ജ​ല​ന​യ​വും ജ​ല​സാ​ക്ഷ​ര​ത​യും

1987ലാ​ണ് രാ​ജ്യ​ത്ത് ആ​ദ്യ​മാ​യി ഒ​രു ജ​ല​ന​യം രൂ​പ​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്ന​ത്. 2002 ലും 2012 ​ലും 2020 ലും ​അ​തു പു​തു​ക്കി. 1992 ജ​നു​വ​രി 26 മു​ത​ൽ 31 വ​രെ അ​യ​ർ​ല​ൻ​ഡി​ലെ ഡ​ബ്ലി​നി​ൽ ചേ​ർ​ന്ന അ​ന്താ​രാ​ഷ്​​ട്ര ജ​ല​പ​രി​സ്ഥി​തി സ​മ്മേ​ള​ന​ത്തി​ൽ ന​ട​ന്ന പ്ര​ഖ്യാ​പ​ന​ത്തി​​ന്‍റെ ചു​വ​ടു​പി​ടി​ച്ച്​ 2012 ലെ ​ജ​ല​ന​യ​ത്തോ​ടെ ഇ​ന്ത്യ​യും ജ​ല​ത്തെ ഒ​രു സാ​മ്പ​ത്തി​ക ച​ര​ക്കാ​യി പ​രി​ഗ​ണി​ക്കാ​ൻ തു​ട​ങ്ങി. 2020ൽ ​കൂ​ടു​ത​ൽ പ​രി​ഷ്കാ​ര​ങ്ങ​ൾ ന​ട​പ്പി​ലാ​ക്കി. ജ​ല​വി​ത​ര​ണ പ​ദ്ധ​തി ന​ട​ത്തി​പ്പി​ൽ സ​ന്ന​ദ്ധ​സം​ഘ​ട​ന​ക​ൾ​ക്കും നി​ർ​ണാ​യ​ക​മാ​യ സ്ഥാ​നം കൈ​വ​ന്നു. കു​ടി​വെ​ള്ള പ​ദ്ധ​തി​ക​ളു​ടെ മൂ​ല​ധ​ന ചെ​ല​വി​​ന്‍റെ നി​ശ്ചി​ത​ശ​ത​മാ​നം ഗു​ണ​ഭോ​ക്താ​ക്ക​ളും മ​റ്റൊ​രു ശ​ത​മാ​നം ത​ദ്ദേ​ശ സ്വ​യം​ഭ​ര​ണ സ്ഥാ​പ​ന​ങ്ങ​ളും വ​ഹി​ക്ക​ണ​മെ​ന്ന ന​യ​പ​ര​മാ​യ മാ​റ്റ​ങ്ങ​ളും കൊ​ണ്ടു​വ​ന്നു.

1992ലാ​ണ് സം​സ്ഥാ​ന​ത്ത് ആ​ദ്യ​മാ​യി ജ​ല​ന​യം രൂ​പ​വ​ത്​​ക​രി​ച്ച​ത്. എ​ന്നാ​ൽ, ജ​ല​ന​യ​ത്തി​ൽ സൂ​ചി​പ്പി​ച്ച ഘ​ട​ക​ങ്ങ​ളി​ൽ വേ​ണ്ട​ത്ര പു​രോ​ഗ​തി ഉ​ണ്ടാ​യി​ല്ല. ഓ​രോ അ​ഞ്ചു​വ​ർ​ഷം കൂ​ടു​മ്പോ​ഴും കാ​ലാ​നു​സൃ​ത​മാ​യി ജ​ല​ന​യം പു​തു​ക്കു​വാ​നാ​ണ്​ നി​ശ്ച​യി​ച്ചി​രു​ന്ന​തെ​ങ്കി​ലും യ​ഥാ​സ​മ​യ​ങ്ങ​ളി​ൽ ന​ട​ന്നി​ല്ല. 2008ൽ ​ആ​വി​ഷ്​​ക​രി​ച്ച സ​മ​ഗ്ര ജ​ല​ന​യം 13 വ​ർ​ഷ​ത്തി​നി​പ്പു​റ​വും പു​തു​ക്കി​യ​തു​മി​ല്ല. ഈ ​കാ​ല​യ​ള​വി​ലാ​ക​​ട്ടെ സം​സ്ഥാ​ന​ത്തെ ജ​ല​മേ​ഖ​ല കൂ​ടു​ത​ൽ സ​ങ്കീ​ർ​ണ​മാ​വു​ക​യാ​ണ്. 2016ൽ ​അ​തി​നു​മു​മ്പു​ള്ള 142 വ​ർ​ഷ​ങ്ങ​ൾ​ക്കു​ള്ളി​ൽ ഏ​റ്റ​വും വ​ലി​യ വ​ര​ൾ​ച്ച സം​സ്ഥാ​ന​ത്ത് അ​നു​ഭ​വ​പ്പെ​ട്ടു. കൃ​ത്രി​മ​മ​ഴ​യു​ടെ സാ​ധ്യ​ത പോ​ലും ച​ർ​ച്ച​ചെ​യ്തി​ട്ടു​ണ്ട്. 2017ൽ ​ഓ​ഖി, 2018, 2019 വ​ർ​ഷ​ങ്ങ​ളി​ൽ പ്ര​ള​യം എ​ന്നി​വ​യും അ​നു​ഭ​വ​പ്പെ​ട്ടു. ഇ​ക്ക​ഴി​ഞ്ഞ മേ​യ് മാ​സ​ത്തി​ൽ ശ​രാ​ശ​രി മ​ഴ​യേ​ക്കാ​ൾ 50 ശ​ത​മാ​നം കൂ​ടു​ത​ൽ ല​ഭി​ച്ചു. ജൂ​ൺ 1 മു​ത​ൽ ജൂ​ലൈ ഏ​ഴു വ​രെ​യു​ള്ള മ​ൺ​സൂ​ൺ കാ​ല​ഘ​ട്ടം ക​ണ​ക്കാ​ക്കി​യാ​ൽ 46 ശ​ത​മാ​നം മ​ഴ​യാ​ണ് കു​റ​ഞ്ഞ​ത്.

ആ​ഗോ​ള​താ​പ​നം, ക​ട​ലു​ക​ളി​ലെ താ​പ​വ്യ​ത്യാ​സം, ക​ര​യി​ലെ ഭൂ​വി​നി​യോ​ഗ രീ​തി​ക​ളി​ലു​ള്ള മാ​റ്റം, പ്ര​കൃ​തി ഘ​ട​ക​ങ്ങ​ളാ​യ വ​ന​ങ്ങ​ൾ, മ​ല​ക​ൾ, കു​ന്നു​ക​ൾ, വ​യ​ലു​ക​ൾ, ജ​ല​ധാ​ര മേ​ഖ​ല​ക​ൾ എ​ന്നി​വ​യി​ലൊ​ക്കെ ഉ​ണ്ടാ​യ മാ​റ്റ​ങ്ങ​ൾ എ​ന്നി​വ കാ​ര​ണം സൂ​ക്ഷ്മ കാ​ലാ​വ​സ്ഥ​യി​ലും വ​ലി​യ ഏ​റ്റ​ക്കു​റ​ച്ചി​ലു​ക​ളാ​ണ് അ​നു​ഭ​വ​പ്പെ​ടു​ന്ന​ത്. കേ​ര​ള​ത്തി​ൽ വാ​ർ​ഷി​ക മ​ഴ​യു​ടെ 70 ശ​ത​മാ​നം മ​ൺ​സൂ​ൺ കാ​ല​വ​ർ​ഷ​വും ആ​യി ജൂ​ൺ മു​ത​ൽ സെ​പ്റ്റം​ബ​ർ വ​രെ​യും 20 ശ​ത​മാ​നം മ​ൺ​സൂ​ണി​െ​ൻ​റ പി​ൻ​വാ​ങ്ങ​ൽ കാ​ല​മാ​യ ഒ​ക്ടോ​ബ​ർ മു​ത​ൽ ഡി​സം​ബ​ർ വ​രെ​യും പി​ന്നൊ​രു 10 ശ​ത​മാ​നം മാ​ർ​ച്ച് മു​ത​ൽ മേ​യ് വ​രെ വേ​ന​ൽ​മ​ഴ​യും ല​ഭി​ക്കു​ന്ന രീ​തി​യി​ൽ നി​യ​ത​മാ​യ മ​ഴ ക​ല​ണ്ട​റും മ​ഴ​ക്കാ​ല​വും ന​മു​ക്ക് ഉ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. എ​ന്നാ​ൽ, കാ​ലം​മാ​റി കാ​ലാ​വ​സ്ഥ​യു​ടെ താ​ളം​തെ​റ്റി, കു​റ​ഞ്ഞ കാ​ല​യ​ള​വി​ൽ കു​റ​ഞ്ഞ സ്ഥ​ല​ത്ത് കൂ​ടു​ത​ൽ ശ​ക്ത​മാ​യ മ​ഴ എ​ന്ന രീ​തി​യി​ൽ കാ​ര്യ​ങ്ങ​ൾ കീ​ഴ്മേ​ൽ മ​റി​ഞ്ഞു. മ​ഴ​ത്തു​ള്ളി​ക​ളു​ടെ ക​ന​വും ശ​ക്തി​യും വ​ർ​ധി​ച്ചു. ശ​ക്ത​മാ​യ മ​ഴ, വേ​ഗ​ത്തി​ലു​ള്ള ഉ​പ​രി​ത​ല​നീ​രൊ​ഴു​ക്ക് എ​ന്ന​താ​ണ് പു​തി​യ അ​വ​സ്ഥ. മ​ഴ​ക്കാ​ലം വെ​ള്ള​പ്പൊ​ക്ക​ത്തി​​ന്‍റെ​യും പ്ര​ള​യ​ത്തി​ന്റെ​യും കെ​ടു​തി​ക​ളു​ടെ സ​മ​യം കൂ​ടി​യാ​യി മാ​റു​ന്നു​വെ​ന്ന​താ​ണ് യാ​ഥാ​ർ​ഥ്യം. മ​ഴ​യൊ​ന്നു മാ​റി​യാ​ൽ വ​ര​ൾ​ച്ച, ജ​ല​ക്ഷാ​മം എ​ന്ന​താ​യി സ്ഥി​തി. കാ​ലാ​വ​സ്ഥാ​വ്യ​തി​യാ​ന​ത്തി​ന്റെ ഫ​ല​മാ​യി വ​ര​ൾ​ച്ച​യും പ്ര​ള​യ​വും ഇ​ട​വേ​ള​ക​ളി​ലാ​യി വെ​ല്ലു​വി​ളി​ക​ൾ ഉ​യ​ർ​ത്തു​ന്നു.

സ​മ​ഗ്ര​വും ശാ​സ്ത്രീ​യ​വും പ്രാ​ദേ​ശി​ക​വു​മാ​യ വി​വി​ധ ജ​ല, പ്ര​കൃ​തി സം​ര​ക്ഷ​ണ​ത്തി​ലൂ​ടെ മാ​ത്ര​മേ പ്ര​തി​സ​ന്ധി​ക​ളെ മ​റി​ക​ട​ക്കാ​ൻ ആ​വു​ക​യു​ള്ളൂ. പു​തി​യ കേ​ന്ദ്ര ജ​ല​ന​യ​ത്തി​നു അ​നു​ബ​ന്ധ​മാ​യി എ​ല്ലാ​വ​ർ​ക്കും പൈ​പ്പു​ക​ളി​ലൂ​ടെ കു​ടി​വെ​ള്ളം ന​ൽ​കു​ന്ന​തി​നാ​യി ജ​ല​ജീ​വ​ൻ മി​ഷ​നും രാ​ജ്യ​ത്ത് ആ​രം​ഭി​ച്ചു. ജ​ല​ന​യ​ത്തി​ലെ എ​ല്ലാ പ​രി​ഷ്കാ​ര​ങ്ങ​ളും ചേ​ർ​ത്താ​ണ് ജ​ല​ജീ​വ​ൻ മി​ഷ​ൻ മാ​ർ​ഗ​രേ​ഖ ത​യാ​റാ​ക്കി​യി​ട്ടു​ള്ള​ത്. പൊ​തു ജ​ല​വി​ത​ര​ണ സം​വി​ധാ​ന​ങ്ങ​ൾ​ക്കു​പ​ക​രം ത​ദ്ദേ​ശ സ്വ​യം​ഭ​ര​ണ സ്ഥാ​പ​ന​ങ്ങ​ൾ, സ​ന്ന​ദ്ധ സം​ഘ​ട​ന​ക​ൾ, ഗു​ണ​ഭോ​ക്തൃ സ​മി​തി​ക​ൾ എ​ന്നി​വ​ർ​ക്ക് വ​ലി​യ സ്ഥാ​ന​മാ​ണ് പു​തി​യ രീ​തി​യാ​യി അം​ഗീ​ക​രി​ച്ചി​ട്ടു​ള്ള​ത്. ജ​ന​പ​ങ്കാ​ളി​ത്ത​ത്തോ​ടൊ​പ്പം ചി​ല​വി​ന്റെ വി​ഹി​ത​വും ജ​ന​ങ്ങ​ൾ ന​ൽ​കേ​ണ്ട​തു​ണ്ട്.

സം​സ്ഥാ​ന​ത്തെ ജ​ന​സം​ഖ്യ​യി​ൽ 70 ശ​ത​മാ​ന​വും തു​റ​ന്ന കി​ണ​റു​ക​ളെ​യാ​ണ് കു​ടി​വെ​ള്ള​ത്തി​നു​ൾ​പ്പെ​ടെ​യു​ള്ള വി​വി​ധ ജ​ലാ​വ​ശ്യ​ങ്ങ​ൾ​ക്കു​ള്ള വെ​ള്ള​ത്തി​നാ​യി ഇ​പ്പോ​ഴും ആ​ശ്ര​യി​ക്കു​ന്ന​ത്. വേ​ന​ൽ​ക്കാ​ല​ങ്ങ​ളി​ൽ കി​ണ​റു​ക​ളി​ൽ വെ​ള്ളം വ​റ്റു​ന്ന സ്ഥി​തി​യാ​ണു​ള്ള​ത്. അ​തു​പോ​ലെ, ജ​ല​മ​ലി​നീ​ക​ര​ണ​വും പ്ര​ധാ​ന പ്ര​ശ്ന​മാ​ണ്. മ​ഴ​യു​ടെ സ്വ​ന്തം നാ​ടാ​യ കേ​ര​ള​ത്തി​ൽ 3000 മി. ​മീ​റ്റ​ർ വാ​ർ​ഷി​ക​മ​ഴ​യാ​യി ല​ഭി​ക്കു​ന്നു​ണ്ട്. അ​വ 900 മു​ത​ൽ 5000 മി. ​മീ​റ്റ​ർ വ​രെ​യു​ള്ള രീ​തി​യി​ലാ​ണ് കി​ട്ടു​ന്ന​ത്. തീ​ര​ദേ​ശ​ങ്ങ​ളെ​ക്കാ​ൾ മ​ല​നാ​ടു​ക​ളി​ലും തെ​ക്ക​ൻ​പ്ര​ദേ​ശ​ങ്ങ​ളെ​ക്കാ​ൾ വ​ട​ക്ക​ൻ​മേ​ഖ​ല​ക​ളി​ലു​മാ​ണ് കൂ​ടു​ത​ൽ മ​ഴ ല​ഭി​ക്കു​ന്ന​ത്. 44 ന​ദി​ക​ൾ 142 ൽ ​അ​ധി​ക​മു​ള്ള ഉ​പ​തോ​ടു​ക​ൾ 960 ഓ​ളം വ​രു​ന്ന ചെ​റു​തോ​ടു​ക​ൾ, 23,000ത്തി​ല​ധി​കം വ​രു​ന്ന ചാ​ലു​ക​ൾ, ഒ​രു​ല​ക്ഷ​ത്തി​ല​ധി​കം വ​രു​ന്ന കു​ള​ങ്ങ​ൾ, 80 ല​ക്ഷ​ത്തോ​ളം തു​റ​ന്ന​കി​ണ​റു​ക​ൾ എ​ന്നി​വ​യെ​ല്ലാം നി​ല​നി​ൽ​ക്കു​ന്ന കേ​ര​ള​ത്തി​ലാ​ണ് ജ​ല​ക്ഷാ​മ​വും വ​ര​ൾ​ച്ച​യു​മെ​ല്ലാ​മെ​ന്നു​ള്ള​ത് ഗൗ​ര​വ​ത​ര​മാ​യി ച​ർ​ച്ച​ചെ​യ്യേ​ണ്ട കാ​ര്യ​മാ​ണ്. ഒ​രു ഹെ​ക്ട​ർ വ​ന​പ്ര​ദേ​ശ​ത്ത് 32,000 ഘ​ന​കി.​മീ​റ്റ​റും പ​ത്തു​സെ​ൻ​റ്​ വ​യ​ൽ​പ്ര​ദേ​ശ​ത്ത് 1,60,000 ലി​റ്റ​റും ആ​യി​രം ച​തു​ര​ശ്ര അ​ടി വി​സ്തീ​ർ​ണ​വു​മു​ള്ള പു​ര​പ്പു​റ​ത്ത് മൂ​ന്നു ല​ക്ഷം മു​ത​ൽ അ​ഞ്ചു ല​ക്ഷം മീ​റ്റ​റും മ​ഴ​വെ​ള്ള​മാ​ണ് വീ​ഴു​ന്ന​ത് എ​ന്ന​റി​യു​മ്പോ​ഴാ​ണ് മ​ഴ​വെ​ള്ള​ത്തി​ന്റെ വ​ർ​ധി​ച്ച ജ​ല​ല​ഭ്യ​ത​യു​ടെ തോ​തും പ്രാ​ധാ​ന്യ​വും വെ​ളി​വാ​ക്കു​ന്ന​ത്. ഒ​രു സ​മ​യ​ത്ത് ഉ​പ​രി​ത​ല​നീ​രൊ​ഴു​ക്ക് വ​ർ​ധി​ക്കു​ന്നു. തു​ട​ർ​ന്ന് വെ​ള്ള​പ്പൊ​ക്ക​വും പ്ര​ള​യ​വു​മൊ​ക്കെ​യു​ണ്ടാ​കു​ന്നു. മ​റു​വ​ശ​ത്ത് ഭൂ​ഗ​ർ​ഭ​ത്തി​ലേ​ക്ക് ധാ​രാ​ള​മാ​യി ജ​ല​മി​റ​ങ്ങാ​ത്ത​തി​നാ​ൽ ഭൂ​ജ​ല​നി​ര​പ്പി​ൽ കു​റ​വു​ണ്ടാ​കു​ന്നു. ന​മു​ക്ക് ല​ഭി​ക്കു​ന്ന മ​ഴ​വെ​ള്ള​ത്തെ നാ​മി​നി​യും ഗൗ​ര​വ​മാ​യി മ​ന​സ്സി​ലാ​ക്കി കൈ​കാ​ര്യം ചെ​യ്യു​ന്നി​ല്ല​യെ​ന്ന​ത് ച​ർ​ച്ച​ചെ​യ്യേ​ണ്ട വി​ഷ​യ​മാ​ണ്. വി​പു​ല​മാ​യ മ​ഴ സാ​ക്ഷ​ര​ത ന​മു​ക്കാ​വ​ശ്യ​മാ​ണ്.

ഈ ​കാ​ല​യ​ള​വി​ൽ ത​ന്നെ ആ​ഗോ​ള​ത​ല​ത്തി​ൽ ജ​ല​മേ​ഖ​ല​യി​ൽ വ​ലി​യ​മാ​റ്റ​മാ​ണു​ണ്ടാ​കു​ന്ന​ത്. വെ​ർ​ച്വ​ൽ വാ​ട്ട​ർ സ​ങ്ക​ൽ​പ​മ​നു​സ​രി​ച്ചു​ള്ള ന​യ​ങ്ങ​ളും ച​ട്ട​ങ്ങ​ളും അ​ത​നു​സ​രി​ച്ചു​ള്ള പ​രി​ഷ്​​കാ​ര​ങ്ങ​ളും ഉ​ണ്ടാ​യി​വ​രു​ക​യാ​ണ്. ഒ​രു വ​സ്തു​വോ ഉ​ൽ​പ​ന്ന​മോ ഉ​ണ്ടാ​ക്കു​ന്ന​തി​നും ജ​ന്തു​ജാ​ല​ങ്ങ​ൾ ജീ​വി​ക്കു​ന്ന​തി​നും ഓ​രോ​യി​ന​ങ്ങ​ളി​ലാ​യി എ​ത്ര വെ​ള്ളം വേ​ണ​മെ​ന്ന് ക​ണ​ക്കാ​ക്കു​ന്ന​താ​ണ് വെ​ർ​ച്വ​ൽ വാ​ട്ട​ർ എ​ന്ന കാ​ഴ്ച​പ്പാ​ട് കൊ​ണ്ടു​ദ്ദേ​ശി​ക്കു​ന്ന​ത്. വാ​ട്ട​ർ ഫു​ട്ട് പ്രി​ൻ​റും വെ​ർ​ച്വ​ൽ വാ​ട്ട​റും ക​ണ​ക്കാ​ക്കി​യി​ട്ടു​ള്ള ക​യ​റ്റി​റ​ക്കു​മ​തി നി​യ​മ​ങ്ങ​ളാ​ണ് വ​രാ​നി​രി​ക്കു​ന്ന​ത്. ഓ​രോ രാ​ജ്യ​വും ഏ​റ്റ​വും ജ​ല​ക്കു​റ​വ് ആ​വ​ശ്യ​മു​ള്ള​വ ഉ​ൽ​പാ​ദി​പ്പി​ക്കു​ക​യും മ​റ്റു​ള്ള​വ ഇ​റ​ക്കു​മ​തി ചെ​യ്യു​ക​യും വേ​ണ​മെ​ന്ന​താ​ണ് പു​തി​യ​കാ​ഴ്ച​പ്പാ​ട്. വാ​ട്ടാ​ർ​താ​രി​ഫും വാ​ട്ട​ർ ടാ​ക്സു​മൊ​ക്കെ ചേ​ർ​ത്ത് ജ​ല​മേ​ഖ​ല വ​ള​രെ സ​ങ്കീ​ർ​ണ​മാ​വു​ന്ന വ​ർ​ത്ത​മാ​ന​ലോ​ക കാ​ഴ്ച​യാ​ണ് മു​ന്നി​ലു​ള്ള​ത്.

കേ​ര​ള​ത്തി​ൽ കു​ടി​വെ​ള്ളം ജ​ല​സേ​ച​നം, കൃ​ഷി, വ്യ​വ​സാ​യം, ജ​ല​വൈ​ദ്യു​തി, ജ​ല​ടൂ​റി​സം, ആ​രോ​ഗ്യം, പ​രി​സ്ഥി​തി​സം​ര​ക്ഷ​ണം, മ​ണ്ണി​നെ​യും പ്ര​കൃ​തി​യെ​യും അ​ന്ത​രീ​ക്ഷ​ത്തെ​യും വൃ​ത്തി​യാ​ക്ക​ൽ, ആ​വാ​സ​വ്യ​വ​സ്ഥ​ക​ളു​ടെ നി​ല​നി​ൽ​പ്​ എ​ന്നി​വ​ക്കെ​ല്ലാം ജ​ല​മ​ല്ലാ​തെ മ​റ്റൊ​രു ഘ​ട​ക​വും മു​ന്നി​ലി​ല്ല. പ്ര​കൃ​തി​യു​ടെ ഭാ​ഗ​മാ​യി​രു​ന്ന ജ​ല​ത്തെ ഘ​ട​ക​മാ​ക്കി​യും വി​ഭ​വ​മാ​ക്കി​യും ആ​സ്തി​യാ​ക്കി​യും തു​ട​ർ​ന്ന് സാ​മ്പ​ത്തി​ക ച​ര​ക്കു​മൊ​ക്കെ​യാ​ക്കി മാ​റ്റു​മ്പോ​ഴും ജ​ല​ത്തി​നു​പ​ക​രം ജ​ലം മാ​ത്ര​മേ​യു​ള്ളൂ. ലാ​ബി​ലി​രി​ക്കു​ന്ന ഹൈ​ഡ്ര​ജ​നും ഓ​ക്സി​ജ​നും ചേ​ർ​ത്ത് കൃ​ത്രി​മ​മാ​യി ജ​ലം നി​ർ​മി​ക്കാം. പ​ക്ഷേ, ഇ​ങ്ങ​നെ സൃ​ഷ്​​ടി​ക്കു​ന്ന ജ​ലം​കൊ​ണ്ട് നാ​ടി​ന്റെ​യും നാ​ട്ടു​കാ​രു​ടെ​യും ദാ​ഹം തീ​ർ​ക്കാ​നാ​വി​ല്ല. അ​തി​ന് പ്ര​കൃ​തി​യു​ടെ താ​ള​ക്ര​മ​ങ്ങ​ൾ അ​നു​സ​രി​ച്ച് ജ​ല​ച​ക്ര​വും കാ​ർ​ബ​ൺ ച​ക്ര​വും ഹൈ​ഡ്ര​ജ​ൻ ച​ക്ര​വു​മെ​ല്ലാം പ്ര​ധാ​ന​മാ​ണ്. ഒ​രു​പാ​ട് വ​സ്തു​ക്ക​ളു​ടെ പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ന പ്ര​തി​പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ന​ങ്ങ​ളാ​വ​ശ്യ​മാ​ണ്. പ​ർ​വ​ത​ജ​ന്യ​മാ​യ മ​ഴ ല​ഭി​ക്കു​ന്ന കേ​ര​ള​ത്തി​ൽ പ​ശ്ചി​മ​ഘ​ട്ട​ത്തി​നും വ​ന​ങ്ങ​ൾ​ക്കും മ​ഴ​യു​ടെ ഗ​തി​യി​ൽ നി​ർ​ണാ​യ​ക​മാ​യ സ്ഥാ​ന​മാ​ണു​ള്ള​ത്. സ​മ​ഗ്ര​വും ശാ​സ്ത്രീ​യ​വു​മാ​യ മ​ണ്ണ്, ജ​ല, ജൈ​വ​സം​ര​ക്ഷ​ണ​ത്തി​ലൂ​ടെ മാ​ത്ര​മേ ജ​ല​പ്ര​തി​സ​ന്ധി​യെ മ​റി​ക​ട​ക്കാ​വു​ക​യു​ള്ളൂ.

ഓ​രോ മേ​ഖ​ല​ക്കു​മാ​വ​ശ്യ​മാ​യ ജ​ല​മു​ൻ​ഗ​ണ​ന​ക​ൾ നി​ശ്ച​യി​ക്ക​പ്പെ​ട​ണം. കു​ടി​വെ​ള്ള​വി​ത​ര​ണ​മു​ൾ​പ്പെ​ടെ​യു​ള്ള മേ​ഖ​ല​ക​ളു​ടെ പൊ​തു സം​വി​ധാ​ന​ങ്ങ​ളെ​ക്കു​റി​ച്ച് കൂ​ടു​ത​ൽ വ്യ​ക്ത​ത​യു​ണ്ടാ​കേ​ണ്ട​തും ആ​വ​ശ്യ​മാ​ണ്. സം​സ്ഥാ​ന​ത്ത് ല​ഭി​ക്കു​ന്ന മ​ഴ​യെ​ങ്ങ​നെ കൂ​ടു​ത​ൽ പ്ര​യോ​ജ​ന​പ്പെ​ടു​ത്തു​മെ​ന്നും ജ​ല​സ്രോ​ത​സ്സു​ക​ൾ സം​ര​ക്ഷി​ക്കു​മെ​ന്ന​തും പ്ര​ധാ​ന​മാ​ണ്. വാ​ട്ട​ർ എ.​ടി.​എ​മ്മും കു​പ്പി​വെ​ള്ള​വു​മൊ​ക്കെ മു​ന്നി​ലു​ണ്ട്. വാ​യു​വി​ൽ നി​ന്നും കു​ടി​വെ​ള്ളം വി​ക​സി​പ്പി​ക്കു​ന്ന രീ​തി​യും വ​ന്നു​ക​ഴി​ഞ്ഞു. ക​ട​ൽ​വെ​ള്ളം ശു​ദ്ധീ​ക​രി​ക്കു​ന്ന​തി​നു​ള്ള ച​ർ​ച്ച​യും സ​ജീ​വ​മാ​ണ്. അ​തേ​സ​മ​യം, ല​ഭി​ക്കു​ന്ന മ​ഴ​യു​ടെ പ​ത്തു​ശ​ത​മാ​നം കൂ​ടി സം​ര​ക്ഷി​ക്കു​വാ​നാ​യാ​ൽ കു​ടി​വെ​ള്ള പ്ര​തി​സ​ന്ധി പ​രി​ഹ​രി​ക്കാ​നാ​വു​ന്ന​താ​ണ്. ഇ​വി​ടെ​യാ​ണ് മ​ഴ​വെ​ള്ള സം​ഭ​ര​ണ​ത്തി​ന്റെ​യും കൃ​ത്രി​മ ഭൂ​ജ​ല​പ​രി​പോ​ഷ​ണ രീ​തി​ക​ളു​ടെ​യും നീ​ർ​ത്ത​ടാ​ധി​ഷ്ഠി​ത വി​ക​സ​ന പ​രി​പാ​ടി​ക​ളു​ടെ​യും പ്രാ​ധാ​ന്യം കൂ​ടു​ത​ൽ പ്ര​സ​ക്ത​മാ​വു​ന്ന​ത്.

ജ​ല​മേ​ഖ​ല​യി​ൽ ആ​ഗോ​ള, ദേ​ശീ​യ സാ​ഹ​ച​ര്യ​ങ്ങ​ൾ ഒ​രു​പാ​ട് മാ​റി​ക്ക​ഴി​ഞ്ഞു. പു​ത്ത​ൻ​ന​യ​ങ്ങ​ൾ, പ​രി​ഷ്കാ​ര​ങ്ങ​ൾ, ച​ട്ട​ങ്ങ​ൾ, നി​യ​മ​ങ്ങ​ൾ, ക​രാ​റു​ക​ൾ എ​ന്നി​വ​യെ​ല്ലാം വ​രു​ക​യാ​ണ്. കൂ​ടു​ത​ൽ സ​ങ്കീ​ർ​ണ​മാ​വു​ന്ന ജ​ല​വി​ഷ​യം ച​ർ​ച്ച ചെ​യ്ത് കൃ​ത്യ​മാ​യ ന​യ​ങ്ങ​ളും പ​രി​പാ​ടി​ക​ളും ഉ​ണ്ടാ​കേ​ണ്ട​ത് കാ​ല​ഘ​ട്ട​ത്തി​ന്റെ ആ​വ​ശ്യ​മാ​ണ്. സ​മ​ഗ്ര​മാ​യ ജ​ല​ന​യ​വും ജ​ല​സാ​ക്ഷ​ര​ത​യും അ​നി​വാ​ര്യ​മാ​ണ്. ജ​ല​സം​ര​ക്ഷ​ണം പ്ര​ധാ​ന അ​ജ​ണ്ട​യാ​യി മാ​റേ​ണ്ട​തു​ണ്ട്.

(ജ​ല​വി​ഭ​വ വ​കു​പ്പ് മു​ൻ ഡ​യ​റ​ക്​​ട​റും 2008ലെ ​സം​സ്ഥാ​ന ജ​ല ന​യ​രൂ​പ​വ​ത്​​ക​ര​ണ സ​മി​തി ക​ൺ​വീ​ന​റു​മാ​ണ്​ ലേ​ഖ​ക​ൻ)