ഹാഥറസി​െൻറ പാഠങ്ങൾ

ഡൽഹി വലിയൊരു പാഠപുസ്​തകമാണ്. സുപ്രീംകോടതിയിൽ അഭിഭാഷകവൃത്തിയിൽ ഏർപ്പെട്ടിരിക്കുന്ന പലരും ഡൽഹിയിലെന്നപോലെ സമീപപ്രദേശങ്ങളിലും താമസിക്കുന്നു. നോയിഡ, കൗശാംബി, ഗാസിയാബാദ്​ തുടങ്ങിയ സമീപസ്ഥലങ്ങൾ ഉത്തർപ്രദേശി​െൻറ യഥാർഥമുഖത്തെ ചിലപ്പോഴെങ്കിലും മറനീക്കി പുറത്തുകാണിക്കും. തെരഞ്ഞെടുപ്പ്​ രാഷ്​ട്രീയത്തിൽ ഇത്രമേൽ പ്രാധാന്യമുള്ള ഈ വലിയ സംസ്ഥാനത്തിന്​- യു.പിക്ക് എങ്ങനെ ഏതാണ്ടെല്ലാ മേഖലയിലും പരിതാപകരമായ പിന്നാക്കാവസ്ഥയുണ്ടായി എന്നത്​ ആഴത്തിൽ പഠിക്കേണ്ട കാര്യമാണ്​. ദാരിദ്ര്യവും നിരക്ഷരതയും തൊഴിലില്ലായ്​മയും വർഗീയതയും ജാതീയതയുമെല്ലാം മുഖമുദ്രകളായ യു.പിയുടെ ദുർഗതി ഡൽഹിയിലെ മാറിമാറി വന്ന കേന്ദ്ര ഭരണകൂടങ്ങളെ കാര്യമായൊന്നും അലോസരപ്പെടുത്തിയില്ല എന്നതും മറ്റൊരു വൈപരീത്യം.

ഹാഥറസിൽ നടന്ന കുറ്റകൃത്യവും അതേത്തുടർന്ന്​ യു.പി സർക്കാർ സ്വീകരിച്ച നിലപാടും നടപടികളും ലോകമനഃസാക്ഷിയെത്തന്നെ നടുക്കി. നിയമവാഴ്​ചയുടെ സമ്പൂർണ നിരാകരണത്തിനു നിയമത്തെത്തന്നെ ദുരുപയോഗം ചെയ്​തതി​െൻറ ഭയപ്പെടുത്തുന്ന ചിത്രങ്ങളാണ്​ ഈ പശ്ചാത്തലത്തിൽ നാം കണ്ടത്​. ക്രിമിനൽ നടപടിക്രമത്തി​െൻറ 144ാം വകുപ്പി​െൻറ മറപിടിച്ചാണ്​ഹാഥറസ്​ സന്ദർശിക്കാൻ ശ്രമിച്ച പലരെയും യു.പി പൊലീസ്​ മർദിക്കുകയും മടക്കിയയക്കുകയും ചെയ്​തത്​. 144ാം വകുപ്പിനെ പ്രാദേശികതലങ്ങളിലുള്ള 'അടിയന്തരാവസ്ഥ പ്രയോഗ'ത്തിനായി ദുരുപയോഗം ചെയ്​തതുവഴി ലോകത്തെ ഏതാണ്ടെല്ലാ അമിതാധികാരശക്തികളെയും തോൽപിക്കാൻ കേന്ദ്ര ഭരണകൂടത്തിന്​ കഴിഞ്ഞു! ഭരണഘടനയിലെ ദേശീയ അടിയന്തരാവസ്ഥയെ സംബന്ധിച്ച 352ാം അ​നുച്ഛേദത്തി​െൻറ പ്രയോഗത്തിലൂടെ ഇന്ദിര ഗാന്ധിക്കുണ്ടായ ദുഷ​്​പേരി​െൻറ എത്രയോ ഇരട്ടി അപമാനമാണ്​ ക്രിമിനൽ നടപടിക്രമത്തിലെ വ്യവസ്ഥയുടെ അമിതവും അനിയന്ത്രിതവുമായ ദുരുപയോഗത്തിലൂടെ മോദി സർക്കാറിനുണ്ടായത്. അത്​ സർക്കാർ മനസ്സിലാക്കുന്നില്ല; സർക്കാറിനെ നയിക്കുന്നവരും. ഈ വിവേകമില്ലായ്​മയാക​ട്ടെ, അധികാരത്തി​െൻറ മറ്റൊരു സവിശേഷത മാത്രവും.

ക്രമസമാധാനപാലനത്തിനായി അന്യായമായ സംഘം ചേരലിന്​ തടയിടാൻ അധികാരികൾക്ക്​ ക്രിമിനൽ നടപടിക്രമം 144ാം വകുപ്പിനെ​അവലംബിക്കാമെന്നതാണ്​ പുസ്​തകങ്ങളിലെ നിയമത്തി​െൻറ താൽപര്യം. എന്നാൽ, പൗരത്വ ഭേദഗതിക്കെതിരായി ദേശീയതലത്തിൽ നടന്ന പ്രക്ഷോഭം തൊട്ട്​ ഇന്ത്യയിലെ പ്രമുഖ സർവകലാശാലകളിൽ നടന്ന പ്രക്ഷോഭങ്ങൾ വരെ, സമാധാനപരമായി നടന്ന ജനകീയ മുന്നേറ്റങ്ങൾക്കെതിരെ 144ാം വകുപ്പ്​ പ്രയോഗിച്ച്​ ​ കേന്ദ്രസർക്കാർ വിയോജിപ്പിനെത്തന്നെ മറ്റൊരു കുറ്റകൃത്യമാക്കി മാറ്റി. മെ​േക്കാ​െള പോലും വിഭാവന ചെയ്​തിട്ടില്ലാത്ത കുറ്റകൃത്യം!

പ്രശ്​നം നിയമത്തി​േൻറതോ വ്യാഖ്യാനത്തി​േൻറതോ അല്ല; രാഷ്​ട്രീയത്തി​േൻറതും അധികാരത്തി​േൻറതുമാണ്​. സമാധാനപരമായി സമരം ചെയ്യാനുള്ള മൗലികാവകാശം പ്രതിപക്ഷ രാഷ്​ട്രീയത്തി​െൻറ ഒഴിച്ചുകൂടാനാവാത്ത ഊർജസ്രോതസ്സാണ്​. അക്രമം ഒഴിവാക്കാനായുള്ള ഏറ്റവും കുറഞ്ഞ ബലപ്രയോഗത്തിനു മാത്രമേ നിയമത്തി​െൻറ പിൻബലമുള്ളൂ എന്ന്​ സമരപശ്ചാത്തലത്തിൽ നിയമം വ്യാഖ്യാനിച്ചുകൊണ്ട്​ രാംലീലാ മൈതാൻ കേസിൽ (2011) സുപ്രീംകോടതി പറഞ്ഞു. അടിയന്തര പ്രാധാന്യമുള്ള ഘട്ടങ്ങളിൽ അതിവിരളമായി, സമാധാനപാലനത്തിനായി മാത്രം ഉപയോഗിക്കപ്പെടേണ്ടതാണെന്ന്​ സുപ്രീംകോടതി മുമ്പ്​ മധുലിമായെയുടെ കേസിലും (1970) പറഞ്ഞിരുന്നു. എന്നാൽ, പൗരത്വനിയമത്തിനെതിരായ സമാധാനപരമായ പ്രക്ഷോഭങ്ങളെയും ഹാഥറസിലെ ഭരണകൂട ഭീകരതക്കെതിരായ ജനമുന്നേറ്റങ്ങളെയും തടയാൻ ഭരണകൂടം 144ാം വകുപ്പിനെ തികച്ചും ഹീനമായ വിധത്തിൽ വളച്ചൊടിച്ച​ു. അതേസമയം, ഇരയുടെ വീട്ടുകാർക്കെതിരെയാണ്​ കേസെടുക്കേണ്ടത്​ എന്ന്​ പ്രഖ്യാപിക്കാനായി നടന്ന, അഞ്ഞൂറിലേറെപ്പേർ പ​ങ്കെടുത്ത മേൽജാതിക്കാരുടെ സമ്മേളനത്തിനാക​ട്ടെ 144ാം വകുപ്പ്​ ബാധകവുമായില്ല!

സംഘ്​പരിവാറി​െൻറ അധികാര രാഷ്​​ട്രീയം കേന്ദ്ര-സംസ്ഥാനതലങ്ങളിൽ തകർത്തുകൊണ്ടിരിക്കുന്നത്​ മതേതര-ഫെഡറൽ തത്ത്വങ്ങൾ മാത്രമല്ല; നിയമവാഴ്​ചകൂടിയാണ്​. ഈ അധികാര രാഷ്​ട്രീയത്തി​െൻറ കൈയിലെ ചട്ടുകങ്ങൾ മാത്രമായി യു.പി പൊലീസ്​ മാറിയതിൽ അത്ഭുതമില്ല. എന്നാൽ, ചെറുത്തുനിൽപിനും ഇച്ഛാശക്തിക്കും മുന്നിൽ അമിതാധികാരശക്തികൾക്ക്​ പിന്നോട്ടുപോകേണ്ടിവരും.

ഈ ആശ്വാസകരമായ സന്ദേശം സ്വന്തം പ്രവൃത്തിയിലൂടെ രാജ്യത്തിന്​ വ്യക്തമാക്കിക്കൊടുത്തതിന്​ രാഹുൽ ഗാന്ധിക്കും പ്രിയങ്ക ഗാന്ധിക്കും ഒപ്പമുണ്ടായ നേതാക്കൾക്കും പ്രവർത്തകർക്കും നന്ദി പറയണം. രാഷ്​ട്രീയം ശ്രദ്ധിക്കാതെ, തൊടാതെ നിയമങ്ങളെക്കുറിച്ച്​ പറയാൻ ഇത്തരം സന്ദർഭങ്ങളിൽ പ്രയാസമാണ്​. മെച്ചപ്പെട്ട രാഷ്​ട്രീയ വ്യവസ്ഥയിൽമാത്രം ഉണ്ടാകുന്നതാണ്​ മെച്ചപ്പെട്ട നിയമവാഴ്​ച. ഹാഥറസ്​ പഠിപ്പിക്കുന്നതും മറ്റൊന്നല്ല.