സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​ത്തി​ലേ​ക്ക് ഇനി ഏതാനും ചുവടുകൾ

ഇ​തെ​ഴു​തു​മ്പോ​ൾ കു​ർ​ദി​സ്​​താ​ൻ മു​ൾ​മു​ന​യി​ലാ​ണ്. ഇ​റാ​ഖി​​െൻറ മൂ​ന്നി​ലൊ​രു ഭാ‍ഗം​വ​രു​ന്ന കു​ർ​ദി​സ്​​താ​ൻ​മേ​ഖ​ല സെ​പ്റ്റം​ബ​ർ 25നു ​ന​ട​ത്തി​യ ജ​ന​ഹി​ത​പ​രി​ശോ​ധ​ന​യി​ൽ 93ശതമാനം ജ​ന​ങ്ങ​ളു​ടെ പി​ന്തു​ണ ക​ര​സ്ഥ​മാ​ക്കി. ഇ​റാ​ഖി ഭ​ര​ണ​കൂ​ട​വും അ​മേ​രി​ക്ക​യും ബ്രി​ട്ട​നും അ​യ​ൽ​രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ളും ക​ടു​ത്ത എ​തി​ർ​പ്പ് പ്ര​ക​ടി​പ്പി​ച്ചി​ട്ടും ഏ​ഴു ദ​ശ​ല​ക്ഷ​ത്തോ​ളം വ​രു​ന്ന ഇ​റാ​ഖി​ലെ കു​ർ​ദു​ക​ൾ പ​ത​റി​യി​ല്ല. അ​ട്ടി​മ​റി​ക​ൾ പ്ര​തീ​ക്ഷി​ച്ചെ​ങ്കി​ലും സ​മാ​ധാ​ന​പൂ​ർ​വം മൊ​ത്തം ജ​ന​സം​ഖ്യ​യു​ടെ 77.83% വോ​ട്ട് രേ​ഖ​പ്പെ​ടു​ത്തി. ഹി​ത​പ​രി​ശോ​ധ​ന​യി​ലൂ​ടെ ഈ ​കൊ​ച്ചു നാ​ട്​ ച​രി​ത്രം കു​റി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു. സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​ത്തി​ലേ​ക്കി​നി ഏ​താ​നും ച​വി​ട്ടു​പ​ടി​ക​ളേ ബാ​ക്കി​യു​ള്ളൂ. ബ​ഗ്ദാ​ദു​മാ​യു​ള്ള ച​ർ​ച്ച​ക​ൾ ഉ​ട​ൻ ആ​രം​ഭി​ച്ചേ​ക്കും.  2011-ൽ ​സ​മാ​ന​മാ​യി ജ​ന​ഹി​തം നേ​ടി​യ​ത് ദ​ക്ഷി​ണ സു​ഡാ​നാ​യി​രു​ന്നു.

കു​ർ​ദി​സ്​​താ​​െൻറ സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​പ്പോ​രാ​ട്ട​ത്തി​ന് ഏ​താ​ണ്ട് ഒ​രു നൂ​റ്റാ​ണ്ടി​​െൻറ ച​രി​ത്ര​മു​ണ്ട്. 1946-ൽ ​പ്ര​സി​ഡ​ൻ​റ്​ ഖാ​ദി മു​ഹ​മ്മ​ദ്​  കു​ർ​ദ​ു​ക​ളു​ടെ സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​ത്തി​നു ആ​ദ്യ ര​ക്ത​സാ​ക്ഷി​യാ​യി. അ​റു​പ​തു​ക​ളി​ൽ ‘സെ​പ്റ്റം​ബ​ർ വി​പ്ല​വം’ എ​ന്ന് പേ​രി​ട്ട് ഇ​റാ​ഖി ഭ​ര​ണ​കൂ​ട​ത്തി​നെ​തി​രെ അ​ബ്​​ദു​ൽ ക​രീം ഖാ​സിം ന​യി​ച്ച സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ സ​മ​രം മു​ത​ൽ കു​ർ​ദു​ക​ളു​ടെ സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​പ്പോ​രാ​ട്ട​ത്തി​നു വീ​റും വാ​ശി​യും കൈ​വ​ന്നു. രാ​ഷ്​​ട്രീ​യ​പ​ക്ഷ​ങ്ങ​ൾ പോ​രാ​ട്ട​ത്തെ ഏ​റ്റെ​ടു​ത്തു. 1979ൽ ​അ​ന്ത​രി​ച്ച മാ​ലാ മു​സ്ത​ഫ ബ​റാസാ​നി​യാ​യി​രു​ന്നു നി​ല​വി​ലെ ഭ​ര​ണ​പ​ക്ഷ പാ​ർ​ട്ടി​യാ​യ പി.​ഡി.​കെ(Kurdistan Democratic Party)യു​ടെ സ്ഥാ​പ​ക​ൻ. ഇ​പ്പോ​ൾ രാ​ജ്യം ഭ​രി​ക്കു​ന്ന പ്ര​സി​ഡ​ൻ​റ്​ മ​സ്​​ഉൗ​ദ് ബ​റാസാ​നി​യു​ടെ പി​താ​വ്. ഇ​റാ​ഖി​​െൻറ മു​ൻ പ്ര​സി​ഡ​ൻ​റും പ​ക്വ​മ​തി​യാ​യ രാ​ഷ്​​ട്രീ​യ നേ​താ​വു​മാ​യ  ജ​ലാ​ൽ ത​ല​ബാ​നി​യാ​യി​രു​ന്നു മ​റ്റൊ​രു പ്ര​ധാ​ന രാ​ഷ്​​ട്രീ​യ​പ്പാ​ർ​ട്ടി​യാ​യ പി.​യു.​കെ(Patriotic Union of Kurdistan) യു​ടെ സ്ഥാ​പ​ക​ൻ. ഇ​പ്പോ​ൾ ന​ട​ക്കു​ന്ന ഹി​ത​പ​രി​ശോ​ധ​ന​ക്ക് പ്ര​തി​കൂ​ല​മാ​യി പ്ര​ചാ​ര​ണം ന​ട​ത്തു​ന്ന പ്ര​ധാ‍ന പ്ര​തി​പ​ക്ഷ രാ‍ഷ്​​ട്രീ​യ​പ്പാ​ർ​ട്ടി ഗോ​റ​ൻ മൂ​വ്മ​െൻറ്​ (ചെ​യ്ഞ്ച് പാ​ർ​ട്ടി) ആ​ണ്. ഇ​സ്​​ലാ​മി​ക പാ​ർ​ട്ടി​ക​ളാ​യ കോ​മ​ൾ, യെ​ഗ്റീ​തു (Kurdistan Islamic Union) എ​ന്നി​വ​യാ​ണ്​ മു​ഖ്യ രാ​ഷ്​​ട്രീ​യ​ക​ക്ഷി​ക​ൾ. ജ​ന​ഹി​ത പ​രി​ശോ​ധ​ന രാ​ഷ്​​ട്രീ‍യ ക​ക്ഷി​ക​ളു​ടെ മ​ത്സ​ര​മാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല.

അ​നു​കൂ​ല ത​രം​ഗം
ജ​ന​ഹി​ത പ​രി​ശോ​ധ​ന​ക്ക് രാ​ജ്യ​ത്തു​ട​നീ​ളം വ​മ്പി​ച്ച അ​നു​കൂ​ല ത​രം​ഗ​മാ​യി​രു​ന്നു. ഒ​റ്റ​ദി​വ​സം കൊ​ണ്ട് സ്വ​ത​ന്ത്ര​രാ​യി മാ​റു​ന്നി​ല്ലെ​ങ്കി​ലും ഫ​ലം ബ​ഗ്​​ദാ​ദി​നു ഒ​ട്ടും  ശു​ഭ​ക​ര​മ​ല്ല. എ​ന്നാ​ൽ, ഇ​തൊ​രു എ​ടു​ത്തു​ചാ​ട്ട​മ​ല്ലെ​ന്ന് കു​ർ​ദി​യാ​യി ജ​നി​ച്ച സാ​ധാ​ര​ണ​ക്കാ​ർ​ക്കു​പോ​ലു​മ​റി​യാം. രാ​ജ്യ​ത്തി​നു വേ​ണ്ടി ജീ​വ​ൻ ന​ൽ​കി​യ ല​ക്ഷ​ക്ക​ണ​ക്കി​നാ​ളു​ക​ളു​ടെ സ്വ​പ്ന​മാ​ണു യാ​ഥാ​ർ​ഥ്യ​മാ​കു​ന്ന​ത്. ര​ണ്ടു ല​ക്ഷ​ത്തോ​ളം പേ​രു​ടെ ജീ​വ​നെ​ടു​ത്ത അ​ൻ​ഫാ​ൽ ക്യാ​മ്പ​യി​ൽ(​വം​ശ​ഹ​ത്യ) ഉ​ൾ​പെ​ടെ ചോ​ര​കൊ​ണ്ട് ചെ​ഞ്ചാ​യം പൂ​ശി​യ​വ​രു​ടെ ച​രി​ത്ര​മാ​ണ​വ​ർ സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​ത്തി​നു മു​ന്നി​ൽ ഓ​ർ​ക്കു​ന്ന​ത്. 

കു​ർ​ദു​ക​ൾ ഇ​റാ​ഖി​ൽ​നി​ന്നു സ്വ​ത​ന്ത്ര​മാ​കു​ന്ന​തോ​ടെ മാ​തൃ​കാ​യോ​ഗ്യ​മാ​യ ജ​നാ​ധി​പ​ത്യ ഭ​ര​ണം കാ​ഴ്ച്ച​വെ​ക്കാ​നാ​കു​മെ​ന്നും കു​ർ​ദി​സ്​​താ​ൻ ഉ​ൽ​പാ​ദി​പ്പി​ക്കു​ന്ന പ്ര​കൃ​തി​വാ​ത​ക​ങ്ങ​ളു​ടെ നി​യ​ന്ത്ര​ണ​മു​ൾ​പെ​ടെ ഒ​ട്ടേ​റെ മേ​ഖ​ല​ക​ളി​ൽ രാ​ഷ്​​ട്രീ​യ സു​സ്ഥി​ര​ത കൈ​വ​രി​ക്കാ​നാ​കു​മെ​ന്നും നീ​രീ​ക്ഷ​ക​ർ വി​ല​യി​രു​ത്തു​ന്നു. സൈ​നി​ക​രം​ഗ​ത്ത് കു​ർ​ദി​ഷ് സൈ​ന്യ​മാ​യ പെ​ഷ​മ​ർ​ഗ ന​ട​ത്തു​ന്ന സേ​വ​ന​ങ്ങ​ളും ഐ.​എ​സി​നെ​തി​രെ ന​ട​ത്തി​യ ശ​ക്ത​മാ​യ പോ​രാ​ട്ട​വു​മെ​ല്ലാം ഈ​യി​ടെ അ​ന്താ​രാ​ഷ്​​ട്ര സ​മൂ​ഹം ച​ർ​ച്ച​ചെ​യ്യു​ക​യു​ണ്ടാ​യി. പെ​ഷ​മ​ർ​ഗ​യു​ടെ ശ​ക്തി​​േ​സ്രാ​ത​സ്സ് രാ​ജ്യ​സു​ര​ക്ഷ​യെ കെ​ട്ടു​റ​പ്പു​ള്ള​താ​ക്കും. സൈ​നി​ക​രം​ഗ​ത്ത് അ​ന്താ​രാ​ഷ്​​ട്ര സ​ഹാ​യം ക​ര​സ്ഥ​മാ​ക്കു​ക​യും മ​ധ്യ​സ്ഥ​രു​ടെ ഇ​ട​പെ​ട​ലി​ല്ലാ​തെ സ്വ​ന്ത​മാ​യി ആ​യു​ധ​ങ്ങ​ൾ സ്വീ​ക​രി​ക്കാ​നും വി​നി​മ​യം ചെ​യ്യാ​നു​മു​ള്ള പ​രി​ശീ​ല​നം നേ​ടാ​നു​മു​ള്ള അ​വ​സ​രം ല​ഭ്യ​മാ​കു​ക​യും ചെ​യ്യാം.

രാ​ജ്യ​ത്തി​​െൻറ സാ​മ്പ​ത്തി​ക​രം​ഗ​ത്തെ ക​രു​ത്തു​റ്റ​താ‍ക്കാ​നും ഉ​യ​ർ​ത്താ​നും  സ്വ​യം​ഭ​ര​ണം അ​നി​വാ​ര്യ​മാ​ണെ​ന്നും കു​ർ​ദു​ക​ൾ അ​വ​കാ​ശ​പ്പെ​ടു​ന്നു. ഇ​റാ​ഖി​ലെ എ​ണ്ണ​യു​ടെ 35 ശ​ത​മാ​ന​വും പ്ര​കൃ​തി​വാ​ത​ക​ത്തി​​െൻറ 80 ശ​ത​മാ​ന​വും കൈ​വ​ശ​മു​ള്ള കു​ർ​ദി​സ്​​താ​ൻ ദി​നം​പ്ര​തി ആ​റു ല​ക്ഷം ബാ​ര​ൽ ഓ​യി​ൽ ക​യ​റ്റു​മ​തി ന​ട​ത്തു​ന്നു​ണ്ട്. ഇ​തി​ലു​ള്ള കേ​ന്ദ്ര ഇ​ട​പെ​ട​ൽ നി​ർ​ത്തു​ന്ന​തോ​ടെ രാ​ജ്യ​ത്തി​​െൻറ ആ​ളോ​ഹ​രി വ​രു​മാ​നം ഉ​യ​ർ​ത്താ​നും അ​തു​വ​ഴി രാ​ജ്യ​ത്തെ സു​സ്ഥി​തി​യി​ലെ​ത്തി​ക്കാ​നും സാ​ധി​ച്ചേ​ക്കും. കാ​ർ​ഷി​ക മേ​ഖ​ല​യി​ലും കു​ർ​ദി​സ്​​താ​ൻ സ്വ​യം​പ​ര്യാ​പ്ത​ത കൈ​വ​രി​ച്ചു​വ​രു​ക​യാ​ണ്. ഒ​ട്ടേ​റെ ന്യാ​യ​വാ​ദ​ങ്ങ​ൾ നി​ര​ത്തി പ്ര​ധാ​ന പ്ര​തി​പ​ക്ഷ​മു​ൾ​പെ​ടെ​യു​ള്ള​വ​ർ ജ​ന​ഹി​ത പ​രി​ശോ​ധ​ന ന​ട​ത്ത​രു​തെ​ന്ന് പ​റ​ഞ്ഞു. രാ​ജ്യ​ത്ത് ദ​ശ​ല​ക്ഷ​ക്ക​ണ​ക്കി​ന് ആ​ളു​ക​ൾ പ​ട്ടി​ണി​യി​ലാ​ണ്.

ജ​ന​ങ്ങ​ളു​ടെ യ​ഥാ​ർ​ഥ പ്ര​ശ്ന​ങ്ങ​ളി​ൽ​നി​ന്ന് ഭ​ര​ണ​കൂ​ടം മു​ഖം തി​രി​ക്കു​ക​യാ​ണ്. രാ​ജ്യ​ത്ത് ജ​നാ​ധി​പ​ത്യം നി​ല​വി​ലി​ല്ല. ഗ​വ​ൺ​മ​െൻറ്​ ഉ​ദ്യോ​ഗ​സ്ഥ​ർ​ക്കു​ൾ​െ​പ്പ​ടെ നേ​രാം​വ​ണ്ണം ശ​മ്പ​ളം ല​ഭി​ക്കു​ന്നി​ല്ല. സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യം എ​ന്ന പേ​രി​ൽ ഭ​ര​ണ​കൂ​ടം നു​ണ പ്ര​ച​രി​പ്പി​ക്കു​ക​യാ​ണ്. നി​ല​വി​ലു​ള്ള ഭ​ര​ണാ​ധി​കാ​രി​യു​ടെ കാ​ലാ​വ​ധി 2015 അ​വ​സാ​നി​ച്ചി​ട്ടും പ്ര​ത്യേ​ക കോ​ട​തി​യു​ടെ ഉ​ത്ത​ര​വ് പ്ര​കാ​ര​മാ​ണ് അ​ധി​കാ​ര​ത്തി​ൽ തു​ട​രു​ന്ന​ത്. മാ​സ​ങ്ങ​ളാ​യി പാ​ർ​ല​മ​െൻറ്​ പൂ​ട്ടി​ക്കി​ട​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. ധി​റു​തി​യി​ലു​ള്ള ജ​ന​ഹി​ത​പ​രി​ശോ​ധ​ന രാ​ജ്യ​ത്തെ വീ​ണ്ടും രാ​ജ​ഭ​ര​ണ​ത്തി​ലേ​ക്ക്​ ത​ള്ളി​വി​ടും, പൗ​രാ​വ​കാ​ശ​ങ്ങ​ൾ സം​ര​ക്ഷി​ക്കാ​ൻ ഭ​ര​ണ​കൂ​ട​ത്തി​ന് പ്ര​ത്യേ​ക പ​ദ്ധ​തി​ക​ൾ ഒ​ന്നു​മി​ല്ല. ഇ​റാ​ഖി​നോ​ട് സ​മാ​ന​മാ​യ അ​ഴി​മ​തി​യും സ്വ​ജ​ന​പ​ക്ഷ​പാ​ത​വും തീ​ർ​ത്തും ഇ​ല്ലാ​താ​വേ​ണ്ട​തു​ണ്ട് 2014 മു​ത​ൽ പാ​ർ​ല​മ​െൻറ​റി ജ​നാ​ധി​പ​ത്യ​വും ഉ​ണ്ടാ​യി​രി​ക്കെ പൂ​ർ​ണ സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​ത്തി​ന് രാ​ജ്യം ഇ​പ്പോ​ൾ സ്വ​യം പ​ര്യാ​പ്ത​ത കൈ​വ​രി​ച്ചി​ട്ടി​ല്ലെ​ന്നും ജ​ന​ഹി​ത​ത്തെ എ​തി​ർ​ക്കു​ന്ന​വ​ർ അ​ഭി​പ്രാ​യ​പ്പെ​ട്ടു. പ​ഴ​യ ഗോ​ത്ര​വ​ർ​ഗ​ത്തി​​െൻറ ശേ​ഷി​പ്പു​ക​ൾ ഇ​പ്പോ​ഴും നി​ല​നി​ൽ​ക്കു​ന്ന സ​മൂ​ഹ​ത്തി​ൽ എ​ന്ത് ജ​നാ​ധി​പ​ത്യ​മാ​ണ് ന​ട​പ്പാ​ക്കാ​നാ​വു​ക​യെ​ന്നും അ​വ​ർ ചോ​ദി​ക്കു​ന്നു. 

ഇ​സ്രാ​യേ​ലി​​െൻറ തി​ടു​ക്കം
മു​സ്​​ലിം രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ളെ ശി​ഥി​ല​മാ​ക്കു​ക​യെ​ന്ന എ​ന്ന​ത്തേ​യും സ​യ​ണി​സ്​​റ്റ്​ ത​ന്ത്ര​ത്തി​​െൻറ ഭാ​ഗ​മാ​യി ഇ​റാ​ഖും സി​റി​യ​യും വം​ശീ​യാ​ടി​സ്ഥാ​ന​ത്തി​ൽ ഭി​ന്നി​പ്പി​ച്ച് ചെ​റു​രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ളാ​ക്ക​ണ​മെ​ന്ന് ശ​ക്ത​മാ​യ വാ​ദ​മു​ള്ള രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ളി​ലൊ​ന്നാ​യി​രു​ന്നു ഇ​സ്രാ​യേ​ൽ. ത​ങ്ങ​ളു​ടെ ല​ക്ഷ്യ​സാ​ക്ഷാ​ത്​​കാ​ര​ത്തി​ന​ത് അ​നു​യോ​ജ്യ​മെ​ന്ന​വ​ർ​ക്ക​റി​യാം. അ​മേ​രി​ക്ക​യു​ടെ എ​തി​ർ​പ്പ് വ​ക​വെ​ക്കാ​തെ ഹി​ത​പ​രി​ശോ​ധ​ന ന​ട​ത്താ​ൻ എ​ല്ലാ സ​ഹാ​യ​വും ഇ​സ്രാ​യേ​ൽ വാ​ഗ്ദാ​നം ചെ​യ്തു. മ​റ്റു അ​ന്താ​രാ​ഷ്​​ട്ര ശ​ക്തി​ക​ളും അ​യ​ൽ​രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ളും ഇ​റാ​ഖു​ത​ന്നെ​യും എ​തി​ർ​ത്തു നി​ൽ​ക്കു​മ്പോ​ൾ ഇ​സ്രാ​യേ​ൽ തി​ടു​ക്ക​ത്തി​ൽ ഹി​ത​പ​രി​ശോ​ധ​ന ന​ട​ത്തി​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. ഒ​രു വെ​ടി​ക്ക് ര​ണ്ട് പ​ക്ഷി​ക​ളാ​ണു ഇ​സ്രാ​യേ​ലി​​െൻറ ല​ക്ഷ്യം. ഒ​ന്ന് ഇ​സ്രാ​യേ​ൽ മി​ലി​റ്റ​റി ബേ​സു​മാ​യി കു​ർ​ദി​സ്​​താ​നി​ൽ ചേ​ക്കേ​റു​ക, ര​ണ്ടാ​മ​ത്തേ​ത് ബ​ദ്ധ​വൈ​രി​ക​ളെ നേ​രി​ടാ​നു​ള്ള സു​ര​ക്ഷി​ത​മാ​യ താ​വ​ള​മു​റ​പ്പി​ക്കു​ക. 

അയൽരാഷ്​ട്രങ്ങളുടെ എതിർപ്പ്​
ഏ​റ്റ​വു​മ​ടു​ത്ത അ​യ​ൽ​ക്കാ​രാ​ണ് ഇ​റാ​നും തു​ർ​ക്കി​യും. ഇ​രു​രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ളും ഹി​ത പ​രി​ശോ​ധ​ന​യെ എ​തി​ർ​ക്കു​ന്നു. ഇ​റാ​ഖി​ലെ കു​ർ​ദു​ക​ൾ സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​മാ​കു​ന്ന​ത് കൊ​ണ്ട​ല്ല, മ​റി​ച്ച് ഇ​റാ​ഖി​ലു​ള്ള​തു​പോ​ലെ തു​ർ​ക്കി​യി​ലും ഇ​റാ​നി​ലും സി​റി​യ​യി​ലും കു​ർ​ദു​ക​ൾ തി​ങ്ങി​പ്പാ​ർ​ക്കു​ന്നു. തു​ർ​ക്കി​യി​ൽ അ​ത് ഇ​രു​പ​ത്തെ​ട്ട് ദ​ശ​ല​ക്ഷ​വും  ഇ​റാ​നി​ൽ ഏ​ഴ് ദ​ശ​ല​ക്ഷ​വും സി​റി​യ​യി​ൽ ര​ണ്ട​ര ദ​ശ​ല​ക്ഷ​വും ക​വി​യു​ന്നു. 

സി​റി​യ​യി​ൽ ഗ​വ​ൺ​മ​െൻറി​നു കീ​ഴി​ൽ ഇ​റാ​ഖി​ലേ​തി​നു സ​മാ​ന​മാ​യ സ്വ​ത​ന്ത്ര​ഭ​ര​ണം ഈ​യി​ടെ കു​ർ​ദു​ക​ൾ​ക്ക് ല​ഭി​ക്കു​ക​യു​ണ്ടാ​യി. സി​റി​യ​യി​ൽ ആ​ഭ്യ​ന്ത​ര​ക​ലാ​പ​ത്തി​നു ഇ​നി​യും അ​റു​തി​വ​രാ​ത്ത​തി​നാ​ൽ പു​തി​യ പ്ര​ശ്ന​ങ്ങ​ളു​ണ്ടാ​വു​ക​യി​ല്ല. എ​ന്നാ​ൽ, തു​ർ​ക്കി​യി​ലും ഇ​റാ​നി​ലും സ്ഥി​തി​ഗ​തി​ക​ൾ വ്യ​ത്യ​സ്ത​മാ​ണ്. ഇ​റാ​ഖി​ന് സ​മാ​ന​മാ​യ സ്വാ​ത​ന്ത്ര വാ​ദം ഈ ​ഭ​ര​ണ​കൂ​ട​ങ്ങ​ളെ തെ​ല്ലൊ​ന്നു​മ​ല്ല ഭ​യ​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്ന​ത്. നാ​ലു രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ളി​ൽ ഇ​റാ​ഖി​ൽ​മാ​ത്രം കു​ർ​ദു​ക​ൾ​ക്ക്​  സ്വാ​ത​ന്ത്യം ല​ഭി​ക്കു​മ്പോ​ൾ മ​റു​രാ​ജ്യ​ത്തു​ള്ള കു​ർ​ദു​ക​ളു​ടെ ഉ​യ​ർ​ച്ച​ക്കും പി​ന്നീ​ട് സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​പ്പോ​രാ​ട്ട​ങ്ങ​ൾ​ക്കും അ​ത് കാ​ര​ണ​മാ​യേ​ക്കു​മെ​ന്നത്​ ഇ​രു രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ളേ​യും വ​ല്ലാ​തെ ഭ​യ​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്നു​ണ്ട്. 

ആ​രെ​തി​ർ​ത്താ​ലും സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​ത്തി​നു​ള്ള നീ​ക്ക​ങ്ങ​ളു​മാ​യി മു​ന്നോ​ട്ടു​പോ​കു​മെ​ന്നാ​ണ് കു​ർ​ദു ഭ​ര​ണ​കൂ​ട നി​ല​പാ​ട്. എ​ന്നാ​ൽ, സൂ​ക്ഷ്​​മ​മാ​യും അ​തി ജാ​ഗ്ര​ത​യോ​ടെ​യും ഇ​റാ​ഖു​മാ​യി ഉ​ഭ​യ​ക​ക്ഷി ച​ർ​ച്ച​ക​ൾ ന​ട​ത്തി വ്യ​ക്ത​മാ​യ സ​മ​വാ​യ​മു​ണ്ടാ​ക്കു​ക​യാ​ണെ​ങ്കി​ൽ കാ​ര്യ​ങ്ങ​ൾ നേ​ർ​വ​ഴി​ക്കാ​കും. എ​ന്നി​രു​ന്നാ​ലും അ​ത്​ ഇ​രു​പ​ക്ഷ​ങ്ങ​ൾ​ക്കും നേ​ട്ട​മു​ള്ള​തും സ്വീ​കാ​ര്യ​മാ​യ​തു​മാ​യ അ​തി​ർ​വ​ര​മ്പു​ക​ൾ ഏ​താ​യി​രി​ക്കു​മെ​ന്നും ഇ​രു​കൂ​ട്ട​രു​ടേ​യും വി​ദേ​ശ​ന​യ​ങ്ങ​ൾ എ​ങ്ങ​നെ രൂ​പ​പ്പെ​ടു​മെ​ന്നു​മെ​ല്ലാം കാ​ത്തി​രു​ന്നു കാ​ണേ​ണ്ട​താ​ണ്. ഒ​രു പു​തു​രാ​ഷ്​​ട്ര പി​റ​വി​യും അ​ത് മു​ന്നോ​ട്ടു​വെ​ക്കു​ന്ന ജ​നാ​ധി​പ​ത്യ പ്ര​തീ​ക്ഷ​ക​ളും അ​ന്താ​രാ​ഷ്​​ട്ര സ​മൂ​ഹം ഉ​റ്റു​നോ​ക്കു​ക​യാ​ണ്.