ഇ​ല​വ്

ഒ​രാ​ഴ്ച​യോ​ളം/ നീ​ണ്ടു​നി​ന്ന/ മ​ഴ​ക്കു ശേ​ഷം/പ​ക​ലൊ​ന്നു തെ​ളി​ഞ്ഞ​പ്പോ​ൾ/ ഇ​ടി​മി​ന്ന​ലേ​റ്റ ഇ​ല​വു​മ​രം/കാ​ണാ​ൻ​പോ​യി/ ഞാ​ൻ.

എ​ന്റെ വാ​സ​സ്ഥ​ല​ത്തു​നി​ന്നും പ​ല തി​ട്ടു​ക​ളി​റ​ങ്ങി, ക​ൽ​ക്കൂ​ട്ട​ങ്ങ​ൾ മ​റി​ക​ട​ന്ന്, ഒ​രു ഒ​റ്റ​ത്ത​ടി​പ്പാ​ല ക​യ​റി ഇ​ല​വി​നു ചു​വ​ടെ ചെ​ന്നു​നി​ന്ന എ​ന്നെ, കു​റേ കാ​ലം ക​ഴി​ഞ്ഞു വീ​ണ്ടു​മി​തു വാ​യി​ക്കു​മ്പോ​ൾ കാ​ണാ​നാ​യേ​ക്കും എ​ന്ന തോ​ന്ന​ലി​ലാ​ണ് ഞാ​നീ വാ​ച​കം മു​റി​ച്ചു​മു​റി​ച്ചെ​ഴു​തി​യ​ത്. അ​തി​രി​ക്ക​ട്ടെ. ആ ​പ്ര​ഭാ​ത​ത്തെ പൂ​ർ​ണ​മാ​യും വി​സ്മ​രി​ച്ച ദി​വ​സ​മ​പ്പോ​ൾ, വ​ലി​യ പ്ര​തീ​ക്ഷ​യോ​ടെ ഉ​ച്ച​യെ ചേ​ർ​ത്തു​പി​ടി​ക്കാ​ൻ ആ​രം​ഭി​ച്ചി​രു​ന്നു. ആ ​ആ​ശ്ലേ​ഷ​ത്തി​ന്റെ പ്ര​സ​രി​പ്പ് അ​ന്ത​രീ​ക്ഷ​ത്തി​ൽ ഒ​രു മു​ന്ന​റി​യി​പ്പ് പോ​ലെ ത​ങ്ങി​നി​ന്നു.

മ​നു​ഷ്യ​രേ​ക്കാ​ൾ, മ​നു​ഷ്യ​ർ രൂ​പം ന​ൽ​കി​യ ചി​ല വ​സ്തു​ക്ക​ൾ കു​റേ കാ​ലം കൂ​ടി ജീ​വി​ച്ചേ​ക്കും എ​ന്ന പാ​ഠം വീ​ണ്ടും ഓ​ർ​ത്തു​കൊ​ണ്ട് ഈ​ർ​പ്പം നി​റ​ഞ്ഞ വെ​യി​ലി​ലൂ​ടെ ഞാ​ൻ ന​ട​ന്നു. ആ​ദ്യ​മാ​യി​ട്ട​ല്ല ഞാ​നീ വ​ഴി വ​രു​ന്ന​ത്. എ​ത്ര​യോ​വ​ട്ടം സ​ന്തോ​ഷി​ച്ചും സ​ങ്ക​ട​പ്പെ​ട്ടും ഞാ​നി​തു​വ​ഴി ന​ട​ന്നി​രി​ക്കു​ന്നു. അ​പ്പോ​ഴെ​ല്ലാം ഇ​ല​വു​മ​രം അ​വി​ടെ ഉ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. അ​തി​ന്റെ വേ​രു​ക​ളി​ൽ കോ​ർ​ത്തു​കി​ട​ക്കു​ന്ന ഒ​രു ജ​ല​പാ​തം വേ​ർ​പി​രി​യാ​ൻ മ​ടി​ച്ചു​കൊ​ണ്ട് താ​ഴേ​െ​ക്കാ​ഴു​കി. കു​റ്റ​ബോ​ധ​ത്താ​ൽ ത​ല​കു​നി​ച്ച​തു​പോ​ലെ നി​ൽ​ക്കു​ന്ന അ​തി​ന്റെ കൈ​വ​രി​ക​ളി​ൽ തൊ​ട്ടു​കൊ​ണ്ട് താ​ഴേ​ക്കു നോ​ക്കി നി​ൽ​ക്കാ​ൻ എ​നി​ക്കി​ഷ്ട​മാ​യി​രു​ന്നു. താ​ഴെ, ഇ​ല​വി​ന്റെ അ​ടു​ത്തെ​ത്തു​മ്പോ​ൾ മാ​ത്രം ഒ​ഴു​ക്ക് കു​റ​യു​ന്ന ജ​ലം എ​ന്നെ​യും പാ​ല​ത്തെയും ലോ​ഭ​മി​ല്ലാ​തെ പ്ര​തി​ഫ​ലി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​ത് കാ​ണാ​നും ഞാ​നി​ഷ്ട​പ്പെ​ട്ടു. എ​ങ്കി​ലും ഇ​ല​വ് കാ​ണാ​ൻവേ​ണ്ടി മാ​ത്ര​മാ​യി ഞാ​നൊ​രി​ക്ക​ലും പു​റ​ത്തി​റ​ങ്ങി​യി​രു​ന്നി​ല്ല.

ഇ​ടി​മി​ന്ന​ലി​ന്റെ ചും​ബ​നം ഏ​റ്റു​വാ​ങ്ങി​യ നി​മി​ഷം ജീ​വി​തം കൈ​വി​ട്ട ഇ​ല​വി​നെ ഞാ​ൻ ഏ​റെ​നേ​രം നോ​ക്കി​നി​ന്നു. ക​രി​ഞ്ഞ ശി​ഖ​ര​ങ്ങ​ളി​ൽ, ഇ​ല​ക​ളി​ൽ, നെ​ടു​കേ പി​ള​ർ​ന്ന ത​ടി​യി​ൽ, ച​റ​മൊ​ലി​ക്കു​ന്ന മു​റി​വു​ക​ളി​ൽ അ​തി​തീ​വ്ര വി​ഷാ​ദം ഞാ​ൻ തൊ​ട്ടെ​ടു​ത്തു. മ​രി​ച്ചി​ട്ടും തു​റ​ന്നി​രി​ക്കു​ന്ന ക​ണ്ണു​ക​ൾ​പോ​ലെ ഇ​ല​വി​ന്റെ നി​ൽ​പ് ഞാ​നൊ​രി​ക്ക​ലും മ​റ​ക്കി​ല്ലെ​ന്നും തീ​ർ​ച്ച​പ്പെ​ടു​ത്തി.

അ​തി​ന്റെ ചു​വ​ട്ടി​ലൂ​ടെ ഒ​ഴു​കി​മ​റ​യു​ന്ന കൈ​ത്തോ​ടും ഇ​ല​വി​ന്റെ പ​ടു​തി​യി​ൽ വ്യ​സ​നി​ക്കു​ന്നു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. കു​ന്നു​ക​ളി​ൽ​നി​ന്നു​ള്ള വെ​ള്ളം നി​റ​ഞ്ഞു ക​വി​ഞ്ഞി​ട്ടും ക​ല​ങ്ങി​യൊ​ഴു​കി അ​ത​തി​ന്റെ ഉ​ത്ക​ണ്ഠ​ക​ളി​ൽ പ​ര​വ​ശ​പ്പെ​ട്ടു. കാ​റ്റാ​ക​ട്ടെ അ​ദൃ​ശ്യ​മാ​യൊ​രു ശ​വ​ക്ക​ച്ച​പോ​ലെ ഇ​ല​വി​നെ പൊ​തി​ഞ്ഞു. മ​ട​ങ്ങാ​നാ​യി പാ​ല​മി​റ​ങ്ങു​മ്പോ​ൾ ദൂ​രെ​നി​ന്നും ല​ത​യും കു​ട്ടി​യും ന​ട​ന്നു​വ​രു​ന്ന​ത് ക​ണ്ടു. ഞാ​ൻ ജോ​ലി​ചെ​യ്യു​ന്ന നെ​യ്ത്തു​ശാ​ല​യു​ടെ ഭാ​ഗ​മാ​യു​ള്ള ചി​ര​ട്ട​കൊ​ണ്ടു​ള്ള ചെ​റു​ശി​ൽ​പ നി​ർ​മാ​ണ യൂ​നി​റ്റി​ൽ ല​ത​യു​മു​ണ്ട്. കാ​ഴ്ച​യി​ല്ലാ​ത്ത ല​ത കു​ട്ടി​യു​ടെ ചു​മ​ലി​ൽ പി​ടി​ച്ചാ​ണ് ന​ട​ന്നി​രു​ന്ന​ത്. അ​വ​ധി ദി​വ​സ​മാ​യ​തി​നാ​ൽ അ​വ​ർ മ​റ്റെ​ങ്ങോ പോ​വു​ക​യാ​കും. അ​ടു​ത്തെ​ത്തി​യ​പ്പോ​ൾ കു​ട്ടി അ​വ​ളോ​ടാ​യി പ​റ​ഞ്ഞു: ‘‘അ​മ്മേ മി​നി​ച്ചേ​ച്ചി.’’

ല​ത ചി​രി​ച്ചു: ‘‘എ​വി​ടെ പോ​യ​താ..?’’

‘‘ഇ​ല​വ് കാ​ണാ​ൻ.’’

‘‘അ​തെ​ന്തി​ന്?’’

‘‘ആ ​മ​ര​ത്തി​ന് മി​ന്ന​ലേ​റ്റു...’’

അ​വ​ളു​ടെ മു​ഖ​ത്തു ഭാ​വ​ഭേ​ദ​മൊ​ന്നും ക​ണ്ടി​ല്ല. കാ​ഴ്ച​യു​റ​ക്കാ​ത്ത ക​ണ്ണു​ക​ൾ പ്ര​ത്യേ​ക രീ​തി​യി​ൽ ച​ലി​പ്പി​ച്ച് അ​വ​ൾ ചോ​ദി​ച്ചു: ‘‘അ​തി​ൽ പ​ക്ഷി​ക്കൂ​ടു​ക​ൾ ഉ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നോ?’’

‘‘അ​റി​യി​ല്ല.’’

അ​വ​ൾ ഒ​ട്ടൊ​രു വൈ​ഷ​മ്യ​ത്തോ​ടെ പ​റ​ഞ്ഞു: ‘‘ഉ​ണ്ടാ​യി​രി​ക്കും. അ​വ​യും ക​രി​ഞ്ഞു​കാ​ണും.’’ തു​ട​ർ​ന്ന് അ​വ​ളേ​യും കു​ട്ടി​യേ​യും ഒ​റ്റ​ത്ത​ടി​പ്പാ​ലം ക​ട​ക്കാ​ൻ സ​ഹാ​യി​ക്ക​ണ​മെ​ന്ന് അ​പേ​ക്ഷി​ച്ചു. ഞാ​നാ​ദ്യം കു​ട്ടി​യെ എ​ടു​ത്ത് മ​റു​ക​ര എ​ത്തി​ച്ചു. പി​ന്നെ ല​ത​യു​ടെ കൈ​പി​ടി​ച്ച് സാ​വ​ധാ​നം പാ​ല​ത്തി​ൽ ക​യ​റി​നി​ന്നു. കൈ​വ​രി​ക​ളി​ല്ലാ​ത്ത പാ​ല​ത്തി​ലൂ​ടെ അ​വ​ളെ​ങ്ങ​നെ ന​ട​ക്കു​മെ​ന്ന് ഭ​യ​ന്നെ​ങ്കി​ലും എ​ന്റെ കൈ​ പി​ടി​ച്ചു​കൊ​ണ്ട് ല​ത മ​റു​ക​ര​യി​ലേ​ക്ക് പി​ച്ച​െ​വ​ച്ചു. അ​പ്പു​റ​ത്തെ​ത്തി​യ​ശേ​ഷം പാ​ല​ത്തി​ൽ​നി​ന്നും താ​ഴെ​യി​റ​ങ്ങി ആ​ദ്യ ചു​വ​ടു​വെ​ക്കെ അ​വ​ൾ വേ​ച്ചു​പോ​യി. വീ​ഴാ​തെ ഇ​രു കൈ​ക​ളും നി​വ​ർ​ത്തി​നി​ന്ന എ​ന്റെ ചു​മ​ലി​ലേ​ക്ക് അ​വ​ള​പ്പാ​ടെ ചാ​ഞ്ഞു​വ​ന്നു. ഒ​രു ഞൊ​ടി. ഞ​ങ്ങ​ളി​രു​വ​രും ഒ​രാ​ലിം​ഗ​ന​ത്തി​ൽ ചേ​ർ​ന്നു​നി​ന്നു. ആ ​അ​പ്ര​തീ​ക്ഷി​ത​ത്വ​ത്തെ കു​ട​ഞ്ഞു​ക​ള​ഞ്ഞു​കൊ​ണ്ട് അ​വ​ൾ പ​റ​ഞ്ഞു: ‘‘ക്ഷ​മി​ക്ക​ണേ...’’

അ​വ​ളെ എ​ന്നി​ൽ​നി​ന്നും വി​ട​ർ​ത്തി​മാ​റ്റി ഞാ​നും ഉ​രു​വി​ട്ടു: ‘‘സാ​ര​മി​ല്ല.’’ ആ ​രാ​ത്രി​യി​ൽ ഉ​റ​ക്കം​വ​രാ​തെ കി​ട​ക്കു​മ്പോ​ൾ ആ​ത്മ​ഹ​ത്യ ചെ​യ്ത എ​ന്റെ അ​ച്ഛ​നെ​യും അ​മ്മ​യെ​യും ഓ​ർ​ത്തു. ഒ​രു ചോ​ദ്യം ഉ​ള്ളി​ൽ വി​ങ്ങി​വി​ങ്ങി​വ​ന്നു: ‘‘തീ​ർ​ത്തും അ​നാ​ഥ​മാ​യ ക​ഴി​ഞ്ഞ മു​പ്പ​ത് വ​ർ​ഷ​ങ്ങ​ളെ നീ ​എ​ങ്ങ​നെ സം​ഗ്ര​ഹി​ക്കും? സ്വ​ന്ത​മെ​ന്ന് പ​റ​യാ​ൻ നി​ന​ക്കാ​രാ​ണു​ള്ള​ത്?’’ വി​ര​സ​വും ശൂ​ന്യ​വു​മാ​യ ധാ​രാ​ളം വാ​ക്കു​ക​ളും വാ​ച​ക​ങ്ങ​ളും ക​ണ്ടെ​ത്തി ഞാ​ൻ സ്വ​യം നി​ർ​വ​ചി​ക്കാ​ൻ ശ്ര​മി​ച്ചെ​ങ്കി​ലും അ​വ​യൊ​ന്നും കൃ​ത്യ​മാ​കാ​തെ എ​ന്നി​ൽ​നി​ന്നും വ​ഴു​തി​പ്പോ​യി. ല​ത എ​ന്നോ​ട് ചേ​ർ​ന്നു​നി​ന്ന ആ ​നി​മി​ഷം പൊ​ടു​ന്ന​നെ മ​ന​സ്സി​ൽ തെ​ളി​ഞ്ഞു. അ​വ​ളെ​ന്റെ ആ​രു​മ​ല്ല​ല്ലോ എ​ന്ന നി​രാ​ശ​യോ​ടെ ക​ണ്ണ​ട​ച്ചു കി​ട​ന്ന​പ്പോ​ൾ എ​നി​ക്ക് ഇ​ല​വു​മ​രം ഓ​ർ​മ​വ​ന്നു. അ​തി​ൽ​നി​ന്നും താ​ഴേ​ക്കു നോ​ക്കു​മ്പോ​ൾ വെ​ള്ള​ത്തി​ൽ തെ​ളി​യു​ന്ന എ​ന്നെ​യും.

ഞാ​ൻ നി​ശ്ശ​ബ്ദം ക​ര​ഞ്ഞു: ഋ​തു​ക്ക​ൾ കൈ​വി​ട്ട ഇ​ല​വേ... ഇ​ല​വേ...

പി​റ്റേ​ന്ന് ന​ന്നേ പു​ല​ർ​ച്ചെ ഉ​ണ​ർ​ന്നെ​ങ്കി​ലും എ​ഴു​ന്നേ​ൽ​ക്കാ​ൻ തോ​ന്നി​യി​ല്ല. പു​റ​ത്ത് കോ​ട​മ​ഞ്ഞി​ൽ പു​ത​ഞ്ഞു​നി​ൽ​ക്കു​ന്ന മ​ര​ങ്ങ​ൾ, അ​വ​യു​ടെ മു​റി​വു​ക​ളി​ൽ മെ​ല്ലെ ഊ​തു​ന്ന ശ​ബ്ദം കേ​ട്ടു. കൈ​നീ​ട്ടി ജ​നാ​ല​യു​ടെ കൊ​ളു​ത്ത് വി​ട​ർ​ത്തി​യ​പ്പോ​ൾ ശ​രീ​രം നി​റ​യെ രോ​മ​ങ്ങ​ളു​ള്ള നാ​യ്ക്കു​ട്ടി​യു​ടെ അ​രു​മ​യോ​ടെ ശീ​തം പു​ത​പ്പി​നു​ള്ളി​ലേ​ക്ക് ഇ​ഴ​ഞ്ഞെ​ത്തി. നെ​യ്ത്തു​ശാ​ല​യു​ടെ ഉ​യ​ർ​ത്തി​ക്കെ​ട്ടി​യ മ​തി​ലി​നു മു​ക​ളി​ൽ, പ്ര​ഭാ​ത​ങ്ങ​ളു​ടെ വി​സ്മ​യ​വു​മാ​യി മ​ഴ​ക്കു​ടി​യ​ന്മാ​ർ ത​ല ഉ​യ​ർ​ത്തി നി​ൽ​പ്പു​ണ്ടാ​കും എ​ന്നോ​ർ​ത്തു. വെ​യി​ൽ വീ​ണു തു​ട​ങ്ങി​യാ​ൽ അ​വ താ​നേ കു​മ്പി​ട്ടു പോ​കും.

മു​റ്റ​ത്തെ വേ​പ്പു​മ​ര​ത്തി​ൽ എ​ന്നും കാ​ണാ​റു​ള്ള മൂ​ങ്ങ നി​ശ്ച​ലം ഇ​രി​പ്പു​ണ്ട്. ദൂ​രെ​യെ​ങ്ങാ​നും കാ​ക്ക​ക​ളു​ടെ ക​ല​മ്പ​ലോ വെ​ള്ളാ​ർ​ക്കൊ​ട്ട​ന്റെ ചി​റ​കൊ​ച്ച​യോ കേ​ട്ടാ​ൽ അ​തു​ട​നേ അ​പ്ര​ത്യ​ക്ഷ​മാ​കും. എ​ല്ലാ​ത്തി​നോ​ടു​മു​ള്ള ഭ​യ​മാ​ണ് അ​തി​നെ ന​യി​ക്കു​ന്ന വ​ഴി​യും പൊ​രു​ളും എ​ന്ന് തോ​ന്നു​ന്നു. ഒ​രു​പ​ക്ഷേ അ​ങ്ങ​നെ​യ​ല്ലെ​ന്നും വ​രാം. ആ​ർ​ക്ക​റി​യാം പ​ക്ഷി​ക​ളു​ടെ മ​നോ​നി​ല?

സ​ർ​ക്കാ​ർ നി​യ​ന്ത്ര​ണ​ത്തി​ലു​ള്ള ഈ ​നെ​യ്ത്തു​ശാ​ല​യി​ലേ​ക്ക് നി​യ​മി​ത​യാ​യി എ​ത്തു​മ്പോ​ൾ ഞാ​നും ഒ​രു​ത​രം ഭ്ര​മ​ത്തി​ലാ​യി​രു​ന്നു. ഈ ​ജോ​ലി വേ​ണോ... വേ​ണോ... എ​ന്ന് ഞാ​നും പ​ല​വ​ട്ടം സം​ശ​യി​ച്ചു. എ​ന്നി​ട്ടും ഒ​രി​ട​ത്തും വ​ഴി​തെ​റ്റാ​തെ ഞാ​നി​വി​ടെ​ത്ത​ന്നെ എ​ത്തി. താ​ക്കോ​ലും ഫ​യ​ലു​ക​ളും കൈ​മാ​റു​മ്പോ​ൾ എ​നി​ക്ക് മു​മ്പ് നെ​യ്ത്തു​കേ​ന്ദ്ര​ത്തി​ന്റെ ചു​മ​ത​ല വ​ഹി​ച്ചി​രു​ന്ന​യാ​ൾ പ​റ​ഞ്ഞു:

‘‘ഒ​റ്റ​യ്ക്കാ​ണ്. സൂ​ക്ഷി​ക്ക​ണം...’’

ഞാ​ൻ ചി​രി​ച്ചു. അ​യാ​ൾ തു​ട​ർ​ന്നു:

‘‘അ​വി​വാ​ഹി​ത​രാ​യ അ​മ്മ​മാ​രു​ടെ സം​ര​ക്ഷ​ണ​ത്തി​നാ​യി സ​ർ​ക്കാ​ർ ആ​ലോ​ചി​ച്ച പ​ദ്ധ​തി​യാ​ണി​ത്. ആ ​പേ​രി​ലൊ​രു പി​ശ​കി​ല്ലേ. അ​തു​കൊ​ണ്ട് ആ​ളു​ക​ൾ എ​തി​ർ​ത്തു. അ​ങ്ങ​നെ​യാ പേ​രും പ​ദ്ധ​തി​യും വ​ട​ക്കെ​ങ്ങോ ന​ട​പ്പാ​ക്കി. ഇ​തി​പ്പോ വെ​റും വ​നി​താ വി​ക​സ​ന നെ​യ്ത്തു​ശാ​ല മാ​ത്രം.’’

വ​നി​താ വി​ക​സ​ന നെ​യ്ത്തു​ശാ​ല​ക്ക് മു​ന്നി​ൽ അ​യാ​ൾ ‘വെ​റും’ എ​ന്ന് പ്ര​യോ​ഗി​ച്ച​ത് എ​ന്നെ അ​ൽ​പ​മൊ​ന്നു വി​ഷ​മി​പ്പി​ച്ചു. പ​ത്തോ​ളം സ്ത്രീ​ക​ളു​ടെ പ​ക​ൽ മു​ഴു​വ​ൻ നീ​ളു​ന്ന അ​ധ്വാ​നം നി​സ്സാ​ര​മ​ല്ല. കൂ​ലി ചെ​റു​താ​യ​തി​നാ​ൽ ജോ​ലി​യും ചെ​റു​താ​കു​മോ? എ​ന്താ​യാ​ലും പോ​കും​മു​മ്പ് അ​യാ​ൾ അ​വ​രെ​യെ​ല്ലാം എ​നി​ക്ക് പ​രി​ച​യ​പ്പെ​ടു​ത്തി. എ​ല്ലാ​വ​രും ചി​രി​ക്കാ​ൻ മ​റ​ന്ന​വ​ർ. എ​ന്നും രാ​വി​ലെ അ​തി​ർ​ത്തി​യി​ലു​ള്ള ഗ്രാ​മ​ത്തി​ൽ​നി​ന്നും ന​ട​ന്നു​ന​ട​ന്ന് അ​വ​ർ നെ​യ്ത്തു​ശാ​ല​യി​ലെ​ത്തു​ന്നു. വൈ​കീ​ട്ട് അ​തേ പാ​ത​യി​ലൂ​ടെ മ​ട​ങ്ങു​ന്നു. അ​വ​ർ പ​ര​സ്പ​രം സം​സാ​രി​ക്കു​ന്ന​ത് ത​ന്നെ അ​പൂ​ർ​വ​മെ​ന്ന് എ​നി​ക്ക് പ​ല​പ്പോ​ഴും തോ​ന്നി.

എ​നി​ക്ക​റി​യാം: പ​ര​സ്പ​രം സം​സാ​രി​ക്കാ​ൻ മ​ടി​ക്കു​ന്ന മ​നു​ഷ്യ​ർ എ​ന്തോ മ​റ​ക്കാ​ൻ ശ്ര​മി​ക്കു​ക​യാ​ണ്.

ല​ത പ​ക്ഷേ, അ​ങ്ങ​നെ​യ​ല്ല. അ​വ​ൾ സം​സാ​രി​ക്കും. ചോ​ദി​ക്കു​ന്ന​തി​ന് വ്യ​ക്ത​മാ​യ മ​റു​പ​ടി​ക​ൾ പ​റ​യും. ചി​ല ചോ​ദ്യ​ങ്ങ​ൾ ന​മു​ക്ക് നേ​രേ​യും ഉ​ണ്ടാ​കും. ന​മ്മ​ൾ പ​റ​യു​ന്ന ഉ​ത്ത​ര​ത്തി​ലൂ​ടെ അ​വ​ളൊ​രു രൂ​പം നി​ർ​മി​ച്ചെ​ടു​ക്കാ​ൻ ശ്ര​മി​ക്കു​ന്ന​പോ​ലെ തോ​ന്നും. ചി​ര​ട്ട​ക​ൾ ഉ​ര​ച്ചു​മി​നു​ക്കു​ന്ന ജോ​ലി​യാ​ണ് അ​വ​ൾ ചെ​യ്യു​ക. അ​ല്ലെ​ങ്കി​ൽ പ​ന​മ്പ് നെ​യ്യാ​നു​ള്ള അ​ളി​ക​ൾ ചീ​കി ഉ​ണ്ടാ​ക്കും. ചി​ല​പ്പോ​ൾ വാ​ർ​ണീ​ഷ് പു​ര​ട്ടി ചി​ര​ട്ട​ക​ൾ മി​നു​ക്കി. അ​വ​ളു​ടെ കാ​ഴ്ച പ​രി​മി​തി കാ​ര​ണം അ​തി​സൂ​ക്ഷ്മ​ത വേ​ണ്ട നെ​യ്ത്തും ചി​ര​ട്ട​ക​ൾ ഒ​ട്ടി​ച്ചു​ള്ള ശി​ൽ​പ​നി​ർ​മാ​ണ​വും മ​റ്റാ​രെ​ങ്കി​ലും ഏ​റ്റെ​ടു​ത്തു.

പ​രി​ച​യ​പ്പെ​ട്ട ആ​ദ്യ​ദി​വ​സം പേ​ര് ചോ​ദി​ച്ച​പ്പോ​ൾ അ​വ​ൾ പ​റ​ഞ്ഞു:

‘‘ആ​ശാ​ല​ത. എ​നി​ക്ക​ങ്ങ​നെ ആ​ശ​ക​ളൊ​ന്നും ഇ​ല്ലാ​ട്ടോ. എ​ന്നെ ല​ത എ​ന്ന് വി​ളി​ച്ചാ​ൽ മ​തി.’’

ജോ​ലി​ക്കാ​രോ​ട് പ​റ​യാ​റു​ള്ള ഒ​രു സാ​ധാ​ര​ണ വാ​ച​കം ഞാ​ൻ അ​വ​ളോ​ടും പ​റ​ഞ്ഞു.

‘‘നി​ങ്ങ​ൾ​ക്കി​വി​ടെ വ​രാ​നും ജോ​ലി ചെ​യ്യാ​നും എ​ന്തെ​ങ്കി​ലും ബു​ദ്ധി​മു​ട്ടു​ണ്ടെ​ങ്കി​ൽ പ​റ​യ​ണം.’’

‘‘എ​നി​ക്കൊ​രു ബു​ദ്ധി​മു​ട്ടു​മി​ല്ല. രാ​വി​ലെ മ​ക​ളെ​ന്നെ ഇ​വി​ടെ കൊ​ണ്ടാ​ക്കും. വൈ​കീ​ട്ട് വ​ന്നു കൊ​ണ്ടു​പോ​കും.’’

‘‘അ​വ​ൾ പ​ഠി​ക്കു​ന്നി​ല്ലേ?’’

‘‘ഉ​ണ്ട്. അ​ഞ്ചാം ത​ര​ത്തി​ൽ.’’

ഞാ​ന​പ്പോ​ൾ ഓ​ർ​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. കാ​ഴ്ച​യി​ല്ലാ​ത്ത അ​വ​ൾ എ​ന്തു ജോ​ലി ചെ​യ്യാ​നാ​ണ്? ആ​രു​ടെ​യെ​ങ്കി​ലും സ​ഹ​താ​പം മൂ​ലം അ​വ​ളി​വി​ടെ ജോ​ലി​ക്കെ​ത്തു​ന്നു എ​ന്നാ​യി​രു​ന്നു ഞാ​ൻ ക​രു​തി​യി​രു​ന്ന​ത്. എ​ന്നാ​ൽ, അ​ത​ങ്ങ​നെ ആ​യി​രു​ന്നി​ല്ല. അ​വ​ളു​ടെ ഭാ​വ​ന​യി​ലാ​ണ് ചി​ര​ട്ട​ക​ൾ അ​വ​യു​ടെ ശി​ൽ​പ​രൂ​പം ക​ണ്ടെ​ത്തി​യി​രു​ന്ന​ത്. പ​ന​മ്പു​ക​ളു​ടെ​യും പാ​യ​ക​ളു​ടെ​യും നി​ർ​മി​തി​യി​ലും ല​ത​യു​ടെ തീ​രു​മാ​നം​ത​ന്നെ ന​ട​പ്പി​ലാ​യി.

അ​വ​ളു​ടെ കൃ​ത്യ​ത സ​ന്ദേ​ഹ​ങ്ങ​ളി​ല്ലാ​തെ മ​റ്റു​ള്ള​വ​ർ അം​ഗീ​ക​രി​ച്ചി​രു​ന്നു. അ​താ​ക​ട്ടെ ഒ​രി​ക്ക​ലും പി​ഴ​ച്ചു​മി​ല്ല. ഈ​റ്റ​ക​ൾ, മു​ള​ക​ൾ, ത​ഴ​ക​ൾ, കാ​ട്ടു​വ​ള്ളി​ക​ൾ, ചി​ര​ട്ട​ക​ൾ എ​ന്നി​ങ്ങ​നെ നെ​യ്ത്തു​കേ​ന്ദ്ര​ത്തി​ലേ​ക്കു​ള്ള അ​സം​സ്കൃ​ത വ​സ്തു​ക്ക​ൾ എ​ത്തി​ക്കു​ന്ന ട്ര​ക്ക് ഡ്രൈ​വ​ർ​മാ​ർ​ക്കും അ​വ​ൾ​ത​ന്നെ നി​ർ​ദേ​ശം ന​ൽ​കി. അ​വ​ൾ പ​റ​യു​ന്ന​ത് കേ​ട്ടെ​ഴു​തിെ​വ​ച്ചാ​ൽ മാ​ത്രം എ​ന്റെ ജോ​ലി തീ​രു​മെ​ന്ന് എ​നി​ക്ക് പ​ല​പ്പോ​ഴും തോ​ന്നി.

ചി​ല ഉ​ച്ച​നേ​ര​ങ്ങ​ളി​ൽ അ​വ​ൾ ചൂ​ളം​കു​ത്തി​ക്കൊ​ണ്ട് മു​റ്റ​ത്തി​ന്റെ ഇ​റ​മ്പി​ൽ പോ​യി നി​ൽ​ക്കു​ന്ന​തു കാ​ണാം. അ​ന്ത​രീ​ക്ഷ​ത്തി​ൽ നി​ന്നും എ​ന്തോ പി​ടി​ച്ചെ​ടു​ക്കാ​ൻ ശ്ര​മി​ക്കും​പോ​ലെ മു​ഖം തെ​ല്ലു​യ​ർ​ത്തി​യു​ള്ള നി​ൽ​പ് പ​ല​വ​ട്ടം ശ്ര​ദ്ധ​യി​ൽ​പെ​ട്ട​പ്പോ​ൾ ഞാ​ൻ തി​ര​ക്കി:

‘‘ല​ത എ​ന്താ​ണ് അ​ന്വേ​ഷി​ക്കു​ന്ന​ത്?’’

‘‘ഇ​ന്ന് ഓ​ല​ക്കൊ​ടി​യ​ൻ വ​ന്നി​ല്ല.’’

‘‘അ​താ​രാ​ണ്?’’

‘‘ഒ​രു കി​ളി.’’

‘‘എ​ന്നും വ​രു​മോ?’’

‘‘വി​ളി​ച്ചാ​ൽ വ​രും.’’

പി​ന്നീ​ടു​ള്ള ദി​വ​സ​ങ്ങ​ളി​ൽ എ​നി​ക്ക് മ​ന​സ്സി​ലാ​യി. ല​ത ചൂ​ളം കു​ത്തു​ന്ന​ത​ല്ല. പ​ക്ഷി​ക​ളു​ടെ ശ​ബ്‍ദം അ​നു​ക​രി​ക്കു​ക​യാ​ണ്. അ​നു​ക​ര​ണ​മാ​ണ​ല്ലോ ക​ല. ആ ​ക​ല​യി​ൽ ല​ത​ക്ക് പ്രാ​വീ​ണ്യം ഉ​ണ്ട്. അ​തി​നാ​ലാ​കാം അ​വ​ൾ വി​ളി​ച്ച​പ്പോ​ൾ നെ​യ്ത്തു​ശാ​ല​യു​ടെ ജ​നാ​ല​പ്പ​ടി​ക​ളി​ലും ചാ​രു​ബെ​ഞ്ചി​ലും ഞാ​ന​ന്നോ​ളം ക​ണ്ടി​ട്ടി​ല്ലാ​ത്ത പ​ക്ഷി​ക​ൾ വി​രു​ന്ന് വ​ന്നു. അ​വ​യെ ഒ​ന്നൊ​ന്നാ​യി അ​വ​ളെ​നി​ക്ക് പ​രി​ച​യ​പ്പെ​ടു​ത്തി. വെ​ന്താ​ലി​ക്കി​ളി, ഞാ​റു​പൊ​ട്ട​ൻ, ഇ​ല​ക്കു​രു​വി, മ​ഞ്ഞ​ച്ചി​ന്ന​ൻ...

ഒ​രി​ക്ക​ൽ ഞാ​ൻ ചോ​ദി​ച്ചു:

‘‘ല​ത​ക്ക് ഇ​വ​റ്റ​യെ എ​ങ്ങ​നെ അ​റി​യാം?’’

‘‘ശ​ബ്ദം കേ​ട്ടാ​ല​റി​യാം.’’

‘‘ല​ത ഇ​തെ​ല്ലാം എ​ങ്ങ​നെ പ​ഠി​ച്ചു?’’

‘‘താ​നേ പ​ഠി​ച്ചു.’’

ല​ത​യു​ടെ വീ​ട്ടി​ൽ ആ​രൊ​ക്കെ​യു​ണ്ട് എ​ന്ന ചോ​ദ്യ​ത്തി​ന് അ​വ​ൾ മ​റു​പ​ടി പ​റ​ഞ്ഞി​ല്ല. വീ​ട്ടി​ലി​പ്പോ​ൾ ഞാ​നും മോ​ളും മാ​ത്ര​മെ​ന്ന് സൂ​ചി​പ്പി​ച്ചു. ഒ​രു​പ​ക്ഷേ ഉ​റ്റ​വ​രെ​ല്ലാം മ​രി​ച്ചു​പോ​യി​ക്കാ​ണും. മ​രി​ച്ച​വ​രെ​ക്കു​റി​ച്ച് ചോ​ദി​ക്കു​മ്പോ​ൾ മ​നു​ഷ്യ​ർ പൊ​ടു​ന്ന​നെ നി​ശ്ശ​ബ്ദ​രാ​കു​ന്ന​തെ​ന്തി​നാ​ണ്? സ്നേ​ഹ​ത്തെ വ്യാ​ഖ്യാ​നി​ക്കു​മ്പോ​ൾ അ​ത് മ​ര​ണ​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചും ആ​കു​മോ?

‘‘പ​ക്ഷി​ക​ൾ​ക്ക് ആ​രോ​ടും സ്നേ​ഹ​മൊ​ന്നു​മി​ല്ല.’’

മ​റ്റൊ​രി​ക്ക​ൽ ല​ത പ​റ​ഞ്ഞു. വൈ​കു​ന്നേ​ര​മാ​യി​രു​ന്നു. ഞ​ങ്ങ​ളി​രു​വ​രും അ​വ​ളു​ടെ മ​ക​ൾ സ്‌​കൂ​ൾ വി​ട്ടു​വ​രാ​നാ​യി നെ​യ്ത്തു​ശാ​ല​യു​ടെ പ​ടി​ക്കെ​ട്ടു​ക​ളി​ൽ കാ​ത്തി​രി​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. മ​റ്റു​ള്ള​വ​രെ​ല്ലാം പൊ​യ്ക്ക​ഴി​ഞ്ഞി​രു​ന്നു.

ഞാ​ൻ ല​ത​യെ ചൊ​ടി​പ്പി​ച്ചു: ‘‘അ​ത് പ​ക്ഷി​ക​ൾ സ​മ്മ​തി​ച്ചു ത​രി​ല്ല.’’

അ​വ​ൾ ശ​ബ്ദ​മി​ല്ലാ​തെ ചി​രി​ച്ചു.

മ​ക​ൾ വ​രു​ന്ന ദി​ശ​യി​ലേ​ക്കു നോ​ക്കി ഞാ​ൻ ചോ​ദി​ച്ചു: ‘‘ന​മു​ക്ക് മു​ന്നോ​ട്ട് ന​ട​ന്നാ​ലോ?’’

അ​വ​ൾ കൈ​നീ​ട്ടി: ‘‘എ​ന്റെ കൈ​പി​ടി​ക്ക​ണം.’’

ചി​ര​ട്ട​യി​ൽ ഉ​ര​സി​യു​ര​സി ല​ത​യു​ടെ കൈ​ക​ൾ പ​രു​ക്ക​നാ​യി​രു​ന്നു. അ​വ തൊ​ട്ട​പ്പോ​ൾ എ​നി​െ​ക്ക​ന്റെ കൈ ​ത​രി​ച്ചു. പ​തു​ക്കെ ആ​യി​രു​ന്നു ഞ​ങ്ങ​ളു​ടെ ന​ട​പ്പ്. എ​ന്നി​ട്ടും ന​ട​ന്നു​കൊ​ണ്ട് സം​സാ​രി​ക്കാ​ൻ ല​ത മ​ടി​ച്ചു. എ​ന്തെ​ങ്കി​ലു​മൊ​ന്ന് ചോ​ദി​ക്കു​മ്പോ​ൾ അ​തി​നു മ​റു​പ​ടി പ​റ​യാ​ൻ അ​വ​ൾ അ​ൽ​പ​നേ​രം നി​ന്നു. ഞാ​ന​തി​ന്റെ കാ​ര​ണം ചോ​ദി​ച്ച​പ്പോ​ൾ അ​വ​ൾ പ​റ​ഞ്ഞു: ‘‘ന​ട​ക്കു​മ്പോ​ൾ എ​നി​ക്ക് മി​ണ്ടാ​ൻ വ​യ്യ. ശ്ര​ദ്ധ മാ​റി​പ്പോ​കും. ഞാ​ൻ വീ​ഴും.’’

വ​ഴി​യു​ടെ ഇ​രു​വ​ശ​ങ്ങ​ളി​ലും വ​ലി​യ നാ​ട്ടു​മാ​വു​ക​ൾ പ​ന്ത​ലി​ച്ചു നി​ന്നി​രു​ന്നു. അ​വ​ക്കി​ട​യി​ലൂ​ടെ വൈ​കു​ന്നേ​ര​ത്തി​ന്റെ വെ​യി​ൽ ല​ത​യു​ടെ മു​ടി​യി​ഴ​ക​ളി​ൽ വീ​ണ് പ​തി​ച്ചു.

ഞാ​ന​വ​ളെ പ്ര​ശം​സി​ച്ചു: ‘‘ല​ത സു​ന്ദ​രി​യാ​ണ്.’’

അ​വ​ൾ പ​റ​ഞ്ഞു: ‘‘ഞാ​നെ​ന്റെ അ​മ്മ​യെ​പ്പോ​ലെ​യാ​കും.’’

‘‘അ​മ്മ?’’

‘‘മ​രി​ച്ചു​പോ​യി.’’

‘‘അ​ച്ഛ​നോ?’’

‘‘അ​ച്ഛ​നും.’’

വ​ഴി വീ​ണ്ടും തി​രി​യു​ന്നി​ട​ത്തെ​ത്തി​യ​പ്പോ​ൾ ഞാ​ന​വ​ളെ പി​ടി​ച്ചു​നി​ർ​ത്തി.

‘‘ന​മു​ക്കി​വി​ടെ നി​ൽ​ക്കാം. മോ​ൾ വ​രു​മ്പോ​ൾ ന​മ്മ​ളെ ക​ണ്ടു​കൊ​ള്ളും.’’

അ​വ​ള​തു ശ​രി​െ​വ​ച്ചു. മാ​വി​ന്റെ വേ​രു​ക​ളി​ൽ ചാ​ഞ്ഞി​രു​ന്നു​കൊ​ണ്ട് അ​വ​ളെ​ന്തോ ഓ​ർ​ക്കു​ക​യാ​ണെ​ന്നു തോ​ന്നി. അ​ൽ​പ​നേ​രം ക​ഴി​ഞ്ഞ​പ്പോ​ൾ ല​ത പ​റ​ഞ്ഞു: ‘‘ഞാ​നൊ​ന്നും മ​റ​ന്നി​ട്ടി​ല്ല.’’

ഞാ​ൻ ചോ​ദി​ച്ചു: ‘‘എ​ന്താ​ണ്... എ​ന്താ​ണ്... മ​റ​ക്കാ​ൻ ക​ഴി​യാ​ത്ത​ത്?’’

കൊ​ടി​യ വേ​ദ​ന അ​നു​ഭ​വി​ക്കും​പോ​ലെ മു​ഖം ചു​ളി​ച്ചു​കൊ​ണ്ട് ല​ത പ​റ​ഞ്ഞു:

‘‘പ​ക്ഷി​ക​ൾ... പ​ക്ഷി​ക​ൾ... അ​വ കൂ​ട്ട​ത്തോ​ടെ ചി​റ​ക​ടി​ക്കു​ന്ന ശ​ബ്ദം... ഹോ...’’

​അ​പ്പോ​ൾ വ​ഴി​യു​ടെ അ​ങ്ങേ​യ​റ്റ​ത്ത് അ​വ​ളു​ടെ മോ​ൾ ന​ട​ന്നു വ​രു​ന്ന​ത് ക​ണ്ടു.

ഞാ​ൻ എ​ഴു​ന്നേ​റ്റു: ‘‘മോ​ൾ വ​രു​ന്നു​ണ്ട്...’’

അ​വ​രി​രു​വ​രും യാ​ത്ര പ​റ​ഞ്ഞു പോ​യി​ട്ടും ഞാ​ൻ വ​ഴി​യ​രി​കി​ൽ​ത​ന്നെ നി​ന്നു.

പി​ന്നെ ര​ണ്ടു ദി​വ​സ​ത്തേ​ക്ക് ല​ത​യെ ക​ണ്ടി​ല്ല. അ​വ​ൾ​ക്ക് സു​ഖ​മി​ല്ലെ​ന്ന് മ​റ്റു ജോ​ലി​ക്കാ​ർ പ​റ​ഞ്ഞു. നെ​യ്ത്തു​സാ​ധ​ന​ങ്ങ​ൾ കൊ​ണ്ടു​വ​രു​ന്ന ട്ര​ക്കു​കാ​രു​ടെ സ​മ​രം കാ​ര​ണം പി​ന്നെ​യും കു​റ​ച്ചു ദി​വ​സം ജോ​ലി മു​ട​ങ്ങി. ഞാ​യ​റും പൊ​തു അ​വ​ധി​യും കൂ​ടി​യാ​യ​പ്പോ​ൾ ദി​വ​സ​ങ്ങ​ൾ വീ​ണ്ടും നീ​ണ്ടു. ല​ത​യെ വീ​ട്ടി​ൽ പോ​യി കാ​ണാ​ൻ ഞാ​ൻ തീ​രു​മാ​നി​ച്ചു. നി​റ​യെ ക​ശു​മാ​വു​ക​ളു​ള്ള ഒ​രു പ​റ​മ്പി​ലൂ​ടെ ന​ട​ന്നു​ന​ട​ന്നു ചെ​ല്ലു​ന്നി​ട​ത്താ​ണ് വീ​ടെ​ന്ന് ഞാ​ൻ ചോ​ദി​ച്ചു മ​ന​സ്സി​ലാ​ക്കി​യി​രു​ന്നു. വേ​ലി​യി​ൽ മ​ഞ്ഞ​ക്കോ​ളാ​മ്പി​ക​ൾ തു​റ്റി​ട്ടു വ​ള​ർ​ന്ന വീ​ടി​ന്റെ ഒ​തു​ക്കു​ക​ളി​റ​ങ്ങി​യ​പ്പോ​ൾ ത​ന്നെ ക​ണ്ടു. വ​രാ​ന്ത​യി​ലി​രു​ന്ന് മു​ടി വേ​ർ​പെ​ടു​ത്തു​ക​യാ​ണ് ല​ത. മോ​ൾ മു​റ്റ​ത്ത് വ​ട്ടു ക​ളി​ക്കു​ന്നു.

എ​ന്നെ​ക്ക​ണ്ട് കു​ട്ടി പ​റ​ഞ്ഞു: ‘‘ദേ ​മി​നി​ച്ചേ​യി വ​ര​ണു...’’

എ​ന്നെ രേ​ഖ​പ്പെ​ടു​ത്താ​ൻ ക​ഴി​യാ​തെ ല​ത​യു​ടെ ക​ണ്ണു​ക​ൾ പ​ല​ദി​ശ തി​രി​ഞ്ഞു. ഞാ​ന​വ​ളു​ടെ കൈ​പി​ടി​ച്ചു​കൊ​ണ്ട് അ​ടു​ത്തി​രു​ന്നു. കു​ട്ടി ഞ​ങ്ങ​ളെ ര​ണ്ടു​പേ​രെ​യും നോ​ക്കി​നി​ന്നി​ട്ട് വീ​ണ്ടും ക​ളി​യി​ലേ​ക്ക് തി​രി​ഞ്ഞു. അ​ടു​ത്ത വീ​ടു​ക​ളി​ലെ ര​ണ്ടു സ്ത്രീ​ക​ൾ ആ​രാ​ണ് വി​രു​ന്നു​കാ​ർ എ​ന്ന ചോ​ദ്യ​വു​മാ​യി വ​ന്നു. അ​വ​രെ​നി​ക്ക് ചാ​യ​യി​ട്ടു ത​ന്നു. അ​തു കു​ടി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കു​മ്പോ​ൾ ത​ന്നെ അ​വ​രി​രു​വ​രും മ​ട​ങ്ങി.

ല​ത​യെ​നി​ക്ക് വീ​ടി​ന്റെ അ​കം പ​രി​ച​യ​പ്പെ​ടു​ത്തി. കു​റ​ച്ചു പാ​ത്ര​ങ്ങ​ൾ. അ​വ​ളു​ടെ​യും കു​ട്ടി​യു​ടെ​യും വ​സ്ത്ര​ങ്ങ​ൾ. അ​ങ്ങ​നെ ചി​ല​തെ​ല്ലാം. അ​വ​ളു​ടെ ക​യ്യെ​ത്തും ദൂ​ര​ത്ത് ഓ​രോ സാ​ധ​ന​ങ്ങ​ൾ അ​ടു​ക്കി​യ​ടു​ക്കി ​െവ​ച്ചി​രി​ക്കു​ക​യാ​ണ്. ചെ​റി​യ വീ​ട്. ചെ​റി​യ മു​റി​ക​ൾ. ചെ​റി​യ ജീ​വി​തം.

ഞാ​ൻ അ​വ​ളു​ടെ ചു​മ​ലി​ൽ ചേ​ർ​ത്തു പി​ടി​ച്ചു​കൊ​ണ്ട് പ​റ​ഞ്ഞു:

‘‘ല​ത​യു​ടെ പ​ക്ഷി​ക്കൂ​ട്.’’

അ​വ​ള​പ്പോ​ൾ മേ​ശ​വ​ലി​പ്പി​ൽ ത​പ്പി​ത്ത​പ്പി പ​ഴ​കി​മു​ഷി​ഞ്ഞ ഒ​രു നോ​ട്ട് ബു​ക്കെ​ടു​ത്ത​ത് എ​നി​ക്ക് നീ​ട്ടി.

‘‘ഇ​തു നോ​ക്കൂ...’’

ഞാ​ൻ നോ​ക്കി. അ​തി​ൽ പ​ല​ത​രം പ​ക്ഷി​ത്തൂ​വ​ലു​ക​ൾ ഒ​ട്ടി​ച്ചു ​െവ​ച്ചി​രി​ക്കു​ക​യാ​ണ്. എ​ഴു​ത്തൊ​ന്നു​മി​ല്ല.

ഞാ​ൻ ചോ​ദി​ച്ചു: ‘‘ല​ത​യ്ക്ക് ഇ​ത്ര​യേ​റെ തൂ​വ​ലു​ക​ൾ എ​വി​ടെ​നി​ന്ന് കി​ട്ടി?’’

അ​വ​ൾ പ​റ​ഞ്ഞു: ‘‘അ​ച്ഛ​ൻ ത​ന്ന​താ​ണ്.’’

ഞാ​ന​വ ഓ​രോ​ന്നും താ​ളു​താ​ളാ​യി മ​റി​ച്ചു​നോ​ക്കി. ഏ​തോ കാ​ല​ത്ത്, ഏ​തോ ദേ​ശ​ത്ത്, ഏ​തോ ദൂ​ര​ങ്ങ​ൾ വീ​ശി​വീ​ശി പ​റ​ന്ന ചി​റ​കു​ക​ൾ. തൂ​വ​ലു​ക​ൾ. അ​വ​യു​ടെ ഉ​ട​മ​സ്ഥ​ർ എ​വി​ടെ​യാ​കും? അ​വ​ൾ തു​ട​ർ​ന്നു: ‘‘തൂ​വ​ലു​ക​ൾ ദേ​ഹ​ത്ത് തൊ​ടു​മ്പോ​ൾ അ​റി​യ​ണം, അ​തേ​ത് കി​ളി​യു​ടേ​തെ​ന്ന്. അ​താ​യി​രു​ന്നു അ​ച്ഛ​നെ​നി​യ്ക്ക് ത​ന്ന ഉ​പ​ദേ​ശം. ന​ഗ​ര​ത്തി​ലെ ഏ​തോ ഫാ​ക്ട​റി​യി​ൽ പ​ണി​യാ​യി​രു​ന്നു അ​ച്ഛ​ന്. ഞ​ങ്ങ​ൾ​ക്ക​തു​കൊ​ണ്ട് ഉ​പ​കാ​ര​മൊ​ന്നും ഉ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല. അ​മ്മ എ​ന്തൊ​ക്കെ​യോ ജോ​ലി​ക​ൾ ചെ​യ്തി​ട്ടാ​ണ് ഞ​ങ്ങ​ൾ ജീ​വി​ച്ച​ത്. ഇ​ട​ക്കി​ടെ അ​മ്മ​യെ ഉ​പ​ദ്ര​വി​ക്കാ​ൻ മാ​ത്രം വീ​ട്ടി​ൽ വ​രു​ന്ന ഒ​രാ​ൾ. അ​ങ്ങ​നെ​യാ​ണ് അ​ച്ഛ​നെ​ക്കു​റി​ച്ചു​ള്ള എ​ന്റെ ഓ​ർ​മ.’’

കു​ട്ടി ഇ​ട​ക്കി​ടെ മു​റി​ക്കു​ള്ളി​ലേ​ക്ക് ഓ​ടി​ക്ക​യ​റി വ​രി​ക​യും അ​തേ വേ​ഗ​ത്തി​ൽ പു​റ​ത്തേ​ക്ക് ഓ​ടി​പ്പോ​വു​ക​യും ചെ​യ്യു​ന്നു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ഓ​രോ ത​വ​ണ​യും, ‘‘നീ ​വീ​ഴും... നീ ​വീ​ഴും...’’ എ​ന്ന് ല​ത അ​വ​ളെ ശാ​സി​ച്ചു.

ഞാ​ൻ പ​റ​ഞ്ഞു: ‘‘അ​വ​ൾ കു​ട്ടി​യ​ല്ലേ. ക​ളി​പ്രാ​യം. ക​ളി​ക്ക​ട്ടെ.’’

ല​ത ചി​രി​ച്ചു:

‘‘ശ​രി​യാ​ണ്. ക​ളി​ക്ക​ട്ടെ. ക​ളി​ചി​രി​ക​ളി​ല്ലാ​ത്ത കു​ട്ടി​ക്കാ​ലം എ​ന്തി​നു കൊ​ള്ളാം. എ​ന്റേ​ത് അ​ങ്ങ​നെ​യൊ​ന്നാ​യി​രു​ന്നു. ഞാ​നെ​പ്പോ​ഴും ഈ ​തി​ണ്ണ​യി​ലി​രു​ന്നു, ഒാ​രോ​ർ​ന്നോ​ർ​ത്തു​കൊ​ണ്ട്. അ​ല്ലെ​ങ്കി​ൽ ഓ​രോ വ​ര​വി​ലും അ​ച്ഛ​നെ​നി​ക്ക് കൊ​ണ്ട​ത്ത​ന്ന കി​ളി​ത്തൂ​വ​ലു​ക​ളി​ൽ തെ​രു​പ്പി​ടി​ച്ചു​കൊ​ണ്ട്. ഓ​രോ തൂ​വ​ലി​ലും തൊ​ട്ടു​തൊ​ട്ട് ഓ​രോ കി​ളി​ക​ളു​ടെ പേ​രു ഞാ​ൻ ഉ​രു​വി​ട്ട് പ​ഠി​ച്ചു.’’

മ​റ്റൊ​രാ​ളോ​ട് പ​റ​യ​ണോ എ​ന്ന് സം​ശ​യി​ക്കും​പോ​ലെ, വാ​ക്കു​ക​ൾ പി​ന്നെ​യും വി​ങ്ങി​വി​ങ്ങി ല​ത​യി​ൽ​നി​ന്നും പു​റ​ത്തു​വ​ന്നു.

-സ​മ​രം കാ​ര​ണം ഫാ​ക്ട​റി പൂ​ട്ടി​യി​ട്ട​പ്പോ​ൾ ഒ​രു മ​ഴ​ക്കാ​ല​ത്ത് കു​റ​ച്ച​ധി​കം ദി​വ​സ​ങ്ങ​ൾ അ​ച്ഛ​ൻ വീ​ട്ടി​ൽ ത​ങ്ങി. വ​ഴ​ക്കും ബ​ഹ​ള​വു​മാ​യി​രു​ന്നു എ​ന്നും. അ​മ്മ​യെ​ന്നും ത​ല്ലു​കൊ​ണ്ടു. എ​ന്നും പാ​ത്ര​ങ്ങ​ൾ ഉ​ട​ഞ്ഞു. വീ​ട്ടി​ൽ അ​മ്മ​യി​ല്ലെ​ങ്കി​ൽ അ​ച്ഛ​ൻ എ​ന്നോ​ടും ക​ല​മ്പി. അ​ങ്ങ​നെ ഒ​രു​ദി​വ​സം ചോ​ദി​ച്ചു:

‘‘ക​ണ്ണു​പൊ​ട്ടീ ഞാ​ൻ ത​ന്ന തൂ​വ​ലു​ക​ളെ​വി​ടെ?’’

ഞാ​ൻ അ​വ​യെ​ടു​ത്ത് കൊ​ടു​ത്തു.

അ​പ്പോ​ൾ അ​ച്ഛ​ൻ ഓ​ർ​മി​പ്പി​ച്ചു: ‘‘തൂ​വ​ൽ തൊ​ട്ടാ​ൽ അ​പ്പ​ഴ​റി​യ​ണം അ​തേ​ത് കി​ളി​യെ​ന്ന്.’’

ഞാ​ൻ പ​റ​ഞ്ഞു: ‘‘എ​നി​ക്ക​റി​യാം.’’

ഒ​രു തൂ​വ​ലെ​ടു​ത്ത് എ​ന്റെ കാ​ൽ​വ​ണ്ണ​യി​ൽ ഉ​ര​സി അ​ച്ഛ​ൻ ഭേ​ദ്യം തു​ട​ങ്ങി:

‘‘ഇ​തേ​ത് കി​ളി?’’

പേ​ടി​യോ​ടെ ഞാ​ൻ പ​റ​ഞ്ഞു: ‘‘തീ​ക്കു​രു​വി.’’

അ​ച്ഛ​ൻ പ​റ​ഞ്ഞു: ‘‘തെ​റ്റി. വ​ണ്ണാ​ത്തി.’’

അ​ടു​ത്ത തൂ​വ​ൽ കാ​ൽ​മു​ട്ടി​ൽ തൊ​ട്ടു: ‘‘പ​റ​യെ​ടീ ഏ​തു കി​ളി?’’

ഞാ​ൻ വി​റ​ച്ചു: ‘‘ചാ​ര​മു​ണ്ടി.’’

അ​ച്ഛ​ൻ: ‘‘അ​തും തെ​റ്റി.’’

തൂ​വ​ൽ എ​ന്റെ തു​ട​യി​ൽ മു​ട്ടി: ‘‘ഇ​തോ?’’

ഞാ​ൻ: ‘‘മ​ഴ​ക്കൊ​ച്ച.’’

‘‘തെ​റ്റ്.’’

മ​റ്റൊ​രു തൂ​വ​ൽ വ​യ​റി​ൽ ഇ​ഴ​ഞ്ഞു: ‘‘ഇ​തു​പ​റ.’’

ഞാ​ൻ: ‘‘പേ​ന​ക്കാ​ക്ക...’’

‘‘തെ​റ്റ്.’’

തൂ​വ​ലു​ക​ൾ പി​ന്നെ​യും ഇ​ഴ​ഞ്ഞു. നെ​ഞ്ചി​ൽ, ക​ഴു​ത്തി​ൽ, ക​വി​ളി​ൽ, നെ​റ്റി​യി​ൽ. ഞാ​ൻ പ​റ​ഞ്ഞ​തൊ​ക്കെ​യും തെ​റ്റി​പ്പോ​യി. അ​ച്ഛ​ന​പ്പോ​ൾ ദേ​ഷ്യം​കൊ​ണ്ടു വി​റ​യ്ക്കു​ന്ന​താ​യി തോ​ന്നി. ഒ​രു മ​ഴ ഞ​ങ്ങ​ളു​ടെ വീ​ടി​നു മേ​ലേ​ക്ക് ഇ​ര​ച്ചു​വ​രു​ന്ന ഒ​ച്ച കേ​ട്ടു. എ​ന്നെ ഇ​രു​കൈ​ക​ൾ​കൊ​ണ്ടും അ​മ​ർ​ത്തു​ന്ന അ​ച്ഛ​നെ വെ​ടി​മ​രു​ന്ന് മ​ണ​ത്തു. എ​നി​ക്ക് വേ​ദ​നി​ച്ചു. ഉ​ത്ത​ര​ങ്ങ​ൾ തെ​റ്റാ​യി പ​റ​ഞ്ഞ​തി​ന് അ​ച്ഛ​നെ​ന്നെ ശി​ക്ഷി​ക്കു​ക​യാ​ണെ​ന്ന് എ​നി​ക്ക് തോ​ന്നി. കൊ​ടും മ​ഴ​യ​ത്ത് ദി​ക്കു​തെ​റ്റി​യ പ​ക്ഷി​ക​ള​ത്ര​യും ഞ​ങ്ങ​ളു​ടെ വീ​ടി​നു ചു​റ്റും അ​ക​ത്തും ചി​റ​ക​ടി​ക്കു​ന്ന ഒ​ച്ച​യാ​യി കാ​തി​ൽ.

എ​ന്റെ ബോ​ധം മ​റ​ഞ്ഞു​പോ​യി. ഉ​ണ​രു​മ്പോ​ൾ തൂ​വ​ലു​ക​ൾ ഒ​ന്നൊ​ന്നാ​യി പ​റി​ച്ചെ​ടു​ത്ത പ​ക്ഷി​ക്കു​ഞ്ഞി​നെ പോ​ലെ കി​ട​ന്ന എ​ന്നെ വാ​രി​യെ​ടു​ത്ത് ക​ര​യു​ന്ന അ​മ്മ​യു​ടെ ശ​ബ്ദം ഞാ​ൻ കേ​ട്ടു. അ​മ്മ പ​റ​ഞ്ഞു: ‘‘ആ​രും അ​റി​യ​രു​ത്. ആ​രോ​ടും പ​റ​യ​രു​ത്.’’ കു​റേ​ക്കാ​ല​ത്തേ​ക്ക് അ​ച്ഛ​ൻ പി​ന്നെ വീ​ട്ടി​ൽ വ​ന്ന​തേ​യി​ല്ല. അ​ടു​ത്ത​ത​വ​ണ വ​ന്ന​പ്പോ​ൾ അ​മ്മ​യാ​ക​ട്ടെ സാ​ധാ​ര​ണ​പോ​ലെ പെ​രു​മാ​റി. സ്നേ​ഹ​ത്തോ​ടെ സം​സാ​രി​ച്ചു. രാ​ത്രി അ​ച്ഛ​നു ചോ​റു വി​ള​മ്പി. ഞ​ങ്ങ​ളെ​ല്ലാം ഒ​ന്നി​ച്ചി​രു​ന്ന് ക​ഴി​ച്ചു. ഊ​ണ് ക​ഴി​ഞ്ഞു കൈ​ക​ഴു​കു​മ്പോ​ൾ അ​ച്ഛ​ൻ ചോ​ദി​ച്ചു: പൊ​ല​യാ​ടീ, നീ​യി​തി​ൽ മു​ള​കോ വി​ഷ​മോ ചേ​ർ​ത്ത​ത്. എ​ന്തൊ​രെ​രി​ച്ചി​ൽ. ത​ള​ർ​ന്ന ഒ​ച്ച​യി​ൽ അ​മ്മ പ​റ​ഞ്ഞു: ‘‘വി​ഷം.’’ കേ​ട്ട​തും അ​ച്ഛ​നോ​ടി. ഛർ​ദി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടോ​ടി. ഇ​ടി​മി​ന്ന​ലേ​റ്റ ഇ​ല​വി​ല്ലേ. അ​തി​ന്റെ ചു​വ​ടു​വ​രെ ഓ​ടി. അ​വി​ടെ വീ​ണു. ആ ​രാ​ത്രി അ​മ്മ​യും ഒ​രു ക​ഷ​ണം ക​യ​ർ ചെ​ല​വാ​ക്കി. ഞാ​നൊ​റ്റ​ക്കാ​യി. എ​നി​ക്ക​ന്ന് പ​തി​ന​ഞ്ചു വ​യ​സ്സാ​യി​രു​ന്നു.’’

കു​ട്ടി​യ​പ്പോ​ൾ മു​റി​യി​ലേ​ക്ക് വീ​ണ്ടും ഓ​ടി​ക്ക​യ​റി വ​ന്നു. ല​ത​യെ ചു​റ്റി​പ്പി​ടി​ച്ചു.

ല​ത പ​റ​ഞ്ഞു: ‘‘എ​ന്റെ അ​ച്ഛ​നാ​ണ് എ​ന്റെ മ​ക​ളു​ടേ​യും അ​ച്ഛ​ൻ.’’

ഒ​ന്നു​നി​ർ​ത്തി അ​വ​ൾ ചോ​ദി​ച്ചു: ‘‘ഇ​നി​പ്പ​റ​യൂ. പ​ക്ഷി​ക​ൾ സ്നേ​ഹ​മു​ള്ള​വ​രാ​ണോ?’’

ആ ​നി​മി​ഷം ഞാ​ന​വ​ളു​ടെ മു​ഖം കൈ​ക​ളി​ലെ​ടു​ത്തു.

ഇ​രു​ൾ കൂ​ടു​കെ​ട്ടി​യ ആ ​ക​ണ്ണു​ക​ളി​ൽ ഞാ​നെ​ന്നെ ക​ണ്ണാ​ടി നോ​ക്കി.

‘‘ല​തേ, പ​ക്ഷി​ക​ളെ​ക്കു​റി​ച്ച് ന​മ്മ​ൾ മ​നു​ഷ്യ​ർ​ക്കെ​ന്ത​റി​യാം?’’

തി​രി​കെ പോ​രു​മ്പോ​ൾ ഞാ​ൻ ഓ​ർ​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു:

ഇ​ടി​മി​ന്ന​ലേ​റ്റ ഇ​ല​വി​ന്റെ ശി​ഖ​ര​ങ്ങ​ളി​ൽ ല​ത സം​ശ​യി​ച്ച​പോ​ലെ ഒ​രു പ​ക്ഷി​ക്കൂ​ട് ഉ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു​വോ? എ​ങ്കി​ൽ അ​തേ​ത് പ​ക്ഷി​യാ​യി​രി​ക്കും? അ​തി​ന്റെ തൂ​വ​ലൊ​രെ​ണ്ണം ക​ണ്ടെ​ത്ത​ണ​മെ​ന്ന് ഞാ​ൻ ഉ​റ​പ്പി​ച്ചു. ഈ ​വാ​ച​ക​വും മു​റി​ച്ചു​മു​റി​ച്ചു ത​ന്നെ ഞാ​ൻ എ​ഴു​ത​ട്ടെ:

അ​വ​ധി ക​ഴി​ഞ്ഞ്/ അ​വ​ൾ വ​രു​മ്പോ​ൾ/ തൂ​വ​ൽ​തൊ​ട്ടു/തെ​റ്റാ​തെ പ​റ​യും/ ആ ​പ​ക്ഷി​യു​ടെ പേ​ര്.