പരമോന്നത നീതിപീഠത്തിലെ പുതിയ സാരഥി

ഇന്ത്യയുടെ അമ്പത്തൊന്നാം ചീഫ്​ ജസ്റ്റിസായി സുപ്രീംകോടതിയിലെ ഏറ്റവും മുതിർന്ന ന്യായാധിപനായ ജസ്​റ്റിസ്​ സഞ്ജീവ്​ ഖന്ന തിങ്കളാഴ്ച ചുമതലയേറ്റു. അടുത്ത മേയിൽ വിരമിക്കുന്നതു വരെയുള്ള ആറു മാസക്കാലയളവിലേക്കാണ്​ നിയമനം. നീതിന്യായ മണ്ഡലത്തിൽ വസ്തുനിഷ്ഠതയിലും നിഷ്പക്ഷതയിലും ശ്രദ്ധേയരായ ന്യായാധിപരിലൊരാളാണ്​ ഖന്ന.

ഇന്ത്യൻ നീതിന്യായരംഗത്ത്​ പേരെടുത്ത എച്ച്​.ആർ. ഖന്നയുടെ അനന്തരവനായ സഞ്ജീവ്​, ഡൽഹി ഹൈകോടതിയിലെ ജഡ്ജിയായിരുന്ന ദേവരാജ്​ ഖന്നയുടെ മകനാണ്​. ഇന്ദിര ഗാന്ധിയുടെ ഭരണകാലത്ത്​ പ്രമാദമായ ഹേബിയസ്​ ​കോർപസ് ​കേസിൽ അനുകൂലവിധി നൽകാത്തതിനുള്ള​ ശിക്ഷ​യെന്നോണം തന്നെ മറികടന്ന്​ എം.എച്ച്​. ബേഗിന്​ ചീഫ്​ ജസ്​റ്റിസ്​ പദവി നൽകിയതിൽ പ്രതിഷേധിച്ച്​ സുപ്രീകോടതിയിൽനിന്ന് രാജിവെച്ച്​ ഇറങ്ങി​പ്പോയതാണ്​ എച്ച്​.ആർ. ഖന്ന. പിന്നീട്​ രാഷ്ട്രപതി സ്ഥാനത്തേക്ക്​ കോൺഗ്രസ്​ സ്ഥാനാർഥിക്കെതിരെ അദ്ദേഹം മത്സരിച്ചു. ഡൽഹിയിലെ തീസ്​ ഹസാരി കോടതിയിലെ അഭിഭാഷകവൃത്തിയിൽ തുടങ്ങിയ നീതിന്യായ സേവനം പരമോന്നത നീതിപീഠത്തിന്‍റെ പരമാധികാര പദവിയിലെത്തുന്നതിനിടെ വൈവിധ്യമാർന്ന നിയമവ്യവഹാരങ്ങളിൽ പ്രാഗല്ഭ്യം തെളിയിക്കാൻ സഞ്ജീവ്​ ഖന്നക്ക്​ കഴിഞ്ഞിട്ടുണ്ട്​.

ഭരണഘടന നിയമം, നികുതി, വാണിജ്യനിയമം, കമ്പനി നിയമം, ഭൂനിയമം, പരിസ്ഥിതി നിയമം, വൈദ്യസേവനഭംഗ കേസുകൾ തുടങ്ങി വ്യത്യസ്​ത​ വിഷയങ്ങളിൽ വിധി പുറപ്പെടുവിച്ചിട്ടുണ്ട്​ അദ്ദേഹം. സുപ്രീംകോടതി ജഡ്ജിയായിരിക്കെ, ചീഫ്​ ജസ്റ്റിസിന്‍റെ ഓഫിസിനെയും വിവരാവകാശ നിയമത്തിന്‍റെ പരിധിയിൽ കൊണ്ടുവന്നതും ഇക്ടറൽ ബോണ്ടിന്‍റെ ഭരണഘടനാ വിരുദ്ധത വെളിപ്പെടുത്തി തടയിട്ടതും വോട്ടിങ്​ മെഷീൻ, 370ാം വകുപ്പ് കേസുകളിൽ ഔദ്യോഗിക തീരുമാനങ്ങൾക്ക്​ ഒപ്പം നിന്ന് തീർപ്പുകൽപിച്ചതുമൊക്കെ ആ വിധിന്യായങ്ങളിൽ പ്രധാനപ്പെട്ടതാണ്​. 2019ലെ വിവരാവകാശസംബന്ധമായ വിധിന്യായത്തിൽ ജുഡീഷ്യറിയുടെ സ്വാതന്ത്ര്യം ഉയർത്തിപ്പിടിച്ചുതന്നെ, ചീഫ്​ ജസ്റ്റിസിന്‍റെ ഓഫിസ്​ വിവരാവകാശ വരുതിയിൽതന്നെയെന്ന്​ അദ്ദേഹം അഭിപ്രായപ്പെട്ടു.

ചീഫ്​ ജസ്റ്റിസിന്‍റെ ഓഫിസിനെ തേടിയെത്തുന്ന വിവരാവകാശ നിയമമനുസരിച്ച അന്വേഷണങ്ങൾ​ ​പൊതുതാൽപര്യം തന്നെയാണോ, അതോ, ഓഫിസിന്‍റെ സ്വകാര്യതക്ക്​ ഊനം തട്ടിക്കുന്നതാണോ എന്നൊക്കെ വിവേചിച്ചറിയാനുള്ള ഉത്തരവാദിത്തം അദ്ദേഹം കോടതിയിലെ ചീഫ്​ പബ്ലിക്​ ഇൻഫർമേഷൻ ഓഫിസർക്ക്​ നൽകി. സുതാര്യത നഷ്ടപ്പെടുത്തുകയും അഴിമതിക്ക്​ ഇടനൽകുകയും ചെയ്യുന്നു​വെന്ന ന്യായത്തിലായിരുന്നു ഇലക്ടറൽ ബോണ്ടുകൾക്കെതിരെ ഇക്കഴിഞ്ഞ ഫെബ്രുവരിയിൽ ഖന്ന വിധി പറഞ്ഞത്​. ഇലക്​ട്രോണിക്​ വോട്ടിങ്​ മെഷീൻ കേസിൽ പഴയ ബാലറ്റിലേക്കുള്ള തിരിച്ചുപോക്കിനെ എതിർക്കുമ്പോഴും പുതിയ യന്ത്രസംവിധാനത്തിനെതിരെ ഉയർന്ന സംശയങ്ങളുടെ പുകമറ നീക്കാനുള്ള സംവിധാനങ്ങൾ ഏർപ്പെടുത്താൻ അദ്ദേഹം വിധിയിൽ നിർദേശിച്ചു. ഏറ്റവുമൊടുവിൽ ഡൽഹി മുഖ്യമന്ത്രിയായിരുന്ന അരവിന്ദ്​ കെജ്​രിവാളിന്​ ഇടക്കാല ജാമ്യം അനുവദിക്കുമ്പോൾ അദ്ദേഹത്തിനെതിരായ വാദങ്ങളുടെ ബാലിശത അദ്ദേഹം ന്യായസഹിതം വ്യക്തമാക്കി. ഇങ്ങനെ നീതിന്യായസംഹിതയുടെ ആത്മാവ്​ ഉയർത്തിപ്പിടിച്ചുകൊണ്ടുള്ള ഒട്ടേറെ വിധിന്യായങ്ങളിലൂടെ ശ്രദ്ധനേടിയ ന്യായാധിപൻ സുപ്രീംകോടതിയുടെ പരമാധ്യക്ഷ സ്ഥാനത്ത്​ അവരോധിക്കപ്പെടു​മ്പോൾ വർത്തമാന ഇന്ത്യ അദ്ദേഹത്തിൽ കവിഞ്ഞ പ്രതീക്ഷകൾ പുലർത്തുക സ്വാഭാവികം.

ആറുമാസത്തെ ചുരുങ്ങിയ കാലയളവിലും അലീഗഢ്​ മുസ്​ലിം സർവകലാശാലയുടെ ന്യൂനപക്ഷ പദവി കേസിലെ പുനർമൂല്യനിർണയം, വൈവാഹിക ബലാത്സംഗം തുടങ്ങിയ വൈവിധ്യമാർന്ന കേസുകളിൽ സഞ്ജീവ്​ ഖന്നക്ക്​ വിധി പറയാനുണ്ട്​. കേസുകളിൽ ഗുണാത്മകമായ വിധിതീർപ്പിന്​ ഊന്നുന്നതോടൊപ്പം കാലവിളംബത്തിൽ കേസുകൾ കെട്ടിക്കിടക്കരുതെന്ന നിർബന്ധബുദ്ധിയും പുലർത്തുന്നുണ്ട്​ സഞ്ജീവ്.

കീഴ്​കോടതികൾ മുതൽ സുപ്രീംകോടതിവരെ, കേസുകൾ കെട്ടിക്കിടന്ന്​ പൗരരെ കോടതിവ്യവഹാരങ്ങളിൽ തളച്ചിടുന്നതിന്​ അദ്ദേഹം എതിരാണ്​. കോടതിമുറികളുടെ ഗാംഭീര്യവും സാ​ങ്കേതിക സൗകര്യങ്ങളുടെ മികവിലുമല്ല, നീതിനിർവഹണത്തിൽ സഹാനുഭൂതിയും അനുതാപവും വെണ്മയും പുലർത്താൻ കഴിയുന്നതിലാണ്​ നീതിപീഠം വിലയിരുത്തപ്പെടുക എന്ന്​ കഴിഞ്ഞ സെപ്​റ്റംബറിൽ ജില്ല ജഡ്​ജിമാരുടെ ​ദേശീയസ​മ്മേളനത്തിൽ ജസ്റ്റിസ്​ ഖന്ന പ്രഖ്യാപിച്ചിരുന്നു. ഹൈകോടതികളെക്കാൾ പത്തിരട്ടി കേസുകൾ തീർപ്പാക്കുന്ന ജില്ല കോടതികളെ അദ്ദേഹം അഭിനന്ദിക്കുകയുണ്ടായി. നീതിപീഠത്തെക്കുറിച്ചും നീതിനിർവഹണത്തെക്കുറിച്ചും തന്‍റെ അഭിപ്രായങ്ങൾ മറയില്ലാതെ അദ്ദേഹം അന്ന് തുറന്നുപറഞ്ഞത്​ പ്രധാനമന്ത്രിയടക്കമുള്ളവരുടെ സാന്നിധ്യത്തിലായിരുന്നു. ഈ കൃത്യമായ നിലപാടുകൾ ചീഫ്​ ജസ്റ്റിസ്​ എന്ന നിലക്കുള്ള അദ്ദേഹത്തിന്‍റെ വിധിതീർപ്പുകളിലും പ്രതിഫലിക്കുമോ എന്നാണ്​ അറിയേണ്ടത്​.

മികച്ച വിധിന്യായങ്ങളിലൂടെയും അതിലും മികച്ച ന്യായപ്രഭാഷണങ്ങളിലൂടെയും ശ്രദ്ധേയനായിരുന്നു സഞ്ജീവ്​ ഖന്നയുടെ മുൻഗാമിയും. എന്നാൽ, ഊഴത്തിന്‍റെ അവസാനഘട്ടത്തിൽ ജുഡീഷ്യറിയുടെ നിഷ്പക്ഷതക്ക്​ മങ്ങലേൽപിക്കുന്ന ചില അനാരോഗ്യ പ്രവണതകൾ അദ്ദേഹത്തിൽനിന്നുണ്ടായി.

ലജിസ്ലേച്ചറും എക്സിക്യൂട്ടിവും ജുഡീഷ്യറിയും ഒന്ന്​ മറ്റൊന്നിന് താങ്ങും കരുത്തുമായി നിലകൊള്ളേണ്ടതാണ്​ എന്ന​തുപോലെ പ്രധാനമാണ്​ അവ തമ്മിലുള്ള അകലത്തിന്‍റെയും അടുപ്പത്തിന്‍റെയും അതിരടയാളങ്ങളും. നിയമപരവും ഭരണഘടനാപരവുമായ ചട്ടവട്ടങ്ങളിലൊന്നും താൽപര്യമില്ലാത്തവരും എല്ലാം ചൊൽപടിയിൽ നിൽക്കണമെന്ന്​ ആഗ്രഹിക്കുന്നവരുമാണ്​ രാജ്യഭരണം കൈയാളുന്നതെന്നിരിക്കെ, അത്തരം സ്ഥാപിതതാൽപര്യങ്ങളെ മറികടന്ന്​ സുപ്രീംകോടതിയുടെ പരമോന്നത നീതിനിഷ്ഠ ഉയർത്തിപ്പിടിക്കാൻ പുതിയ സാരഥിക്കാവുമോ എന്നാണ്​ സ്വതന്ത്ര ജനാധിപത്യസ്​നേഹികൾ ഉറ്റുനോക്കുന്നത്​.