സി​റി​യ​ൻ വ​സ​ന്തം? സാധ്യതയും വെ​ല്ലു​വി​ളി​യും

ന​വം​ബ​ർ 27ന് ​സ്വി​ച്ചി​ട്ട​പോ​ലെ തു​ട​ങ്ങി​യ വി​മ​ത ക​ലാ​പ​ത്തി​ന്, മു​ല്ല​പ്പൂ വി​പ്ല​വ​കാ​ല​ത്തെ അ​തി​ജീ​വി​ച്ച ഏ​കാ​ധി​പ​തി ബ​ശ്ശാ​റു​ൽ അ​സ​ദ് എ​തി​ർ​പ്പൊ​ന്നു​മി​ല്ലാ​തെ കീ​ഴ​ട​ങ്ങു​ക​യും ​ൈഹ​അത്ത് ത​ഹ് രീ​ർ അ​ശ്ശാം എ​ന്ന സാ​യു​ധ സം​ഘ​ത്തി​ന് സി​റി​യ​യെ ഏ​ൽ​പി​ച്ച് രാ​ജ്യം വി​ടു​ക​യും ചെ​യ്ത​ത് കണ്ട് ലോ​കം അ​തി​ശ​യ​​ിച്ചു. സി​റി​യ​യി​ൽ സം​ഭ​വി​ച്ച​തെന്തെന്നും രാ​ജ്യ​ത്തി​ന്റെ പെ​ട്ടെ​ന്നു​ള്ള ഭാ​വി​യെ​ന്തെ​ന്നും വി​ല​യി​രു​ത്തു​ന്നു

തു​നീ​ഷ്യ​യി​ലെ സി​ദി ബൂ​സി​ദ് ന​ഗ​ര​മ​ധ്യ​ത്തി​ൽ സ്വ​ന്തം ശ​രീ​ര​ത്തി​ലേ​ക്ക് പെ​ട്രോ​ൾ ഒ​ഴി​ച്ച് മു​ഹ​മ്മ​ദ് ബൂ​അ​സീ​സി എ​ന്ന തെ​രു​വു​ക​ച്ച​വ​ട​ക്കാ​ര​ൻ കൊ​ളു​ത്തി​വി​ട്ട അ​റ​ബ് വി​പ്ല​വ​ത്തി​ന്‍റെ 14ാം വാ​ർ​ഷി​ക ദി​ന​ത്തി​ന് കൃ​ത്യം 10 ദി​വ​സം മു​മ്പാ​ണ് സി​റി​യ​യി​ലെ ബ​ശ്ശാ​റു​ൽ അ​സ​ദി​ന്‍റെ ഭീ​ക​ര​വാ​ഴ്ച അ​വ​സാ​നി​ച്ച​ത്.

നേ​രി​ട്ട​ല്ലെ​ങ്കി​ലും അ​റ​ബ് വ​സ​ന്ത​ത്തി​ന്‍റെ ബാ​ക്കി​പ​ത്രം ത​ന്നെ​യാ​യി​രു​ന്നു ബ​ശ്ശാ​റി​ന്‍റെ പ​ത​നം. ഈ ​രൂ​പ​ത്തി​ൽ സ്ഥാ​ന​ഭ്ര​ഷ്ട​നാ​യ അ​ഞ്ചാ​മ​ത്തെ അ​റ​ബ് ഏ​കാ​ധി​പ​തി​യും. ഈ​ജി​പ്ത്, ലി​ബി​യ, തു​നീ​ഷ്യ, യ​മ​ൻ എ​ന്നി​വി​ട​ങ്ങ​ളി​ൽ ഭ​ര​ണ​മാ​റ്റ​മു​ണ്ടാ​യി ഒ​ന്നൊ​ന്ന​ര പ​തി​റ്റാ​ണ്ടി​ന് ശേ​ഷ​മാ​ണ് ബ​ശ്ശാ​റി​ന്‍റെ ഊ​ഴം വ​രു​ന്ന​ത്.

മ​റ്റു​നാ​ലി​ട​ങ്ങ​ളി​ലും രാ​ഷ്ട്രീ​യ​വും സാ​മൂ​ഹി​ക ജീ​വി​ത​വും വ്യ​ത്യ​സ്ത കൈ​വ​ഴി​ക​ളി​ലൂ​ടെ​യാ​ണ് ഒ​ഴു​കി​യ​തെ​ന്ന​തി​നാ​ൽ സി​റി​യ​യി​ലെ അ​വ​സ്ഥ എ​ന്താ​കു​മെ​ന്ന​റി​യാ​ൻ കാ​ത്തി​രി​ക്കു​ക​യാ​ണ് ലോ​കം. വി​പ്ല​വാ​ന​ന്ത​രം ജ​നാ​ധി​പ​ത്യ​ത്തി​ന്‍റെ ഹ്ര​സ്വ​ഇ​ട​വേ​ള​ക്ക് ശേ​ഷം വീ​ണ്ടും ഏ​കാ​ധി​പ​ത്യ പ്ര​വ​ണ​ത​ക​ളി​ലേ​ക്ക് നീ​ങ്ങു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു ഈ​ജി​പ്തും ഒ​രു പ​രി​ധി വ​രെ തു​നീ​ഷ്യ​യും.

ലി​ബി​യ​യും യ​മ​നു​മാ​ക​ട്ടെ, ആ​ഭ്യ​ന്ത​ര സം​ഘ​ർ​ഷ​ങ്ങ​ളി​ൽ ആ​ണ്ടു​മു​ങ്ങി​യി​രി​ക്കു​ന്നു. ചു​രു​ക്ക​ത്തി​ൽ ആ​ദ്യ​കാ​ല​ത്ത് പ്ര​തീ​ക്ഷ​ക​ൾ പാ​കി​യ അ​റ​ബ് വ​സ​ന്തം ഒ​ന്ന​ര പ​തി​റ്റാ​ണ്ടി​ലേ​ക്ക് ക​ട​ക്കു​ന്ന വേ​ള​യി​ൽ ക​രി​ഞ്ഞു​ണ​ങ്ങി​പ്പോ​യി​രി​ക്കു​ന്നു. ഈ ​പ​ശ്ചാ​ത്ത​ല​ത്തി​ലാ​ണ് സി​റി​യ​ൻ ഭ​ര​ണ​മാ​റ്റം ശ്ര​ദ്ധേ​യ​മാ​കു​ന്ന​ത്.

ഞെ​ട്ടി​യു​ണ​ർ​ന്നൊ​രു വി​പ്ല​വം

ര​ക്ത​പ​ങ്കി​ല​മാ​യ ആ​ദ്യ​ഘ​ട്ട സ​മ​ര​ത്തി​നു​ശേ​ഷം ഏ​താ​ണ്ട് സു​ഷു​പ്തി​യി​ലാ​യി​രു​ന്നു സി​റി​യ​ൻ വി​പ്ല​വം. പൊ​ടു​ന്ന​നെ, ഏ​വ​രെ​യും അ​മ്പ​ര​പ്പി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടാ​ണ് ന​വം​ബ​ർ ഒ​ടു​വി​ൽ വ​ട​ക്കു​പ​ടി​ഞ്ഞാ​റ​ൻ സി​റി​യ​യി​ലെ ഇ​ദി​ലി​ബി​ൽ​നി​ന്ന് ഹൈഅത്ത് ത​ഹ് രീ​ർ അ​ശ്ശാം (എ​ച്ച്.​ടി.​എ​സ്) എ​ന്ന സാ​യു​ധ സം​ഘം പ​ട​യോ​ട്ടം തു​ട​ങ്ങു​ന്ന​ത്.

അ​ബൂ മു​ഹ​മ്മ​ദ് അ​ൽ ജൂ​ലാ​നി എ​ന്ന പേ​രി​ൽ അ​റി​യ​പ്പെ​ടു​ന്ന അ​ഹ്മ​ദ് ഹു​സൈ​ൻ അ​ൽ​ശ​റ​അ​യു​ടെ നേ​തൃ​ത്വ​ത്തി​ലു​ള്ള സം​ഘം അ​തി​വേ​ഗം രാ​ജ്യ​ത്തെ ഏ​റ്റ​വും വ​ലു​തും ച​രി​ത്ര​പ്ര​സി​ദ്ധ​വു​മാ​യ അ​ലെ​പ്പോ ന​ഗ​രം കീ​ഴ​ട​ക്കി. ഏ​താ​നും ദി​വ​സം​കൊ​ണ്ട് അ​ത്ഭു​ത​ക​ര​മാ​യ വേ​ഗ​ത്തി​ൽ ഡ​മ​സ്ക​സും വീ​ണു.

ഒ​രി​ട​ത്തും കാ​ര്യ​മാ​യ ചെ​റു​ത്തു​നി​ൽ​പ്പു​ക​ളു​ണ്ടാ​യി​ല്ല. സൈ​ന്യം ആ​യു​ധം വെ​ച്ചു​കീ​ഴ​ട​ങ്ങി. ഒ​ടു​വി​ൽ, 54 വ​ർ​ഷം നീ​ണ്ട അ​സ​ദ് കു​ടും​ബ​ഭ​ര​ണം സ്വി​ച്ചി​ട്ട​പോ​ലെ ഓ​ഫ് ചെ​യ്ത് ബ​ശ്ശാ​റു​ൽ അ​സ​ദ് റ​ഷ്യ​യി​ലേ​ക്ക് പ​ലാ​യ​നം ചെ​യ്തു. ബ​ശ്ശാ​റി​നെ ഇ​നി​യും സം​ര​ക്ഷി​ക്കാ​ൻ കെ​ൽ​പും താ​ൽ​പ​ര്യ​വും ന​ഷ്ട​പ്പെ​ട്ട ഇ​റാ​നും റ​ഷ്യ​യു​മാ​ക​ട്ടെ, അ​തി​നും മു​മ്പെ മെ​ല്ലെ പി​ൻ​വാ​ങ്ങി​യി​രു​ന്നു.

ബ​ശ്ശാ​ർ ഭ​ര​ണ​ത്തി​ന്‍റെ ഭാ​ഗ​മാ​യ മു​ഴു​വ​ൻ പേ​ർ​ക്കും പൊ​തു​മാ​പ്പ് ന​ൽ​കു​മെ​ന്നാ​ണ് ആ​ദ്യം പ്ര​ഖ്യാ​പ​നം വ​ന്ന​തെ​ങ്കി​ലും പി​ന്നീ​ട് തി​രു​ത്തി. കൊ​ടി​യ പീ​ഡ​ന​ങ്ങ​ൾ​ക്കും കൂ​ട്ട​ക്കൊ​ല​ക​ൾ​ക്കും നേ​തൃ​ത്വം ന​ൽ​കി​യ​വ​രെ ശി​ക്ഷി​ക്കു​മെ​ന്നാ​ണ് പു​തി​യ നി​ല​പാ​ട്.

ഡ​മ​സ്ക​സ് പി​ടി​ച്ച് അ​ധി​കം ക​ഴി​യും​മു​മ്പ് ത​ന്നെ താ​ൽ​കാ​ലി​ക ഭ​ര​ണ സം​വി​ധാ​നം സൃ​ഷ്ടി​ക്കാ​നു​ള്ള നീ​ക്ക​ങ്ങ​ളും തു​ട​ങ്ങി. എ​ച്ച്.​ടി.​എ​സി​ന്‍റെ ഇദ്ലി​ബി​ലെ ഭ​ര​ണ​കൂ​ട​ത്തെ ന​യി​ച്ചി​രു​ന്ന മു​ഹ​മ്മ​ദ് അ​ൽ​ബ​ശീ​റാ​ണ് താ​ൽ​കാ​ലി​ക പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി. ഇ​ത്ത​രം ഘ​ട്ട​ങ്ങ​ളി​ൽ തു​ട​ക്ക​ത്തി​ലു​ണ്ടാ​കു​ന്ന ഭ​ര​ണ ശൂ​ന്യ​ത ഒ​ഴി​വാ​ക്കാ​ൻ തീ​വ്ര​മാ​യ ഇ​ട​പെ​ട​ലു​ക​ൾ ന​ട​ക്കു​ന്നു​ണ്ട്.

ഇ​സ്രാ​യേ​ൽ: പ്ര​തി​ക​രി​ക്കാ​തെ എ​ച്ച്.​ടി.​എ​സ്

1974 ലെ ​യു.​എ​ൻ മ​ധ്യ​സ്ഥ​ത​യി​ലു​ള്ള വെ​ടി​നി​ർ​ത്ത​ൽ ക​രാ​ർ പ്ര​കാ​രം ഡീ​മി​ലി​റ്റ​റൈ​സ്ഡ് സോ​ൺ ആ​യി പ്ര​ഖ്യാ​പി​ച്ച മേ​ഖ​ല​യി​ൽ ഇ​സ്രാ​യേ​ൽ അ​തി​ക്ര​മി​ച്ചു​ക​യ​റി​യ​ത് കാര്യങ്ങൾ സങ്കീർമാക്കുന്നു. അ​വി​ടെ​യും നി​ർ​ത്താ​തെ 10 കി​ലോ​മീ​റ്റ​റോ​ളം സി​റി​യ​ക്ക് ഉ​ള്ളി​ൽ ക​ട​ന്ന് ഖ​ത്താ​ന പ​ട്ട​ണം വ​രെ എ​ത്തി.

ഖ​ത്താ​ന​യി​ൽ നി​ന്ന് 25 കി​ലോ​മീ​റ്റ​ർ മാ​ത്രം അ​ക​ലെ​യാ​ണ് ഡ​മ​സ്ക​സ്. വി​വാ​ദ​മാ​യ​തോ​ടെ ഈ ​സൈ​നി​ക നീ​ക്കം ഇ​സ്രാ​യേ​ൽ നി​ഷേ​ധി​ച്ചു. സി​റി​യ​യു​ടെ സൈ​നി​ക സ​ന്നാ​ഹ​ങ്ങ​ളും ആ​യു​ധ​ശേ​ഷി​യും മൊ​ത്തം ക​ഴി​ഞ്ഞ ദി​വ​സ​ങ്ങ​ളി​ൽ ഇ​സ്രാ​യേ​ൽ ബോം​ബി​ട്ട് ത​ക​ർ​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്തി​ട്ടു​ണ്ട്. എ​ച്ച്.​ടി.​എ​സ് പ്ര​ധാ​ന​മാ​യും മു​ൾ​മു​ന​യി​ലാ​കു​ന്ന​ത് ഈ ​രം​ഗ​ത്താ​ണ്. ഇ​സ്രാ​യേ​ലി​നെ​തി​രെ എ​ന്താ​കും നി​ല​പാ​ട് എ​ന്ന് ഇ​തു​വ​രെ​യും എ​ച്ച്.​ടി.​എ​സ് വ്യ​ക്ത​മാ​ക്കി​യി​ട്ടി​ല്ല.

ക​ഴി​ഞ്ഞ വ്യാ​ഴാ​ഴ്ച ബ്രി​ട്ടീ​ഷ് മാ​ധ്യ​മ​മാ​യ ചാ​ന​ൽ 4 ന്‍റെ ക​റ​സ്പോ​ണ്ട​ന്‍റ് പ​റേ​ക് ഒ​ബ്ര​യ​ൻ ആ​വ​ർ​ത്തി​ച്ചു ചോ​ദി​ച്ചി​ട്ടും എ​ച്ച്.​ടി.​എ​സി​ന്‍റെ വ​ക്താ​വ് ഉ​ബൈ​ദ അ​ർ​നൂ​ത് ഈ ​വി​ഷ​യ​ത്തി​ൽ പ്ര​തി​ക​രി​ക്കാ​തി​രു​ന്ന​ത് ച​ർ​ച്ച​യാ​യി​ട്ടു​ണ്ട്. ഉ​ബൈ​ദ ഇ​സ്രാ​യേ​ൽ എ​ന്ന പേ​ര് പോ​ലും പ​രാ​മ​ർ​ശി​ച്ചി​ല്ല.

ഡ​മസ്ക​സ് വീ​ണ 11 ദി​ന​ങ്ങ​ൾ

2017 മു​ത​ൽ ഇ​ദ്​ലി​ബ് നി​യ​ന്ത്രി​ക്കു​ന്ന എ​ച്ച്.​ടി.​എ​സ് ഇ​ടി​ത്തീ പോ​ലെ​യാ​ണ് അ​സ​ദ് ഭ​ര​ണ​കൂ​ട​ത്തി​നെ​തി​രെ മു​ന്നേ​റ്റം തു​ട​ങ്ങി​യ​ത്. വിമത പ​ട​യോ​ട്ട വ​ഴി​ക​ളി​ലൂ​ടെ:

• 1920 ഒന്നാം ലോക യുദ്ധാനന്തരം ഓട്ടോമൻ സാമ്രാജ്യത്തിന്‍റെ പതനത്തെ തുടർന്ന് രാജ്യം ഫ്രഞ്ച് മാൻഡേറ്റിന് കീഴിൽ
• 1936 ഫ്രഞ്ച്-സിറിയൻ സ്വാതന്ത്ര്യ കരാർ പ്രകാരം സിറിയക്ക് മോചനം. ഹാശിം അൽഅതാസ്സി ആദ്യ പ്രസിഡന്റ്. എന്നാൽ, കരാർ അംഗീകരിക്കാൻ ഫ്രഞ്ച് പാർലമെൻറ് പിന്നീട് വിസമ്മതിച്ചു
• 1946 രണ്ടാം ലോക യുദ്ധാനന്തരം അവസാന ഫ്രഞ്ച് സൈനികനും സിറിയയിൽ നിന്ന് പിൻവാങ്ങി
• 1948 മറ്റ് അറബ് രാജ്യങ്ങൾക്കൊപ്പം ഇസ്രായേലുമായി യുദ്ധം
• 1949 പ്രസിഡന്‍റ് ശുക്രി അൽ ഖുവത്ലിയെ അട്ടിമറിച്ച് സൈന്യം അധികാരം പിടിച്ചു. സേനാ മേധാവി ഹുസ്നി അൽ സഈം പുതിയ പ്രസിഡന്‍റ്. ഇതേ വർഷം മൂന്നു സൈനിക അട്ടിമറികൾ
• 1958 ശുക്രി അൽ ഖുവത്ലി പ്രസിഡന്റ് പദത്തിൽ തിരിച്ചുവന്നു. ഈജിപ്ഷ്യൻ പ്രസിഡന്‍റ് ഗമാൽ അബ്ദുന്നാസിറുമായി ചേർന്ന് ഇരു രാജ്യങ്ങളുടെയും ലയനം പ്രഖ്യാപിച്ചു. പേര്, യുനൈറ്റഡ് അറബ് റിപ്പബ്ലിക്
• 1961 വീണ്ടുമൊരു സൈനിക അട്ടിമറിക്ക് പിന്നാലെ യുനൈറ്റഡ് അറബ് റിപ്പബ്ലിക് ഇല്ലാതായി
• 1966 സൈനിക ഉദ്യോഗസ്ഥൻ സയാഹ് ജദീദിന്‍റെ നേതൃത്വത്തിൽ സൈനിക കൂട്ടായ്മുടെ അട്ടിമറി. വ്യോമസേന കമാൻഡർ ഹാഫിസുൽ അസാദ് കൂട്ടായ്മയിലെ പ്രമുഖരിലൊരാൾ
• 1967 ഇസ്രയേലുമായി ആറുദിന യുദ്ധം. ഗോലാൻ കുന്നുകൾ ഉൾപ്പെടെ നഷ്ടപ്പെട്ട് സിറിയക്ക് വൻ തോൽവി. ഹാഫിസുൽ അസദായിരുന്നു അന്ന് പ്രതിരോധ മന്ത്രി
• 1970 അട്ടിമറി വഴി ഹാഫിസുൽ അസദ് പ്രസിഡന്‍റ്. അറബ് സോഷ്യലിസ്റ്റ് ബഅസ് പാർട്ടിയുടെ സെക്രട്ടറി ജനറലുമായിരുന്നു അദ്ദേഹം
• 1973 ഈജിപ്തുമായി സഹകരിച്ച് ഇസ്രയേലിനെതിരെ യോം കിപ്പുർ യുദ്ധം. സിറിയക്ക് വൻ നാശനഷ്ടം
• 1982 സർക്കാർ വിരുദ്ധ ജനകീയ പ്രക്ഷോഭം അടിച്ചമർത്താൻ ഹമ പട്ടണത്തിൽ സൈനിക കൂട്ടക്കൊല. അര ലക്ഷം ജനങ്ങൾ മരിച്ചു. 15,000 പേരെ കാണാതായി. ഒരുലക്ഷം പേരെ നാടുകടത്തി
• 2000 ഹാഫിസുൽ അസദിന്‍റെ മരണം. ലണ്ടനിൽ നേത്രരോഗ വിദഗ്ധനായി പ്രാക്ടീസ് ചെയ്യുകയായിരുന്ന മകൻ ബശ്ശാറുൽ അസദ് പുതിയ പ്രസിഡന്‍റ്
• 2005 മൂന്നുപതിറ്റാണ്ട് തുടർന്ന, ലെബനാനിലെ സിറിയൻ സൈനിക സാന്നിധ്യം അവസാനിപ്പിച്ചു
• 2011-24 അറബ് വസന്തത്തിന്‍റെ അലയൊലിയായി പ്രസിഡന്‍റ് ബശ്ശാറുൽ അസദിനെതിരെ ജനകീയ വിപ്ലവം. ബശ്ശാർ ഭരണകൂടം വീഴുമെന്ന ഘട്ടത്തിൽ ഇറാന്‍റെ നിർദേശത്തിൽ ലബനാനിലെ ഹിസ്ബുല്ല രംഗത്തെത്തി. പിന്നാലെ ഇറാനും റഷ്യയുടെ വ്യേമസേനയും. വിമതരെ തുരത്തി ബശ്ശാർ തൽക്കാലം ഭരണത്തിൽ തുടർന്നു, ’24 ഡിസംബർ എട്ടുവരെ

ന​വം​ബ​ർ 27

ഹൈഅത്ത് ത​ഹ് രീ​ർ അ​ശ്ശാം മു​ന്നേ​റ്റം തു​ട​ങ്ങി മ​ണി​ക്കൂ​റു​ക​ൾ കൊ​ണ്ട് അ​ലെ​പ്പോ ന​ഗ​ര​ത്തി​ന് അ​ടു​ത്തെ​ത്തി. പ​ടി​ഞ്ഞാ​റ​ൻ അ​ലെ​പ്പോ​യി​ലെ അ​ൻ​ജാ​റ ടൗ​ണും സി​റി​യ​ൻ സൈ​ന്യ​ത്തി​ന്‍റെ ത​ന്ത്ര​പ്ര​ധാ​ന താ​വ​ള​മാ​യ ബേ​സ് 46 ഉം ​പി​ടി​ച്ചെ​ടു​ത്തു. കി​ഴ​ക്ക് നി​ന്നും അ​ലെ​പ്പോ ആ​ക്ര​മി​ച്ചു. അ​ൽ​ന​യ്റാ​ബ് വി​മാ​ന​ത്താ​വ​ളം അ​നാ​യാ​സം കീ​ഴ​ട​ക്ക​പ്പെ​ട്ടു.

ന​വം​ബ​ർ 28,30

വി​മ​ത മു​ന്നേ​റ്റം കൂ​ടു​ത​ൽ ഇ​ട​ങ്ങ​ളി​ലേ​ക്ക്. 30ന് ​വി​മ​ത​ർ അ​ലെ​പ്പോ കീ​ഴ​ട​ക്കി. പി​ടി​ച്ചു​നി​ന്ന സി​റി​യ​ൻ സൈ​ന്യ​ത്തി​നും അ​വ​ർ​ക്കൊ​പ്പ​മു​ള്ള റ​ഷ്യ​ൻ വ്യോ​മ​സേ​ന​ക്കും ചു​വ​രെ​ഴു​ത്ത് വ്യ​ക്ത​മാ​യി. പ്ര​തി​രോ​ധം മെ​ല്ലെ അ​യ​ഞ്ഞു. അ​ന്നു​ത​ന്നെ ഡ​മ​സ്ക​സി​ന​ടു​ത്ത ത​ന്ത്ര​പ്ര​ധാ​ന പ​ട്ട​ണ​മാ​യ ഹ​മ ആ​ക്ര​മി​ച്ചു.

ഡി​സം​ബ​ർ 05,07

ഡി​സം​ബ​ർ അ​ഞ്ചി​ന് ഹ​മ​യും വീ​ണു. ഏ​ഴി​ന് ഹും​സി​ൽ​നി​ന്ന് സി​റി​യ​ൻ സേ​ന പി​ൻ​വാ​ങ്ങി. ഡ​മ​സ്ക​സി​ലേ​ക്കു​ള്ള മു​ന്നേ​റ്റ​മാ​യി​രു​ന്നു പി​ന്നീ​ട്. അ​ന്നു​ത​ന്നെ ഡ​മ​സ്ക​സി​ന്‍റെ പ്രാ​ന്ത​ങ്ങ​ളി​ൽ എ​ച്ച്.​ടി.​എ​സ് സാ​യു​ധ​സം​ഘ​ങ്ങ​ൾ എ​ത്തി. വൈ​കു​ന്നേ​ര​ത്തോ​ടെ സൈ​ന്യം ഡ​മ​സ്ക​സി​ന് ചു​റ്റു​മു​ള്ള ജ​ന​വാ​സ മേ​ഖ​ല​ക​ളി​ൽ​നി​ന്ന് പി​ൻ​വാ​ങ്ങി.

ഡി​സം​ബ​ർ 08

ഡ​മ​സ്ക​സ് വീ​ണു. ച​രി​ത്ര പ്ര​സി​ദ്ധ​മാ​യ ഉ​മ​യ്യ​ദ് മ​സ്ജി​ദി​ലേ​ക്ക് എ​ച്ച്.​ടി.​എ​സ് നേ​താ​വ് അ​ബൂ മു​ഹ​മ്മ​ദ് അ​ൽ ജൂ​ലാ​നി വി​ജ​യ​ശ്രീ​ലാ​ളി​ത​നാ​യി ക​ട​ന്നു​വ​ന്നു. പ​ക​ൽ മു​ഴു​വ​ൻ നീ​ണ്ട അ​നി​ശ്ചി​ത​ത്വ​ത്തി​നൊ​ടു​വി​ൽ ബ​ശ്ശാ​റു​ൽ അ​സ​ദി​ന് ത​ങ്ങ​ൾ രാ​ഷ്ട്രീ​യ അ​ഭ​യം ന​ൽ​കി​യി​രി​ക്കു​ന്നു​വെ​ന്ന് റ​ഷ്യ അ​റി​യി​ച്ചു.

ഇ​റാ​ൻ

ബ​ശ്ശാ​റു​ൽ അ​സ​ദി​ന്‍റെ പ​ത​ന​ത്തി​ൽ ഏ​റ്റ​വും ആ​ഘാ​ത​മേ​റ്റ​ത് ഇ​റാ​ന് ത​ന്നെ​യാ​ണ്. ക​ഴി​ഞ്ഞ കു​റേ വ​ർ​ഷ​ങ്ങ​ളാ​യി ഏ​റെ സ​മ​യ​വും അ​ധ്വാ​ന​വും പ​ണ​വും ചെ​ല​വ​ഴി​ച്ച് ഇ​റാ​ൻ സി​റി​യ​യി​ൽ ഒ​രു​ക്കി​യ സ​ന്നാ​ഹ​ങ്ങ​ളെ​ല്ലാം ഒ​രു രാ​ത്രി കൊ​ണ്ട് നി​ഷ്ഫ​ല​മാ​യി. ല​ബ​നാ​നി​ലെ ഹി​സ്ബു​ല്ല​യി​ലേ​ക്കു​ള്ള ഇ​ട​നാ​ഴി മു​റി​ഞ്ഞു. പ്രാ​ദേ​ശി​ക ശാ​ക്തി​ക ബ​ലാ​ബ​ല​ത്തി​ൽ വ​ൻ തി​രി​ച്ച​ടി​യു​മാ​ണ​ത്.

ഉ​പ​രോ​ധ​ങ്ങ​ളാ​ൽ വ​ല​യു​ന്ന രാ​ജ്യ​ത്തി​ന്‍റെ വി​ഭ​വ​ങ്ങ​ളെ​ടു​ത്ത് സി​റി​യ​യി​ൽ ചെ​ല​വ​ഴി​ച്ച ന​യ​ത്തി​നെ​തി​രെ ഇ​റാ​നു​ള്ളി​ലും അ​സ്വ​സ്ഥ​ത പു​ക​യു​ക​യാ​ണ്. സ്വ​ന്തം ജ​ന​ത​ക്ക് പോ​ലും വേ​ണ്ടാ​ത്ത​യാ​ളെ താ​ങ്ങി​നി​ർ​ത്താ​ൻ ഇ​റാ​ൻ എ​ന്തി​നി​ങ്ങ​നെ അ​ധ്വാ​നി​ച്ചു എ​ന്നാ​ണ് പ്ര​ധാ​ന ചോ​ദ്യം.

അ​സാ​ധാ​ര​ണ​മാ​യ പ​ര​സ്യ​വി​മ​ർ​ശ​ന​ത്തി​ൽ പ​ര​മോ​ന്ന​ത നേ​താ​വ് ആ​യ​ത്തു​ല്ല ഖ​ാംനഈ അ​സ്വ​സ്ഥ​നാ​ണ്. ഇതോടെ വി​മ​ർ​ശ​നം ഉ​ന്ന​യി​ച്ച പ്ര​മു​ഖ​രും മാ​ധ്യ​മ​ങ്ങ​ളും അ​ന്വേ​ഷ​ണ പ​രി​ധി​യി​ലാ​ണ്. എങ്കിലും സി​റി​യ​യി​ൽ പു​തു​താ​യി വ​രു​ന്ന സു​ന്നി ഭ​ര​ണ​കൂ​ട​ത്തോ​ട് അ​നു​ഭാ​വ​പൂ​ർ​വം ഇ​ട​പെ​ടു​മെ​ന്ന സൂ​ച​ന​യാ​ണ് നി​ല​വി​ൽ ഇ​റാ​ൻ ന​ൽ​കു​ന്ന​ത്.

റ​ഷ്യ

ബ​ശ്ശാ​റി​നെ താ​ങ്ങി നി​ർ​ത്തി​യി​രു​ന്ന വ​ൻ​ശ​ക്തി രാ​ഷ്ട്രം എ​ന്ന നി​ല​യി​ൽ വ​ലി​യ പ്ര​തി​ച്ഛാ​യ ന​ഷ്ട​മാ​ണ് റ​ഷ്യ​ക്കു​ണ്ടാ​യ​ത്. യു​ക്രെ​യ്നി​ലെ തി​രി​ച്ച​ടി​ക​ൾ​ക്കൊ​പ്പം ബ​ശ്ശാ​റി​ന്‍റെ വീ​ഴ്ച​യും പു​ടി​നെ രാ​ജ്യാ​ന്ത​ര ന​യ​ത​ന്ത്ര രം​ഗ​ത്ത് പി​ന്നോ​ട്ട​ടി​പ്പി​ക്കും. മെ​ഡി​റ്റ​റേ​നി​യ​ൻ ക​ട​ൽ ഉ​ന്ന​മി​ട്ട് സി​റി​യ​ൻ തീ​ര​ത്ത് സം​വി​ധാ​നി​ച്ച സൈ​നി​ക സ​ന്നാ​ഹ​ങ്ങ​ൾ ഇ​നി ഒ​ഴി​വാ​ക്കേ​ണ്ടി​വ​രും. ബ​ശ്ശാ​റി​ന് രാ​ഷ്ട്രീ​യ അ​ഭ​യം ന​ൽ​കി​യെ​ങ്കി​ലും ഇ​തു​വ​രെ പു​ടി​ൻ അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തെ ക​ണ്ടി​ട്ടി​ല്ല എ​ന്ന് റ​ഷ്യ​ൻ മാ​ധ്യ​മ​ങ്ങ​ൾ റി​പ്പോ​ർ​ട്ടു ചെ​യ്യു​ന്നു.

ഇ​സ്ര​ായേ​ൽ

ദു​ർ​ബ​ല​നാ​യ ബ​ശ്ശാ​റു​ൽ അ​സ​ദ് സി​റി​യ ഭ​രി​ക്കു​ന്ന​താ​ണ് ഇ​സ്രാ​യേ​ലി​ന് ന​ല്ല​തെ​ന്ന ആ​ഭ്യ​ന്ത​ര വി​ല​യി​രു​ത്ത​ലി​നൊ​ടു​വി​ലാ​ണ് ച​രി​ത്ര​ത്തി​ൽ ഇ​ന്നേ​വ​രെ ല​ഭ്യ​മാ​കാ​തി​രു​ന്ന സു​വ​ർ​ണാ​വ​സ​രം അ​വ​ർ​ക്ക് കി​ട്ടി​യ​ത്. അ​ന്ത​രീ​ക്ഷം മു​ത​ലെ​ടു​ത്ത് സി​റി​യ​യു​ടെ സൈ​നി​ക​ശേ​ഷി ഏ​താ​ണ്ട് മു​ഴു​വ​നും ത​ക​ർ​ക്കാ​നാ​യി.

അ​ന്യാ​യ​മാ​യി കൈ​വ​ശം വെ​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന ഗോ​ലാ​ൻ കു​ന്നു​ക​ളി​ൽ​നി​ന്ന് കൈ​യേ​റ്റം സി​റി​യ​ക്കു​ള്ളി​ലേ​ക്ക് ത​ന്ത്ര​പ​ര​മാ​യി വ്യാ​പി​പ്പി​ക്കാ​നു​മാ​യി. അ​ടു​ത്തെ​ങ്ങും സൈ​നി​ക​പ​ര​മാ​യി സി​റി​യ ഒ​രു വെ​ല്ലു​വി​ളി ആ​കി​ല്ലെ​ന്ന് ഉ​റ​പ്പി​ക്കാ​നും ക​ഴി​ഞ്ഞ​താ​യി അ​വ​ർ വി​ശ്വ​സി​ക്കു​ന്നു. ഹി​സ്ബു​ല്ല​ക്കു​ള്ള ഇ​റാ​ന്‍റെ സ​ഹാ​യ​പാ​ത അ​ട​യു​ന്ന​തോ​ടെ ല​ബ​നാ​നി​ൽ നി​ന്നു​ള്ള വെ​ല്ലു​വി​ളി​യും മ​യ​പ്പെ​ടും.

തു​ർ​ക്കിയ

യ​ഥാ​ർ​ഥ വി​ജ​യി തു​ർ​ക്കി​​യ?

ഈ ​സം​ഭ​വ​വി​കാ​സ​ങ്ങ​ളി​ലെ യ​ഥാ​ർ​ഥ വി​ജ​യി തു​ർ​ക്കി​യയാ​ണ്. സി​റി​യ നി​യ​ന്ത്രി​ക്കു​ന്ന സു​ന്നി സാ​യു​ധ സം​ഘ​ങ്ങ​ൾ​ക്ക് മേ​ൽ വ​ലി​യ സ്വാ​ധീ​ന​മാ​ണ് അ​വ​ർ​ക്കു​ള്ള​ത്.

അ​തി​സൂ​ക്ഷ്മ​മാ​യി പ്ര​സി​ഡ​ന്‍റ് ഉ​ർ​ദു​ഗാ​ൻ മെ​ന​ഞ്ഞെ​ടു​ത്ത ബ​ന്ധ​ങ്ങ​ൾ വ​ഴി അ​വി​ശ്വ​സീ​ന​യ​മാം​വ​ണ്ണം വി​പു​ല​മാ​യ സാ​മ്പ​ത്തി​ക, രാ​ഷ്ട്രീ​യ സ്വാ​ധീ​ന​മാ​ണ് തു​ർ​ക്കി​യക്ക് കൈ​വ​രു​ന്ന​ത്. 13 വ​ർ​ഷം മു​മ്പ് അ​ട​ച്ച എം​ബ​സി ഡ​മ​സ്ക​സി​ൽ വീ​ണ്ടും തു​റ​ക്കാ​ൻ ന​ട​പ​ടി തു​ട​ങ്ങി​ക്ക​ഴി​ഞ്ഞു. താ​ൽ​ക്കാ​ലി​ക പ്ര​തി​നി​ധി​യെ ഇ​തി​ന​കം നി​യ​മി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്തു.

യ​ഥാ​ർ​ഥ​ത്തി​ൽ, സി​റി​യ​ൻ നാ​ഷ​ന​ൽ ആ​ർ​മി (എ​സ്.​എ​ൻ.​എ) എ​ന്ന സാ​യു​ധ​സം​ഘ​ങ്ങ​ളു​ടെ കൂ​ട്ടാ​യ്മ​യാ​ണ് സി​റി​യ​യി​ൽ തു​ർ​ക്കി​യു​ടെ തു​റു​പ്പു​ചീ​ട്ട്. അ​വ​ർ​ക്ക് വേ​ണ്ട പ​ണ​വും ആ​യു​ധ​ങ്ങ​ളും മ​റ്റു​സ​ന്നാ​ഹ​ങ്ങ​ളും ഉ​ദാ​ര​മാ​യി ന​ൽ​കു​ന്ന​ത് തു​ർ​ക്കി​യയാ​ണ്. മു​മ്പ് അ​ൽ​ഖാ​ഇ​ദ​യു​മാ​യി ബ​ന്ധ​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന എ​ച്ച്.​ടി.​എ​സി​നെ യു.​എ​സി​നും മ​റ്റു​പാ​ശ്ചാ​ത്യ രാ​ഷ്ട്ര​ങ്ങ​ൾ​ക്കു​മൊ​പ്പം ഭീ​ക​ര​സം​ഘ​ട​ന​യു​ടെ പ​ട്ടി​ക​യി​ലാ​ണ് തു​ർ​ക്കി​യയും ഉ​ൾ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​രു​ന്ന​ത്.

അ​ങ്ങ​നെ തു​ട​രു​മ്പോ​ഴും ഒ​ളി​ഞ്ഞും തെ​ളി​ഞ്ഞും എ​ച്ച്.​ടി.​എ​സി​ന് തു​ർ​ക്കി​യയി​ൽ​നി​ന്ന് സ​ഹാ​യ​ങ്ങ​ൾ ല​ഭി​ച്ചി​രു​ന്നു. സി​റി​യ​ൻ സേ​ന​യെ ഭ​യ​ക്കാ​തെ ദീ​ർ​ഘ​കാ​ലം ഇ​ദി​ലി​ബ് ഭ​രി​ക്കാ​ൻ എ​ച്ച്.​ടി.​എ​സി​നെ പ്രാ​പ്ത​മാ​ക്കി​യ​ത് തു​ർ​ക്കി​യയു​ടെ ഇ​ട​പെ​ട​ലാ​ണ്. എ​ച്ച്.​ടി.​എ​സ് നി​യ​ന്ത്രി​ച്ചി​രു​ന്ന മേ​ഖ​ല​ക​ളി​ൽ അ​ന്താ​രാ​ഷ്ട്ര സ​ഹാ​യ​ങ്ങ​ൾ എ​ത്തി​ക്കാ​നും തു​ർ​ക്കി മു​ൻ​കൈ​യെ​ടു​ത്തു.

തു​ർ​ക്കിയ വ​ഴി​യു​ള്ള വ്യാ​പാ​ര​വും ത​ഴ​ച്ചു. എ​ച്ച്.​ടി.​എ​സി​ന്‍റെ പ്ര​തി​ച്ഛാ​യ മെ​ച്ച​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്ന​തി​ൽ അ​തു സ​ഹാ​യി​ച്ചു. ഡി​സം​ബ​ർ എ​ട്ടി​ന് ഡ​മ​സ്ക​സ് പി​ടി​ച്ച​തി​ന് പി​ന്നാ​ലെ എ​ച്ച്.​ടി.​എ​സി​ന് അ​ന്താ​രാ​ഷ്ട്ര അം​ഗീ​കാ​രം നേ​ടി​ക്കൊ​ടു​ക്കു​ന്ന​തി​ലും തു​ർ​ക്കിയ മു​ൻ​കൈ​യെ​ടു​ക്കു​ക​യാ​ണ്.

എ​ച്ച്.​ടി.​എ​സി​ന്റെ പ്ര​തി​സ​ന്ധി​ക​ൾ

വ​ലി​യ തോ​തി​ൽ ശി​ഥി​ല​മാ​യ സി​റി​യ​യാ​ണ് എ​ച്ച്.​ടി.​എ​സി​ന് ല​ഭി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന​ത്. ആ​ന്ത​രി​ക​മാ​യും ബാ​ഹ്യ​മാ​യും ഉ​യ​രു​ന്ന ക​ന​ത്ത വെ​ല്ലു​വി​ളി​ക​ൾ​ക്കൊ​പ്പം ചി​ല വി​ദേ​ശ​രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ളു​ടെ കാ​ലാ​ളു​ക​ൾ എ​ന്ന ആ​ക്ഷേ​പ​വും അ​വ​ർ​ക്കെ​തി​രെ ഉ​യ​രു​ന്നു. ഈ ​പ്ര​തി​സ​ന്ധി​ക​ളെ എ​ങ്ങ​നെ നേ​രി​ടു​ന്നെ​ന്ന​തും അ​വ​രു​ടെ​യും സി​റി​യ​യു​ടെ​യും ഭാ​വി​യെ സ്വാ​ധീ​നി​ക്കും.

70 ശ​ത​മാ​ന​ത്തോ​ളം സു​ന്നി​ക​ൾ​ക്കൊ​പ്പം പ​ല​ത​രം ശി​യാ വി​ശ്വാ​സ​ധാ​ര​ക​ളും സി​റി​യ​യി​ലു​ണ്ട്. പി​ന്നെ ക്രി​സ്ത്യ​ൻ, ഡ്രൂ​സ് വി​ഭാ​ഗ​ങ്ങ​ളും. വം​ശീ​യ ന്യൂ​ന​പ​ക്ഷ​മാ​യ കു​ർ​ദു​ക​ളു​ടെ പ്ര​ശ്നം സ​ങ്കീ​ർ​ണ​വു​മാ​ണ്. വ​ട​ക്ക് കി​ഴ​ക്ക​ൻ സി​റി​യ​യി​ൽ തു​ർ​ക്കി, ഇ​റാ​ഖ് അ​തി​ർ​ത്തി​ക​ളി​ൽ വ്യാ​പി​ച്ചു​കി​ട​ക്കു​ന്ന വി​ശാ​ല​മാ​യ കു​ർ​ദ് മേ​ഖ​ല​യി​ൽ അ​വ​രു​ടെ സ്വ​യം​ഭ​ര​ണ​മാ​ണ്.

മു​മ്പ് ഇ​സ്ലാ​മി​ക് സ്റ്റേ​റ്റി​ന്‍റെ ത​ല​സ്ഥാ​ന​മാ​യി​രു​ന്ന റ​ഖ​യു​ടെ സ​മീ​പം വ​രെ ഇ​പ്പോ​ൾ കു​ർ​ദ് സ്വാ​ധീ​നം എ​ത്തി​യി​ട്ടു​ണ്ട്. വ​ട​ക്ക് തു​ർ​ക്കി അ​തി​ർ​ത്തി​യി​ൽ അ​വ​ർ പി​ന്തു​ണ​ക്കു​ന്ന സാ​യു​ധ സം​ഘ​ങ്ങ​ൾ. സി​റി​യ​ൻ ക​ല​ഹ​ത്തി​ന്‍റെ അ​ഗ്നി ത​ങ്ങ​ളു​ടെ അ​തി​ർ​ത്തി​യി​ലേ​ക്ക് പ​ട​രാ​തി​രി​ക്കു​ന്ന​തി​നു​ള്ള ക​രു​ത​ൽ മേ​ഖ​ല സൃ​ഷ്ടി​ക്കാ​ൻ തു​ർ​ക്കി പ​ണ​വും ആ​യു​ധ​വും ന​ൽ​കി നി​ർ​ത്തി​യി​രി​ക്കു​ന്ന സം​ഘ​ങ്ങ​ളാ​ണ​വ.

പ​ടി​ഞ്ഞാ​റ് മെ​ഡി​റ്റ​റേ​നി​യ​ൻ തീ​ര​മേ​ഖ​ല​യാ​യ ല​തീ​കി​യ​യും പ​രി​സ​ര​വു​മാ​ണ് ബ​ശ്ശാ​റു​ൽ അ​സ​ദ് പ്ര​തി​നി​ധാ​നം​ചെ​യ്യു​ന്ന ശി​യാ അ​ല​വി വി​ഭാ​ഗ​ത്തി​ന്‍റെ ശ​ക്തി​മേ​ഖ​ല. നി​ല​വി​ൽ അ​വി​ടെ ഗു​രു​ത​ര​മാ​യ പ്ര​ശ്ന​ങ്ങ​ളൊ​ന്നു​മി​ല്ലെ​ങ്കി​ലും ഭ​ര​ണ​ത്തി​ൽ​നി​ന്ന് നി​ഷ്കാ​സി​ത​രാ​കു​ന്ന​തി​ന്‍റെ രോ​ഷം ശി​യാ​ക്ക​ൾ എ​ങ്ങ​നെ സ​മീ​പ​ഭാ​വി​യി​ൽ പ്ര​ക​ടി​പ്പി​ക്കു​മെ​ന്ന​ത് ഒ​രു ചോ​ദ്യ​മാ​ണ്.

ല​ദ്ഖി​യ​യി​ൽ​നി​ന്ന് തു​റ​മു​ഖ ന​ഗ​ര​മാ​യ താ​ർ​ത​സ് വ​ഴി ല​ബ​നാ​നി​ലെ ഹി​സ്ബു​ല്ല​യു​ടെ ശ​ക്തി​മേ​ഖ​ല​ക​ളി​ലേ​ക്ക് ഇ​ട​നാ​ഴി രൂ​പ​പ്പെ​ടാ​ൻ സാ​ധ്യ​ത​യു​ണ്ട്. താ​ർ​ത​സും സ​മീ​പ​മേ​ഖ​ല​ക​ളു​മെ​ല്ലാം അ​ല​വി വി​ഭാ​ഗ​ത്തി​ന് സ്വാ​ധീ​ന​മു​ള്ള ഇ​ട​ങ്ങ​ളാ​ണ്. 180 കി​ലോ​മീ​റ്റ​ർ നീ​ള​മു​ള്ള സി​റി​യ​യു​ടെ ഈ ​മെ​ഡി​റ്റ​റേ​നി​യ​ൻ തീ​ര​പ്ര​ദേ​ശ​മെ​ന്ന​ത് രാ​ജ്യ​സു​ര​ക്ഷ​ക്ക് അ​തി​നി​ർ​ണാ​യ​ക​വു​മാ​ണ്.

ഇ​വി​ടെ​യാ​ണ് റ​ഷ്യ​യു​ടെ സൈ​നി​ക സ​ന്നാ​ഹ​ങ്ങ​ൾ പ്ര​ധാ​ന​മാ​യും കേ​ന്ദ്രീ​ക​രി​ച്ചി​രു​ന്ന​ത്. ഭ​ര​ണ​മാ​റ്റ​ത്തി​ന്‍റെ അ​നി​ശ്ചി​ത​ത്വം നി​ല​നി​ന്ന ദി​വ​സ​ങ്ങ​ളി​ൽ സി​റി​യ​ൻ നാ​വി​ക​സേ​ന​യു​ടെ സം​വി​ധാ​ന​ങ്ങ​ളെ​ല്ലാം ഇ​സ്രാ​യേ​ൽ ത​ക​ർ​ത്ത​തും ഈ ​പ്ര​ദേ​ശ​ത്താ​ണ്.