രേഖാചിത്രം

ഒരുകാലത്ത്​ മലയാളത്തി​െല മുൻനിര രേഖാചിത്രകാരനായിരുന്നു ആർട്ടിസ്​റ്റ്​ ഗോപാലൻ. 1940ൽ ​ജ​നി​ച്ച ഇദ്ദേഹം 1962ൽ ​കെ.​എ​സ്. ച​ന്ദ്ര​ൻ പ​ത്രാ​ധി​പ​രാ​യി​രു​ന്ന ‘കേ​ര​ള​ശ​ബ്ദം’ വാ​രി​ക​യി​ലൂ​ടെ​യാ​ണ് രേ​ഖാചി​ത്ര ​ക​ലാ​കാ​ര​നാ​യി രം​ഗ​പ്ര​വേ​ശം ചെ​യ്ത​ത്. 1963 മു​ത​ൽ ‘ജനയുഗ’ത്തിൽ 16 വർഷത്തിലേറെ പതിവായി വരച്ചു. ബി​മ​ൽ മി​ത്ര​യു​ടെ ‘ക​ടി ദി​യെ കി​ൻ​ലാം’ എ​ന്ന ബം​ഗാ​ളി നോ​വ​ലി​ന്റെ പ​രി​ഭാ​ഷ​യാ​യ ‘വി​ല​യ്ക്കു വാ​ങ്ങാ’​മി​ന് വേ​ണ്ടി വ​ര​ച്ചു​കൊ​ണ്ടാ​ണ് ശ്ര​ദ്ധേ​യ​നാ​യ​ത്. 84 വയസ്സിലെത്തിയ അദ്ദേഹത്തി​ന്റെ ജീവിതം എഴുതുകയാണ്​ മുതിർന്ന മാധ്യമപ്രവർത്തകനും ജീവചരിത്രകാരനുമായ ലേഖകൻ. വാർഷികപ്പതിപ്പിൽനിന്ന്​ തുടർച്ച.

ഗോ​പാ​ല​ന് സ്കൂ​ൾ ഫൈ​ന​ൽ പ​രീ​ക്ഷ​ക്ക് ഇം​ഗ്ലീ​ഷി​നും മ​ല​യാ​ള​ത്തി​നു​മൊ​ക്കെ ന​ല്ല മാ​ർ​ക്കു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു.​ ക​ണ​ക്കി​​ന്റെ​യും ശാ​സ്ത്ര​വി​ഷ​യ​ങ്ങ​ളു​ടെ​യും ഭൂ​മി​ശാ​സ്ത്ര​ത്തി​​ന്റെ​യു​മൊ​ക്കെ പ​രീ​ക്ഷ​ക​ളി​ൽ ഉ​ത്ത​ര​ത്തി​നോ​ടൊ​പ്പം വ​ര​ച്ച പ​ട​ങ്ങ​ൾ​ക്കും കി​ട്ടി​ക്കാ​ണും കു​റ​ച്ചു മാ​ർ​ക്ക്.​ കൂ​ടെ പ​ഠി​ച്ച​വ​രി​ൽ മി​ക്ക​വ​രും കോള​ജി​ൽ ചേ​ർ​ന്നു​ക​ഴി​ഞ്ഞു.​ കൊ​ല്ല​ത്തെ ശ്രീ​നാ​രാ​യ​ണ​ കോള​ജി​ൽ ഗോ​പാ​ല​നും വേ​ണ​മെ​ങ്കി​ൽ അ​ഡ്മി​ഷ​ൻ കി​ട്ടാ​തി​രി​ക്കി​ല്ല.​ ഫീ​സ് കൊ​ടു​ക്കാ​ൻ അ​ച്ഛ​നൊ​രു​ക്ക​വു​മാ​ണ്.​ എ​ന്നാ​ൽ, ഗോ​പാ​ല​​ന്റെ ല​ക്ഷ്യം ഒ​രു ചി​ത്ര​കാ​ര​നാ​കു​ക എ​ന്ന​താ​ണ​ല്ലോ. വെ​റും ചി​ത്ര​കാ​ര​ന​ല്ല;​ പ​ത്ര​മാ​സി​ക​ക​ളി​ൽ പ​ട​ങ്ങ​ളും ത​ല​ക്കെ​ട്ടു​ക​ളു​മൊ​ക്കെ വ​ര​ക്കുന്ന രേ​ഖാ​ചി​ത്ര​കാ​ര​ൻ.​ അ​തി​ന് ഇ​നി​യും ഒ​രു​പാ​ട് സം​ഗ​തി​ക​ൾ പ​ഠി​ക്കേ​ണ്ട​തു​ണ്ട്.

പ​റ​മ്പി​ൽ തേ​ങ്ങയി​ടു​മ്പോ​ൾ അ​മ്മ സ്വ​കാ​ര്യ​മാ​യി മാ​റ്റി​വെ​ക്കു​ന്ന​തി​ൽനി​ന്ന് ഒ​ന്നോ ര​ണ്ടോ എ​ണ്ണം മ​ക​നു​ കൊ​ടു​ക്കാ​റു​ണ്ട്. ഈ ​പൈ​സ ഉ​പ​യോ​ഗി​ക്കു​ന്ന​ത് പ്ര​ധാ​ന​മാ​യും ഒ​രു കാ​ര്യ​ത്തി​നാ​ണ്.​ കൊ​ല്ല​ത്ത് ചി​ന്ന​ക്ക​ട​യി​ലു​ള്ള ഒ​രു ബു​ക്ക് സ്റ്റാ​ളി​ൽ ചെ​ന്ന് ഇലസ്ട്രേ​റ്റ​ഡ് വീ​ക്കി​ലി, ഫി​ലിം ഫെ​യ​ർ തു​ട​ങ്ങി​യ പ്ര​സി​ദ്ധീ​ക​ര​ണ​ങ്ങ​ളൊ​ക്കെ വാ​ങ്ങും.​ അ​തി​ലെ ചി​ത്ര​ങ്ങ​ൾ നോ​ക്കാ​നും ചി​ത്ര​ക​ല പ​ഠി​ക്കാ​നു​ള്ള സാ​ധ്യ​ത​ക​ളെക്കുറി​ച്ച് അ​ന്വേ​ഷി​ക്കാ​നുംകൂ​ടി​യാ​ണ​ത്. ചി​ത്ര​ക​ല​യെ സം​ബ​ന്ധി​ക്കു​ന്ന ചി​ല വി​ദേ​ശ പ്ര​സി​ദ്ധീ​ക​ര​ണ​ങ്ങ​ൾ ക​ട​യി​ൽ വ​രു​ത്താ​റു​ണ്ട്.​ കൈ​വ​ശം കാ​ശു​ണ്ടെ​ങ്കി​ൽ അ​തും വാ​ങ്ങി​ക്കും.

ബോം​ബെ​യി​ലെ ജെ.​ജെ സ്കൂ​ൾ ഓ​ഫ് ആ​ർട്സി​നെ​ക്കു​റി​ച്ച​റി​ഞ്ഞ​പ്പോ​ൾ മു​ത​ൽ അ​വി​ടെ ചേ​ർ​ന്നു പ​ഠി​ക്ക​ണ​മെ​ന്ന് ഗോ​പാ​ല​ന് വ​ലി​യ ആ​ഗ്ര​ഹം തോ​ന്നി.​ ഇലസ്ട്രേ​റ്റ​ഡ് വീ​ക്കി​ലിയി​ൽനി​ന്നു​ കി​ട്ടി​യ ഒ​രു മേ​ൽ​വി​ലാ​സ​ത്തി​ൽ അ​പേ​ക്ഷ ഫോ​റം ആ​വ​ശ്യ​പ്പെ​ട്ടു​കൊ​ണ്ട് ഒ​രു ക​ത്ത​യ​ച്ചു.​ ക​ത്തി​നോ​ടൊ​പ്പം ഗോ​പാ​ല​ൻ ഒ​രു പ​ടംകൂ​ടി വ​ര​ച്ചുവെ​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു.​ അ​ക്കാ​ല​ത്തെ പ്ര​ശ​സ്ത ഇ​റ്റാ​ലി​യ​ൻ ചി​ത്ര​കാ​ര​നാ​യ ഫോ​ർ​ച്യൂ​ണി​നോ മ​റ്റാ​ണി​യ വ​ര​ച്ച ഒ​രു ചി​ത്ര​ത്തെ നാ​ലു മ​ട​ങ്ങ് വ​ലു​പ്പ​ത്തി​ൽ പ​ക​ർ​ത്തി​യ​താ​ണ് അ​ത്.​

മ​യ​ക്ക​ത്തി​ലാ​ണ്ടു കി​ട​ക്കു​ന്ന ന​ഗ്ന​യാ​യ റോ​മ​ൻ രാ​ജ​കു​മാ​രി –നൂ​ലു​കൊ​ണ്ട് നെ​യ്ത ഒ​രു വ​ലകൊ​ണ്ട് അ​വ​ളു​ടെ ശ​രീ​രം പു​ത​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ട്. ച​രി​ഞ്ഞുകി​ട​ക്കു​ന്ന അ​വ​ളു​ടെ ന​ഗ്ന​ശ​രീ​ര​ത്തി​​ന്റെ നി​മ്‌​നോ​ന്ന​ത​ങ്ങ​ളി​ലൂ​ടെ ക​യ​റി​യും ഇ​റ​ങ്ങി​യും കി​ട​ക്കു​ക​യാ​ണ് ആ ​നൂ​ൽ​വ​ല. ജെ.​ജെ സ്കൂ​ളി​ൽനി​ന്ന് അ​പേ​ക്ഷ​ഫോ​റം എ​ത്തി.​ തു​റ​ന്നുനോ​ക്കി​യ​പ്പോ​ൾ ഏ​റ്റ​വും താ​ഴെ പേ​നകൊ​ണ്ട് ഇ​ങ്ങ​നെ​യെ​ഴു​തി​യി​രി​ക്കു​ന്ന​ത് ക​ണ്ടു –Your work has shown great talent. Dean. അ​തു​ക​ണ്ട​പ്പോ​ൾ ഗോ​പാ​ല​ന് സ്വ​ർ​ഗം കി​ട്ടി​യ​തു​പോ​ലെ തോ​ന്നി.​ പക്ഷേ, സ്കൂ​ളി​ൽ ചേ​രാ​ൻ ക​ഴി​ഞ്ഞി​ല്ല.​ ഫീ​സ് കൊ​ടു​ക്കാ​ൻ കാ​ശി​ല്ലാ​ത്ത​തുത​ന്നെ​യാ​യി​രു​ന്നു കാ​ര​ണം.

അ​തി​നി​ടെ മ​റ്റൊ​രു സം​ഭ​വ​മു​ണ്ടാ​യി.​ തോ​മ​സ് എ​ന്ന ഗോ​പാ​ല​​ന്റെ ഒ​രു കൂ​ട്ടു​കാ​ര​ൻ അ​ച്ച​ൻപ​ട്ടം പ​ഠി​ക്കാ​നാ​യി റോ​മി​ലേ​ക്ക് പോ​യി​ട്ടു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു.​ അ​വി​ടെ ചെ​ന്നി​ട്ട് അ​യാ​ൾ ഗോ​പാ​ല​ന് ഒ​രു പ്ര​സി​ദ്ധീ​ക​ര​ണം അ​യ​ച്ചു​കൊ​ടു​ത്തു. ചി​ത്ര​ക​ല​യെ​ക്കു​റി​ച്ച് ആ​ഴ​ത്തി​ലും പ​ര​പ്പി​ലും പ്ര​തി​പാ​ദി​ക്കു​ന്ന ‘അ​മേ​രി​ക്ക​ൻ ആ​ർ​ട്ടി​സ്റ്റ്’ എ​ന്ന പ്ര​ശ​സ്ത മാ​സി​ക.​ ഗോ​പാ​ല​​ന്റെ വ​ര​ക്കാനു​ള്ള അ​പൂ​ർ​വ സി​ദ്ധി​യെ​ക്കു​റി​ച്ചും കൂ​ടു​ത​ൽ പ​ഠി​ക്കാ​നു​ള്ള ആ​ഗ്ര​ഹ​ത്തെ​ക്കു​റി​ച്ചും ന​ന്നാ​യി അ​റി​യാ​വു​ന്ന​തു​കൊ​ണ്ടാ​ണ് തോ​മ​സ് അ​ങ്ങ​നെ ചെ​യ്ത​ത്.​ ഗോ​പാ​ല​ന് അ​തൊ​രു നി​ധി​പോ​ലെ​യാ​യി​രു​ന്നു.​ അ​തി​ൽ ക​ണ്ട പ​ട​ങ്ങ​ൾ പ​ല​തും നോ​ക്കി വ​ര​ച്ചു.​

ഒ​രു വ​ർ​ഷ​ക്കാ​ലം തു​ട​ർ​ച്ച​യാ​യി ആ ​പ്ര​സി​ദ്ധീ​ക​ര​ണം അ​യ​ച്ചു​കൊ​ടു​ക്കാ​നു​ള്ള ഏ​ർ​പ്പാ​ട് തോ​മ​സ് ചെ​യ്തി​രു​ന്നു. വാ​ഷി​ങ്ട​ൺ സ്കൂ​ൾ ഓ​ഫ് ആ​ർ​ട്സ് എ​ന്നൊ​രു സ്ഥാ​പ​നം ന​ട​ത്തു​ന്ന ത​പാ​ൽ ട്യൂ​ഷ​നെ​ക്കു​റി​ച്ച് ‘അ​മേ​രി​ക്ക​ൻ ആ​ർ​ട്ടി​സ്റ്റി’​ൽ വാ​യി​ച്ചാ​ണ​റി​യു​ന്ന​ത്.​ മാ​സി​ക​യി​ൽ ക​ണ്ട അ​ഡ്ര​സി​ൽ ഗോ​പാ​ല​ൻ കു​റ​ച്ചു പ​ട​ങ്ങ​ൾ സ​ഹി​തം ഒ​രു അ​പേ​ക്ഷ​യ​യ​ച്ചു. കൃ​ത്യ​മാ​യി മ​റു​പ​ടി​യെ​ത്തി. കോ​ഴ്‌​സി​​ന്റെ കാ​റ്റ​ലോ​ഗും മൂ​ന്ന് ക്ലാസുക​ളു​ടെ പാ​ഠ​ഭാ​ഗ​ങ്ങ​ളും ഒ​പ്പ​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ബാ​ക്കി പാ​ഠ​ങ്ങ​ളും ബ്ര​ഷ്, പെ​യി​ന്റ് തു​ട​ങ്ങി​യ പ​ഠ​ന സാ​മ​ഗ്രി​ക​ളും അ​യ​ച്ചു​ത​ര​ണ​മെ​ങ്കി​ൽ അ​ഞ്ച് ഡോ​ള​ർ അ​ട​ക്ക​ണം.​ കോ​ഴ്സ് പാ​സാ​കു​ന്ന​വ​ർ​ക്ക് കി​ട്ടു​ന്ന​ത് സ്ഥാ​പ​ന​ത്തി​​ന്റെ എം​ബ്ലം ആ​ലേ​ഖ​നംചെ​യ്ത ഒ​രു സ്വ​ർണനാ​ണ​യ​മാ​ണ്.

അ​മേ​രി​ക്ക​യി​ലേ​ക്ക് ഡോ​ള​ർ അ​യ​ച്ചു​കൊ​ടു​ക്കു​ന്ന​ത് എ​ങ്ങ​നെ​യാ​ണെ​ന്ന​റി​യാ​നാ​യി, കൊ​ല്ല​ത്ത് ഫെ​ഡ​റ​ൽ ബാ​ങ്കി​ൽ ജോ​ലി​ചെ​യ്യു​ന്ന ഒ​രു ച​വ​റ​ക്കാ​ര​നെ ഗോ​പാ​ല​ൻ ചെ​ന്നു​ക​ണ്ടു.​ അ​യാ​ൾ പ​റ​ഞ്ഞ​പ്പോ​ഴാ​ണ് ഒ​രു കാ​ര്യം മ​ന​സ്സി​ലാ​ക്കു​ന്ന​ത്.​ ഒ​രു അ​മേ​രി​ക്ക​ൻ​ ഡോ​ള​ർ എ​ന്നു​വെ​ച്ചാ​ൽ 26 ഇ​ന്ത്യ​ൻ രൂ​പ​യാ​ണ്.​ അ​പ്പോ​ൾ അ​ഞ്ച് ഡോ​ള​ർ അ​യ​ക്ക​ണ​മെ​ങ്കി​ൽ 130 രൂ​പ​ വേ​ണം.​ അ​യ​ക്കു​ന്ന​തി​​ന്റെ ചാ​ർജ് വേ​റെ​യും.​ ഒ​രു പ​വ​ൻ സ്വ​ർണ​ത്തി​ന് 80 രൂ​പ വി​ല​യു​ള്ള കാ​ലം. ആ​രു ത​രാ​നാ​ണ് ഇ​ത്ര​യും വ​ലി​യ തു​ക? അ​ച്ഛ​നോ​ട് ചോ​ദി​ക്കു​ന്ന കാ​ര്യം ആ​ലോ​ചി​ക്കാ​ൻപോ​ലും വ​യ്യ.

ഗോ​പാ​ല​ൻ ഇ​ന്ത്യ​ൻ ഇ​ങ്കി​ൽ വ​ര​ച്ച വീ​ന​സി​​ന്റെ ഒ​രു ലൈ​ൻ സ്കെ​ച്ച് അ​വ​ർ​ക്ക് അ​യ​ച്ചുകൊ​ടു​ത്തു. അ​തു കി​ട്ടി​യ ഉ​ട​ൻ​ത​ന്നെ വാ​ഷി​ങ്ട​ൺ സ്കൂ​ൾ ഓ​ഫ് ആർട്സി​ൽനി​ന്ന് വേ​റെ ഒ​ര​റി​യി​പ്പ് വ​ന്നു.​ നി​ങ്ങ​ളു​ടെ ഫീ​സ് മൂ​ന്ന് ഡോ​ള​റാ​യി കു​റ​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു.​ ഗോ​പാ​ല​ൻ നി​സ്സ​ഹാ​യ​ത​യോ​ടെ ആ ​ക​ത്ത് കൈയിൽ പി​ടി​ച്ചു​കൊ​ണ്ട് കു​റ​ച്ചു​നേ​ര​മി​രു​ന്നു.​ പി​ന്നെ​യാ കാ​ര്യം മ​ന​സ്സി​ൽനി​ന്നും ക​ള​ഞ്ഞു.

ആർട്ടിസ്റ്റ് ഗോപാലൻ സഹപാഠി ശിവദാസൻ പിള്ളയോടൊപ്പം

ഗോ​പാ​ല​ന് വ​ര​ക്കുന്ന കാ​ര്യം ക​ഴി​ഞ്ഞാ​ൽ ഏ​റ്റ​വും ഇ​ഷ്ട​മു​ള്ള സം​ഗ​തി സി​നി​മ കാ​ണു​ന്ന​താ​യി​രു​ന്നു.​ കൊ​ല്ല​ത്തു ചെ​ന്ന് കു​മാ​റി​ലും കൃ​ഷ്ണ​യി​ലും എ​സ്.എം.​പി പാ​ല​സി​ലും സെ​നി​ത്തി​ലു​മൊ​ക്കെ പ്ര​ദ​ർ​ശ​ന​ത്തി​നെ​ത്തു​ന്ന പു​തി​യ റി​ലീ​സു​ക​ൾ മി​ക്ക​തും കാ​ണും.​ അ​ക്കൂ​ട്ട​ത്തി​ൽ ക​ണ്ട പു​തി​യ ഒ​രു ഹി​ന്ദി സി​നി​മ ഒ​രു​പാ​ടാ​ക​ർ​ഷി​ച്ചു.​ ബി​മ​ൽ റോ​യ് സം​വി​ധാ​നംചെ​യ്ത മ​ധുമ​തി ആ​യി​രു​ന്നു അ​ത്.​ ദു​ര​ന്ത പ്ര​ണ​യ​ത്തി​​ന്റെ​യും പു​ന​ർജ​ന്മ​ത്തി​​ന്റെ​യും ക​ഥ പ​റ​യു​ന്ന മ​ധു​മ​തി, ഋ​ത്വി​ക് ഘ​ട്ട​ക് (ക​ഥ), രാ​ജേ​ന്ദ്ര​ സിങ് ബേ​ദി (തി​ര​ക്ക​ഥ), ഋ​ഷികേ​ശ് മു​ഖ​ർ​ജി (എ​ഡി​റ്റിങ്) തു​ട​ങ്ങി​യ പ്ര​ഗല്ഭമ​തി​ക​ളു​ടെ ഒ​ത്തു​ചേ​ര​ലി​​ന്റെ സാ​ഫ​ല്യ​മാ​യി​രു​ന്നു.​ ശൈ​ലേ​ന്ദ്ര​യു​ടെ അ​തി​മ​നോ​ഹ​ര​മാ​യ വ​രി​ക​ൾ​ക്ക് മാ​സ്മ​രി​ക സം​ഗീ​തം പ​ക​ർ​ന്ന സ​ലീ​ൽ ചൗ​ധ​രി, ആ ​ഗാ​ന​ങ്ങ​ളാ​ല​പി​ച്ച ല​ത​യും മു​കേ​ഷും റ​ഫി​യും, എ​ല്ലാ​ത്തി​നു​മു​പ​രി ദി​ലീ​പ് കു​മാ​റി​​ന്റെ​യും വൈ​ജ​യ​ന്തിമാ​ല​യു​ടെ​യും അ​തി​ഗം​ഭീ​ര​മാ​യ പെ​ർ​ഫോ​മ​ൻ​സ്... ഗോ​പാ​ല​ൻ ഏ​ഴുത​വ​ണ ആ ​സി​നി​മ ക​ണ്ടു.​ അ​തി​​ന്റെ ഒ​രു പ്ര​ധാ​ന​പ്രേ​ര​ണ ദി​ലീ​പ് ഗു​പ്ത​യു​ടെ ഛായാ​ഗ്ര​ഹ​ണ​മാ​യി​രു​ന്നു.

​ ചി​ത്ര​ത്തി​​ന്റെ ഓ​രോ ഫ്രെ​യി​മും ഗോ​പാ​ല​നെ വ​ല്ലാ​തെ വ​ശീ​ക​രി​ച്ചു. പ്ര​ത്യേ​കി​ച്ച് ‘സു​ഹാ​നാ സ​ഫ​ർ’, ‘ആ​ജാ​രേ പ​ര്ദേ​ശീ’ തു​ട​ങ്ങി​യ ഗാ​ന​രം​ഗ​ങ്ങ​ളി​ലെ പ്ര​കൃ​തി​യു​ടെ സ​ചേ​ത​ന​മാ​യ സാ​ന്നി​ധ്യം.​ പ​ത്താം ക്ലാ​സി​ൽ പ​ഠി​ക്കു​ന്ന കാ​ല​ത്ത് ‘ഝ​ന​ക് ഝ​ന​ക് പാ​യ​ൽ ബാ​ജെ’ എ​ന്ന ചി​ത്രം ക​ണ്ട് ആ​വേ​ശംകൊ​ണ്ട് സം​വി​ധാ​യ​ക​നാ​യ വി. ​ശാ​ന്താ​റാ​മി​ന് ഒ​രു ക​ത്ത​യ​ച്ചി​രു​ന്നു.​ അ​തു​പോ​ലെ ഇ​പ്പോ​ഴും ഒ​രു ക​ത്തെ​ഴു​ത​ണ​മെ​ന്ന് തോ​ന്നി.​ അ​തി​നു​പി​ന്നി​ൽ മ​റ്റൊ​രു​ദ്ദേ​ശ്യംകൂ​ടി​യു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു.​ കോ​ട്ട​യ​ത്തുനി​ന്ന് ഇറ​ങ്ങു​ന്ന സി​നി​മ മാ​സി​ക​യി​ൽ ക​ണ്ട ദിലീ​പ് ഗു​പ്ത​യു​ടെ അ​ഡ്ര​സി​ൽ (25, കോള​ജ് റോ​ഡ്, ബോം​ബെ)​ ഒ​രു ക​ത്ത​യ​ച്ചു.​ അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​​െന്റ കീ​ഴി​ൽ സ​ഹാ​യി​യാ​യി നി​ന്നു​കൊ​ണ്ട് ഫോ​ട്ടോ​ഗ്രഫി പ​ഠി​ക്കാ​നു​ള്ള അ​വ​സ​രം അ​ഭ്യ​ർഥി​ച്ചുകൊ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു അ​ത്. ദിലീ​പ് ഗു​പ്ത കൃ​ത്യ​മാ​യി മ​റു​പ​ടി അ​യ​ച്ചു.

‘‘ഞാ​ൻ WICAയു​ടെ മെ​ംബറാ​ണ്.​ പു​റ​ത്തു​നി​ന്ന് സ​ഹാ​യി​ക​ളെ എ​ടു​ക്കാ​ൻ അ​നു​വാ​ദ​മി​ല്ല.​ അ​ടു​ത്ത​വ​ർ​ഷം പുണെ​യി​ൽ ഫി​ലിം ഇ​ൻ​സ്റ്റി​റ്റ്യൂ​ട്ട് തു​ട​ങ്ങാ​ൻ പോ​കു​ക​യാ​ണ്.​ അ​വി​ടെ ചേ​ർ​ന്ന് പ​ഠി​ക്കൂ.’’

അ​ങ്ങനെ ആ ​ആ​ഗ്ര​ഹ​വും പൊ​ളി​ഞ്ഞു.​ ഇ​തെ​ല്ലാം ന​ട​ക്കു​ന്ന​ത് പ​ഠി​ത്തം ക​ഴി​ഞ്ഞ് ഗോ​പാ​ല​ൻ ‘വെ​റു​തേ​യി​രി​ക്കു​ന്ന’ 1958-59 കാ​ല​ത്താ​ണ്.​ നാ​ട്ടു​കാ​രും ഇ​തൊ​ക്കെ ശ്ര​ദ്ധി​ക്കു​ന്നു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു.​ ഗോ​പാ​ല​​ന്റെ വീ​ട്ടു​കാ​രു​ടെ പ​റ​മ്പി​ൽ കു​ടി​കി​ട​ക്കു​ന്ന ദ​ലി​ത് സ​മു​ദാ​യ​ത്തി​ൽപെ​ട്ട സ​മ​പ്രാ​യ​ക്കാ​രി​യാ​യ ഒ​രു പെ​ൺ​കു​ട്ടി എ​സ്.എ​ൻ കോള​ജി​ൽ ചേ​ർ​ന്നി​രു​ന്നു.​ നാ​ട്ടു​കാ​ർ, അ​ത്ഭു​ത​ത്തോ​ടെ, അ​തി​നെ​ക്കാ​ൾ പ​രി​ഹാ​സ​ത്തോ​ടെ അ​ന്യോ​ന്യം പ​റ​ഞ്ഞു:

‘‘കാ​ളി​പ്പി​ള്ള​യു​ടെ മോ​ള് നേ​രാം​വ​ണ്ണം പ​ഠി​ച്ച് കോള​ജി​ൽ പോ​യി. വേ​ലാം ചോ​വ​​ന്റെ മോ​ൻ ദാ​ണ്ടെ വ​ര​ക്കാനെ​ന്നും പ​റ​ഞ്ഞ് തേ​രാ​പ്പാ​രാ ന​ട​ക്കു​ന്നു.’’

നാ​ട്ടി​ൽ ഗോ​പാ​ല​ന് ഒ​രു വി​ല​യു​മി​ല്ലാ​തെ​യാ​യി. അ​ച്ഛ​ന് ദേ​ഷ്യ​വും വെ​റു​പ്പും കൂ​ടി. കാ​ണു​മ്പോ​ൾ ഈ​ർ​ഷ്യ പ്ര​ക​ട​മാ​ണ്. ഒ​റ്റ​ക്കാ​ശ് കൊ​ടു​ക്കി​ല്ല.​ എ​ങ്കി​ലും ഒ​രു സം​ഗ​തി​യു​ണ്ട്.​ വീ​ട്ടി​ൽ ചേ​ട്ട​നും അ​നുജത്തി​യു​മെ​ല്ലാം പാ​ട​ത്തും പ​റ​മ്പി​ലും ജോ​ലി​ചെ​യ്യ​ണ​മെ​ന്ന് നി​ർ​ബ​ന്ധ​മാ​ണ്.​ ഗോ​പാ​ല​ൻ മു​റി​ക്ക​ക​ത്തുനി​ന്ന് പു​റ​ത്തി​റ​ങ്ങി​ല്ല.​ ഇ​രു​ന്ന് എ​ന്തെ​ങ്കി​ലു​മൊ​ക്കെ വ​ര​ച്ചു​കൊ​ണ്ടേ​യി​രി​ക്കും. ഗോ​പാ​ല​ൻ ജോ​ലി​ചെ​യ്യ​ണ​മെ​ന്ന് അ​ച്ഛ​ൻ ആ​വ​ശ്യ​പ്പെ​ടാ​റേ​യി​ല്ല.​ മാ​ത്ര​മ​ല്ല, പ​ടം വ​ര​ക്കാനാ​വ​ശ്യ​മാ​യ ക​ട​ലാ​സ് ക​ട​യി​ൽനി​ന്ന് ഇ​ഷ്ടംപോ​ലെ വാ​ങ്ങി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്യാം.​ ക​ട​ക്കാ​ര​ൻ അ​ച്ഛ​​ന്റെ കൈയിൽനി​ന്ന് പൈ​സ വാ​ങ്ങി​ച്ചോ​ളും.

കൈയിൽ കി​ട്ടു​ന്ന പ​ത്ര​മാ​സി​ക​ക​ളി​ലൊ​ക്കെ ഗോ​പാ​ല​ൻ ആ​ദ്യം നോ​ക്കു​ന്ന​ത് അ​തി​ലെ ഇ​ല​സ്‌​ട്രേ​ഷ​നു​ക​ളാ​ണ്. അ​ന്ന് ‘മാ​തൃ​ഭൂ​മി’ ആ​ഴ്ച​പ്പ​തി​പ്പ് തി​രു​വി​താം​കൂ​ർ ഭാ​ഗ​ത്ത് കി​ട്ടാ​ൻ ബു​ദ്ധി​മു​ട്ടാ​ണ്. ‘കൗ​മു​ദി​’യാ​ണ് കൊ​ല്ല​ത്തും ച​വ​റ​യി​ലു​മൊ​ക്കെ ഏ​റ്റ​വും വാ​യ​ന​ക്കാ​രു​ള്ള പ്ര​സി​ദ്ധീ​ക​ര​ണം. കൊ​ല്ല​ത്തുനി​ന്ന് ‘മ​ല​യാ​ള​രാ​ജ്യം’ ചി​ത്ര​വാ​രി​ക​യും കോ​ട്ട​യ​ത്തു​നി​ന്ന് ‘മ​ല​യാ​ള മ​നോ​ര​മ’ ആ​ഴ്ച​പ്പ​തി​പ്പും ഇ​റ​ങ്ങു​ന്നു​ണ്ട്.​ ക​മ്യൂണി​സ്റ്റ് പാ​ർ​ട്ടി ന​ട​ത്തു​ന്ന ‘ജ​ന​യു​ഗം’ ആ​ഴ്ച​പ്പ​തി​പ്പ് ആ​യി​ടെ​യാ​ണ് കൊ​ല്ല​ത്തുനി​ന്ന് ആ​രം​ഭി​ച്ച​ത്.​ മാ​തൃ​ഭൂമി ഒ​ഴി​ച്ചു​ള്ള പ്ര​സി​ദ്ധീ​ക​ര​ണ​ങ്ങ​ളെ​ല്ലാം ഗോ​പാ​ല​ൻ പ​തി​വാ​യി​ട്ട​ല്ലെ​ങ്കി​ലും കാ​ണാ​റു​ണ്ട്.​ ‘കൗ​മു​ദി’ മാ​ത്ര​മാ​ണ് സ്ഥി​ര​മാ​യി വാ​യി​ക്കു​ന്ന​ത്.​

പ​ത്രാ​ധി​പ​ർ​ക്കു​ള്ള ക​ത്തു​ക​ൾ​ക്ക് കെ. ​ബാ​ല​കൃ​ഷ്ണ​ൻ പ​റ​യു​ന്ന മ​റു​പ​ടി ര​സംപി​ടി​ച്ചു​ വാ​യി​ക്കും. ‘കൗ​മു​ദി’ രേ​ഖാ​ചി​ത്ര​ങ്ങ​ളും എ​ഴു​തി​യ ടൈ​റ്റി​ലു​ക​ളും പ്ര​സി​ദ്ധീ​ക​രി​ക്കാ​റു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന​ത് വി​ശേ​ഷാ​ൽ പ്ര​തി​ക​ളി​ൽ മാ​ത്ര​മാ​ണ്.​ അ​തൊ​ക്കെ വ​ര​ക്കു​ന്ന​ത് വി.​എം. ബാ​ല​നാ​ണ്. പ​ഠി​ത്തം ക​ഴി​ഞ്ഞ് എ​റ​ണാ​കു​ള​ത്തേ​ക്ക് ചെ​ല്ലാ​ൻ പ​റ​ഞ്ഞു​കൊ​ണ്ടു​ള്ള ബാ​ല​ൻ മാ​ഷി​​ന്റെ ക​ത്ത് ഗോ​പാ​ല​​ന്റെ പ​ക്ക​ൽ ഭ​ദ്ര​മാ​യി​രി​പ്പു​ണ്ട്. ഇ​നി അ​തു മാ​ത്ര​മേ ഒ​രു വ​ഴി​യു​ള്ളൂ.​ അ​മ്മ​യു​ടെ സ​മ്പാ​ദ്യ​ത്തി​ൽനി​ന്ന് 100 രൂ​പ കൊ​ടു​ത്തു.​ ചേ​ട്ട​നും ഒ​രു കൂ​ട്ടു​കാ​ര​നുംകൂ​ടി​യാ​ണ് ഗോ​പാ​ല​നെ എ​റ​ണാ​കു​ള​ത്ത് കൊ​ണ്ടു​ചെ​ന്നാ​ക്കി​യ​ത്.​ അ​മ്മ കൊ​ടു​ത്ത പ​ണ​ത്തി​ൽനി​ന്ന് 25 രൂ​പ അ​വ​ര​ങ്ങ് എ​ടു​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്തു. ബാ​ക്കി​യു​ള്ള 75 രൂ​പ​യു​മാ​യി ഗോ​പാ​ല​ൻ എ​റ​ണാ​കു​ളം ജീ​വി​തം തു​ട​ങ്ങി. 1960 ജ​നു​വ​രി മാ​സ​ത്തി​ലാ​യി​രു​ന്നു അ​ത്.

എ​റ​ണാ​കു​ള​ത്ത് ഷ​ൺ​മു​ഖം റോ​ഡി​ലു​ള്ള ടി.​ബി​യു​ടെ തൊ​ട്ട​ടു​ത്തു കി​ട​ക്കു​ന്ന പ്ര​സ് റോ​ഡി​ലെ ഒ​രു ര​ണ്ടുനി​ല​ കെ​ട്ടി​ട​ത്തി​​ന്റെ മു​ക​ളി​ല​ത്തെ നി​ല​യി​ലാ​യി​രു​ന്നു ചി​ത്ര​ശാ​ല​യു​ടെ ആ​സ്ഥാ​നം.​ എ​ൻ.ബി.എ​സി​​ന്റെ പു​സ്ത​ക​ശാ​ല​യാ​ണ് താ​ഴ​ത്തെ നി​ല​യി​ൽ– പ​ഴ​യ ബ​ഷീ​ർ​സ് ബു​ക്ക്സ്റ്റാ​ൾ. മു​ക​ളി​ൽ, ചി​ത്ര​ശാ​ല ഓഫിസി​​ന്റെ അ​ടു​ത്ത് ഗ​ൺ ജേ​ക്ക​ബ് എ​ന്ന ടി. ​ജേ​ക്ക​ബ് ആ​ൻ​ഡ് ക​മ്പ​നി ന​ട​ത്തു​ന്ന തോ​ക്ക് വി​ൽ​പ​നശാ​ല​യാ​ണ്.​ ഒ​രു വി​രോ​ധാ​ഭാ​സം ക​ണ​ക്കെ അ​തി​​ന്റെ തൊ​ട്ട​ടു​ത്തി​രി​ക്കു​ന്ന​ത് ഗാ​ന്ധി​ജി​യു​ടെ പ​ടം വെ​ച്ച ഖാ​ദി വ​സ്ത്ര​ങ്ങ​ളു​ടെ ക​ട​യും.​ ജേ​ക്ക​ബി​​ന്റെ ഷോ​പ്പി​​ന്റെ പി​റ​കി​ലു​ള്ള നീ​ണ്ട വ​രാ​ന്ത​യു​ടെ ഒ​രു ഭാ​ഗ​ത്താ​യി മാ​സം 15 രൂ​പ വാ​ട​ക​ക്ക് ഗോ​പാ​ല​​ന്റെ താ​മ​സ​വും ശ​രി​യാ​യി.

അ​ന്ന് ‘മാ​തൃ​ഭൂ​മി’, ‘മ​ല​യാ​ള​രാ​ജ്യം’, ‘ജ​ന​യു​ഗം’, ‘ദേ​ശ​ബ​ന്ധു’, ‘സി​നി​മാ മാ​സി​ക’ തു​ട​ങ്ങി​യ ആ​നു​കാ​ലി​ക​ങ്ങ​ളു​ടെ​യും എ​ല്ലാ വാ​ർ​ഷി​ക വി​ശേ​ഷാ​ൽ​പ്ര​തി​ക​ളു​ടെ​യും പു​റം​ച​ട്ട അ​ച്ച​ടി​ച്ചി​രു​ന്ന​ത് ത്രി​വ​ർണ​ത്തി​ലാ​യി​രു​ന്നു;​ അ​തു​പോ​ലെ, സി​നി​മ പോ​സ്റ്റ​റു​ക​ളും.​ അ​വ​യി​ലേ​റെ​യും തയാ​റാ​ക്കി​യി​രു​ന്ന​ത് അ​ന്ന് വി.​എം. ബാ​ല​​ന്റെ നേ​തൃ​ത്വ​ത്തി​ൽ ചി​ത്ര​ശാ​ല​യാ​ണ്.​ അ​തി​നാ​വ​ശ്യ​മാ​യ സം​വി​ധാ​ന​ങ്ങ​ളൊ​ക്കെ ചി​ത്ര​ശാ​ല​യി​ൽ ഉ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ക​റു​പ്പി​ലും വെ​ളു​പ്പി​ലു​മാ​യി കാ​മ​റ​യി​ൽ പ​ക​ർ​ത്തി​യ, അ​ല്ലെ​ങ്കി​ൽ കൈ​കൊ​ണ്ടു​ വ​ര​ച്ച ചി​ത്ര​ത്തി​​ന്റെ ബ്ലോ​ക്കി​ൽ മ​ഞ്ഞ, ചു​വ​പ്പ്, നീ​ല നി​റ​ങ്ങ​ൾ മാ​റിമാ​റി ചേ​ർ​ത്ത​ച്ച​ടി​ച്ചാ​ണ്, ഒ​ടു​വി​ൽ ത്രി​വ​ർണ നി​റ​ത്തി​ൽ ചി​ത്ര​ങ്ങ​ൾ തയാ​റാ​ക്കു​ന്ന​ത്.​ അ​തി​നാ​വ​ശ്യ​മാ​യ നി​ർദേശ​ങ്ങ​ൾ– ക​ള​ർ സെ​പ്പ​റേ​ഷ​ൻ​ഗൈ​ഡ് തയാ​റാ​ക്കു​ന്ന​ത് ആ​ർ​ട്ടി​സ്റ്റാ​ണ്– അ​തി​നു​വേ​ണ്ടി ക​ള​ർ സെ​പ്പ​റേ​ഷ​ൻ എ​ന്ന സ​ങ്കേ​ത​ത്തി​​ന്റെ​യും ബ്ലോ​ക്ക് നി​ർമാ​ണ​ത്തി​​ന്റെ​യും അ​ടി​സ്ഥാ​ന സി​ദ്ധാ​ന്ത​ങ്ങ​ളും പ്രാ​യോ​ഗി​ക വ​ശ​ങ്ങ​ളും പ​ഠി​ക്കാ​ൻ ചി​ത്ര​ശാ​ല​യി​ൽ ചി​ല​വ​ഴി​ച്ച കു​റെ മാ​സ​ങ്ങ​ൾകൊ​ണ്ട് ഗോ​പാ​ല​ന് സാ​ധി​ച്ചു.​ അ​തു​പോ​ലെ സൈ​ൻ ബോ​ർ​ഡു​ക​ൾ തയാ​റാ​ക്കു​ന്ന​തി​ലും വൈ​ദ​ഗ്ധ്യം നേ​ടി.

1957 എ​ന്ന വ​ർ​ഷ​ത്തി​ലാ​ണ്, പി​ന്നീ​ട് ലോ​ക​ത്തേ​റ്റ​വും പ്ര​ചാ​രം നേ​ടി​യ ഹെ​ൽ​വേ​ട്ടി​ക്കാ എ​ന്ന ഫോണ്ട് (അ​ക്ഷ​ര രൂ​പം) നി​ല​വി​ൽവ​രു​ന്ന​ത്.​ അ​തു​പ​യോ​ഗി​ച്ച് ബോ​ർ​ഡു​ക​ൾ തയാ​റാ​ക്കാ​ൻ വൈ​ദ​ഗ്ധ്യ​മു​ള്ള ആ​ർ​ട്ടി​സ്റ്റു​ക​ൾ കേ​ര​ള​ത്തി​ല​ന്ന് അ​ധി​ക​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല.​ ഗോ​പാ​ല​ൻ ഹെ​ൽ​വേ​ട്ടി​ക്കാ ഫോ​ണ്ടി​ലെ​ഴു​താ​ൻ വ​ള​രെ വേ​ഗം പ​ഠി​ച്ചു.​ അ​തു​കൊ​ണ്ട് ഉ​ട​നെത്ത​ന്നെ ഒ​രാ​വ​ശ്യ​വു​മു​ണ്ടാ​യി.

‘അമേരിക്കൻ ആർട്ടിസ്റ്റ്’ മാസികയുടെ 1960ലെ ഒരു ലക്കം,1950കളിലെ ‘കൗമുദി’ വിശേഷാൽ പ്രതി

ഒ​രു​ദി​വ​സം, തൊ​ട്ട​ടു​ത്തു​ള്ള സെ​ന്റ് തെ​രേ​സാ​സ് കോള​ജി​ലെ ര​ണ്ട് ക​ന്യാ​സ്ത്രീ​ക​ൾ ചി​ത്ര​ശാ​ല​യി​ലേ​ക്ക് ക​യ​റി​വ​ന്നു. കോള​ജി​ലെ ക്ലാ​സ് മു​റി​ക​ളും സ്റ്റാ​ഫ് റൂ​മും പ്രി​ൻ​സി​പ്പലി​​ന്റെ മു​റി​യും വി​വി​ധ വ​കു​പ്പു​ക​ളു​മ​ട​ക്ക​മു​ള്ള മു​റി​ക​ളു​ടെ മു​ന്നി​ൽവെ​ക്കാ​ൻ ബോ​ർ​ഡു​ക​ൾ വേ​ണം.​ പ​ല​ത​രം ഫോ​ണ്ടു​ക​ൾ നോ​ക്കി അ​തി​ൽനി​ന്ന് അ​വ​ർ തിര​ഞ്ഞെ​ടു​ത്ത​ത് ഹെ​ൽ​വേ​ട്ടി​ക്കാ​യാ​ണ്. ചി​ത്ര​ശാ​ല​യു​ടെ മാ​നേ​ജ​ർ ക​ലേ​ശ​ൻ, അ​വി​ടെ​യൊ​രി​ട​ത്ത് എ​ന്തോ വ​ര​ച്ചു​കൊ​ണ്ടി​രു​ന്ന ഗോ​പാ​ല​നെ ചൂ​ണ്ടി​ക്കാ​ണി​ച്ച് സി​സ്റ്റ​ർ​മാ​രോ​ട് പ​റ​ഞ്ഞു: ‘‘ഈ​യി​രി​ക്കു​ന്ന ഗോ​പാ​ല​ൻ നാ​ളെ​ത്ത​ന്നെ ​വ​രും.​ അ​യാ​ൾ ചെ​യ്യു​ന്ന​തു ക​ണ്ടി​ട്ട് ഇ​ഷ്ട​പ്പെ​ട്ടാ​ൽ ന​മു​ക്ക് മു​ഴു​വ​നും ചെ​യ്യാം.’’​ ക​ന്യാ​സ്ത്രീ​കൾ സ​ന്തോ​ഷ​ത്തോ​ടെ മ​ട​ങ്ങി​പ്പോ​യി.

സെ​ന്റ് തെ​രേ​സാ​സ് കോള​ജി​ലെ ബോ​ർ​ഡെ​ഴു​ത്തി​​ന്റെ പ​ണി ഏ​ൽപി​ച്ചു​കി​ട്ടി​യ​പ്പോ​ൾ, ത​​ന്റെ ക​ഴി​വ് പ​രീ​ക്ഷി​ച്ചുനോ​ക്കാ​നാ​യി ല​ഭി​ച്ച ഒ​ര​വ​സ​രം എ​ന്ന സ​ന്തോ​ഷ​മാ​യി​രു​ന്നു ഗോ​പാ​ല​ന്. ‘അ​മ്മ​മാ​ർ' ന​ട​ത്തു​ന്ന, പെ​ൺ​കു​ട്ടി​ക​ൾ മാ​ത്രം പ​ഠി​ക്കു​ന്ന സ്ഥാ​പ​ന​മാ​യ​തു​കൊ​ണ്ട് അ​ൽപം ഭ​യ​ത്തോ​ടെ​യാ​ണ് കോള​ജി​​ന്റെ ഗേ​റ്റ് ക​ട​ന്ന് അ​ക​​േത്ത​ക്ക് ചെ​ന്ന​ത്.​ പെ​ൺ​കു​ട്ടി​ക​ൾ ഒ​റ്റ​ക്കും കൂ​ട്ട​മാ​യും അ​വി​ടെ​യു​മി​വി​ടെ​യു​മൊ​ക്കെ നി​ൽ​ക്കു​ന്ന​ത് ക​ണ്ടെ​ങ്കി​ലും ആ ​ഭാ​ഗ​ത്തേ​ക്ക് ഒ​ന്നു നോ​ക്കു​കപോ​ലും ചെ​യ്തി​ല്ല. പൂ​ർണ ശ്ര​ദ്ധ​യോ​ടെ ജോ​ലി​യി​ൽ​ത്ത​ന്നെ മു​ഴു​കി.

ആ​ദ്യം പ്രി​ൻ​സി​പ്പലി​​ന്റെ ബോ​ർ​ഡാ​ണെ​ഴു​തി​ത്തീ​ർ​ത്ത​ത്. മ​ദ​ർ മു​റി​യി​ൽനി​ന്ന് ഇ​റ​ങ്ങിവ​ന്ന് ബോ​ർ​ഡ് ക​ണ്ടി​ട്ട് വി​ട​ർ​ന്ന ചി​രി​യോ​ടെ പ​റ​ഞ്ഞു: ‘‘ബ്യൂട്ടിഫുൾ.’’ ഗോ​പാ​ല​ന് അ​പ്പോ​ഴാ​ണ് ആ​ശ്വാ​സ​മാ​യ​ത്.​ ഇ​ട​യി​ലെ​പ്പോ​ഴോ ബ്ര​ഷോ ചാ​യ​മോ എ​ടു​ക്കാ​ൻ പി​റ​കി​ലേ​ക്ക് തി​രി​ഞ്ഞ​പ്പോ​ൾ ക​ണ്ടു, ര​ണ്ടു​ പെ​ൺ​കു​ട്ടി​ക​ൾ ഗോ​പാ​ല​ൻ വ​ര​ക്കു​ന്ന​തും നോ​ക്കി​ക്കൊ​ണ്ട് അ​ൽപം മാ​റി​യൊ​രി​ട​ത്ത് നി​ൽ​ക്കു​ന്നു.​ അ​തി​ലൊ​രാ​ൾ അ​തിസു​ന്ദ​രി​യാ​ണെ​ന്നു​ത​ന്നെ പ​റ​യ​ണം. കു​നു​കു​നാ ചു​രു​ണ്ട ത​ല​മു​ടി, വി​ട​ർ​ന്ന വ​ലി​യ ക​ണ്ണു​ക​ൾ, ഭം​ഗി​യു​ള്ള മൂ​ക്ക്, നേ​ർ​ത്ത ചു​ണ്ട്, വ​ട്ട​മു​ഖം, കൂ​മ്പി​ച്ച താ​ടി... ഗോ​പാ​ല​​ന്റെ മ​ന​സ്സി​ൽ ആ ​മു​ഖം ഒ​റ്റ നി​മി​ഷംകൊ​ണ്ടു​ത​ന്നെ ആ​ഴ​ത്തി​ൽ ത​റ​ച്ചുക​യ​റി.​ തി​ക​ഞ്ഞ ഏ​കാ​ഗ്ര​ത​യോ​ടെ ക​ണ്ണു​ക​ൾ കൂ​ർ​പ്പി​ച്ച് നി​ൽ​ക്കു​ന്ന അ​വ​ളു​ടെ മു​ഴു​വ​ൻ ശ്ര​ദ്ധ​യും ഗോ​പാ​ല​​ന്റെ വ​ര​യി​ലാ​ണ്.​ ജോ​ലി ചെ​യ്യു​ന്ന​തി​ലു​ള്ള ഗോ​പാ​ല​​ന്റെ ഉ​ത്സാ​ഹം പെ​ട്ടെ​ന്ന​ങ്ങു​ കൂ​ടി. ലൈ​ൻ ഇ​ടു​ന്ന​തും അ​ക്ഷ​ര​ങ്ങ​ൾ ഓ​രോ​ന്നാ​യി എ​ഴു​തു​ന്ന​തും അ​തി​ൽ ചാ​യം നി​റ​ക്കുന്ന​തും ഒ​ക്കെ വ​ള​രെ സൂ​ക്ഷ്മ​ത​യോ​ടെ നോ​ക്കി​ക്കൊ​ണ്ട് ഒ​രാ​ൾ അ​ടു​ത്തു​നി​ൽപു​ണ്ടെ​ന്ന കാ​ര്യം ഗോ​പാ​ല​ന് വ​ല്ലാ​ത്ത പ്ര​ചോ​ദ​ന​മേ​കി.

അ​ടു​ത്ത ദി​വ​സം പ​ണിസ്ഥ​ല​ത്തേ​ക്ക് പോ​കാ​ൻ ഗോ​പാ​ല​ന് വ​ലി​യ ഉ​ത്സാ​ഹ​മാ​യി​രു​ന്നു.​ പ്ര​തീ​ക്ഷി​ച്ച​തു​പോ​ലെ അ​ന്നും അ​വ​ൾ കൂ​ട്ടു​കാ​രി​യോ​ടൊ​പ്പം വ​ന്നു.​ സി​സ്റ്റ​ർ​മാ​രു​ടെ നി​ഴ​ൽ​വ​ട്ടം ക​ണ്ടാ​ൽ മാ​റി​ക്ക​ള​യും.​ അ​വ​ർ പോ​കു​മ്പോ​ൾ പി​ന്നെ​യും വ​രും.​ മൂ​ന്നാ​മ​ത്തെ ദി​വ​സ​വും ഇ​താ​വ​ർ​ത്തി​ച്ചു.​ അ​വ​ളു​ടെ നി​ൽപും നോ​ട്ട​വും ഒ​രു മാ​റ്റ​വു​മി​ല്ലാ​തെ തു​ട​ർ​ന്നു.​ ആ പെ​ൺ​കു​ട്ടി​യോ​ട് എ​ന്തെ​ങ്കി​ലു​മൊ​ന്ന് ചോ​ദി​ക്ക​ണ​മെ​ന്ന് ആ​ഗ്ര​ഹ​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നെ​ങ്കി​ലും സ​ങ്കോ​ച​വും ഭ​യ​വും കാ​ര​ണം ചോ​ദ്യ​ങ്ങ​ളെ​ല്ലാം ഉ​ള്ളി​ല​ട​ക്കി.​ മു​ഖ​ത്തോ​ടു മു​ഖം നേ​രാം​വ​ണ്ണം ഒ​ന്നു നോ​ക്കാ​ൻപോ​ലും ക​ഴി​ഞ്ഞി​ല്ല.​ പക്ഷേ, ആ ​അ​തി​മ​നോ​ഹ​ര​മാ​യ മു​ഖം, അ​തി​​ന്റെ സ​ക​ല വി​ശ​ദാം​ശ​ങ്ങ​ളോ​ടുംകൂ​ടി ഗോ​പാ​ല​​ന്റെ ഉ​ള്ളി​ൽ പ​തി​ഞ്ഞു​ക​ഴി​ഞ്ഞി​രു​ന്നു.

നാ​ലാ​മ​ത്തെ ദി​വ​സം അ​വ​ളെ ക​ണ്ടി​ല്ല.​ കൂ​ട്ടു​കാ​രി മാ​ത്രം അ​ൽപ​നേ​രം വ​ന്നു നി​ന്നി​ട്ട് അ​ങ്ങു​പോ​യി.​ പി​ന്നീ​ട് ഗോ​പാ​ല​ൻ ജോ​ലിചെ​യ്ത ഒ​രുദി​വ​സംപോ​ലും ആ ​പെ​ൺ​കു​ട്ടി വ​ന്നി​ല്ല.​ കൂ​ട്ടു​കാ​രി​യെ പി​ന്നീ​ടും കാ​ണു​ന്നു​ണ്ടെ​ങ്കി​ലും ഒ​ന്നും ചോ​ദി​ക്കാ​ൻ ധൈ​ര്യം വ​ന്നി​ല്ല.​ ഒ​ടു​വി​ൽ പ്ര​തീ​ക്ഷ​ക​ളെ​ല്ലാം കെ​ട്ട​ട​ങ്ങി. കു​റ​ച്ചു ദി​വ​സ​ങ്ങ​ൾകൂ​ടി ക​ഴി​ഞ്ഞ് ഗോ​പാ​ല​ൻ പ​ണി പൂ​ർ​ത്തി​യാ​ക്കി അ​വി​ടെനി​ന്ന് പോ​രു​ക​യും ചെ​യ്തു.​ പി​ന്നീ​ടൊ​രി​ക്ക​ൽപോ​ലും ആ ​അ​ജ്ഞാ​ത​യാ​യ പെ​ൺ​കു​ട്ടി​യെ കാ​ണാ​ൻ ഇ​ട​വ​ന്നി​ല്ല.​ ജീ​വി​ത​ത്തി​ലെ അ​ത്ത​ര​ത്തി​ലു​ള്ള ആ​ദ്യ​ത്തെ അ​നു​ഭ​വ​മാ​യി​രു​ന്നു അ​ത്. ച​ങ്കി​ൽ അ​ഗാ​ധ​മാ​യ മു​റി​വേ​റ്റ​തുപോ​ലെ​യു​ള്ള ഒ​ന്ന്.

സ​ന്തോ​ഷ​ക​ര​മാ​യ ചി​ല അ​നു​ഭ​വ​ങ്ങ​ളും അ​ക്കാ​ല​ത്തു​ണ്ടാ​യി. സി.​ആ​ർ. കേ​ശ​വ​ൻ വൈ​ദ്യ​രു​ടെ ച​ന്ദ്രി​ക സോ​പ്പി​​ന്റെ പ​ര​സ്യം അ​ന്ന് ബാ​ല​ൻ മാ​ഷാ​ണ് ചെ​യ്തി​രു​ന്ന​ത്.​ ആ​യി​ടെ മ​ദ്രാ​സി​ലും ഹൈദരാബാ​ദി​ലും ന​ട​ന്ന ചി​ല അ​ഖി​ലേ​ന്ത്യ പ്ര​ദ​ർ​ശ​ന​ങ്ങ​ളി​ൽ ച​ന്ദ്രി​ക​യു​ടെ പ​വ​ിലി​യ​നു​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു.​ ആ​ക​ർ​ഷ​ക​മാ​യ ത​ര​ത്തി​ൽ പ​വ​ിലി​യ​ൻ സ​ജ്ജ​മാ​ക്കു​ന്ന​തു​ൾ​പ്പെ​ടെ​യു​ള്ള പ്ര​വ​ർ​ത്ത​ന​ങ്ങ​ളി​ൽ ഗോ​പാ​ല​നു​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു ചി​ല ചു​മ​ത​ല​ക​ൾ.​ ഗോ​പാ​ല​നാ​ണ് അ​തു സം​ബ​ന്ധി​ച്ച ചി​ത്ര​പ്പ​ണി​ക​ൾ മു​ഴു​വ​ൻ കൈ​കാ​ര്യംചെ​യ്ത​ത്.​ കേ​ര​ളം വി​ട്ട് ദൂ​രേ​ക്ക് ന​ട​ത്തി​യ ആ​ദ്യ​ത്തെ യാ​ത്ര​ക​ൾ ഗോ​പാ​ല​ൻ ന​ന്നാ​യി ആ​സ്വ​ദി​ച്ചു. ചാ​ർ​മി​നാ​ർ ഉ​ൾ​പ്പെ​ടെ അ​വി​ടെ​ക്ക​ണ്ട കാ​ഴ്ച​ക​ളും അ​വി​ടത്തെ മ​നു​ഷ്യ​രും അ​വ​രു​ടെ വ​സ്ത്ര​വി​ധാ​ന​ങ്ങ​ളു​മൊ​ക്കെ മ​ന​സ്സി​ൽ ശേ​ഖ​രി​ച്ചു​വെ​ച്ചു, പി​ന്നീ​ടെ​പ്പോ​ഴെ​ങ്കി​ലും ആ​വ​ശ്യം വ​രു​മ്പോ​ൾ എ​ടു​ത്തു​പ​യോ​ഗി​ക്കാ​നാ​യി.

വ​ലി​യൊ​രു സു​ഹൃ​ദ് വ​ല​യ​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന ബാ​ല​ൻ മാ​ഷ് ഒ​രുദി​വ​സം ഒ​രു സു​ഹൃ​ത്തി​നെ​ കാ​ണാ​ൻ പോ​യ​പ്പോ​ൾ ഗോ​പാ​ല​നെ​യും ഒ​പ്പംകൂ​ട്ടി.​ കാ​യ​ലി​ന് അ​ഭി​മു​ഖ​മാ​യി ഷ​ൺ​മു​ഖം റോ​ഡി​​ന്റെ ഒ​രുഭാ​ഗ​ത്ത് ത​ല​യു​യ​ർ​ത്തി​പ്പി​ടി​ച്ചുനി​ൽ​ക്കു​ന്ന സീ ​വ്യൂ ഹോ​ട്ട​ലി​ലേ​ക്കാ​ണ് അ​വ​ർ ചെ​ന്ന​ത്.​

ആ​ർ​.എ​സ്.പി നേ​താ​വും പ​ഴ​യ എം​.എ​ൽ​.എയു​മൊ​ക്കെ​യാ​യ പ്രാ​ക്കു​ളം ഭാ​സി ന​ട​ത്തു​ന്ന സീ ​വ്യൂ അ​ന്ന് കേ​ര​ള​മെ​മ്പാ​ടു​മു​ള്ള രാ​ഷ്ട്രീ​യ സാ​ഹി​ത്യ സാം​സ്കാ​രി​ക നാ​യ​ക​ന്മാ​ർ ഒ​ത്തു​കൂ​ടു​ന്ന ഒ​രു കേ​ന്ദ്ര​മാ​യി​രു​ന്നു.​ ഹോ​ട്ട​ലി​​ന്റെ മു​ക​ളി​ല​ത്തെ നി​ല​യി​ലു​ള്ള വി​ശാ​ല​മാ​യ മു​റി​യി​ൽ ചെ​ന്നു​ക​യ​റി​യ​പ്പോ​ൾ ഗോ​പാ​ല​ൻ ക​ണ്ട​ത് സാ​ക്ഷാ​ൽ കെ.​ ബാ​ല​കൃ​ഷ്ണ​നെ​യാ​ണ്. ‘കൗ​മു​ദി’ ഓ​ണം വി​ശേ​ഷാ​ൽ പ്ര​തി​ക്കു​വേ​ണ്ടി മാ​റ്റ​ർ സം​ഘ​ടി​പ്പി​ക്കാ​നു​ള്ള, പ്ര​സി​ദ്ധ​മാ​യ പ​ര്യ​ട​ന​ത്തി​​ന്റെ ഭാ​ഗ​മാ​യോ മ​റ്റോ സീ ​വ്യൂ​വി​ൽ ഒ​രു രാ​ത്രി ത​ങ്ങാ​നെ​ത്തി​യ​താ​ണ് ബാ​ല​കൃ​ഷ്ണ​ൻ.​ കൂ​ടെ പ​രി​വാ​ര​ങ്ങ​ളു​മു​ണ്ട്.​ കെ. ബാ​ല​കൃ​ഷ്ണ​​ന്റെ വ​ലംകൈ​യാ​യ ബാ​ല​ൻ മാ​ഷ് എ​ത്തി​യ​തോ​ടെ സം​ഭ​വം കൊ​ഴു​ത്തു. കൗ​മു​ദി ബാ​ല​കൃ​ഷ്ണ​​ന്റെ പേ​രു​കേ​ട്ട ദ​ർ​ബാ​റി​ന് ഗോ​പാ​ല​ൻ അ​ന്ന് സാ​ക്ഷ്യം വ​ഹി​ച്ചു.

ആർട്ടിസ്​റ്റ്​ ഗോപാലൻ ഒരുക്കിയ ഒരു മുഖചിത്രം,വാഷിങ്ടൺ സ്കൂൾ ഓഫ് ആർട്സിന്റെ പരസ്യം

ഗോ​പാ​ല​ന് ഒ​രു​പാ​ട് ആ​രാ​ധ​ന​യു​ള്ള ഒ​രു വി​ഖ്യാ​ത ചി​ത്ര​കാ​ര​നെ നേ​രി​ട്ടു കാ​ണാ​നും ആ ​നാ​ളു​ക​ളി​ൽ അ​വ​സ​രം ല​ഭി​ച്ചു. റി​യ​ലി​സ്റ്റി​ക് ചി​ത്ര​ക​ല​യു​ടെ​യും ക​ല​ണ്ട​ർ ആ​ർ​ട്ടി​​ന്റെ​യും മ​റ്റും പ്ര​ണേ​താ​വാ​യ എ​സ്.എം. ​പ​ണ്ഡി​റ്റി​നെ ക​ണ്ട​ത് സീ ​ലോ​ർ​ഡ് ഹോ​ട്ട​ലി​ൽവെ​ച്ചാ​യി​രു​ന്നു.​ പ​ണ്ഡി​റ്റി​​ന്റെ ഒ​പ്പം അ​തി​സു​ന്ദ​രി​ക​ളാ​യ ചി​ല പെ​ൺ​കു​ട്ടി​ക​ളു​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു.​ മോ​ഡ​ലു​ക​ൾ ആ​യി​രു​ന്നി​രി​ക്ക​ണം.

സ​മീ​പ​ത്തു​ള്ള ബ്രോ​ഡ് വേ ​റസ്റ്റാ​റ​ന്റി​ലും പി​ന്നീ​ട് സു​ഭാ​ഷ് പാ​ർ​ക്കാ​യി മാ​റി​യ പാ​ർ​ക്കി​ലും മ​റൈ​ൻ ഡ്രൈ​വി​ലെ വി​ശാ​ല​മാ​യ കാ​യ​ൽത്തീ​ര​ത്തു​മൊ​ക്കെ സാ​യാ​ഹ്ന​ങ്ങ​ളി​ൽ ചെ​ന്നി​രി​ക്കു​മ്പോ​ൾ പ​ലത​ര​ത്തി​ലു​ള്ള മ​നു​ഷ്യ​രെ സൂ​ക്ഷ്മ​മാ​യി നി​രീ​ക്ഷി​ക്കാ​നാ​ണ് ആ ​സ​മ​യം വി​നി​യോ​ഗി​ച്ച​ത്.​ സെ​ന്റ് തെ​രേ​സാ​സ് കോള​ജി​ലെ​യും മ​ഹാ​രാ​ജാ​സ് കോള​ജി​ലെ​യും ലോ ​കോള​ജി​ലെ​യു​മൊ​ക്കെ വി​ദ്യാ​ർഥി​ക​ൾ, പി​ന്നീ​ടു വ​ര​ച്ച യു​വാ​ക്ക​ൾ​ക്ക് മാ​തൃ​ക​ക​ളാ​യി.​ അ​തു​പോ​ലെ തൊ​ഴി​ലാ​ളി​ക​ൾ, സാ​ധാ​ര​ണ മ​നു​ഷ്യ​ർ, അ​പൂ​ർ​വ​മാ​യി സ്ത്രീ​ക​ൾ...​ മ​നു​ഷ്യ​രു​ടെ വ്യ​ത്യ​സ്ത രൂ​പ​ങ്ങ​ൾ ഗോ​പാ​ല​ൻ മ​ന​സ്സി​ൽ പ​ക​ർ​ത്തി.

എ​ട്ടു മാ​സ​ക്കാ​ല​ത്തോ​ളം അ​മ്മ 50 രൂ​പ വെ​ച്ച് അ​യ​ച്ചുത​ന്നി​രു​ന്നു.​ പി​ന്നെ​യ​ത​ങ്ങു നി​ന്നു: ‘‘വേ​ണ​മെ​ങ്കി​ൽ​ അ​വ​ൻ ന​ട​ന്നി​ങ്ങ് വ​ര​ട്ടെ’’ എ​ന്ന് അ​ച്ഛ​ൻ പ​റ​ഞ്ഞ​താ​യി അ​റി​ഞ്ഞു.​ കു​റ​ച്ചു​നാ​ൾകൂടി എ​റ​ണാ​കു​ള​ത്ത് നി​ൽ​ക്കാ​ൻ ബാ​ല​ൻ മാ​ഷ് സ​ഹാ​യി​ച്ചേ​നെ.​ പക്ഷേ, ഗോ​പാ​ല​ൻ തി​രി​ച്ചു​പോ​കാ​ൻത​ന്നെ തീ​രു​മാ​നി​ച്ചു.​ അ​പ്പോ​ഴേ​ക്കും മ​ന​സ്സി​ൽ ഭാ​വി​യെ​ക്കു​റി​ച്ച് കൃ​ത്യ​മാ​യ ചി​ല ​പ​ദ്ധ​തി​ക​ൾ രൂ​പ​പ്പെ​ട്ടുക​ഴി​ഞ്ഞി​രു​ന്നു.

(തുടരും)