മു​ഖ്യ​ൻ

‘ഗാ​ന്ധി സെ ​പെ​ഹ്​​ലെ ഗാ​ന്ധി’. പ​ത്ത്​ വ​ർ​ഷം മു​മ്പ്​ പു​റ​ത്തു​വ​ന്നൊ​രു ഹി​ന്ദി​പ്പ​ട​ത്തി​െ​ൻ​റ പേ​രാ​ണി​ത്. ഗാ​ന്ധി​ക്കും മു​​േമ്പയു​ള്ള ഗാ​ന്ധി എ​ന്ന് അ​ർ​ഥം പ​റ​യാം. പ​ത്തൊ​മ്പ​താം നൂ​റ്റാ​ണ്ടി​ൽ ബ്രി​ട്ടീ​ഷു​കാ​ർ​ക്കെ​തി​രെ ‘ഉ​ൽ​ഗു​ലാ​ന്​’ (സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ സ​മ​രം) നേ​തൃ​ത്വം ന​ൽ​കി​യ ആ​ദി​വാ​സി പോ​രാ​ളി ബി​ർ​സ മു​ണ്ട​യെ​ക്കു​റി​ച്ചാ​ണ്​ ഈ ​ചി​ത്രം. അ​തി​ൽ ബി​ർ​സ മു​ണ്ട വി​ളി​ക്കു​ന്നൊ​രു മു​ദ്രാ​വാ​ക്യ​മു​ണ്ട്​: ‘‘അ​ബ്​​വാ രാ​ജ്​ സി​ത​ർ ജാ​നാ, മ​ഹാ​റാ​ണി രാ​ജ്​ തു​ണ്ടു ജാ​നാ’’ (​രാ​​​​ജ്ഞി​​​​യു​​​​ടെ രാ​​​​ജ്യം ഒ​​​​ടു​​​​ങ്ങ​​​​​​​ട്ടെ, ന​​​​മ്മു​​​​ടെ രാ​​​​ജ്യം വ​​​​​ര​​​​​ട്ടെ). കാ​ല​ങ്ങ​ളാ​യി ത​ങ്ങ​ൾ കൈ​വ​ശം വെ​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന​തും ഏ​ക ഉ​പ​ജീ​വ​ന മാ​ർ​ഗ​വു​മാ​യ ഇ​ത്തി​രി​യോ​ളം ഭൂ​മി ത​ട്ടി​യെ​ടു​ക്കാ​ൻ ബ്രി​ട്ടീ​ഷ്​ രാ​ജ്ഞി​യു​ടെ പ​ട്ടാ​ളം ഝാ​ർ​ഖ​ണ്ഡി​ലെ ആ​ദി​വാ​സി മേ​ഖ​ല​ക​ളി​ലെ​ത്തി​യ​പ്പോ​ഴാ​ണ്​ ബി​ർ​സ ച​രി​ത്ര​പ്ര​സി​ദ്ധ​മാ​യ ആ ​മു​​ദ്രാ​വാ​ക്യം വി​ളി​ച്ച​ത്. തോ​ക്കേ​ന്തി​യ പ​ട്ടാ​ള​ത്തെ ബി​ർ​സ​യും സം​ഘ​വും അ​മ്പും വി​ല്ലു​മു​പ​യോ​ഗി​ച്ച്​ നേ​രി​ട്ടു​വെ​ന്നാ​ണ്​ ച​രി​ത്രം. അ​തോ​ടെ ബി​ർ​സ വീ​ര​നാ​യ​ക​നാ​യി. ഇ​തേ ബി​ർ​സ​യു​ടെ ക​ടു​ത്ത ആ​രാ​ധ​ക​നാ​ണി​പ്പോ​ൾ റാ​ഞ്ചി​യു​ടെ അ​ധി​പ​ൻ. ഝാ​ർ​ഖ​ണ്ഡി​ൽ ബി.​ജെ.​പി​യു​ടെ വം​​ശീ​യ രാ​ഷ്​​ട്രീ​യ​ത്തെ ക​ട​പു​ഴ​ക്കി​യ മ​ഹാ​സ​ഖ്യ​ത്തി​െ​ൻ​റ അ​മ​ര​ക്കാ​ര​ൻ. ഹേ​മ​ന്ത്​ സോ​റ​ൻ എ​ന്നാ​ണ്​ പേ​ര്. പ​രി​ക്കേ​ൽ​ക്കാ​ൻ സാ​ധ്യ​ത​യി​ല്ലാ​ത്ത കേ​വ​ല​ ഭൂ​രി​പ​ക്ഷ​ത്തി​ലാ​ണ്​ ഇ​ന്ന്​ മു​ഖ്യ​മ​ന്ത്രി ക​സേ​ര​യി​ൽ ഇ​രി​ക്കാ​ൻ പോ​കു​ന്ന​ത്. പ​ക്ഷേ, കേ​വ​ല​മാ​യൊ​രു സ​ത്യ​പ്ര​തി​ജ്ഞ ച​ട​ങ്ങി​ൽ കാ​ര്യ​ങ്ങ​ൾ ഒ​തു​ക്കാ​ൻ അ​ദ്ദേ​ഹം ത​യാ​റ​ല്ല. അ​തി​ലു​മു​ണ്ടൊ​രു ബി​ർ​സ മോ​ഡ​ൽ. സ​ഹ​ക​രി​ക്കാ​വു​ന്ന​വ​രു​മാ​യൊ​ക്കെ ബ​ന്ധം പു​ല​ർ​ത്തു​ക എ​ന്ന​താ​ണ​ത്. രാ​ജ്യ​ത്ത്​ ബി.​ജെ.​പി​യു​മാ​യി കൊ​മ്പു​കോ​ർ​ക്കാ​ൻ ത​യാ​റു​ള്ള മു​ഴു​വ​ൻ ക​ക്ഷി​ക​ളു​ടെ​യും ഒ​രു കൂ​ട്ടാ​യ്​​മ​ക്കു​ള്ള വേ​ദി​കൂ​ടി​യാ​കും അ​ത്. ബി.​ജെ.​പി ഇ​ത​ര മു​ഖ്യ​മ​ന്ത്രി​മാ​ര​ട​ക്കം 30ഓ​ളം ദേ​ശീ​യ നേ​താ​ക്ക​ളെ​യാ​ണ്​ ച​ട​ങ്ങി​ലേ​ക്ക്​ ക്ഷ​ണി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന​ത്. അ​താ​യ​ത്, ഫാ​ഷി​സ്​​റ്റ്​ ഭ​ര​ണ​ത്തി​നെ​തി​രാ​യ ‘മ​ഹാ​സ​ഖ്യ’​ത്തി​െ​ൻ​റ ഉ​ദ്​​ഘാ​ട​ന വേ​ദി​കൂ​ടി​യാ​കു​മി​ത്. അ​ത്​ ഇ​പ്പോ​ൾ ന​ട​ക്കു​ന്ന പൗ​ര​ത്വ പ്ര​ക്ഷോ​ഭ​ത്തെ കൂ​ടു​ത​ൽ ച​ല​നാ​ത്​​മ​ക​മാ​ക്കു​മെ​ന്ന​തി​ൽ മോ​ദി പ​ക്ഷ​ത്തി​നു​പോ​ലും ത​ർ​ക്ക​മി​ല്ല. അ​തി​നാ​ൽ, സാ​ധ്യ​മാ​കു​ന്ന പ്ര​ത​ി​രോ​ധം മ​റു​പ​ക്ഷ​വും തീ​ർ​ക്കു​മെ​ന്ന്​ നൂ​റുത​രം.

ബി​ർ​സ മു​ണ്ട വി​ളി​ച്ച മു​ദ്രാ​വാ​ക്യം പി​ന്നെ നാം ​കേ​ൾ​ക്കു​ന്ന​ത്​ ഏ​താ​ണ്ട്​ മൂ​ന്നു വ​ർ​ഷം മു​മ്പാ​ണ്. ആ ​സ​മ​രനി​ര​യു​ടെ മു​ന്നി​ൽ ഹേ​മ​ന്ത്​ സോ​റ​നു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ബ്രി​ട്ടീ​ഷ്​ ഭ​ര​ണ​കാ​ല​ത്തു​ണ്ടാ​യ പ്ര​ശ്​​നംത​ന്നെ​യാ​ണ്​ അ​ന്നും ഝാ​ർ​ഖ​ണ്ഡി​ൽ സം​ഭ​വി​ച്ച​ത്. ആ​ദി​വാ​സി ഭൂ​മി സ​ർ​ക്കാ​റി​ന്​ യ​ഥേ​ഷ്​​ടം ഏ​റ്റെ​ടു​ക്കാ​വു​ന്ന നി​യ​മ​ത്തി​നൊ​രു​ങ്ങു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു ര​ഘു​ഭർ ദാ​സി​െ​ൻ​റ നേ​തൃ​ത്വ​ത്തി​ലു​ള്ള ബി.​ജെ.​പി സ​ർ​ക്കാ​ർ. കേ​ന്ദ്ര​ത്തി​ൽ മോ​ദി​യാ​ണ്​ ഭ​രി​ക്കു​ന്ന​ത്​; സം​സ്​​ഥാ​ന​ത്തും അ​വ​ർ അ​ട​ക്കി​വാ​ഴു​ക​യാ​ണ്. പി​ന്നെ​യെ​ന്തി​ന്​ താ​മ​സി​ക്ക​ണ​മെ​ന്നാ​ണ്​ അ​ധി​കാ​രി​ക​ൾ ചോ​ദി​ച്ച​ത്. പ​ക്ഷേ, ആ ​ശ്ര​മം ന​ട​പ്പാ​യി​ല്ല. ഹേ​മ​ന്ത്​ സോ​റ​െ​ൻ​റ നേ​തൃ​ത്വ​ത്തി​ലു​ള്ള സം​ഘം അ​തി​നെ പ​ഴ​യ മു​ദ്രാ​വ​ാക്യ​ങ്ങ​ൾ അ​ൽ​പ​സ്വ​ൽ​പ ഭേ​ദ​ഗ​തി​ക​ളോ​ടെ വി​ളി​ച്ച്​ കൃ​ത്യ​മാ​യി പ്ര​തി​രോ​ധി​ച്ചു. അ​വി​ടന്ന​ങ്ങോ​ട്ട്​ സ​മ​ര​ങ്ങ​ളു​ടെ കാ​ല​മാ​ണ്. സം​സ്​​ഥാ​ന​ത്തെ മു​ക്കാ​ൽ ല​ക്ഷ​ത്തോ​ളം വ​രു​ന്ന അ​ധ്യാ​പ​ക​രെ സ്​​ഥി​ര​പ്പെ​ടു​ത്ത​ണ​മെ​ന്നാ​വ​ശ്യ​പ്പെ​ട്ടാ​യി​രു​ന്നു അ​തി​ലൊ​ന്ന്. അ​ത്​ വി​ജ​യി​ച്ചു. വി​ദ്യാ​ഭ്യാ​സ സ്​​ഥാ​പ​ന​ങ്ങ​ൾ വി​റ്റ​ഴി​ക്കാ​നു​ള്ള സ​ർ​ക്കാ​ർ ശ്ര​മ​ത്തി​നും ത​ട​യി​ട്ടു. മ​ദ്യവി​രു​ദ്ധ സ​മ​ര​മാ​യി​രു​ന്നു മ​റ്റൊ​ന്ന്. ബി​ഹാ​ർ മാ​തൃ​ക​യി​ൽ സം​സ്​​ഥാ​ന​ത്ത്​ മ​ദ്യ​നി​രോ​ധ​ന​മേ​ർ​പ്പെ​ടു​ത്ത​ണ​മെ​ന്ന്​ നി​ര​ന്ത​രം ആ​വ​ശ്യ​പ്പെ​ട്ടു. ഝാ​ർ​ഖ​ണ്ഡി​െ​ൻ​റ ഗ്രാ​മാ​ന്ത​ര​ങ്ങ​ളി​ൽ സ​ർ​ക്കാ​ർ മ​ദ്യം വി​ള​മ്പി​യാ​ൽ അ​ത്​ ആ​ദി​വാ​സി​ക​ളെ​യാ​യി​രി​ക്കും ക​ഷ്​​ട​ത്തി​ലാ​ക്കു​ക​യെ​ന്ന്​ ആ​ർ​ക്കാ​ണ​റി​യാ​ത്ത​ത്​? അ​ക്കാ​ര്യം നാ​ട്ടു​കാ​ർ​ക്കി​ട​യി​ൽ ഫ​ല​പ്ര​ദ​മാ​യിത്തന്നെ ബോ​ധ​വ​ത്​​ക​ര​ണം ന​ട​ത്തി. സ്​​​ത്രീ​ക​ളെ സ​മ​ര​രം​ഗ​ത്തി​റ​ക്കി പ്ര​ക്ഷോ​ഭം കൂടു​ത​ൽ സ​ജീ​വ​മാ​ക്കി. പ്ര​തി​പ​ക്ഷ​ത്തു​നി​ന്നു​ള്ള ഈ ​ക​ളി​കൊ​ണ്ടൊ​ന്നും പ​ക്ഷേ, ലോ​ക്​​സ​ഭ തെ​ര​ഞ്ഞെ​ടു​പ്പി​ൽ ക്ല​ച്ചുപി​ടി​ച്ചി​ല്ല. പാ​ർ​ട്ടി ആ​കെ ഒ​രു സീ​റ്റി​ലാ​ണ്​ ജ​യി​ച്ച​ത്. ബാ​ക്കി​യെ​ല്ലാം ‘മോ​ദി പ്ര​ഭാ​വ’​ത്തി​ൽ ഒ​ലി​ച്ചു​പോ​യി. അ​പ്പോ​ഴും ഹേ​മ​ന്ത്​ കു​ലു​ങ്ങി​യി​ല്ല. സ​മ​രം തു​ട​ർ​ന്നു. തെ​ര​ഞ്ഞെ​ടു​പ്പ്​ എ​ത്തി​യ​പ്പോ​ൾ ബി.​ജെ.​പി വി​രു​ദ്ധ​രു​മാ​യി സ​ഖ്യ​ത്തി​ന്​ ശ്ര​മി​ച്ചു. കോ​ൺ​ഗ്ര​സും ആ​ർ.​ജെ.​ഡി​യും ഒ​പ്പം കൂ​ടാ​ൻ സ​മ്മ​തി​ച്ചു. മൂ​ന്നുകൂ​ട്ട​രും പ​ര​മാ​വ​ധി വി​ട്ടു​വീ​ഴ്​​ച ചെ​യ്​​തു; ചി​ട്ട​യാ​യ പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ന​ത്തി​ലൂ​ടെ കാ​ര്യ​ങ്ങ​ൾ മു​ന്നേ​റി. മ​റു​വ​ശ​ത്ത്, ബി.​ജെ.​പി ഇ​ക്കു​റി ഒ​റ്റ​ക്കാ​യി​രു​ന്നു. മു​മ്പ്​ കൂ​ടെ​യു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന​വ​രെ​യെ​ല്ലാം മൂ​ല​ക്കി​രു​ത്തി​യ​ത്​ ര​ഘു​ഭ​ർ ദാ​സി​െ​ൻ​റ അ​മി​ത ആ​ത്​​മ​വി​ശ്വാസംകൊ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. അ​ത്​ പാ​ളി. പെ​ട്ടി​ പൊ​ളി​ച്ച​പ്പോ​ൾ മ​ന​സ്സി​ലാ​യ​ത്, ക​ഴി​ഞ്ഞ അ​ഞ്ചുവ​ർ​ഷ​ത്തെ ഹേ​മ​ന്തി​െ​ൻ​റ സ​മ​ര​ങ്ങ​ൾ ഫ​ലം ക​ണ്ടു​വെ​ന്നുത​ന്നെ​യാ​ണ്. ആ​ദി​വാ​സി മേ​ഖ​ല​ക​ളി​െ​ലാ​ന്നും കാ​വി​പ്പാ​ർ​ട്ടി നി​ലം​തൊ​ട്ടി​ട്ടി​ല്ല. ജം​ഷ​ഡ്​​പുർ പോ​ലു​ള്ള ന​ഗ​ര​ങ്ങ​ളി​ലും സോ​റ​ൻത​ന്നെ​യാ​ണ്​ താ​രം.

യാ​ദൃ​ച്ഛി​ക​മാ​യാ​ണ്​ ക​ടും​ബ പാ​ർ​ട്ടി​യാ​യ ഝാ​ർ​ഖ​ണ്ഡ്​ മു​ക്​​തി മോ​ർ​ച്ച (ജെ.​എം.​എം)​ രാ​ഷ്​​ട്രീ​യ നേ​തൃ​ത്വ​ത്തി​ലെ​ത്തു​ന്ന​ത്. പി​താ​വ്​ ഷി​ബു സോ​റ​ൻ ത​െ​ൻ​റ രാ​ഷ്​​ട്രീ​യ പി​ൻ​ഗാ​മി​യാ​യി ക​ണ്ടി​രു​ന്ന​ത്​ മൂ​ത്ത​മ​ക​ൻ ദു​ർ​ഗ സോ​റ​നെ​യാ​യി​രു​ന്നു. ആ ​വ​ഴി​ക്ക്​ കാ​ര്യ​ങ്ങ​ൾ നീ​ങ്ങു​ന്ന​തി​നി​ടെ​യാ​ണ്​ ദു​ർ​ഗ അ​പ്ര​തീ​ക്ഷി​ത​മാ​യി മ​ര​ിക്കു​ന്ന​ത്. മ​സ്​​തി​ഷ്​​കാ​ഘാ​ത​മാ​യി​രു​ന്നു മ​ര​ണ​കാ​ര​ണം. അ​തോ​ടെ ഹേ​മ​ന്തി​ന്​ രാ​ഷ്​​ട്രീ​യ​വേ​ദി​ക​ളി​ൽ സ​ജീ​വ​മാ​കേ​ണ്ടി​വ​ന്നു. പ​ക്ഷേ, അ​തി​നു​മു​മ്പും രാ​ഷ്​​ട്രീ​യ​ത്തി​ലു​ണ്ട്. 2005ൽ, ​അ​സം​ബ്ലി തെ​ര​ഞ്ഞെ​ടു​പ്പി​ൽ മ​ത്സ​രി​ച്ചി​രു​ന്നു. പ​ക്ഷേ, വി​മ​ത​സ്​​ഥാ​നാ​ർ​ഥി​യോ​ട്​ അ​ടി​യ​റ​വ്​ പ​റ​യേ​ണ്ടി​വ​ന്നു. 2009ൽ ​രാ​ജ്യ​സ​ഭ​യി​ലൂടെ​യാ​ണ്​ പാ​ർ​ല​മെ​ൻ​റ​റി രാ​ഷ്​​ട്രീ​യ​ത്തി​ന്​ അ​ര​ങ്ങു​കു​റി​ച്ച​ത്. തൊ​ട്ട​ടു​ത്ത വ​ർ​ഷം രാ​ജി​വെ​ച്ച്​ റാ​ഞ്ചി​യി​ലേ​ക്ക്​ മ​ട​ങ്ങി. അ​വി​ടെ പി​താ​വ്​ ഒ​ഴി​ച്ചി​ട്ടി​രു​ന്ന​ത്​ ഉ​പ​മു​ഖ്യ​മ​ന്ത്രി ക​സേ​ര​യാ​യി​രു​ന്നു. അ​തി​നു​മു​​േമ്പ, ജെ.​എം.​എ​മ്മി​െ​ൻ​റ വ​ർ​ക്കി​ങ്​ പ്ര​സി​ഡ​ൻ​റ്​ എ​ന്ന ക​സേ​ര​യും പി​ടി​ച്ചി​രു​ന്നു. 2013ൽ, 34ാം ​വ​യ​സ്സിൽ സം​സ്​​ഥാ​ന മു​ഖ്യ​മ​ന്ത്രി​യു​മാ​യി. പ​ക്ഷേ, ഒ​ന്ന​ര വ​ർ​ഷ​ത്തി​നു​ശേ​ഷം ന​ട​ന്ന അ​സം​ബ്ലി തെ​ര​ഞ്ഞെ​ടു​പ്പി​ൽ, ബി.​ജെ.​പി ഭ​ര​ണം പി​ടി​ച്ചു. അ​തോ​ടെ പ്ര​തി​പ​ക്ഷ നേ​താ​വി​െ​ൻ​റ ക​സേ​ര​യി​ലാ​യി സ്​​ഥാ​നം. അ​ത്​ കൃ​ത്യ​മാ​യി വി​നി​യോ​ഗി​ച്ച​തു​കൊ​ണ്ട്​ ഇ​പ്പോ​ൾ മു​ഖ്യ​മ​ന്ത്രി​യാ​യി സ്​​ഥാ​നം കി​ട്ടി​യി​രി​ക്കു​ന്നു. ഒ​പ്പം, ദേ​ശീ​യ രാ​ഷ്​​ട്രീ​യ​ത്തി​ൽ ‘മോ​ദി വി​രു​ദ്ധ മ​ഹാ​സ​ഖ്യ’​ത്തി​െ​ൻ​റ സം​ഘാ​ട​ക​ൻ എ​ന്ന ​വി​ശേ​ഷ​ണ​വും.

1975 ആ​ഗ​സ്​​റ്റ്​ 10ന്​ റാം​ഗ​ഢ്​​ ജി​ല്ല​യി​ലെ നെം​റ​യി​ൽ ജ​ന​നം. അ​ക്കാ​ല​ത്ത്​ അ​ത്​ ബി​ഹാ​റി​െ​ൻ​റ ഭാ​ഗ​മാ​യി​രു​ന്നു. ഷി​ബു സോ​റ​ൻ- രൂ​പി സോ​റ​ൻ ദ​മ്പ​തി​ക​ളു​ടെ നാ​ലു മ​ക്ക​ളി​ൽ ര​ണ്ടാ​മ​ൻ. മെ​ട്രി​ക്കു​ലേ​ഷ​ൻ ആ​ണ്​ വി​ദ്യാ​ഭ്യാ​സ യോ​ഗ്യ​ത. അ​തി​നു​ശേ​ഷം, മെ​ക്കാ​നി​ക്ക​ൽ എ​ൻ​ജി​നീ​യ​റി​ങ്​ പ​ഠ​ന​ത്തി​ന്​ ചേ​ർ​ന്നെ​ങ്കി​ലും പൂർ​ത്തി​യാ​ക്കാ​നാ​യി​ല്ല. എ​ങ്കി​ലും അ​നൗ​പ​ചാ​രി​ക പ​ഠ​ന​ങ്ങ​ൾ തു​ട​രു​ന്നു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. അ​തു​കൊ​ണ്ടു​ത​ന്നെ, ന​ല്ലൊ​രു ‘ടെ​ക്​ സേ​വി’​യാ​ണ്. ഏ​ത്​ ഇ​ല​ക്​​ട്രോ​ണി​ക്​ ഗാ​ഡ്​​ജ​റ്റു​ക​ളു​ം ഉ​പ​യോ​ഗി​ക്കാ​ന​റി​യാം. മി​ക​ച്ചൊ​രു വാ​യ​ന​ക്കാ​ര​നു​മാ​ണ്. അ​നു​യാ​യി​ക​ളോ​ട്​ പൂ​ച്ചെ​ണ്ടി​ന്​ പ​ക​രം പു​സ്​​ത​ക​ങ്ങ​ളാ​ണ്​ ഇ​പ്പോ​ൾ ആ​വ​ശ്യ​പ്പെ​ട്ടു​കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കു​ന്ന​ത്. ആ ​സ്​​നേ​ഹ​പു​സ്​​ത​ക​ങ്ങ​ൾ​കൊ​ണ്ടൊ​രു മ​നോ​ഹ​ര വാ​യ​ന​ശാ​ല തീ​ർ​ക്കു​കയാ​ണ്​ ല​ക്ഷ്യ​മെ​ന്ന്​ പ്ര​ഖ്യാ​പി​ച്ചുക​ഴി​ഞ്ഞു. ഭാ​ര്യ ക​ൽ​പ​ന സോ​റ​ന്​ രാ​ഷ്​​ട്രീ​യ​ത്തി​ല​ല്ല, ബി​സി​ന​സി​ലാ​ണ്​ താ​ൽ​പ​ര്യം. അ​വ​ർ ആ ​മേ​ഖ​ല​യി​ൽ സ​ജീ​വം. ര​ണ്ട്​ ആ​ൺമ​ക്ക​ൾ.