അ​സ്ഥി​ര യോ​ഗം

ജ​നാ​ധി​പ​ത്യ​ത്തി​െ​ൻ​റ വ​ലി​യ ര​ണ്ട്​ പ​രീ​ക്ഷ​ണ​ശാ​ല​ക​ൾ​ക്കി​ട​യി​ൽ ഞെ​രി​ഞ്ഞ​മ​ർ​ന്നു നി​ൽ​ക്കു​ന്ന നേ​പ്പാ​ൾ​ ഇ​പ്പോ​ഴൂം തി​ക​ഞ്ഞ ആ​ശ​യ​ക്കു​ഴ​പ്പ​ത്തി​ൽത​ന്നെ​യാ​ണ്. ഇ​ന്ത്യ​യെ​പ്പോ​ലെ 'പ​രി​​ശു​ദ്ധ' ജ​നാ​ധി​പ​ത്യ​മാ​ണോ അ​തോ ചൈ​നീ​സ്​ മോ​ഡ​ലി​ൽ ജ​ന​കീ​യ ജ​നാ​ധി​പ​ത്യ​​മാ​ണോ അ​ഭി​കാ​മ്യം എ​ന്ന ചോ​ദ്യ​ത്തി​ന്​ മു​ന്നി​ൽ ഹി​മാ​ല​യ​ൻ​ ദേ​ശ​ത്തി​ന്​ ഇ​േ​പ്പാ​ഴും കൃ​ത്യ​മാ​യ ഉ​ത്ത​ര​മി​ല്ല. നേ​പ്പാ​ൾ ഒ​രു ജ​നാ​ധി​പ​ത്യ രാ​ജ്യ​മാ​ണോ എ​ന്നു ചോ​ദി​ച്ചാ​ൽ 'അ​തെ' എ​ന്നു​ത​ന്നെ​യാ​ണ്​ ഉ​ത്ത​രം. മാ​​ത്ര​വു​മ​ല്ല, ഭ​ര​ണ​ഘ​ട​നപ്ര​കാ​രം ഒ​രു വ്യാ​ഴ​വ​ട്ട​ക്കാ​ല​മാ​യി അ​തൊ​രു മ​തേ​ത​ര ഫെ​ഡ​റ​ൽ റി​പ്പ​ബ്ലി​ക്കു​മാ​ണ്. ക​ട​ലാ​സി​ൽ അ​ങ്ങ​നെ​യൊ​ക്കെ​യാ​ണെ​ങ്കി​ലും, ചി​ല സ​മ​യ​ങ്ങ​ളി​ൽ അ​വി​ടത്തെ കമ്യൂണി​സ്​​റ്റ്​ നേ​താ​ക്ക​ളി​ൽ പ​ഴ​യ സാം​സ്​​കാ​രി​ക വി​പ്ല​വ​ത്തി​െ​ൻ​റ ഗൃ​ഹാ​തു​രത്വ​മു​യ​രും. അ​തോ​ടെ, കാ​ര്യ​ങ്ങ​ൾ ആ​കെ കു​ഴ​ഞ്ഞു​മ​റി​യും. അ​തു​കൊ​ണ്ടു​ത​ന്നെ, നേ​പ്പാ​ളി​െ​ൻ​റ രാ​ഷ്​​ട്രീ​യ നി​ഘ​ണ്ടു​വി​ൽ ഇ​നി​യും 'സ്ഥി​ര​ത' എ​ന്ന വാ​ക്ക്​ എ​​ഴു​തി​ച്ചേ​ർ​ത്തി​ട്ടി​ല്ല. അ​തി​നാ​ൽ, കെ.​പി. ശ​ർ​മ ഒ​ലി പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രിസ്ഥാ​നം രാ​ജി​വെ​ച്ച്​ 'ബാ​ല്യ​വ​താ​ർ' മ​ന്ദി​ര​ത്തി​ൽ​നി​ന്ന്​ കു​ടി​യി​റ​ങ്ങി​യ​തി​ൽ അ​ത്ഭു​ത​െ​മാ​ട്ടു​മി​ല്ല. അ​ല്ലെ​ങ്കി​ലും, ഇ​ന്ത്യ​ൻ ജ​നാ​ധി​പ​ത്യ മോ​ഡ​ലി​ലെ ഒാ​പ​റേ​ഷ​ൻ താ​മ​ര പോ​ലെ, എ​തി​ർ​പ​ക്ഷ​ത്തു​ള്ള​വ​രെ ചാ​ക്കി​ട്ടു​പി​ടി​ച്ച​ല്ല നേ​പ്പാ​ളി​ൽ ഭ​ര​ണം മ​റി​ച്ചി​ടു​ന്ന​ത്. അ​തി​ന്​ അ​വി​ടെ സ്വ​ന്തം ക​ക്ഷി​ക​ൾ​ത​ന്നെ ധാ​രാ​ളം. 25 വ​ർ​ഷം മു​മ്പ്​ പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി പ​ദം രാ​ജി​വെ​ച്ച്​ ​കൊ​യ്​​രാ​ള പ​റ​ഞ്ഞതു​ത​ന്നെ​യാ​ണ്​ ഇ​പ്പോ​ൾ, ഒ​ലി​യും മൊ​ഴി​ഞ്ഞ​ത്​: സ്വ​ന്തം കൂ​ട്ട​ത്തി​ലു​ള്ള​വ​ർത​ന്നെ ത​നി​ക്കെ​തി​രെ ഗൂ​ഢാ​ലോ​ച​ന ന​ട​ത്തു​ന്നു. അ​തി​നാ​ൽ, തെ​ര​ഞ്ഞെ​ടു​പ്പി​ലൂ​ടെ അ​ഗ്​​നി​ശു​ദ്ധി​വ​രു​ത്തി അ​ധി​കാ​ര​ത്തി​ൽ തി​രി​ച്ചെ​ത്താ​നാ​ണ്​ പ​ദ്ധ​തി. പാ​ർ​ട്ടി​യും സു​പ്രീം​കോ​ട​തി​യും ക​നി​യ​ണ​മെ​ന്നു മാ​ത്രം.

അ​ധി​കാ​ര​ത്തി​ൽ​നി​ന്നു​ള്ള പ​ടി​യി​റ​ക്കം ഇ​താ​ദ്യ​ത്തേ​ത​ല്ല. അ​ഞ്ചാ​റ്​ വ​ർ​ഷം മു​മ്പ്, രാ​ജ്യ​ത്ത്​ ത​ര​ക്കേ​ടി​ല്ലാ​ത്തൊ​രു ഭ​ര​ണ​ഘ​ട​ന നി​ല​വി​ൽവ​ന്ന​േ​പ്പാ​ൾ അ​തി​ൽ​തൊ​ട്ട്​ സ​ത്യ​പ്ര​തി​ജ്ഞ ചെ​യ്​​ത്​ പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി ക​സേ​ര​യി​ലി​രി​ക്കാ​ൻ ആ​ദ്യം ഭാ​ഗ്യം ചെ​യ്​​ത വ്യ​ക്തി​യാ​ണ്. പക്ഷേ, ആ ​ഭാ​ഗ്യ​ത്തി​ന്​ ഒ​രു വ​ർ​ഷ​ത്തെ ആ​യു​സ്സേ ഉ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു​ള്ളൂ. അ​ന്ന്, കമ്യൂണി​സ്​​റ്റ്​ പാ​ർ​ട്ടി ഒാ​ഫ്​ മാ​വോ​യി​സ്​​റ്റ്​ സെ​ൻ​റ​റി​െ​ൻ​റ ത​ല​പ്പ​ത്തു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന പു​ഷ്​​പ ക​മ​ൽ ദ​ഹ​ൽ എ​ന്ന പ്ര​ച​ണ്ഡ​യു​ടെ ക​ളി​യി​ൽ ഒ​ലി വീ​ണു​പോ​യി. ഒ​ലി​യു​ടെ പാ​ർ​ട്ടി​യാ​യ ക​മ്യൂ​ണി​സ്​​റ്റ്​ പാ​ർ​ട്ടി ഒാ​ഫ്​ നേ​പ്പാ​ൾ (യു.​എം.​എ​ൽ) പി​ന്നീ​ട്​ പ്ര​ച​ണ്ഡ​യു​ടെ​യും മ​റ്റും ക​ക്ഷി​ക​ളു​മാ​യി ചേ​ർ​ന്ന്​ ര​ണ്ടുവ​ർ​ഷം മു​മ്പ്​ നേ​പ്പാ​ൾ കമ്യൂണി​സ്​​റ്റ്​ പാ​ർ​ട്ടി രൂ​പ​വ​ത്​​ക​രി​ച്ചാ​ണ്​ ഇ​പ്പോ​ൾ ഭ​ര​ണം ന​ട​ത്തി​പ്പോ​ന്നി​രു​ന്ന​ത്. അ​ഥ​വാ, കമ്യൂണി​സ്​​റ്റ്​ പ​ക്ഷ​ത്തു​ള്ള സ​ക​ല അ​ധി​കാ​ര​മോ​ഹി​ക​ളും ഉ​ൾ​ക്കൊള്ളു​ന്നൊ​രു വി​ചി​ത്ര സ​ഖ്യം. ഏ​താ​നും വ​ർ​ഷം മു​മ്പുവ​രെ ശ​ത്രു​വി​നെ​തി​രെ ഗ​റി​ല മു​റ സ്വീ​ക​രി​ച്ച​വ​ർ​വ​രെ​യു​ണ്ട്​ ഇ​ക്കൂ​ട്ട​ത്തി​ൽ. പി​​ന്നെ അ​ധി​കാ​ര​ത്തി​നു​ള്ള​ പോ​ര്​ പ​റ​യ​​ണോ? അ​തു​ത​ന്നെ സം​ഭ​വി​ച്ചു​വെ​ന്ന്​ ഒ​ലി​യും തു​റ​ന്നുപ​റ​ഞ്ഞു. പ്ര​​​സി​​​ഡ​​​ൻ​​​റ്​ ബി​​​ദ്യ ദേ​​​വി ഭ​​​ണ്ഡാ​​​രി​​​യെ ഇം​​​പീ​​​ച്ച്​ ചെ​​​യ്യാ​​​നും ത​​​നി​​​ക്കെ​​​തി​​​രെ പാ​​​ർ​​​ല​​​മെ​​ൻ​​റി​​​ൽ അ​​​വി​​​ശ്വാ​​​സ പ്ര​​​മേ​​​യം കൊ​​​ണ്ടു​​​വ​​​രാ​​​നും ഗൂ​​​ഢ​​​നീ​​​ക്കം ന​​​ട​​​ന്ന​​​പ്പോ​​​ഴാ​​​ണ്​ മ​​​ന്ത്രി​​​സ​​​ഭ പി​​​രി​​​ച്ചു​​​വി​​​ട്ട​​​തെ​ന്നാ​ണ്​ രാ​ജി​ക്കു​ശേ​ഷം രാ​ജ്യ​ത്തെ അ​ഭി​സം​ബോ​ധ​ന ചെ​യ്​​ത്​ പ​റ​ഞ്ഞ​ത്. ആ​രാ​ണ്​ ഗൂ​ഢാ​ലോ​ച​ക​ർ എ​ന്നു ചോ​ദി​ച്ചാ​ൽ ഒ​റ്റ ഉ​ത്ത​ര​മേ​യു​ള്ളൂ: പ്ര​ച​ണ്ഡ. പാ​ർ​ല​മെ​ൻ​റ്​ പി​രി​ച്ചു​വി​ടാ​നാ​ണ്​ പ്ര​സി​ഡ​ൻ​റി​നോ​ട്​ ശിപാ​ർ​ശ ചെ​യ്​​ത​ത്. പ്ര​സി​ഡ​ൻ​റ്​ അ​ത്​ അ​പ്പ​ടി സ്വീ​ക​രി​ച്ചുവെ​ന്നു മാ​ത്ര​മ​ല്ല, അ​ടു​ത്ത തെ​ര​ഞ്ഞെ​ടു​പ്പി​നു​ള്ള കു​റി​യ​ടി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്​​തു. ഇ​വി​ടെ​യാ​ണ്​ മ​റ്റൊ​രു പ്ര​ശ്​​നം: പാ​ർ​ല​െ​മ​ൻ​റ്​ അ​ങ്ങ​നെ​യൊ​ന്നും പി​രി​ച്ചു​വി​ടാ​ൻ പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി​ക്കും പ്ര​സി​ഡ​ൻ​റി​നും അ​ധി​കാ​ര​മി​ല്ല. അ​തി​ന്​ വേ​റെ​യാ​ണ്​ ച​ട്ട​വും വ​കു​പ്പും. അ​തി​നാ​ൽ, വി​ഷ​യം കൂ​ടു​ത​ൽ സ​ങ്കീ​ർ​ണ​മാ​യി​രി​ക്ക​യാ​ണ്. ഇൗ ​പു​ക​മ​റ​ക്കു​ള്ളി​ൽ പാ​ർ​ട്ടി​ക്കു​ള്ളി​ലെ അ​പ്ര​മാ​ദി​ത്വം നി​ല​നി​ർ​ത്തു​ക എ​ന്ന​താ​ണ്​ അ​ടു​ത്ത 'ഒ​ലി ത​ന്ത്രം'. അ​തി​െ​ൻ​റ പ്ര​ഖ്യാ​പ​ന​മാ​യി​രി​ക്കും അ​ടു​ത്ത ദി​വ​സ​ങ്ങ​ളി​ൽ ന​ട​ക്കാ​ൻ​പോ​കു​ന്ന മ​ഹാ​റാ​ലി. മ​റു​പ​ക്ഷ​വും മോ​ശ​മാ​വി​ല്ല. പ്ര​ച​ണ്ഡ പ​ക്ഷ​വും അ​ര​ങ്ങു​ണ​ർ​ത്തി​ക്ക​ഴി​ഞ്ഞു.

നേ​വ​ർ, ചാ​ലൂ​ക്യ ഭ​ര​ണ​കാ​ല​ങ്ങ​ൾ​ക്കു​ശേ​ഷം ശി​ഥി​ല​മാ​യി​രു​ന്ന നേ​പ്പാ​ളി​നെ ഒ​രൊ​റ്റ ദേ​ശീ​യ​ത​ക്കു​​കീ​ഴി​ൽ കൊ​ണ്ടു​വ​ന്ന​ത്​ ​പൃ​ഥ്വി നാ​രാ​യ​ൺ ഷാ ​എ​ന്ന ഗൂ​ർ​ഖ രാ​ജാ​വാ​ണെ​ന്നാ​ണ​ല്ലോ ച​രി​ത്രം. നേ​പ്പാ​ളി​ന്​ ഇ​ന്നു കാ​ണും​വി​ധ​മൊ​രു ഭൂ​പ​ടം ത​യാ​റാ​ക്കി​യ​ത്​ അ​ദ്ദേ​ഹ​മാ​ണെ​ന്ന്​ പ​റ​യേ​ണ്ടി​വ​രും. ര​ണ്ട​ര നൂ​റ്റ​ാണ്ടി​നി​പ്പു​റം, ആ ​ഭൂ​പ​ടം പി​ന്നെ​യും മാ​റ്റി​വ​ര​ക്കാ​ൻ ധൈ​ര്യം കാ​ണി​ച്ച​ത്​ ഒ​ലി​യാ​ണ്. ഇ​ന്ത്യ​യു​ടെ അ​ധീ​ന​ത​യി​ലു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന ഏ​താ​ണ്ട്​ കു​റ​ച്ചു പ്ര​ദേ​ശ​ങ്ങ​ൾ നേ​പ്പാ​ളി​നോ​ട്​ കൂ​ട്ടി​ച്ചേ​ർ​ത്ത്​ രാ​ജ്യം 'വി​പു​ല'​മാ​ക്കി​യ​ത്​ ന​യ​ത​ന്ത്ര​യു​ദ്ധ​ത്തി​െ​ൻ​റ വ​ക്കോ​ള​മെ​ത്തി. ആ ​പ്ര​ശ്​​നം ഇ​പ്പോ​ഴൂം പൂ​ർ​ണ​മാ​യും പ​രി​ഹ​രി​ച്ചു​വെ​ന്ന്​ പ​റ​യാ​റാ​യി​ട്ടി​ല്ല. അ​ന്താ​രാ​ഷ്​​ട്ര ത​ല​ത്തി​ൽ​ത​ന്നെ വ​ലി​യ വാ​ർ​ത്ത​യാ​യ ഇൗ ​സം​ഭ​വ​ത്തി​ൽ ഒ​ലി​ക്ക്​ പ്ര​ത്യേ​കി​ച്ച്​ ഖേ​ദ​മൊ​ന്നും തോ​ന്നി​യി​ട്ടി​ല്ല. ഇ​ന്ത്യ​യെ​പ്പോ​ലൊ​രു വ​ലി​യ രാ​ജ്യ​ത്തി​െ​ൻ​റ ഉ​പ​രോ​ധം നേ​രി​ടാ​നും ത​യാ​ർ എ​ന്നാ​ണ്​ ഇ​ക്കാ​ര്യ​ത്തി​ലു​ള്ള സു​ചി​ന്ത​ിത​മാ​യ നി​ല​പാ​ട്. ഇൗ ​ഭൂ​പ​ട നി​ർ​മാ​ണ​മൊ​ക്കെ ഇ​ന്ത്യ​യോ​ടു​ള്ള വി​രോ​ധം​കൊ​ണ്ടൊ​ന്നു​മ​ല്ല. ഇ​ന്ത്യ -​ചൈ​ന വി​ഷ​യ​ത്തി​ൽ നേ​പ്പാ​ളും ഒ​ലി​യും അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​െ​ൻ​റ പ്ര​സ്ഥാ​ന​വും ഏ​ത്​ ഭാ​ഗ​ത്താ​ണെ​ന്ന്​ പ്ര​ഖ്യാ​പി​ക്കു​ക മാ​ത്ര​മാ​യി​രു​ന്നു അ​ദ്ദേ​ഹം. ചൈ​ന​യോ​ട്​ അ​ത്ര​ക്കു​ണ്ട്​ മ​മ​ത. ഇൗ ​മ​മ​ത​യു​ടെ പു​റ​ത്ത്, എ​വ​റ​സ്​​റ്റി​െ​ൻ​റ ഉ​യ​രം​വ​രെ കൂ​ട്ടി​യെ​ഴു​തി​യി​ട്ടു​ണ്ട്. ഇ​രു​കൂ​ട്ട​രും ഒ​ന്നി​ച്ചു ന​ട​ത്തി​യ അ​ള​വെടുപ്പി​ൽ നി​ല​വി​​ലു​ള്ള​തി​നേ​ക്കാ​ൾ 86 സെ​ൻ​റി​മീ​റ്റ​ർ അ​ധി​കം ഉ​യ​ര​മാ​ണ്​ രേ​ഖ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​രി​ക്കു​ന്ന​ത്.

യൗ​വ​നം പോ​രാ​ട്ട​ത്തി​േ​ൻ​റ​താ​യി​രു​ന്നു. ബ്രി​ട്ടീ​ഷ്​ രാ​ജി​നു​ശേ​ഷ​വും രാ​ജ്യം ഏ​കാ​ധി​പ​ത്യ​ത്തി​െ​ൻ​റ ത​ട​വ​റയി​ൽ ശ്വാ​സം​മു​ട്ടി ഞെ​രു​ങ്ങി​യ​മ​രു​ന്ന​തു​ ക​ണ്ട​പ്പോ​ൾ പ​ഠ​ന​മു​പേ​ക്ഷി​ച്ച്​ പോ​രാ​ട്ട​ത്തി​നി​റ​ങ്ങി​യ ചെ​റു​പ്പ​ക്കാ​രു​ടെ മു​ൻ​നി​ര​യി​ലു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. 1950ക​ളു​ടെ അ​വ​സാ​നം, പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി​യാ​യി​രു​ന്ന ബി.​പി. കൊ​യ്​​രാ​ള​യു​ടെ അ​ധി​കാ​രം വെ​ട്ടി​ച്ചു​രു​ക്കാ​ൻ മ​ഹേ​ന്ദ്ര രാ​ജാവ്​ ക​ണ്ടെ​ത്തി​യ ആ​യു​ധ​മാ​യി​രു​ന്നു 'പ​ഞ്ചാ​യ​ത്ത്​'. ഇൗ ​ചു​തു​ർ​ത​ല 'പ​ഞ്ചാ​യ​ത്തി'​ല​ൂ​ടെ​യാ​ണ്​ രാ​ജാ​വ്​ അ​ധി​കാ​രം നി​ല​നി​ർ​ത്തി​യി​രു​ന്ന​ത്. 'ഒ​രു രാ​ജാ​വ്, ഒ​രു വേ​ഷം, ഒ​രു ഭാ​ഷ, ഒ​രു രാ​ജ്യം' എ​ന്നാ​യി​രു​ന്നു അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​െ​ൻ​റ മു​ദ്രാ​വാ​ക്യം. വേ​റൊ​രു​ത​ര​ത്തി​ൽ പ​റ​ഞ്ഞാ​ൽ, ന​ല്ല ശു​ദ്ധ​മാ​യ ഹി​ന്ദു​ദേ​ശീ​യ​തത​ന്നെ. ഇ​ങ്ങ​നെ​യൊ​രു ആ​​ശ​യ​ത്തി​ലൂ​ടെ അ​ധി​കാ​രം പി​ടി​ച്ചെ​ടു​ക്കാ​ൻ അ​ന്ന​ത്തെ കോ​ൺ​ഗ്ര​സ്​ ഗ​വ​ൺ​മെ​ൻ​റി​നെ​തി​രെ ഉ​യ​ർ​ന്ന അ​ഴി​മ​തി ആ​രോ​പ​ണ​ങ്ങ​ളും ഇ​ട​യാ​ക്കി. അ​ഴി​മ​തി​യേ​ക്കാ​ൾ വ​ലി​യ പാ​പ​മാ​ണ്​ ഇൗ ​ഏ​കാ​ധി​പ​ത്യ​മെ​ന്ന്​ തി​രി​ച്ച​റി​ഞ്ഞ്​ ഗോ​ദ​യി​ലി​റ​ങ്ങി​യ കമ്യൂണി​സ്​​റ്റ്​ പാ​ർ​ട്ടി ഒ​ാഫ്​ നേ​പ്പാ​ൾ എ​ന്ന സം​ഘ​ത്തി​ൽ ഒ​ലി​യു​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. അ​ന്ന്​ പ്രാ​യം 21. രാ​ജാ​വി​നെ​തി​രെ സ​മ​രം ചെ​യ്​​ത​തി​ന്​ 14 വ​ർ​ഷ​മാ​ണ്​ ജ​യി​ലി​ൽ ക​ഴി​യേ​ണ്ടി​വ​ന്ന​ത്. ജ​യി​ലി​ൽ പോ​കു​േ​മ്പാ​ൾ പാ​ർ​ട്ടി​യു​ടെ ജി​ല്ല ക​മ്മി​റ്റി അം​ഗ​വും, ത്സാ​പ്പ മേ​ഖ​ല​യി​ലെ സ​മ​ര​ങ്ങ​ളു​ടെ മു​ഖ്യ​സം​ഘാ​ട​ക​നു​മാ​യി​രു​ന്നു. 87ൽ ​ജ​യി​ൽ മോ​ചി​ത​നാ​യി. അ​പ്പോ​ഴേ​ക്കും പാ​ർ​ട്ടി പ​ല​താ​യി പി​ള​ർ​ന്നി​രു​ന്നു. ഒ​ലി, യു.​എം.​എ​ല്ലി​െ​ൻ​റ ഭാ​ഗ​മാ​യി; കേ​ന്ദ്ര ക​മ്മി​റ്റി അം​ഗ​വു​മാ​യി.

91ൽ, '​പ​ഞ്ചാ​യ​ത്ത്​' ഭ​ര​ണം അ​വ​സാ​നി​ച്ചു. പ​തി​യെ​പ്പതി​യെ രാ​ജ്യം, ജ​നാ​ധി​പ​ത്യ​ത്തി​ലേ​ക്ക്​ കാ​ലെ​ടു​ത്തു​വെ​ച്ചു തു​ട​ങ്ങി. ആ ​രാ​ഷ്​​ട്രീ​യ പ​രീ​ക്ഷ​ണ​ത്തി​ൽ ഒ​ലി​യും ഭാ​ഗ​മാ​യി. 91 മു​ത​ൽ പ​ലത​വ​ണ പാ​ർ​ല​മെ​ൻ​റി​ലെ​ത്തി. ഗി​രി​ജ പ്ര​സാ​ദ്​ കൊ​യ്​​രാ​ള​യു​ടെ മ​ന്ത്രി​സ​ഭ​ക്കു കീ​ഴി​ൽ ഉ​പ​​പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി​പ​ദം വ​രെ അ​ല​ങ്ക​രി​ച്ചു. 2015 ഒ​ക്​​ടോ​ബ​ർ 11നാ​ണ്​ ആ​ദ്യ​മാ​യി പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി പ​ദ​ത്തി​ലെ​ത്തി​യ​ത്. കമ്യൂണി​സ്​​റ്റ്​ ​െഎ​ക്യം ത​ക​ർ​ന്ന​തോ​ടെ ഒ​രു വ​ർ​ഷ​ത്തി​നു​ള്ളി​ൽ പ​ടി​യി​റ​ങ്ങി. ര​ണ്ടാ​മൂ​ഴ​ത്തി​ലും ച​രി​ത്രം ആ​വ​ർ​ത്തി​ച്ചു​വെ​ന്ന്​ പ​റ​ഞ്ഞാ​ൽ മ​തി​യ​ല്ലോ. ഇ​പ്പോ​ൾ 68 വ​യ​സ്സാ​യി. അ​ധി​കാ​രം പോ​യെങ്കി​ലും ഇ​പ്പോ​ഴും പാ​ർ​ട്ടി​യു​ടെ ത​ല​പ്പ​ത്തു​ണ്ട്. അ​തി​നാ​ൽ, ഒ​രു മ​ട​ങ്ങി​വ​രവ്​ അ​സാ​ധ്യ​മൊ​ന്നു​മ​ല്ല.