സാമ്പത്തിക വിഡ്ഢിത്തത്തിന്​​​ രണ്ടാണ്ട്​

സംഘടിത കൊള്ളയെന്നും നിയമാനുസൃത പിടിച്ചുപറിയെന്നും മുൻ പ്രധാനമന്ത്രി മൻമോഹന സിങ്​ വിശേഷിപ്പിച്ച ചരിത്ര വങ്കത്തത്തിന്​ ഇന്ന്​ രണ്ടു വർഷം. ഒരു രാജ്യത്തെ ജനതയെ മുഴുവൻ വെയിലത്ത്​ ക്യുവിൽ നിർത്തിയ "സർജിക്കൽ സ്​​ൈട്രക്കി​​​​െൻറ അനന്തര ഫലം നാട്​ ഇന്നും അനുഭവിച്ചുതീർന്നിട്ടല്ല. സാമ്പത്തിക പരിഷ്​കാരങ്ങൾ നടപ്പിലാക്കു​േമ്പാൾ പ്രാഥമികമായി പരിഗണിക്കേണ്ട തത്വങ്ങൾ പോലും ലംഘിച്ചായിരുന്നു 2016 നവംബർ എട്ടിന്​ 500,1000 രൂപയുടെ നോട്ടുകൾ അസാധുവാക്കിയത്​. ചരി​ത്രത്തിൽ ഇതിനു മുമ്പ്​ അർധരാത്രി നടത്തിയ മറ്റൊരു സുപ്രധാന പ്രഖ്യാപനമുണ്ടായിരുന്നു. ജവഹർലാൽ നെഹ്രു നടത്തിയ ആ പ്രഖ്യാപനം സ്വാതന്ത്ര്യത്തി​േൻറതായിരുന്നെങ്കിൽ ഇത്​ രാജ്യത്തെ അസ്വാതന്ത്ര്യത്തിലേക്കും സാമ്പത്തിക അരക്ഷിതാവസ്​ഥയിലേക്കും നയിക്കുന്നതായിരുന്നു. നോട്ട്​ നിരോധനം കഴിഞ്ഞ്​ രണ്ട്​ വർഷം പൂർത്തിയാകു​േമ്പാഴും​ ഇന്ത്യൻ സമ്പദ്​വ്യവസ്ഥയിൽ അത് ഏൽപ്പിച്ച ആഘാതങ്ങൾ തുടരുകയാണ്​​.

റിസർവ്​ ബാങ്ക്​ പോലും ഇൗ തീരുമാനം അറിഞ്ഞിരുന്നില്ലെന്നാണ്​ റിപ്പോർട്ടുകൾ. സമ്പദ്​വ്യവസ്ഥയിൽ പരിഷ്​കാരം എത്രത്തോളം ആഘാതം സൃഷ്​ടിക്കുമെന്നതിനെ കുറിച്ചും കാര്യമായ പരിശോധനയുണ്ടായില്ല. വിദേശബാങ്കുകളിലും റിയൽ എസ്​റ്റേറ്റിലും സ്വർണ്ണത്തിലുമെല്ലാം നിക്ഷേപിക്കപ്പെട്ട കള്ളപണത്തെ തിരികെയെത്തിക്കാൻ നോട്ട്​ നിരോധനം കൊണ്ട്​ സാധിക്കില്ലെന്ന്​ വ്യക്​തമായിട്ടും മോദി സർക്കാർ തീരുമാനവുമായി മുന്നോട്ട്​ പോവുകയായിരുന്നു. പിൻവലിക്കപ്പെട്ട നോട്ടുകളിൽ ഭൂരിപക്ഷവും സമ്പദ്​വ്യവസ്ഥയിലേക്ക്​ തിരിച്ചെത്തിയെന്ന റിസർവ്​ ബാങ്ക്​ റിപ്പോർട്ട്​ കൂടി പുറത്ത്​ വന്നതോടെ സാമ്പത്തിക പരിഷ്​കാരം സമ്പൂർണമായി പാളി​യെന്ന്​ വ്യക്​തമായി.

ഇന്ത്യൻ സമ്പദ്​വ്യവസ്ഥയുടെ കരുത്ത്​ ചെറുകിട വ്യവസായ മേഖലയും അതുമായി ബന്ധപ്പെട്ട്​ പ്രവർത്തിക്കുന്ന അസംഘടിത തൊഴിൽ മേഖലയുമാണ്​. വലിയൊരളവിൽ സമ്പദ്​വ്യവസ്ഥക്ക്​ സംഭാവന ചെയ്യാൻ മേഖലക്ക്​ സാധിക്കാറുമുണ്ട്​. നോട്ട്​ നിരോധനം വന്നതോടെ സമ്പൂർണ്ണ സാമ്പത്തിക മുരടിപ്പായിരുന്നു മേഖലയിലുണ്ടായത്​. ഡിജിറ്റൽ ഇടപാടുകളിൽ പുരോഗതിയൊന്നും ഉണ്ടാവാത്ത മേഖലയിൽ കറൻസി ക്ഷാമം വൻ ആഘാതമാണ്​ സൃഷ്​ടിച്ചത്​. അസംഘടിത മേഖലയിലെ വരുമാനത്തിൽ 60 ശതമാനത്തി​​​​െൻറ കുറവുണ്ടായെന്ന്​ കണക്കുകൾ​. തീരുമാനം മൂലം രാജ്യത്തെ വലിയൊരു വിഭാഗം തൊഴിൽ മേഖല അനിശ്​ചിതത്വങ്ങളിലേക്കാണ്​ എറിയപ്പെട്ടത്​.

ജി.ഡി.പി വളർച്ചയിലുണ്ടായ കുറവായിരുന്നു നോട്ട്​ നിരോധനത്തി​​​​െൻറ മറ്റൊരുഫലം . നിരോധനത്തിന്​ ശേഷമുള്ള സാമ്പത്തിക വർഷങ്ങളിലെ പല പാദങ്ങളിലും പ്രതീക്ഷിച്ച വളർച്ച സമ്പദ്​വ്യവസ്ഥ കൈവരിച്ചിട്ടില്ലെന്നതാണ്​ യാഥാർഥ്യം. 2017 സാമ്പത്തിക വർഷത്തിലെ ഒന്നാം പാദത്തിൽ വളർച്ച നിരക്ക്​ 5.7 ശതമാനമായി കുറഞ്ഞു. നിരോധനം മൂലം ​ജി.ഡി.പി വളർച്ച നിരക്കിൽ 1.5 ശതമാനത്തി​​​​െൻറ വരെ കുറവുണ്ടായെന്നാണ്​ കണക്കുകൾ വ്യക്​തമാക്കുന്നത്​.

നോട്ട്​ നിരോധനം തകർത്തെറിഞ്ഞ മറ്റൊരു മേഖലയായിരുന്നു റിയൽ എസ്​റ്റേറ്റ്​. വലിയൊരു വിഭാഗം തൊഴിലാളികളും മേഖലയുമായി ബന്ധപ്പെട്ട്​ പ്രവർത്തിച്ചിരുന്നു. റിയൽ എസ്​റ്റേറ്റ്​ മേഖലയിൽ വളർച്ചയുടെ പാതയിൽ നിൽക്കു​േമ്പാഴാണ്​ നോട്ട്​ നിരോധനം എത്തിയത്​. തീരുമാനം പുറത്ത്​ വന്ന്​ രണ്ട്​ വർഷങ്ങൾക്കിപ്പുറം ഇതി​​​​െൻറ ആഘാതത്തിൽ നിന്നും പൂർണമായും കരകയറാൻ മേഖലക്കായിട്ടില്ല. ചെറിയൊരുണർവ്​ മേഖലയിൽ ഉണ്ടാവുന്നുണ്ടെങ്കിലും പഴയ പ്രതാപത്തിലേക്ക്​ റിയൽ എസ്​റ്റേറ്റ്​ മേഖല എത്തണമെങ്കിൽ ഇനിയും വർഷങ്ങൾ എടുക്കുമെന്നുറപ്പാണ്​.

നോട്ട്​ നിരോധനത്തി​​​​െൻറ രണ്ടാം ഘട്ടത്തിൽ ഉയർന്ന്​ വന്ന ലക്ഷ്യമായിരുന്നു ഡിജിറ്റൽ ഇടപാട്​. എന്നാൽ, ഡിജിറ്റൽ ഇടപാടിൽ കാര്യമായ പുരോഗതി ഉണ്ടാക്കാൻ നോട്ട്​ നിരോധനത്തിനും സാധിച്ചിട്ടില്ലെന്നതാണ്​ സത്യം. 2018 ഒക്​ടോബർ 26ലെ കണക്കുകൾ പ്രകാരം 19.6 ലക്ഷം കോടിയാണ്​ ഇന്ത്യയിൽ സർക്കുലേഷനിലുള്ള കറൻസി. 2016 നവംബറിൽ സമ്പദ്​വ്യവസ്ഥയിൽ ഉണ്ടായിരുന്ന കറൻസി 17.9 ലക്ഷം കോടിയാണ്​. സമ്പദ്​വ്യവസ്ഥയിലുള്ള കറൻസിയുടെ അളവിൽ 9.4 ശതമാനത്തി​​​​െൻറ വർധനയാണ്​ രേഖപ്പെടുത്തിയത്​. നോട്ട്​ നിരോധനത്തിന്​ ശേഷം എ.ടി.എം ഇടപാടുകളിലും വർധനയാണ്​ രേഖപ്പെടുത്തുന്നത്​.

ഇതിനിടെ ഡിജിറ്റൽ ഇടപാടിലെ മുൻനിര കമ്പനികളിലൊന്നായ മാസ്​റ്റർകാർഡ്​ ഇന്ത്യൻ സമീപനത്തിനെതിരെ രംഗത്തെത്തിയതും ഇൗയടുത്താണ്​. റ​ുപേ കാർഡിന്​ പ്രാധാന്യം നൽകുന്ന മോദിക്കെതിരെ അമേരിക്കൻ സർക്കാറിനാണ്​ മാസ്​റ്റർകാർഡ്​ പരാതി നൽകിയത്​. ഡിജിറ്റൽ ഇടപാട്​ പ്രോൽസാഹിപ്പിക്കുമെന്ന്​ നാഴികക്ക്​ നാൽപ്പതുവട്ടവും പറയുന്ന നരേന്ദ്രമോദി ഇൗ മേഖലയിലുള്ള വൻകിട കമ്പനികളെ തഴയുകയാണ്​ ചെയ്യുന്നത്​. പക്ഷേ, ഇതിനായി ഇന്ത്യ വികസിപ്പിച്ച സംവിധാനങ്ങളുടെ കാര്യക്ഷമത ഇപ്പോഴും ചോദ്യചിഹ്​നമാണ്​.

നോട്ട്​ നിരോധനത്തി​​​​െൻറ രണ്ടാം വർഷത്തിലും ഇന്ത്യൻ സമ്പദ്​വ്യവസ്ഥയുടെ ഭാവി അത്ര ശോഭനമല്ലെന്ന്​ തെളിയിക്കുന്ന സംഭവങ്ങളാണ്​ അരങ്ങേറുന്നത്​​. നിലവിലെ പ്രതിസന്ധി മറികടക്കാൻ ആർ.ബി.​െഎയുടെ കരുതൽ ധനത്തിൽ നിന്ന്​ 3.6 ലക്ഷം കോടിയാണ്​ മോദി സർക്കാർ ആവശ്യപ്പെടുന്നത്​. നോട്ട്​ നിരോധനത്തിന്​ ശേഷം ഡോളറിനെതിരെ രൂപയു​െട മൂല്യത്തിലുണ്ടായ കുറവും പരിഗണിക്കപ്പെടേണ്ട വിഷയമാണ്​.

ഇന്ത്യക്കൊപ്പം നോട്ട്​ നിരോധനം നടപ്പിലാക്കിയ രാജ്യങ്ങളിലൊന്നായിരുന്നു വെനസ്വേല. ജീവിക്കാനായി സ്വന്തം മക്കളെ വരെ വിൽക്കാൻ നിർബന്ധിതരാവുന്ന അമ്മമാരാണ്​ വെനസ്വേലയുടെ സമകാലിക കാഴ്​ച. ലോകത്തിൽ ഏറ്റവും കൂടുതൽ എണ്ണനിക്ഷേപമുള്ള വെനസ്വേലയിലെ ഇപ്പോഴത്തെ പണപ്പെരുപ്പ നിരക്ക്​ 475 ശതമാനമാണ്​.

ആർ.ബി.​െഎയിൽ നിന്ന്​ കരുതൽ ധനം ഉൾപ്പടെ പിടിച്ച്​ വാങ്ങാനുള്ള ശ്രമത്തിലാണ്​ സർക്കാർ ​. ഇതിൽ നിന്ന്​ പിൻമാറിയില്ലെങ്കിൽ വെനസ്വേല പോലുള്ള ലാറ്റിൻ അമേരിക്കൻ രാജ്യങ്ങളുടെ ഗതിയായിരിക്കും ഇന്ത്യക്കും ഉണ്ടാവുക.