യന്ത്രവും തന്ത്രവും

ലോ​ക്സ​ഭ തെ​ര​ഞ്ഞെ​ടു​പ്പ് ആ​സ​ന്ന​മാ​യി​രി​ക്കെ, ഇ​ല​ക്ട്രോ​ണി​ക് വോ​ട്ടുയന്ത്രം (ഇ.​വി.​എം) വീ​ണ്ടും ച​ർ​ച്ച​യാ​യി​രി​ക്കു​ന്നു. പ്ര​തി​പ​ക്ഷ ക​ക്ഷി​ക​ളു​ടെ കൂ​ട്ടാ​യ്മ​യാ​യ ‘ഇ​ൻ​ഡ്യ’ മു​ന്ന​ണി​ത​ന്നെ ഇ.​വി.​എ​മ്മി​ൽ അ​വി​ശ്വാ​സം പ്ര​ഖ്യാ​പി​ച്ച് രം​ഗ​ത്തു​വ​ന്നി​രി​ക്കു​ന്നു​. ഒ​രു​വ​ശ​ത്ത് രാ​ഷ്ട്രീ​യ പാ​ർ​ട്ടി​ക​ളും സി​വി​ൽ സൊ​സൈ​റ്റി​യും ചോ​ദ്യ​ങ്ങ​ളു​ന്ന​യി​ക്കു​ന്നു; മ​റു​വ​ശ​ത്ത്, ഭ​ര​ണ​കൂ​ടം അ​ത് സ​മ്പൂ​ർ​ണ​മാ​യി അ​വ​ഗ​ണി​ക്കു​ന്നു. എ​ന്തു​​കൊ​ണ്ടാ​ണി​ത്?

രാ​ജ്യ​ത്ത് തെ​ര​ഞ്ഞെ​ടു​പ്പ് പ്ര​ക്രി​യ​ക​ളി​ൽ പൂ​ർ​ണ​മാ​യും ഇ​ല​ക്ട്രോ​ണി​ക് വോട്ട​ുയന്ത്രം (ഇ.​വി.​എം) ഉ​പ​യോ​ഗി​ച്ച് തു​ട​ങ്ങി​യി​ട്ട് 20 വ​ർ​ഷ​മാ​യി​രി​ക്കു​ന്നു. അ​തി​നു​ശേ​ഷം, അ​ഞ്ച് ലോ​ക്സ​ഭ തെ​ര​ഞ്ഞെ​ടു​പ്പു​ക​ൾ​ക്ക് നാം ​സാ​ക്ഷ്യം​വ​ഹി​ച്ചു; ഇ​തി​നി​ട​യി​ൽ, എ​ല്ലാ സം​സ്ഥാ​ന​ങ്ങ​ളി​ലും ചു​രു​ങ്ങി​യ​ത് നാ​ല് നി​യ​മ​സ​ഭ തെ​ര​ഞ്ഞെ​ടു​പ്പു​ക​ളും അ​ത്ര​ത​ന്നെ ത​ദ്ദേ​ശ തെ​ര​ഞ്ഞെ​ടു​പ്പു​ക​ളും ന​ട​ന്നു​ക​ഴി​ഞ്ഞു.

ഓ​രോ തവണയും, ഇ​ല​ക്ട്രോ​ണി​ക് വോ​ട്ടി​ങ് മെ​ഷീ​ന്റെ വി​​ശ്വാ​സ്യ​ത​യും സു​താ​ര്യ​ത​യു​മെ​ല്ലാം ചോ​ദ്യം​ചെ​യ്യ​പ്പെ​ടാ​റു​ണ്ട്. ഇ.​വി.​എം ഉ​പ​യോ​ഗി​ച്ച് തെ​ര​ഞ്ഞെ​ടു​പ്പു​ത​ന്നെ അ​ട്ടി​മ​റി​ക്കാ​നാ​കു​മെ​ന്ന ത​ര​ത്തി​ലു​ള്ള പ​ഠ​ന​ങ്ങ​ൾ പു​റ​ത്തു​വ​ന്നി​ട്ടു​മു​ണ്ട്. ലോ​ക്സ​ഭ തെ​ര​ഞ്ഞെ​ടു​പ്പ് ആ​സ​ന്ന​മാ​യി​രി​ക്കെ പ്ര​തി​പ​ക്ഷ ക​ക്ഷി​ക​ളു​ടെ കൂ​ട്ടാ​യ്മ​യാ​യ ‘ഇ​ൻ​ഡ്യ’ മു​ന്ന​ണി​ത​ന്നെ ഇ.​വി.​എ​മ്മി​ൽ അ​വി​ശ്വാ​സം പ്ര​ഖ്യാ​പി​ച്ച് രം​ഗ​ത്തു​വ​ന്നി​രി​ക്കു​ന്നു​.

കോ​ൺ​ഗ്ര​സ് നേ​താ​വും പാ​ർ​ല​മെ​ന്റ് അം​ഗ​വു​മാ​യ ജ​യ്റാം ര​മേ​ശാ​ണ് ഇ.​വി.​എം വി​രു​ദ്ധ കാ​മ്പ​യി​ന്റെ മു​ൻ​പ​ന്തി​യി​ലു​ള്ള​ത്. ത​ന്റെ സം​ശ​യ​ങ്ങ​ൾ അ​ദ്ദേ​ഹം ഏ​താ​നും ആ​ഴ്ച​ക​ൾ​ക്ക് മു​മ്പ് കേ​ന്ദ്ര തെ​ര​ഞ്ഞെ​ടു​പ്പ് ക​മീ​ഷ​ന് സ​മ​ർ​പ്പി​ക്കു​ക​യു​ണ്ടാ​യി. നേ​ര​ത്തെ, പ​ല ടെ​ക്നോ​ക്രാ​റ്റു​ക​ളും ഉ​ന്ന​യി​ക്കു​ക​യും ഒ​ര​ള​വി​ൽ തെ​ളി​യി​ച്ചു​കാ​ണി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്ത ചോ​ദ്യ​ങ്ങ​ൾ ആ​വ​ർ​ത്തി​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു അ​ദ്ദേ​ഹം.

എ​ന്നി​ട്ടും ക​മീ​ഷ​ൻ അ​ത് ത​ള്ളി. ഇ.​വി.​എ​മ്മി​ൽ ഉ​പ​യോ​ഗി​ക്കു​ന്ന സോ​ഴ്സ് കോ​ഡ് ഒ​രു മൂ​ന്നാം ക​ക്ഷി​യെ​ക്കൊ​ണ്ട് പ​രി​ശോ​ധി​പ്പി​ക്ക​ണ​മെ​ന്നാ​വ​ശ്യ​പ്പെ​ട്ട് സു​പ്രീം​കോ​ട​തി​യി​ൽ സമർക്കിപ്പെട്ട ഒരു പൊ​തു​താ​ൽ​പ​ര്യ ഹ​ര​ജിയും ത​ള്ള​പ്പെ​ട്ടു. ഡ​ൽ​ഹി കോ​​ൺ​ഗ്ര​സ് ക​മ്മി​റ്റിയുടെ ഹ​ര​ജി​യും തള്ളി. ഒ​രു​വ​ശ​ത്ത് രാ​ഷ്ട്രീ​യ പാ​ർ​ട്ടി​ക​ളും സി​വി​ൽ സൊ​സൈ​റ്റി​യും ചോ​ദ്യ​ങ്ങ​ളു​ന്ന​യി​ക്കു​ന്നു; മ​റു​വ​ശ​ത്ത്, ഭ​ര​ണ​കൂ​ടം അ​ത് സ​മ്പൂ​ർ​ണ​മാ​യി അ​വ​ഗ​ണി​ക്കു​ന്നു. എ​ന്തു​​കൊ​ണ്ടാ​ണി​ത്?

ലോകം വീണ്ടും ബാലറ്റിലേക്ക്

ലോ​​​ക​​​ത്ത് ചു​​​രു​​​ക്കം രാ​​​ജ്യ​​​ങ്ങ​​​ൾ മാ​​​ത്ര​​​മേ ഇ​​​പ്പോ​​​ൾ വോ​​​ട്ടു​യ​​​ന്ത്രം ഉ​​​പ​​​യോ​​​ഗി​​​ക്കു​​​ന്നു​​​ള്ളൂ. പലരും ബാ​​​ല​​​റ്റ് പേ​​​പ്പ​​​റി​​​ലേ​​​ക്ക് തി​​​രി​​​ച്ചു​​​പോ​​​യി. ഉപയോഗിക്കുന്നവരാകട്ടെ വോ​​​ട്ടു​യ​​​ന്ത്രം ഉ​​​പ​​​യോ​​​ഗം നി​​​ർ​​​ത്ത​​​ണം എ​​​ന്ന ആ​​​ലോ​​​ച​​​ന​​​യി​​​ലു​​​മാ​​​ണ്.

എ​ന്തു​കൊ​ണ്ട് ലോ​ക​രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ൾ മാ​റി​ച്ചി​ന്തി​ക്കു​ന്നു​വെ​ന്ന ചോ​ദ്യ​ത്തി​ന് ഒ​റ്റ ഉ​ത്ത​ര​മേ​യു​ള്ളൂ: ജ​ന​വി​ധി സു​താ​ര്യ​മാ​യി രേ​ഖ​പ്പെ​ടു​ത്താ​ൻ അ​വ​ക്ക് സാ​ധി​ക്കു​ന്നി​ല്ല; കാ​ണാ​മ​റ​യ​ത്ത് ഒ​രു അ​ട്ടി​മ​റി സാ​ധ്യ​ത നി​ഴ​ലി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്യു​ന്നു. ഇ​ക്കാ​ര്യം ആ​രെ​ങ്കി​ലും ചൂ​ണ്ടി​ക്കാ​ണി​ച്ചാ​ൽ കോ​ട​തി​ക​ളും ക​മീ​ഷ​നു​മെ​ല്ലാം വാ​ളെ​ടു​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്യും.

2005ലാ​ണ് ജ​ർ​മ​നി​യി​ൽ വോ​ട്ടു​യ​ന്ത്രം ആ​ദ്യ​മാ​യി ആ​വി​ഷ്ക​രി​ച്ച​ത്. നാ​ല് വ​ർ​ഷ​ത്തി​നു​ശേ​ഷം പി​ൻ​വ​ലി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്തു. ടെ​ക്നോ​ക്രാ​റ്റു​ക​ൾ തീ​രു​മാ​ന​ത്തി​നെ​തി​രെ ​രം​ഗ​ത്തു​വ​ന്ന​തോ​ടെ വി​ഷ​യം ഭ​ര​ണ​ഘ​ട​ന കോ​ട​തി​യി​ലെ​ത്തി. ഇ.​വി.​എ​മ്മി​ന് നി​യ​മ​പ​ര​മാ​യി സാ​ധു​ത​യി​ല്ലെ​ന്ന് 2023ൽ കോടതി വിധിച്ചു.

നെ​ത​ർ​ല​ൻ​ഡ്സി​ൽ 90ക​ളി​ൽ​ ഇ.​വി.​എം കൊ​ണ്ടു​വ​ന്നി​രു​ന്നു. 2007ൽ, ​അ​വ​ർ ബാ​ല​റ്റി​ലേ​ക്ക് ത​ന്നെ തി​രി​ച്ചു​പോ​യി. ഇ​ന്ത്യ​യി​ലെ​ പ​ല സാ​​ങ്കേ​തി​ക വി​ദ​ഗ്ധ​രും ഇ.​വി.​എ​മ്മി​നെതിരെ രം​ഗ​ത്തു​വ​ന്നി​ട്ടു​ണ്ട്. ഒ​രു​കാ​ല​ത്ത് ഇ.​വി.​എ​മ്മി​ന്റെ വ​ക്താ​വാ​യി​രു​ന്ന ഐ.എ.എസ് ഓഫിസർ ക​ണ്ണ​ൻ ഗോ​പി​നാ​ഥ്, സാം ​പി​​ത്രോ​ഡ​ തുടങ്ങിയവരും വോ​ട്ടു​യ​ന്ത്ര​ത്തെ ത​ള്ളി​പ്പ​റ​ഞ്ഞു.

തുടക്കം പ​റ​വൂ​രി​ൽ​

ഇ​ന്ത്യ​യി​ൽ ആ​ദ്യ​മാ​യി ഇ​ല​ക്ട്രോ​ണി​ക് വോട്ട​ുയന്ത്രം ഉ​പ​യോ​ഗി​ച്ച​ത് കേ​ര​ള​ത്തി​ലാ​ണ്. 1982ലെ ​നി​യ​മ​സ​ഭ തെ​ര​ഞ്ഞ​ടു​പ്പി​ൽ വ​ട​ക്ക​ൻ പ​റ​വൂ​ർ മ​ണ്ഡ​ല​ത്തി​ലാ​യി​രു​ന്നു പ​രീ​ക്ഷ​ണം. മ​ണ്ഡ​ല​ത്തി​ലെ 52 ബൂ​ത്തു​ക​ളി​ൽ ഇ.​വി.​എ​മ്മും ബാ​ക്കി 34 ബൂ​ത്തു​ക​ളി​ൽ ബാ​ല​റ്റു​മാ​യി​രു​ന്നു ഉ​പ​യോ​ഗി​ച്ചി​രു​ന്ന​ത്.

വി​ദ്യാ​ഭ്യാ​സ നി​ല​വാ​ര​ത്തി​ലും മ​റ്റും ദേ​ശീ​യ ശ​രാ​ശ​രി​യി​ൽ മു​ക​ളി​ൽ​നി​ൽ​ക്കു​ന്ന ഒ​രു മ​ണ്ഡ​ല​മെ​ന്ന നി​ല​യി​ലാ​ണ് പ​റ​വൂ​രിനെ തി​ര​ഞ്ഞെ​ടു​ത്ത​ത്. എ​ൽ.​ഡി.​എ​ഫ് സ്ഥാ​നാ​ർ​ഥി സി.​പി.​ഐ​യു​ടെ ശി​വ​ൻ​പി​ള്ള​യും യു.​ഡി.​എ​ഫ് സ്ഥാ​നാ​ർ​ഥി കോ​ൺ​ഗ്ര​സി​ന്റെ എ.​സി. ജോ​സു​മാ​യി​രു​ന്നു.

ഇ.​വി.​എം ഉ​പ​യോ​ഗി​ക്കു​ന്ന​തി​നോ​ട് തു​ട​ക്ക​ത്തി​ൽ എ​ൽ.​ഡി.​എ​ഫി​ന് യോ​ജി​പ്പു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല. അ​വ​ർ കോ​ട​തി​യെ സ​മീ​പി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്തു. എ​ന്നാ​ൽ, തെ​ര​ഞ്ഞെ​ടു​പ്പ് ക​മീ​ഷ​ൻ നി​ർ​ദേ​ശി​ക്കും​വി​ധം ത​ന്നെ ഇ​ല​ക്ഷ​ൻ ന​ട​ത്താ​ൻ സു​പ്രീം​കോ​ട​തി ഉ​ത്ത​ര​വി​ട്ടു. അ​ങ്ങ​നെ​യാ​ണ് 1982 മേ​യ് 19ന് ​ഇ​ന്ത്യ​ൻ തെ​ര​ഞ്ഞെ​ടു​പ്പ് ച​രി​ത്ര​ത്തി​ൽ പു​തി​യൊ​രു അ​ധ്യാ​യം കു​റി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്ന​ത്. ഫ​ലം വ​ന്ന​പ്പോ​ൾ ശി​വ​ൻ പി​ള്ള​യാ​ണ് ജ​യി​ച്ച​ത്.

വി​ജ​യം നേ​രി​യ ഭൂ​രി​പ​ക്ഷ​ത്തി​നാ​യി​രു​ന്നു. അ​തോ​ടെ, ഇ.​വി.​എ​മ്മി​ൽ സം​ശ​യം പ്ര​ക​ടി​പ്പി​ച്ച് കോ​ൺ​ഗ്ര​സ് കോ​ട​തി​യി​ൽ പോ​യി. ഇ.​വി.​എം പ​രീ​ക്ഷി​ച്ച 52 ബൂ​ത്തു​ക​ളി​ൽ വീ​ണ്ടും തെ​ര​ഞ്ഞെ​ടു​പ്പ് ന​ട​ത്താ​ൻ സു​പ്രീം​കോ​ട​തി നി​ർ​ദേ​ശി​ച്ചു. റീ​പോ​ളി​ങ് ഫ​ലം വ​ന്ന​പ്പോ​ൾ വി​ജ​യി എ.​സി. ജോ​സ്.