യു​ഗാ​ന്ത്യം

എ​െ​ൻ​റ ഭ​വ​ന​ത്തി​ൽ എ​നി​ക്കാ​യി ഞാ​നൊ​രു ക​ഴു​മ​രം തീ​ർ​ത്തു​വെ​ന്ന്​ ഡാ​െ​ൻ​റ പ​റ​ഞ്ഞ​ത്, പാ​കി​സ്​​താ​നി​ലെ ഇൗ ​രാ​ഷ്​​ട്രീ​യ​ക്ക​ളി​ക​ളൊ​ക്കെ മു​ൻ​കൂ​ട്ടി ക​ണ്ടാ​യി​രി​ക്കു​മോ? ഒ​രു ക​ഴു​മ​രം ത​ന്നെ​യാ​ണ്​ പാ​ക്​രാ​ഷ്​​ട്രീ​യ​മെ​ന്ന്​ പ​ല​വു​രു ച​രി​ത്രം പ​ഠി​പ്പി​ച്ച​താ​ണ്. ശു​ഭ​പ​ര്യവ​സാ​യിയായ ഏ​തെ​ങ്കി​ലു​മൊ​രു രാ​ഷ്​​ട്രീ​യജീ​വി​തം അ​വി​ടെ നി​ന്ന്​ ഒാ​ർ​ത്തെ​ടു​ക്കു​ക പ്ര​യാ​സ​മാ​യി​രി​ക്കും. അ​പ​സ​ർ​പ്പ​ക ക​ഥ​ക​ളി​​ലെ ഉ​ദ്വേ​ഗ​ജ​ന​ക​മാ​യ അ​ധ്യാ​യ​ങ്ങ​ൾ പോ​ലെ​യാ​ണ്​ എക്കാലവും അവിടെനിന്നുള്ള വ​ർ​ത്ത​മാ​ന​ങ്ങ​ൾ. അ​ധി​കാ​ര​ത്തി​െ​ൻ​റ പ​​ര​കോ​ടി​യി​ലെ​ത്തി​യ​വ​ർ ക​ഴു​മ​ര​വും പ്ര​വാ​സ​വും കാ​രാ​ഗൃ​ഹ​വാ​സ​വു​മെ​ല്ലാം രു​ചി​ച്ച അ​ത്യ​പൂ​ർ​വ ദേ​ശം. ഒ​ന്നും വൈ​ദേ​ശി​ക ഇ​ട​പെ​ട​ലോ യു​ദ്ധ​ങ്ങ​ളോ മൂലം സം​ഭ​വി​ച്ച​ത​ല്ല, അ​ധി​കാ​രത​ർ​ക്ക​ങ്ങ​ളും അ​ഴി​മ​തി​യു​മൊ​ക്കെ​യാ​ണ്​ വി​ല്ല​ൻ. നാ​ല്​ പ​തി​റ്റാ​ണ്ട്​ മു​മ്പ്, വ​ൻ ഭൂ​രി​പ​ക്ഷ​ത്തോ​ടെ അ​ധി​കാ​ര​ത്തി​ലേ​റി​യ സു​ൽ​ഫി​ക്ക​ർ അലി ഭുേ​ട്ടാ​യു​ടെ അ​വ​സ്​​ഥ നോ​ക്കൂ. അ​ധി​കാ​ര​ത്തി​ൽ​നി​ന്ന്​ അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തെ പ്ര​തി​യോ​ഗി​ക​ൾ പി​ടി​ച്ചുമാ​റ്റി​യെ​ന്നു മാ​ത്ര​മ​ല്ല, തൂ​ക്കു​ക​യ​ർ സ​മ്മാ​നി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്​​തു.

അ​തി​ന്​ കാ​ർ​മി​ക​ത്വം വ​ഹി​ച്ച സി​യാ​ഉൽ ഹ​ഖി​നെ കാ​ത്തി​രു​ന്ന​തും ദു​ർ​മ​ര​ണ​മാ​യി​രു​ന്നു. വ​ർ​ഷ​ങ്ങ​ൾ​ക്കുശേ​ഷം, ബേ​ന​സീ​റി​നും അ​തു​ത​ന്നെ​യാ​ണ്​ വി​ധി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​ത്. ഇ​തൊ​ക്കെ​ വെ​ച്ചു നോ​ക്കു​േ​മ്പാ​ൾ, ന​വാ​സ്​ ശ​രീ​ഫ്​ എ​ത്ര ഭാ​ഗ്യ​വാ​ൻ. ത​ല പോ​കേ​ണ്ട കേ​സു​ക​ൾ ത​ല​ക്കു​മു​ക​ളി​ൽ വ​ന്നുപ​തി​ച്ചി​ട്ടും ഇ​പ്പോ​ഴും ജീ​വ​നോ​ടെ ഇ​രി​ക്കു​ന്നി​​േല്ല. വ​ലി​യ പൊ​ല്ലാ​പ്പു​ക​ൾ​ക്കി​ട​യി​ൽ മൂ​ന്ന്​ ത​വ​ണ പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി​യു​മാ​യി; ദീ​ർ​ഘ​കാ​ലം ആ ​ക​സേ​ര​യി​ലി​രു​ന്ന​തി​െ​ൻ​റ ക്രെ​ഡി​റ്റും സ്വ​ന്തം. അ​ധി​കാ​ര​ത്തി​ലി​രി​ക്കെ, മ​ക്ക​ൾ​ക്കു​വേ​ണ്ടി അ​ൽ​പ​സ്വ​ൽ​പം സ്വ​ത്തു​ണ്ടാ​ക്ക​ണ​മെ​ന്ന്​ വി​ചാ​രി​ക്കാ​ത്ത ഹ​രി​ശ്​​ച​ന്ദ്ര​ൻ ആ​രാ​ണു​ള്ള​ത്? അ​ങ്ങ​നെ സ്വ​ത്തു​ണ്ടാ​ക്കി​യ​തി​െ​ൻ​റ പേ​രി​ൽ ശി​ഷ്​​ട​കാ​ലം വീ​ട്ടി​ലി​രി​ക്ക​ണ​മെ​ന്ന് ഏ​തെ​ങ്കി​ലും കോ​ട​തി പ​റ​ഞ്ഞാ​ൽ, അ​നു​സ​രി​ക്കു​ന്ന​തി​ൽ ഒ​രു മ​നഃ​പ്ര​യാ​സ​വു​മി​ല്ല. നാ​ൽ​പ​ത്​ വ​ർ​ഷം ആ ​ക​ഴു​മ​ര​ച്ചോ​ട്ടി​ൽ ക​ഴി​ഞ്ഞി​ട്ടും ജീ​വ​ൻ ബാ​ക്കി കി​ട്ടി​യി​​േല്ല.

പൂ​ർ​വി​ക​രു​ടെ ന​ഷ്​​ട​പ്പെ​ട്ട സ്വ​ത്ത്​ തി​രി​ച്ചു​പി​ടി​ക്കാ​ൻ ഇ​റ​ങ്ങി​പ്പു​റ​പ്പെ​ട്ട്​ വി​ജ​യ​ശ്രീ​ലാ​ളി​ത​നാ​യി തി​രി​ച്ചു​വ​രു​ന്ന ഇ​ളം​ത​ല​മു​റ​ക്കാ​ര​െ​ൻ​റ ക​ഥ​പ​റ​യു​ന്ന ചി​ല സി​നി​മ​ക​ൾ ക​ണ്ടി​ട്ടി​​േല്ല. അ​ത്ത​ര​മൊ​രു ക​ഥ​യി​ലെ സൂ​പ്പ​ർ ഹീ​റോ​യാ​ണ്​ ന​വാ​സ്​ ശ​രീ​ഫ്. 70ക​ളി​ൽ സു​ൽ​ഫി​ക്ക​ർ അ​ലി ഭു​േ​ട്ടാ രാ​ജ്യം അ​ട​ക്കി​ഭ​രി​ക്കു​ന്ന കാ​ലം. ത​െ​ൻ​റ പി​താ​മ​ഹ​ൻ കെ​ട്ടി​പ്പൊ​ക്കി​യ ശരീ​ഫ്​ ഗ്രൂ​പ്പി​െ​ൻ​റ കീ​ഴി​ലു​ള്ള വ്യ​വ​സാ​യ ശാ​ല​ക​​ൾ അ​ട​ക്ക​മു​ള്ള സ്​​ഥാ​പ​ന​ങ്ങ​ൾ ദേ​ശ​സാ​ത്​​ക​ര​ണ​ത്തി​െ​ൻ​റ ഭാ​ഗ​മാ​യി സ​ർ​ക്കാ​ർ തി​രി​ച്ചു​പി​ടി​ച്ചു. അ​ന്ന്, ബി​സി​ന​സി​ലും നി​യ​മ​ത്തി​ലു​മൊ​ക്കെ ബി​രു​ദം നേ​ടി കോ​ർ​പ​റേ​റ്റ്​ ലോ​ക​ത്തി​െ​ൻ​റ സാ​ധ്യ​ത​ക​ൾ തേ​ടി​ക്കൊ​ണ്ടി​രി​ക്കെ​യാ​ണ്​ ഇൗ ​ഇ​ടി​ത്തീ. കു​ടും​ബ​ത്തി​െ​ൻ​റ അ​ഭി​മാ​നം ര​ക്ഷി​ക്കാ​തെ വേ​റെ മാ​ർ​ഗ​മി​ല്ല. രാ​ഷ്​​ട്രീ​യനേ​താ​ക്ക​ളെ സ്വാ​ധീ​നി​ച്ച്​ തി​രി​ച്ചു​പി​ടി​ക്കാ​നാ​കു​മോ എ​ന്നാ​ണ്​ ആ​ദ്യം അ​ന്വേ​ഷി​ച്ച​ത്. അ​ങ്ങ​നെ​യാ​ണ്​ 1976ൽ, ​പാ​കി​സ്​​താ​ൻ മു​സ്​​ലിം ലീ​ഗി​ൽ ചേ​ർ​ന്ന​ത്. പ​ഞ്ചാ​ബ്​ പ്ര​വി​ശ്യ കേ​ന്ദ്രീ​ക​രി​ച്ചാ​യി​രു​ന്നു ആ​ദ്യനാ​ളു​ക​ളി​ൽ പ്ര​വ​ർ​ത്തി​ച്ച​ത്. സ​ർ​ക്കാ​ർ ഏ​റ്റെ​ടു​ത്ത സ്​​റ്റീ​ൽ പ്ലാ​ൻ​റു​ക​ൾ തി​രി​ച്ചു​പി​ടി​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു ആ​ദ്യ ല​ക്ഷ്യം. അ​ന്ന്​ പ​ഞ്ചാ​ബ്​ ഗ​വ​ർ​ണ​റാ​യി​രു​ന്ന ഗു​ലാം ജീ​ലാ​നി ഖാ​നു​മാ​യു​ള്ള ബ​ന്ധം പാ​ർ​ട്ടി​യു​ടെ ത​ല​പ്പ​ത്തെ​ത്തുന്ന​തി​ൽ സ​ഹാ​യ​ക​മാ​യി.

അ​ഞ്ച്​ വ​ർ​ഷ​ത്തി​നു​ള്ളി​ൽ പ്ര​വി​ശ്യ​യു​ടെ ധ​ന​മ​ന്ത്രി; നാ​ല്​ വ​ർ​ഷം ക​ഴി​ഞ്ഞ​പ്പോ​ൾ മു​ഖ്യ​മ​ന്ത്രി. ഒ​രു പ്ര​വി​ശ്യസ​ർ​ക്കാ​റി​െ​ൻ​റ അ​ധി​കാ​രം പ്ര​യോ​ഗി​ച്ച്​ തി​രി​ച്ചു​പി​ടി​ക്കാ​വു​ന്നി​ട​ത്തോ​ളം കു​ടും​ബ​ത്തി​ലെ​ത്തി​ച്ചു. 80ക​ളു​ടെ ഒ​ടു​ക്കം പാ​ർ​ട്ടി​യി​ൽ ക​ല​ഹ​മാ​യി​രു​ന്നു. അ​ത്​ മു​ത​ലെ​ടു​ത്താ​ണ്​ 90ൽ ​ആ​ദ്യ​മാ​യി പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി പ​ദ​ത്തി​ലെ​ത്തി​യ​ത്. ഭുേ​ട്ടാ​യു​ടെ ദേ​ശ​സാ​ത്​​ക​ര​ണ​ത്തെ പ്രൈ​വ​റ്റൈ​സേ​ഷ​ൻ​കൊ​ണ്ട്​ നേ​രി​ടാ​നാ​ണ്​ ആ​ദ്യഘ​ട്ട​ത്തി​ൽ അ​ദ്ദേ​ഹ​മൊ​രു​ങ്ങി​യ​ത്. അ​ത്​ വി​ജ​യി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്​​തു. ‘അ​ഴി​മ​തിമു​ക്​​ത പാ​കി​സ്​​താ​ൻ’ എ​ന്ന മു​ദ്രാ​വാ​ക്യ​ത്തി​ലൂ​ടെ അ​ധി​കാ​ര​ത്തി​ലെ​ത്തി​യ ശ​രീ​ഫി​ന്​ അ​ഴി​മ​തി ആ​രോ​പ​ണ​ത്തി​െ​ൻ​റ പേ​രി​ൽ 93ൽ ​രാ​ജി​വെ​ക്കേ​ണ്ടിവ​ന്ന​ത്​ മ​​റ്റൊ​രു ച​രി​ത്രം. നാ​ല്​ വ​ർ​ഷ​ത്തെ ബേ​ന​സീ​ർ ഭ​ര​ണ​ത്തി​നു​ശേ​ഷം, വീ​ണ്ടും അ​ധി​കാ​ര​ക്ക​സേ​ര​യി​ൽ. ഇ​ത്ത​വ​ണ മൂ​ന്നി​ൽ ര​ണ്ട്​ ഭൂ​രി​പ​ക്ഷ​ത്തി​നാ​ണ്​ പാ​ർ​ട്ടി​യെ ജ​ന​ങ്ങ​ൾ അ​യ​ച്ച​ത്. പ​​േക്ഷ, എ​ന്നി​ട്ടും സ​ർ​ക്കാ​റി​ന്​ കാ​ലാ​വ​ധി പൂ​ർ​ത്തി​യാ​ക്കാ​നാ​യി​ല്ല. ഒ​രു​കാ​ല​ത്ത്​ ത​െ​ൻ​റ വി​ശ്വ​സ്​​ത​നാ​യി​രു​ന്ന മു​ശ​ർ​റ​ഫ്​ എ​ന്ന പ​ട്ടാ​ളമേ​ധാ​വി ​അ​ട്ടി​മ​റി ന​ട​ത്തി​ ഭ​ര​ണം പി​ടി​ച്ചെ​ടു​ത്തു. വി​മാ​നറാ​ഞ്ച​ൽ, കൂ​ട്ട​ക്കൊ​ല, അ​ഴി​മ​തി, ഭീ​ക​രപ്ര​വ​ർത്ത​നം തു​ട​ങ്ങി ഒ​േ​ട്ട​റെ കേ​സു​ക​ൾ കൂ​ടി കെ​ട്ടി​വെ​ച്ചാ​ണ്​ മു​ശ​ർ​റ​ഫ്​ അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തെ പ​റ​ഞ്ഞ​യ​ച്ച​ത്.

സു​ൽ​ഫി​ക്ക​ർ അ​ലി ഭുേ​ട്ടാ​യു​ടെ വി​ധി​യാ​യി​രി​ക്കും ശരീ​ഫി​നെ​യും കാ​ത്തി​രി​ക്കു​ന്ന​തെ​ന്നാ​ണ്​ രാ​ഷ്​​ട്രീ​യജ്യോ​തി​ഷി​ക​ൾ അ​ന്ന്​ പ്ര​വ​ചി​ച്ച​ത്. പ​​േക്ഷ, ആ ​ക​ഴു​മ​ര​ത്തി​ൽ നി​ന്ന്​ അ​ദ്ദേ​ഹം ര​ക്ഷ​പ്പെ​ട്ടു. ശി​ക്ഷ ജീ​വ​പ​ര്യ​ന്ത​ത്തി​ൽ ഒ​തു​ങ്ങി. പ​േ​ക്ഷ, അ​ധി​കം ജ​യി​ലി​ൽ കി​ട​ക്കേ​ണ്ടി വ​ന്നി​ല്ല. രാ​ജ്യം വി​ട​ണ​മെ​ന്ന വ്യ​വ​സ്​​ഥ​യി​ൽ മാ​പ്പ്​ ന​ൽ​കി മു​ശ​ർ​റ​ഫി​െ​ൻ​റ ഒൗ​ദാ​ര്യം. അ​ങ്ങ​നെ പ്ര​വാ​സ​ജീ​വി​ത​ത്തി​ന്​ തു​ട​ക്ക​മാ​യി. ഇ​തോ​ടെ, ഒ​രു യു​ഗം അ​വ​സാ​നി​ച്ചു​വെ​ന്നാ​ണ്​ പ​ല​രും ക​രു​തി​യ​ത്. ഏ​ഴ്​ വ​ർ​ഷ​ത്തി​നു​ശേ​ഷം, ഏ​വ​രെ​യും അ​ത്ഭു​ത​പ്പെ​ടു​ത്തി അ​ദ്ദേ​ഹം ലാ​ഹോ​റി​ൽ തി​രി​ച്ചെ​ത്തി. ഇ​തു​പോ​ലെ പ്ര​വാ​സം അ​വ​സാ​നി​പ്പി​ച്ച്​ ഇ​വി​ടെ​യെ​ത്തി​യ ​േബ​ന​സീ​റി​െ​ൻ​റ ദു​ർ​വി​ധിയോർ​ത്ത്​ പി​ന്തി​രി​യാ​നൊ​ന്നും അ​ദ്ദേ​ഹം ത​യാ​റാ​യി​ല്ല. ആ ​നെ​ഞ്ചു​റ​പ്പാ​ണ്​ 2013ൽ ​വീ​ണ്ടും പ്ര​ധാ​ന​മ​​ന്ത്രിപ​ദ​ത്തി​ലെ​ത്തി​ച്ച​ത്. ഇ​തി​നി​ടെ, പ്ര​ത​ി​യോ​ഗി​യാ​യ മു​ശ​ർ​റ​ഫും ഒ​തു​ങ്ങി​പ്പോ​യി​രു​ന്നു.

അ​ങ്ങ​നെ ത​ട്ടി​യും മു​ട്ടി​യും പോ​കു​ന്ന​തി​നി​ടെ​യാ​ണ്​ ക​ഴി​ഞ്ഞവ​ർ​ഷം പാ​ന​മ പേ​പ്പ​ർ എ​ന്ന പേ​രി​ൽ മ​റ്റൊ​രു കി​ടി​ല​ൻ പ​ണി കി​ട്ടി​യ​ത്. പാ​ന​മ ആ​സ്​​ഥാ​ന​മാ​യു​ള്ള ഒ​രു സ്​​ഥാ​പ​നം മു​ഖേ​ന ശ​രീ​ഫ്​ അ​ട​ക്ക​മു​ള്ള ഏ​താ​നും രാ​ഷ്​​ട്ര​ത്ത​ല​വ​ന്മാ​ർ അ​ന​ധി​കൃ​ത സ്വ​ത്തു​ക​ൾ നി​ക്ഷേ​പി​ച്ചു​വെ​ന്നാ​യി​രു​ന്നു പാ​ന​മ പേ​പ്പ​ർ പു​റ​ത്തു​വി​ട്ട രേ​ഖ​ക​ളു​ടെ ഉ​ള്ള​ട​ക്കം. സം​ഭ​വം പാ​ക്​ പാ​ർ​ല​മെ​ൻ​റി​ൽ വ​ലി​യ ഒ​ച്ച​പ്പാ​ടാ​യി. ഒ​ടു​വി​ൽ, അ​ന്വേ​ഷ​ണം ന​ട​ത്തി​യ​പ്പോ​ൾ മ​ക്ക​ളു​ടെ പേ​രി​ൽ ല​ണ്ട​നി​ലും യു.​എ.​ഇ​യി​ലു​മൊ​ക്കെ കു​റെ വാ​ങ്ങി​ച്ചു​കൂ​ട്ടി​യെ​ന്ന്​ മ​ന​സ്സി​ലാ​യി. അ​തോ​ടെ, അ​യോ​ഗ്യ​ത ക​ൽ​പി​ച്ച്​ ക​സേ​ര​യി​ൽ​നി​ന്ന്​ പി​ടി​ച്ചു​പു​റ​ത്താ​ക്കി. ക​ഴി​ഞ്ഞ ജൂ​ലൈ​യി​ലാ​യി​രു​ന്നു അ​ത്. അ​യോ​ഗ്യ​ത ക​ൽ​പി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട പാ​ർ​ല​മെ​ൻ​റ്​ അം​ഗ​ങ്ങ​ൾ​ക്ക്​ പി​ന്നെ തെ​ര​ഞ്ഞെ​ടു​പ്പി​ൽ മ​ത്സ​രി​ക്കാ​ൻ പാ​ടി​ല്ലെ​ന്ന​താ​ണ്​ ച​ട്ടം.

അ​തു​കൊ​ണ്ട്, വോ​ട്ട്​ ചോ​ദി​ച്ച്​ സ​മ​യം ക​ള​യാ​തെ ഇ​നി​യു​ള്ള കാ​ലം വീ​ട്ടി​ലി​രി​ക്കാ​ൻ സു​പ്രീം​കോ​ട​തി പ​റ​ഞ്ഞി​രി​ക്കു​ക​യാ​ണ്. നാ​ല്​ പ​തി​റ്റാ​ണ്ട്​ ക​ളം നി​റ​ഞ്ഞു​ക​ളി​ച്ച ഒ​രാ​ളു​ടെ രാ​ഷ്​​ട്രീ​യജീ​വി​തം ഇ​വി​ടെ അ​വ​സാ​നി​ക്കു​ന്നു. ഇ​ങ്ങ​നെ നി​റ​ഞ്ഞാ​ടി​യ​വ​രു​ടെ ദു​ർ​വി​ധി ത​നി​ക്കു​ണ്ടാ​യി​ല്ല​​േല്ലാ എ​ന്ന്​ വേ​ണ​മെ​ങ്കി​ൽ അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്​ സ​മാ​ധാ​നി​ക്കാം. ന​ഷ്​​ട​പ്പെ​ട്ട സ്വ​ത്തു​ക്ക​ൾ തി​രി​ച്ചു​പി​ടി​ക്കു​മെ​ന്ന്​ പൂ​ർ​വി​ക​ർ​ക്ക്​ ന​ൽ​കി​യ വാ​ക്ക്​ പാ​ലി​ക്കാ​നാ​യി​ല്ലെ​ന്ന ദുഃ​ഖം ബാ​ക്കി​യു​ണ്ട്. എ​ല്ലാം സ​ർ​ക്കാ​ർ കൊ​ണ്ടു​പോ​യി. 1949ലെ ​ക്രി​സ്​​മ​സ്​ രാ​ത്രി​യി​ൽ ലാ​ഹോ​റി​ൽ ജ​ന​നം. ലാ​ഹോ​റി​ലെ സെ​ൻ​റ്​ ആ​ൻ​റ​ണീ​സ്​ സ്​​കൂ​ളി​ൽ​നി​ന്ന്​ പ്രാ​ഥ​മി​കപ​ഠ​നം. പ​ഞ്ചാ​ബ്​ സ​ർ​വ​ക​ലാ​ശാ​ല​യി​ൽ​നി​ന്ന്​ ബി​രു​ദം. ഭാ​ര്യ കു​ൽ​സൂം. പാ​ക്​രാ​ഷ്​​ട്രീ​യ​ത്തി​ൽ സ​ജീ​വ​മാ​യ മ​ർ​യം അ​ട​ക്കം നാ​ല്​ മ​ക്ക​ൾ. സ​ഹോ​ദ​ര​ൻ ഷ​ഹ്​​ബാ​സ്​ ശരീ​ഫും രാ​ഷ്​​ട്രീ​യ​ത്തി​ൽ സ​ജീ​വം. ഇ​പ്പോ​ൾ പ​ഞ്ചാ​ബ്​ പ്ര​വി​ശ്യ​യു​ടെ മു​ഖ്യ​മ​ന്ത്രി.