ഒ​രു ക​വി​യു​ടെ യാ​ത്രാ​വ​ച​ന​ങ്ങ​ൾ

ഇ​രു​പ​താം നൂ​റ്റാ​ണ്ടി​ലെ റ​ഷ്യ​ൻ ക​വി​ക​ളി​ൽ എ​ന്തു​കൊ​ണ്ടും പ്ര​ത്യേ​ക​ത​യു​ള്ള ഒ​രു പ്ര​തി​ഭ​യാ​യി​രു​ന്നു ഒ​സി​പ് മ​ൻ​ദെ​ൽ​സ്തം (Osip Mandelstam). ഒ​രി​ക്ക​ൽ ആം​ഗ​ലേ​യ മ​ഹാ​ക​വി ഡ​ബ്ല്യു.​എ​ച്ച്. ഓ​ഡ​ൻ റ​ഷ്യ​ൻ ക​വി​യാ​യ ജോ​സ​ഫ് ബ്രോ​ഡ്സ്കി​യോ​ട് ഇ​ങ്ങ​നെ ചോ​ദി​ച്ചു: ''മ​ൻ​ദെ​ൽ​സ്ത​മി​നെ എ​ന്തു​കൊ​ണ്ടാ​ണൊ​രു മ​ഹാ​നാ​യ ക​വി​യാ​യി പ​രി​ഗ​ണി​ക്ക​പ്പെ​ടു​ന്ന​ത്. ഞാ​ൻ ക​ട​ന്നു​പോ​യ അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ ക​വി​ത​ക​ളു​ടെ പ​രി​ഭാ​ഷ​ക​ളൊ​ന്നും ത​ന്നെ എ​ന്നെ​യി​ക്കാ​ര്യ​ത്തി​ൽ ബോ​ധ്യ​പ്പെ​ടു​ത്താ​നും ക​ഴി​ഞ്ഞി​ട്ടി​ല്ല.'' ഒ​സി​പ് മ​ൻ​ദെ​ൽ​സ്ത​മി​ന് ഉ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന പ്ര​ശ​സ്തി​യി​ൽ പൊ​രു​ത്ത​പ്പെ​ടാ​നാ​വാ​ത്ത മ​റ്റൊ​രു ക​വി​യു​ടെ സൂ​ച​ന​ക​ൾ​ക്ക് പ​രി​ഭാ​ഷ​യി​ൽ അ​നു​ഭ​വി​ച്ച അ​പ്ര​വേ​ശ്യ​ത ശ​രി​ക്കും കാ​ര​ണ​മാ​കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നോ? അ​തെ​യെ​ന്ന്​ പ​റ​യേ​ണ്ടി​വ​രും.

എ​ന്തു​കൊ​ണ്ടാ​ണ് മ​ൻ​ദെ​ൽ​സ്ത​മി​നെ ഉ​ൾ​ക്കൊ​ള്ളാ​ൻ ഇ​ത്ര​മേ​ൽ പ്ര​യാ​സം നേ​രി​ടേ​ണ്ടി​വ​രു​ന്ന​ത്. തീ​ർ​ച്ച​യാ​യും അ​തി​നു കാ​ര​ണ​ങ്ങ​ൾ എ​ടു​ത്തു​കാ​ണി​ക്കാ​നു​ണ്ട്. അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ ഭാ​ഷ​യു​ടെ സാ​ന്ദ്ര​ത​യും ബിം​ബ​ക​ൽ​പ​ന​ക​ളു​ടെ തീ​വ്ര​ത​യും വൈ​ശി​ഷ്ട്യമാ​ർ​ന്ന പ്ര​കൃ​തി​യും ചേ​ർ​ന്നു സൃ​ഷ്ടി​ക്കു​ന്ന സ്വ​ഭാ​വ​ത്തെ ന​മു​ക്കം​ഗീ​ക​രി​ച്ചേ മ​തി​യാ​കൂ: ഭാ​ഷ​യു​ടെ ഏ​റ്റ​വും മ​ഹ​ത്താ​യ 'ഓ​ർ​ക്ക​സ്ട്രേ​റ്റേ​ർ​സി'​ൽ (Orchestrators) അ​വ​യു​ടെ ഘ​ട​നാ ചാ​രു​ത​ക​ളെ പു​റ​ത്തു​കൊ​ണ്ടു​വ​രു​ന്ന​വ​രി​ൽ അ​ദ്ദേ​ഹം കാ​ട്ടി​യ മി​ക​വ് എ​ത്ര​യോ ഉ​ദാ​ത്ത​മാ​യി​രു​ന്നു​വെ​ന്ന് ന​മു​ക്കം​ഗീ​ക​രി​ച്ചേ മ​തി​യാ​കൂ: ശ​ബ്ദ​ത്തി​ന്റെ​യും അ​തി​ന്റെ ആ​രോ​ഹ​ണാ​വ​രോ​ഹ​ണ​ങ്ങ​ളു​ടെ​യും ഉ​ത്കൃ​ഷ്ട​രാ​യ മാ​സ്റ്റേ​ഴ്സി​ൽ ഒ​രാ​ളാ​യി​രു​ന്നു അ​ദ്ദേ​ഹം. വ​ലി​യ സാ​ധ്യ​ത​ക​ളാ​ണി​വ തു​റ​ന്നു​കൊ​ടു​ത്ത​ത്. ത​ര​ണം ചെ​യ്യാ​നാ​വാ​ത്ത ഒ​ന്ന് (insuperable) എ​ന്നു​വേ​ണ​മെ​ങ്കി​ൽ ഇ​തി​നെ​ക്കു​റി​ച്ച് പ​റ​യാം. പ​രി​ഭാ​ഷ​ക്ക് തീ​ർ​ച്ച​യാ​യു​മി​ത് ത​ട​സ്സം സൃ​ഷ്ടി​ക്കു​ന്നു.

ഇം​ഗ്ലീ​ഷ് ഭാ​ഷ​യു​ടെ​യും റ​ഷ്യ​ൻ ഭാ​ഷ​യു​ടെ​യും കാ​വ്യാ​ത്മ​ക​മാ​യ ഉ​പ​യോ​ഗ​ത്തി​ലെ പ്ര​ത്യേ​ക​ത​ക​ളും ഇ​വി​ടെ പ്ര​ത്യേ​കം എ​ടു​ത്തു​പ​റ​യേ​ണ്ട​താ​യി വ​രു​ന്നു. ബ്രോ​ഡ്സ്കി​യു​ടെ സൂ​ച​ന​ക​ളി​ൽ​നി​ന്ന്​ ന​മു​ക്ക് ല​ഭി​ക്കു​ന്ന​ത് ഇ​തി​നു​ള്ളി​ലെ സ​ങ്കീ​ർ​ണ​ത​ക​ളു​ടെ​യും വ്യാ​പ്തി​യു​ടെ​യും അ​പാ​ര​മാ​യ സാ​ധ്യ​ത​ക​ളാ​ണ്. മ​ൻ​ദെ​ൽ​സ്ത​മി​ന്റെ ക​വി​ത​ക​ളെ​ല്ലാം​ത​ന്നെ അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ അ​നു​ഭ​വ​ങ്ങ​ളു​ടെ അ​ന്ത​രം​ഗ​ങ്ങ​ളി​ൽ​നി​ന്നാ​ണ് പു​റ​ത്തേ​ക്ക് കൊ​ണ്ടു​വ​രു​ന്ന​ത്. മ​ൻ​ദെ​ൽ​സ്തം ക​വി​ത​ക​ളു​ടെ അ​ടി​സ്ഥാ​ന സ്വ​ഭാ​വഗു​ണ​ങ്ങ​ളും ഇ​വി​ടെ​നി​ന്നാ​ണ് ഉ​ദ്ഭ​വി​ക്കു​ന്ന​ത്. ഭാ​ഷ​ക്ക​പ്പു​റം അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ അ​നു​ഭ​വ​ങ്ങ​ളു​ടേ​താ​യ ഒ​രു വ​ലി​യ ലോ​കം​ത​ന്നെ​യു​ണ്ട്: വാ​ക്കു​ക​ളു​ടെ വേ​രു​ക​ളി​ലേ​ക്കു​ള്ള സ​മ​ന്വ​യ​ത്തി​നും വാ​യ​ന​ക്കാ​ർ ത​യാ​റാ​കേ​ണ്ടി​യി​രി​ക്കു​ന്നു.

ഇ​ത്ര​യും ആ​മു​ഖ​മാ​യി എ​ഴു​തേ​ണ്ടി​വ​ന്ന​ത് അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ ആ​ദ്യ ക​വി​താ​ഗ്ര​ന്ഥ​മാ​യ ശി​ല (Stone) (റ​ഷ്യ​ൻ​ഭാ​ഷ​യി​ൽ Kamen) വാ​യി​ച്ച​തി​ന്റെ ബൗ​ദ്ധി​ക​മാ​യ ആ​ഹ്ലാ​ദ​ത്തി​നു​ള്ളി​ൽ​നി​ന്നാ​ണ്. 1913ലാ​ണ് ഇ​ത് പ്ര​സി​ദ്ധ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യ​ത്. അ​ന്ന് അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന് 22 വ​യ​സ്സേ ഉ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു​ള്ളൂ. അ​തോ​ടെ, അ​ദ്ദേ​ഹം അ​ന്ന​ത്തെ പ്ര​സി​ദ്ധ​രാ​യ ക​വി​ക​ളു​ടെ നി​ര​യി​ലേ​ക്കു​വ​ന്നു. അ​ന്ന് അ​ഖ്മ​ത്തോ​വ​യു​മാ​യി അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​നു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന ആ​ത്മ​ബ​ന്ധം ചാ​ഞ്ച​ല്യ​മി​ല്ലാ​തെ ജീ​വി​ത​കാ​ലം മു​ഴു​വ​ൻ നി​ല​നി​ൽ​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്തു. ഒ​റ്റ​പ്പെ​ട​ലി​ന്റെ ആ ​വ​ലി​യ കാ​ല​ഘ​ട്ട​മാ​യി​രു​ന്നു അ​ത്. മോ​ഹ​ഭം​ഗ​ങ്ങ​ളു​ടേ​താ​യ ശ​പി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട അ​ന്ത​രീ​ക്ഷ​വും അ​ന്നു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. 1920ക​ളി​ൽ അ​ദ്ദേ​ഹം നി​ശ്ശ​ബ്ദ​ത​യു​ടെ ഭാ​രി​ച്ച​ ത​ല​ങ്ങ​ളി​ൽ ഒ​റ്റ​പ്പെ​ട്ടു: ക​വി​ത പ്ര​സി​ദ്ധീ​ക​രി​ക്കാ​നാ​വാ​ത്ത​തി​ന്റെ നൈ​രാ​ശ്യ​വും പ​രി​ഭാ​ഷ​യു​ടെ ത​ല​ങ്ങ​ളി​ലേ​ക്കെ​ത്താ​നാ​വാ​ത്ത​തും പു​തി​യ ലോ​ക​ത്തെ അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ൽനി​ന്ന​ക​റ്റി​നി​ർ​ത്തി.

സ്റ്റാ​ലി​നെ​ക്കു​റി​ച്ചൊ​രു ആ​ക്ഷേ​പ​ഹാ​സ്യ ക​വി​ത​യെ​ഴു​തി. അ​ത് നി​ഗൂ​ഢ​മാ​യ ഒ​രു സൗ​ഹൃ​ദസ​ദ​സ്സി​ൽ ചൊ​ല്ലി​യ​തി​ന്റെ പേ​രി​ൽ (1935 -Poem on Stalin) അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന് അ​നു​ഭ​വി​ക്കേ​ണ്ടി​വ​ന്ന യാ​ത​ന ജീ​വി​ത​കാ​ലം മു​ഴു​വ​ൻ നീ​ണ്ടു​നി​ന്നു. കേ​ൾ​വി​ക്കാ​രി​ലു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന ആ​രോ ഇ​ത് സ്റ്റാ​ലി​നി​ലേ​ക്ക് പ​ക​ർ​ന്നു​കൊ​ടു​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു. ഏ​കാ​ധി​പ​തി​യാ​യ സ്റ്റാ​ലി​നെ കൊ​ല​പാ​ത​കി​യാ​യി​ട്ടാ​ണ് അ​ദ്ദേ​ഹം ചി​ത്രീ​ക​രി​ച്ച​ത്. കേ​ൾ​വി​ക്കാ​രാ​യ ഇ​രു​പ​തോ​ളം മ​നു​ഷ്യ​രി​ൽ പ്ര​സി​ദ്ധ റ​ഷ്യ​ൻ ക​വി​യാ​യ പാ​സ്റ്റ​ർ​നാ​ക്കും ഉ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ''അ​യാ​ളു​ടെ വി​ര​ലു​ക​ൾ ഷ​ഡ്പ​ദ​ത്തി​ന്റെ പു​ഴു​വി​നെ​പ്പോ​ലെ ത​ടി​ച്ച​താ​യി​രു​ന്നു. അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ ചു​ണ്ടു​ക​ളി​ൽ​നി​ന്നു വീ​ഴു​ന്ന വാ​ക്കു​ക​ൾ​ക്ക് ആ​ത്യ​ന്തി​ക​മാ​യും വ​ല്ലാ​ത്ത ഭാ​രം അ​നു​ഭ​വ​പ്പെ​ട്ടി​രു​ന്നു'' എ​ന്നി​ങ്ങ​നെ ക​വി​ത​യി​ലു​ട​നീ​ളം സ്റ്റാ​ലി​നെ​തി​രെ​യു​ള്ള ആ​ക്ഷേ​പ​ഹാ​സ്യ സൂ​ച​ന​ക​ളു​ടെ തി​ര ആ​ഞ്ഞ​ടി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടി​രു​ന്നു. ഒ​ട്ടും താ​മ​സി​യാ​തെ അ​റ​സ്റ്റ് ചെ​യ്യ​പ്പെ​ടു​ക​യും അ​ജ്ഞാ​ത​കേ​ന്ദ്ര​ത്തി​ൽ സം​ഭ​വി​ച്ച (1938) മ​ര​ണ​ത്തി​ന് കാ​ര​ണ​മാ​വു​ക​യും ചെ​യ്തു. 1936ക​ളി​ലെ വി​ചാ​ര​ണ​ക​ളു​ടെ കാ​ല​ത്താ​ണ് മ​ര​ണം സം​ഭ​വി​ച്ച​ത്. ഭാ​ര്യ​യാ​യ ന​ദി​ഷ്ദ മ​ൻ​ദെ​ൽ​സ്ത​മി​ന് അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ ഭൗ​തി​ക​ശ​രീ​രം കാ​ണാ​ൻ​പോ​ലും ക​ഴി​യാ​തെ വ​ന്നു. അ​വ​രു​ടെ ര​ണ്ട് വാ​ല്യ​ങ്ങ​ളി​ൽ നി​റ​ഞ്ഞു​നി​ൽ​ക്കു​ന്ന ഓ​ർ​മ​ക്കു​റി​പ്പു​ക​ൾ -പ്ര​ത്യാ​ശ​ക്കെ​തി​രെ പ്ര​ത്യാ​ശ (Hope against Hope), പ്ര​ത്യാ​ശ പ​രി​ത്യ​ജി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടു (Hope Abandoned)- ഇ​ന്നും ലോ​കസാ​ഹി​ത്യ​ത്തി​ലെ ഒ​രു മ​ഹാ​വി​സ്മ​യ​മാ​യാ​ണ് വി​ല​യി​രു​ത്ത​പ്പെ​ടു​ന്ന​ത്. ഇ​വ വാ​യി​ച്ച​തി​ന്റെ ഓ​ർ​മ​ക​ൾ ഇ​ന്നും വി​ട്ടു​മാ​റാ​തെ നി​ൽ​ക്കു​ന്നു. വാ​യ​ന​ക്കാ​ർ തേ​ടി​പ്പി​ടി​ച്ച് വാ​യി​ക്കേ​ണ്ട ഒ​രു പു​സ്ത​ക​ദ്വ​യ​മാ​ണി​ത്. മ​ൻ​ദെ​ൽ​സ്ത​മി​നെ​ക്കു​റി​ച്ചു​ള്ള, അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന് നേ​രി​ടേ​ണ്ടി​വ​ന്ന ഭീ​ക​ര​യാ​ത​ന​ക​ളെ​ക്കു​റി​ച്ച് തി​രി​ച്ച​റി​യാ​ൻ ഇ​തി​ന​പ്പു​റം മ​റ്റൊ​രു ഉ​റ​വി​ടം ഇ​നി​യു​ണ്ടാ​കാ​നും പോ​കു​ന്നി​ല്ല. അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ ക​വി​ത​ക​ളെക്കു​റി​ച്ചും ന​ദി​ഷ്ദ​യു​മാ​യി​ട്ടു​ള്ള ജീ​വി​ത​ത്തെക്കു​റി​ച്ചും വി​ശ​ദ​മാ​യ​റി​യാ​നു​ള്ള ത​ല​ങ്ങ​ൾ ഈ ​പു​സ്ത​ക​ങ്ങ​ളി​ലു​ണ്ട്.വ്യ​ക്തി​പ​ര​മാ​യ ഓ​ർ​മ​ക​ൾ​ക്കൊ​ന്നും ക​വി വ​ലി​യ പ്രാ​ധാ​ന്യം കൊ​ടു​ക്കു​ന്നി​ല്ല. വ്യ​ക്തി​പ​ര​മാ​യ ഇ​ത്ത​രം കാ​ര്യ​ങ്ങ​ളു​ടെ നേ​ർ​ക്ക് അ​ഹി​ത​മാ​യ ഒ​രു സ​മീ​പ​ന​മാ​ണ് ഓ​ർ​മ​ക​ൾ ഏ​റ്റെ​ടു​ക്കു​ന്ന​ത്. കാ​ല​ത്തി​ന്റെ ശ​ബ്ദം (The Sound of Time) എ​ന്ന ഒ​രു ക​ഥ​യി​ൽ അ​ദ്ദേ​ഹം ഇ​തി​നെ വി​ശ​ക​ല​നംചെ​യ്യു​ന്നു​ണ്ട്. 19ാം നൂ​റ്റാ​ണ്ടി​ലെ റ​ഷ്യ​ൻ മാ​നു​ഷി​ക പ​രി​ഗ​ണ​ന നേ​രി​ട്ട അ​വ​സ്ഥ​ക​ൾ​ക്കു​ള്ളി​ൽ നി​ൽ​ക്കെ ഒ​രെ​ഴു​ത്തു​കാ​ര​ൻ ഏ​തു രീ​തി​യി​ലാ​ണ് പ്ര​തി​ക​രി​ക്കേ​ണ്ട​തെ​ന്നു​പോ​ലും അ​റി​യാ​തെ വ​രു​ന്നു. 1891 ജ​നു​വ​രി​യി​ൽ പോ​ള​ണ്ടി​ലെ വാ​ഴ്സോ ന​ഗ​ര​ത്തി​ലാ​ണ് അ​ദ്ദേ​ഹം ജ​നി​ച്ച​ത്. അ​ന്ന് അ​ത് റ​ഷ്യ​ൻ ഭ​ര​ണ​ത്തി​ന് കീ​ഴി​ലാ​യി​രു​ന്നു. 1938ൽ ​മ​ര​ണം സം​ഭ​വി​ച്ച​ത് സൈ​ബീ​രി​യ​യി​ലെ ഫ്വാ​ദി​വാ​സ്റ്റോ​ക്കി​ന​ടു​ത്തു​ള്ള ഒ​രു ട്രാ​ൻ​സി​റ്റ് ക്യാ​മ്പി​ൽ. ജ​ന്മ​നാ ജൂ​ത​ന്മാ​രാ​യ ഒ​രു കു​ടും​ബ​ത്തി​ലാ​ണ് അ​ദ്ദേ​ഹം ജ​നി​ച്ച​ത്. അ​ധി​കാ​രിവ​ർ​ഗ​വു​മാ​യി പൊ​രു​ത്ത​പ്പെ​ട്ട് ജീ​വി​ക്കാ​ൻ ഒ​രി​ക്ക​ലും ക​ഴി​യാ​തെ വ​ന്നി​രു​ന്നു. സെ​ന്റ് പീ​റ്റേ​ഴ്സ് ബ​ർ​ഗ് ന​ഗ​ര​ത്തി​ന്റെ ത​ല​ങ്ങ​ളി​ൽ ജൂ​ത​ന്മാ​രെ പൊ​തു​വെ സ്വൈ​ര​ജീ​വി​തം ന​യി​ക്കാ​ൻ അ​നു​വ​ദി​ച്ചി​രു​ന്നി​ല്ലെ​ങ്കി​ലും അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന്റെ പ്രി​യ​പ്പെ​ട്ട ന​ഗ​ര​മാ​യി അ​ത് നി​ല​നി​ന്നു.

ഈ ​പു​സ്ത​ക​ത്തി​ലെ ആ​ദ്യ ക​വി​ത​യി​ലെ വ​രി​ക​ൾ​ക്കു​ള്ളി​ൽ ഒ​റ്റ​പ്പെ​ട്ട ദൃ​ശ്യം അ​വ​ത​രി​പ്പി​ച്ചാ​ണ് ക​വി തു​ട​ങ്ങു​ന്ന​ത്. ഒ​രു ബീ​ജ​കോ​ശം താ​​ഴേ​ക്ക് വീ​ഴു​മ്പോ​ഴു​ള്ള അ​നി​ശ്ചി​ത​മാ​യ സ്വ​ര​വി​ന്യാ​സ​ത്തി​ന്റെ സൂ​ച​ന​ക​ളാ​ണ് അ​ദ്ദേ​ഹം പ​ങ്കു​വെ​ക്കു​ന്ന​ത്. മ​ര​ത്തി​ന്റെ ശാ​ഖ​യി​ൽനി​ന്ന​ത് താ​ഴേ​ക്കു വീ​ഴു​ന്ന​തി​നി​ട​യി​ൽ വ​ന​ത്തി​ന്റെ അ​ഗാ​ധ​മാ​യ ശാ​ന്ത​ത​യു​ടെ തു​ട​ർ​ച്ച​യാ​യ സ്വ​ര​മാ​ധു​ര്യം അ​നു​ഭ​വി​ച്ച​റി​യാ​ൻ ക​ഴി​യു​ന്നു​ണ്ട്. വ​ന​ത്തി​ൽ​നി​ന്നും ക്രി​സ്മ​സ് മ​ര​ങ്ങ​ളു​ടെ സു​വ​ർ​ണസാ​ന്നി​ധ്യ​മാ​ണു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന​ത്. കു​റ്റി​ക്കാ​ടു​ക​ൾ​ക്കു​ള്ളി​ൽ ചെ​ന്നാ​യ്ക്ക​ളു​ടെ കു​ഞ്ഞു​രൂ​പ​ങ്ങ​ൾ ച​കി​ത​മാ​യ മി​ഴി​ക​ളോ​ടെ തു​റി​ച്ചു​നോ​ക്കു​ന്നു. എ​ന്റെ പ്ര​വ​ച​നാ​ത്മ​ക​മാ​യ ശോ​ക​ഭാ​വ​ങ്ങ​ൾ, എ​ന്റെ നി​ശ്ശ​ബ്ദ​മാ​യ സ്വാ​ത​ന്ത്ര്യം എ​ല്ലാം ഞാ​ൻ തി​രി​ച്ച​റി​യു​ന്നു.

രൂ​പ​ക​ൽ​പ​ന​ക​ളു​ടെ വി​ഷാ​ദാ​ത്മ​ക​മാ​യ ലോ​ക​ത്തി​ന്റെ ദൃ​ശ്യ​ങ്ങ​ളാ​ണി​വി​ടെ ക​വി പ​ങ്കു​വെ​ക്കു​ന്ന​ത്. ഈ​യൊ​രു ക​വി​താഗ്ര​ന്ഥ​ത്തെ ഒ​രൊ​റ്റ ര​ച​ന​യാ​യി പ​രി​ഗ​ണി​ക്കു​ക​യാ​ണെ​ങ്കി​ൽ ഇ​തോ​ടൊ​പ്പം വേ​റി​ട്ട ര​ണ്ട് പു​സ്ത​ക​ങ്ങ​ൾ മാ​ത്ര​മേ ന​മു​ക്ക് ഇ​തി​ൽ​നി​ന്ന് ക​ണ്ടെ​ത്താ​നാ​വൂ. ഒ​ന്ന് 1922ൽ ​പ്ര​സി​ദ്ധ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യ 'ട്രി​സ്റ്റി​യ'​യും (Tristia) 1928ൽ ​പു​റ​ത്തു​വ​ന്ന ക​വി​താ​സ​മാ​ഹാ​ര​വു​മാ​ണ്.

'ശി​ല' പു​റ​ത്തു​വ​ന്ന കാ​ലം റ​ഷ്യ​യി​ൽ വ​ലി​യ മാ​റ്റം അ​ര​ങ്ങേ​റി​യ സ​മ​യ​മാ​യി​രു​ന്നു. 1914ലെ ​ഒ​ന്നാം ലോ​ക​യു​ദ്ധ​വും 1917ലെ ​ബോ​ൾ​ഷെ​വി​ക് വി​പ്ല​വ​വും ഇ​തോ​ടൊ​പ്പം പ്ര​ത്യേ​കം സൂ​ചി​പ്പി​ക്കേ​ണ്ടി​യി​രി​ക്കു​ന്നു. ഇ​തു​കൂ​ടാ​തെ 1918-1920 കാ​ല​ത്തെ ആ​ഭ്യ​ന്ത​ര ക​ലാ​പ​വും കൂ​ടി​യാ​കു​മ്പോ​ൾ അ​ത് റ​ഷ്യ​യി​ൽ സൃ​ഷ്ടി​ച്ച മാ​റ്റം മ​ൻ​ദെ​ൽ​സ്ത​മി​ന്റെ ക​വി​ത​ക​ളി​ലും രൂ​പാ​ന്ത​ര​ത്വം വ​രു​ത്തി. 1924ലെ ​ലെ​നി​ന്റെ മ​ര​ണം റ​ഷ്യ​ൻ ജീ​വി​ത​ത​ല​ങ്ങ​ളി​ൽ വ​ള​രെ സൂ​ക്ഷ്മ​മാ​യ നി​യ​ന്ത്ര​ണ​ങ്ങ​ളാ​ണ് വ​രു​ത്തി​യ​ത്. ഇ​ക്കാ​ല​മെ​ല്ലാം ഒ​രു റ​ഷ്യ​ൻ അ​ഭ​യാ​ർ​ഥി​യു​ടെ ജീ​വി​തം ചെ​ല​വ​ഴി​ക്കേ​ണ്ടി​വ​ന്ന മ​ൻ​ദെ​ൽ​സ്തം ശ​രി​ക്കും ത​ക​ർ​ച്ച​യെ നേ​രി​ൽ കാ​ണു​ന്ന കാ​ല​മാ​യി​രു​ന്നു. ഗ്രി​മി​യ​യി​ലെ ഒ​റ്റ​പ്പെ​ട്ട ജീ​വി​ത​സാ​ഹ​ച​ര്യ​ങ്ങ​ൾ അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന് പ്ര​ത്യാ​ശ പ​ങ്കു​വെ​ക്കു​ന്ന ഒ​ന്നാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല. 1925നും 1930​നു​മി​ട​യി​ൽ എ​ഴു​ത്തു​കാ​രെ ബാ​ധി​ക്കു​ന്ന താ​ൽ​ക്കാ​ലി​ക ആ​ല​സ്യം അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തെ വ​ല്ലാ​തെ ത​ള​ർ​ത്തി​ക്ക​ള​ഞ്ഞു. 1928നു ​ശേ​ഷ​മു​ള്ള ഏ​കാ​ധി​പ​തി സ്റ്റാ​ലി​ന്റെ ക​ട​ന്നു​വ​ര​വും കൂ​ടി​യാ​യ​പ്പോ​ൾ ക്രൂ​ര​മാ​യ ഒ​റ്റ​പ്പെ​ട​ലു​ക​ളി​ൽ​നി​ന്നും മോ​ച​നം ല​ഭി​ക്കാ​ത്ത നാ​ളു​ക​ളി​ൽ ക​വി​ക്ക് ജീ​വി​തം കൂ​ടു​ത​ൽ പ​രീ​ക്ഷ​ണ​ത്തി​ന്റെ പ്ര​തി​രൂ​പ​മാ​യി മാ​റി.

ക​വി​ത​ക​ളു​ടെ പൊ​തു​ശീ​ർ​ഷ​ക​മാ​യി വ​രു​ന്ന ശി​ല (Stone) ശ​രി​ക്കും വി​ളി​ച്ചു​ചൊ​ല്ലു​ന്ന​ത് മ​ൻ​ദെ​ൽ​സ്ത​മി​ന്റെ കാ​വ്യാ​ത്മ​ക​മാ​യ അ​ടി​സ്ഥാ​ന ത​ത്ത്വ​ങ്ങ​ളെ​യാ​ണ്. ഇ​തി​ലെ സൃ​ഷ്ടി​യു​ടെ മൂ​ല്യമാ​ണ് കൂ​ടു​ത​ൽ പരിഗണന അ​ർ​ഹി​ക്കു​ന്ന​ത്. കൂ​ട്ടു​കാ​ര​നും ക​വി​യു​മാ​യി​രു​ന്ന ഗു​മി​ലി​യോ​വി​ന് ഇ​തി​നെ​ക്കു​റി​ച്ച് വ​ലി​യ മ​തി​പ്പാ​യി​രു​ന്നു. ഇ​വ​യി​ലൂ​ടെ ക​വി​യാ​യ മ​ൻ​ദെ​ൽ​സ്തം സ​മ്മാ​നി​ച്ച​ത് ഒ​രു ക​ല്ല് മാ​ത്ര​മാ​യി​രു​ന്നു. ഒ​രു സാ​ധാ​ര​ണ ക​ല്ല് മാ​ത്രം^​ അ​തി​നെ എ​വി​ടെ​നി​ന്നു​വേ​ണ​മെ​ങ്കി​ലും പെ​റു​ക്കി​യെ​ടു​ക്കാ​വു​ന്ന​തേ​യു​ള്ളൂ. ഒ​രു ക​ല്ലാ​ശാ​രി​ക്ക​തു​കൊ​ണ്ട് നി​ർ​മി​തി​യി​ൽ ഉ​പ​യോ​ഗി​ക്കാ​നും ക​ഴി​യും. പ​ത്തൊ​മ്പ​താം നൂ​റ്റാ​ണ്ട് ദ​ർ​ശി​ച്ച റ​ഷ്യ​ൻ ക​വി​ക​ളി​ലൊ​രു പ്ര​തി​ഭ​യാ​യി​രു​ന്ന ഫ​യ​ദേ​ൽ​ട​യൂ​ട്ഷേ​വി​ന്റെ ക​വി​ത​യി​ൽ ഇ​തി​ന്റെ സൂ​ച​ന​ക​ളു​ണ്ടെ​ന്ന് ഒ​സി​പ് മ​ൻ​ദെ​ൽ​സ്തം സൂ​ചി​പ്പി​ച്ചി​ട്ടു​ണ്ട്. പ​ർ​വ​ത​സാ​നു​ക്ക​ളി​ലൂ​ടെ ഒ​ഴു​കി താ​ഴേ​ക്കു​വ​ന്ന ഒ​രു ക​ല്ല് താ​ഴെ നി​ദ്ര​യി​ലാ​ണ്ടു കി​ട​ക്കു​ന്നു: എ​ങ്ങ​നെ​യാ​ണ​തി​ന്റെ പ​ത​നം സം​ഭ​വി​ച്ച​ത്? ആ​ർ​ക്കു​മ​തി​നെ കു​റി​ച്ചൊ​ന്നു​മ​റി​യി​ല്ല. അ​ത് സ്വ​യം താ​ഴേ​ക്ക് പ​തി​ച്ച​താ​ണോ? അ​ല്ലെ​ങ്കി​ൽ ആ​രെ​ങ്കി​ലും അ​തി​നെ ബോ​ധ​പൂ​ർ​വം ത​ള്ളി​യി​ട്ട​താ​ണോ? നി​ർ​മി​തി​ക​ൾ​ക്ക് ഉ​ത​കു​ന്ന​തു​പോ​ലെ ക​വി​ത​യു​ടെ നി​ർ​മി​തി​ക്കും അ​ടി​സ്ഥാ​ന​മൂ​ല​ക​മാ​യി​വി​ടെ ഭ​വി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്നു. നി​ർ​മി​തി ക​ല്ലി​ൽ​നി​ന്നാ​കു​മ്പോ​ൾ ക​വി​ത​യി​ൽ വാ​ക്കു​ക​ളാ​ണ് ക​ല്ലി​ന്റെ സ്ഥാ​ന​മേ​റ്റെ​ടു​ക്കു​ന്ന​ത്. ഒ​രു വാ​ക്കി​ന് ക​വി​ത​യി​ൽ ക​ട​ന്നു​ക​യ​റാ​ൻ വ​ല്ലാ​ത്ത അ​ന്ത​ർ​ദാ​ഹ​മാ​ണ്. അ​തി​ലെ ഏ​റ്റ​വും ആ​ധു​നി​ക​മാ​യ അ​സ്തി​ത്വ​ത്തി​ന്റെ വ​ഴി​യാ​ണി​വി​ടെ തു​റ​ന്നു​വ​രു​ന്ന​ത്. നി​ശ്ശ​ബ്ദ​ത​യു​ടെ​യും ശൂ​ന്യ​താ​ബോ​ധ​ത്തി​ന്റെ​യും എ​തി​രെ​യൊ​രു വെ​ല്ലു​വി​ളി​യു​യ​ർ​ത്താ​നാ​ണ് അ​തി​ന്റെ ശ്ര​മം. ​ശൂ​ന്യ​മാ​യി കി​ട​ന്ന ഇ​ട​ത്തി​ലാ​ണ് അ​ത് അ​തി​ന്റെ നി​ർ​മി​തി​ക്ക് ത​യാ​റാ​വു​ന്ന​ത്.

ഒ​രു ക​ല്ലി​നോ​ടാ​യി ക​വി പ​റ​യു​ന്നു: ''നീ​യൊ​രു ക​ല്ലാ​ണ്. ഈ​യൊ​രു ക​ല്ലി​ന്റെ മു​ക​ളി​ൽ ഞാ​നെ​ന്റെ ദേ​വാ​ല​യ​ത്തെ പ​ണി​തു​യ​ർ​ത്തും. എ​ന്റെ ശി​ലാ​ന​ഗ​ര​മാ​യ പീ​റ്റേ​ഴ്സ് ബ​ർ​ഗി​ന്റെ ഛായ ​അ​തി​ന് ല​ഭി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്യും.''

മ​ൻ​ദെ​ൽ​സ്ത​മി​ന്റെ സെ​ന്റ് പീ​റ്റേ​ഴ്സ് ബ​ർ​ഗ് ദ​സ്ത​യേ​വ്സ്കി​യു​ടെ, അ​ല​ക്സാ​ണ്ട​ർ ബ്ലോ​ക്കി​ന്റെ അ​വ്യ​ക്ത​മാ​യ ഭ്ര​മാ​ത്മ​കസ്വ​ഭാ​വ​മു​ള്ള ന​ഗ​ര​മാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല. ഇ​ത് ശ​രി​ക്കും യ​ഥാ​ർ​ഥ​മാ​യ വൈ​ശി​ഷ്ട്യ സ്വ​ഭാ​വ​മു​ള്ള ഒ​ന്നാ​ണ്. ന​ഗ​ര​ത്തി​ന്റെ യ​ഥാ​ർ​ഥ മൂ​ല്യ​ങ്ങ​ളും അ​തി​ന്റെ മി​ത്തു​ക​ളും ശ​രി​ക്കും ശി​ൽ​പ​ത്തി​ൽ വ​ന്നി​ട്ടു​ണ്ട്. സാ​ഹി​ത്യ​ത്തി​ലും ഇ​ത് സം​ഭ​വി​ക്കു​ന്നു.

ക​വി അ​ഖ്മ​ത്തോ​വ​യെ കു​റി​ച്ചു​ള്ള ക​വി​ത​യി​ൽ ദുഃ​ഖ​പു​ത്രി​യാ​യ അ​വ​രു​ടെ രൂ​പ​സൗ​കു​മാ​ര്യ​ത്തി​ന്റെ ദൃ​ശ്യ​ത​ക​ളി​ലേ​ക്കാ​ണ് ന​മ്മെ കൊ​ണ്ടു​പോ​കു​ന്ന​ത്. വേ​ദ​ന​കൊ​ണ്ട് ദാ​ഹം തീ​ർ​ത്ത അ​വ​രു​ടെ ശ​ബ്ദം ഒ​ന്നും പ​റ​യാ​ൻ ക​ഴി​യാ​ത്ത അ​വ​സ്ഥ​യി​ലാ​യി​രു​ന്നു. അ​വ​രു​ടെ ആ​ത്മാ​വി​ന്റെ അ​ഗാ​ധ​ത​ക​ളി​ൽ​നി​ന്നാ​ണ് വാ​ക്കു​ക​ൾ സ്വ​ത​ന്ത്ര​മാ​കു​ന്ന​ത്. അ​വ​രു​ടെ ചു​മ​ലു​ക​ളി​ൽ​നി​ന്ന് വീ​ണി​രു​ന്ന മേ​ൽ​വ​സ്ത്ര​ത്തി​ന്റെ തു​മ്പ് ഒ​രു ക​ല്ലാ​യി രൂ​പാ​ന്ത​ര​പ്പെ​ട്ടു.

ബി​ഥോ​വ​നെ​ക്കു​റി​ച്ച് ഒ​രു ഭാ​വ​ഗീ​തം ഈ ​ക​വി​ത​ക​ൾ​ക്കു​ള്ളി​ലെ ഒ​രു മു​ത്താ​ണ്. അ​ഗ്നി​യാ​ളി​ക്ക​ത്തു​ന്ന ഒ​രി​രു​ണ്ട അ​റ​ക്കു​ള്ളി​ലെ​വി​ടെ​യോ സം​ഗീ​ത​ജ്ഞ​ൻ ഇ​രി​ക്കു​ന്നു. ഒ​ന്നും കേ​ൾ​ക്കാ​നാ​വാ​ത്ത അ​വ​സ്ഥ​യി​ൽ പീ​ഡി​പ്പി​ക്കു​ന്ന​വ​ന്റെ സാ​ന്നി​ധ്യം അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ന​റി​യാ​തെ പോ​കു​ന്നു. മ​ഹ​ത്താ​യ പ​രി​ത്യാ​ഗ​ത്തി​ന്റെ അ​ഗ്നി​നാ​ളം പാ​തി​യാ​കാ​ശ​ത്തെ മൂ​ടി​നി​ൽ​ക്കു​ന്നു. ഒ​ന്നു​മി​ല്ലാ​യ്മ​ക്കു​ള്ളി​ൽ ന​മു​ക്കാ​കെ​ക്കൂ​ടി കാ​ണാ​ൻ ക​ഴി​യു​ന്ന​ത് ഭ​ര​ണ​സിം​ഹാ​സ​ന​മു​റി​ക്കു​ള്ളി​ൽ ക​ഴി​യു​ന്ന സം​ഗീ​ത​ജ്ഞ​നെ​യാ​ണ്. അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​ൽ​നി​ന്നു​യ​ർ​ന്ന് പ​ട​രു​ന്ന പ്ര​കാ​ശ​ത്തി​ന് വി​ജ​യ​ത്തി​ന്റെ മൂ​ല്യ​ങ്ങ​ളു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ബി​ഥോ​വ​ന്റെ സം​ഗീ​ത​ത്തി​ന്റെ ധ്വ​നി​വ്യ​ത്യാ​സ​ങ്ങ​ൾ ഉ​ൾ​ക്കൊ​ള്ളു​ന്ന ഈ ​ക​വി​ത അ​ദ്ദേ​ഹ​ത്തി​നു​ള്ള ക​വി​യു​ടെ അ​ർ​ച്ച​ന​യാ​ണ്.

റഷ്യയിലെ Voronezhലുള്ള ഒ​സി​പ് മ​ൻ​ദെ​ൽ​സ്തമിന്റെ പ്രതിമ

മ​ൻ​ദെ​ൽ​സ്ത​മി​ന്റെ ക​വി​ത​ക​ൾ ശ​രി​ക്കു​മീ​ ലോ​ക​ത്തി​നാ​യി സ​മ​ർ​പ്പി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​വ​യാ​ണ്. അ​വി​ടെ ന​ക്ഷ​ത്ര​ങ്ങ​ൾ പ്ര​ത്യ​ക്ഷ​പ്പെ​ടു​ന്നു​ണ്ട്. ന​ക്ഷ​ത്ര​ങ്ങ​ളെ​ക്കു​റി​ച്ചെ​ഴു​തു​മ്പോ​ൾ ക​വി​ക്ക് ഒ​രു കാ​വ്യാ​ത്മ​ക​മാ​യ പ്ര​ചോ​ദ​നം ന​ഷ്ട​പ്പെ​ടു​ന്ന​തു​പോ​ലെ​യാ​ണ്. സൈ​ബീ​രി​യ​ൻ ഗു​ലാ​രി​ലെ​വി​ടെ​യോ മാ​ഞ്ഞു​പോ​യ ഈ ​കാ​വ്യ​പ്ര​തി​ഭ​യെ അ​ത്ര​പെ​ട്ടെ​ന്നൊ​ന്നും മാ​ന​വ​രാ​ശി​ക്ക് മ​റ​ക്കാ​ൻ ക​ഴി​യി​ല്ല.