സ്രെ​ബ്ര​നീ​സ​ക്കും മ​ലി​യാ​ന​ക്കും പൊ​തു​വാ​യു​ള്ള​ത്...

ഹാ​ഷിം​പു​ര-​മ​ലി​യാ​ന കൂ​ട്ട​ക്കൊ​ല​യു​ടെ വി​ധി സൃ​ഷ്ടി​ക്കു​ന്ന നി​രാ​ശ​യു​ടെ പ​ടു​കു​ഴി​യി​ൽ നി​ൽ​ക്കെ ആ​ശ്വാ​സം​കൊ​ള്ളാ​നാ​വു​ന്ന ഏ​ക വ​ഴി ന​മ്മ​ൾ നി​ൽ​ക്കു​ന്ന അ​വ​ശി​ഷ്ട​ങ്ങ​ൾ​ക്കു ചു​റ്റും നോ​ക്കു​ക എ​ന്ന​താ​ണ്. ഗാ​സി​യാ​ബാ​ദി​ലെ പൊ​ലീ​സ് സൂ​പ്ര​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന വി​ഭൂ​തി നാ​രാ​യ​ൻ റാ​യ് എ​ന്ന മ​നു​ഷ്യ​ന്റെ ഹൃ​ദ​യ​സ്പ​ർ​ശി​യാ​യ രൂ​പ​മാ​ണ് ആ​ദ്യം ഓ​ർ​മ​യി​ലെ​ത്തു​ക.

പ്രൊ​വി​ൻ​ഷ്യ​ൻ ആം​ഡ് കോ​ൺ​സ്റ്റാ​ബു​ല​റി (പി.​എ.​സി) അ​മ്പ​ത് യു​വാ​ക്ക​ളെ ഒ​രു ട്ര​ക്കി​ൽ പി​ടി​ച്ചു​ക​യ​റ്റി ഗം​ഗാ ക​നാ​ൽ ഭാ​ഗ​ത്തേ​ക്ക് കൊ​ണ്ടു​പോ​യി വെ​ടി​വെ​ച്ച് ക​നാ​ലി​ൽ ത​ള്ളി​യി​രി​ക്കു​ന്നു എ​ന്ന വി​വ​രം ​കേ​ട്ട​യു​ട​നെ റാ​യ് അ​വി​ടേ​ക്കു കു​തി​ച്ചു, ആ​രെ​ങ്കി​ലും അ​വ​ശേ​ഷി​പ്പു​ണ്ടോ എ​ന്ന് വി​ളി​ച്ചു​ചോ​ദി​ച്ചു.

ആ​ക​സ്മി​ക​മാ​യി അ​തി​ജീ​വി​ച്ച ബാ​ബു​ദ്ദീ​ന്റെ ഞ​ര​ക്കം മ​റു​പ​ടി​യാ​യെ​ത്തി. അ​ത് അ​ന്വേ​ഷ​ണ​ങ്ങ​ൾ​ക്കു​ള്ള ഒ​രു പി​ടി​വ​ള്ളി​യാ​യി. സ​ക​ല സാ​ധ്യ​ത​ക​ളും ഉ​പ​യോ​ഗി​ച്ച് ന​ട​ത്തി​യ പോ​രാ​ട്ട​ങ്ങ​ൾ​ക്കൊ​ടു​വി​ൽ പ്ര​കാ​ശ​ത്തി​ന്റെ ഒ​രു തു​ള്ളി കാ​ണാ​യി. 16 പി.​എ.​സി ഉ​ദ്യോ​ഗ​സ്ഥ​ർ കു​റ്റ​ക്കാ​രാ​ണെ​ന്ന് ജ​സ്റ്റി​സ് മു​ര​ളീ​ധ​ർ ക​ണ്ടെ​ത്തി, അ​വ​രെ ജീ​വ​പ​ര്യ​ന്ത​ത്തി​ന് വി​ധി​ച്ചു.

ആ​ക​യാ​ൽ, അ​പ്ര​മാ​ദി​ത്വ​ത്തി​നെ​തി​രെ പോ​രാ​ടു​ന്ന ഏ​താ​നും ന​ല്ല മ​നു​ഷ്യ​ർ സൃ​ഷ്ടി​ച്ച മാ​റ്റം എ​ത്ര ചെ​റു​താ​ണെ​ങ്കി​ലും കാ​ണാ​തി​രു​ന്നു​കൂ​ടാ. ഹാ​ഷിം​പു​ര​യി​ലെ​യും മ​ലി​യാ​ന​യി​ലെ​യും​പോ​ലെ​യു​ള്ള ഭീ​ക​ര​ത​ക്കെ​തി​രെ മാ​ന​വി​ക​ത​യു​ടെ കൂ​ടാ​രം പ​ടു​ത്ത ഒ​ട്ടേ​റെ​പ്പേ​ർ ന​മു​ക്കി​ട​യി​ൽ എ​ന്നു​മു​ണ്ടാ​യി​ട്ടു​ണ്ട്.

സാ​മൂ​ഹി​​ക പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ക​രും അ​ഭി​​ഭാ​ഷ​ക​രു​മാ​യ ന​ന്ദി​ത ഹ​ക്സ​ർ, വൃ​ന്ദ ഗ്രോ​വ​ർ, റെ​ബേ​ക്ക ജോ​ൺ, കോ​ളി​ൻ ഗോ​ൺ​സാ​ൽ​വ​സ് തു​ട​ങ്ങി​യ​വ​ർ അ​നി​ത​ര​സാ​ധാ​ര​ണ​മാ​യ പ​ങ്കാ​ണ് ഈ ​പോ​രാ​ട്ട​ത്തി​ൽ വ​ഹി​ച്ച​ത്. പി​ന്നെ​യു​മു​ണ്ട് ഒ​രു​പാ​ടു​പേ​ർ, സം​ഘ​ർ​ഷ​ൻ ഠാ​കു​റി​നെ​യും ഖു​ർ​ബാ​ൻ അ​ലി​യെ​യും​പോ​ലു​ള്ള അ​നേ​കം മാ​ധ്യ​മ​പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ക​ർ ഈ ​കേ​സി​നെ വാ​ശി​യോ​ടെ പി​ന്തു​ട​ർ​ന്നു.

ബി.​ജെ.​പി സൃ​ഷ്ടി​ക്കു​ന്ന മു​സ്‍ലിം​വി​രു​ദ്ധ പ​രി​തഃ​സ്ഥി​തി​യി​ൽ ഇ​രു​ന്ന് ഹാ​ഷിം​പു​ര​യെ​യും മ​ലി​യാ​ന​യെ​യും​കു​റി​ച്ച് ചി​ന്തി​ക്കു​ന്ന​തി​നെ മ​തേ​ത​ര​വാ​ദി​ക​ൾ ഒ​രു​പ​ക്ഷേ ഓ​ർ​മ​ക്കു​റ​വ് ന​ടി​ച്ച് ത​ട​ഞ്ഞേ​ക്കും. ദ​യ​വാ​യി കോ​ൺ​ഗ്ര​സി​നെ കു​റ്റം​പ​റ​യ​രു​തെ​ന്നും ഈ ​സാ​ഹ​ച​ര്യ​ത്തി​ൽ ഹാ​ഷിം​പു​ര​യെ​യും മ​ലി​യാ​ന​യെ​യും അ​തി​ൽ കോ​ൺ​ഗ്ര​സ് പു​ല​ർ​ത്തി​യ കു​റ്റ​ക​ര​മാ​യ പ​ങ്കി​നെ​ക്കു​റി​ച്ചും പ​റ​യു​ന്ന​ത് ബി.​ജെ.​പി​ക്ക് ഗു​ണം​ചെ​യ്തേ​ക്കു​മെ​ന്നും അ​വ​ർ പ​റ​യും. എ​ന്നു​വെ​ച്ച് ന​മ്മ​ളെ​ന്തു വേ​ണം?

എ​ങ്ങ​നെ​യാ​ണ് സം​ഭ​വ​ങ്ങ​ളു​ടെ നാ​ൾ​വ​ഴി​ക​ൾ ന​മു​ക്ക് മാ​റ്റി​മ​റി​ക്കാ​നാ​വു​ക? രാ​ജീ​വ് ഗാ​ന്ധി പ്ര​ധാ​ന​മ​ന്ത്രി​യാ​യി​രി​ക്കെ​യാ​ണ് ഈ ​ക്രൂ​ര​സം​ഭ​വ​ങ്ങ​ൾ അ​ര​ങ്ങേ​റി​യ​ത്. കോ​ൺ​ഗ്ര​സി​ലെ വീ​ർ ബ​ഹാ​ദൂ​ർ സി​ങ്ങാ​യി​രു​ന്നു അ​ന്ന് യു.​പി മു​ഖ്യ​മ​ന്ത്രി.

പി‌.​എ.​സി സ്വ​യം ഇ​ഷ്ട​പ്ര​കാ​രം ചെ​യ്തു​കൂ​ട്ടി​യ​താ​ണോ അ​തെ​ല്ലാം?, അ​തോ മു​സ്‌​ലിം​ക​ളെ ഒ​രു പാ​ഠം പ​ഠി​പ്പി​ക്ക​ണ​മെ​ന്ന് ഉ​ന്ന​ത​ങ്ങ​ളി​ൽ​നി​ന്ന് അ​വ​ർ​ക്ക് നി​ർ​ദേ​ശം ല​ഭി​ച്ചി​രു​ന്നോ? രാ​ജ്യ​സ​ഭ​യി​ൽ അ​തു​സം​ബ​ന്ധി​ച്ച് സം​ശ​യാ​സ്പ​ദ​മാ​യ സാ​ക്ഷ്യം ന​ട​ത്തി​യി​രു​ന്നു ഡോ. ​സു​ബ്ര​മ​ണ്യ​ൻ സ്വാ​മി. ആ​ഭ്യ​ന്ത​ര സു​ര​ക്ഷാ സ​ഹ​മ​ന്ത്രി​യാ​യി​രു​ന്ന പി. ​ചി​ദം​ബ​ര​ത്തി​നു​നേ​രെ​യാ​ണ് അ​ദ്ദേ​ഹം വി​ര​ൽ​ചൂ​ണ്ടി​യ​ത്.

ബ​റാ​അ​ത്ത് രാ​വി​ന്റെ ആ​ഘോ​ഷ​ങ്ങ​ളു​ടെ ഭാ​ഗ​മാ​യി ക​ത്തി​ച്ച പ​ട​ക്ക​ങ്ങ​ളി​ലൊ​ന്ന് ഡ്യൂ​ട്ടി​യി​ലു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന ഒ​രു പി.​എ.​സി കോ​ൺ​​സ്റ്റ​ബി​ളി​ന്റെ ദേ​ഹ​ത്തു ത​ട്ടി. ഉ​ട​ന​ടി പ്ര​തി​ക​ര​ണ​മെ​ന്ന മ​ട്ടി​ൽ ര​ണ്ടു ​മു​സ്‍ലിം​ക​ളെ വെ​ടി​വെ​ച്ചു​കൊ​ന്നു, അ​താ​ണ് 1987 ഏ​പ്രി​ലി​ലെ രൂ​ക്ഷ വ​ർ​ഗീ​യ സ്വ​ഭാ​വ​മു​ള്ള ക​ലാ​പ​ങ്ങ​ൾ​ക്ക് തി​രി​കൊ​ളു​ത്തി​യ സം​ഗ​തി.

ഒ​രു മാ​സ​ത്തി​ലേ​റെ നീ​ണ്ട അ​തി​ക്ര​മ​ങ്ങ​ൾ തു​ട​ക്ക​ത്തി​ൽ ര​ണ്ടു സ​മു​ദാ​യ​ങ്ങ​ൾ ത​മ്മി​ലു​ള്ള ഏ​റ്റു​മു​ട്ട​ലു​ക​ളാ​യി​രു​ന്നു, പി​ന്നീ​ട് അ​തൊ​രു നാ​ട്ടാ​ചാ​ര​മാ​യി മാ​റി. ക​ലാ​പ​ത്തി​നു​ള്ള ഒ​രു മു​ന്നു​പാ​ധി അ​ന്ത​രീ​ക്ഷ​ത്തി​ൽ നി​ല​നി​ൽ​ക്കു​ന്ന വ​ർ​ഗീ​യ​ത​യാ​ണ്. രാ​ജീ​വ് ഗാ​ന്ധി​യു​ടെ ഭ​ക്ത​സം​ഘം വ​ർ​ഗീ​യ​ത​യു​ടെ സ​ക​ല ചേ​രു​വ​ക​ളെ​യും തി​ള​ക്കാ​ൻ അ​നു​വ​ദി​ച്ചു.

കോ​ൺ​ഗ്ര​സി​ന്റെ ഡി.​എ​ൻ.​എ​യി​ൽ നി​ല​നി​ൽ​ക്കു​ന്ന ‘ഹി​ന്ദു’​വി​നെ അ​വ​ഗ​ണി​ച്ചു​ത​ള്ളാ​ൻ ആ​ർ​ക്കു​മാ​വി​ല്ല. ഉ​ത്ത​ർ​പ്ര​ദേ​ശി​ന്റെ ആ​ദ്യ ആ​ഭ്യ​ന്ത​ര സെ​ക്ര​ട്ട​റി​യാ​യി​രു​ന്ന കാ​ല​ത്തെ ഒ​രു സം​ഭ​വം ‘എ ​ലൈ​ഫ് ഓ​ഫ് ഔ​വ​ർ ടൈം​സ്’ എ​ന്ന ത​ന്റെ ഓ​ർ​മ​ക്കു​റി​പ്പു​ക​ളി​ൽ രാ​ജേ​ശ്വ​ർ ദ​യാ​ൽ ഐ.​സി.​എ​സ് രേ​ഖ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​രി​ക്കു​ന്ന​ത് കാ​ണു​ക.

ആ​ർ.​എ​സ്.​എ​സ് മേ​ധാ​വി​യാ​യി​രു​ന്ന ഗു​രു ഗോ​ൾ​വാ​ൾ​ക്ക​ർ​ക്കെ​തി​രെ ഒ​രു കൂ​ന തെ​ളി​വു​ക​ളു​മാ​യി അ​ദ്ദേ​ഹ​വും പൊ​ലീ​സ് ക​മീ​ഷ​ണ​റും​കൂ​ടി മു​ഖ്യ​മ​ന്ത്രി ഗോ​വി​ന്ദ് ബ​ല്ല​ഭ് പ​ന്തി​ന്റെ വ​സ​തി​യി​ലെ​ത്തി. ല​ഭ്യ​മാ​യ തെ​ളി​വു​ക​ൾ​പ്ര​കാ​രം മീ​റ​ത്തി​ലും മു​സ​ഫ​ർ​ന​ഗ​റി​ലും പ​ടി​ഞ്ഞാ​റ​ൻ യു.​പി​യു​ടെ മ​റ്റു ഭാ​ഗ​ങ്ങ​ളി​ലും വ്യാ​പ​ക​മാ​യ ക​ലാ​പ​ങ്ങ​ൾ ന​ട​ത്താ​ൻ ഗോ​ൾ​വാ​ൾ​ക്ക​ർ പ​ദ്ധ​തി​യി​ട്ടി​രു​ന്നു.

ഈ ​നീ​ക്കം പ​ന്ത് ശ​രി​വെ​ക്കു​മെ​ന്നാ​ണ് ദ​യാ​ൽ ധ​രി​ച്ചി​രു​ന്ന​ത്. എ​ന്നാ​ൽ, ആ ​ധാ​ര​ണ തെ​റ്റി​പ്പോ​യി​രു​ന്നു. ത​ന്ത്ര​പ്ര​ധാ​ന​മാ​യ സ​ങ്കീ​ർ​ണ വി​ഷ​യം മ​ന്ത്രി​സ​ഭ പ​രി​ഗ​ണി​ക്കു​മെ​ന്നാ​ണ് അ​ദ്ദേ​ഹം മ​റു​പ​ടി ന​ൽ​കി​യ​ത്. എ​ന്നാ​ൽ, ആ ​സ​മ​യം​കൊ​ണ്ട് ഗോ​ൾ​വാ​ൾ​ക്ക​ർ​ക്ക് ര​ക്ഷ​പ്പെ​ടാ​നാ​യി.

ചെ​റി​യ​തോ​തി​ൽ എ​രി​ഞ്ഞു​നി​ന്ന മീ​റ​ത്തി​ലെ ക​ലാ​പം രാ​ജീ​വ് ഗാ​ന്ധി ബാ​ബ​രി മ​സ്ജി​ദ് വി​ഗ്ര​ഹാ​രാ​ധ​ന​ക്കാ​യി തു​റ​ന്നു​കൊ​ടു​ത്ത​തി​നു പി​ന്നാ​ലെ ഉ​ച്ച​സ്ഥാ​യി​യി​ലാ​യി. രാ​മ​ക്ഷേ​ത്ര​ത്തി​നാ​യു​ള്ള നീ​ക്ക​ത്തി​ൽ ബി.​ജെ.​പി​യെ മ​റി​ക​ട​ക്കു​ന്ന നീ​ക്ക​മാ​യി​രു​ന്നു അ​ത്.

രാ​ജീ​വി​ന്റെ ഉ​റ്റ​ച​ങ്ങാ​തി​യാ​യി​രു​ന്ന ക​മ​ൽ​നാ​ഥ് ഉ​ച്ചൈ​സ്ത​രം പ്ര​ഖ്യാ​പി​ച്ചു- നാം ​രാ​മ​ക്ഷേ​ത്ര​നി​ർ​മാ​ണ​ത്തി​നു​ള്ള ആ​ദ്യ​ചു​വ​ട് വെ​ച്ചു​ക​ഴി​ഞ്ഞി​രി​ക്കു​ന്നു. അ​തോ​ടെ ബാ​ബ​രി മ​സ്ജി​ദ് മു​ഖ്യ ച​ർ​ച്ചാ​വി​ഷ​യ​മാ​യി ഭ​വി​ച്ചു, രാ​മ​ഭ​ക്തി​ക്ക് മ​ത്സ​ര​സ്വ​ഭാ​വ​വും കൈ​വ​ന്നു.

ഏ​താ​ണ്ട് ഈ ​സ​മ​യ​ത്തു​ത​ന്നെ മൊ​ഴി​ചൊ​ല്ല​പ്പെ​ടു​ന്ന മു​സ്‍ലിം സ്ത്രീ​ക​ൾ​ക്ക് ജീ​വ​നാം​ശം അ​നു​വ​ദി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു​ള്ള ശാ​ബാ​നു കേ​സ് വി​ധി മു​സ്‍ലിം പു​രോ​ഹി​ത​ക്കൂ​ട്ട​ങ്ങ​ളെ ​ശു​ണ്ഠി​പി​ടി​പ്പി​ച്ചു. നി​റ​ഞ്ഞ ഭീ​രു​ത്വ​ത്തോ​ടെ രാ​ജീ​വി​ന്റെ ആ​ളു​ക​ൾ ആ ​വി​ധി പാ​ർ​ല​മെ​ന്റി​ൽ അ​ട്ടി​മ​റി​ച്ചു.

മു​സ്‍ലിം പ്രീ​ണ​നം എ​ന്ന ആ​രോ​പ​ണ​ത്തെ എ​ന്നെ​ങ്കി​ലും സാ​ധൂ​ക​രി​ക്കാ​നാ​കു​മാ​യി​രു​ന്നു​വെ​ങ്കി​ൽ, ആ ​സ​ന്ദ​ർ​ഭം ഇ​താ​യി​രു​ന്നു. മ​ന്ദി​ർ, മ​സ്ജി​ദ്, മു​സ്‍ലിം വ്യ​ക്തി​നി​യ​മം തു​ട​ങ്ങി​യ വി​ഷ​യ​ങ്ങ​ളി​ലെ ത​കി​ടം​മ​റി​ച്ചി​ലു​ക​ൾ നി​റ​ഞ്ഞ തീ​രു​മാ​ന​ങ്ങ​ൾ വ​ർ​ഗീ​യ​ശ​ക്തി​ക​ൾ​ക്ക് മേ​ൽ​ക്കൈ നേ​ടി​ക്കൊ​ടു​ത്തു, വ​ർ​ഗീ​യ​ത​യു​ടെ തീ​പ്പൊ​രി​ക​ൾ ആ​ളി​ക്ക​ത്താ​നു​മാ​രം​ഭി​ച്ചു.

അ​ടി​യും തി​രി​ച്ച​ടി​യു​മാ​യി തു​ട​ർ​ന്ന മീ​റ​ത്ത് ക​ലാ​പം ഏ​ക​ദേ​ശം അ​മ്പ​തോ​ളം പേ​രു​ടെ ജീ​വ​ൻ ക​വ​ർ​ന്നി​രു​ന്നു. ആ ​ഘ​ട്ട​ത്തി​ലാ​ണ് സ​ർ​ക്കാ​റി​ന്റെ ഉ​ന്ന​ത​ത​ല​ത്തി​ലു​ള്ള ആ​രോ കു​പ്ര​സി​ദ്ധ​മാ​യ പി.​എ.​സി​യെ മു​സ്‍ലിം ഭൂ​രി​പ​ക്ഷ പ്ര​ദേ​ശ​ങ്ങ​ളി​ൽ അ​ഴി​ഞ്ഞാ​ടാ​ൻ വി​ട്ട​ത്. അ​വ​ർ ചെ​യ്തു​കൂ​ട്ടി​യ​ത് എ​ന്തെ​ന്ന​റി​യു​മോ?

ആ​ളു​ക​ളെ വീ​ടു​ക​ളി​ൽ​നി​ന്ന് വി​ളി​ച്ചി​റ​ക്കി വാ​ഹ​ന​ത്തി​ൽ ക​യ​റ്റി ഗം​ഗാ ക​നാ​ലി​നു സ​മീ​പം കൊ​ണ്ടു​നി​ർ​ത്തി വെ​ടി​വെ​ച്ചു​വീ​ഴ്ത്താ​ൻ തു​ട​ങ്ങി. മ​ദ​ർ ഡെ​യ​റി പാ​ൽ ക​മ്പ​നി​യു​ടെ വാ​ൻ ക​ണ്ട് അ​ന്വേ​ഷി​ച്ചെ​ത്തി​യ ആ​രോ ആ​ണെ​ന്ന് തെ​റ്റി​ദ്ധ​രി​ച്ച് പ​രി​ഭ്രാ​ന്ത​രാ​യ പി.​എ.​സി സം​ഘം വീ​ണ്ടും വാ​ഹ​ന​ത്തി​ലേ​റി ഡ​ൽ​ഹി-​യു.​പി അ​തി​ർ​ത്തി​യി​ലെ ഹി​ന്ദോ​ൺ ന​ദി​ക്ക​ര​യി​ലേ​ക്കു കു​തി​ച്ചു, ത​രി​ച്ചു​നി​ന്ന മു​സ്‍ലിം ചെ​റു​പ്പ​ക്കാ​രെ ഒ​ന്നൊ​ന്നാ​യി വെ​ടി​വെ​ച്ച് പു​ഴ​യി​ലേ​ക്ക് എ​റി​ഞ്ഞു​കൊ​ടു​ത്തു.

ഹാ​ഷിം​പു​ര​യി​ലെ കൊ​ല​യാ​ളി​ക​ളാ​യ ഒ​രു ചെ​റു​പ​റ്റം പി.​എ.​സി​ക്കാ​രെ​ങ്കി​ലും കു​റ്റ​ക്കാ​രാ​ണെ​ന്ന് വി​ധി വ​ന്നു. എ​ന്നാ​ൽ, മ​ലി​യാ​ന​യി​ൽ കൊ​ല്ല​പ്പെ​ട്ട മ​നു​ഷ്യ​രു​ടെ വി​ധ​വ​ക​ൾ നീ​തി​പ്ര​തീ​ക്ഷി​ച്ച് മൂ​ന്നു പ​തി​റ്റാ​ണ്ടി​ലേ​റെ കാ​ത്തു​കാ​ത്തി​രു​ന്നു. 72 മു​സ്‍ലിം​ക​ൾ ഏ​ക​പ​ക്ഷീ​യ​മാ​യി കൂ​ട്ട​ക്കൊ​ല ചെ​യ്യ​പ്പെ​ട്ട കേ​സി​ൽ 900ത്തോ​ളം വി​ചാ​ര​ണ​ക​ൾ​ക്കൊ​ടു​വി​ൽ 39 ആ​രോ​പി​ത​രെ​യും കു​റ്റ​മു​ക്ത​രാ​ക്കി ക​ഴി​ഞ്ഞ​യാ​ഴ്ച വി​ധി പ്ര​സ്താ​വി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടി​രി​ക്കു​ന്നു.

അ​ക്കാ​ല​ത്ത് ഇ​രു​പ​തു​ക​ളു​ടെ തു​ട​ക്ക​ത്തി​ലാ​യി​രു​ന്ന ഞ​ങ്ങ​ളു​ടെ മ​ക​ൾ മ​ലി​യാ​ന കൂ​ട്ട​ക്കൊ​ല റി​പ്പോ​ർ​ട്ട് ചെ​യ്തി​രു​ന്നു. അ​ന്ന​ത്തെ ഓ​ർ​മ​ക​ൾ അ​വ​ളെ ഇ​ന്നും വേ​ട്ട​യാ​ടു​ന്നു.

1994-95ലെ ​ബോ​സ്‌​നി​യ​ൻ യു​ദ്ധ​കാ​ല​ത്ത് ഞാ​ൻ സാ​ഗ്റ​ബി​ലാ​യി​രു​ന്നു, സ്രെ​ബ്ര​നീ​സ ഗ്രാ​മം വ​ള​ഞ്ഞ സെ​ർ​ബി​യ​ൻ സാ​യു​ധ ആ​ക്ര​മി സം​ഘം അ​രോ​ഗ​ദൃ​ഢ​ഗാ​ത്ര​രാ​യ 8000 ബോ​സ്‌​നി​യ​ൻ മു​സ്‌​ലിം യു​വാ​ക്ക​ളെ വ​രി​വ​രി​യാ​യി നി​ർ​ത്തി വെ​ടി​വെ​ച്ച് കൂ​ട്ട​ക്കു​ഴി​മാ​ട​ങ്ങ​ളി​ൽ കു​ഴി​ച്ചി​ട്ടു. അ​വി​ടെ​യു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന ഡ​ച്ച് സ​മാ​ധാ​ന സേ​നാം​ഗ​ങ്ങ​ൾ ഇ​തൊ​ന്നും ക​ണ്ട ഭാ​വം​പോ​ലും ന​ടി​ച്ചി​ല്ല.

സ്രെ​ബ്ര​നീ​സ​യി​ലും മ​ലി​യാ​ന​യി​ലും ന​ട​ന്ന​ത് ഏ​ക​പ​ക്ഷീ​യ​മാ​യ കൂ​ട്ട​ക്കൊ​ല​ക​ളാ​യി​രു​ന്നു. എ​ന്നാ​ൽ, അ​വ ത​മ്മി​ൽ ഒ​രു വ്യ​ത്യാ​സ​മു​ണ്ട്- സ്രെ​ബ്ര​നീ​സ​യി​ൽ ഈ ​നി​ഷ്ഠു​ര​ത അ​ര​ങ്ങേ​റി 10 വ​ർ​ഷ​ത്തി​ന​കം അ​ന്താ​രാ​ഷ്ട്ര നീ​തി​ന്യാ​യ കോ​ട​തി​യി​ൽ സം​ഭ​വം വി​ചാ​ര​ണ ചെ​യ്യ​പ്പെ​ട്ടു, കു​റ്റ​വാ​ളി​ക​ൾ ശി​ക്ഷി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടു.

സ്രെ​ബ്ര​നീ​സ​യി​ലെ നി​ര​പ​രാ​ധി​ക​ളാ​യ ര​ക്ത​സാ​ക്ഷി​ക​ളെ ഓ​ർ​മി​പ്പി​ക്കു​ന്ന, ഉ​ള്ളി​ൽ വി​റ​യ​ൽ സൃ​ഷ്ടി​ക്കു​ന്ന വ​ലി​യൊ​രു സ്മാ​ര​കം പോ​ട്ടോ​കാ​രി​യി​ൽ ഉ​യ​ർ​ന്നു. എ​ന്നാ​ൽ, മ​ലി​യാ​ന​യി​ലോ? നീ​തി ല​ഭി​ച്ചേ​ക്കു​മെ​ന്ന പ്ര​തീ​ക്ഷ​യോ​ടെ ഇ​ര​ക​ളു​ടെ കു​ടും​ബ​ങ്ങ​ൾ ഇ​തി​ന​കം​ത​ന്നെ 36 വ​ർ​ഷം കാ​ത്തി​രു​ന്നു.

കോ​ട​തിവി​ധി തി​ക​ഞ്ഞ നീ​തി​നി​ഷേ​ധ​മാ​ക​യാ​ൽ ഇ​നി മേ​ൽ​കോ​ട​തി​ക​ളി​ൽ അ​പ്പീ​ൽ ന​ൽ​ക​ണം, അ​വി​ടെ​യി​നി എ​ത്ര​കാ​ലം കാ​ത്തി​രി​ക്ക​ണ​മെ​ന്ന് ആ​ർ​ക്ക​റി​യാം? വി​ഖ്യാ​ത ന​ട​ൻ ഗ്രൗ​ച്ചോ മാ​ർ​ക്സ് പ​റ​ഞ്ഞ​തു​പോ​ലെ, ഈ ​സാ​ഹ​ച​ര്യ​ത്തി​ൽ നാ​മെ​ല്ലാ​വ​രും നീ​തി​കി​ട്ടാ​തെ മ​രി​ച്ചു​പോ​യി​രി​ക്കു​ന്നു.