കുടിയേറ്റ തൊ​ഴി​ലാ​ളി​ക​ളും പൗ​രാ​വ​കാ​ശ​ങ്ങ​ളും

2020 മാ​ർ​ച്ച് 24നു ​പ്ര​ഖ്യാ​പി​ച്ച ലോ​ക്​​ഡൗ​ണി​നെ തു​ട​ർ​ന്ന്​ ന​ഗ​ര​ങ്ങ​ളി​ൽ​നി​ന്നു നൂ​റു നൂ​റു കി​ലോ​മീ​റ്റ​റു​ക​ൾ അ​ക​ലെ​യു​ള്ള ഗ്രാ​മ​ങ്ങ​ളി​ലേ​ക്ക് ഒ​റ്റ​ക്കും കു​ടും​ബ​ത്തോ​ടൊ​പ്പ​വും കാ​ൽ​ന​ട​യാ​യി പോ​കു​ന്ന നി​സ്വ​രും നി​സ്സ​ഹാ​യ​രു​മാ​യ ആ​യി​ര​ക്ക​ണ​ക്കി​ന് തൊ​ഴി​ലാ​ളി​ക​ളു​ടെ ആ​ശ​യ​റ്റ മു​ഖ​ങ്ങ​ൾ ഒ​രു നോ​വോ​ർ​മ​യാ​യി ന​മ്മു​ടെ മ​ന​സ്സു​ക​ളി​ൽ എ​ക്കാ​ല​വും നി​ന്നേ​ക്കാം.

ഒ​രു വൈ​കാ​രി​ക​പ്ര​തി​ക​ര​ണ​ത്തി​െ​ൻ​റ സാ​ധു​ത​യും സാം​ഗ​ത്യ​വും ഒ​ട്ടും കു​റ​ക്കാ​തെ​ത​ന്നെ ആ​ഭ്യ​ന്ത​ര​പ്ര​വാ​സ​ത്തെ ഒ​രു മൗ​ലി​ക​മാ​യ മാ​ന​വാ​ധി​കാ​ര​പ്ര​ശ്ന​മാ​യി കാ​ണേ​ണ്ട​ത് ആ​വ​ശ്യ​മാ​ണ്. ജ​ന്മ​ദേ​ശ​ത്തു​നി​ന്നു മാ​റി രാ​ജ്യ​ത്തി​ന​ക​ത്തു​ത​ന്നെ ദൂ​രെ ഇ​ട​ങ്ങ​ളി​ൽ താ​ൽ​ക്കാ​ലി​ക​ജോ​ലി​ക​ൾ ചെ​യ്ത്​ ഉ​പ​ജീ​വ​നം ക​ഴി​ക്കു​ന്ന, സ​വി​ശേ​ഷ നൈ​പു​ണ്യം ഇ​ല്ലാ​ത്ത തൊ​ഴി​ലാ​ളി​ക​ളാ​ണ് ആ​ഭ്യ​ന്ത​ര​പ്ര​വാ​സി​ക​ൾ.

ന​ഗ​രോ​ന്മു​ഖ​മാ​യ വ്യ​വ​സാ​യീ​ക​ര​ണ​ത്തി​ൽ ഊ​ന്നി​യ വി​ക​സ​ന​മാ​തൃ​ക​യാ​ണ് ക​ഴി​ഞ്ഞ കു​റ​ച്ചു ദ​ശാ​ബ്​​ദ​ങ്ങ​ളാ​യി ഇ​ന്ത്യ പി​ന്തു​ട​ർ​ന്നു​പോ​രു​ന്ന​ത്. ഗ്രാ​മ​ങ്ങ​ളി​ൽ​നി​ന്നു ന​ഗ​ര​ങ്ങ​ളി​ലേ​ക്ക്​ ഉ​പ​ജീ​വ​നം തേ​ടി​യു​ള്ള മ​നു​ഷ്യ​രു​ടെ നി​ര​ന്ത​ര​മാ​യ ഒ​ഴു​ക്ക് ഈ ​മാ​തൃ​ക​യു​ടെ നി​ല​നി​ൽ​പി​നെ സ​ഹാ​യി​ച്ചു.

2011ലെ ​ദേ​ശീ​യ സെ​ൻ​സ​സ് പ്ര​കാ​രം ഏ​ക​ദേ​ശം ഒ​ന്ന​ര കോ​ടി ആ​ളു​ക​ൾ ഇ​ങ്ങ​നെ ഒ​രു സം​സ്ഥാ​ന​ത്തെ ഗ്രാ​മ​ങ്ങ​ളി​ൽ​നി​ന്നു മ​റ്റു സം​സ്ഥാ​ന​ങ്ങ​ളി​ലെ ന​ഗ​ര​ങ്ങ​ളി​ലേ​ക്ക് കു​ടി​യേ​റി​യി​ട്ടു​ണ്ട്. 2017ലെ ​സാ​മ്പ​ത്തി​ക​സ​ർ​വേ അ​നു​സ​രി​ച്ച്​ 2011-16 കാ​ല​ഘ​ട്ട​ത്തി​ൽ സം​സ്ഥാ​ന​ങ്ങ​ൾ​ക്കി​ട​യി​ലെ കുടിയേറ്റ തൊഴിലാളി സ​ഞ്ചാ​രം 90 ല​ക്ഷ​ത്തോ​ളം ഉ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു.

ഉ​ത്ത​ർ​പ്ര​ദേ​ശ്, ബി​ഹാ​ർ, മ​ധ്യ​പ്ര​ദേ​ശ്, രാ​ജ​സ്ഥാ​ൻ, പ​ശ്ചി​മ ബം​ഗാ​ൾ തു​ട​ങ്ങി​യ സം​സ്ഥാ​ന​ങ്ങ​ളി​ൽ​നി​ന്നാ​ണ് കൂ​ടു​ത​ൽ തൊ​ഴി​ലാ​ളി​ക​ളും വ​രു​ന്ന​തെ​ങ്കി​ൽ, ഡ​ൽ​ഹി, മ​ഹാ​രാ​ഷ്​​ട്ര, ത​മി​ഴ്നാ​ട്, ഗു​ജ​റാ​ത്ത്, കേ​ര​ളം തു​ട​ങ്ങി​യ സം​സ്ഥാ​ന​ങ്ങ​ളാ​ണ് അ​വ​രെ സ്വീ​ക​രി​ക്കു​ന്ന​തി​ൽ മു​ൻ​പ​ന്തി​യി​ൽ.

മ​ഹാ​രാ​ഷ്​​​ട്ര​യി​ലെ മും​ബൈ, താ​ണെ, പു​ണെ, ഗു​ജ​റാ​ത്തി​ലെ സൂ​റ​ത്ത്, അ​ഹ്​​മ​ദാ​ബാ​ദ്, ക​ർ​ണാ​ട​ക​യി​ലെ ബം​ഗ​ളൂ​രു​ എ​ന്നീ വ​ൻ​ന​ഗ​ര​ങ്ങ​ളി​ലാ​ണ് ഏ​റ്റ​വും കൂ​ടു​ത​ൽ പു​റം​തൊ​ഴി​ലാ​ളി​ക​ൾ ജോ​ലി​ചെ​യ്യു​ന്ന​ത്. കുടിയേറ്റ തൊ​ഴി​ലാ​ളി​ക​ൾ അ​വ​രു​ടെ ജ​ന്മ​ദേ​ശ​ങ്ങ​ൾ​ക്കും തൊ​ഴി​ലി​ട​ങ്ങ​ൾ​ക്കു​മി​ട​യി​ൽ നി​ര​ന്ത​രം വ​ന്നു​പോ​കു​ന്ന​വ​രാ​യ​തി​നാ​ൽ ഈ ​തൊ​ഴി​ലാ​ളി​ക​ളു​ടെ എ​ണ്ണ​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ച്​ ഇ​പ്പോ​ൾ ല​ഭ്യ​മാ​യ ക​ണ​ക്ക് എ​ത്ര​ത്തോ​ളം യു​ക്തി​സ​ഹ​മാ​ണെ​ന്ന് ഊ​ഹി​ക്കാ​വു​ന്ന​തേ​യു​ള്ളൂ.

ന​ഗ​ര​ങ്ങ​ളി​ലെ അ​നൗ​പ​ചാ​രി​ക തൊ​ഴി​ൽ​വി​പ​ണി​യു​ടെ ഭാ​ഗ​മാ​യി വ​ള​രെ കു​റ​ഞ്ഞ വേ​ത​ന​ത്തി​ൽ, സാ​മൂ​ഹി​ക​സു​ര​ക്ഷ പ​ദ്ധ​തി​ക​ളു​ടെ സം​ര​ക്ഷ​ണം ഒ​ന്നും ഇ​ല്ലാ​തെ​യാ​ണ് ബ​ഹു​ഭൂ​രി​പ​ക്ഷം കുടിയേറ്റ തൊ​ഴി​ലാ​ളി​ക​ളും വ്യ​വ​സാ​യ-​സേ​വ​ന​മേ​ഖ​ല​ക​ളി​ൽ പ​ണി​യെ​ടു​ക്കു​ന്ന​ത്.

ഇ​വ​രി​ൽ​ത​ന്നെ ശ​രി​യാ​യ വി​ദ്യാ​ഭ്യാ​സ​വും എ​ന്തെ​ങ്കി​ലും സ​വി​ശേ​ഷ​മാ​യ നൈ​പു​ണ്യ​വും സ്വാ​യ​ത്ത​മാ​ക്കി​യ​വ​ർ വ​ള​രെ കു​റ​യും. അ​തി​നാ​ൽ തൊ​ഴി​ലി​ട​ങ്ങ​ളി​ൽ അ​വ​കാ​ശ​ങ്ങ​ൾ​ക്കു​വേ​ണ്ടി ശ​ബ്​​ദ​മു​യ​ർ​ത്താ​നു​ള്ള സ്ഥി​തി​യി​ല​ല്ല ഈ ​തൊ​ഴി​ലാ​ളി​ക​ൾ.

മ​റ്റൊ​ന്ന്, കുടിയേറ്റ തൊ​ഴി​ലാ​ളി​ക​ളു​ടെ വൈ​വി​ധ്യ​മാ​ണ്. ബം​ഗ​ളൂ​രു​വി​ലെ സ​മ്പ​ന്ന​മാ​യ ആ​ഗോ​ള ഐ.​ടി സ്ഥാ​പ​ന​ത്തി​ൽ ജോ​ലി​ചെ​യ്ത്​ ഉ​യ​ർ​ന്ന ശ​മ്പ​ളം വാ​ങ്ങു​ന്ന ഒ​രു പ്ര​ഫ​ഷ​ന​ൽ ഉ​ദ്യോ​ഗ​സ്ഥ​യും അ​തേ സ്ഥാ​പ​ന​ത്തി​ൽ ദി​വ​സ​ക്കൂ​ലി​ക്ക് കെ​ട്ടി​ട​നി​ർ​മാ​ണ​ത്തി​ൽ സ​ഹാ​യി​യാ​യ തൊ​ഴി​ലാ​ളി​യും കുടിയേറിയവരാ​ണ​ല്ലോ.

നി​ർ​മാ​ണ​മേ​ഖ​ല കൂ​ടാ​തെ ചെ​റു​കി​ട വ്യ​വ​സാ​യ യൂ​നി​റ്റു​ക​ൾ, ഹോ​ട്ട​ലു​ക​ൾ, ​റ​സ്​​റ്റാ​റ​ൻ​റു​ക​ൾ, ഹെ​ഡ് ലോ​ഡി​ങ്, വീ​ട്ടു​ജോ​ലി/​പ​രി​ച​ര​ണ സേ​വ​നം, കൃ​ഷി/​പ്ലാ​േ​ൻ​റ​ഷ​ൻ തു​ട​ങ്ങി മ​റ്റ​നേ​കം അ​നൗ​പ​ചാ​രി​ക തൊ​ഴി​ൽ മേ​ഖ​ല​ക​ളി​ലും ല​ക്ഷ​ക്ക​ണ​ക്കി​ന് കുടിയേറ്റ തൊ​ഴി​ലാ​ളി​ക​ൾ ജോ​ലി ചെ​യ്യു​ന്നു​ണ്ട്.

ഗു​ജ​റാ​ത്തി​ലെ സൂ​റ​ത്ത്, അ​ഹ്​​മ​ദാ​ബാ​ദ് ന​ഗ​ര​ങ്ങ​ളെ കേ​ന്ദ്രീ​ക​രി​ച്ച്​ 'ആ​ജീ​വി​ക' ബ്യൂ​റോ (ഉ​ദ​യ്പു​ർ) ഈ​യി​ടെ ന​ട​ത്തി​യ പ​ഠ​നം പ്ര​വാ​സി​തൊ​ഴി​ലാ​ളി​ക​ളു​ടെ പ്ര​ശ്ന​ങ്ങ​ൾ വി​ശ​ദീ​ക​രി​ക്കു​ന്നു. 13 ല​ക്ഷ​ത്തോ​ളം കുടിയേറ്റ തൊ​ഴി​ലാ​ളി​ക​ൾ താ​മ​സി​ക്കു​ന്ന അ​ഹ്​​മ​ദാ​ബാ​ദ് ന​ഗ​ര​ത്തി​ലും (ജ​ന​സം​ഖ്യ​യു​ടെ ആ​റി​ൽ ഒ​ന്ന്) 70 ശ​ത​മാ​ന​ത്തോ​ളം തൊ​ഴി​ലാ​ളി​ക​ളും കുടിയേറ്റക്കാരായ സൂ​റ​ത്ത്​ ന​ഗ​ര​ത്തി​ലും ബ​ഹു​ഭൂ​രി​പ​ക്ഷ​വും താ​മ​സി​ക്കു​ന്ന​ത് പ്രാ​ദേ​ശി​ക സ്വ​യം​ഭ​ര​ണ സ്ഥാ​പ​ന​ങ്ങ​ൾ അം​ഗീ​ക​രി​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള ഇ​ട​ങ്ങ​ളി​ല​ല്ല എ​ന്ന് 'ആ​ജീ​വി​ക'​യു​ടെ പ​ഠ​നം കാ​ണി​ക്കു​ന്നു.

പ​ല​രും ജോ​ലി​സ്ഥ​ല​ത്തു​ത​ന്നെ​യാ​ണ് താ​മ​സം. ഫാ​ക്ട​റി​ക​ൾ​ക്കു​ള്ളി​ൽ യ​ന്ത്ര​ങ്ങ​ൾ​ക്കും ബോ​യ്​​ല​റു​ക​ൾ​ക്കും ഇ​ട​യി​ലും കെ​ട്ടി​ട​നി​ർ​മാ​ണ സൈ​റ്റു​ക​ളി​ലും ആ​ളു​ക​ൾ തി​ങ്ങി ഞെ​രു​ങ്ങി​യ കു​ടു​സ്സു​മു​റി​ക​ളി​ലും റ​സ്​​റ്റാ​റ​ൻ​റു​ക​ൾ​ക്കു​ള്ളി​ലും എ​ല്ലാം കുടിയേറ്റ തൊ​ഴി​ലാ​ളി​ക​ൾ ത​ല​ചാ​യ്ക്കാ​ൻ ഇ​ടം ക​ണ്ടെ​ത്തു​ന്നു.

സ്ഥ​ല​വാ​സി​ക​ളാ​ണ് എ​ന്നു കാ​ണി​ക്കു​ന്ന ഒ​രു രേ​ഖ​യും കൈ​വ​ശ​മി​ല്ലാ​ത്ത​തി​നാ​ൽ ഒ​രു ക്ഷേ​മ​പ​ദ്ധ​തി​യു​ടെ​യും ഗു​ണ​ഭോ​ക്താ​ക്ക​ളാ​കാ​ൻ അ​വ​ർ​ക്കു ക​ഴി​യു​ന്നി​ല്ല. അ​ത​ത് മേ​ഖ​ല​ക​ൾ​ക്കാ​യി ഏ​ർ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യ ക്ഷേ​മ​പ​ദ്ധ​തി​ക​ളു​ടെ കാ​ര്യ​ത്തി​ൽ​പോ​ലും ഇ​താ​ണ് സ്ഥി​തി.

കു​ടി​വെ​ള്ളം, ശൗ​ചാ​ല​യം, ആ​രോ​ഗ്യ​സേ​വ​ന​ങ്ങ​ൾ എ​ന്നി​വ​യെ​ല്ലാം കുടിയേറ്റ തൊ​ഴി​ലാ​ളി​ക​ൾ​ക്ക് അ​പ്രാ​പ്യം ത​ന്നെ. തൊ​ഴി​ലി​ട​ങ്ങ​ളി​ൽ ആ​വ​ശ്യ​മാ​യ അ​ടി​സ്ഥാ​ന സൗ​ക​ര്യ​ങ്ങ​ൾ ഉ​റ​പ്പു​വ​രു​ത്താ​ൻ പ​ര്യാ​പ്‌​ത​മാ​യ തൊ​ഴി​ൽ​നി​യ​മ​ങ്ങ​ളി​ല്ല എ​ന്ന​ത് വ​ലി​യ പോ​രാ​യ്മ​യാ​ണ്. കു​ടും​ബ​ത്തോ​ടൊ​പ്പം ജോ​ലി​ചെ​യ്യാ​നെ​ത്തു​ന്ന തൊ​ഴി​ലാ​ളി​കു​ടും​ബ​ങ്ങ​ളി​ൽ സ്ത്രീ​ക​ളു​ടെ​യും കു​ട്ടി​ക​ളു​ടെ​യും ഭ​ക്ഷ്യ​സു​ര​ക്ഷ, ആ​രോ​ഗ്യം, വി​ദ്യാ​ഭ്യാ​സം തു​ട​ങ്ങി അ​ടി​സ്ഥാ​നാ​വ​കാ​ശ​ങ്ങ​ൾ​പോ​ലും നി​ഷേ​ധി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്ന സ്ഥി​തി​യാ​ണ്.

ചു​രു​ക്ക​ത്തി​ൽ, ഒ​രു വ​ലി​യ വി​ഭാ​ഗം കുടിയേറ്റ തൊ​ഴി​ലാ​ളി​ക​ളും ഭ​ര​ണ​സ്ഥാ​പ​ന​ങ്ങ​ളെ സം​ബ​ന്ധി​ച്ച് അ​ദൃ​ശ്യ​രാ​ണ്. സെ​ൻ​സ​സും മ​റ്റു ദേ​ശീ​യ സ​ർ​വേ​ക​ളും ശേ​ഖ​രി​ക്കു​ന്ന സ്ഥി​തി​വി​വ​ര​ക്ക​ണ​ക്കു​ക​ളി​ൽ ത​ഴ​യ​പ്പെ​ട്ട​വ​രാ​യി, ജ​ന​സം​ഖ്യാ​പ​ര​മാ​യി പാ​ഴാ​ക്ക​പ്പെ​ട്ട (demographically lost) വി​ഭാ​ഗ​മാ​യി അ​വ​ർ തു​ട​രു​ന്നു.

പ​ല​പ്പോ​ഴും കു​റ്റ​വാ​ളി​ക​ളെ​പ്പോ​ലെ​യാ​ണ് പൊ​തു​സ​മൂ​ഹം അ​വ​രെ കാ​ണു​ന്ന​ത്. കുടിയേറ്റ ​തൊ​ഴി​ലാ​ളി​ക​ളെ സ​മാ​ന അ​ധി​കാ​ര​ങ്ങ​ളു​ള്ള പൗ​ര​ന്മാ​രാ​യി കാ​ണാ​നു​ള്ള മ​ഹാ​മ​ന​സ്ക​ത​യും ഭ​ര​ണ​ഘ​ട​ന​ബോ​ധ​വും ത​ദ്ദേ​ശ​ഭ​ര​ണ സ്ഥാ​പ​ന​ങ്ങ​ളും കാ​ണി​ക്കാ​റി​ല്ല.

ഈ ​പ​ശ്ചാ​ത്ത​ല​ത്തി​ലാ​ണ് അ​ന്ത​ർ​സം​സ്ഥാ​ന തൊ​ഴി​ലാ​ളി​ക​ളോ​ടു​ള്ള കേ​ര​ള​ത്തി​െ​ൻ​റ സ​മീ​പ​ന​ത്തെ വി​ല​യി​രു​ത്തേ​ണ്ട​ത്. ലോ​ക്​​ഡൗ​ണി​ൽ​പെ​ട്ടു​പോ​യ കുടിയേറ്റ തൊ​ഴി​ലാ​ളി​ക​ളെ ത​ദ്ദേ​ശ​ഭ​ര​ണ സ്ഥാ​പ​ന​ങ്ങ​ളു​ടെ നേ​തൃ​ത്വ​ത്തി​ൽ ക​രു​ത​ലോ​ടെ സം​ര​ക്ഷി​ച്ച്​ മ​റ്റു സം​സ്ഥാ​ന​ങ്ങ​ൾ​ക്ക് മാ​തൃ​ക​യാ​യി കേ​ര​ളം. പ​ക്ഷേ, ഒ​രു സ​വി​ശേ​ഷ സാ​ഹ​ച​ര്യ​ത്തി​ൽ ചെ​യ്യേ​ണ്ടി​വ​ന്ന സ​വി​ശേ​ഷ ന​ട​പ​ടി​യാ​യി ഈ ​ഇ​ട​പെ​ട​ൽ മാ​റാ​തി​രി​ക്കേ​ണ്ട​തു​ണ്ട്.

വി​കേ​ന്ദ്രീ​കൃ​ത രീ​തി​യി​ൽ ത​ദ്ദേ​ശ​ത​ല​ത്തി​ൽ വി​വ​രം ശേ​ഖ​രി​ക്കു​ക​യും കുടിയേറ്റ തൊ​ഴി​ലാ​ളി​ക​ളു​ടെ പൗ​രാ​വ​കാ​ശ​ങ്ങ​ൾ അം​ഗീ​ക​രി​ച്ച്​ സ​ർ​ക്കാ​ർ ക്ഷേ​മ​പ​ദ്ധ​തി​ക​ളി​ൽ അ​വ​രെ ഉ​ൾ​പ്പെ​ടു​ത്തു​ക​യും വേ​ണ്ട​തു​ണ്ട്.

ഈ ​തൊ​ഴി​ലാ​ളി​ക​ൾ​ക്ക് അ​ടി​സ്ഥാ​ന​സൗ​ക​ര്യ​ങ്ങ​ൾ ന​ൽ​കാ​ൻ തൊ​ഴി​ലു​ട​മ​ക​ൾ​ക്കും ഭൂ​വു​ട​മ​ക​ൾ​ക്കും നി​യ​മ​പ​ര​മാ​യ ബാ​ധ്യ​ത​യു​െ​ണ്ട​ന്ന സ​ന്ദേ​ശം എ​ല്ലാ​വ​രി​ലും എ​ത്തി​ക്കു​ക​യും ഉ​ചി​ത​മാ​യ എ​ക്സി​ക്യൂ​ട്ടി​വ് ഓ​ർ​ഡ​റു​ക​ളി​ലൂ​ടെ അ​തി​െ​ൻ​റ നി​ർ​വ​ഹ​ണം​ ഉ​റ​പ്പു​വ​രു​ത്തു​ക​യും വേ​ണം. ഈ ​ച​ട്ട​ങ്ങ​ളും നി​ല​പാ​ടു​ക​ളു​മാ​വും ഭാ​വി നി​യ​മ​നി​ർ​മാ​ണ​ങ്ങ​ളു​ടെ അ​ടി​സ്ഥാ​നം.

കോ​വി​ഡ്-19 എ​ന്ന മ​ഹാ​മാ​രി ഒ​ഴി​യു​മ്പോ​ൾ ഇ​നി​യും ദൂ​ര​ഗ്രാ​മ​ങ്ങ​ളി​ൽ​നി​ന്ന്​ അ​തി​ഥി​ക​ൾ വ​രും, തൊ​ഴി​ൽ തേ​ടി. അ​വ​രു​ടെ അ​ധ്വാ​നം വി​ല​യ്​​ക്കു വാ​ങ്ങു​ന്ന​തി​നോ​ടൊ​പ്പം അ​വ​രെ നി​ർ​ണാ​യ​ക പൊ​തു​സേ​വ​ന​ങ്ങ​ൾ ആ​വ​ശ്യ​മു​ള്ള പൗ​ര​ന്മാ​രാ​യി അം​ഗീ​ക​രി​ക്കു​ക​യും തു​ല്യ​ത​യും അ​ന്ത​സ്സും ഉ​റ​പ്പു​വ​രു​ത്തി അ​വ​രു​ടെ പ്ര​ശ്ന​ങ്ങ​ളി​ൽ ഇ​ട​പെ​ടു​ക​യും വേ​ണം. അ​ങ്ങ​നെ മാ​ത്ര​മേ പൗ​ര​ത്വ​വും സ​മ​ത്വ​വും സാ​മൂ​ഹി​ക​മാ​യ ഉ​ൾ​ക്കൊ​ള്ള​ലും പു​ന​ർ​വി​ഭാ​വ​നം ചെ​യ്യാ​നാ​വൂ.

താ​ര നാ​യ​ർ ( പ്ര​ഫ​സ​ർ, ഗു​ജ​റാ​ത്ത് ഇ​ൻ​സ്​​റ്റി​റ്റ്യൂ​ട്ട് ​െഡ​വ​ല​പ്മെ​ൻ​റ്​ റി​സ​ർ​ച്ച്​ അഹ്​​​മ​ദാ​ബാ​ദ്​ )