ദി​നോ​സ​ര്‍ മു​ട്ട​ക​ളും ടീ ​റോ​ഡും

പ്ര​ശ​സ്ത​മാ​യ ടീ ​റോ​ഡി​ന്റെ ഭാ​ഗ​മാ​ണ് ഒ​ട്ട​ക​ങ്ങ​ളെ സ്ഥാ​പി​ച്ചി​രു​ന്ന സ്ഥ​ലം. എ​ല്ലാ​വ​ർക്കും സി​ല്‍ക്ക് റൂ​ട്ട് വ​ള​രെ പ​രി​ചി​ത​മാ​ണ്. എ​ന്നാ​ല്‍, ടീ ​റോ​ഡി​നെ പ​റ്റി അ​ധി​ക​മാ​ളു​ക​ള്‍ അ​റി​യാ​ന്‍ ഇ​ട​യി​ല്ല. ചൈ​ന​യു​ടെ വു​യി മ​ല​യി​ല്‍ സി​യാ​മി എ​ന്നൊ​രു ഗ്രാ​മ​മു​ണ്ട്. തേ​യി​ല​ക്ക് പേ​രുകേ​ട്ട ഗ്രാ​മം. ഇ​വി​ട​ത്തെ തേ​യി​ല​യു​ടെ ക​ംപ്രസ് ചെ​യ്ത കേ​ക്കു​ക​ള്‍ മം​ഗോ​ളി​യ വ​ഴി പ​ടി​ഞ്ഞാ​റ​ന്‍ റ​ഷ്യ​യി​ലേ​ക്ക് കൊ​ണ്ടുപോ​യി​രു​ന്ന റൂ​ട്ട് ആ​ണ് ടീ ​റോ​ഡ് –യാത്ര തുടരുന്നു.

14

ഖ​വാ​ട്‌​സ​്​ഗൈ​റ്റ് ഉ​ള്ള ശി​ലാ​ചി​ത്ര​ങ്ങ​ള്‍ കാ​ണാ​നാ​യി​രു​ന്നു പി​ന്നീ​ട് പോ​യ​ത്. 400-500 ദ​ശ​ല​ക്ഷം വ​ര്‍ഷ​ങ്ങ​ള്‍ക്കു മു​മ്പാ​ണ് ഖ​വാ​ട്‌​സ​്​ഗൈ​റ്റ് പ​ർവ​തം സൃ​ഷ്ടി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​ത്. ദ​ശ​ല​ക്ഷ​ക്ക​ണ​ക്കി​ന് വ​ര്‍ഷ​ങ്ങ​ളാ​യി ചൂ​ടു​ള്ള സൂ​ര്യ​ന്റെ​യും ശ​ക്ത​മാ​യ കാ​റ്റി​ന്റെ​യും ഫ​ല​മാ​യി, അ​വി​ടെ​യു​ള്ള പ​ര്‍വ​ത​ത്തി​ന്റെ പാ​റ​ക​ളു​ടെ ഉ​പ​രി​ത​ല​ങ്ങ​ള്‍ ക​റു​പ്പ് നി​റ​ത്തി​ലാ​ണ്. അ​തി​ന്റെ​ പു​റ​ത്തു വ​ര​ക്കാ​ന്‍ എ​ളു​പ്പ​മാ​ണ്.​ നാ​ലാ​യി​രം വ​ര്‍ഷം പ​ഴ​ക്ക​മു​ള്ള ചി​ത്ര​ങ്ങ​ള്‍ ഇ​രു​പ​തു കൊ​ല്ലം മു​ന്നെ​യാ​യി​രു​ന്നു ക​ണ്ടുപി​ടി​ച്ച​ത്. മ​ല​യു​ടെ അ​ടി​വാ​ര​ത്ത് വാ​ന്‍ നി​ര്‍ത്തി.

120 മീ​റ്റ​ര്‍ കു​ത്ത​നെ​യു​ള്ള ക​യ​റ്റ​മാ​യി​രു​ന്നു ക​യ​റേ​ണ്ടി​യി​രു​ന്ന​ത്. പേ​ടി​ച്ചു പേ​ടി​ച്ചാ​ണ് ക​യ​റി​യ​ത്. കാ​ര​ണം, ചെ​റി​യ ചെ​റി​യ ക​ല്ലു​ക​ള്‍ കി​ട​ന്നി​രു​ന്ന​തുകൊ​ണ്ട് കാ​ല്‍ വ​ഴു​തി​പ്പോ​കു​ന്നു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ഹൈ​ക്കി​ങ്ങി​നു പ​റ്റി​യ ഷൂ​സ് എ​ടു​ക്കാ​ഞ്ഞ​തി​ല്‍ സ്വ​യം പ​ഴി​ച്ചു. മു​ക​ളി​ലെ​ത്തി കാ​ഴ്ച​ക​ള്‍ ക​ണ്ട​പ്പോ​ള്‍ ക​ഷ്ട​പ്പാ​ട് വെ​റു​തെ​യാ​യി​ല്ല എ​ന്ന് മ​ന​സ്സി​ലാ​യി. നി​റ​യെ വ​ലി​യ പാ​റ​ക്ക​ല്ലു​ക​ള്‍. അ​തി​ന്റെ പു​റ​ത്തെ​ല്ലാം ചി​ത്ര​ങ്ങ​ള്‍ ആ​യി​രു​ന്നു. ആ​ദി​മ​നു​ഷ്യ​ന്‍ അ​വ​ന്റെ സൃ​ഷ്ടി​പ​ര​ത ക​ണ്ടെ​ത്തി​യ ഇ​ടം. ആ​ടു​ക​ള്‍, കു​തി​ര​പ്പു​റ​ത്തി​രി​ക്കു​ന്ന മ​നു​ഷ്യ​ര്‍, ഒ​ട്ട​കം, വേ​ട്ട​ക്കാ​ര്‍, ച​ക്ര​മു​ള്ള വ​ണ്ടി​ക​ള്‍, ഗെ​ര്‍ തു​ട​ങ്ങി​യ​വ​യു​ടെ അ​ടി​സ്ഥാ​ന ഡ്രോ​യി​ങ്ങു​ക​ള്‍ ക​ണ്ടു.

അ​വി​ടെ വെ​ച്ചാ​ണ് മ​ലേ​ഷ്യ​ക്കാ​രി​യാ​യ യി​ങ്ങ​ിനെ പ​രി​ച​യ​പ്പെ​ട്ട​ത്. 68 വ​യ​സ്സാ​യി​രു​ന്നു. വ​ടി കു​ത്തിപ്പി​ടി​ച്ചാ​ണ് അ​വ​ര്‍ മ​ല​മു​ക​ളി​ല്‍ എ​ത്തി​ച്ചേ​ര്‍ന്ന​ത്. ആ ​പ്രാ​യ​ത്തി​ല്‍ യാ​ത്രചെ​യ്യുന്ന അ​വ​രോ​ട് ബ​ഹു​മാ​നം തോ​ന്നി. അ​വ​ര്‍ വ​ര്‍ഷ​ങ്ങ​ളാ​യി യാ​ത്രചെ​യ്യു​ന്നു. ലോ​ക​ത്തെ മി​ക്ക സ്ഥ​ല​ങ്ങ​ളി​ലും പോ​യി​ട്ടു​ണ്ട്. ഭ​ര്‍ത്താ​വ് മ​രി​ച്ചശേ​ഷം ഒ​റ്റ​ക്കാ​ണ് യാ​ത്ര​ക​ള്‍. ഈ ​പ്രാ​യ​ത്തി​ലും അ​വ​ര്‍ ജോ​ലി​ക്കും പോ​കു​ന്നു​ണ്ട്. ഒ​രു​പ​ക്ഷേ അ​ങ്ങ​നെ ജോ​ലി​ക്ക് പോ​കു​ന്നതുകൊ​ണ്ടാ​കും അ​വ​ര്‍ക്ക് സ്വ​ത​ന്ത്ര​മാ​യി യാ​ത്രചെ​യ്യാ​ന്‍ സാ​ധി​ക്കു​ന്ന​ത്.

ഞ​ങ്ങ​ള്‍ തി​രി​കെ ഇ​റ​ങ്ങി​യ​പ്പോ​ള്‍ വെ​യ്റ്റിങ് ഷെ​ഡി​ല്‍ കു​റ​ച്ചു പ്രാ​യ​മാ​യ സ്ത്രീ​ക​ള്‍ ഇ​രി​ക്കു​ന്ന​ത് ക​ണ്ടു. കു​റ​ച്ചുനേ​രം വി​ശ്ര​മി​ക്കാ​നാ​യി അ​ങ്ങോ​ട്ടേ​ക്ക് പോ​യി. ഇ​രു​ന്ന​വ​രെ പ​രി​ച​യ​പ്പെ​ട്ടു. എ​ല്ലാ​വ​രു​ടെ​യും പ്രാ​യം അ​റു​പ​ത്തി​യ​ഞ്ചി​ന് മു​ക​ളി​ല്‍. ആസ്ട്രേ​ലി​യ​യി​ലെ പ​ല ഭാ​ഗ​ങ്ങ​ളി​ല്‍നി​ന്നു​ള്ള​വ​ര്‍. എ​ല്ലാ​വ​രെ​യും പ​രി​ച​യ​പ്പെ​ട്ടു. ഞാ​ന്‍ ഒ​റ്റ​ക്ക് സ​ഞ്ച​രി​ക്കു​ന്നു എ​ന്ന​ത് അ​വ​രി​ല്‍ മ​തി​പ്പു​ള​വാ​ക്കി. ഈ ​പ്രാ​യ​ത്തി​ല്‍ സ്വ​ത​ന്ത്ര​മാ​യി സ​ഞ്ച​രി​ക്കു​ന്ന ഒ​രുകൂ​ട്ടം സ്ത്രീ​ക​ള്‍ എ​നി​ക്കും പ്ര​ചോ​ദ​ന​മാ​യി. അ​വ​രു​ടെ കൂ​ടെ വ​ന്ന​താ​യി​രു​ന്നു യി​ങ്. യി​ങ്ങി​നു മാ​ത്ര​മാ​ണ് മ​ല​ ക​യ​റാ​നും മ​റ്റും താ​ൽപര്യം. അ​തുകൊ​ണ്ട് ബാ​ക്കി​യു​ള്ള​വ​ര്‍ യി​ങ്ങി​നു വേ​ണ്ടി കാ​ത്തി​രി​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു.

ഞാ​ന്‍ വ​ട​ക്ക​ന്‍ മം​ഗോ​ളി​യ സ​ന്ദ​ര്‍ശി​ച്ചു എ​ന്ന് കേ​ട്ട​പ്പോ​ള്‍ എ​ല്ലാ​വ​ർക്കും ഫോ​ട്ടോ കാ​ണാ​ന്‍ തി​ടു​ക്ക​മാ​യി. അ​വ​ര്‍ക്ക് അ​ങ്ങോ​ട്ടു പോ​കാ​ന്‍ താ​ൽപര്യ​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നെ​ങ്കി​ലും സ​മ​യ​ക്കു​റ​വു കാ​ര​ണം പ​ദ്ധ​തി ഉ​പേ​ക്ഷി​ക്കേ​ണ്ടി വ​ന്ന​താ​ണ്. ഫോ​ട്ടോ​സ് ക​ണ്ട​പ്പോ​ള്‍ അ​വ​ര്‍ക്കെ​ല്ലാം സ​ന്തോ​ഷ​മാ​യി. അ​വ​രു​ടെ ഫോ​ണി​ലേ​ക്ക് കു​റേ പ​ട​ങ്ങ​ള്‍ പ​ക​ര്‍ത്തി. ര​ണ്ടു ദി​വ​സം ക​ഴി​ഞ്ഞ് യാ​ക് ഫെ​സ്റ്റി​വ​ല്‍ ന​ട​ക്കു​ന്ന സ്ഥ​ല​ത്തുവെ​ച്ച് കാ​ണാ​മെ​ന്നു പ​റ​ഞ്ഞു ഞ​ങ്ങ​ള്‍ പി​രി​ഞ്ഞു.

വാ​നി​ല്‍ തി​രി​ച്ചു ക​യ​റി​യ​പ്പോ​ള്‍ തൊ​ട്ട് ചെ​റി​യൊ​രു പ​നി​ക്കോ​ള്‍. എ​ട്ടു​ പേ​ര്‍ക്കു​ള്ള വാ​നി​ല്‍ ഞ​ങ്ങ​ള്‍ മൂ​ന്നു യാ​ത്ര​ക്കാ​ര്‍ മാ​ത്ര​മേ​യു​ള്ളൂ എ​ന്ന​ത് ന​ന്നാ​യി. ഞാ​ന്‍ ഷൂ ​ഊ​രിയിട്ടു കി​ട​ന്നു​റ​ങ്ങി. നാ​ല് മ​ണി​ക്കൂ​ര്‍ ക​ഴി​ഞ്ഞ് എ​ഴു​ന്നേ​റ്റ​പ്പോ​ള്‍ ഞ​ങ്ങ​ളു​ടെ താ​മ​സസ്ഥ​ല​ത്തെ​ത്തി​യി​രു​ന്നു. ​ഫ്ലേ​മി​ങ് ഹി​ല്‍സി​നോ​ട് ചേ​ര്‍ന്നു​ള്ള ടൂ​റി​സ്റ്റു​ക​ള്‍ക്കു​ള്ള ഗെ​റി​ലാ​യി​രു​ന്നു താ​മ​സം. ഇ​റ​ങ്ങി​യ​തും വീ​ശി​യ​ടി​ക്കു​ന്ന കാ​റ്റി​ന്റെ ശ​ക്തി കാ​ര​ണം കാ​ലു​റ​പ്പി​ക്കാ​ന്‍ പാ​ടുപെ​ട്ടു. ബ​ഹ​ള​ക്കാ​ര​ന്‍ കാ​റ്റ് ചെ​വി​യി​ല്‍ വ​ന്നു മു​ഴ​ങ്ങി​ക്കൊ​ണ്ടേ​യി​രു​ന്നു. സ​മ​യം മൂ​ന്നാ​യി​ട്ടേ​യു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു​ള്ളൂ. വെ​യി​ല്‍ കു​റ​ഞ്ഞി​ട്ട് ക​റ​ങ്ങാ​ന്‍ പോ​കാ​മെ​ന്ന് എ​ല്ലാ​വ​രുംകൂ​ടി തീ​രു​മാ​നി​ച്ചു. ടൂ​റി​സ്റ്റു​ക​ള്‍ക്കുവേ​ണ്ടി പ​ണി​ത സ്ഥ​ല​മാ​യി​രു​ന്ന​തി​നാ​ല്‍ കു​ളി​മു​റി​യും കു​ളി​ക്കാ​നു​ള്ള സൗ​ക​ര്യ​വും ഉ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. പ​തി​വുപോ​ലെ നൂ​ല്‍രൂ​പ​ത്തി​ലാ​യി​രു​ന്നു വെ​ള്ളം വ​ന്ന​ത്.

വൈ​കീട്ട് അ​ഞ്ച​ര​യോ​ടെ ഞ​ങ്ങ​ള്‍ ഫ്ലേ​മി​ങ് ഹി​ല്‍സി​ന​ടു​ത്തു​ള്ള ദി​നോ​സ​ര്‍ മ്യൂ​സി​യം കാ​ണാ​ന്‍ പോ​യി. ലോ​ക​ത്തി​ലെ ഏ​റ്റ​വും വ​ലി​യ ദി​നോ​സ​ര്‍ ഫോ​സി​ല്‍ റി​സ​ര്‍വോ​യ​റാ​ണ് ഗോ​ബി മ​രു​ഭൂ​മി, പ്ര​ത്യേ​കി​ച്ച് ദി​നോ​സ​ര്‍ പ​രി​ണാ​മ​ത്തി​ന്റെ അ​വ​സാ​ന ഘ​ട്ട​മാ​യ ക്രി​റ്റേ​ഷ്യ​സ് കാ​ല​ഘ​ട്ട​ത്തി​ലെ ഫോ​സി​ലു​ക​ള്‍ക്ക്. അ​വി​ടെ നി​ന്ന് ധാ​രാ​ളം അ​സ്ഥി​കൂ​ട​ങ്ങ​ള്‍, മു​ട്ട​ക​ള്‍, കാ​ല്‍പ്പാ​ടു​ക​ള്‍ തു​ട​ങ്ങി​യ​വ ക​ണ്ടെ​ത്തി​യി​ട്ടു​ണ്ട്.

120 മു​ത​ല്‍ 70 ദ​ശ​ല​ക്ഷം വ​ര്‍ഷ​ങ്ങ​ള്‍ക്കു മു​മ്പ് ക്രി​റ്റേ​ഷ്യ​സ് കാ​ല​ഘ​ട്ട​ത്തി​ല്‍ ഗോ​ബി മ​രു​ഭൂ​മി​യു​ടെ നി​ല​വി​ലെ പ്ര​ദേ​ശ​ത്തി​ന് വ​ള​രെ വ്യ​ത്യ​സ്ത​മാ​യ കാ​ലാ​വ​സ്ഥ​യും പ​രി​സ്ഥി​തി​യും ഉ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു​വെ​ന്ന് തെ​ളി​യി​ക്കു​ന്ന ഫോ​സി​ലു​ക​ള്‍ ന​ര​വം​ശ​ശാ​സ്ത്ര​ജ്ഞ​ര്‍ ഇ​പ്പോ​ഴും ക​ണ്ടെ​ത്തു​ന്ന​ത് തു​ട​രു​ന്നു. അ​ന്ന് അ​വി​ടെ വി​ശാ​ല​മാ​യ ത​ട​ങ്ങ​ളി​ലും താ​ഴ്വ​ര​ക​ളി​ലും ശു​ദ്ധ​ജ​ല ന​ദി​ക​ളും ത​ടാ​ക​ങ്ങ​ളും ധാ​രാ​ളം ജ​ല​സ്രോ​ത​സ്സു​ക​ളു​മുണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ഈ​ര്‍പ്പ​മു​ള്ള കാ​ലാ​വ​സ്ഥ ദി​നോ​സ​റു​ക​ള്‍ ഉ​ള്‍പ്പെ​ടെ​ മൃ​ഗ​ങ്ങ​ള്‍ക്കും സ​സ്യ​ങ്ങ​ള്‍ക്കും പ​റു​ദീ​സ​യാ​യി​രു​ന്നു. ച​രി​ത്രാ​തീ​ത കാ​ല​ത്തെ ജീ​വി​ക​ളു​ടെ ഉ​ത്ഭ​വം, പ​രി​ണാ​മം, കു​ടി​യേ​റ്റം, വം​ശ​നാ​ശം എ​ന്നി​വ​യു​ടെ ഫോ​സി​ല്‍ തെ​ളി​വു​ക​ള്‍ ഗോ​ബി മ​രു​ഭൂ​മി​യി​ലെ പാ​റ​ക​ളി​ല്‍ സം​ര​ക്ഷി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടി​രി​ക്കു​ന്നു. പൊ​രു​ളു​ക​ള്‍ തേ​ടി ധാ​രാ​ളം ശാ​സ്ത്ര​ജ്ഞ​ര്‍ പ​ല രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ളി​ല്‍നി​ന്ന് ഇ​വി​ടെ എ​ത്തു​ന്നു.

ചെ​റി​യ ഒ​റ്റനി​ല കെ​ട്ടി​ട​മാ​യി​രു​ന്നു മ്യൂ​സി​യം. അ​തി​ന്റെ മു​ന്നി​ല്‍ ര​ണ്ടു ദി​നോ​സ​റു​ക​ള്‍ അ​ടി​ കൂ​ടു​ന്ന ഒ​രു പ്ര​തി​മ ക​ണ്ടു. ത​വി​ട്ടു നി​റ​ത്തി​ലെ ദി​നോ​സ​ര്‍ മ​ല​ര്‍ന്നു കി​ട​ക്കു​ന്നു. അ​തി​ന്റെ വ​യ​റി​ന്റെ പു​റ​ത്തു ക​യ​റിനി​ന്ന് ഒ​രു കാ​ലുവെ​ച്ച് ക​ഴു​ത്തി​റു​ക്കാ​ന്‍ ശ്ര​മി​ക്കു​ന്ന പ​ച്ചനി​റ​ത്തി​ലെ ദി​നോ​സ​ര്‍. ‘ഇ​വി​ട​ന്നു ക​ണ്ടെ​ത്തി​യ ഏ​റ്റ​വും പ്ര​ശ​സ്ത​മാ​യ ഫോ​സി​ലു​ക​ളി​ല്‍ ഒ​ന്നാ​ണ് ഫൈ​റ്റിങ് ദി​നോ​സ​റു​ക​ള്‍. ഏ​ക​ദേ​ശം 80 ദ​ശ​ല​ക്ഷം വ​ര്‍ഷ​ങ്ങ​ള്‍ക്ക് മു​മ്പ് വ​ഴ​ക്കി​ടു​ന്ന​തി​നി​ട​യി​ല്‍ 'പ്രോ​ട്ടോ​സെ​റാ​റ്റോ​പ്‌​സ് ആ​ന്‍ഡ്രൂ​സി​യെ​യും’ ‘വെ​ലോ​സി​റാ​പ്റ്റ​ര്‍ മം​ഗോ​ളി​യ​ന്‍സി​സി​യെ​യും' ഒ​രു​മി​ച്ചു ച​ത്ത് പോ​യി. ഒ​രു​പ​ക്ഷേ വ​ഴ​ക്കി​ടു​ന്ന​തി​നി​ട​യി​ല്‍ മ​ണ​ല്‍ക്കാ​റ്റ​ടി​ച്ച് ര​ണ്ടും മ​ണ്ണി​ന​ടി​യി​ലാ​യ​താ​കാം. ര​ണ്ടു വ്യ​ത്യ​സ്ത ദി​നോ​സ​റു​ക​ളു​ടെ ത​മ്മി​ലു​ള്ള ഇ​ട​പെ​ട​ലു​ക​ളു​ടെ ഒ​രേ​യൊ​രു ഉ​ദാ​ഹ​ര​ണം എ​ന്ന നി​ല​ക്കാണ് ഇ​തു ലോ​കശ്ര​ദ്ധ പി​ടി​ച്ചു​പ​റ്റി​യ​ത്.’

ഞ​ങ്ങ​ള്‍ ടി​ക്ക​റ്റ് എ​ടു​ത്ത് അ​ക​ത്തു ക​യ​റി. ഇം​ഗ്ലീ​ഷി​ലെ ഡോ​ക്യു​മെ​ന്റ​റി തു​ട​ങ്ങാ​ന്‍ പോ​കു​ന്നു എ​ന്ന​റി​യി​പ്പു​ണ്ടാ​യി. ഞ​ങ്ങ​ള്‍ അ​ത് പ്ര​ദ​ര്‍ശി​പ്പി​ക്കു​ന്ന ചെ​റി​യ മു​റി​യി​ലേ​ക്ക് പോ​യി. 1920 കാ​ല​ഘ​ട്ട​ത്തി​ല്‍ ചി​ത്രീ​ക​രി​ച്ച ബ്ലാ​ക്ക് ആ​ന്‍ഡ് വൈ​റ്റ് ഡോ​ക്യു​മെ​ന്റ​റി ആ​യി​രു​ന്നു. അ​ന്നാ​ണ് അ​മേ​രി​ക്ക​ന്‍ മ്യൂ​സി​യം ഓ​ഫ് നാ​ച്ചു​റ​ല്‍ ഹി​സ്റ്റ​റി​യു​ടെ ഒ​രു സം​ഘം മം​ഗോ​ളി​യ​യി​ല്‍ എ​ത്തു​ന്ന​ത്. മ​നു​ഷ്യ​ന്‍ ആ​ഫ്രി​ക്ക​യി​ല്‍ നി​ന്ന​ല്ല ഏ​ഷ്യ​യി​ല്‍നി​ന്നാ​ണ് ഉ​ത്ഭവി​ച്ച​ത് എ​ന്ന​തി​ന്റെ തെ​ളി​വ് ശേ​ഖ​രി​ക്ക​ലാ​യി​രു​ന്നു ഉ​ദ്ദേ​ശ്യം. മ്യൂ​സി​യം ഡ​യ​റ​ക്ട​റായി​രു​ന്ന റോ​യ് ചാ​പ്മാ​ന്‍ ആ​ന്‍ഡ്രൂ​സ് ആ​യി​രു​ന്നു പ​ര്യ​വേ​ക്ഷണ​ത്തി​ന്റെ ഡ​യ​റ​ക്ട​ര്‍.

ഇ​വ​ര്‍ക്ക് വേ​ണ്ട സാ​ധ​ന​ങ്ങ​ള്‍ ന്യൂ​യോ​ര്‍ക്കി​ല്‍നി​ന്നാ​ണ് എ​ത്തി​ച്ച​ത്. വ​ള​രെ പ്ര​തി​കൂ​ല സാ​ഹ​ച​ര്യ​ങ്ങ​ളാ​യി​രു​ന്നു അ​വ​രെ കാ​ത്തി​രു​ന്ന​ത്. വ​ര​ണ്ട പ്ര​ദേ​ശ​ങ്ങ​ളി​ലൂ​ടെ ഒ​ട്ട​ക​ത്തി​ന്റെ പു​റ​ത്താ​യി​രു​ന്നു യാ​ത്ര. അ​മേ​രി​ക്ക​യി​ല്‍നി​ന്ന് കാ​ര്‍ കൊ​ണ്ടു​വ​ന്നെ​ങ്കി​ലും മം​ഗോ​ളി​യ​ന്‍ ഭൂ​പ്ര​കൃ​തി​ക്ക് ഇ​ണ​ങ്ങു​ന്ന​താ​യി​രു​ന്നി​ല്ല അ​വ. പ​ല സ്ഥ​ല​ങ്ങ​ളി​ലും അ​ത് കേ​ടാ​യി. കു​ത്ത​നെ​യു​ള്ള ക​യ​റ്റ​ങ്ങ​ളും അ​പ്ര​തീ​ക്ഷി​ത​മാ​യി എ​ത്തു​ന്ന മ​ണ​ല്‍ക്കാ​റ്റു​ക​ളും അ​വ​രെ പ​രീ​ക്ഷി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടി​രു​ന്നു.​ പ​ക്ഷേ അ​വ​ര്‍ അ​തെ​ല്ലാം അ​തി​ജീ​വി​ച്ചു കു​റേ ഏ​റെ ക​ണ്ടു​പി​ടി​ത്ത​ങ്ങൾ ന​ട​ത്തി. അ​മ്പ​തി​നാ​യി​രം അ​ടി ഫി​ലി​മാ​ണ് അ​ന്ന് കാ​ര്യ​ങ്ങ​ള്‍ ഡോ​ക്യു​മെ​ന്റ് ചെ​യ്യാ​ന്‍ ഉ​പ​യോ​ഗി​ച്ച​ത്. അ​തി​ലാ​കെ മൂ​വാ​യി​ര​ത്തി എ​ഴു​ന്നൂ​റ​ടി ഫി​ലിം ആ​ണ് സം​ര​ക്ഷി​ക്കാ​ന്‍ ക​ഴി​ഞ്ഞ​ത്.

പ​ര്യ​വേ​ക്ഷണം കാ​ര്യ​മാ​യ ക​ണ്ടെ​ത്ത​ലു​ക​ളി​ൽ ഒ​ന്നും എ​ത്താ​തി​രി​ക്കെ 1922ല്‍ ​അ​വ​ര്‍ ഒ​രു ഓ​വ​ല്‍ ക​ല്ല് ക​ണ്ടെ​ത്തി. കൂ​ടു​ത​ല്‍ പ​രീ​ക്ഷ​ണ​ങ്ങ​ള്‍ ന​ട​ത്തി​യ​പ്പോ​ള്‍ അ​ത് ക​ല്ല​ല്ല ദി​നോ​സ​ര്‍ മു​ട്ട​യാ​ണെ​ന്നു തി​രി​ച്ച​റി​യു​ന്നു. ആ​ദ്യ​മാ​യി​ട്ടാ​യി​രു​ന്നു ദി​നോ​സ​റി​ന്റെ മു​ട്ട ക​ണ്ടെ​ത്തി​യ​ത്. പി​ന്നീ​ട​ങ്ങോ​ട്ട് ചാ​ക​ര​യാ​യി​രു​ന്നു. ഏ​ക​ദേ​ശം നൂ​റു ദി​നോ​സ​ര്‍ അ​സ്ഥി​കൂ​ട​ങ്ങ​ള്‍ ചാ​പ്മാ​നും സം​ഘ​വും ക​ണ്ടെ​ത്തി. അ​തെ​ല്ലാം അ​മേ​രി​ക്ക​യി​ലേ​ക്ക് ക​ട​ത്തു​ക​യുംചെ​യ്തു. സോ​വി​യ​റ്റ് റ​ഷ്യ ആ​ധി​പ​ത്യം സ്ഥാ​പി​ച്ച​പ്പോ​ള്‍ അ​മേ​രി​ക്ക​ന്‍ പ​ര്യ​വേ​ക്ഷക​ര്‍ക്ക് 1930ല്‍ ​തി​രി​കെ മ​ട​ങ്ങേ​ണ്ടി വ​ന്നു.

പി​ന്നീ​ട് ജ​പ്പാ​ന്‍, പോ​ള​ണ്ട്, ചൈ​ന തു​ട​ങ്ങി​യ രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ള്‍ ചെ​റി​യ തോ​തി​ല്‍ ഗ​വേ​ഷ​ണ​ങ്ങ​ള്‍ ന​ട​ത്തി. 1990ല്‍ ​വീ​ണ്ടും അ​മേ​രി​ക്ക​ക്കാ​ര്‍ വ​ന്നുതു​ട​ങ്ങി. ഏ​ക​ദേ​ശം 100 വ​ര്‍ഷ​ത്തെ ദി​നോ​സ​ര്‍ ഗ​വേ​ഷ​ണ ച​രി​ത്ര​ത്തി​ല്‍, മം​ഗോ​ളി​യ​ന്‍ ഗോ​ബി മ​രു​ഭൂ​മി​യി​ല്‍ 60ല​ധി​കം ഫോ​സി​ല്‍ സൈ​റ്റു​ക​ളിൽനി​ന്നാ​യി 80ല​ധി​കം ത​രം ദി​നോ​സ​റു​ക​ളെ ക​ണ്ടെ​ത്തി. ലോ​ക​ത്തി​ലെ ഏ​റ്റ​വും വ​ലി​യ ദി​നോ​സ​ര്‍ ഫോ​സി​ല്‍ റി​സ​ര്‍വോ​യ​റാ​യാണ് ഗോ​ബി മ​രു​ഭൂ​മി അ​റി​യ​പ്പെ​ടു​ന്ന​ത്. ഇ​പ്പോ​ഴും ദി​നോ​സ​റു​ക​ളു​ടെ അ​സ്ഥി​കൂ​ട​ങ്ങ​ൾ ല​ഭി​ക്കാ​റു​ണ്ട്.

ഡോ​ക്യു​മെ​ന്റ​റി ക​ണ്ടശേ​ഷം പു​റ​ത്തു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന പ്ര​ദ​ര്‍ശ​നം ക​ണ്ടു. അ​വി​ടെ എ​ട്ടു മു​ട്ട​ക​ള്‍ പ്ര​ദ​ര്‍ശി​പ്പി​ച്ചി​രു​ന്നു. വെ​ള്ളത്തോടു​ള്ള മു​ട്ട എ​ന്ന സ​ങ്ക​ൽപ​ത്തെ മാ​റ്റി​ക്കൊ​ണ്ട് ചെ​റി​യ ത​വി​ട്ടു നി​റ​ത്തി​ലെ നീ​ണ്ട ഓ​വ​ല്‍ ക​ല്ലു​ക​ളാ​ണെ​ന്നേ അ​വ​ ക​ണ്ടാ​ൽ തോ​ന്നൂ. മ​രു​ഭൂ​മി​യി​ല്‍നി​ന്ന് 21 ത​രം ദി​നോ​സ​റു​ക​ളു​ടെ മു​ട്ട​ക​ള്‍ ക​ണ്ടെ​ത്തി​യി​ട്ടു​ണ്ടെ​ന്ന് അ​വി​ടെ രേ​ഖ​പ്പെ​ടു​ത്തി​യി​രു​ന്നു. ഈ ​ക​ണ്ടെ​ത്ത​ല്‍ ലോ​ക​ത്തി​ന്റെ പാ​ലി​യ​ന്റോ​ള​ജി​ക്ക​ല്‍ ച​രി​ത്ര​ത്തി​ലെ ഒ​രു വ​ഴി​ത്തി​രി​വാ​യി, ദി​നോ​സ​റു​ക​ള്‍ മു​ട്ട​ വി​രി​ഞ്ഞാ​ണ് ഉ​ണ്ടാ​യ​ത് എ​ന്ന വ​സ്തു​ത സ്ഥാ​പി​ക്ക​പ്പെ​ട്ടു. അ​തി​നു​ശേ​ഷം, ലോ​ക​ത്തി​ലെ അ​സാ​ധാ​ര​ണ​മാ​യ നി​ര​വ​ധി ഫോ​സി​ലു​ക​ള്‍ മം​ഗോ​ളി​യ​യി​ലെ ഗോ​ബി മ​രു​ഭൂ​മി​യി​ല്‍നി​ന്ന് ക​ണ്ടെ​ത്തി. പ​ല്ലി​ക​ള്‍, സ​സ്ത​നി​ക​ള്‍, കു​ഞ്ഞു ദി​നോ​സ​റു​ക​ള്‍, ഡി​നോ മു​ട്ട​ക​ള്‍ എ​ന്നി​വ ഭ​ക്ഷി​ച്ചി​രു​ന്ന വെ​ലോ​സി​റാ​പ്റ്റ​റി​ന്റെ ആ​വാ​സ​കേ​ന്ദ്രം കൂ​ടി​യാ​ണ് ഗോ​ബി മ​രു​ഭൂ​മി. ഇ​തി​നെ​ പ​റ്റി​യെ​ല്ലാം പ്ര​ദ​ര്‍ശ​ന​ത്തി​ല്‍ വി​ശ​ദ​മാ​യി എ​ഴു​തിവെ​ച്ചി​രു​ന്നു.

ടീ റോഡിനെ അനുസ്​മരിപ്പിക്കുന്ന ഒരു ശിൽപസൃഷ്​ടി

പ​ച്ച​പ്പൊ​ന്നു​മി​ല്ലാ​ത്ത വ​ലി​യ നി​ര​പ്പ് പ്ര​ദേ​ശ​ത്തുകൂ​ടി സ​ഞ്ച​രി​ച്ചു വേ​ണ​മാ​യി​രു​ന്നു ഫ്ലേ​മി​ങ് ഹി​ല്‍സി​ലെ​ത്താ​ന്‍. ബ​യാ​ന്‍സാ​ഗ് എ​ന്നാ​ണ് പ്രാ​ദേ​ശി​ക​മാ​യി ഇ​ത് അ​റി​യ​പ്പെ​ടു​ന്ന​ത്. മ​നോ​ഹ​ര​മാ​യ ചു​വ​ന്ന മ​ണ​ല്‍ക്ക​ല്ലു​ക​ള്‍കൊ​ണ്ടു​ണ്ടാ​ക്കി​യ പ്ര​ദേ​ശ​മാ​ണ് ഫ്ലേമി​ങ് ഹിൽസ്, ഇ​ത് സൂ​ര്യോ​ദ​യ​ത്തി​ലും സൂ​ര്യാ​സ്ത​മ​യ​ത്തി​ലും ചെ​ഞ്ചു​വ​പ്പു നി​റ​ത്തി​ല്‍ തി​ള​ങ്ങും. ദി​നോ​സ​റു​ക​ളെ ക​ണ്ടെ​ത്തി​യ റോ​യ് ചാ​പ്മാ​ന്‍ ആ​ന്‍ഡ്രൂ​സ് ആ​ണ് ബ​യാ​ന്‍സാ​ഗി​ന് ഫ്ലേ​മി​ങ് ഹി​ല്‍സ് എ​ന്ന പേ​ര് ന​ല്‍കി​യ​ത്. വ​ള​രെ ഉ​ചി​ത​മാ​യ പേ​രാ​യി​രു​ന്നു എ​ന്ന് അ​വി​ടെ​യെ​ത്തി​യ​പ്പോ​ള്‍ മ​ന​സ്സി​ലാ​യി. ദൂ​രെ വ​ലി​യൊ​രു അ​ഗ്‌​നി​ജ്വാ​ല പ​ട​ര്‍ന്നുനി​ല്‍ക്കു​ന്ന​പോ​ലെ​യാ​ണ് അ​നു​ഭ​വ​പ്പെ​ട്ട​ത്.

ഇ​തി​നി​ട​യി​ല്‍ ഇ​ട​തു വ​ശ​ത്താ​യി ഒ​ട്ട​ക​ങ്ങ​ളു​ടെ ഒ​രു നീ​ണ്ടനി​ര ആ​ളു​ക​ളെ​യും ഇ​രു​ത്തി പോ​കു​ന്നതു ക​ണ്ടു. ഫോ​ട്ടോ എ​ടു​ക്കാ​നാ​യി അ​ങ്ങോ​ട്ട് പോ​കാ​മോ എ​ന്ന് ചോ​ദി​ച്ച​പ്പോ​ള്‍ ഡ്രൈ​വ​ര്‍ സ​മ്മ​തി​ച്ചു. അ​ടു​ത്തെ​ത്തി​യ​പ്പോ​ഴാ​ണ് അ​ത് വെ​റും പ്ര​തി​മ​ക​ളാ​ണെ​ന്നു മ​ന​സ്സി​ലാ​യ​ത്. ബി​ബി​റ്റോ​യും ഡ്രൈ​വ​റും പൊ​ട്ടിച്ചിരി​ച്ചു. ച​മ്മ​ല്‍ മ​റ​യ്ക്കാ​ന്‍ ഞാ​ന്‍ ഒ​ന്നും സം​ഭ​വി​ക്കാ​ത്തപോ​ലെ അ​വി​ടെയിറ​ങ്ങി ഫോ​ട്ടോ എ​ടു​ക്കാ​ന്‍ ആ​രം​ഭി​ച്ചു. അ​വി​ടെ​യൊ​രു ബോ​ര്‍ഡ് വെ​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന​ത് ക​ണ്ട് അ​ങ്ങോ​ട്ടേ​ക്ക് പോ​യി.

പ്ര​ശ​സ്ത​മാ​യ ടീ ​റോ​ഡി​ന്റെ ഭാ​ഗ​മാ​ണ് ഒ​ട്ട​ക​ങ്ങ​ളെ സ്ഥാ​പി​ച്ചി​രു​ന്ന സ്ഥ​ലം. എ​ല്ലാ​വ​ർക്കും സി​ല്‍ക്ക് റൂ​ട്ട് വ​ള​രെ പ​രി​ചി​ത​മാ​ണ്. എ​ന്നാ​ല്‍, ടീ ​റോ​ഡി​നെ പ​റ്റി അ​ധി​ക​മാ​ളു​ക​ള്‍ അ​റി​യാ​ന്‍ ഇ​ട​യി​ല്ല. കാ​ര​ണം ആ ​റോ​ഡ് ചൈ​ന, റ​ഷ്യ, മം​ഗോ​ളി​യ എ​ന്നീ മൂ​ന്നു രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ളെ ബ​ന്ധ​പ്പെ​ട്ടു കി​ട​ന്നി​രു​ന്ന​താ​ണ്. ചൈ​ന​യു​ടെ വു​യി മ​ല​യി​ല്‍ സി​യാ​മി എ​ന്നൊ​രു ഗ്രാ​മ​മു​ണ്ട്. തേ​യി​ല​ക്ക് പേ​രുകേ​ട്ട ഗ്രാ​മം. ഇ​വി​ട​ത്തെ തേ​യി​ല​യു​ടെ കംപ്രസ് ചെ​യ്ത കേ​ക്കു​ക​ള്‍ മം​ഗോ​ളി​യ വ​ഴി പ​ടി​ഞ്ഞാ​റ​ന്‍ റ​ഷ്യ​യി​ലേ​ക്ക് കൊ​ണ്ടുപോ​യി​രു​ന്ന റൂ​ട്ട് ആ​ണ് ടീ ​റോ​ഡ്. ഒ​ട്ട​ക​ങ്ങ​ളു​ടെ പു​റ​ത്താ​യി​രു​ന്നു സാ​ധ​ന​ങ്ങ​ള്‍ എ​ത്തി​ച്ചി​രു​ന്ന​ത്. 1689ല്‍ ​റ​ഷ്യ​ക്കാ​രും, ചൈ​ന​യി​ലെ മാ​ഞ്ചു രാ​ജ​വം​ശ​ത്തി​ലെ രാ​ജാ​വു​മാ​യി ഉ​ണ്ടാ​ക്കി​യ ക​രാ​ര്‍ പ്ര​കാ​ര​മാ​ണ് ഇ​തു നി​ല​വി​ല്‍ വ​ന്ന​ത്. 13,000 കി​ലോ​മീ​റ്റ​ര്‍ നീ​ള​മാ​യി​രു​ന്നു. തേ​യി​ല റ​ഷ്യ​യി​ലേ​ക്കും മ​റ്റ് യൂ​റോ​പ്യ​ന്‍ രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ളി​ലേ​ക്കും എ​ത്തി​ക്കാ​ന്‍ ഒ​രു വ​ര്‍ഷ​മൊ​ക്കെ എ​ടു​ക്കു​മാ​യി​രു​ന്നു. സി​യാ​മി ഗ്രാ​മ​ത്തി​ലെ തേ​യി​ല​യു​ടെ പ്ര​ത്യേക​ത ത​ന്നെ അ​ത് നീ​ണ്ട​കാ​ലം കേ​ടുകൂ​ടാ​തെ സൂ​ക്ഷി​ക്കാ​മെ​ന്ന​താ​ണ്. റോ​ഡ് വ​ഴി കൊ​ണ്ടു​പോ​യി​രു​ന്ന തേ​യി​ല​ക്കാ​യി​രു​ന്നു ക​ട​ല്‍മാ​ര്‍ഗം എ​ത്തി​ച്ചേ​രു​ന്ന തേ​യി​ല​യെ​ക്കാ​ള്‍ ഡി​മാ​ന്‍ഡ്.

ര​സ​മെ​ന്തെ​ന്നാ​ല്‍ മം​ഗോ​ളി​യ​യി​ല്‍ ഒ​രേ​യൊ​രു ​െറ​യി​ല്‍പ്പാ​ത​യാ​യ ട്രാ​ന്‍സ് മം​ഗോ​ളി​യ​ന്‍ ഈ ​റൂ​ട്ട് ത​ന്നെ​യാ​ണ് പി​ന്തു​ട​രു​ന്ന​ത്. റ​ഷ്യ​യു​മാ​യു​ള്ള മം​ഗോ​ളി​യ​യു​ടെ വ​ട​ക്ക​ന്‍ അ​തി​ര്‍ത്തി​യി​ല്‍നി​ന്ന് തെ​ക്ക് ചൈ​ന​യു​ടെ ഇ​ന്ന​ര്‍ മം​ഗോ​ളി​യ സ്വ​യം​ഭ​ര​ണ പ്ര​ദേ​ശം വ​രെ 2215 കി​ലോ​മീ​റ്റ​ര്‍ നീ​ണ്ടു​കി​ട​ക്കു​ന്ന ട്രാ​ന്‍സ്-​മം​ഗോ​ളി​യ​ന്‍ റെ​യി​ല്‍വേ ലോ​ക​ത്തി​ലെ ഏ​റ്റ​വും മ​നോ​ഹ​രം എ​ന്നാ​ല്‍ ഏ​റ്റ​വും ക​ഠി​ന​മാ​യ റെ​യി​ല്‍ റൂ​ട്ട് ആ​യി​ട്ടാ​ണ് അ​റി​യ​പ്പെ​ടു​ന്ന​ത്. 20 വ​ര്‍ഷ​ത്തെ പ്ര​യ​ത്നത്തി​നൊ​ടു​വി​ല്‍ 1956ലാ​ണ് നി​ല​വി​ല്‍ വ​ന്ന​ത്.

ടൈ​ഗ കാ​ടു​ക​ള്‍ക്കി​ട​യി​ലൂ​ടെ യാ​ത്ര ആ​രം​ഭി​ച്ചു, മ​ധ്യ മം​ഗോ​ളി​യ​യി​ലെ കെ​ട്ടു​ക​ഥ​ക​ള്‍ നി​റ​ഞ്ഞ പു​ൽമേ​ടു​ക​ള്‍ക്ക് കു​റു​കെ യാ​ത്രചെ​യ്തു അ​ന​ന്ത​മാ​യി തോ​ന്നു​ന്ന ഗോ​ബി മ​രു​ഭൂ​മി​യി​ലൂ​ടെ സ​ഞ്ച​രി​ച്ച് ഇ​ന്ന​ര്‍ മം​ഗോ​ളി​യ​യി​ല്‍ എ​ത്തി​ച്ചേ​രാ​മെ​ന്നു​ള്ള​തി​നാ​ല്‍ ഒ​രു​പാ​ടു സ​ഞ്ചാ​രി​ക​ളെ ഈ ​പാ​ത ആ​ക​ര്‍ഷി​ക്കു​ന്നു. രാ​ജ്യ​ങ്ങ​ള്‍ ത​മ്മി​​ലു​ള്ള ബ​ന്ധ​ത്തി​ല്‍ ഉ​ല​ച്ചി​ല്‍ സം​ഭ​വി​ക്കു​മ്പോ​ള്‍ ട്രെ​യി​ന്‍യാ​ത്ര മു​ട​ങ്ങും. ചൈ​ന​യും റ​ഷ്യ​യും പി​ണ​ങ്ങി​യ 1969-80 കാ​ല​ഘ​ട്ട​ത്തി​ല്‍ ട്രെ​യി​ന്‍ സ​ര്‍വിസി​ല്ല​ായി​രു​ന്നു. ഇ​പ്പോ​ൾ റ​ഷ്യ യു​​െക്ര​യ്നി​ല്‍ യു​ദ്ധം ചെ​യ്യു​ന്ന​തി​നാ​ല്‍ കു​റ​ച്ചു നാ​ളാ​യി ട്രെ​യി​ന്‍ മു​ട​ങ്ങി​യി​രി​ക്കു​ക​യാ​ണ്.

ഫ്ലേമി​ങ് ഹി​ല്‍സ് എ​ത്തി​യ​പ്പോ​ഴേ​ക്കും മ​ണി എ​ട്ട​ര ക​ഴി​ഞ്ഞു. സൂ​ര്യ​ന്‍ ഉ​ട​ന്‍ അ​സ്ത​മി​ക്കു​മെ​ന്ന​തി​നാ​ല്‍, അ​സ്ത​മ​യം കാ​ണാ​ന്‍ പ​റ്റി​യ സ്ഥ​ല​മ​ന്വേ​ഷി​ച്ചു കൂ​ടെ വ​ന്ന​വ​ര്‍ ന​ട​ന്നു. 71-75 ദ​ശ​ല​ക്ഷം വ​ര്‍ഷ​ങ്ങ​ള്‍ക്കുമു​മ്പ് രൂ​പ​പ്പെ​ട്ട സ്ഥ​ല​ത്തു​കൂ​ടി​യാ​ണ് ന​ട​ക്കു​ന്ന​തെ​ന്നു ബി​ബി​റ്റോ ഓ​ര്‍മി​പ്പി​ച്ചു. എ​ന്നാ​ല്‍, ഞാ​ന്‍ ന​ട​ക്കു​ന്ന വ​ഴി​യി​ല്‍ താ​ഴെ​യാ​ണ് നോ​ക്കി​യ​ത്. ദി​നോ​സ​റി​ന്റെ അ​വ​ശി​ഷ്ട​ങ്ങ​ള്‍ ഇ​പ്പോ​ഴും ഇ​വി​ടെനി​ന്ന് കി​ട്ടാ​റു​ണ്ടെ​ന്ന് വാ​യി​ച്ചി​രു​ന്നു. കു​റേ ന​ട​ന്ന​ത​ല്ലാ​തെ പ്ര​യോ​ജ​ന​മു​ണ്ടാ​യി​ല്ല. അ​വ​സാ​നം ബി​ബി​റ്റോ​യു​ടെ കൂ​ടെ സൂ​ര്യാ​സ്ത​മ​യം കാ​ണാ​ന്‍ കൂ​ടി. അ​സ്ത​മ​യ സൂ​ര്യ​നെ വീ​ക്ഷി​ക്കാ​ന്‍ ഒ​രു​പാ​ടാ​ളു​ക​ള്‍ അ​വി​ടെ​യു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നെ​ങ്കി​ലും, ഒ​ട്ടും തി​ര​ക്ക് തോ​ന്നി​യി​ല്ല.

കാ​ര​ണം, ആ ​പ്ര​ദേ​ശം അ​ത്ര വി​ശാ​ല​മാ​യി​രു​ന്നു. ആ​രു​ടെ​യും ശ​ല്യ​മി​ല്ലാ​തെ പോ​യി നി​ൽക്കാന്‍ പ​റ്റി​യ ഒ​രു​പാ​ടി​ട​ങ്ങ​ള്‍ അ​വി​ടെ​യു​ണ്ട്. ഒ​രി​ട​ത്തി​രു​ന്നു സ്വ​സ്ഥ​മാ​യി സൂ​ര്യ​നെ ക​ണ്‍കു​ളി​ര്‍ക്കെ ക​ണ്ടു. ജീ​വി​ത​ത്തി​ല്‍ ഇ​തി​നോ​ട​കം എ​ത്ര സൂ​ര്യാ​സ്ത​മ​യ​ങ്ങ​ള്‍ പ​ല സ്ഥ​ല​ങ്ങ​ളി​ല്‍ വെ​ച്ച് ക​ണ്ടി​രി​ക്കു​ന്നു. ഓ​രോ അ​സ്ത​മ​യ​വും മ​ന​സ്സി​ല്‍ പ്ര​തീ​ക്ഷ​യാ​ണ് നി​റ​ക്കു​ന്ന​ത്. ഇ​രു​ട്ടു മാ​റി വെ​ളി​ച്ചം ഉ​ട​ന്‍ വ​രു​മെ​ന്ന പ്ര​തീ​ക്ഷ. ഒ​മ്പ​ത​ര​യാ​യി അ​വി​ട​ന്നി​റ​ങ്ങി​യ​പ്പോ​ള്‍. അ​പ്പോ​ഴാ​ണ് സാ​ക്‌​സോ​ള്‍ മ​ര​ങ്ങ​ളെ പ​റ്റി​യോ​ര്‍ത്ത്. സാ​ക്‌​സോ​ള്‍കൊ​ണ്ട് സ​മ്പ​ന്ന​മെ​ന്ന അ​ർഥത്തി​ലാ​ണ് ബ​യാ​ന്‍സാ​ഗ് എ​ന്ന് വി​ളി​ക്കു​ന്ന​ത്. ക​ഠി​ന​മാ​യ വേ​ന​ലി​ല്‍ ത​ഴ​ച്ചു​വ​ള​രാ​ന്‍ ക​ഴി​യു​ന്ന ഒ​രേ​യൊ​രു സ​സ്യ​മാ​ണ് സാ​ക്‌​സോ​ള്‍. അ​ടു​ത്ത ദി​വ​സം കാ​ണാ​ന്‍ കൊ​ണ്ടു​പോ​കാ​മെ​ന്ന് ബി​ബി​റ്റോ പ​റ​ഞ്ഞു. ഞ​ങ്ങ​ള്‍ തി​രി​കെ ഗെ​റി​ലേ​ക്ക് പോ​യി.

15. മി​ടു​മി​ടു​ക്ക​ൻ കു​ട്ടി നാ​ടോ​ടി

എ​ല്ലാ​വ​രും ത​ലേ​ന്നു​റ​ങ്ങി​യ​പ്പോ​ള്‍ പ​ന്ത്ര​ണ്ടു മ​ണി ക​ഴി​ഞ്ഞി​രു​ന്നു. രാ​വി​ലെ കൃ​ത്യം ഏ​ഴ​ര​ക്ക് ബി​ബി​റ്റോ പ്രാ​ത​ലു​മാ​യി വ​ന്നു ഞ​ങ്ങ​ളെ കു​ത്തി​പ്പൊ​ക്കി. ഒ​മ്പ​തു​മ​ണി​ക്ക് പു​റ​പ്പെ​ടാ​ൻ ത​യാ​റാ​ക​ണ​മെ​ന്ന് അറി​യി​ച്ചു. പൊ​തു​വെ മം​ഗോ​ളി​യ​ക്കാ​ര്‍ സ​മ​യ​നി​ഷ്ഠ​യു​ള്ള​വ​ര​ല്ല. പ​ക്ഷേ, ബി​ബി​റ്റോ കൃ​ത്യ​മാ​യി സ​മ​യം പാ​ലി​ക്കു​ന്ന ആ​ളാ​യി​രു​ന്നു. പ്രാ​ത​ല്‍ ക​ഴി​ഞ്ഞ​യു​ട​നെ സാ​ധ​ന​ങ്ങ​ള്‍ പാ​ക്ക് ചെ​യ്തി​റ​ങ്ങി. സാ​ക്‌​സോ​ള്‍ മ​ര​ങ്ങ​ള്‍ വെ​ച്ചുപി​ടി​പ്പി​ച്ച പാ​ര്‍ക്ക് കാ​ണാ​നാ​ണ് ആ​ദ്യം പോ​യ​ത്. ഞ​ങ്ങ​ളു​ടെ താ​മ​സസ്ഥ​ല​ത്തുനി​ന്ന് അ​ഞ്ചു കി​ലോ​മീ​റ്റ​ര്‍ യാ​ത്രചെ​യ്ത് അ​വി​ടെ​യെത്തി.

അ​മേ​രി​ക്ക​യി​ല്‍നി​ന്നു​ള്ള ഒ​രു കു​ടും​ബം അ​വി​ടെ​യു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. അ​ച്ഛ​നും അ​മ്മ​യും പ​ത്തു വ​യ​സ്സി​നു താ​ഴെ​യു​ള്ള മൂ​ന്നു കൊ​ച്ചു കു​ട്ടി​ക​ളും. മം​ഗോ​ളി​യ ഒ​ട്ടും സു​ഖ​ക​ര​മാ​യ യാ​ത്രാ​സാ​ഹ​ച​ര്യ​ങ്ങ​ള​ല്ല ന​മു​ക്ക് ത​രു​ന്ന​ത്. അ​തു​കൊ​ണ്ടു​ത​ന്നെ കു​ട്ടി​ക​ളെ ഇ​ത്ത​രം സാ​ഹ​ച​ര്യ​ങ്ങ​ള്‍ പ​രി​ച​യ​പ്പെ​ടു​ത്തു​ന്ന​ത് വ​ള​രെ ന​ല്ല കാ​ര്യ​മാ​ണ​ല്ലോ​യെ​ന്ന് ഞാ​ൻ ചി​ന്തി​ച്ചു. നാ​രാ​യ​ണ​നെ കൂ​ടെ കൊ​ണ്ടുവ​രാ​ന്‍ പ​റ്റാ​ത്ത​തി​ല്‍ വി​ഷ​മം തോ​ന്നി. ഞാ​ന്‍ കോ​ള​ജി​ല്‍നി​ന്ന് അ​വ​ധി​യെ​ടു​ത്ത​പോ​ലെ, അ​വ​ന്റെ ഒ​രു സ്‌​കൂ​ള്‍ വ​ര്‍ഷം ക​ള​ഞ്ഞ് എ​ന്റെ കൂ​ടെ യാ​ത്ര ചെ​യ്യി​ക്ക​ണമെ​ന്ന് ആ​ഗ്ര​ഹ​മു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. എ​ന്നാ​ല്‍ അ​മ്മ​യോ സ​തീ​ഷോ എ​ന്റെ ആ​ഗ്ര​ഹ​ത്തെ പി​ന്തു​ണ​ച്ചി​ല്ല. ‘‘വെ​റു​തെ അ​വ​ന്റെ ശ്ര​ദ്ധ പ​ഠ​ന​ത്തി​ൽനി​ന്നും മാ​റ്റ​ണ്ട. യാ​ത്രചെ​യ്യാ​ന്‍ അ​വ​ന് ഇ​നി​യും കൊ​ല്ല​ങ്ങ​ളു​ണ്ട്. ഇ​പ്പോൾ പ​ഠി​ച്ച് ര​ക്ഷ​പ്പെ​ടാ​ന്‍ നോ​ക്ക​ട്ടെ.’’

ഞ​ങ്ങ​ള്‍ സാ​ക്‌​സോ​ള്‍ മ​ര​ങ്ങ​ള്‍ക്കി​ട​യി​ലൂ​ടെ ന​ട​ന്നു. കാ​റ്റാ​ടി മ​ര​ങ്ങ​ളു​ടെ മ​റ്റൊ​രു വ​ക​ഭേ​ദ​മാ​യി​ട്ടേ ക​ണ്ടാ​ൽ തോ​ന്നൂ. ഇ​തി​ന്റെ വേ​രു​ക​ള്‍ ആ​ഴ്ന്നി​റ​ങ്ങി വെ​ള്ളം വ​ലി​ച്ചെ​ടു​ക്കും. കൊ​ടും വ​ര​ള്‍ച്ച​യി​ല്‍ ഇ​തി​ന്റെ ഇ​ല​ക​ള്‍ തി​ന്നാ​ണ് ഒ​ട്ട​ക​ങ്ങ​ൾ ജീ​വ​ന്‍ നി​ല​നി​ര്‍ത്തു​ന്ന​ത്. പ​ക്ഷേ നാ​ടോ​ടി​ക​ള്‍ ഇ​തി​ന്റെ ത​ടി വെ​ട്ടി അ​ടു​പ്പു ക​ത്തി​ക്കാ​ന്‍ ആ​രം​ഭി​ച്ച​തോ​ടെ വൃ​ക്ഷ​ങ്ങൾ ഇ​ല്ലാ​താ​യി. ക​ഴി​ഞ്ഞ കു​റേ വ​ർഷ​ങ്ങ​ളു​ടെ പ്ര​യ​ത്‌​ന​ത്തി​ന്റെ ഫ​ല​മാ​യി​ട്ടാ​ണ് വീ​ണ്ടും മ​ര​ങ്ങ​ള്‍ വ​ള​ർന്നു തു​ട​ങ്ങി​യ​ത്. 1.5 മീ​റ്റ​ര്‍ മു​ത​ല്‍ 4 മീ​റ്റ​ര്‍ വ​രെ ഉ​യ​ര​ത്തി​ലാ​ണ് ഇ​വ വ​ള​രു​ന്ന​ത്.

അ​വി​ട​ന്ന് തി​രി​കെ​പ്പോ​രു​ം വ​ഴി അ​ടു​ത്തു​ള്ള ചെ​റി​യ ടൗ​ണി​ലെ സൂ​പ്പ​ര്‍മാ​ര്‍ക്ക​റ്റി​ല്‍ സാ​ധ​ന​ങ്ങ​ള്‍ വാ​ങ്ങാ​ന്‍ വ​ണ്ടി നി​ര്‍ത്തി. എ​ല്ലാ ദി​വ​സ​വും ഒ​രു ഐ​സ്‌​ക്രീം പ​തി​വാ​ണ്. ചോ​ക്ലറ്റ് ആ​ണ് സ്ഥി​രം വാ​ങ്ങു​ന്ന​ത്. അ​ന്ന് മം​ഗോ​ളി​യ​ന്‍ ഐ​സ്‌​ക്രീം ക​ഴി​ക്കാ​നാ​ണ് തോ​ന്നി​യ​ത്. ഐ​റാ​ഗ് ചേ​ര്‍ത്ത ഐ​സ്‌​ക്രീം വാ​ങ്ങി ര​ണ്ടു സ്പൂ​ണ്‍ ക​ഴി​ച്ച​തേ ഓ​ർമ​യു​ള്ളൂ. വ​യ​റ്റി​ല്‍ ഒ​രു ഇ​ര​മ്പ​ല്‍ തു​ട​ങ്ങി. പി​ന്നെ ക​ക്കൂ​സ് അ​ന്വേ​ഷി​ച്ചു​ള്ള ഓ​ട്ട​മാ​യി​രു​ന്നു. ഭാ​ഗ്യ​ത്തി​ന് സൂ​പ്പ​ര്‍മാ​ര്‍ക്ക​റ്റി​ൽ സ്റ്റാ​ഫി​നുവേ​ണ്ടി​യു​ള്ള ടോ​യ്‌​ല​റ്റ് ഉ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. വേ​ഗം അ​തി​ല്‍ ഓ​ടിക്കയ​റി. ദി​വ​സ​ങ്ങ​ള്‍ക്കു ശേ​ഷം മ​ര്യാ​ദ​ക്കു​ള്ള യൂ​റോ​പ്യ​ന്‍ ക്ലോ​സ​റ്റ് ക​ണ്ട​ത് ആ​ശ്വാ​സ​മാ​യി.

കു​തി​ര​പ്പാ​ല്‍ ചി​ല​ര്‍ക്ക് വ​യ​റി​ള​ക്കം ഉ​ണ്ടാ​ക്കുമെ​ന്നു തു​വ​ശി പ​റ​ഞ്ഞ​ത് ഓർമവ​ന്നു. കാ​ര്യം സാ​ധി​ച്ചു ക​ഴി​ഞ്ഞ​പ്പോ​ള്‍ ആ​ശ്വാ​സ​മാ​യി. വീ​ണ്ടും യാ​ത്ര തു​ട​ര്‍ന്നു. റോ​ഡി​നി​രു​വ​ശ​ങ്ങ​ളി​ലും മെ​ല്ലെ പ​ച്ച​പ്പ് പ്ര​ത്യ​ക്ഷ​പ്പെ​ടാ​ന്‍ ആ​രം​ഭി​ച്ചു. ഗോ​ബി​യു​ടെ വ​ര​ണ്ട ഭാ​ഗ​ങ്ങ​ള്‍ ക​ഴി​ഞ്ഞുവെന്ന് ബി​ബി​റ്റോ പ​റ​ഞ്ഞു. മൂ​ന്നു മ​ണി​ക്കൂ​റി​നു ശേ​ഷം ഒ​രു അ​രു​വി​യു​ടെ ക​ര​യി​ല്‍ എ​ത്തി​ച്ചേ​ര്‍ന്നു. കു​തി​ര​ക​ളും പ​ശു​വു​മെ​ല്ലാം അ​വി​ടെ മേ​യുന്നു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ഞ​ങ്ങ​ളു​ടെ വാ​ന്‍ ചെ​ന്ന​തും അ​വ​യൊ​ക്കെ ഓ​ടിമാ​റി. ഒ​രു ബെ​ഡ്ഷീ​റ്റ് വി​രി​ച്ച് ഉ​ച്ച​ഭ​ക്ഷ​ണം ക​ഴി​ക്കാ​നി​രു​ന്നു. സൂ​പ്പ​ര്‍മാ​ര്‍ക്ക​റ്റിൽനി​ന്ന് ഫ്രൈ​ഡ് റൈ​സ് വാ​ങ്ങി​യി​രു​ന്നു. വ​യ​റിനു വ​യ്യാ​ത്ത​തുകൊ​ണ്ട് ഞാ​ന്‍ ര​ണ്ടു ബി​സ്‌​ക​റ്റ് മാ​ത്ര​മേ ക​ഴി​ച്ചു​ള്ളൂ. എ​ങ്കി​ലും അ​രു​വി​യു​ടെ ക​ര​യി​ല്‍, കാ​റ്റുംകൊ​ണ്ട്, കു​തി​ര​ക​ളെ​യും ക​ണ്ട് അ​വി​ടി​രി​ക്കാ​ന്‍ ര​സ​മാ​യി​രു​ന്നു.

ദിനോസറി​ന്റെ മുട്ട

അ​വി​ടെ നി​ന്നാ​ല്‍ ദൂ​രെ​യാ​യി ഓ​ഞ്ചി മൊ​ണാസ്ട്രി കാ​ണാ​മാ​യി​രു​ന്നു. പ​തി​നേ​ഴാം നൂ​റ്റാ​ണ്ടി​ല്‍ പ​ണി​ത മൊ​ണാസ്ട്രി അ​ക്കാ​ല​ത്തു മം​ഗോ​ളി​യ​യി​ലെ ഏ​റ്റ​വും വ​ലി​യ ബു​ദ്ധ​മ​ഠ​മാ​യി​രു​ന്നു. ഓ​ഞ്ചി ന​ദി​യു​ടെ തെ​ക്കും വ​ട​ക്കു​മാ​യി 30 ക്ഷേ​ത്ര​ങ്ങ​ള്‍ അ​ന്നു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ബു​ദ്ധ​മ​തം പ​ഠി​ക്കാ​നാ​യി നാ​ല് സ്‌​കൂ​ളു​ക​ള്‍. ആ​യി​ര​ത്തോ​ളം വ​രു​ന്ന ബു​ദ്ധ​സ​ന്യാ​സി​മാ​രു​ടെ അ​ഭ​യ​കേ​ന്ദ്ര​മാ​യി​രു​ന്നു ഓ​ഞ്ചി. എ​ന്നാ​ല്‍ ചോ​യ്ക്ക​ല്‍സം എ​ന്ന ക​മ്യൂണി​സ്റ്റ് നേ​താ​വ് മം​ഗോ​ളി​യ​യു​ടെ ത​ല​വ​നാ​യ​പ്പോ​ള്‍ എ​ല്ലാ മ​ഠ​ങ്ങ​ളും ന​ശി​പ്പി​ച്ചു. അ​ങ്ങ​നെ 1939ല്‍ ​ഓ​ഞ്ചി മൊ​ണാസ്ട്രി നാ​മാ​വ​ശേ​ഷ​മാ​യി. ഇ​രു​നൂ​റോ​ളം സ​ന്യാ​സി​മാ​രെ മൊ​ണാസ്ട്രിയു​ടെ പ​രി​സ​ര​ത്തുത​ന്നെ കൊ​ന്നു. ബാ​ക്കി​യു​ള്ള​വ​രെ ജ​യി​ലി​ലാ​ക്കി. ക​മ്യൂണി​സ്റ്റു​കാ​ര്‍ ന​ട​ത്തി​യി​രു​ന്ന ഖ​നി​ക​ളി​ലേ​ക്ക് വെ​ള്ളം എ​ത്തി​ക്കാ​ന്‍ ന​ദി​യു​ടെ ഗ​തിപോ​ലും മാ​റ്റിക്കള​ഞ്ഞു. അ​തോ​ടെ ഇ​വി​ടെ​യു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന പ്ര​ദേ​ശ​വാ​സി​ക​ളും അ​വി​ടം​വി​ട്ടു​പോ​യി. 1990ല്‍ ​ജ​നാ​ധി​പ​ത്യം പു​നഃ​സ്ഥാ​പി​ച്ച​പ്പോ​ള്‍ ബു​ദ്ധ​മ​തം വീ​ണ്ടും പ്ര​ചാ​ര​ത്തി​ലാ​യി. ഇ​വി​ടന്നു 60 കൊ​ല്ലം മു​മ്പ് പ​ഠി​ച്ചി​റ​ങ്ങി​യ മൂ​ന്ന് ബു​ദ്ധ​സ​ന്യാ​സി​മാ​ര്‍ തി​രി​കെ വ​ന്ന്, അ​ന്ന് ന​ശി​പ്പി​ച്ച ക്ഷേ​ത്ര​ങ്ങ​ളി​ല്‍ ഒ​രെ​ണ്ണം പു​ന​ര്‍നി​ര്‍മി​ച്ചു. അ​താ​യി​രു​ന്നു ഞ​ങ്ങ​ളു​ടെ അ​ടു​ത്ത ല​ക്ഷ്യം.

റോ​ഡി​ല്‍ വാ​ന്‍ നി​ര്‍ത്തി​യശേ​ഷം കു​റ​ച്ചു ദൂ​രം ന​ട​ക്കാ​നു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. പോ​കു​ന്ന വ​ഴി​യി​ല്‍ ഒ​രു ചെ​റി​യ കി​ണ​റു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. അ​തി​ലെ തെ​ളി​ഞ്ഞ വെ​ള്ളം കു​ടി​ക്കാ​ന്‍ ത​രാ​മെ​ന്ന് പ​റ​ഞ്ഞ് ബി​ബി​റ്റോ അ​വി​ടെ​യു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന ബ​ക്ക​റ്റ് കി​ണ​റ്റി​ലേ​ക്കി​ട്ടു. ബ​ക്ക​റ്റി​ല്‍ കെ​ട്ടി​യി​രു​ന്ന ക​യ​ര്‍ അ​വ​ളു​ടെ കൈ​യില്‍നി​ന്ന് വി​ട്ടുപോ​യി. അ​ത് വെ​ള്ള​ത്തി​ല്‍ പ​തി​ച്ചു. ബി​ബി​റ്റോ​യു​ടെ മു​ഖം വി​ള​റി. ‘‘നീ ​വി​ഷ​മി​ക്കാ​തെ... ഇ​വി​ടെ​യെ​ങ്ങും ആ​രു​മി​ല്ല... ന​മു​ക്ക് മി​ണ്ടാ​തെ സ്ഥ​ലം​വി​ടാം’’ സി​ന്‍ഡി പ​റ​ഞ്ഞു. എ​ന്നാ​ല്‍, ബി​ബി​റ്റോ സ​മ്മ​തി​ച്ചി​ല്ല. ‘‘വേ​ണ്ട... അ​ത് ശരി​യ​ല്ല. ആ​രെ​ങ്കി​ലും അ​ത്യാ​വ​ശ്യ​ത്തി​നു വെ​ള്ള​മെ​ടു​ക്കാ​ന്‍ വ​ന്നാ​ല്‍ ബു​ദ്ധി​മു​ട്ടും. ഞാ​ന്‍ മൊ​ണാസ്ട്രി ന​ട​ത്തി​പ്പു​കാ​രി​യോ​ട് കാ​ര്യം പ​റ​യാം.’’ അ​വ​ളു​ടെ സ​ത്യ​സ​ന്ധ​ത മ​ന​സ്സി​ല്‍ സ്പ​ര്‍ശി​ച്ചു. ഒ​രുപ​ക്ഷേ ഞാ​നും എ​ന്തെ​ങ്കി​ലും പ്ര​ശ​്ന​മു​ണ്ടാ​യാ​ല്‍ ത​ടി​ത​പ്പാ​നാ​കും നോ​ക്കു​ക.

ഞ​ങ്ങ​ള്‍ അ​വി​ടെ​യു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന ഗെ​റി​ല്‍ പോ​യി മൊ​ണാസ്ട്രി ന​ട​ത്തി​പ്പു​കാ​രി​യെ ക​ണ്ടു. അ​വ​ര്‍ ഞ​ങ്ങ​ളോ​ട് ക്ഷേ​ത്ര​ത്തി​ലേ​ക്ക് ന​ട​ക്കാ​ന്‍ പ​റ​ഞ്ഞു. കു​ന്നി​ന്റെ മു​ക​ളി​ലാ​യി​ട്ട് സ്ഥാ​പി​ച്ച ചെ​റി​യൊ​രു ഒ​റ്റനി​ല കെ​ട്ടി​ട​മാ​യി​രു​ന്നു ക്ഷേ​ത്രം. അ​ങ്ങോ​ട്ടേ​ക്ക് പോ​കു​ന്ന വ​ഴി​യു​ടെ ഇ​രു​വ​ശ​ങ്ങ​ളി​ലും പ​ല കെ​ട്ടി​ട​ങ്ങ​ളു​ടെ​യും അ​വ​ശി​ഷ്ട​ങ്ങ​ള്‍ ക​ണ്ടു. വ​ര്‍ഷ​ങ്ങ​ള്‍ക്കു മു​മ്പ് ന​ശി​പ്പി​ക്ക​പ്പെ​ട്ട​വ. പാ​വം സ​ന്യാ​സി​മാ​രു​ടെ കൊ​ല​ക​ള്‍ക്ക് സാ​ക്ഷി​യാ​യ​വ. ന​മ്മു​ടെ നാ​ട്ടി​ല്‍ ജ​നാ​ധി​പ​ത്യം ഉ​ള്ള​തുകൊ​ണ്ടാ​ക​ണം ക്ഷേ​ത്ര​ങ്ങ​ള്‍ ഒ​ന്നും ന​ശി​പ്പി​ക്ക​പ്പെ​ടാ​തെ പോ​യ​ത്. അ​നാ​ചാ​ര​ങ്ങ​ള്‍ക്കെ​തി​രെ​യാ​യി​രു​ന്നു പ​ഴ​യ ക​മ്യൂ​ണി​സ്‌​റ്റുകാ​ര്‍ പൊ​രു​തി​യ​ത്.​

സ്വ​യം വി​ശ്വാ​സി​ക​ള​ല്ലെ​ങ്കി​ലും മ​റ്റു​ള്ള​വ​രു​ടെ വി​ശ്വാ​സ​ത്തി​ല്‍ അ​വ​ര്‍ കൈ​ക​ട​ത്തി​യി​രു​ന്നി​ല്ല. ഓ​രോ​ന്നാ​ലോ​ചി​ച്ചു നി​ന്ന​പ്പോ​ള്‍ നേ​ര​ത്തേ ക​ണ്ട സ്ത്രീ ​താ​ക്കോ​ലു​മാ​യി വ​ന്നു ക്ഷേ​ത്രം തു​റ​ന്നുത​ന്നു. ഞ​ങ്ങ​ള്‍ അ​ക​ത്തു ക​യ​റി പ്രാ​ർഥി​ച്ചു. അ​വി​ടെ ദ​ലൈ ലാ​മ​യു​ടെ പ​ടം ക​ണ്ടു. ‘‘ര​ണ്ടാ​ഴ്ച മു​മ്പ് ഞ​ങ്ങ​ള്‍ ദ​ലൈലാ​മ​യു​ടെ പി​റ​ന്നാ​ള്‍ വ​ലി​യ രീ​തി​യി​ല്‍ ആ​ഘോ​ഷി​ച്ചി​രു​ന്നു. ഫെ​സ്റ്റി​വ​ല്‍ ഓ​ഫ് കം​പാ​ഷ​ന്‍ എ​ന്നാ​യി​രു​ന്നു അ​തി​ന് പേ​രി​ട്ട​ത്. ദ​ലൈ​ലാ​മ​യു​ടെ അ​ഭി​പ്രാ​യ​ത്തി​ല്‍, അ​നു​ക​മ്പ സാ​ര്‍വ​ത്രി​ക​മാ​ണ്. മ​തവി​ശ്വാ​സ​ങ്ങ​ളു​മാ​യി ബ​ന്ധ​പ്പെ​ട്ട​ത​ല്ല, അ​തി​നാ​ല്‍ മാ​നു​ഷി​ക ത​ല​ത്തി​ല്‍ ന​മു​ക്കെ​ല്ലാ​വ​ര്‍ക്കും അ​നു​ക​മ്പ​യും സ്‌​നേ​ഹ​വും ദ​യ​യും ക​രു​ത​ലും ആ​വ​ശ്യ​മാ​ണ്. ആ​ഘോ​ഷ​വേ​ള​യി​ല്‍ ഈ ​സ​ന്ദേ​ശ​മാ​യി​രു​ന്നു എ​ല്ലാ​വ​രി​ലേ​ക്കും എ​ത്തി​ക്കാ​ന്‍ ശ്ര​മി​ച്ച​ത്. ബി​ബി​റ്റോ ക​ടു​ത്ത ബു​ദ്ധ​മ​ത വി​ശ്വാ​സി​യാ​ണെ​ന്നു പ​ല​പ്പോ​ഴും തോ​ന്നി​യി​രു​ന്നു. അ​ന്ന​ത്തെ വ​ര്‍ത്ത​മാ​ന​ത്തി​ല്‍നി​ന്ന് അ​ത് ഉ​റ​പ്പി​ച്ചു.

ഒ​രു മ​ണി​ക്കൂ​ര്‍കൂ​ടി യാ​ത്രചെ​യ്ത് മു​ക്സ​ഹ​യു​ടെ ഗെ​റി​ല്‍ എ​ത്തിച്ചേ​ര്‍ന്നു. ഞ​ങ്ങ​ളെ​ത്തി​യ​തും അ​വ​രു​ടെ ഭ​ര്‍ത്താ​വാ​യ മോ​ങ്ങാ​ൻ ​സോള്‍ഡീ​ല്‍ എ​ടു​ത്തു ധ​രി​ച്ചു. അ​വ​രെ ഇ​രു​വ​രെ​യും കൂ​ടാ​തെ അ​വ​രു​ടെ ഇ​ള​യ മ​ക​നും ഭാ​ര്യ​യും ര​ണ്ടു കു​ട്ടി​ക​ളു​മാ​ണ് ഒ​പ്പം താ​മ​സം. ഇ​ള​യ​ മ​ക​നാ​ണ് അ​ച്ഛ​ന​മ്മ​മാ​രെ നോ​ക്കാ​നു​ള്ള ഉ​ത്ത​ര​വാ​ദി​ത്തം. മു​ക്സ​ഹ അ​ൽപം ക​ണി​ശ​ക്കാ​രി​യാ​യി​രു​ന്നു. ഞ​ങ്ങ​ള്‍ക്ക് ചാ​യ വി​ള​മ്പി​യ​പ്പോ​ഴും അ​വ​രു​ടെ മു​ഖ​ത്തു ചി​രി​യു​ടെ നേ​രി​യ ലാ​ഞ്ഛ​നപോ​ലും ഉ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നി​ല്ല. ഫോ​ട്ടോ എ​ടു​ക്കാ​ന്‍ ഞ​ങ്ങ​ളെ വി​ല​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്തു. ആ​കെ​യു​ണ്ടാ​യി​രു​ന്ന ആ​ശ്വാ​സം അ​വി​ട​ത്തെ ഒ​മ്പ​തു വ​യ​സ്സു​ള്ള മി​ടു​മി​ടു​ക്ക​ന്‍ പ​യ്യ​നാ​യി​രു​ന്നു. ഉ​റും​ബി​ സെ​ക് എ​ന്നാ​യി​രു​ന്നു അ​വ​ന്റെ പേ​ര്.​ അ​വ​ന്റെ അ​നി​യ​നാ​യ ഒ​രു വ​യ​സ്സു​കാ​ര​ന്‍ സു​ല്‍തി​നെ പ്രാ​മി​ല്‍ ഇ​രു​ത്തി ഞ​ങ്ങ​ള്‍ക്കൊ​പ്പം സ​മ​യം ചെല​വ​ഴി​ച്ചു. ഞാ​ന്‍ പ്രാം ​ഉ​ന്തി​യ​പ്പോ​ൾ സ്പീ​ഡി​ല്‍ പോ​ക​രു​തെ​ന്ന് ആം​ഗ്യഭാ​ഷ​യി​ല്‍ അ​വ​ൻ വി​ല​ക്കി. അ​വ​ന്റെ ഉ​ത്ത​ര​വാ​ദി​ത്തം എ​ന്നെ അ​ത്ഭു​ത​പ്പെ​ടു​ത്തി.

മൊ​ബൈ​ലി​നു ക​വ​റേ​ജ് ഇ​ല്ലാ​ത്ത വ​ള​രെ വി​ജ​ന​മാ​യ സ്ഥ​ല​ത്താ​യി​രു​ന്നു ഞ​ങ്ങ​ളു​ടെ താ​മ​സം. കു​ളി​മു​റി​യും ഇ​ല്ല. കു​ളി​ക്ക​ണ​മെ​ങ്കി​ല്‍ മൂ​ന്നു നാ​ല് കി​ലോ​മീ​റ്റ​ര്‍ അ​ക​ലെ​യു​ള്ള അ​രു​വി​യി​ല്‍ പോ​യി തു​റ​സ്സാ​യ സ്ഥ​ല​ത്തു കു​ളി​ക്ക​ണം. അ​വി​ട​ന്ന് ചെ​റി​യ ക​ന്നാ​സി​ല്‍ വെ​ള്ളം കൊ​ണ്ടു​വ​ന്നാ​ണ് പാ​ച​കം ചെ​യ്യു​ന്ന​ത്. ഞ​ങ്ങ​ള്‍ ഗെ​റി​ല്‍ വി​ശ്രമി​ക്കു​മ്പോ​ള്‍ ഉ​റും​ബി​സെ​ക് അ​നി​യ​നെ കൂ​ട്ടി അ​ങ്ങോ​ട്ട് വ​ന്നു. അ​വ​ന്റെ കൈ​യില്‍ അ​മ്പ​തോ​ളം വ​രു​ന്ന ആ​ടി​ന്റെ വാ​രി​യെ​ല്ലു​ക​ള്‍ ഉ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ഞ​ങ്ങ​ളെ​ല്ലാ​വ​രും അ​തു വെ​ച്ച് ക​ളിതു​ട​ങ്ങി. ഞ​ങ്ങ​ളു​ടെ ശ്ര​ദ്ധ ക​ളി​യി​ലാ​യി​രു​ന്നു. എ​ന്നാ​ല്‍ അ​വ​ന്റെ ഒ​രു ക​ണ്ണ് അ​നി​യ​നി​ലാ​യി​രു​ന്നു എ​ന്ന് താ​മ​സി​യാ​തെ മ​ന​സ്സിലാ​യി. കു​ഞ്ഞു സു​ല്‍ത് പ്രാ​മി​ല്‍ ഉ​റ​ങ്ങിവീ​ഴാ​ന്‍ പോ​യ​പ്പോ​ള്‍ ഉ​റും​ബി​സെ​ക് ചാ​ടി​വീ​ണ് അ​വ​നെ പൊ​ക്കി​യെ​ടു​ത്തു. എ​ന്നി​ട്ട് തോ​ളി​ല്‍ കി​ട​ത്തി ഉ​റ​ക്കി. ഞ​ങ്ങ​ളു​ടെ ക​ട്ടി​ലി​ല്‍ കി​ട​ത്താമെ​ന്ന് പ​റ​ഞ്ഞ​പ്പോ​ള്‍ അ​വ​ന്റെ ഉ​റ​ക്കം ശ​രി​യാ​കി​ല്ല എ​ന്ന് പ​റ​ഞ്ഞു കു​ഞ്ഞി​നെ​യുംകൊ​ണ്ട് അ​വ​രു​ടെ ഗെ​റി​ലേ​ക്ക് പോ​യി. പി​ന്നീ​ട് ഞാ​ന്‍ പോ​യി നോ​ക്കു​മ്പോ​ള്‍ കു​ഞ്ഞി​ന് കാ​വ​ല്‍ ഇ​രി​ക്കു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു അ​വ​ന്‍.

മംഗോളിയൻ സംഗീത ഉപകരണം,റോക്ക്​ പെയിന്റിങ്

മു​ന്നൂ​റോ​ളം ആ​ടു​ക​ളും നൂ​റോ​ളം കു​തി​ര​ക​ളും അ​വ​ര്‍ക്ക് സ്വ​ന്ത​മാ​യി ഉ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. നാ​ല് ഗെ​ര്‍ കൂ​ടാ​തെ വീ​ലു​ള്ള കാ​ര​വ​നും ഒ​രു കാ​റും മോ​ട്ടോ​ർ ബൈ​ക്കും കു​ടും​ബ​ത്തി​ന് സ്വ​ന്ത​മാ​യി​രു​ന്നു. അ​താ​യ​ത് നാ​ടോ​ടി​ക​ളി​ല്‍ത​ന്നെ സ​മ്പ​ന്ന​ര്‍. ആ​ദ്യ​മാ​യി​ട്ടാ​യി​രു​ന്നു കാ​ര​വ​ന്‍ ഉ​ള്ള നാ​ടോ​ടി​ക​ളെ കാ​ണു​ന്ന​ത്. കു​തി​ര​ക​ള്‍ നി​ന്നി​രു​ന്ന സ്ഥ​ല​ത്തു വ​ലി​യ ബ​ഹ​ളം കേ​ട്ട​ങ്ങോ​ട്ടേ​ക്കു പോ​യി. മു​തി​ര്‍ന്ന​വ​രെ​ല്ലാ​വ​രും കൂ​ടി കു​ഞ്ഞു കു​തി​ര​യെ പി​ടി​ക്കാ​നു​ള്ള ത​ത്ര​പ്പാ​ടി​ലാ​യി​രു​ന്നു. മു​ക്സ​ഹ, അ​മ്മ​ക്കു​തി​ര​യെ ക​റ​ക്കു​ന്ന തി​ര​ക്കി​ലും. അ​ങ്ങോ​ട്ടു പോ​കാ​ന്‍ തു​ട​ങ്ങി​യ​പ്പോ​ള്‍ അ​വ​ര്‍ എ​ന്നെ വി​ല​ക്കി. അ​പ​രി​ചി​ത​ര്‍ അ​ടു​ത്ത് ചെ​ന്നാ​ല്‍ കു​തി​ര പാ​ല്‍ ചു​ര​ത്തു​ന്ന​ത് നി​ര്‍ത്തുംപോ​ലും. കു​ഞ്ഞു കു​തി​ര ഒ​ട്ടും ത​ന്നെ മെ​രു​ങ്ങി​യി​ട്ടി​ല്ലാ​യി​രു​ന്നു. അ​തി​നെ പി​ടി​ച്ചുനി​ര്‍ത്താ​നു​ള്ള ശ്ര​മ​ത്തെ അ​ത് ഭീ​ക​ര​മാ​യി ചെ​റു​ത്തു. ഓ​രോ മ​ണി​ക്കൂ​ര്‍ ഇ​ട​വി​ട്ടാ​ണ് കു​തി​ര​യെ ക​റ​ക്കു​ന്ന​ത്. ന​ല്ല ക​ഷ്ട​പ്പാ​ടു​ള്ള പ​ണി ത​ന്നെ. കു​തി​ര​പ്പാ​ല്‍ കു​ടി​ക്കാ​ന​ല്ല, മ​റി​ച്ച് ഐ​റാ​ഗ് ഉ​ണ്ടാ​ക്കാ​നാ​ണ് ഉ​പ​യോ​ഗി​ക്കു​ന്ന​ത്.

വൈ​കീട്ട് ഏ​ഴ​ര​യോ​ടെ മേ​യാ​ന്‍ പോ​യ ആ​ടു​ക​ളെ കൂ​ട്ടി ഉ​റും​ബി​സെ​ക്കി​ന്റെ അ​ച്ഛ​ന്‍ തി​രി​കെ​യെ​ത്തി. പ​ണ്ട് ഇ​ട​യ​ന്മാ​ര്‍ കാ​ൽന​ട​യാ​യാ​ണ് ആ​ടു​ക​ളെ തെ​ളി​ച്ച​തെ​ങ്കി​ല്‍ ഇ​പ്പോ​ള്‍ ബൈ​ക്കി​ലാ​ണ് തെ​ളി​ക്കു​ന്ന​ത്. ആ​ടു​ക​ള്‍ മു​ന്നേ​യും പി​ന്നി​ലാ​യി അ​ദ്ദേ​ഹം ബൈ​ക്കി​ല്‍ ഹോ​ണ്‍ അ​ടി​ച്ചുകൊ​ണ്ട് ആ​ടു​ക​ളു​ടെ വ​ര​വ​റി​യി​ച്ചു. സു​ല്‍തി​നെ അ​പ്പൂ​പ്പ​നെ ഏ​ൽപിച്ചു ഉ​റും​ബി​സെ​ക് വീ​ട്ടു​കാ​രെ സ​ഹാ​യി​ക്കാ​ന്‍ കൂ​ടി. ത​ടിക്കഷണങ്ങ​ള്‍കൊ​ണ്ട് വ​ള​ച്ചുകെ​ട്ടി​യ വേ​ലി​ക്കു​ള്ള​തി​ല്‍ ആ​ടു​ക​ളെ എ​ല്ലാം ക​യ​റ്റി. മു​ക്സ​ഹ​യും മ​രു​മ​ക​ളും ചാ​ട്ട പോ​ലെ​യൊ​രു സാ​ധ​നം കൈ​യി​ല്‍ പി​ടി​ച്ചി​രു​ന്നു. അ​തുകൊ​ണ്ട് ത​ട്ടു​മ്പോ​ള്‍ മു​തി​ര്‍ന്ന ആ​ടു​ക​ള്‍ ജീ​വ​നുംകൊ​ണ്ട് പു​റ​ത്തേ​ക്ക് ഓ​ടും. കു​ട്ടി​ക​ള്‍ അ​ക​ത്തും മു​തി​ര്‍ന്ന ആ​ടു​ക​ള്‍ തു​റ​സ്സാ​യ സ്ഥ​ല​ത്തു​മാ​ണ് രാ​ത്രി​യി​ല്‍ ക​ഴി​യു​ക. കു​തി​ര​ക​ളെ ഒ​ന്നും കെ​ട്ടാ​റി​ല്ല. അ​വ അ​വി​ടെ മേ​ഞ്ഞു ന​ട​ന്നു. ലാ​യ​ത്തി​ല​ല്ലാ​തെ കു​തി​ര​യെ വ​ള​ര്‍ത്തു​ന്ന​ത് ആ​ദ്യ​മാ​യി​ട്ടാ​യി​രു​ന്നു കാ​ണു​ന്ന​ത്.

പി​റ്റേ​ന്ന് രാ​വി​ലെ കു​ഞ്ഞു കു​തി​ര​ക​ളെ മെ​രു​ക്കു​ന്ന​തി​ന്റെ ഭാ​ഗ​മാ​യി അ​വ​രെ കെ​ട്ടി​യി​ടാ​നു​ള്ള ശ്ര​മ​ത്തി​ന്റെ ബ​ഹ​ളം കേ​ട്ടാ​ണ് ഉ​ണ​ര്‍ന്ന​ത്. കെ​ട്ടി​യി​ടാ​ന്‍ വ​രു​ക​യാ​ണെ​ന്ന​ത് മ​ന​സ്സി​ലാ​ക്കി അ​വ അ​വി​ടെ​ല്ലാം ഓ​ടിന​ട​ന്നു. വീ​ട്ടു​കാ​ര്‍ പി​റ​കെ ഓ​ടി അ​തി​ന്റെ ക​ഴു​ത്തി​ലെ ക​യ​റുപി​ടി​ച്ചാ​ലും അ​വ​രെ​യുംകൊ​ണ്ട് കു​തി​ര ഓ​ടാ​ന്‍ ശ്ര​മി​ച്ചു. മ​ൽപിടി​ത്ത​ത്തി​നൊ​ടു​വി​ലേ അ​തു​ങ്ങ​ളെ കെ​ട്ടി​യി​ടാ​ന്‍ പ​റ്റി​യു​ള്ളൂ. അ​പ്പോ​ഴേ​ക്കും മു​ക്സ​ഹ​യും മ​രു​മ​ക​ളും കൂ​ടി ത​ള്ള ആ​ടു​ക​ളെ നി​ര​ത്തി പി​ടി​ച്ചുകെ​ട്ടി നി​ര്‍ത്തി. പ്ര​ത്യേക രീ​തി​യി​ലാ​യി​രു​ന്നു അ​വ​യെ കെ​ട്ടിനി​ര്‍ത്തി​യ​ത്. തൊ​ട്ട​ടു​ത്ത ആ​ട് എ​തി​ര്‍ദി​ശ​യി​ലേ​ക്ക് നോ​ക്കു​ന്ന രീ​തി​യി​ല്‍ നീ​ള​ത്തി​ന് എ​ല്ലാ​ത്തി​നെ​യും നി​ര്‍ത്തി.

ക​റ​ക്കാ​നു​ള്ള എ​ളു​പ്പ​ത്തി​നാ​ണ് അ​ങ്ങനെ കെ​ട്ടു​ന്ന​ത്. ഒ​രു വ​ശ​ത്തു​ള്ള​തി​നെ മു​ക്സ​ഹ ക​റ​ക്കു​മ്പോ​ള്‍ മ​റു​വ​ശ​ത്തു​ള്ള​തി​നെ മ​രു​മ​ക​ള്‍ ക​റ​ന്നു. ഉ​റും​ബി​സെ​ക് അ​ച്ഛ​നെ സ​ഹാ​യി​ക്കു​ന്ന തി​ര​ക്കി​ലാ​യി​രു​ന്നു. വ​യ്യാ​ത്ത ആ​ടു​ക​ളെ തേ​ടിപ്പി​ടി​ക്കു​ന്ന​താ​യി​രു​ന്നു അ​വ​ന്റെ ജോ​ലി. അ​ച്ഛ​ന്‍ ചൂ​ണ്ടിക്കാണി​ക്കു​മ്പോ​ള്‍ അ​വ​ന്‍ അ​തി​നെ പി​ടി​ച്ചു കൊ​ണ്ടുവ​രും. ര​ണ്ടാ​ളും ചേ​ര്‍ന്ന് മ​രു​ന്നു കൊ​ടു​ക്കും. ഒ​മ്പ​തു വ​യ​സ്സു​കാ​ര​ന്‍ ര​ണ്ടുദി​വ​സംകൊ​ണ്ട് ചെ​യ്ത പ​ണി​ക​ള്‍ അ​ത്ഭു​ത​പ്പെ​ടു​ത്തി. ചെ​റി​യ പ്രാ​യ​ത്തി​ല്‍ത​ന്നെ കു​ട്ടി​ക​ളെ നാ​ടോ​ടി​ക​ളു​ടെ ക​ഠി​ന​മാ​യ ജീ​വി​ത സാ​ഹ​ച​ര്യ​ങ്ങ​ളു​മാ​യി പൊ​രു​ത്ത​പ്പെ​ടാ​നും കു​ടും​ബ​ത്തി​ന് ഉ​പ​ക​രി​ക്കു​ന്ന ജോ​ലി​ക​ളി​ല്‍ ഏ​ര്‍പ്പെ​ടു​ത്താ​നു​മു​ള്ള പ​രി​ശീ​ല​നം മി​ക​ച്ച മാ​തൃ​കത​ന്നെ.

(തുടരും)