മ​ഹീ​ന്ദ്ര ജീ​വ​ന​ക്കാ​രു​ടെ അ​പ്പാ​ർ​ട്മെ​ന്റി​ലാ​ണ് അ​ദ്ദേ​ഹ​വും ഭാ​ര്യ​യും താ​മ​സി​ക്കു​ന്ന​ത്. അ​വ​ർ​ക്ക് മ​ക്ക​ളി​ല്ല. മും​ബൈ​യി​ൽ​നി​ന്ന് നാ​ട്ടി​ലെ​ത്തു​ന്ന സ​ന്ദ​ർ​ഭം നോ​ക്കി ക​ണ്ണൂ​ർ താ​ണ​യി​ലെ അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ വീ​ട്ടി​ലെ​ത്തി.

സാ​ധാ​ര​ണ പ​ഴ​യ​കാ​ല ക​ളി​ക്കാ​രു​ടെ ഓ​ർ​മ​ക​ളി​ൽ ഒ​ന്ന് തൊ​ട്ടാ​ൽ മ​തി, അ​ത് അ​ന​ർ​ഗ​ള​മാ​യി ഒ​ഴു​കും. പ​ക്ഷേ മു​സ്ത​ഫ​യെ ക​ളി​ക്കാ​ല​ത്തി​ന്റെ ഗൃ​ഹാ​തു​ര​ത്വം അ​ല​ട്ടു​ന്നി​ല്ല. ഗാ​ല​റി​ക​ളു​ടെ ഇ​ര​മ്പം അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തെ ത്ര​സി​പ്പി​ക്കു​ന്നി​ല്ല. വീ​രോ​ചി​ത​മാ​യ ത​ന്റെ ക​ളി​ക്കാ​ല​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ച് വാ​ചാ​ല​നാ​യി​ല്ല.

അ​തി​കാ​യ​നാ​ണ് മു​സ്ത​ഫ. ആ ​വ​ൻ​മ​തി​ലി​ന​പ്പു​റ​ത്ത് ത്ര​സി​പ്പി​ക്കു​ന്ന ഒ​രു ജീ​വി​ത​ക​ഥ വി​സ്മൃ​ത​മാ​യി​ക്കി​ട​ന്നു. ചോ​ദ്യ​ങ്ങ​ളി​ൽ സ​ഹി​കെ​ട്ടാ​വ​ണം, ത​ന്നെ​ക്കു​റി​ച്ച് അ​ക്കാ​ല​ത്ത് എ​ഴു​ത​പ്പെ​ട്ട കു​റി​പ്പു​ക​ളു​ടെ സ​മാ​ഹാ​രം വീ​ട്ടി​ലു​ണ്ടെ​ന്നും മും​ബൈ​യി​ലെ​ത്തി​യ ഉ​ട​ൻ അ​യ​ച്ചു ത​രാ​മെ​ന്നും അ​ദ്ദേ​ഹം പ​റ​ഞ്ഞു.

ഒ​ന്നു ര​ണ്ടാ​ഴ്ച ക​ഴി​ഞ്ഞ് ഒ​രു ത​പാ​ലും കാ​ണാ​തി​രു​ന്ന​പ്പോ​ൾ മു​സ്ത​ഫ​യെ വി​ളി​ച്ചു. അ​ടു​ത്ത​യാ​ഴ്ച അ​യ​ക്കാ​മെ​ന്ന് അ​ദ്ദേ​ഹം മ​റു​പ​ടി ന​ൽ​കി. ര​ണ്ടാ​ഴ്ച ക​ഴി​ഞ്ഞ് വീ​ണ്ടും വി​ളി​ച്ചു, അ​ദ്ദേ​ഹം അ​തേ മ​റു​പ​ടി ത​ന്നു. അ​ങ്ങ​നെ​യ​ങ്ങ​നെ കോ​വി​ഡ് കാ​ലം വ​ന്നു. എ​ന്റെ വി​ളി​ക​ളു​ടെ ശ​ല്യ​ത്തി​ൽ​നി​ന്ന് അ​ദ്ദേ​ഹം ര​ക്ഷ​പ്പെ​ട്ടു.

ഈ​യി​ടെ ക​ണ്ണൂ​ർ ബ്ര​ദേ​ഴ്‌​സ് ക്ല​ബി​ന്റെ വാ​ർ​ഷി​ക​ത്തോ​ട​നു​ബ​ന്ധി​ച്ച് മു​സ്ത​ഫ ക​ണ്ണൂ​രി​ലെ​ത്തി​യ​പ്പോ​ൾ അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ ഓ​ർ​മ​ക​ൾ മു​ഴു​വ​ൻ ഒ​പ്പി​യെ​ടു​ക്ക​ണ​മെ​ന്ന് ആ​ഗ്ര​ഹി​ച്ചു. പ​ക്ഷേ, ഇ​ന്ത്യ​ൻ ഫു​ട്‌​ബാ​ളി​ലെ വ​ൻ​മ​ര​ങ്ങ​ൾ​ക്കൊ​പ്പം സ​ഞ്ച​രി​ച്ച ആ ​ക​ളി​ക്കാ​ര​ൻ വ​ല്ലാ​തെ​യൊ​ന്നും മ​ന​സ്സ് തു​റ​ന്നി​ല്ല. ലേ​ഖ​ന​ങ്ങ​ൾ എ​വി​ടെ​യെ​ന്ന് ചോ​ദി​ച്ച​പ്പോ​ൾ അ​ത് ആ​രോ കൊ​ണ്ടു​പോ​യി, തി​രി​ച്ചു​കി​ട്ടി​യി​ല്ല എ​ന്നാ​യി​രു​ന്നു നി​സ്സം​ഗ​മാ​യ മ​റു​പ​ടി. ഒ​രു​പ​ക്ഷേ ഒ​രു ക​ളി​ക്കാ​ര​ന്റെ ഏ​റ്റ​വും വ​ലി​യ സ​മ്പ​ത്താ​യി​രി​ക്കാം ക​ളി​ക്കു​ന്ന കാ​ല​ത്ത് ത​ന്നെ​ക്കു​റി​ച്ച് പ്ര​സി​ദ്ധീ​കൃ​ത​മാ​യ കു​റി​പ്പു​ക​ൾ.

****

ക​ണ്ണൂ​ർ മു​നി​സി​പ്പ​ൽ ഹൈ​സ്‌​കൂ​ളി​ൽ പ​ഠി​ക്കു​മ്പോ​ഴാ​ണ് മു​സ്ത​ഫ​ക്ക് ഫു​ട്‌​ബാ​ളി​ൽ ക​മ്പം ക​യ​റു​ന്ന​ത്. എ​ന്തു​കൊ​ണ്ടാ​ണ് ഗോ​ൾ​കീ​പ്പ​റാ​വാ​ൻ തീ​രു​മാ​നി​ച്ച​ത്, ഏ​തെ​ങ്കി​ലും ഗോ​ൾ​കീ​പ്പ​ർ പ്ര​ചോ​ദ​ന​മാ​യി​രു​ന്നു​വോ -ല​വ് യാ​ഷി​ൻ, ഗോ​ർ​ഡ​ൻ ബാ​ങ്ക്‌​സ്, ദി​നോ​സോ​ഫ്...? യാ​ഷി​നെ അ​റി​യാം. എ​ങ്കി​ലും അ​ക്കാ​ല​ത്ത് ടി.​വി​യൊ​ന്നും ഇ​ല്ല​ല്ലോ? മെ​ർ​ദേ​ക്ക​യി​ൽ ക​ളി​ക്കാ​ൻ ക്വാ​ലാ​ലം​പൂ​രി​ൽ പോ​യ​പ്പോ​ഴാ​ണ് ആ​ദ്യം ടി.​വി കാ​ണു​ന്ന​ത് ത​ന്നെ.

ബ്ര​ദേ​ഴ്‌​സ് ക്ല​ബി​ൽ ച​ട്ട വാ​സു​വി​ന്റെ ശി​ക്ഷ​ണ​മാ​ണ് മു​സ്ത​ഫ​യെ മി​ക​ച്ച ഗോ​ൾ​കീ​പ്പ​റാ​ക്കി​യ​ത്. എ​ന്താ​യി​രു​ന്നു ച​ട്ട വാ​സു​വി​ന്റെ കോ​ച്ചി​ങ്ങി​ന്റെ പ്ര​ത്യേ​ക​ത? പ്ര​ത്യേ​കി​ച്ചെ​ന്തെ​ങ്കി​ലും ഓ​ർ​ത്തെ​ടു​ക്കാ​ൻ മു​സ്ത​ഫ​ക്കാ​യി​ല്ല. പ​യ്യാ​മ്പ​ലം തീ​ര​ത്തെ പൂ​ഴി​മ​ണ​ലി​ൽ കൊ​ണ്ടു​പോ​യി മു​സ്ത​ഫ​യെ വാ​സു​വേ​ട്ട​ൻ പ​രി​ശീ​ലി​പ്പി​ക്കു​മാ​യി​രു​ന്നു​വെ​ന്ന് കൂ​ടെ​യു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന ബ്ര​ദേ​ഴ്‌​സ് ക്ല​ബ് മു​ൻ സെ​ക്ര​ട്ട​റി അ​ബ്ദു​ൽ റ​ഫീ​ഖാ​ണ് ഓ​ർ​മി​ച്ചെ​ടു​ത്ത​ത്.

ക​ണ്ണൂ​ർ എ​സ്.​എ​ൻ കോ​ള​ജി​ൽ പ​ഠി​ക്കു​മ്പോ​ഴാ​ണ് മു​സ്ത​ഫ സ​ന്തോ​ഷ് ട്രോ​ഫി​യി​ൽ കേ​ര​ള​ത്തി​ന്റെ കാ​വ​ലാ​ളാ​വു​ന്ന​ത്. കോ​ച്ചി​ങ് ക്യാ​മ്പി​ൽ​നി​ന്ന് തി​ര​ഞ്ഞെ​ടു​ക്ക​പ്പെ​ടു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. കോ​ഴി​ക്കോ​ട്ടാ​യി​രു​ന്നു 1961ലെ ​ടൂ​ർ​ണ​മെ​ന്റ്. സ​ന്തോ​ഷ് ട്രോ​ഫി​യി​ൽ തി​ള​ങ്ങി​യ​തോ​ടെ ക​ൽ​ക്ക​ത്ത മു​ഹ​മ്മ​ദ​ൻ​സ് റാ​ഞ്ചി. ക്ല​ബ് പ്ര​സി​ഡ​ന്റ് നേ​രി​ട്ട് വ​രു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. കൊ​ല്ല​ത്തി​ൽ ര​ണ്ടാ​യി​രം രൂ​പ​യാ​യി​രു​ന്നു പ്ര​തി​ഫ​ലം. ക​ണ്ണൂ​രി​ലെ ഒ​രു കോ​ള​ജ് വി​ദ്യാ​ർ​ഥി രാ​ജ്യ​ത്തെ ഏ​റ്റ​വും പ്ര​ധാ​ന​പ്പെ​ട്ട ലീ​ഗി​ൽ ക​ളി​ക്കാ​ൻ വ​ണ്ടി​ക​യ​റു​ക​യാ​ണ്. ഭ​യ​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നോ?

പ​ക്ഷേ, ആ ​കാ​ല​മൊ​ന്നും മു​സ്ത​ഫ​യു​ടെ മ​ന​സ്സി​ലി​ല്ല. അ​വ​രു​ടെ ഓ​ഫ​ർ സ്വീ​ക​രി​ക്കു​മ്പോ​ൾ പ്ര​ധാ​ന നി​ബ​ന്ധ​ന പ​ഠ​നം തു​ട​രാ​ൻ അ​നു​വ​ദി​ക്ക​ണ​മെ​ന്ന് മാ​ത്ര​മാ​യി​രു​ന്നു. അ​ങ്ങ​നെ​യാ​ണ് ക​ൽ​ക്ക​ത്ത സെ​ന്റ് സേ​വ്യേ​ഴ്‌​സ് കോ​ള​ജി​ൽ ചേ​രു​ന്ന​ത്. കോ​ള​ജ് ഹോ​സ്റ്റ​ലി​ലാ​യി​രു​ന്നു താ​മ​സം. ക​ൽ​ക്ക​ത്ത ലീ​ഗ് ലോ​ക​ത്തി​ലെ​ത​ന്നെ ഏ​റ്റ​വും വാ​ശി​യേ​റി​യ ലീ​ഗു​ക​ളി​ലൊ​ന്നാ​ണ്. ഇ​ന്ന് ക്രി​ക്ക​റ്റ് ക​ളി​ക്കാ​ർ​ക്ക് ല​ഭി​ക്കു​ന്ന താ​ര​പ​ദ​വി​യാ​ണ് അ​ന്ന് ക​ൽ​ക്ക​ത്ത​യി​ലെ ഫു​ട്‌​ബാ​ൾ ക​ളി​ക്കാ​ർ​ക്ക് കി​ട്ടി​യി​രു​ന്ന​ത്. സ്വാ​ഭാ​വി​ക​മാ​യും കോ​ള​ജി​ൽ മു​സ്ത​ഫ ഹീ​റോ ആ​യി​രി​ക്ക​ണം.

പ​ക്ഷേ, അ​തെ​ക്കു​റി​ച്ച് വീ​ര​സ്യം പ​റ​യു​ന്ന സ്വ​ഭാ​വ​മി​ല്ല അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്. അ​ക്കാ​ല​ത്ത് മ​ദി​രാ​ശി വ​ഴി​യാ​ണ് ക​ൽ​ക്ക​ത്ത​യി​ലേ​ക്ക് പോ​യി​രു​ന്ന​തെ​ന്നും മ​ദി​രാ​ശി​യി​ൽ ബ​ന്ധു​വാ​യ സം​ഗീ​ത സം​വി​ധാ​യ​ക​ൻ എ.​ടി. ഉ​മ്മ​റി​ന്റെ കൂ​ടെ താ​മ​സി​ക്കു​മാ​യി​രു​ന്നു​വെ​ന്നും മെ​ർ​ദേ​ക്ക​യി​ലാ​ണ് താ​ൻ ആ​ദ്യ​മാ​യി ഇ​ന്ത്യ​ൻ വ​ല കാ​ത്ത​തെ​ന്ന് മു​സ്ത​ഫ ഓ​ർ​ക്കു​ന്നു.

1942 ലാ​ണ് ജ​നി​ച്ച​തെ​ന്നും പ​റ​യു​ന്നു. ആ​ദ്യം ക​ളി​ച്ച​ത് 1963ലെ ​മെ​ർ​ദേ​ക്ക​യി​ലാ​ണെ​ങ്കി​ൽ ത​ന്നെ ഇ​ന്ത്യ​ൻ ടീ​മി​ൽ അ​ര​ങ്ങേ​റു​മ്പോ​ൾ മു​സ്ത​ഫ​ക്ക് 21 വ​യ​സ്സാ​യി​ക്കാ​ണ​ണം. അ​ന്ന് വി​മാ​ന സ​ർ​വി​സ് തു​ട​ങ്ങി​യ കാ​ല​മാ​യി​രു​ന്നു, മ​ദി​രാ​ശി​യി​ൽ​നി​ന്ന് ബാ​ങ്കോ​ക്കി​ലേ​ക്ക് പോ​യി അ​വി​ടെ​നി​ന്നാ​ണ് ക്വാ​ലാ​ലം​പൂ​രി​ലെ​ത്തി​യ​ത്.

ക​ൽ​ക്ക​ത്ത ലീ​ഗി​ലെ പ്ര​ക​ട​ന​മാ​ണ് മു​സ്ത​ഫ​ക്ക് ഇ​ന്ത്യ​ൻ ടീ​മി​ലേ​ക്ക് പാ​ല​മാ​യ​ത്. ഇ​ന്ത്യ​ൻ ടീ​മി​ലേ​ക്ക് വ​രു​മ്പോ​ൾ പീ​റ്റ​ർ ത​ങ്ക​രാ​ജും എ​സ്.​എ​സ്. നാ​രാ​യ​ണ​നു​മാ​യി​രു​ന്നു സ​ഹ ഗോ​ൾ​കീ​പ്പ​ർ​മാ​രെ​ന്ന് മു​സ്ത​ഫ പ​റ​യു​ന്നു. ത​ങ്ക​രാ​ജി​ന് പ​രി​ക്കേ​റ്റ​താ​ണ് മു​സ്ത​ഫ​ക്ക് വ​ഴി തു​റ​ന്ന​ത്.

ത​ങ്ക​രാ​ജി​നെ​പ്പോ​ലെ ലോ​ക​മ​റി​യു​ന്ന ഗോ​ൾ​കീ​പ്പ​റി​ൽ​നി​ന്ന് മു​സ്ത​ഫ എ​ന്താ​യി​രി​ക്കാം ക​ണ്ടു​പ​ഠി​ച്ച​ത്? ത​ങ്ക​രാ​ജ് ന​ല്ല സു​ഹൃ​ത്താ​യി​രു​ന്നു​വെ​ന്നും എ​ന്നാ​ൽ, ക​ളി​ക​ളെ​ക്കു​റി​ച്ചൊ​ന്നും സം​സാ​രി​ക്കാ​റി​ല്ലെ​ന്നു​മാ​യി​രു​ന്നു മു​സ്ത​ഫ പ​റ​ഞ്ഞ​ത്. ഹി​ന്ദി അ​റി​യാ​തി​രു​ന്ന​തി​നാ​ൽ ഭാ​ഷ അ​ക്കാ​ല​ത്ത് മു​സ്ത​ഫ​ക്ക് വ​ലി​യ പ്ര​തി​ബ​ന്ധം​ത​ന്നെ​യാ​യി​രു​ന്നു.

****

1966ലെ ​ബാ​ങ്കോ​ക് ഏ​ഷ്യ​ൻ ഗെ​യിം​സാ​യി​രി​ക്ക​ണം മു​സ്ത​ഫ പ​ങ്കെ​ടു​ത്ത ഏ​റ്റ​വും പ്ര​ധാ​ന​പ്പെ​ട്ട ടൂ​ർ​ണ​മെ​ന്റ്. അ​ന്ന് ത​ങ്ക​രാ​ജാ​യി​രു​ന്നു ഒ​ന്നാം ഗോ​ളി. ജ​ർ​ണ​യി​ൽ സി​ങ് ക്യാ​പ്റ്റ​നും. സെ​യ്ദ് ന​ഈ​മു​ദ്ദീ​ന്‍, അ​രു​ണ്‍ ഘോ​ഷ്, യൂ​സു​ഫ് ഖാ​ൻ, പി.​കെ. ബാ​ന​ർ​ജി, ഇ​ന്ദ​ർ സി​ങ്, ക​ണ്ണ​ൻ തു​ട​ങ്ങി ഇ​ന്ത്യ​ൻ ഫു​ട്‌​ബാ​ൾ ഒ​രി​ക്ക​ലും മ​റ​ക്കാ​ത്ത നി​ര​വ​ധി ക​ളി​ക്കാ​ർ ആ ​ടീ​മി​ലു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു.

സ്വാ​ഭാ​വി​ക​മാ​യും ഒ​രു​പാ​ട് ഓ​ർ​മ​ക​ൾ ഉ​ണ്ടാ​വേ​ണ്ട​താ​ണ്. ജ​ർ​ണ​യി​ൽ സി​ങ് ത​ന്റെ സ​മ​പ്രാ​യ​ക്കാ​ര​നാ​ണെ​ന്നും ഇ​ന്ദ​ർ സി​ങ് ജൂ​നി​യ​റാ​ണെ​ന്നും മു​സ്ത​ഫ പ​റ​യു​ന്നു. അ​ക്കാ​ല​ത്ത് ഇ​ന്ത്യ​ൻ ടീ​മി​ന് ക​ളി​ക്കു​മ്പോ​ൾ പ്ര​തി​ഫ​ല​മൊ​ന്നും കി​ട്ടി​യി​രു​ന്നി​ല്ലെ​ന്നാ​ണ് അ​ദ്ദേ​ഹം ഓ​ർ​ക്കു​ന്ന​ത്.

അ​ഞ്ചാ​റു വ​ർ​ഷം മു​ഹ​മ്മ​ദ​ൻ​സി​ന് ക​ളി​ച്ച ശേ​ഷം മു​സ്ത​ഫ ക​ൽ​ക്ക​ത്ത പോ​ർ​ട്ട് ട്ര​സ്റ്റി​ലേ​ക്ക് മാ​റി. ആ​റു​മാ​സ​മേ പോ​ർ​ട്ട് ട്ര​സ്റ്റി​ലു​ണ്ടാ​യു​ള്ളൂ. റോ​വേ​ഴ്‌​സ് ക​പ്പ് ക​ളി​ക്കാ​ൻ ബോം​ബെ​യി​ലേ​ക്ക് വ​ന്ന​പ്പോ​ഴാ​ണ് മ​ഹീ​ന്ദ്ര​യി​ൽ​നി​ന്നും ഓ​ർ​ക്കെ മി​ൽ​സി​ൽ​നി​ന്നും ഓ​ഫ​ർ കി​ട്ടി​യ​ത്.

കു​വൈ​ത്തി​ൽ​നി​ന്നും ജ​ർ​മ​ൻ ക്ല​ബി​ൽ നി​ന്നു​മൊ​ക്കെ ഓ​ഫ​ർ വ​ന്നി​രു​ന്നു​വെ​ന്ന് ബ്ര​ദേ​ഴ്‌​സ് ക്ല​ബി​ലെ പ​ഴ​മ​ക്കാ​ർ പ​റ​യു​ന്നു. ജോ​ലി​സു​ര​ക്ഷ​യും ഒ​രു​പാ​ട് ക​ണ്ണൂ​ർ​ക്കാ​രാ​യ ക​ളി​ക്കാ​രു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു എ​ന്ന​തു​മാ​ണ് മ​ഹീ​ന്ദ്ര തി​ര​ഞ്ഞെ​ടു​ക്കാ​ൻ കാ​ര​ണം. മാ​സം 300 രൂ​പ​യാ​യി​രു​ന്നു മ​ഹീ​ന്ദ്ര​യി​ൽ ആ​ദ്യ പ്ര​തി​ഫ​ലം. അ​ന്ന് ബോം​ബെ​യി​ൽ വീ​ട് വാ​ട​ക 30 രൂ​പ മാ​ത്ര​മാ​യി​രു​ന്നു.

ഏ​ഴു വ​ർ​ഷം മു​സ്ത​ഫ മ​ഹീ​ന്ദ്ര​ക്ക് ക​ളി​ച്ചു. ക​ളി​യി​ൽ​നി​ന്ന് വി​ര​മി​ച്ച ശേ​ഷം മ​ഹീ​ന്ദ്ര​യി​ൽ പ​ർ​ച്ചേ​സ് വി​ഭാ​ഗ​ത്തി​ൽ മു​സ്ത​ഫ തു​ട​ർ​ന്നു. മ​ഹീ​ന്ദ്ര​ക്ക് സ്വ​ന്ത​മാ​യി ടീ​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നി​ട്ടും കോ​ച്ചി​ങ്ങി​ലൊ​ന്നും താ​ല്‍പ​ര്യം കാ​ണി​ച്ചി​ല്ല. പി​ന്നീ​ട് വ​ള​ന്റ​റി റി​ട്ട​യ​ർ​മെ​ന്റ് വാ​ങ്ങി ക​മ്പ​നി വി​ട്ടു. മ​ഹീ​ന്ദ്ര അ​പ്പാ​ർ​ട്മെ​ന്റി​നോ​ട​നു​ബ​ന്ധി​ച്ച് ക​ളി​ക്ക​ള​മു​ണ്ടെ​ങ്കി​ലും ക​ളി​ക്കാ​ല​ത്തി​ലേ​ക്കും മു​സ്ത​ഫ തി​രി​ച്ചു​പോ​യി​ല്ല. മും​ബൈ​ക്ക് സ്വ​ന്ത​മാ​യി ഐ.​എ​സ്.​എ​ൽ ടീ​മു​ണ്ടെ​ങ്കി​ലും ഇ​തു​വ​രെ അ​വ​രു​ടെ ക​ളി ക​ണ്ടി​ട്ടി​ല്ല.

ഏ​തെ​ങ്കി​ലും ഗോ​ൾ​കീ​പ്പ​റെ അ​നു​ക​രി​ക്കാ​ൻ മു​സ്ത​ഫ ശ്ര​മി​ച്ചി​ട്ടി​ല്ല. താ​ൻ വ​ലു​താ​യി ഡൈ​വ് ചെ​യ്യാ​റി​ല്ലെ​ന്നും പൊ​സി​ഷ​നി​ങ്ങാ​ണ് ത​ന്റെ ഗോ​ൾ​കീ​പ്പി​ങ്ങി​ന്റെ ശ​ക്തി​യെ​ന്നും മു​സ്ത​ഫ പ​റ​യു​ന്നു. ഡി​ഫ​ൻ​ഡ​ർ​മാ​ർ​ക്ക് ക​ർ​ശ​ന നി​ർ​ദേ​ശം ന​ൽ​കു​മാ​യി​രു​ന്നു മു​സ്ത​ഫ​യെ​ന്നും അ​വ​ർ സ്ഥാ​നം തെ​റ്റി നി​ന്നാ​ൽ ക​യ​ർ​ക്കു​മെ​ന്നും ബ്ര​ദേ​ഴ്‌​സ് ക്ല​ബി​ലെ പ​ഴ​യ ക​ളി​ക്കാ​ർ പ​റ​യു​ന്നു. ജ​ർ​ണ​യി​ലി​നോ​ടും ന​ഈ​മു​ദ്ദീ​നോ​ടും അ​രു​ൺ ഘോ​ഷി​നോ​ടു​മൊ​ക്കെ ക​യ​ർ​ക്കു​ന്ന മു​സ്ത​ഫ​യാ​ണ് ഇ​ന്ന് എ​ല്ലാ​റ്റി​ൽ​നി​ന്നും ഒ​ഴി​ഞ്ഞു​മാ​റി നി​ൽ​ക്കു​ന്ന​ത്.

മൂ​ന്ന് സം​സ്ഥാ​ന​ങ്ങ​ൾ​ക്കു​വേ​ണ്ടി സ​ന്തോ​ഷ് ട്രോ​ഫി ക​ളി​ച്ചു. കേ​ര​ള​ത്തി​നും ബം​ഗാ​ളി​നും മ​ഹാ​രാ​ഷ്ട്ര​ക്കും. റോ​വേ​ഴ്‌​സ് ക​പ്പി​ൽ മോ​ഹ​ൻ​ബ​ഗാ​നെ​തി​രെ ന​ട​ത്തി​യ സേ​വു​ക​ളാ​ണ് ത​ന്റെ ഓ​ർ​മ​യി​ലു​ള്ള​തെ​ന്ന് മു​സ്ത​ഫ പ​റ​യു​ന്നു. അ​ത്ത​വ​ണ ബെ​സ്റ്റ് ഗോ​ൾ​കീ​പ്പ​റാ​യി തി​ര​ഞ്ഞെ​ടു​ക്ക​പ്പെ​ട്ടു.

ക്ല​ബി​ലും ഇ​ന്ത്യ​ൻ ടീ​മി​ലും സ​ഹ​താ​ര​ങ്ങ​ളൊ​ക്കെ അ​റി​യ​പ്പെ​ടു​ന്ന​വ​രാ​യി​രു​ന്നു. എ​ങ്കി​ലും അ​വ​രു​മാ​യൊ​ന്നും മു​സ്ത​ഫ ബ​ന്ധം നി​ല​നി​ർ​ത്തു​ന്നി​ല്ല. പി.​കെ. ബാ​ന​ർ​ജി​യും എ​സ്.​എ​സ്. നാ​രാ​യ​ണ​നും ഉ​ൾ​പ്പെ​ടെ​യു​ള്ള​വ​ർ സ​മീ​പ​കാ​ല​ത്ത് മ​രി​ച്ച​പ്പോ​ൾ​പോ​ലും ഒ​രു മ​ല​യാ​ളം പ​ത്ര​വും ചാ​ന​ലും ആ ​കാ​ല​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ച​റി​യാ​ന്‍ മു​സ്ത​ഫ​യെ തേ​ടി​യെ​ത്തി​യി​ല്ല. ക​ളി​ക്കു​ന്ന കാ​ല​ത്ത് അ​ധി​ക​വും ടീ​മി​ലെ ഏ​റ്റ​വും ഇ​ള​യ ആ​ളാ​യി​രു​ന്നു താ​നെ​ന്നും അ​തി​നാ​ൽ സീ​നി​യ​ർ താ​ര​ങ്ങ​ളു​മാ​യി വ​ലി​യ അ​ടു​പ്പ​മൊ​ന്നും ഉ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നി​ല്ലെ​ന്നു​മാ​ണ് മു​സ്ത​ഫ പ​റ​യു​ന്ന​ത്.

കി​ട്ടി​യ അ​വ​സ​ര​ങ്ങ​ളി​ലെ​ല്ലാം പെ​നാ​ൽ​റ്റി ബോ​ക്‌​സ് വി​ട്ടി​റ​ങ്ങി ഹി​ഗ്വി​റ്റ. മു​സ്ത​ഫ ഒ​രി​ക്ക​ലും പെ​നാ​ൽ​ട്ടി ബോ​ക്‌​സി​ന്റെ സു​ര​ക്ഷി​ത​ത്വം വെ​ടി​ഞ്ഞി​ല്ല. ഒ​ടു​വി​ൽ പെ​നാ​ൽ​റ്റി ബോ​ക്‌​സ് വി​ടേ​ണ്ടി​വ​ന്ന​പ്പോ​ൾ ക​ളി​ക്ക​ള​ത്തി​ലേ​ക്കോ ക​ളി​ക്കാ​ല​ത്തി​ലേ​ക്കോ തി​രി​ഞ്ഞു​നോ​ക്കി​യി​ല്ല. മു​സ്ത​ഫ​യു​ടെ മ​ന​സ്സി​ൽ ഒ​രു സു​വ​ർ​ണ​കാ​ലം നി​ശ്ച​ല​മാ​യി​ക്കി​ട​ക്കു​ന്നു.