മക്ക ഹറമിൽ പ്രാർഥനകൾക്ക് നേതൃത്വം നൽകാൻ അഞ്ച് ഇമാമുമാർ

മ​ക്ക: ഇ​നി കൂ​ടു​ത​ൽ പ്രാ​ർ​ഥ​ന​നി​ര​ത​മാ​വും മ​ക്ക​യി​ലെ വി​ശു​ദ്ധ ഗേ​ഹം. റ​മ​ദാ​നി​ലാ​ണ് ഏ​റ്റ​വും കൂ​ടു​ത​ൽ വി​ശ്വാ​സി​ക​ൾ ഒ​രേ​സ​മ​യം മ​സ്ജി​ദു​ൽ ഹ​റാ​മി​ൽ ന​മ​സ്കാ​ര​ത്തി​നും പ്രാ​ർ​ഥ​ന​ക്കും എ​ത്തു​ന്ന​ത്. 10 ല​ക്ഷ​ത്തി​നു​ മു​ക​ളി​ൽ വി​ശ്വാ​സി​ക​ൾ രാ​ത്രി​ന​മ​സ്‌​കാ​ര​ങ്ങ​ളി​ൽ പ​ങ്കെ​ടു​ക്കാ​റു​ണ്ട്. ഇ​ര​ട്ടി പ്ര​തി​ഫ​ലം ല​ഭി​ക്കു​മെ​ന്ന​താ​ണ് ഇ​തി​ന്​ വി​ശ്വാ​സി​ക​ളെ പ്രേ​രി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​ത്.

മ​ണി​ക്കൂ​റു​ക​ൾ നീ​ളു​ന്ന ന​മ​സ്കാ​ര​വും ഖു​ർ​ആ​ൻ പാ​രാ​യ​ണ​വും പ്രാ​ർ​ഥ​ന​യു​മാ​ണ് ഇ​വി​ട​ത്തെ പ്ര​ത്യേ​ക​ത. മ​ഗ്​​രി​ബ്, ഇ​ശാ​അ്, ത​റാ​വീ​ഹ്, ത​ഹ​ജ്ജു​ദ് ന​മ​സ്‌​കാ​ര​ങ്ങ​ൾ​ക്കും പ്രാ​ർ​ഥ​ന​ക​ള്‍ക്കും നേ​തൃ​ത്വം ന​ൽ​കു​ന്ന ഇ​മാ​മു​മാ​രു​ടെ വ​ശ്യ​ത​യാ​ർ​ന്ന ഖു​ർ​ആ​ൻ പാ​രാ​യ​ണ​മാ​ണ് റ​മ​ദാ​നി​ലെ രാ​ത്രി​ക​ളെ ഏ​റെ ആ​ക​ർ​ഷ​ക​മാ​ക്കു​ന്ന​ത്. സ്വ​ര​മാ​ധു​ര്യം നി​റ​ഞ്ഞ ഖു​ർ​ആ​ൻ പാ​രാ​യ​ണം ഓ​രോ വി​ശ്വാ​സി​യെ​യും ആ​ത്മീ​യ​ത​യു​ടെ ഉ​ച്ച​സ്ഥാ​യി​യി​ലെ​ത്തി​ക്കും.

അ​തി​ലൂ​ടെ വി​ശ്വാ​സി​ക​ളെ​യും​കൊ​ണ്ട് ദൈ​വ​സ​ന്നി​ധി​യി​ലേ​ക്കു​ള്ള യാ​ത്ര​ക്കാ​ണ് ഈ ​ഇ​മാ​മു​മാ​ർ നേ​തൃ​ത്വം ന​ല്‍കു​ന്ന​ത്. ന​മ​സ്കാ​രം ദൈ​വ​ത്തി​ലേ​ക്കു​ള്ള തീ​ർ​ഥ​യാ​ത്ര​യാ​യാ​ണ് വി​ശ്വ​സി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്ന​ത്. ഇ​ത്ത​വ​ണ മ​സ്ജി​ദു​ൽ ഹ​റാ​മി​ലെ ന​മ​സ്കാ​ര​ങ്ങ​ൾ​ക്കും പ്രാ​ർ​ഥ​ന​ക​ൾ​ക്കും നേ​തൃ​ത്വം ന​ൽ​കു​ന്ന​ത് സൗ​ദി​യി​ലെ മു​തി​ർ​ന്ന പ​ണ്ഡി​ത​രും മ​നോ​ഹ​ര​മാ​യി ഖു​ർ​ആ​ൻ പാ​രാ​യ​ണം ചെ​യ്യു​ന്ന​തി​ൽ പ്ര​ശ​സ്​​ത​രു​മാ​യ ഹ​റ​മി​ലെ അ​ഞ്ച്​ പ്ര​ധാ​ന ഇ​മാ​മു​മാ​രാ​ണ്.

​ഡോ. ​അ​ബ്​​ദു​റ​ഹ്​​മാ​ൻ അ​ൽ​സു​ദൈ​സ്

മ​ക്ക, മ​ദീ​ന വി​ശു​ദ്ധ ഗേ​ഹ​ങ്ങ​ളു​ടെ​യും ഹ​റം വി​ക​സ​ന​കാ​ര്യ പ​കു​പ്പി​​ന്റെ​യും ത​ല​വ​നു​മാ​യ ഡോ. ​അ​ബ്​​ദു​റ​ഹ്​​മാ​ന്‍ അ​ല്‍സു​ദൈ​സ് ആ​ണ് മ​ക്ക മ​സ്ജി​ദു​ല്‍ ഹ​റാ​മി​ലെ പ്ര​ധാ​ന ഇ​മാം. 12 വ​യ​സ്സു​ മു​ത​ൽ ഖു​ർ​ആ​ൻ മ​നഃ​പാ​ഠ​മാ​ക്കി​യ അ​ദ്ദേ​ഹം 1984ൽ 22ാം ​വ​യ​സ്സി​ൽ ഹ​റ​മി​ല്‍ ന​മ​സ്കാ​ര​ത്തി​നും വെ​ള്ളി​യാ​ഴ്ച ജു​മു​അ​ക്കും നേ​തൃ​ത്വം ന​ൽ​കി​ത്തു​ട​ങ്ങി.

ഖ​സീം പ്ര​വി​ശ്യ​യി​ലെ ബു​ഖൈ​രി​യ്യ​യി​ൽ ജ​നി​ച്ച അ​ദ്ദേ​ഹം പി​ന്നീ​ട് റി​യാ​ദ് ന​ഗ​ര​ത്തി​ലേ​ക്ക് താ​മ​സം മാ​റ്റി. ഇ​സ്​​ലാ​മി​ക ക​ര്‍മ​ശാ​സ്ത്ര​ത്തി​ല്‍ മ​ക്ക​യി​ലെ ഉ​മ്മു​ല്‍ ഖു​റ യൂ​നി​വേ​ഴ്സി​റ്റി​യി​ല്‍നി​ന്ന് ഡോ​ക്ട​റേ​റ്റ് നേ​ടി. സ്വ​ര​ഭം​ഗി​യും പാ​രാ​യ​ണ ഗാം​ഭീ​ര്യ​വും​കൊ​ണ്ട്​ ലോ​ക​ത്ത് ഏ​റെ ശ്ര​ദ്ധ​യാ​ക​ർ​ഷി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​താ​ണ്​ അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​​ന്റെ ഖു​ർ​ആ​ൻ പാ​രാ​യ​ണ​ങ്ങ​ള്‍. അ​ബ്​​ദു​റ​ഹ്മാ​ൻ ബി​ൻ അ​ബ്​​ദു​ൽ അ​സീ​സ് ബി​ൻ അ​ബ്​​ദു​ല്ല ബി​ൻ മു​ഹ​മ്മ​ദ് അ​ൽ​സു​ദൈ​സ് എ​ന്നാ​ണ് മു​ഴു​വ​ൻ പേ​ര്.

ഡോ. ​മാ​ഹി​ർ അ​ൽ മു​അ​യ്കി​ലി

മ​ദീ​ന​യി​ൽ ജ​നി​ച്ച മാ​ഹി​ർ അ​ൽ മു​അ​യ്കി​ലി മ​ക്ക​യി​ലെ​യും മ​ദീ​ന​യി​ലെ​യും ഹ​റ​മു​ക​ളി​ൽ ന​മ​സ്കാ​ര​ങ്ങ​ൾ​ക്ക്​ നേ​തൃ​ത്വം ന​ൽ​കി​യി​ട്ടു​ണ്ട്. ഖു​ർ​ആ​ൻ മ​നഃ​പാ​ഠ​മാ​ക്കി​യ​ത്​ മ​ദീ​ന​യി​ൽ വെ​ച്ച്. ഗ​ണി​ത​ശാ​സ്ത്ര​ത്തി​ൽ ബി​രു​ദം നേ​ടി​യ അ​ദ്ദേ​ഹം ഉ​മ്മു​ൽ ഖു​റ സ​ർ​വ​ക​ലാ​ശാ​ല​യി​ൽ​നി​ന്ന്​ ഇ​സ്‌​ലാ​മി​ക ക​ർ​മ​ശാ​സ്ത്ര​ത്തി​ൽ ബി​രു​ദാ​ന​ന്ത​ര ബി​രു​ദ​വും ഡോ​ക്ട​റേ​റ്റും സ്വ​ന്ത​മാ​ക്കി. 2006ൽ ​മ​ദീ​ന​യി​ലെ മ​സ്ജി​ദു​ന്ന​ബ​വി​യി​ൽ റ​മ​ദാ​നി​ലെ ന​മ​സ്കാ​ര​ങ്ങ​ൾ​ക്ക് നേ​തൃ​ത്വം ന​ൽ​കി​ത്തു​ട​ങ്ങി. 2007 മു​ത​ൽ മ​ക്ക മ​സ്ജി​ദു​ൽ ഹ​റാ​മി​ലെ ഇ​മാ​മാ​യി നി​യ​മി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടു. അ​​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​​ന്റെ ഖു​ർ​ആ​ൻ പാ​രാ​യ​ണ​വും ലോ​ക​ത്ത്​ ഏ​റെ പ്ര​ശ​സ്​​ത​മാ​ണ്.

ഡോ. ​ബ​ന്ദ​ർ ബ​ലി​ല

മ​ക്ക​യി​ലാ​ണ് ഇ​മാം ബ​ന്ദ​ർ അ​ബ്​​ദു​ൽ അ​സീ​സ് ബ​ലി​ല ജ​നി​ച്ച​ത്. ചെ​റു​പ്പ​ത്തി​ൽ ത​ന്നെ അ​ദ്ദേ​ഹം ഖു​ർ​ആ​ൻ മ​നഃ​പാ​ഠ​മാ​ക്കി. ഉ​മ്മു​ൽ ഖു​റ സ​ർ​വ​ക​ലാ​ശാ​ല​യി​ലെ ശ​രീ​അ കോ​ള​ജി​ൽ​നി​ന്ന്​ ഇ​സ്​​ലാ​മി​ക ക​ർ​മ​ശാ​സ്ത്ര​ത്തി​ൽ ബി​രു​ദ​വും ബി​രു​ദാ​ന​ന്ത​ര ബി​രു​ദ​വും നേ​ടി. മ​ദീ​ന​യി​ലെ ഇ​സ്​​ലാ​മി​ക് യൂ​നി​വേ​ഴ്സി​റ്റി​യി​ൽ​നി​ന്ന് പി​എ​ച്ച്.​ഡി​യും പൂ​ർ​ത്തി​യാ​ക്കി. 2013ൽ ​മ​ക്ക​യി​ലെ മ​സ്ജി​ദു​ൽ ഹ​റാ​മി​ൽ ഇ​മാ​മാ​യി നി​യ​മി​ത​നാ​യി.

പി​ന്നീ​ട്​ ഹ​ജ്ജ്​ വേ​ള​യി​ൽ അ​റ​ഫാ​ദി​ന​ത്തി​ൽ പ്ര​ഭാ​ഷ​ണം ന​ട​ത്താ​ൻ ബ​ലി​ല​യെ ചു​മ​ത​ല​പ്പെ​ടു​ത്തി സ​ൽ​മാ​ൻ രാ​ജാ​വ് രാ​ജ​ക​ൽ​പ​ന പു​റ​പ്പെ​ടു​വി​ച്ചു. മ​ക്ക​യി​ലെ നി​ര​വ​ധി പ​ള്ളി​ക​ളി​ൽ ഇ​മാ​മാ​യും ഖ​തീ​ബാ​യും പ്ര​വ​ർ​ത്തി​ച്ചു. 2019ൽ ​രാ​ജ​ക​ൽ​പ​ന പ്ര​കാ​രം മ​ക്ക ഹ​റ​മി​ൽ വെ​ള്ളി​യാ​ഴ്ച പ്ര​ഭാ​ഷ​ണ​ങ്ങ​ൾ ന​ട​ത്താ​ൻ തു​ട​ങ്ങി. 2020ൽ ​സൗ​ദി​യി​ലെ മു​തി​ർ​ന്ന പ​ണ്ഡി​ത​ന്മാ​രു​ടെ കൗ​ൺ​സി​ലി​ൽ അം​ഗ​മാ​യി അ​ദ്ദേ​ഹം നി​യ​മി​ത​നാ​യി. നി​ര​വ​ധി പു​സ്ത​ക​ങ്ങ​ളും ഗ​വേ​ഷ​ണ പ്ര​ബ​ന്ധ​ങ്ങ​ളും ര​ചി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ട്.

ഡോ. ​അ​ബ്​​ദു​ല്ല അ​ൽ​ജു​ഹ​നി

മ​ദീ​ന​യി​ൽ ജ​നി​ച്ച അ​ബ്​​ദു​ല്ല അ​ൽ​ജു​ഹ​നി ചെ​റു​പ്പ​ത്തി​ൽ ത​ന്നെ ഖു​ർ​ആ​ൻ മ​നഃ​പാ​ഠ​മാ​ക്കി. 21ാം വ​യ​സ്സി​ൽ മ​സ്ജി​ദു​ന്ന​ബ​വി​യി​ൽ ന​മ​സ്‌​കാ​ര​ങ്ങ​ൾ​ക്ക് നേ​തൃ​ത്വം ന​ൽ​കാ​ൻ തു​ട​ങ്ങി. മ​ദീ​ന​യി​ലെ പ്ര​ധാ​ന പ​ള്ളി​ക​ളാ​യ ഖു​ബാ​അ്​ മ​സ്ജി​ദ്, മ​സ്ജി​ദു ഖി​ബ്‌​ല​തൈ​ൻ എ​ന്നി​വി​ട​ങ്ങ​ളി​ൽ പ്ര​ധാ​ന ഇ​മാ​മാ​യി​ സേ​വ​നം അ​നു​ഷ്​​ഠി​ച്ചു. പി​ന്നീ​ട് മ​ദീ​ന, മ​ക്ക ഹ​റ​മു​ക​ളി​ൽ ഇ​മാ​മാ​യി. ചെ​റു​പ്പ​ത്തി​ൽ ഒ​ന്നി​ല​ധി​കം ത​വ​ണ അ​ന്താ​രാ​ഷ്​​ട്ര ഖു​ർ​ആ​ൻ മ​ത്സ​ര​ത്തി​ൽ ഒ​ന്നാം സ്ഥാ​നം നേ​ടി. മ​ദീ​ന ഇ​സ്‌​ലാ​മി​ക് യൂ​നി​വേ​ഴ്‌​സി​റ്റി​യി​ലെ കോ​ള​ജ് ഓ​ഫ് ഖു​ർ​ആ​നി​ൽ​നി​ന്ന് ബി​രു​ദം നേ​ടി.

തു​ട​ർ​ന്ന് മ​ക്ക​യി​ലെ ഉ​മ്മു​ൽ ഖു​റ യൂ​നി​വേ​ഴ്‌​സി​റ്റി​യി​ൽ​നി​ന്ന്​ ഖു​ർ​ആ​ൻ വ്യാ​ഖ്യാ​ന​ത്തി​ൽ പി​എ​ച്ച്.​ഡി​യും നേ​ടി. ഉ​മ്മു​ൽ ഖു​റ യൂ​നി​വേ​ഴ്‌​സി​റ്റി​യി​ലെ ദ​അ്​​വ കോ​ള​ജി​ൽ അ​ധ്യാ​പ​ക​നാ​യി സേ​വ​ന​മ​നു​ഷ്ഠി​ച്ചു. 2005 മു​ത​ൽ മ​ക്ക ഹ​റ​മി​ൽ റ​മ​ദാ​നി​ൽ ന​മ​സ്‌​കാ​ര​ങ്ങ​ൾ​ക്ക് നേ​തൃ​ത്വം ന​ൽ​കി​ത്തു​ട​ങ്ങി. 2007 മു​ത​ൽ ഹ​റ​മി​ലെ ഇ​മാ​മു​മാ​രി​ൽ ഒ​രാ​ളാ​യി നി​ശ്ച​യി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടു. അ​ബ്​​ദു​ല്ല ബി​ൻ അ​വാ​ദ് ബി​ൻ ഫ​ഹ​ദ് അ​ൽ​ദു​ബി​യാ​നി അ​ൽ​ജു​ഹാ​നി എ​ന്നാ​ണ്​ അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ പൂ​ർ​ണ​മാ​യ പേ​ര്.

യാ​സ​ർ അ​ൽ ദോ​സ​രി

മ​സ്ജി​ദു​ൽ ഹ​റാ​മി​ലെ ഏ​റ്റ​വും പ്രാ​യം കു​റ​ഞ്ഞ ഇ​മാ​മാ​ണ് 43കാ​ര​നാ​യ യാ​സ​ർ അ​ൽ​ദോ​സ​രി. റി​യാ​ദി​നു സ​മീ​പം അ​ൽ​ഖ​ർ​ജി​ൽ ജ​നി​ച്ച അ​ദ്ദേ​ഹം ആ​റാം വ​യ​സ്സി​ൽ ഖു​ർ​ആ​ൻ പാ​രാ​യ​ണ​ത്തി​ൽ പ​രി​ശീ​ല​നം ആ​രം​ഭി​ച്ചു. 16ാം വ​യ​സ്സി​ൽ മ​സ്ജി​ദു​ക​ളി​ൽ ന​മ​സ്‌​കാ​ര​ങ്ങ​ൾ​ക്ക് നേ​തൃ​ത്വം ന​ൽ​കാ​ൻ ആ​രം​ഭി​ച്ചു. പി​ന്നീ​ട് റി​യാ​ദി​ലെ പ്ര​മു​ഖ മ​സ്ജി​ദു​ക​ളി​ൽ ഇ​മാ​മാ​യി. 2015 മു​ത​ൽ മ​ക്ക​യി​ലെ മ​സ്ജി​ദു​ൽ ഹ​റാ​മി​ൽ റ​മ​ദാ​നി​ലെ ന​മ​സ്കാ​ര​ങ്ങ​ൾ​ക്ക്​ നേ​തൃ​ത്വം ന​ൽ​കി​ത്തു​ട​ങ്ങി.

2019 ഒ​ക്ടോ​ബ​റി​ലാ​ണ്​ മ​സ്ജി​ദു​ൽ ഹ​റാ​മി​ൽ ഇ​മാം എ​ന്ന നി​ല​യി​ൽ ഔ​ദ്യോ​ഗി​ക​മാ​യി നി​യ​മി​ത​നാ​യ​ത്. ഇ​മാം മു​ഹ​മ്മ​ദ് ബി​ൻ സ​ഊ​ദ് ഇ​സ്‌​ലാ​മി​ക് യൂ​നി​വേ​ഴ്‌​സി​റ്റി​യി​ലെ ശ​രീ​അ കോ​ള​ജി​ൽ​നി​ന്ന് ഇ​സ്​​ലാ​മി​ക ക​ർ​മ​ശാ​സ്ത്ര​ത്തി​ൽ ബി​രു​ദ​വും ബി​രു​ദാ​ന​ന്ത​ര ബി​രു​ദ​വും ഇ​സ്​​ലാ​മി​ക ക​ർ​മ​ശാ​സ്ത്ര താ​ര​ത​മ്യ പ​ഠ​ന​ത്തി​ൽ ഡോ​ക്ട​റേ​റ്റും നേ​ടി. ഖു​ർ​ആ​നി​ലെ ശാ​സ്ത്രം, ഇ​സ്​​ലാ​മി​ക ക​ർ​മ​ശാ​സ്ത്ര താ​ര​ത​മ്യ൦, ഇ​സ്​​ലാ​മി​ക സാ​മ്പ​ത്തി​ക ശാ​സ്ത്രം എ​ന്നി​വ​യി​ൽ ഗ്ര​ന്ഥ​ങ്ങ​ളും പ​ഠ​ന​ങ്ങ​ളും ഗ​വേ​ഷ​ണ​ങ്ങ​ളു​മാ​യി 33ല​ധി​കം പു​സ്​​ത​ക​ങ്ങ​ൾ പു​റ​ത്തി​റ​ക്കി​യി​ട്ടു​ണ്ട്. ഇ​രു​ഹ​റം കാ​ര്യാ​ല​യ ഉ​പ​ദേ​ശ​ക സ​മി​തി അം​ഗ​മാ​യ അ​ദ്ദേ​ഹം നി​ല​വി​ൽ ഉ​മ്മു​ൽ ഖു​റ യൂ​നി​വേ​ഴ്സി​റ്റി​യി​ലെ കോ​ള​ജ് ഓ​ഫ് ശ​രീ​അ ആ​ൻ​ഡ് ഇ​സ്​​ലാ​മി​ക് സ്​​റ്റ​ഡീ​സി​ൽ അ​സോ​സി​യ​റ്റ് പ്ര​ഫ​സ​റാ​യും യൂ​നി​വേ​ഴ്സി​റ്റി പ്ര​സി​ഡ​ന്റി​ന്റെ ഉ​പ​ദേ​ശ​ക​നാ​യും സേ​വ​ന​മ​നു​ഷ്​​ഠി​ക്കു​ന്നു.