സ്​ത്രീവാദത്തിലെ നവചിന്തകൾ

19ാം നൂറ്റാണ്ടിൽ ഉദയംചെയ്​ത സ്​ത്രീവിമോചന സിദ്ധാന്തം ആഗോളതലത്തിൽ ഇന്നും സജീവമായി ചർച്ചചെയ്യപ്പെടുന്നുണ്ട്​. ഫെമിനിസം എന്ന പദപ്രയോഗവും സ്​ത്രീകളുടെ തുല്യാവകാശവും നിയമപരിരക്ഷയും ലക്ഷ്യമിടുന്ന ഇൗ മുന്നേറ്റത്തി​​െൻറ പ്രചാരകരുടെ പ്രവർത്തനവും സാമൂഹികവും ഭൂമിശാസ്​ത്രപരവുമായ വേർതിരിവുകൾക്കനുസരിച്ച്​ വിഭിന്നമായാണ്​ അപഗ്രഥിക്കപ്പെട്ടുവരുന്നത്​. അതായത്​ സ്​ത്രീവാദത്തി​​െൻറ ചിന്താപദ്ധതിയും പ്ര​ായോഗിക രീതിയും എല്ലാ സ്​ഥലത്തും ഒരുപോലെയായിരുന്നില്ല. ഏതൊരു സാമൂഹിക മുന്നേറ്റത്തി​​െൻറയും വികാസപരിണാമവുമായി ബന്ധ​െപ്പട്ട്​ ചോദ്യങ്ങൾ ഉയരുന്നതുപോലെ ഫെമിനിസവും ഇന്ന്​ വ്യാപകമായി വിമർശിക്കപ്പെടുന്നുണ്ട്​. പാശ്ചാത്യ രീതിശാസ്​ത്രത്തിൽ അധിഷ്​ഠിതമായ സ്​ത്രീവിമോചന സിദ്ധാന്തത്തെ നിഷേധിക്കുകയും ഫെമിനിസ്​റ്റ്​ എന്ന ചട്ടക്കൂട്ടിൽനിന്ന്​ പുറത്തുകടക്കാൻ ആഗ്രഹിക്കുകയും ചെയ്യുന്ന വനിതാ വിമോചന പ്രവർത്തകരുടെ എണ്ണം കൂടിവരികയാണ്​.

സ്​ത്രീവാദ തരംഗങ്ങൾ
സ്​ത്രീവാദത്തി​​െൻറ ചരിത്രത്തെ മൂന്ന്​ തരംഗങ്ങളായി തിരിക്കാം. ഒരേ ആശയത്തി​​െൻറ വിവിധ തലങ്ങളെയാണ്​ അവ സ്​പർശിക്കുന്നത്​. 19ാം നൂറ്റാണ്ടിലും 20ാം നൂറ്റാണ്ടി​​െൻറ തുടക്കത്തിലും രൂപപ്പെട്ട ഒന്നാമത്തെ തരംഗം സ്​ത്രീകളുടെ നിയമപരിരക്ഷ, സമ്മതിദാനാവകാശം, വിവാഹം, ശിശുപരിപാലനം, സ്വത്തവകാശം എന്നിവയിൽ ഉൗന്നിയാണ് പ്രവർത്തിച്ചത്​. 1848ൽ ന്യൂയോർക്കിലെ സെനിക ഫാൾസിൽ നടന്ന വനിതാവകാശ കൺവെൻഷൻ അമേരിക്കൻ​ ഫെമിനിസത്തിനും സ്​ത്രീവാദ ചരിത്രത്തി​​െൻറ ഒന്നാം തരംഗത്തിനും നാന്ദികുറിച്ചുവെന്നാണ്​ പലരും ചൂണ്ടിക്കാട്ടുന്നത്​​. 1960കളിൽ ആരംഭിച്ച സ്​ത്രീവാദ പ്രസ്​ഥാനത്തിലെ നവീന ആശയങ്ങളും കർമപദ്ധതികളുമാണ്​ രണ്ടാമത്തെ തരംഗമായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നത്​. 1990ൽ ആരംഭിച്ച മൂന്നാമത് തരംഗത്തി​​െൻറ ചുവടുപിടിച്ചാണ്​ സമകാലിക സ്​ത്രീമുന്നേറ്റങ്ങൾ സംവേദനം നടത്തുന്നത്​.

സിമോൺ ദി ബുവാ

ഫെമിനിസ്​റ്റ്​ പ്രസ്​ഥാനത്തിലെ രണ്ടാംതരംഗം ഒന്നാംഘട്ടത്തെ അപേക്ഷിച്ച്​ സാമൂഹിക പ്രതിബദ്ധതയുള്ള നവചിന്തകളാണ്​ അവതരിപ്പിച്ചത്​. വൻതോതിൽ സ്​ത്രീകൾ ഫെമിനിസത്തോട്​ അടുക്കാൻ രണ്ടാംതരംഗം കാരണമായി. തുല്യാവകാശം, സാമ്പത്തികബലം, വ്യക്തിസ്വാതന്ത്ര്യം, രാഷ്​ട്രീയ പങ്കാളിത്തം എന്നിവയിൽ ലിംഗനീതി ഉറപ്പാക്കണമെന്നാണ്​ അവർ വാദിച്ചത്​. കുടുംബം, ലൈംഗികത, തൊഴിൽ എന്നിങ്ങനെ സ്​ത്രീവാദത്തി​​െൻറ സർവ മേഖലയെയും രണ്ടാംതരംഗം സ്​പർശിക്കുന്നു. സ്​ത്രീയുടെ അടിച്ചമർത്തപ്പെടലിനെയും സമകാലിക സ്​ത്രീവാദത്തി​​െൻറ അസ്​തിവാരത്തെയും വിശകലനം ചെയ്​ത്​ രംഗത്തുവന്ന ഫ്രഞ്ച്​ എഴുത്തുകാരിയും തത്ത്വചിന്തകയുമായ സിമോൺ ദി ബുവാ ആധുനിക സ്​ത്രീമുന്നേറ്റങ്ങൾക്ക്​ ചെയ്​ത സേവനങ്ങൾ ചെറുതല്ല. അവരുടെ പ്രശസ്​ത രചനയായ ‘ദ സെക്കൻഡ്​​ സെക്​സ്​’ സ്​ത്രീയുടെ ആത്മനിഷ്​ഠാപരമായ വസ്​തുതകളെ തത്ത്വാധിഷ്​ഠിതമായി നിർവചിക്കു​േമ്പാൾ തന്നെ സ്​ത്രീവിമോചനം എന്നത്​ പുരുഷ​​െൻറ വിമോചനം കൂടിയാണെന്ന വാദഗതി മുന്നോട്ടുവെക്കുന്നു. തൊഴിൽ മേഖലയിലെ സാമ്പത്തിക സമത്വം, കുടുംബ ഉത്തരവാദിത്തം, കഴിവുള്ള സ്​ത്രീകൾക്ക്​ ലഭിക്കേണ്ട സാമൂഹിക പിന്തുണ തുടങ്ങി സ്​ത്രീവാദത്തിലധിഷ്​ഠിതമായ അസ്​തിത്വചിന്തയെ അവതരിപ്പിക്കുന്നതിലൂടെ സ്​ത്രീ ശാക്തീകരണം ധാർമിക വിപ്ലവത്തി​​െൻറ ആവശ്യം ഉന്നയിക്കുകയാണ്​ ഇൗ കൃതി.

1963ൽ ​പ്രസിദ്ധീകരിച്ച ബെറ്റി ഫ്രീഡ​​െൻറ ‘ദ ​െഫമിനൈൽ മിസ്​റ്റിക്​’ കൃതി അമേരിക്കയിൽ സ്​ത്രീവാദ പ്രസ്​ഥാനത്തി​​െൻറ രണ്ടാംതരംഗത്തെ പൊലിപ്പിക്കുകയും അതുവഴി സാമൂഹിക ഘടന പാടെ മാറുകയും ചെയ്​തു. സ്​ത്രീക്ക്​ ശിശുപാലനത്തിലൂടെയും വീട്​ നോക്കലിലൂടെയും മാത്രമേ സംതൃപ്​തി നേടാനാവൂ എന്ന ആശയത്തെ ഫ്രീഡൻ വിമർശിക്കുന്നു. ആദ്യ തരംഗത്തിൽനിന്ന്​ വ്യത്യസ്​തമായ പല കാഴ്​ചപ്പാടുകളും മുന്നോട്ടുവെക്കുന്ന രണ്ടാം തരംഗം, സ്​ത്രീകൾ അടിച്ചമർത്തപ്പെടുന്നതി​​െൻറ ഉത്ഭവം, ലിംഗപദവി, കുടുംബ പങ്കാളിത്തം തുടങ്ങിയ വിഷയങ്ങളിൽ സൈദ്ധാന്തിക ചർച്ചകൾക്ക്​ വഴിയൊരുക്കി. 1970ൽ ബെസ്​റ്റ്​ സെല്ലറായിരുന്ന കാറ്റെ മില്ലെറ്റി​​െൻറ ‘സെക്​ഷ്വൽ പൊളിറ്റിക്​സ്​’ അധികാര ഘടനയിലെ സ്​ത്രീപുരുഷ ബന്ധമാണ്​ ​പ്രമേയമാക്കിയത്​.

ഒന്നാം സ്​ത്രീവാദ തരംഗത്തെപ്പോലെ തന്നെ രണ്ടാംഘട്ടവും വിദ്യാസമ്പന്ന മധ്യവർഗ സ്​ത്രീകളുടെ ഉത്​കണ്​ഠകളാണ്​ പങ്കുവെച്ചത്​. അവരുടെ സാമൂഹിക അവസ്​ഥയിൽ വിപ്ലവകരമായ മാറ്റമുണ്ടാക്കാൻ ഇതിന്​ കഴിഞ്ഞെങ്കിലും അമേരിക്കയിലെ ആഫ്രിക്കൻ വംശജരായ സ്​ത്രീകൾ നേരിടുന്ന വെല്ലുവിളികൾ ഇൗ തരംഗം കാര്യമായി കണ്ടില്ലെന്നതാണ്​ വസ്​തുത. രണ്ടാം തരംഗത്തി​​െൻറ ഇത്തരം പരാജയങ്ങൾക്ക്​ മറുപടിയായി 1990കളുടെ മധ്യത്തിലാണ്​ മൂന്നാം സ്​ത്രീവാദം ആരംഭിക്കുന്നത്​. ഒന്നും രണ്ടും തരംഗങ്ങൾ നേടിയെടുത്ത സംരക്ഷണത്തി​​െൻറയും നിയമപരിരക്ഷയുടെയും ഗുണഫലം മൂന്നാംതരംഗം അനുഭവിച്ചെങ്കിലും മുൻകാല പ്രവർത്തനത്തി​​െൻറ അപൂർണതയെ ചോദ്യംചെയ്യാൻ മറന്നില്ല.

സമൂഹമാധ്യമങ്ങളുടെ പ്രസക്തി
സാ​േങ്കതിക വിദ്യയുടെ ഇൗ യുഗത്തിൽ ലിംഗവിവേചനത്തിനെതിരെയും അവകാശ സംരക്ഷണത്തിനുമായി സ്​ത്രീകൾ പരസ്യമായി തന്നെ തെരുവിലിറങ്ങുന്നു. 2014ലെ ‘ഹി ഫോർ ഷി’ 2018ലെ ‘ടൈംസ്​ അപ്​’ തുടങ്ങിയ മുന്നേറ്റങ്ങളും ഏറ്റവുമൊടുവിൽ പ്രചാരണത്തിൽവന്ന ‘മി ടൂ’ കാമ്പയിനും ഉദാഹരണം. സിനിമാലോകത്തെ 80 സ്​ത്രീകളെ പ്രമുഖ ഹോളിവുഡ്​ നിർമാതാവ്​ ഹാർവി വിൻസ്​റ്റൈൺ ലൈംഗികമായി പീഡിപ്പിച്ചുവെന്ന ആരോപണവുമായാണ്​ ‘മീ ടു’ ഹാഷ്​ടാഗ്​ കാമ്പയിൻ തുടങ്ങിയത്​. തങ്ങൾക്ക്​ നേരിട്ട ലൈംഗിക അതിക്രമങ്ങൾ തുറന്നുപറയാൻ സാമൂഹിക മാധ്യമങ്ങളിലൂടെ സ്​ത്രീകൾക്ക്​ ഇത്​ പ്രചോദനമായി. പ്രശസ്​തരും അല്ലാത്തവരുമായ ലക്ഷക്കണക്കിനുപേരാണ്​ മി ടുവി​​െൻറ ഭാഗമായി മാറിയത്​. ജി.ബി.ടി.ക്യു സമൂഹവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട വിഷയങ്ങളും ഇപ്പോൾ സജീവമായി ചർച്ചചെയ്യപ്പെടുന്നു.

സ്​ത്രീവിമോചന പ്രസ്​ഥാനത്തിലൂടെ സ്​ത്രീക്ക്​ അവളുടെ ജീവിതത്തെ സ്വയം തിരിച്ചറിയാൻ സാധിച്ചു എന്നതിൽ തർക്കമില്ല. എന്നാൽ, ​െഫമിനിസത്തി​​െൻറ അർഥനിർവചനത്തിലും പ്രായോഗിക സമീപനത്തിലും സ്​ത്രീകൾക്കും പുരുഷന്മാർക്കുമിടയിൽ ഇപ്പോൾ ഭിന്നാഭിപ്രായങ്ങളുണ്ട്​. ലിംഗസമത്വത്തിനായി ഒരുവിഭാഗം വാദിക്കു​േമ്പാൾത​െന്ന സ്​ത്രീയും പുരുഷനും തുല്യമായ അവകാശങ്ങൾ നേടിക്കഴിഞ്ഞുവെന്ന്​ നിരീക്ഷിക്കുന്നവരുമുണ്ട്​. സ്​ത്രീപുരുഷ സമത്വം അനിവാര്യമാണെന്ന്​ പറയു​േമ്പാൾതന്നെ സ്വന്തം വിശ്വാസങ്ങളോടും മൂല്യങ്ങളോടും ​െഫമിനിസംപോലുള്ള സിദ്ധാന്തങ്ങൾ പൊരുത്തപ്പെട്ടുപോകുന്നില്ലെന്ന്​ ചിലർ ചൂണ്ടിക്കാട്ടുന്നു.

ഹാർവി വിൻസ്​റ്റൈൺ

പുരുഷകേന്ദ്രീകൃത സമൂഹത്തി​​െൻറ നിയന്ത്രണം തങ്ങളുടെ കൈയിലായിരിക്കണമെന്ന്​ വാദിക്കുന്ന ശക്തരും കരുത്തരുമായ സ്​ത്രീകളാണ്​ ​െഫമിനിസവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട്​ പ്രവർത്തിക്കുന്നത്​. പരമ്പരാഗതമായ ആചാരങ്ങളും മതവിശ്വാസവും സ്വാഭാവികമായ സ്​ത്രീപുരുഷ ചുമതലകളും അട്ടിമറിക്കപ്പെടുന്നതിന്​ ഫെമിനിസം കാരണമാകുമെന്ന്​ ചിലർ ഭയപ്പെടുന്നു. സ്​ത്രീപുരുഷ ബന്ധം, വിവാഹം, സമൂഹം, സംസ്​കാരം, അധികാരം, വ്യാപാരം, തൊഴിൽ, സാമ്പത്തിക അവസരം തുടങ്ങിയ മാനുഷിക വ്യവഹാരങ്ങളിൽ സ്​ത്രീയും പുരുഷനും തുല്യരായാൽ പ്ര​ായോഗിക പ്രശ്​നങ്ങൾ സൃഷ്​ടിക്കുമെന്ന്​ ഫെമിനിസത്തി​​െൻറ വിമർശകർ വാദിക്കുന്നു. അധികാരം, സാമൂഹിക മണ്ഡലം, സാമ്പത്തിക ബലം തുടങ്ങിയവയിൽ നിന്നെല്ലാം പുരുഷൻ ബഹിഷ്​കൃതനാവുമെന്നും ഇത്​ വൻതോതിൽ പ്രത്യാഘാതമുണ്ടാക്കുമെന്നുമാണ്​ ഇവരുടെ വാദം.

എന്തൊക്കെപറഞ്ഞാലും സ്​ത്രീപുരുഷ സമത്വം തന്നെയാണ്​ ഫെമിനിസത്തി​​െൻറ കാതൽ. ഇതിൽ ആശങ്കപ്പെടാനില്ല. ജൈവികമായി തന്നെ സ്​ത്രീ ദുർബലയാണെന്നും അതുകൊണ്ട്​ സ്​ത്രീപുരുഷ സമത്വം അസാധ്യമാണെന്നും കരുതുന്നവരുണ്ട്​. സ്​ത്രീപുരുഷഭേദമില്ലാതെ എല്ലാവർക്കും തുല്യനീതിയും അവസരങ്ങളും ഉറപ്പാക്കുകയെന്ന മാനവ ശാക്തീകരണ വാദത്തിന്​ ഇപ്പോൾ പ്രസക്തി വർധിച്ചിട്ടുണ്ട്​. സ്​ത്രീയുടേതായാലും പുരുഷ​േൻറതായാലും മേധാവിത്വ മനോഭാവം ഒഴിവാക്കുകയും സാമൂഹികശാസ്​ത്രപരമായി നിലനിൽക്കുന്ന ലിംഗനീതി പുലരുകയും വേണമെന്നാണ്​ ഇവരുടെ പക്ഷം.