മു​സ്​​ലിം​ക​ൾ​ക്കു വേ​ണ്ട​ത്​ കൂ​ട്ടാ​യ നേ​തൃ​ത്വം

2014 തൊ​​ട്ട്​ ഇ​ന്ത്യ​ൻ മു​സ്​​ലിം​ക​ൾ വാ​ർ​ത്ത​ക​ളി​ൽ നി​റ​യു​ന്നു​ണ്ട്. 2019ലെ ​തെ​ര​ഞ്ഞെ​ടു​പ്പി​നു​ശേ​ഷ ം അ​വ​ർ രാ​ജ്യ​ത്തി​െ​ൻ​റ സ​ജീ​വ​ശ്ര​ദ്ധ നേ​ടി​യെ​ടു​ത്തി​രി​ക്കു​ന്നു. മു​ത്ത​ലാ​ഖ്, ലി​ഞ്ചി​ങ്, വി​ദ്വേ​ ഷാ​തി​ക്ര​മ​ങ്ങ​ൾ, ദേ​ശീ​യ പൗ​ര​ത്വ​പ്പ​ട്ടി​ക എ​ന്നി​വ​യൊ​ക്കെ​യാ​ണ്​ സ​മു​ദാ​യ​ത്തെ പി​ന്നെ​യും പി​ന് നെ​യും ജ​ന​ശ്ര​ദ്ധ​യി​ലേ​ക്കു കൊ​ണ്ടു​വ​രു​ന്ന​ത്. ഇൗ ​വി​ഷ​യ​ങ്ങ​ൾ ഇ​ന്ത്യ​യി​ലെ മു​സ്​​ലിം നേ​തൃ​ത്വ​ത ്തി​െ​ൻ​റ അ​ബ​ദ്ധ​ങ്ങ​ള​ല്ല, സ​മു​ദാ​യ​ത്തി​ന​ക​ത്ത്​ ഒ​രു നേ​തൃ​ത്വം ത​ന്നെ​യി​ല്ല എ​ന്ന യാ​ഥാ​ർ​ഥ്യ​മാ​ ണ്​ വെ​ളി​ച്ച​ത്തു കൊ​ണ്ടു​വ​ന്ന​ത്. മു​സ്​​ലിം​ക​ൾ​ക്ക്​ ഒ​േ​ട്ട​റെ രാ​ഷ്​​ട്രീ​യ​ക്കാ​രു​ണ്ടാ​കാം. അ​വ ​രി​ൽ ചി​ല​ർ പ്ര​ധാ​ന സ്​​ഥാ​ന​ങ്ങ​ൾ വ​ഹി​ക്കു​ന്ന​വ​രു​മാ​കാം. എ​ന്നാ​ൽ, നേ​തൃ​ത്വ​ത്തി​െ​ൻ​റ കാ​ര്യ​ത്തി ​ൽ അ​വി​ടെ ശൂ​ന്യ​ത അ​നു​ഭ​വ​പ്പെ​ടു​ന്നു. ചി​ല മു​സ്​​ലിം രാ​ഷ്​​ട്രീ​യ​ക്കാ​രെ സ​മു​ദാ​യ​നേ​താ​ക്ക​ന്മാ​രാ​യി ചി​ത്രീ​ക​രി​ക്കാ​ൻ മാ​ധ്യ​മ​ങ്ങ​ൾ ശ്ര​മി​ച്ചു. എ​ന്നാ​ൽ, ഇ​ന്ത്യ​ൻ മു​സ്​​ലിം​ക​ൾ എ​ന്ന​ത്​ ഭി​ന്ന വി​ഭാ​ഗ​ങ്ങ​ളാ​ണെ​ന്നും ഒ​രൊ​റ്റ നേ​താ​വി​ന്​ മൊ​ത്തം ഇ​ന്ത്യ​ൻ​മു​സ്​​ലിം​ക​ളെ പ്ര​തി​നി​ധാ​നം ചെ​യ്യാ​നാ​വി​ല്ലെ​ന്നു​മു​ള്ള കാ​ര്യം അ​വ​ർ വി​സ്​​മ​രി​ച്ചു. അ​അ്​​സം​ഖാ​നും അ​സ​ദു​ദ്ദീ​ൻ ഉ​വൈ​സി​യു​മാ​ണ്​ ഇ​ന്ത്യ​ൻ മാ​ധ്യ​മ​ങ്ങ​ളു​ടെ ര​ണ്ടു പ്രി​യ​ങ്ക​ര​ർ. അ​സം​ബ​ന്ധ പ്ര​സ്​​താ​വ​ന​ക​ളു​ടെ പേ​രി​ലാ​ണ്​ അ​അ്​​സം​ഖാ​ൻ വാ​ർ​ത്ത​ക​ളി​ൽ നി​റ​യാ​റ്. ഉ​ൈ​വ​സി​യാ​ക​െ​ട്ട, ഇ​ന്ത്യ​ൻ മു​സ്​​ലിം​ക​ളു​ടെ പു​തി​യ ജി​ഹ്വ എ​ന്ന നി​ല​യി​ലാ​ണ്​ പ്ര​ക്ഷേ​പി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്ന​ത്. മാ​ധ്യ​മ​ങ്ങ​ളു​ടെ ഒ​രു ഒ​ഴി​യാ​ബാ​ധ​യാ​ണ്​ എ​ന്ന​തൊ​ഴി​ച്ചാ​ൽ അ​അ്​​സം ഖാ​െ​ൻ​റ ജ​ന​പ്രീ​തി അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​െ​ൻ​റ നി​യോ​ജ​ക​മ​ണ്ഡ​ല​ത്തി​ൽ ഒ​തു​ങ്ങു​ന്ന​താ​ണ്. അ​തേ​സ​മ​യം, യു​വാ​ക്ക​ൾ​ക്കി​ട​യി​ൽ കു​റെ​ക്കൂ​ടി പ്ര​ശ​സ്​​തി ഉ​വൈ​സി​ക്കാ​ണ്. എ​ന്നാ​ലും അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​െ​ൻ​റ ഖ്യാ​തി ഹൈ​ദ​രാ​ബാ​ദി​ലും ഒൗ​റം​ഗ​ബാ​ദി​ലും പ​രി​മി​ത​മാ​ണ്.

മ​തേ​ത​ര​പാ​ർ​ട്ടി​ക​ളി​ലെ മു​സ്​​ലിം​രാ​ഷ്​​ട്രീ​യ​ക്കാ​ർ​ക്ക്​ മു​സ്​​ലിം ബ​ഹു​ജ​ന​ത്തി​നി​ട​യി​ൽ വി​ശ്വാ​സ്യ​ത ന​ഷ്​​ട​മാ​യി​ട്ട്​ ഏ​റെ​ക്കാ​ല​മാ​യി. ന്യൂ​ന​പ​ക്ഷ​ങ്ങ​ൾ​ക്ക്​ പ്ര​ശ്​​ന​ങ്ങ​ളു​ണ്ടാ​കു​േ​മ്പാ​ൾ പ്ര​തി​പ​ക്ഷ​പാ​ർ​ട്ടി​ക​ൾ പു​ല​ർ​ത്തു​ന്ന മൗ​നം ഇൗ ​പാ​ർ​ട്ടി​ക​ളി​ലെ മു​സ്​​ലിം നേ​താ​ക്ക​ളു​ടെ വി​ശ്വാ​സ്യ​ത​ക്കാ​ണ്​ മ​ങ്ങ​ലേ​ൽ​പി​ച്ച​ത്. സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യ​ത്തി​നു ശേ​ഷം നേ​തൃ​ത്വം വ​രേ​ണ്യ മു​സ്​​ലിം​ക​ളി​ലേ​ക്കു മാ​റി. അ​വ​രി​ൽ മി​ക്ക​വ​രും രാ​ഷ്​​ട്രീ​യ നേ​തൃ​പ​ശ്ചാ​ത്ത​ല​മു​ള്ള കു​ടും​ബ​ങ്ങ​ളി​ൽ​നി​ന്നു​ള്ള​വ​രാ​യി​രു​ന്നു. അ​വ​രെ​ല്ലാം സ​മു​ദാ​യ​ത്തി​െ​ൻ​റ അ​ഭ്യു​ദ​യ​ത്തേ​ക്കാ​ൾ സ്വ​ന്തം രാ​ഷ്​​ട്രീ​യ ക​രി​യ​ർ മെ​ച്ച​പ്പെ​ടു​ത്താ​നാ​ണ്​ പ​രി​ശ്ര​മി​ച്ച​ത്. മ​റു​ഭാ​ഗ​ത്ത്​ പ്രീ​ണ​ന​ത്തി​നു​വേ​ണ്ടി രാ​ഷ്​​ട്രീ​യ​പാ​ർ​ട്ടി​ക​ൾ മു​സ്​​ലിം ബ​ഹു​ജ​ന​ങ്ങ​ളി​ൽ സ്വാ​ധീ​ന​മു​ള്ള ക​രു​ത്ത​രാ​യ ​പ്രാ​ദേ​ശി​ക​നേ​താ​ക്ക​ളെ ഏ​റ്റെ​ടു​ത്തു.

ഇ​വ​രി​ൽ അ​ധി​കം പേ​ർ​ക്കും വ​ലി​യ വി​ദ്യാ​ഭ്യാ​സ​മൊ​ന്നു​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല. ത​ങ്ങ​ളു​ടെ ര​ക്ഷാ​ക​ർ​തൃ​ത്വം ഏ​റ്റെ​ടു​ത്ത പാ​ർ​ട്ടി​ക​ൾ​ക്ക്​ വോ​ട്ടു​പി​ടി​ച്ചു കൊ​ടു​ക്കു​ന്ന പ​ണി മാ​ത്ര​മാ​യി​രു​ന്നു അ​വ​ർ​ക്ക്. അ​ങ്ങ​നെ മു​സ്​​ലിം​ക​ൾ​ക്ക്​ അ​വ​രെ പ്ര​തി​നി​ധാ​നം ചെ​യ്യാ​ൻ ഒ​ന്നു​കി​ൽ കൃ​ത്രി​മ വ​രേ​ണ്യ നേ​തൃ​ത്വം, അ​ല്ലെ​ങ്കി​ൽ വാ​യാ​ടി​ത്തം നി​റ​ഞ്ഞ അ​സം​സ്​​കൃ​ത പ്രാ​ദേ​ശി​ക മു​സ്​​ലിം നേ​താ​വ്​ എ​ന്ന നി​ല വ​ന്നു​ചേ​ർ​ന്നു. ആ​ദ്യ വി​ഭാ​ഗം സാ​ധാ​ര​ണ മു​സ്​​ലിം​ക​ളു​െ​ട പ്ര​ശ്​​ന​ങ്ങ​ൾ അ​റി​യാ​ത്ത​വ​രോ, അ​വ​ഗ​ണി​ക്കു​ന്ന​​വ​രോ ആ​യി​ത്തീ​ർ​ന്നു. ര​ണ്ടാ​മ​ത്തെ ഇ​ന​മാ​ക​െ​ട്ട, അ​ന്ധാ​ളി​പ്പി​ക്കു​ന്ന പ്ര​സ്​​താ​വ​ന​ക​ളി​റ​ക്കി മു​സ്​​ലിം​ക​ൾ​ക്ക്​ കൂ​ടു​ത​ൽ പ്ര​ശ്​​ന​ങ്ങ​ളു​ണ്ടാ​ക്കി. അ​ത്ത​രം പ്ര​സ്​​താ​വ​ന​ക​ൾ​ പൊ​ക്കി​പ്പി​ടി​ച്ച്​ ചാ​ന​ലു​ക​ൾ അ​വ​സാ​നി​ക്കാ​ത്ത ഷോ​ക​ളും ഡി​ബേ​റ്റു​ക​ളു​മൊ​​രു​ക്കി. അ​ന്തി​ച്ചു​നി​ന്ന മു​സ്​​ലിം​ക​ളു​ടെ നി​ശ്ശ​ബ്​​ദ​ത അ​വ​ർ​ക്കു​ള്ള പി​ന്തു​ണ​യാ​യി ചി​ത്രീ​ക​രി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടു. അ​ത്​ മു​സ്​​ലിം​സ​മു​ദാ​യ​ത്തെ സ​മൂ​ഹ​ത്തി​െ​ൻ​റ പൊ​തു​ധാ​ര​യി​ൽ​നി​ന്ന്​ ഒ​റ്റ​െ​പ്പ​ടു​ത്തി അ​ക​റ്റു​ക​യും ചെ​യ്​​തു. ​ഇ​തെ​ല്ലാം കൂ​ടി മു​സ്​​ലിം​ക​ളു​ടെ നേ​തൃ​​പ്ര​ശ്​​നം എ​വി​ടെ കൊ​ണ്ടെ​ത്തി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു? ഒ​രൊ​റ്റ നേ​താ​വി​ന്​ ഇ​ന്ത്യ​ൻ മു​സ്​​ലിം​ക​ളെ ന​യി​ക്കാ​നാ​വി​ല്ല. അ​വ​ർ​ക്കു വേ​ണ്ട​ത്​ വി​വി​ധ മേ​ഖ​ല​ക​ളി​ൽ അ​വ​രെ പ്ര​തി​നി​ധാ​നം​ചെ​യ്യു​ക മാ​ത്ര​മ​ല്ല, പ്ര​തി​സ​ന്ധി​സ​മ​യ​ത്ത്​ അ​വ​ർ​ക്കൊ​പ്പം നി​ൽ​ക്കു​ക​കൂ​ടി ചെ​യ്യു​ന്ന അ​ന​വ​ധി നേ​താ​ക്ക​ളെ​യാ​ണ്.

മു​സ്​​ലിം ​െഎ​ഡ​ൻ​റി​റ്റി​യെ​ക്കു​റി​ച്ച ക്ഷ​മാ​പ​ണ​മ​ന​സ്സി​ല്ലാ​ത്ത പു​തി​യ രാ​ഷ്​​ട്രീ​യ​സാ​ഹ​ച​ര്യ​ത്തി​ൽ മാ​റി​വ​രു​ന്ന സാ​മൂ​ഹി​ക രാ​ഷ്​​ട്രീ​യ​ച​ല​ന​ങ്ങ​ൾ മ​ന​സ്സി​ലാ​ക്കു​ന്ന പ്രാ​ദേ​ശി​ക ​മു​സ്​​ലിം​ വ​ക്താ​ക്ക​ളെ​യാ​ണ്​ അ​വ​ർ​ക്കാ​വ​ശ്യം. ​താ​ഴ്​​ന്ന സാ​ക്ഷ​ര​ത നി​ര​ക്കും സാ​മ്പ​ത്തി​ക അ​സ്​​ഥി​ര​ത​യും വ​ള​രെ​യേ​റെ​ക്കാ​ല​മാ​യി സ​മു​ദാ​യം നേ​രി​ടു​ന്ന പ്ര​ശ്​​ന​ങ്ങ​ളാ​ണ്. എ​ന്നാ​ൽ, പു​തി​യ സ​ർ​ക്കാ​റി​നു കീ​ഴി​ൽ ദേ​ശീ​യ പൗ​ര​ത്വ​പ്പ​ട്ടി​ക, വ്യ​ക്​​തി​നി​യ​മ​ങ്ങ​ൾ, ബീ​ഫ്​ നി​യ​മ​ത്തി​െ​ൻ​റ​യും ല​വ്​ ജി​ഹാ​ദി​െ​ൻ​റ​യും പേ​രു​പ​റ​ഞ്ഞ്​ വ​ട​ക്കേ​ന്ത്യ​ൻ സം​സ്​​ഥാ​ന​ങ്ങ​ളി​ൽ വ​ർ​ധി​ച്ചു​വ​രു​ന്ന വി​േ​ദ്വ​ഷാ​തി​ക്ര​മ​ങ്ങ​ൾ തു​ട​ങ്ങി​യ പു​തി​യ വെ​ല്ലു​വി​ളി​ക​ളും അ​വ​ർ​ക്ക്​ നേ​രി​ടേ​ണ്ട​താ​യി​ട്ടു​ണ്ട്.

മു​സ്​​ലിം​ക​ളെ അ​പ​മാ​ന​വീ​ക​രി​ക്കാ​നു​ള്ള മാ​ധ്യ​മ​ങ്ങ​ളു​ടെ ശ്ര​മ​ങ്ങ​ൾ സ​മൂ​ഹ​ത്തി​ൽ അ​വ​രെ ഒ​റ്റ​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്ന​ത​ട​ക്ക​മു​ള്ള പു​തി​യ ​പ്ര​ശ്​​ന​ങ്ങ​ളു​ണ്ടാ​ക്കു​ന്നു. മു​സ്​​ലിം​ക​ൾ നേ​രി​ടു​ന്ന പ്ര​ശ്​​ന​ങ്ങ​ൾ ഏ​റെ സ​ങ്കീ​ർ​ണ​മാ​ണ്. ഒ​രൊ​റ്റ നേ​താ​വി​ന്​ ഇ​ത്​ അ​ഭി​മു​ഖീ​ക​രി​ക്കാ​നാ​വി​ല്ല. വി​ദ്യാ​ഭ്യാ​സ​വും ന​ല്ല വി​വ​ര​വും വെ​ല്ലു​വി​ളി​ക​ളെ നേ​രി​ടാ​നു​ള്ള ആ​ത്മ​വി​ശ്വാ​സ​വു​മു​ള്ള വി​വി​ധ ശ​ബ്​​ദ​ങ്ങ​ളാ​ണ്​ ഉ​ണ്ടാ​വേ​ണ്ട​ത്. സാ​ധാ​ര​ണ​ക്കാ​രു​മാ​യി ബ​ന്ധ​പ്പെ​ടു​ന്ന നേ​താ​ക്ക​ളെ​യാ​ണ്​ ആ​വ​ശ്യം. ചാ​രു​ക​സേ​ര ആ​ക്​​ടി​വി​സ്​​റ്റു​ക​ളെ​യ​ല്ല, നി​ല​ത്തി​റ​ങ്ങി പ​ണി​യെ​ടു​ക്കു​ന്ന​വ​രെ​യാ​ണ്​ വേ​ണ്ട​ത്. എ​സ്​​റ്റാ​ബ്ലി​ഷ്​​മെ​ൻ​റി​നും സാ​ധാ​ര​ണ മു​സ്​​ലിം​ക​ൾ​ക്കും മ​ധ്യേ പാ​ല​മാ​യി വ​ർ​ത്തി​ക്കാ​ൻ ക​ഴി​യു​ന്ന, സാ​മു​ദാ​യി​ക​സൗ​ഹാ​ർ​ദ​ത്തെ ബാ​ധി​ക്കാ​തെ ഗു​രു​ത​ര​വി​ഷ​യ​ങ്ങ​ളി​ൽ ശ​ബ്​​ദ​മു​യ​ർ​ത്താ​ൻ ക​ഴി​യു​ന്ന​വ​രെ, വി​ദ്വേ​ഷാ​തി​ക്ര​മ​ങ്ങ​ൾ​ക്കി​ര​യാ​കു​ന്ന​വ​രോ​ടും നീ​തി​ക്കു​വേ​ണ്ടി ​പൊ​രു​തു​ന്ന​വ​രോ​ടും ​െഎ​ക്യ​ദാ​ർ​ഢ്യം പു​ല​ർ​ത്തു​ന്ന​വ​െ​​ര​യാ​ണ്​ മു​സ്​​ലിം​ക​ൾ​ക്ക്​ ആ​വ​ശ്യം. ബ​ഹു​ത​ല​ങ്ങ​ളി​ൽ പ​ണി​യെ​ടു​ക്കു​ന്ന കൂ​ട്ടാ​യ നേ​തൃ​ത്വ​മാ​ണ്​ സ​മു​ദാ​യം ഇ​ന്ന​നു​ഭ​വി​ക്കു​ന്ന നേ​തൃ​പ്ര​തി​സ​ന്ധി​ക്കു പ​രി​ഹാ​രം.

ഇൗ ​പ​റ​യു​ന്ന​ത്​ അ​യ​ഥാ​ർ​ഥ​മാ​യി തോ​ന്നാ​മെ​ങ്കി​ലും അ​സാ​ധ്യ​മ​ല്ല. സാ​ഹ​ച​ര്യം ഏ​റ്റ​വും ദു​ഷ്​​ക​ര​മാ​കു​േ​മ്പാ​ഴാ​ണ്​ മി​ക​ച്ച ജ​ന​പ്രീ​തി​യു​ള്ള ഉ​റ​ച്ച ശ​ബ്​​ദ​ങ്ങ​ൾ ഉ​യ​ർ​ന്നു​വ​ന്നി​ട്ടു​ള്ള​ത്. മാ​ർ​ട്ടി​ൻ ലൂ​ഥ​ർ​കി​ങ്, ഗാ​ന്ധി, നെ​ൽ​സ​ൺ മ​ണ്ടേ​ല എ​ല്ലാം ഉ​യ​ർ​ന്നു​വ​ന്ന​ത്​ അ​റു​വ​ഷ​ളാ​യ സാ​ഹ​ച​ര്യ​ങ്ങ​ളി​ലാ​ണ്. മു​സ്​​ലിം​സ​മു​ദാ​യം അ​ത്ത​ര​ത്തി​ലു​ള്ള പു​തി​യൊ​രു നേ​തൃ​ത്വ​ത്തെ ക​ണ്ടെ​ത്താ​നും പ്രോ​ത്സാ​ഹി​പ്പി​ക്കാ​നും ശ്ര​മി​ക്ക​ണം. ഇൗ ​പു​തു​ശ​ബ്​​ദ​ങ്ങ​ൾ രാ​ഷ്​​ട്രീ​യ​ക്കാ​രോ ക​ക്ഷി​ക​ളോ​ട്​ അ​ഫി​ലി​യേ​റ്റ്​ ചെ​യ്​​ത​വ​രോ ആ​ക​ണ​മെ​ന്നി​ല്ല. അ​ത്​ വി​വി​ധ ത​ല​ങ്ങ​ളി​ൽ മു​സ്​​ലിം​ക​ൾ നേ​രി​ടു​ന്ന പ്ര​ശ്​​ന​ങ്ങ​ളെ​ക്കു​റി​ച്ച്​ സം​സാ​രി​ക്കു​ന്ന നേ​തൃ​രം​ഗ​ത്തേ​ക്ക്​ ഉ​യ​രാ​വു​ന്ന ആ​ക്​​ടി​വി​സ്​​റ്റു​ക​ളോ എ​ഴു​ത്തു​കാ​രോ ചി​ന്ത​ക​രോ ആ​കാം. ഉ​ത്ത​രേ​ന്ത്യ​ൻ മു​സ്​​ലിം​ക​ൾ നേ​രി​ടു​ന്ന പ്ര​ശ്​​ന​ങ്ങ​ള​ല്ല, ദ​ക്ഷി​ണേ​ന്ത്യ​ക്കാ​ർ അ​നു​ഭ​വി​ക്കു​ന്ന​ത്. ക​ശ്​​മീ​രി​ലെ​യും അ​സ​മി​ലെ​യും മു​സ്​​ലിം​ക​ൾ നേ​രി​ടു​ന്ന​ത്​ കൂ​ടു​ത​ൽ ഗു​രു​ത​ര​വും സ​ങ്കീ​ർ​ണ​വു​മാ​യ പ്ര​ശ്​​ന​ങ്ങ​ളാ​ണ്. അ​തി​നാ​ൽ, ഇ​ന്ത്യ​ൻ മു​സ്​​ലിം​ക​ളെ നേ​രാം​വ​ണ്ണം പ്ര​തി​നി​ധാ​നം ചെ​യ്യാ​നോ അ​വ​രു​ടെ പ്ര​ശ്​​ന​ങ്ങ​ൾ അ​ഭി​മു​ഖീ​ക​രി​ക്കാ​നോ ഒ​രൊ​റ്റ നേ​താ​വി​ന്​ സാ​ധ്യ​മ​ല്ല. കൂ​ടു​ത​ൽ ക​ർ​മോ​ത്സു​ക​രാ​യി, സ​മു​ദാ​യ​ത്തി​നു​വേ​ണ്ടി പ​ണി​യെ​ടു​ക്കാ​നും പാ​ർ​ശ്വ​വ​ത്​​കൃ​ത​ർ​ക്കു​വേ​ണ്ടി ശ​ബ്​​ദി​ക്കാ​നും വി​ദ്യാ​സ​മ്പ​ന്ന​രാ​യ മു​സ്​​ലിം​ക​ൾ രം​ഗ​ത്തു വ​ര​ണം.
ആ ​ആ​പ്​​ത​വാ​ക്യം വ​ള​രെ അ​ർ​ഥ​വ​ത്താ​ണ്​:
‘‘നേ​തൃ​ത്വം നി​ങ്ങ​ൾ​ക്കു​ള്ള​ത​ല്ല, അ​ത്​ മ​റ്റു​ള്ള​വ​രു​ടെ വ​ള​ർ​ച്ച​ക്കു​വേ​ണ്ടി​യു​ള്ള നി​ക്ഷേ​പ​മാ​ണ്.’’

(ബ്ലോ​ഗ​റും ​േകാ​ള​മി​സ്​​റ്റു​മാ​ണ്​ ലേ​ഖി​ക)