കശ്​മീർ നാടകത്തി​െൻറ അർഥതലങ്ങൾ

ഇൗ മാസം 19ന്​ ശ്രീനഗറിലെ സെക്ര​േട്ടറിയറ്റിൽ പതിവുജോലികളിൽ വ്യാപൃതയായിരിക്കെ മുഖ്യമന്ത്രി മഹ്​ബൂബ മുഫ്​തിക്ക്​ രാജ്​ഭവനിൽനിന്ന്​ ഫോൺവിളി വരുന്നു. സർക്കാറിനുള്ള പിന്തുണ ബി.ജെ.പി പിൻവലിച്ചിരിക്കുകയാണെന്നും ഭരണം നിലനിർത്താൻ മറ്റെന്തെങ്കിലും സാധ്യതകൾ പരിശോധിക്കുന്നതിന്​ താങ്കൾക്ക്​ താൽപര്യമുണ്ടോയെന്നുമാണ്​ ഗവർണർ എൻ.എൻ. വോറ അവരെ അറിയിച്ചത്​. മഹ്​ബൂബയാക​െട്ട മറ്റൊന്നും ചിന്തിച്ചില്ല. ഒരുമണിക്കൂറിനകം രാജ്​ഭവനിലെത്തി ഗവർണർക്ക്​ രാജിക്കത്ത്​ കൈമാറി. ഒരു വാർത്തസമ്മേളനത്തിന്​ അവർ തയാറെടുക്കു​േമ്പാഴും മന്ത്രിസഭയിലെ പല അംഗങ്ങളും തങ്ങളുടെ ഒാഫിസിലിരുന്ന്​ പതിവുജോലികൾ നിർവഹിക്കുകയായിരുന്നു.

2014ലെ നിയമസഭ തെര​െഞ്ഞടുപ്പിൽ ആർക്കും വ്യക്​തമായ ഭൂരിപക്ഷമില്ലാതെവന്ന ജനവിധിക്കുശേഷം തട്ടിക്കൂട്ടിയ പി.ഡി.പി-ബി.ജെ.
പി മുന്നണിക്ക്​ ഇതോടെ വിരാമമായി. കശ്​മീരികളുടെ പിന്തുണയില്ലാത്ത ഇൗ കൂട്ടുകെട്ടിനെക്കുറിച്ച്​ പി.ഡി.പിയുടെ പേട്രൻ മുഫ്​തി മുഹമ്മദ്​ സഇൗദ്​ അന്ന്​ പറഞ്ഞത്​ സംസ്​ഥാനത്തി​​​െൻറ തെക്കും വടക്കും തമ്മിലുള്ള അകലം കുറക്കാൻ പുതിയ മുന്നണി രൂപവത്​കരണം സഹായകമാവു​െമന്നായിരുന്നു. അതായത്​ ജമ്മുവും ലഡാക്കും തമ്മിലുള്ള വൈരുധ്യം ഇനി കുറയുമെന്ന്​. എന്നാൽ ആറു വർഷ കാലാവധിയുടെ പകുതിയിലെത്താനേ മുന്നണിക്കായുള്ളൂ. ഒരുമയോടെ പ്രവർത്തിക്കാൻ അവർക്ക്​ ഒരിക്കലും കഴിഞ്ഞിരുന്നില്ല. ജമ്മു മേഖലയിൽ ചരിത്രത്തിലാദ്യമായി 25 സീറ്റുകൾ ലഭിച്ച ബി.ജെ.പി അവിടത്തെ തങ്ങളുടെ ആധിപത്യം മുന്നണി ഭരണത്തിലൂടെ നഷ്​ടപ്പെട്ടുപോകുമോയെന്ന്​ ന്യായമായും ഭയപ്പെട്ടു. പി.ഡി.പിയാക​െട്ട കശ്​മീർ പ്രശ്​നം ചർച്ചകളിലൂടെ പരിഹരിക്കണമെന്ന തങ്ങളുടെ തത്ത്വാധിഷ്​ഠിത നിലപാടിൽ വെള്ളം ചേർക്കേണ്ടിവരുമോ എന്ന ഭയത്തിലായിരുന്നു. രണ്ട്​ ദശകമായി കശ്​മീരിൽ കോൺഗ്രസിനും നാഷനൽ കോൺഫറൻസിനും ബദലായി ഉയർന്നുവന്ന പി.ഡി.പി വിഘടനവാദികൾക്കും ദേശീയവാദികൾക്കുമിടയിൽ നിഷ്​പക്ഷ ശക്​തിയായി നിലകൊള്ളുകയായിരുന്നു.

തീർച്ചയായും നിർണായകമായ ഘട്ടത്തിലാണ്​ കശ്​മീർ മന്ത്രിസഭ നിലംപതിച്ചത്​. തീവ്രവാദികൾ​െക്കതിരായ സൈനിക നടപടി  റമദാനിൽ നിർത്തിവെച്ചത്​ ഫലം കണ്ടിരുന്നില്ല. തീവ്രവാദികൾ സർക്കാറി​​​െൻറ സൗമനസ്യം തള്ളിക്കളഞ്ഞിരുന്നു. അവരോട്​ ആഭിമുഖ്യംപുലർത്തുന്ന രാഷ്​ട്രീയ പാർട്ടികളാക​െട്ട പ്രശ്​നപരിഹാരത്തിന്​ കേന്ദ്രം ചുമതലപ്പെടുത്തിയ പ്രത്യേക പ്രതിനിധിയുമായി ചർച്ച നടത്താൻപോലും തയാറായതുമില്ല. ​ഒടുവിൽ ൈസനിക നടപടിയുമായി കേന്ദ്രത്തിന്​ മുന്നോട്ടു​പോകേണ്ടിവന്നു. പി.ഡി.പി-ബി.ജെ.പി മുന്നണിക്ക്​ തിരക്കഥ രചിക്കുന്നതിന്​  മുഫ്​തി മുഹമ്മദ്​ സഇൗദിനോടൊപ്പം ചുക്കാൻപിടിച്ച ബി.ജെ.പി ജനറൽ സെക്രട്ടറി രാം മാധവ്​ തന്നെ ദേശീയ താൽപര്യം മുൻനിർത്തി സഖ്യം അവസാനിച്ചതായി ന്യൂഡൽഹിയിൽ പ്രഖ്യാപിച്ചു. കശ്​മീരികളിൽ തീവ്രവാദ മനോഭാവം വർധിച്ചു​വരുകയാണെന്നും വിഘടനവാദികൾ സ്വച്ഛന്ദം വിഹരിക്കുകയാണെന്നും ആശയപ്രചാരണത്തിനുള്ള പൗര​​​െൻറ സ്വാത​ന്ത്ര്യം ഭീഷണിയിലാണെന്നും അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു. പ്രശസ്​ത മാധ്യമപ്രവർത്തകൻ ശുജാഅത്ത്​ ബുഖാരിയടെ കൊലപാതകം രാം മാധവ് ഉദാഹരണമായി നിരത്തി. അന്നേദിവസംതന്നെ ഒൗറംഗസീബ്​ എന്ന സൈനികനെ തീവ്രവാദികൾ കൊലപ്പെടുത്തിയതും അദ്ദേഹത്തിന്​ ആയുധമായി. 

ത​​​െൻറ ഭരണകാലത്ത്​ മഹ്​ബൂബ തീവ്രവാദവിരുദ്ധ പോരാട്ടത്തോട്​ പൂർണമായും രാജിയാവുകയായിരുന്നു. മൂന്നു വർഷത്തിനിടയിൽ ഉന്നത കമാൻഡർമാരടക്കം 600 തീവ്രവാദികളെയാണ്​ താഴ്​വരയിൽ സൈന്യവും പൊലീസും കൊലപ്പെടുത്തിയത്​. വിഘടനവാദി നേതാക്കളിൽ കൂടുതൽ പേരും ജയിലിലോ വീട്ടുതടങ്കലിലോ ആയി. തീവ്രവാദികളെ പിന്തുണക്കുന്നവരും വെടിയുണ്ടക്കിരകളായി. തെക്കൻ കശ്​മീരിലെ ​ൈസനികനടപടികളിൽ ഒ​േട്ടറെ സിവിലിയന്മാരും ഇരകളായി. ഒരു ​ൈസനിക നടപടിയിൽ തീവ്രവാദികളെക്കാൾ കൂടുതൽ കൊല്ലപ്പെട്ടത്​ സിവിലിയന്മാരാണ്​. ഇൗ അർഥത്തിൽ നോക്കിയാൽ മഹ്​ബൂബയുടെ നിലപാട്​ കടുത്ത ‘ദേശീയവാദി’​െയക്കാൾ ഒട്ടും താഴെയായിരുന്നില്ല. അതേസമയം, കശ്​മീർ പ്രശ്​നപരിഹാരത്തിന്​ പാകിസ്താൻ ഉൾ​െപ്പടെ എല്ലാവരുമായും ക്രിയാത്​മക ചർച്ച വേണമെന്നും അവർ പറഞ്ഞുകൊണ്ടിരുന്നു. താഴ്​വരയിലെ സ്വന്തം നിലനിൽപിന്​ അത്​ അനിവാര്യവുമായിരുന്നു. എന്നാൽ, ഇൗ നിലപാട്​ ഫലവത്താക്കാൻ ബി.ജെ.പിക്കൊപ്പം ഭരണം പങ്കിടുന്ന പി.
ഡി.പിക്ക്​ കഴിയുമായിരുന്നില്ല.

റമദാനിൽ പ്രധാനമന്ത്രി നരേന്ദ്ര മോദിയും ആഭ്യന്തരമന്ത്രി രാജ്​നാഥ്​ സിങ്ങും വ്യത്യസ്​ത വേളകളിൽ കശ്​മീർ സന്ദർശിച്ചപ്പോഴും വിഘടനവാദികളുമായി ചർച്ച വേണമെന്ന്​ മഹ്​ബൂബ ഉൗന്നിപ്പറഞ്ഞിരുന്നു. മോദിയാവ​െട്ട ഇത്​ ചെവിക്കൊണ്ടതേയില്ല. പൊതുതെരഞ്ഞെടുപ്പ്​ അടുത്ത വർഷം നടക്കാനിരിക്കെ ഇത്തരമൊരു നീക്കം ദേശീയതലത്തിൽ തനിക്ക്​ ഗുണംചെയ്യില്ലെന്ന്​ അദ്ദേഹത്തിന്​ ഉറച്ച ബോധ്യമുണ്ടായിരുന്നു. തീവ്രവാദികളോട്​ വാക്കിലും പ്രവൃത്തിയിലും നിലപാട്​ കടുപ്പിക്കുകയാണ്​ അദ്ദേഹം ചെയ്​തത്​. നേരു​പറഞ്ഞാൽ ഇതുതന്നെയായിരുന്നു പി.ഡി.പി-ബി.ജെ.പി മുന്നണിയുടെ തകർച്ചയുടെ അസ്തിവാരവും.
കശ്​മീരിലെ ‘കായബല നയ’ത്തെക്കുറിച്ച്​ രാജിപ്രഖ്യാപനം നടത്തിയ വാർത്തസമ്മേളനത്തിൽ മഹ്​ബൂബ മുന്നറിയിപ്പ്​ നൽകിയിരുന്നു. വെടിനിർത്തൽ, ചർച്ചക്ക്​ മുൻകൈയെടുക്കൽ, കശ്​മീരി​​​െൻറ പ്രത്യേകാവകാശം സംരക്ഷിക്കൽ എന്നിവയിൽ തന്നാലാവുന്നത്​ ചെയ്​തുവെന്നും അവർ വ്യക്​തമാക്കിയിരുന്നു. ഒട്ടും പതറാതെ ദൃഢചിത്തതയോടെയാണ്​ അവർ മാധ്യമപ്രവർത്തകരോട്​ സംസാരിച്ചത്. സ്വന്തം പാർട്ടിയുടെ അടിസ്​ഥാന നയത്തിലേക്ക്​ മടങ്ങാൻ തനിക്ക്​ താൽപര്യമുണ്ടെന്ന്​ സൂചിപ്പിക്കുന്നതായിരുന്നു അവരുടെ ശരീരഭാഷ.

വരാനിരിക്കുന്ന മാസങ്ങൾ കശ്​മീരിന്​ നിർണായകമാണെന്നാണ്​ നിരീക്ഷകർ വിലയിരുത്തുന്നത്​. ഗവർണർ ഭരണത്തിൽ സർവസന്നാഹങ്ങളും തീവ്രവാദികളെ അമർച്ചചെയ്യുന്നതിൽ കേന്ദ്രീകരിക്കും; പ്രത്യേകിച്ച്​ തെക്കൻ കശ്​മീരിൽ. ഹിസ്​ബുൽ മുജാഹിദീൻ, ലശ്​കറെ ത്വയ്യിബ, ജയ്​ശെ മുഹമ്മദ്​ വിഭാഗത്തിൽപെട്ട 300ഒാളം തീവ്രവാദികൾ ഇപ്പോഴും സജീവമായി പ്രവർത്തിക്കുന്നു. സമീപകാലത്ത്​ ആയുധങ്ങളും വെടി​േക്കാപ്പുകളുമായി നിരവധി ഗ്രൂപ്പുകൾ താഴ്​വരയിൽ നുഴഞ്ഞു​കയറിയിട്ടുണ്ട്. ഒരു ദശകത്തിലധികമായി തീവ്രവാദി സാന്നിധ്യം ഇല്ലാതിരുന്ന ശ്രീനഗറിൽപോലും ഇപ്പോ
ൾ അവർ കയറിക്കൂടിയിരിക്കുന്നു.

അമർനാഥ്​ യാത്ര സുഗമമായി നടത്തുകയും സൈനിക നടപടികളിലൂടെ തീവ്രവാദികളുടെ എണ്ണം കുറക്കുകയുമാണ്​ ഗവർണറുടെ പ്രഥമ ദൗത്യം. സൈനിക നടപടികൾക്കിടയിൽ സാധാരണക്കാരുടെ സംരക്ഷണം ഉറപ്പു​വരുത്തുന്നതാവ​െട്ട അതി​െനക്കാൾ പ്രധാനവും. ഇതിനിടെ എവിടെയെങ്കിലും പിഴച്ചാൽ കടുത്ത ജനരോഷം ഉയരും. അതു​കൊണ്ടുതന്നെ ഗവർണർക്ക്​ തന്ത്രപരമായി നീങ്ങേണ്ടിവരുമെന്നുറപ്പ്​.സംസ്​ഥാന നിയമസഭ പിരിച്ചുവിട്ടില്ലെന്നതും ഇതോടൊപ്പം ചേർത്തു​ വായിക്കണം. സ്​ഥിതിഗതികൾ അനുകൂലമായാൽ മുന്നണി ബന്ധങ്ങളിൽ പുനർവിചിന്തനത്തിന്​ രാഷ്​ട്രീയ പാർട്ടികൾ തയാറാവും. കുറച്ചുനാളുകൾക്കുശേഷം മഹ്​ബൂബ മുഫ്​തി അധികാരത്തിൽ തിരിച്ചുവന്ന്​ കാലാവധി പൂർത്തിയാക്കിയാലും