പ്രവാസത്തിന്റെ നാലു പതിറ്റാണ്ട്....

1982 ജ​നു​വ​രി​യി​ലെ ഒ​രു ത​ണു​ത്ത രാ​ത്രി​യി​ലാ​ണ് കു​വൈ​ത്തി​ൽ വ​ന്നി​റ​ങ്ങി​യ​ത്. ഡ​ൽ​ഹി​യി​ൽ​നി​ന്നു​ള്ള നീ​ള​മേ​റി​യ വി​മാ​ന​യാ​ത്ര പു​റ​ത്തെ ത​ണു​പ്പി​ൽ ഒ​ന്നു​മ​ല്ലെ​ന്ന് തോ​ന്നി. കേ​ട്ട​റി​ഞ്ഞ മ​രു​ഭൂ​മി​ക്ക് ചു​ട്ടു​പൊ​ള്ള​ലാ​യി​രു​ന്ന​ല്ലോ കൂ​ടു​ത​ൽ!

ഇ​റാ​ഖി​ലെ ഡ​ബ്ല്യു.​ജെ ട​വ​ൽ ക​മ്പ​നി​യി​ൽ അ​സി. ഇ​ല​ക്ട്രീ​ഷ്യ​നാ​യി​ട്ടാ​യി​രു​ന്നു നി​യ​മ​നം. 23 വ​യ​സ്സാ​യി​രു​ന്നു അ​ന്ന്. കു​വൈ​ത്തി​ൽ​നി​ന്ന് പൊ​ലീ​സ് അ​ക​മ്പ​ടി​യോ​ടെ ആ ​രാ​ത്രി ത​ന്നെ ബ​സി​ൽ ഇ​റാ​ഖി​ലേ​ക്ക് തി​രി​ച്ചു. അ​ടു​ത്ത ദി​വ​സം വെ​ളു​പ്പി​ന് ബ​ഗ്ദാ​ദി​ലെ​ത്തി. 40 ആ​ണ്ടു നീ​ണ്ട പ്ര​വാ​സ​ജീ​വി​ത​ത്തി​ന് അ​വി​ടെ തു​ട​ക്ക​മാ​യി.

ര​ണ്ടു​വ​ർ​ഷ​ത്തെ സേ​വ​ന​ത്തി​നു​ശേ​ഷം ക​മ്പ​നി 1984ൽ ​മി​ക​ച്ച എം​ബ്ലോ​യി എ​ന്ന നി​ല​യി​ൽ കു​വൈ​ത്തി​ലേ​ക്ക് കൊ​ണ്ടു​വ​ന്നു. അ​ന്ന് കു​വൈ​ത്ത് ദീ​നാ​റി​നും ഇ​റാ​ഖി ദീ​നാ​റി​നും ഒ​രേ വാ​ല്യൂ ആ​യി​രു​ന്നു. അ​തി​ക​ഠി​ന​മാ​യ ത​ണു​പ്പും ചൂ​ടും അ​ക്കാ​ല​ങ്ങ​ളി​ൽ അ​സ​ഹ്യ​മാ​യി​രു​ന്നു. പ​ക​ൽ പു​റ​ത്തു​ന​ട​ക്കു​മ്പോ​ൾ എ​ത്ര​യോ ത​വ​ണ ചൂ​ടു​കൊ​ണ്ട് ത​ല​ക​റ​ങ്ങി.

വി​ജ​ന​മാ​യ കു​വൈ​ത്ത്

90ക​ൾ​ക്ക് മു​മ്പ് മ​റ്റൊ​ന്നാ​യി​രു​ന്നു കു​വൈ​ത്ത്. പ​ര​ന്നു​കി​ട​ക്കു​ന്ന മ​രു​ഭൂ​മി​യും ചെ​റു​കെ​ട്ടി​ട​ങ്ങ​ളും മാ​ത്രം. ഇ​ന്ന് പ്ര​വാ​സി​ക​ൾ തി​ങ്ങി​നി​റ​ഞ്ഞ അ​ബ്ബാ​സി​യ ഭാ​ഗ​മൊ​ക്കെ വി​ജ​ന​മാ​യി​രു​ന്നു. വ​ള​രെ കു​റ​ച്ച് കെ​ട്ടി​ട​ങ്ങ​ൾ മാ​ത്ര​മേ അ​വി​ടെ ഉ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു​ള്ളൂ. ഒ​രു സ്കൂ​ളും മ​റ്റും. മ​ല​യാ​ളീ സം​ഘ​ട​ന പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ന​ങ്ങ​ളും സ​ജീ​വ​മ​ല്ല.

നാ​ട്ടി​ലേ​ക്ക് ബ​ന്ധ​പ്പെ​ടാ​നു​ള്ള ഏ​ക​മാ​ർ​ഗം ക​ത്തു​ക​ൾ മാ​ത്ര​മാ​ണ്. ഒ​രു​പാ​ട് വൈ​കു​മെ​ങ്കി​ലും ആ ​സ്നേ​ഹാ​ന്വേ​ഷ​ണ​ങ്ങ​ൾ ക​ട​ൽ​ക​ട​ന്നു വ​രു​ന്ന​തു കാ​ത്തി​രു​ന്ന ദി​ന​ങ്ങ​ൾ​ക്ക് വ​ലി​യ മ​ധു​ര​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു.

ഹി​ന്ദി സി​നി​മ​യും കു​വൈ​ത്തി പൊ​ലീ​സും

1985 സു​ലൈ​ബി​യ​യി​ൽ ജോ​ലി​ചെ​യ്യു​മ്പോ​ൾ ക്യാ​മ്പ് സൂ​പ്പ​ർ വൈ​സ​റാ​യി​രു​ന്നു. അ​ന്ന് ക്യാ​മ്പി​ൽ ഹി​ന്ദി സി​നി​മ പ്ര​ദ​ർ​ശി​പ്പി​ച്ചി​ല്ല എ​ന്ന​തി​ന് ഡ​ൽ​ഹി​ക്കാ​ര​നാ​യ ഒ​രു തൊ​ഴി​ലാ​ളി പ്ര​കോ​പി​ത​നാ​യി. അ​യാ​ൾ ര​ഹ​സ്യ​മാ​യി ബ്ലേ​ഡ് കൊ​ണ്ട് കൈ​യു​ടെ ന​ടു​ഭാ​ഗം മു​റി​ച്ച് ചോ​ര​വീ​ഴ്ത്തി. ഭീ​ക​രാ​ന്ത​രീ​ക്ഷം സൃ​ഷ്ടി​ച്ച് റോ​ഡി​ലി​റ​ങ്ങു​ക​യും ഞാ​ൻ കു​ത്തി എ​ന്ന് ക​ള​വു വി​ളി​ച്ചു​പ​റ​യു​ക​യും ചെ​യ്തു. പൊ​ലീ​സ് എ​ത്തി, അ​യാ​ൾ എ​നി​ക്കെ​തി​രെ മൊ​ഴി കൊ​ടു​ത്തു.

അ​പ​ക​ടം തി​രി​ച്ച​റി​ഞ്ഞ ഞാ​ൻ ഒ​ളി​വി​ൽ പോ​യി. പൊ​ലീ​സ് ക്യാ​മ്പി​ലെ​ത്തി എ​ന്നെ പി​ടി​ക്കാ​ൻ ക​ഴി​യാ​തെ പ്ര​കോ​പി​ത​നാ​യി പ്ര​തി​യെ​യും കൊ​ണ്ട് ആ​ശു​പ​ത്രി​യി​ൽ എ​ത്തി. പ​ര​സ്പ​ര വി​രു​ദ്ധ​മാ​യ സം​ഭാ​ഷ​ണ​ങ്ങ​ളി​ൽ ഡോ​ക്ട​ർ​ക്ക് സം​ശ​യം തോ​ന്നു​ക​യും ക​ത്തി​കൊ​ണ്ടു​ള്ള കു​ത്തേ​റ്റ​ല്ല മു​റി​വ് ഉ​ണ്ടാ​യ​തെ​ന്ന് മ​ന​സ്സി​ലാ​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്തു.

ക​ള്ളം തി​രി​ച്ച​റി​ഞ്ഞ പൊ​ലീ​സി​നു​മു​ന്നി​ൽ തു​ട​ർ​ന്നു​ള്ള ചോ​ദ്യ​ത്തി​ൽ പ്ര​തി കു​റ്റം സ​മ്മ​തി​ച്ചു. ല​ഹ​രി ഉ​പ​യോ​ഗി​ച്ചി​രു​ന്ന ആ ​തൊ​ഴി​ലാ​ളി​യെ ക​മ്പ​നി ചെ​ല​വി​ൽ പെ​ട്ടെ​ന്ന് ത​ന്നെ നാ​ട്ടി​ലേ​ക്ക് അ​യ​ച്ചു. അ​ന്ന് പൊ​ലീ​സി​ന്റെ കൈ​യി​ൽ​പ്പെ​ടാ​തെ ര​ക്ഷ​പ്പെ​ട്ട​ത് മ​ഹാ​ഭാ​ഗ്യ​മാ​യി ക​രു​തു​ന്നു. അ​ല്ലെ​ങ്കി​ൽ ഇ​ങ്ങ​നെ ആ​യി​രി​ക്കി​ല്ല എ​ന്റെ അ​വ​സ്ഥ.

അ​ധി​നി​വേ​ശം, യാ​ത്ര

1986ൽ ​സ്പോ​ൺ​സ​റു​ടെ നോ​ർ​ത്തേ​ൺ ഗ​ൾ​ഫ് ട്രേ​ഡി​ങ് ക​മ്പ​നി​യി​ലേ​ക്ക് ട്രാ​ൻ​സ്ഫ​റാ​യി. ജീ​വി​തം വ​ലി​യ പ്ര​യാ​സ​ങ്ങ​ളി​ല്ലാ​തെ ക​ട​ന്നു​പോ​ക​വെ​യാ​ണ് 1990 ആ​ഗ​സ്റ്റി​ൽ ഇ​റാ​ഖ് കു​വൈ​ത്തി​ലേ​ക്ക് ക​ട​ന്നു​ക​യ​റി​യ​ത്. രാ​ജ്യ​ത്തെ അ​ന്ത​രീ​ക്ഷം അ​തോ​ടെ ആ​കെ മാ​റി. എ​ങ്ങും ഭീ​തി​യും ആ​ശ​ങ്ക​ക​ളും നി​ഴ​ലി​ച്ചു. സ്ഥാ​പ​ന​ങ്ങ​ളും കെ​ട്ടി​ട​ങ്ങ​ളു​മെ​ല്ലാം അ​ട​ഞ്ഞു​കി​ട​ന്നു. പ​ലാ​യ​ന​ത്തി​ന്റെ നാ​ളു​ക​ളാ​യി​രു​ന്നു പി​ന്നീ​ട്. അ​ങ്ങ​നെ ഒ​രു ദി​വ​സം നാ​ലു കൂ​ട്ടു​കാ​രു​മൊ​ത്ത് കാ​റി​ൽ ഇ​റാ​ഖ് ത​ല​സ്ഥാ​ന​മാ​യ ബ​ഗ്ദാ​ദി​ലേ​ക്ക് തി​രി​ച്ചു.

അ​വി​ടെ ഇ​ന്ത്യ​ൻ എം​ബ​സി​യി​ൽ അ​ഭ​യം തേ​ടി. സ്വ​ന്തം ചെ​ല​വി​ൽ ടി​ക്ക​റ്റ് എ​ടു​ത്ത് ജോ​ർ​ഡ​ൻ എ​യ​ർ​പോ​ർ​ട്ടി​ൽ എ​ത്തി. അ​വി​ടെ​നി​ന്ന് ബോം​ബെ​യി​ലേ​ക്കു വി​മാ​ന​യാ​​ത്ര. നാ​ട്ടി​ലേ​ക്ക് മ​ട​ങ്ങു​ന്ന​തി​നു​ള്ള ട്രെ​യി​ൻ ടി​ക്ക​റ്റും 500 രൂ​പ​യും ഏ​ൽ​പി​ച്ച് സ​ർ​ക്കാ​ർ ഉ​ദ്യോ​ഗ​സ്ഥ​ർ റെ​യി​ൽ​വേ സ്റ്റേ​ഷ​നി​ൽ എ​ത്തി​ച്ചു.

ഇ​റാ​ഖി​ൽ​നി​ന്ന് വ​രു​ന്ന​വ​ർ​ക്കു​ള്ള റെ​യി​ൽ​വേ​യു​ടെ കോ​ച്ചി​ലാ​യി​രു​ന്നു തു​ട​ർ യാ​ത്ര. കൊ​ല്ല​ത്ത് ഇ​റ​ങ്ങി​യ​പ്പോ​ഴും സ്വീ​ക​രി​ക്കാ​ൻ ആ​ളു​ണ്ടാ​യി. നാ​ട്ടി​ലേ​ക്ക് എ​ത്താ​നു​ള്ള ഏ​ർ​പ്പാ​ടു​ക​ളും കി​ട്ടി. ഒ​രു വ​ർ​ഷം നാ​ട്ടി​ൽ ക​ഴി​ച്ചു​കൂ​ട്ടി. 1991ൽ ​അ​ധി​നി​വേ​ശം അ​വ​സാ​നി​ച്ച​തി​നു​ശേ​ഷം ആ​ഗ​സ്റ്റി​ൽ ക​മ്പ​നി വി​സ അ​യ​ച്ചു​ത​ന്നു. വീ​ണ്ടും കു​വൈ​ത്തി​ലെ​ത്തി. അ​ധി​നി​വേ​ശം ബാ​ക്കി​വെ​ച്ച മു​റി​പ്പാ​ടു​ക​ൾ അ​പ്പോ​ഴും നി​ല​ച്ചി​രു​ന്നി​ല്ല.

അ​ന്ത​രീ​ക്ഷം ക​റു​ത്ത മേ​ഘ​ങ്ങ​ൾ നി​റ​ഞ്ഞ​തും വാ​യു​വി​ൽ അ​ത് ക​ല​രു​ക​യും ചെ​യ്തി​രു​ന്നു. പു​ക​ഞ്ഞു​കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കു​ന്ന എ​ണ്ണ​പ്പാ​ട​ത്തി​ന്റെ ബാ​ക്കി​പ​ത്രം. ശ്വ​സി​ക്കാ​ൻ ബു​ദ്ധി​മു​ട്ടു​ക​യും ക​റു​ത്ത പു​ക ഉ​ള്ളി​ൽ ചെ​ന്ന് പ​ല​രും മാ​സ​ങ്ങ​ളോ​ളം ശ്വാ​സ​കോ​ശ രോ​ഗ​ങ്ങ​ളാ​ൽ ബു​ദ്ധി​മു​ട്ടു​ക​യും ചെ​യ്തു. ക​ഴു​കി​യ തു​ണി പോ​ലും ക​റു​ത്ത പു​ക​യാ​ൽ ക​രു​വാ​ളി​ച്ചു​പോ​യി​രു​ന്നു അ​ന്ന്.

ഇ​റാ​ഖ് അ​ധി​നി​വേ​ശ സ​മ​യ​ത്ത് നേ​രി​ട്ട അ​തേ പ്ര​തി​സ​ന്ധി​യാ​ണ് കോ​വി​ഡ് സ​മ​യ​ത്തും പ്ര​വാ​സി​ക​ൾ നേ​രി​ട്ട​ത്. ര​ണ്ടു മ​ക്ക​ളു​ടെ വി​വാ​ഹ​ത്തി​ലും ഭാ​ര്യ​യു​ടെ മ​ര​ണ​ത്തി​ലും കോ​വി​ഡും മ​റ്റു പ്ര​യാ​സ​ങ്ങ​ളും കാ​ര​ണ​ങ്ങ​ളാ​ൽ നാ​ട്ടി​ൽ എ​ത്താ​നാ​യി​ല്ല. ആ ​ക​ട​ങ്ങ​ൾ കൊ​ല്ലം ജി​ല്ല പ്ര​വാ​സി സ​മാ​ജം സെ​ക്ര​ട്ട​റി​മാ​രി​ൽ ഒ​രാ​ളെ​ന്ന​നി​ല​യി​ൽ സാ​മൂ​ഹി​ക പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ന​ങ്ങ​ളി​ൽ പ​ങ്കാ​ളി​യാ​യി വീ​ട്ടി.

തി​രി​കെ യാ​ത്ര

37 വ​ർ​ഷം ​ഒ​രേ ക​മ്പ​നി​യി​ൽ ജോ​ലി​ചെ​യ്തു​കൊ​ണ്ട് എ​ക്സ​ല​ൻ​സ് സ​ർ​ട്ടി​ഫി​ക്ക​റ്റും ക​മ്പ​നി​യു​ടെ ആ​ദ​ര​വും ഏ​റ്റു​വാ​ങ്ങി​യാ​ണ് നാ​ട്ടി​ലേ​ക്ക് തി​രി​ക്കു​ന്ന​ത്. ബു​ധ​നാ​ഴ്ച വൈ​കീ​ട്ട് നാ​ട്ടി​ലേ​ക്ക് വി​മാ​നം ക​യ​റു​മ്പോ​ൾ നാ​ലു പ​തി​റ്റാ​ണ്ടി​ന്റെ ഓ​ർ​മ​ക​ൾ കൂ​ടെ​യു​ണ്ടാ​കും. കൊ​ല്ലം തേ​വ​ല​ക്ക​ര​യി​ൽ​നി​ന്ന് ക​ട​ൽ ക​ട​ന്നെ​ത്തി​യ​യാ​ൾ​ക്ക് മ​രു​ഭൂ​മി സ​മ്മാ​നി​ച്ച ഒ​രു​പാ​ട് ഓ​ർ​മ​ക​ൾ.

പ​ല​യി​ട​ങ്ങ​ളി​ലാ​ണെ​ങ്കി​ലും മ​ക്ക​ളാ​യ റീ​നു വ​ർ​ഗീ​സ്, റി​ഞ്ചു വ​ർ​ഗീ​സ്, റെ​ജീ​ന വ​ർ​ഗീ​സ്, റി​യ വ​ർ​ഗീ​സ് അ​വ​രു​ടെ കു​ടും​ബം കു​ട്ടി​ക​ൾ എ​ന്നി​വ​ർ കാ​ത്തി​രി​പ്പു​ണ്ട്. വി​ശ്ര​മ​കാ​ല​ത്ത് ഭാ​ര്യ ആ​ഷ് ലി ​വ​ർ​ഗീ​സ് കൂ​ടെ​യി​ല്ലെ​ന്ന ഒ​രു ദുഃ​ഖം മാ​ത്രം അ​പ്പോ​ഴും ബാ​ക്കി​യു​ണ്ട്.